Bestemmingsplan Kimswerd 2007 - ISZF

Bestemmingsplan Kimswerd 2007

Bestemmingsplan Kimswerd 2007
Inhoud:
Toelichting + bijlage
Voorschriften + bijlagen
Plankaart
Witmarsum/Leeuwarden
Plannummer: 280.00.13.06.00
20 augustus 2007

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Toelichting
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Inhoudsopgave
1 Inleiding 3
1.1 Algemeen 3
1.2 Bestemmingsplan Kimswerd 4
2 De bestaande situatie 5
2.1 Ligging 5
2.2 Ontstaan en ontwikkeling 5
2.3 Historisch ruimtelijke structuur 9
2.4 Functionele karakteristiek 13
2.4.1 Wonen 13
2.4.2 Werk en voorzieningen 14
2.4.3 Infrastructuur 15
3 Milieukundige randvoorwaarden 17
3.1 Bedrijven 17
3.2 Wegverkeerslawaai 18
3.3 Water 18
3.4 Ecologie 19
3.5 Archeologie 20
3.6 Externe veiligheid 22
4 Beleid 25
4.1 Provinciaal beleid 25
4.2 Gemeentelijk beleid 26
5 Planbeschrijving 31
5.1 Algemeen 31
5.2 Toelichting op de bestemmingen 32
5.3 Beschermd dorpsgezicht Kimswerd 35
5.4 Overige aspecten 37
6 Overleg 39
Bijlage
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1 Inleiding
1.1 Algemeen
In april 2002 is de Provincie Fryslân, samen met het Ministerie van
VROM en de Vereniging van Friese Gemeenten, een meerjarig
project gestart om de actualiteit van de bestemmingsplannen in Friese
gemeenten te verbeteren. Hiervoor is met een groot aantal
gemeenten een plan van aanpak ontwikkeld met betrekking tot het
actualiseringstraject. Dit traject moet in 2007 grotendeels volbracht
zijn, wat betekent dat gemeenten dan beschikken over actuele
bestemmingsplannen die bovendien digitaal beschikbaar zijn.
In 2002 heeft de gemeente Wûnseradiel het rapport "Actualisering
Bestemmingsplannen 2003-2007" opgesteld. Dit rapport is op 14 april
2003 vastgesteld door de gemeenteraad. Het heeft drie doelstellingen
centraal gesteld, welke in de gestelde termijn gerealiseerd moeten
worden.
Ten eerste vindt er een actualisatieslag plaats voor bestemmingsplannen,
zodat deze vanaf 2007 actueel zijn, en actueel gehouden
kunnen worden. Dit houdt in dat vanaf 2007 alle bestemmingsplannen
digitaal zijn. Ten tweede zullen in deze actualisatieslag waar mogelijk
alle nieuwe uitbreidingsplannen in de te ontwikkelen bestemmingsplannen
meegenomen worden. Ten derde wordt er gestreefd naar
een hoge mate van uniformiteit in de bestemmingsplannen.
Bij het bepalen welke bestemmingsplannen geactualiseerd dienden te
worden, is de actualiteit van bestemmingsplannen bepaald op basis
van:
- leeftijd (ouderdom);
- vormgeving (opzet en systematiek, voorschriften en
systematische/juridische toelichting);
- inhoud (beleidsinhoudelijke en maatschappelijke actualiteit).
Naar aanleiding van deze categorisering is aangegeven welke
bestemmingsplannen hernieuwd zullen worden, en welke tijdschema’s
daarvoor in acht genomen zullen worden.
De actualisering van het bestemmingsplan Kimswerd is gepland in
een cluster tegelijk met de actualisering van de bestemmingsplannen
voor de kernen Parrega, Pingjum en Witmarsum.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 3

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.2 Bestemmingsplan Kimswerd
Dit bestemmingsplan vormt een herziening van een tweetal plannen:
- Dorpsvernieuwingsplan Kimswerd, vastgesteld door de
gemeenteraad op 27 januari 1992 en goedgekeurd door
Gedeputeerde Staten op 19 mei 1992;
- Uitwerkingsplan Kimswerd-Súd, vastgesteld door het college
van Burgemeester en Wethouders op 31 oktober 1995 en
goedgekeurd door Gedeputeerde Staten op 15 december 1995.
Het plangebied voor het onderhavige plan is aangegeven op de kaart
voorafgaand aan deze toelichting. Het omvat de gehele bebouwde
kom van de kern Kimswerd. Het plangebied wordt aan alle zijden
omgrensd door landbouwgrond.
Opbouw toelichting
In hoofdstuk 2 van deze toelichting is de huidige situatie beschreven,
zoals geschiedenis, bevolkingsopbouw, woningvoorraad en
functionele karakteristiek. Hoofdstuk 3 gaat in op de voor het
plangebied van belang zijnde milieu eisen en beperkingen. Hoofdstuk
4 wordt gevormd door de beleidsuitgangspunten, waarin het beleid
voor de komende tien jaar is samengevat. In hoofdstuk 5,
planbeschrijving, wordt nader ingegaan op de vormgeving van de
plankaart en de voorschriften. Ook wordt een toelichting gegeven op
de afzonderlijke bestemmingen.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 4

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2 De bestaande situatie
2.1 Ligging
Kimswerd is van oorsprong een terpdorp gelegen in het noordwestelijke
gedeelte van de gemeente Wûnseradiel. Het ligt op ongeveer 7 km
afstand van Witmarsum.
Ontsluiting
Kimswerd wordt aan de noordwestzijde ontsloten door de
Harlingerweg richting Harlingen. De Harlingerweg gaat in Kimswerd
over in de Greate Pierwei, richting Arum. Deze west-oost verbinding is
de centrale as die door het dorp loopt. Haaks hierop ligt een tweede
as, van ondergeschikte betekenis. Dit betreft richting het noorden de
Kluurdaweg (in het dorp heet deze weg achtereenvolgens Jan
Timmerstraat en Grote Reed) en de Dijksterbuursterlaan richting het
zuiden. Deze as ligt parallel aan de Harlingervaart.
Water
Kimswerd wordt over het water ontsloten door de Harlingervaart, een
belangrijke recreatieve waterweg die Bolsward, Witmarsum en
Harlingen met elkaar verbindt en dwars door het dorp loopt. De vaart
maakt onderdeel uit van de Elfstedentochtroute.
Figuur 1. Kimswerd rond 1978
2.2 Ontstaan en ontwikkeling
Terpdorp
Kimswerd is ontstaan als een terpdorp. De omgeving van Kimswerd
heeft lange tijd sterk onder invloed gestaan van de zee. Dit is
zichtbaar door de kenmerkende geulen in het gebied, die de zee bij
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 5

