Sectormonitor Beeldende Kunst - GOC

Samenvatting
Achtergrond en doel van het onderzoek
Voor de beeldende kunsten ontbrak het tot nu toe aan een integrale en samenhangende
beschrijving van de sector. Het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en
het veld hadden daarom behoefte aan een sectormonitor die voorziet in de geconstateerde
lacune. In opdracht van het Ministerie van OCW hebben Research voor Beleid, EIM en IOO
(allen onderdeel van Panteia) de eerste meting (nulmeting) van deze sectormonitor gezamenlijk
uitgevoerd.
Het doel van het onderzoek is inzicht te krijgen in de structuur en dynamiek van de beeldende
kunstsector in Nederland. Hiervoor is aandacht besteed aan zes thema’s.
Beeldend kunstenaars
Infrastructuur van de sector
Opleidingen in de beeldende kunst
Participatie en educatie
Overheidsbeleid
Economie van de sector.
Het onderzoek is volledig gebaseerd op het verzamelen, analyseren en bewerken van bestaande
informatie. Hiervoor zijn diverse statistieken, onderzoeken en (financiële) rapportages
verzameld en bestanden geraadpleegd. Belangrijke eerste stap in het onderzoek was
het afbakenen en definiëren van de sector en de daarbij behorende onderdelen. Met deze
afbakening is een duurzame basis gelegd voor verdere onderzoeken naar de sector in de
toekomst. Hieronder wordt per thema kort ingegaan op enkele belangrijke uitkomsten. Ter
afsluiting is een vereenvoudigde weergave van de sector gepresenteerd met daarin enkele
kerncijfers.
Beeldend kunstenaars
Er zijn 7.000 beeldend kunstenaars actief. Van beeldend kunstenaars zelf zijn geen nadere
kenmerken bekend, wel van een bredere groep kunstenaars waar zij onderdeel van uitmaken
(beeldende kunst, taal en overig). Enkele relevante kenmerken zijn dat ongeveer 83%
werkzaam is als zelfstandige. Dit is beduidend hoger dan de kunstdisciplines gezamenlijk.
Verder valt op dat de meerderheid vrouw is (59%). Ook daarmee wijkt beeldende kunst af
van andere kunstdisciplines waar de man-vrouw verhouding juist omgekeerd is.
Veel kunstenaars hebben een gemengde beroepspraktijk waarmee ze hun inkomen vergaren.
De inkomsten uit andere bronnen kunnen heel divers zijn en vormen een vrij substantiële
aanvulling (36%) op het inkomen. Het inkomen is laag te noemen. De inkomensverdeling
van beeldend kunstenaars is veel schever dan die van de Nederlandse bevolking, met
een oververtegenwoordiging van erg lage inkomens.
Infrastructuur van de sector
In het onderzoek is de structuur van de sector afgebakend. Hiervoor is gebruikgemaakt van
de productiekolom als analysemodel. Gekeken is naar de schakels die nodig zijn voor het
voortbrengen van beeldende kunst. Op basis daarvan zijn de relevante organisaties en acti-
7