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
overstromingen heeft gemaakt tijdens transgressieperioden. Deze
perioden met een agressieve dan wel terugtrekkende zee zijn zeer
bepalend geweest voor de verscheidenheid van ondergronden (door
afzettingen en erosie) in het gebied. In transgressieperioden werd een
pakket zeeklei afgezet op de in de voorgaande periode met veen
begroeide kustvlakte, die daardoor geleidelijk werd opgehoogd. In
regressieperioden (een terugtrekkende zee) kwamen deze gebieden
boven zeeniveau te liggen en werden geschikt voor bewoning. De
samenstelling van het afgezette kleipakket varieerde met de afstand
die het zeewater had afgelegd, waardoor een specifiek bodempatroon
ontstond. Dichtbij de slenken bezonk het zwaardere materiaal,
waardoor aan weerzijden van deze slenken (zoals de Marneslenk)
zavelige oeverwallen (kwelderruggen) ontstonden. Door hun relatief
hoge ligging waren dit logische plaatsen voor vestiging.
De globale ligging van de Marneslenk en de naastgelegen terpen en
oeverwallen is goed zichtbaar op de archeologische advieskaart van
de provincie Fryslân, zoals deze is weergegeven in figuur 2.
Figuur 2. Archeologische waarden in de omgeving van Kimswerd voor de periode
ijzertijd-middeleeuwen (Bron: FAMKE)
Kimswerd
Bron: provincie Fryslân
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 6

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Het gevarieerde bodempatroon is bij Kimswerd goed zichtbaar.
Kimswerd is gelegen ten noorden van de vroegere Marneslenk. Via
deze slenk stroomde het water bij overstromingen diep het land in. In
een periode van regressie, rond 500 voor Chr., vond in de omgeving
van Kimswerd vermoedelijk de eerste bewoning plaats. Dergelijke
nederzettingen werden gevestigd op de hoogstgelegen delen van de
kwelder, waar ook beperkte landbouw plaatsvond. Het vee kon
geweid worden op de begroeide, maar met enige regelmaat
overstroomde lagere kweldergronden.
De regressie- en transgressieperioden, die elkaar over de eeuwen
afwisselden, zorgden ervoor dat nederzettingen weer verlaten
moesten worden. De bewoners trokken zich terug op hoger gelegen
zandgronden. Het kunstmatig ophogen van woonplaatsen kon niet
voorkomen dat grote delen van het gebied tot in de 6 e eeuw na Chr.
overstroomden. In deze eeuw werd de zee minder agressief en
konden de terpen in het landschap permanent bewoond worden.
Daarbij werden eerst de oude, bestaande, terpen weer in gebruik
genomen, waaronder de terp van Kimswerd.
Aan de doorgaande ophoging van de terpen kwam pas een einde in
de 10 e eeuw na Chr., toen een begin werd gemaakt met het
aanleggen van zeewerende dijken. Kimswerd wordt dan opgenomen
in de dijk die de polder ten noorden van de Marneslenk tegen het
binnendringen van zeewater beschermd. Wanneer vervolgens ook de
Marne zelf in een aantal opeenvolgende stappen wordt ingedijkt, komt
Kimswerd geheel binnendijks te liggen. In deze periode ontwikkelt het
dorp zich van een uitsluitend agrarische terp tot een nederzetting met
meerdere functies. De bouw van de stenen kerk in de 11 e eeuw hangt
hiermee samen. De vermindering van de agrarische functie op de
dorpsterp leidt tot het verplaatsen van boerderijen naar locaties buiten
het dorp en het in gebruik nemen van ingepolderde gronden. Deze
gronden waren, doordat er geen gevaar meer was voor
overstromingen, nu veilig voor meer permanent gebruik. Ten westen
van de kerk wordt in deze tijd de eerste niet agrarische bebouwing
gerealiseerd.
De kwaliteit van de dijken, waaronder ook de zeeweringen, verslechterde
in de daaropvolgende eeuwen. Tegelijk steeg ook de zeespiegel.
Hierdoor vonden vanaf de dertiende eeuw regelmatig doorbraken plaats,
waarbij de grootste doorbraak gevormd werd door de Allerheiligenvloed
van 1570. Bij deze watersnoodramp, met overstromingen onder meer
tussen Zurich en Harlingen, kwamen veel mensen om en ging veel vee
verloren. Na deze ramp kwam onder stadhouder Casper di Robles
uiteindelijk een nieuwe zeedijk tot stand, waarbij tevens regels ten
aanzien van het beheer en onderhoud werden vastgesteld.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 7

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
De figuren 3 en 4 illustreren hoe de ruimtelijke structuur van de kern
Kimswerd en de omgeving zich de afgelopen 150 jaar heeft
ontwikkeld en hoe diverse kenmerken in de directe omgeving
behouden zijn gebleven.
Figuur 3. Kimswerd en omgeving rond 1853
Bron: Grote Historische Provincie Atlas Friesland, 1853-1856
Figuur 4. Kimswerd rond 2004
Bron: Topografische atlas Friesland, 2004
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 8

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.3 Historisch ruimtelijke structuur
Kimswerd is ontstaan als een verzameling agrarische gebouwen,
waarbij al in een zeer vroeg stadium een kerk werd gebouwd. De
huidige kerk dateert uit de 11 e eeuw, maar is gebouwd op
fundamenten die waarschijnlijk ouder zijn. In de 11 e eeuw werd de
kerk uit tufsteen opgebouwd. In de daaropvolgende eeuwen is de kerk
herhaaldelijk verbouwd, wat duidelijk te zien is in de vele bouwsporen.
Toen de kerk in het begin van de 16 e eeuw afbrandde is hij weer
opnieuw opgebouwd.
De eerste geclusterde bebouwing, met niet-agrarische functies,
ontstond bij de Grote Reed en Buren aan de westzijde van de kerk.
De volgende uitbreiding vond plaats langs de vaart. De kavels zijn hier
wat groter dan de eerste bebouwing van Kimswerd, maar hebben
tevens een niet-agrarische oorsprong.
De vaart is ontstaan als doorgraving van de kwelderrug, die de oudere
opvaarten aan de noordzijde en de zuidzijde van het dorp met elkaar
verbond. Deze verbinding tussen de voormalige Marne en het gebied
ten noorden van Kimswerd had aanvankelijk vooral een functie voor
afwatering, maar ontwikkeld zich onder invloed van het toenemende
scheepvaartverkeer vooral in de 17 e eeuw tot een belangrijke
vaarverbinding tussen Harlingen en Bolsward. Omdat Kimswerd
gelegen is op de kruising van de Vaart en de wegverbinding over de
voormalige kwelderrug betekent deze ontwikkeling een verdere
verdichting en uitbreiding van de bebouwingsstructuur, die zich
hierdoor ook op het water gaat richten (zoals de bebouwing langs de
Streek).
De twee percelen aan de oostzijde van de kerk die omgeven zijn door
een gracht vinden hun oorsprong in de voormalige Heemstra State,
die waarschijnlijk op het westelijke perceel heeft gestaan. Op het
oostelijke perceel staat nu een kop-hals-romp boerderij die daar in
1823 is gebouwd. Op het westelijke perceel is een boomgaard
gesitueerd.
Terwijl de historische bebouwing hoofdzakelijk aan de noordzijde van
de doorgaande weg is gerealiseerd (de veilige zijde van de dijk), zijn
recentere uitbreidingen aan de zuidzijde van de weg gerealiseerd.
Beschermd dorpsgezicht
In 1978 is een onderzoek uitgevoerd naar het vaststellen van een
beschermd dorpsgezicht voor Kimswerd (Gemeente Wûnseradiel,
kern Kimswerd, Voorstel te beschermen dorpsgezicht, januari 1978).
Daarbij is aandacht besteed aan de historisch-ruimtelijke structuur van
zowel panden als de openbare ruimte. Ook is de architectuur van
afzonderlijke panden beoordeeld.
Figuur 5 geeft de ligging van het beschermd dorpsgezicht weer.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 9

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Figuur 5. Kimswerd, beschermd dorpsgezicht
Het onderzoek heeft geconcludeerd dat veel historische elementen
van de dorpsstructuur van Kimswerd behouden zijn gebleven. De
ruimtelijke ontwikkeling van het dorp heeft zich grotendeels
afgespeeld binnen of in aansluiting op de oorspronkelijke historischruimtelijke
structuur. Ook in de huidige situatie neemt de kerk en de
omliggende bebouwing een centrale plaats in binnen de structuur van
het dorp.
Het beschermd dorpsgezicht wordt dan ook gevormd door de
samenhangende hoofdonderdelen van de ruimtelijke structuur waaruit
de kenmerkende historische ontwikkeling van Kimswerd is af te lezen.
Het betreft de volgende elementen:
- de kerk en het omliggende kerkhof;
- de dichte, naar binnen gerichte bebouwingsstructuur ten
westen van de kerk, als eerste niet agrarisch georiënteerde
bebouwing;
- de vaart aan de westzijde van de oude dorpskern en de daarop
gerichte bebouwing aan de noordwestelijke rand van de terp en
aan de westzijde van de vaart, dat verwijst naar het handels- en
scheepvaartbelang van de waterverbinding voor het dorp;
- de bebouwing aan de noordzijde van het dorp, dat een menging
van bebouwing en tuinen vormt in een rechthoekige structuur,
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 10

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
die onder invloed van woningbouw en bedrijfsontwikkeling
vanaf de tweede helft van de 19 e eeuw ingevuld werd binnen de
oudere dorpsbegrenzing;
- de percelen van Heemstra state met de omliggende grachten;
- de bebouwingtypering van Kimswerd, overwegend in één
bouwlaag met kap, waarbij zowel de nokhoogte als -richting
sterke afwisseling vertonen;
- de klinkerverharding van de Buren en de informeel ingerichte
openbare ruimte, met een menging van openbaar en
privégebied, die van elkaar gescheiden zijn door lage,
transparante hekwerken of hagen;
Figuur 6. Kimswerd rond 1978
- het materiaalgebruik van de bebouwing, overwegend bestaand
uit bruin-rode baksteen of gele Friese steen (en enkele
geverfde gevels), de dakbedekking bestaat meestal uit rode of
blauwzwart geglazuurde pannen;
- de groenmassieven bij de kerk, Heemstra State en in de tuin
van de voormalige pastorie, die van invloed zijn op de
ruimtelijke opbouw binnen het dorp en op het aanzicht van
Kimswerd vanuit het landschap.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 11

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
In het besluit is tevens aangegeven dat ook het omringende open
landschap van belang is voor de karakteristiek van het beschermde
dorpsgezicht, vanwege de aanwezige structurele en visuele relaties.
Bij besluit van 27 september 1991 is een deel van de dorpskern van
Kimswerd aangewezen als beschermd dorpsgezicht ex artikel 35 van
de Monumentenwet 1988. De bij het besluit behorende toelichting is
als bijlage opgenomen bij de voorschriften van dit plan.
In Kimswerd zijn zeven panden aangewezen als rijksmonument. Deze
zijn opgenomen in onderstaande tabel.
Tabel 1. Bouwwerken in Kimswerd geregistreerd als Rijksmonument
Monumenten
Streek 27 (woonhuis)
Buren 10 (woonhuis)
Buren 7 (woonhuis)
Buren 5 (woonhuis)
Buren 3 (woonhuis)
Greate Pierwei 11 (Hervormde Kerk)
Greate Pierwei 17 (agrarisch bedrijf)
Bron: Provincie Fryslân
Figuur 7. Streek 27 en 29
Daarnaast zijn diverse panden opgenomen in de Monumenten
Inventarisatielijst (jongere bouwkunst). Deze lijst betreft een
inventarisatie van jongere bouwkunst en stedenbouw uit de periode
1850-1940, om een overzicht te verkrijgen van de ontwikkelingen die
in die periode op deze terreinen hebben plaatsgevonden.
Onderstaande tabel geeft de panden weer die voor Kimswerd in deze
lijst zijn opgenomen.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 12

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tabel 2. Bouwwerken in Kimswerd geregistreerd in de Monumenten Inventarisatielijst
Karakteristieke bouwwerken
Duivengracht 18; 20; 22 (woonhuizen)
Grote Reed 15 (woonhuis)
Grote Reed 8 (voormalige elektriciteitscentrale)
Harlingerweg 10 (woonhuis)
Greate Pierwei 1 (woonhuis)
Greate Pierwei 9 (café)
Greate Pierwei 13; 15 (woonhuis)
Greate Pierwei 4 (kerklokaal / kosterswoning)
Greate Pierwei 2 (voormalige pastorie)
Dyksterbuursterlaan 28;30 (woonhuis)
Bron: Provincie Fryslân
Figuur 8. De voormalige elektriciteitscentrale aan de Grote Reed 8
2.4 Functionele karakteristiek
2.4.1 Wonen
Zoals blijkt uit de volgende tabel is het aantal inwoners van Kimswerd
in de periode 1950-1980 fors gedaald. Sinds 1980 is het aantal
inwoners toegenomen van 496 in 1980 tot 622 in 1996. Daarna is het
inwonersaantal weer gedaald. Het aantal woningen in het dorp is de
afgelopen 6 jaar praktisch gelijk gebleven maar in de periode
1995 – 2000 zijn in totaal 25 nieuwe woningen gebouwd.
De gemiddelde woningbezetting is, gelijk aan de landelijke trends, de
afgelopen decennia gedaald. Deze bedraagt in Kimswerd 2,26
inwoners per woning in 2005. Dit is lager dan de gemiddelde
woningbezetting van de gemeente Wûnseradiel (2,5).
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 13

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tabel 3. Aantal inwoners, aantal woningen en de gemiddelde woningbezetting in
Kimswerd per jaar.
jaar aantal inwoners woningvoorraad
gemiddelde
woningbezetting
1950 696 onbekend -
1960 578 onbekend -
1970 512 192 2,67
1980 496 217 2,29
1990 533 218 2,44
1995 603 243 2,48
1996 622 246 2,53
1997 609 247 2,47
1998 641 260 2,47
1999 628 266 2,36
2000 625 268 2,33
2001 628 268 2,34
2002 625 269 2,32
2003 612 269 2,28
2004 607 269 2,26
2005 607 269 2,26
Bron: Provincie Fryslân
2.4.2 Werk en voorzieningen
Kimswerd is een kleine woonkern, waar bedrijvigheid van oorsprong
een agrarisch karakter had. Binnen de bebouwde kom zijn twee
agrarische bedrijven gevestigd. Dit betreft ten eerste het
veeteeltbedrijf aan het einde van de Streek (nr. 37). Vanouds heet dit
bedrijf de St. Laurenspleats.
Ten tweede betreft het de boerderij aan de Greate Pierwei 17, dit is
een akkerbouwbedrijf.
Aan de Greate Pierwei (nummer 9) is een café/hotel gesitueerd.
Hiernaast is, aan de Jan Timmerstraat nummer 1, een klein atelier
gevestigd. Aan de andere kant van de Harlingervaart (Harlingerweg
16) is een ‘bed-and-breakfast’ gesitueerd met een theeschenkerij en
kunstatelier. Aan de Streek is een onderhoudsbedrijf gevestigd.
Qua maatschappelijke voorzieningen biedt Kimswerd naast de kerk
aan de Greate Pierwei tevens een basisschool aan de Sj. van
Stratenstrjitte. Het dorpshuis It Foarhaad is gesitueerd aan de
Harlingerweg 18. In het dorpshuis zit tevens de peuterspeelzaal.
Multifunctioneel centrum
Tussen de ijsbaan en het kaatsveld wordt in 2006 de realisatie van
een multifunctioneel centrum voorbereid. Dit centrum biedt ruimte aan
onder meer de volgende functies:
- een grote (sport)zaal met podium;
- kleedkamers en berging voor kaats- en ijsvereniging;
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 14

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- sanitair;
- een barruimte met keuken;
- enkele kleinere zalen;
- een jeugdhonk;
- een peuterspeelzaal;
- twee zorgkantoren.
De bestaande locatie van het dorpshuis en de peuterspeelzaal komt, na
voltooiing van het multifunctioneel centrum, beschikbaar voor wonen.
2.4.3 Infrastructuur
GVVP
In het kader van het Gemeentelijk Verkeers- en VervoersPlan
Wûnseradiel (“Van Allingawier tot Zurich” – 24 april 2006) is binnen de
bebouwde kom van Kimswerd een 30 km/uur zone ingesteld. Hiervoor
zijn 3 poorten geplaatst bij de 30 km/uur zonegrenzen op:
- de Greate Pierwei (ten oosten van de Greate Pierwei 17);
- de Dijksterbuursterlaan (ten zuiden van de brug over de vaart);
- de Harlingerweg bij de ingang van het sportveld en ijsbaan.
In het kader van de zogenoemde dorpenplanning zijn op een integrale
wijze rioleringsvoorzieningen (fase 2 GRP), de duurzaam-veilig
maatregelen en het dorpsherstel uitgevoerd.
Buiten de bebouwde kom zijn de Dijksterbuursterlaan en de
Kluurdaweg gecategoriseerd als erftoegangswegen. Bij dit type weg
geldt buiten de bebouwde kom een maximum snelheid van 60 km/uur.
Zowel fietsers als bromfietsers rijden op de rijbaan. De doorgaande
weg door Kimswerd (Greate Pierwei – Harlingerweg) is buiten de
bebouwde kom gecategoriseerd als gebiedsontsluitingsweg. Hier mag
80 km/uur gereden worden. Fietsers en bromfietsers rijden op een
apart fietspad. Binnen de bebouwde kom is deze weg
gecategoriseerd als erftoegangsweg, waar een maximumsnelheid
geldt van 30 km/uur.
Alle overige wegen binnen de bebouwde kom zijn erftoegangsweg.
Leidingen en straalpaden
Aan de noordzijde van Kimswerd ligt één belangrijke leiding; dit betreft
een aardgastransportleiding die een planologische regeling behoeft.
In of bij het plangebied zijn geen straalpaden gesitueerd.
Uiteraard bevinden zich in straten, bermen en tuinen diverse kabels
en leidingen ten behoeve van de aansluiting van woningen op
openbare nutsvoorzieningen.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 15

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3 Milieukundige randvoorwaarden
3.1 Bedrijven
Op grond van de Wet Milieubeheer zijn bedrijven verplicht te voldoen
aan de eisen van een AMvB, dan wel een milieuvergunning te hebben
voor de exploitatie van het bedrijf, waarbij rekening gehouden dient te
worden met de omliggende woonbebouwing.
Bedrijven en Milieuzonering
Binnen het plangebied is 1 horecagelegenheid gevestigd aan de
Greate Pierwei. Aan de Harlingerweg is een ‘bed and breakfast’
gesitueerd, waar ook een theeschenkerij met kunstatelier is gevestigd.
Op grond van de VNG brochure "Bedrijven en Milieuzonering" kunnen
deze bedrijven worden geclassificeerd. Het horecabedrijf en de ‘bed
and breakfast’ (met horeca) vallen onder klasse 2, waarbij een afstand
van 30 meter in acht genomen moet worden tot gevoelige functies. Dit
geldt ook voor de basisschool. Het atelier aan de Jan Timmerstraat
valt onder klasse 1, waarbij een afstand van 10 meter tot gevoelige
functies geldt.
Het aan de noordzijde van het dorp gelegen veeteeltbedrijf valt onder
klasse 3, waarbij een afstand van 50 meter aangehouden dient te
worden tot gevoelige functies. Ook voor het huidige dorpshuis aan de
Harlingerweg geldt een afstand van 50 meter tot gevoelige functies.
De boerderij aan de Greate Pierwei 17 betreft een akkerbouwbedrijf.
Met name de loods achter het huis wordt nog gebruikt voor activiteiten
ten behoeve van de akkerbouw. Een akkerbouwbedrijf valt onder
klasse 2, waarbij een afstand van 30 meter ten opzichte van gevoelige
functies aangehouden dient te worden. Aan deze afstand wordt
voldaan.
Het multifunctionele centrum naast het kaatsveld huisvest
verschillende functies, waaronder het dorpshuis en de peuterspeelzaal.
Een afstand van 50 meter (klasse 3) moet minimaal
aangehouden worden ten opzichte van woningen en andere gevoelige
bebouwing. Ook aan deze afstand wordt voldaan.
Gesteld kan worden dat bedrijven en voorzieningen in hun huidige
omvang en op grond van de huidige bedrijfsvoering acceptabel zijn uit
het oogpunt van milieu.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 17

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Voorts zijn er geen bedrijven die vallen onder de inrichtingen als
bedoeld in artikel 40 juncto artikel 1 van de Wet geluidhinder. Ook
voor de toekomst zullen dergelijke inrichtingen in het plangebied
worden uitgesloten.
3.2 Wegverkeerslawaai
Op alle wegen binnen het plangebied geldt een 30 km/uur regime, en
derhalve geldt er voor deze wegen geen geluidzone. Alleen het deel
van de Harlingerweg ten westen van nummer 27 b heeft een
snelheidsregime van 80 km/uur. Het betreft hier een bestaande
situatie. Er wordt niet voorzien in de realisering van nieuwe woningen
en/of andere geluidsgevoelige bestemmingen binnen deze zone.
3.3 Water
Op grond van artikel 12 uit het Besluit op de Ruimtelijke Ordening
dient in de toelichting op ruimtelijke plannen een waterparagraaf te
worden opgenomen waarin wordt aangegeven hoe rekening is
gehouden met de gevolgen van het plan voor de
waterhuishoudkundige situatie. In die paragraaf dient uiteengezet te
worden of en in welke mate het plan in kwestie gevolgen heeft voor de
waterhuishouding, dat wil zeggen het grondwater en het
oppervlaktewater. Het is de schriftelijke weerslag van de zogenaamde
watertoets: ‘het hele proces van vroegtijdig informeren, adviseren
(door de waterbeheerder), afwegen en beoordelen van
waterhuishoudkundige aspecten in ruimtelijke plannen en besluiten’.
Watersysteem
Binnen het plangebied wordt het boezemwater gevormd door de
Harlingervaart en een aan de zuidzijde gelegen aftakking hiervan. Het
beheer en onderhoud komen voor rekening van de gemeente. Tevens
zijn er enkele kleinere waterlopen in het plangebied aanwezig. Het
plangebied is gesitueerd binnen twee watersystemen. Het gebied ten
oosten van de Harlingervaart is onderdeel van het watersysteem
Atsjetille. Het gebied ten westen van de Harlingervaart is onderdeel
van het watersysteem Hege Wier. In de beide watersystemen kent het
plangebied zowel boezempeil als polderpeil. Het boezempeil is -0,52
m NAP. Het polderpeil kent in de beide watersystemen een zomerpeil
van -1,05 m NAP en een winterpeil van -1,20 m NAP. De peilgebieden
zijn in figuur 9 weergegeven.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 18

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Figuur 9 peilgebieden in Kimswerd en omgeving
Zp: -1,05
Wp: -1,20
Zp: -0,52
Wp: -0,52
Zp: -0,52
Wp: -0,52
Bron: Wetterskip Fryslân
Riolering
Ontwikkelingsmogelijkheden
Adviezen van het
waterschap
In het plangebied is sprake van een gescheiden rioleringsstelsel. Het
regenwater van de daken en de straat wordt zoveel mogelijk geloosd
op de waterlopen. Het vuile water wordt via het vuil-waterriool
afgevoerd naar de rioolwater-zuivering.
Een rioolpersleiding loopt via de Greate Pierwei richting het
rioolgemaal nabij Greate Pierwei 38. Deze persleiding en het
rioolgemaal liggen aan de oostzijde net buiten het plangebied.
Het onderhavige bestemmingsplan is een conserverend plan, waarin
geen nieuwe ontwikkelingen worden mogelijk gemaakt die van invloed
zijn op de waterhuishouding.
Doordat er geen wijzigingen in de waterhuishouding worden voorzien,
en er planologisch geen ontwikkelingen mogelijk worden gemaakt die
van invloed zijn op de waterhuishouding, behoeven ook geen
compenserende maatregelen te worden getroffen.
Met Wetterskip Fryslân zijn op 22 maart 2007 de voor het plangebied
relevante wateraspecten besproken. Naar aanleiding van dit gesprek
is nadere informatie ten aanzien van het watersysteem verstrekt door
het waterschap. Het plan gaf voor het waterschap geen aanleiding
voor het maken van opmerkingen.
3.4 Ecologie
Het voorliggende bestemmingsplan is een beheersplan. Aanzienlijke
verandering van de bestaande situatie is dan ook niet mogelijk. De
mogelijk aanwezige ecologische waarden zullen door dit
bestemmingsplan dan ook niet worden verstoord.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 19

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ten behoeve van de realisatie van het multifunctionele centrum is ten
behoeve van de vrijstellingsprocedure op grond van artikel 19, lid 1 van
de WRO in oktober 2005 een ecologisch onderzoek uitgevoerd.
Geconcludeerd is dat in het gebied geen beschermde soorten aanwezig
zijn. Wel dient buiten het broedseizoen gewerkt te worden om geen
broedende vogels te verstoren. Indien het bestaande stenen gebouw bij
het kaatsveld gesloopt wordt, dient aanvullend vleermuizenonderzoek
plaats te vinden.
3.5 Archeologie
Zowel vanuit het rijk als vanuit de provincie wordt aangedrongen op
nadrukkelijke aandacht voor de archeologische waarden in
plangebieden.
Bij het opstellen en uitvoeren van ruimtelijke plannen dient rekening
gehouden te worden met zowel bekende als de te verwachten
archeologische waarden. Informatie over de noodzaak tot het doen
van archeologisch onderzoek indien ingrepen worden voorbereid is
beschikbaar op de Cultuurhistorische kaart van de provincie Fryslân
(FAMKE). Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen waarden uit de
steentijd-bronstijd en uit de ijzertijd-middeleeuwen.
Steentijd - bronstijd
IJzertijd-middeleeuwen
Voor waarden uit de steentijd-bronstijd geldt dat Kimswerd ligt in een
groot gebied waarvoor geldt dat geen onderzoek naar archeologische
waarden noodzakelijk is.
Op figuur 10 is het advies van de FAMKE-kaart van de provinciale
archeologische dienst opgenomen voor wat betreft de periode ijzertijdmiddeleeuwen.
Een groot deel van de dorpskern is gecategoriseerd als “streven naar
behoud” en aangeduid met rood. Ook het agrarische perceel aan de
westzijde van Kimswerd is aangeduid met “streven naar behoud”.
Geadviseerd wordt deze gebieden op de plankaart als “archeologisch
waardevol gebied” aan te duiden, en ingrepen te koppelen aan een
aanlegvergunningenstelsel. Voor deze gebieden staat vast dat het
waardevolle archeologische resten uit de periode bronstijd en later
bevat. Daarom streeft de provincie naar behoud van dergelijke
gebieden.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 20

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Figuur 10. Archeologisch advies Kimswerd voor de periode ijzertijd-middeleeuwen
Bron: FAMKE, provincie Fryslân
Het omliggende gebied is aangegeven als “waarderend onderzoek
(terpen)” (roze). Dit betreft het gebied ten westen van de dorpskern en
een stuk aan de westzijde van het dorp, waar de ijsbaan gesitueerd is.
Op de terp (voor zover zij niet binnen het archeologisch waardevol
gebied valt), dient een waarderend archeologisch booronderzoek te
worden uitgevoerd als bodemverstorende ingrepen worden voorbereid
van meer dan 50 m². Op basis van de resultaten van het waarderend
onderzoek kan het gebied eventueel bestempeld worden als
‘archeologisch waardevol’, waarbij geldt dat men moet streven naar
behoud ervan. De resultaten kunnen ook uitwijzen dat de
voorgenomen ingreep niet bezwaarlijk is, of met welke
randvoorwaarden in het plan rekening dient te worden gehouden.
Het overige noordelijke deel binnen het plangebied betreft een gebied
waar zich archeologische resten kunnen bevinden uit de periode
midden-bronstijd – vroege middeleeuwen. De provincie beveelt aan
om bij ingrepen van meer dan 500 m² een karterend archeologisch
onderzoek uit te laten voeren.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 21

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Het deel van het dorp dat met een gele kleur is aangeduid, aan de
zuidzijde, betreft het gebied waar lange tijd het water grote invloed
heeft gehad op de bodem. Archeologische waarden zullen hier
beperkt zijn. Indien ingrepen worden voorbereid van meer dan
2500 m², dient hier archeologisch onderzoek te worden uitgevoerd.
Ten behoeve van de vrijstellingsprocedure op grond van artikel 19,
lid 1 van de WRO voor de realisatie van het multifunctioneel centrum
is in augustus 2005 een archeologisch onderzoek uitgevoerd. Omdat
het onderzoek uitwees dat er waarschijnlijk bijzondere archeologische
waarden aanwezig zijn op het betreffende perceel, is overleg gevoerd
tussen de gemeente en de provinciaal archeoloog. Dit heeft
geresulteerd in een aanpassing van het oorspronkelijke plan; een
geplande vijver zal niet binnen het onderzochte gebied worden
aangelegd. De provinciaal archeoloog heeft tevens aangegeven dat
het multifunctionele centrum wel gerealiseerd mag worden; voor de
realisatie van het centrum hoeven geen gronden afgegraven te
worden. Door de werkzaamheden zal het bodemarchief te plekke
goeddeels in tact blijven.
Tot slot is afgesproken dat het betreffende gebied als ‘archeologisch
waardevol gebied’ zal worden aangegeven op de plankaart, en zal
worden voorzien van een aanlegvergunningstelsel.
3.6 Externe veiligheid
Het beleid ten aanzien van het produceren, verwerken, opslaan en
vervoeren van gevaarlijke stoffen begint steeds vastere vormen aan te
nemen. De overheid werkt hard aan het vastleggen van
veiligheidsnormen die in acht moeten worden genomen en waarmee
zowel op het gebied van milieu als op het gebied van de ruimtelijke
ordening rekening moet worden gehouden. Nieuw aan het
veiligheidsbeleid is dat de afwegingen ten aanzien van risico’s op
ongevallen die doden en gewonden tot gevolg kunnen hebben
duidelijk zichtbaar moeten worden gemaakt en niet langer onbewust
of impliciet plaatsvinden.
Op de risicokaart van de provincie is weergegeven dat er in de
omgeving van Kimswerd een risicobron aanwezig is in de vorm van
een aardgastransportleiding. Deze leiding heeft een doorsnee van 6”
en een bedrijfsdruk van 40 bar.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 22

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Figuur 11. Risicokaart provincie Fryslân, detail Kimswerd
Normstelling
Beoordeling
Op bovengenoemde leidingen is de Circulaire Risiconormering
vervoer gevaarlijke stoffen, zoals die op 4 augustus 2004 is
gepubliceerd in de Staatscourant, van toepassing. De risicobenadering
voor het transport van aardgas onder hoge druk is
uitgewerkt in de Circulaire Zonering langs hogedruk
aardgastransportleidingen van het Ministerie van Volkshuisvesting,
Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (kenmerk DGMH/B nr. 0104004
van 26 november 1984). De Circulaire beoogt aan te geven op welke
wijze een verantwoorde zonering kan worden toegepast bij nieuwe
ruimtelijke ontwikkelingen in de omgeving van bestaande
aardgastransportleidingen. In de Circulaire worden vaste
veiligheidsafstanden gekoppeld aan de het soort
aardgastransportleiding.
Uit de Circulaire blijkt dat de toetsingsafstand voor een leiding met
een bedrijfsdruk van 40 bar en een diameter van 6", 20 meter aan
weerskanten van de leiding bedraagt. De toetsingsafstand is de
afstand waarbinnen de aard van de omgeving moet worden
nagegaan. Binnen de toetsingsafstand moet gekeken worden naar de
dichtheid van de woonbebouwing, de aanwezigheid van bijzondere
objecten en het gebruik van het gebied. Middels de toetsingsafstand
kan zodoende de gebiedsklasse worden bepaald. Op basis van deze
informatie kan de bebouwingsafstand vanaf een leiding worden
bepaald. Voor een aardgastransportleiding met een diameter van 6”
en een bedrijfsdruk van 40 bar is de bebouwingsafstand voor alle type
bebouwing (zowel stedelijk als verspreid in het landelijk gebied) gelijk.
Deze bedraagt 4 meter.
Voor de leiding langs Kimswerd geldt dat deze aan de noord- en
oostzijde door het plangebied loopt. Binnen de toetsingsafstand van
20 meter zijn geen kwetsbare of beperkt kwetsbare objecten
aanwezig.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 23

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Voor het agrarische bedrijf aan de Streek 37 geldt dat de leiding door
het bij het bedrijf behorende bouwvlak loopt. Eventuele bouwplannen
van het bedrijf moeten de bebouwingsafstand van 4 meter aan
weerszijden van de leiding in acht nemen. Binnen deze zone mag
geen bebouwing gerealiseerd worden, zonder overleg met de
leidingbeheerder.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 24

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4 Beleid
4.1 Provinciaal beleid
Streekplan Fryslân
Op 13 december 2006 is het Streekplan Fryslân 2007 (Om de
kwaliteit fan de Romte) door Provinciale Staten vastgesteld. Dit
integraal-ruimtelijke beleidsplan heeft betrekking op de periode 2006
tot 2016.
Centraal in het nieuwe streekplan staat het begrip ‘ruimtelijke
kwaliteit’. Hiermee bedoelt de provincie dat in ruimtelijke plannen, in
ontwerpen en in de uitvoering expliciet gebruikswaarde,
belevingswaarde en toekomstwaarde worden toegevoegd aan de
omgeving. Deze drie waarden waarborgen op de langere termijn een
doelmatig gebruik en herkenbaarheid van de ruimte. Het betekent ook
een ruimtelijke inrichting die bijdraagt aan duurzame ontwikkeling. Bij
een duurzame ontwikkeling wordt voorzien in de behoeften van de
huidige generatie, zonder daarbij de behoeften van toekomstige
generaties in gevaar te brengen.
De provincie wil deze doelstellingen koppelen aan een krachtige
sociaal-economische ontwikkeling in een leefbare omgeving, waarbij
tegelijkertijd wordt ingezet op de instandhouding en verder
ontwikkelen van aanwezige bodem-, water-, landschappelijke,
natuurlijke en cultuurhistorische kwaliteiten.
Vanuit deze doelstellingen kiest de provincie voor concentratie van
wonen, werken en voorzieningen in stedelijke bundelingsgebieden.
Kimswerd is gesitueerd aan de rand van het bundelingsgebied
Harlingen/Franeker. De provincie zet in op een toename van het
aandeel van de stedelijke bundelingsgebieden in de netto Friese
woningtoename. Voor het bundelingsgebied Harlingen/Franeker wordt
ingezet op een woningtoename tussen 2005 en 2015 van bijna 5%. In
de stedelijke bundelingsgebieden ligt de grootste woningbouwinspanning
bij de steden zelf. De bijdrage van kleine kernen (zoals
Kimswerd) is vooral gericht op de toevoeging van specifieke
woonmilieus, in aanvulling op het stedelijk aanbod.
De provincie streeft naar het behoud van waardevolle gebouwen, de
afbraak van beeldverstorende bebouwing en het afronden en
opknappen van onsamenhangende bebouwing; dit door nieuwe
vormen van wonen, werken, recreëren en verzorging in dergelijke
bebouwing te stimuleren.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 25

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Figuur 12. De Streek
4.2 Gemeentelijk beleid
Woonplan
Naar aanleiding van een verzoek van de Provincie Fryslân heeft
iedere gemeente een woonplan opgesteld. Het woonplan van de
gemeente Wûnseradiel is op 26 februari 2001 vastgesteld. Het plan is
een integrale visie op het wonen waarin onder meer de afstemming
tussen de bestaande voorraad en de nieuwbouw wordt behandeld.
Per kern van de eerste en tweede orde komen daarbij thema's als
herstructurering, inbreiding en uitbreiding aan bod. Voor de kernen
van de eerste orde wordt uitgegaan van een aandeel van 80% van het
totaal, in de kernen van de tweede orde zal 20% van de
woningbehoefte worden gerealiseerd. In kernen van de derde orde
zullen incidenteel woningen gebouwd worden.
Kernen van de eerste orde, waar ook Kimswerd onder valt, hebben
van de gemeente de specifieke taak gekregen te voorzien in de
woningbehoefte in de gemeente. Naast Kimswerd vallen ook de
grotere kernen van de gemeente, Makkum, Witmarsum, Arum en
Parrega in deze categorie. In het woonplan is gesteld dat in de
periode 1997 – 2007 in Kimswerd 24 nieuwe woningen gebouwd
mogen worden. Al deze woningen zijn al tussen 1995 en 2000
gerealiseerd.
Actualisatie Woonplan
Op 1 november 2005 is de actualisatie van het woonplan vastgesteld
door de gemeenteraad. De actualisatie is opgesteld naar aanleiding
van het zogenoemde opplussen, het in 2003 uitgevoerde
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 26

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Woningbehoefte onderzoek Fryslân en de eventuele gevolgen van de
Manifest Woondag Zuidwest Friesland van 8 mei 2005.
In de actualisatie wordt uiteraard ook ingegaan op de actuele stand
van zaken in 2005 voor wat betreft het aantal gerealiseerde en het
aantal te bouwen woningen. Uit de zogenoemde hertelling zien de
beschikbare contingenten per 1 januari 2005 er als volgt uit:
Tabel 4. Beschikbare contingenten gemeente Wûnseradiel (bron: actualisatie woonplan)
soort contingent oorspronkelijk omvang
betreffende contingent
gerealiseerd
t/m 2004
nog beschikbaar
per 1-1-2005
regulier contingent
knelpuntenpot
opplus-contingent
manifest Woondag
755
40
54
17*
465
13**
0
0
290
27
54
17*
totaal
849 + 17*
478 371 + 17*
*: de omvang van dit contingent is niet in een beleidsnota vastgelegd, maar vloeit
voort uit het feit dat het uitbreidingsplan Arum is verdicht (van 25 naar 42 woningen)
**: betreft 13 woningen die voor 2005 in het plan Makkum - De Schans zijn
gerealiseerd
Over Kimswerd is in de actualisatie opgenomen dat in de periode
2005 – 2010 nog 4 nieuwe woningen gebouwd mogen worden. Er zijn
echter nog geen concrete plannen voor deze uitbreiding. In het
voorliggende bestemmingsplan wordt deze uitbreiding dan ook niet
mogelijk gemaakt.
GVVP
Het Gemeentelijk Verkeers- en Vervoerplan (GVVP) 2006 besteedt
aandacht aan wegen, openbaar vervoer, fietsverkeer en voetgangers
en vaarwegen binnen de gemeente. Daarbij worden de volgende
beleidsdoelen centraal gesteld:
- verbetering van de verkeersveiligheid;
- zorg voor een goede bereikbaarheid;
- inrichting van een goed functionerende en aantrekkelijke
openbare ruimte.
Bij het realiseren van het beleidsdoel verkeersveiligheid wordt
ingehaakt op het project ‘Duurzaam Veilig’ uit het Meerjarenplan
Verkeersveiligheid van het ministerie van Verkeer en Waterstaat.
Duurzaam Veilig vaart op twee beginselen; duidelijkheid voor de
weggebruiker en een veilige(re) inrichting van de weg. Hierbij hoort
ook de categorisering van het wegennet in een klein aantal, duidelijk
van elkaar te onderscheiden wegen, waarbij rekening gehouden wordt
met bereikbaarheid en leefbaarheid. Er wordt uitgegaan van drie
soorten wegen:
1. stroomwegen;
2. gebiedsontsluitingswegen; en
3. erftoegangswegen.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 27

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Hierbij zijn de wegen binnen de bebouwde kom van Kimswerd
aangeduid als erftoegangswegen. Binnen de bebouwde kom geldt
een 30 km/uur regime.
Buiten de bebouwde kom van Kimswerd loopt de wegverbinding
Makkum- Witmarsum- Arum- Kimswerd- N31 (Makkum Holle Poarte)
die een belangrijke gebiedsontsluitende functie vervult. De weg wordt
als dé regionale ontsluitingsweg beschouwd, en is in het GVVP als
gebiedsontsluitingsweg aangeduid. Hierbij geldt een 80 km/uur
regime.
Bij het beleidsdoel bereikbaarheid is het uitgangspunt dat elke
plattelandskern op maximaal 6 minuten rijtijd via een of meer
erftoegangswegen op een gebiedsontsluitingsweg of een stroomweg
is aangesloten. In Wûnseradiel wordt aan dit uitgangspunt voldaan.
Het openbaar vervoersysteem in Fryslân wordt bepaald door de vraag
en niet door het aanbod. Het bestaat uit een wijd vertakt netwerk dat
zich in de volgende vormen manifesteert:
- Interliner;
- streekbus;
- buurtbus en
- belbus.
Kimswerd is bereikbaar met een streekbus.
Het openbaar vervoer in Wûnseradiel heeft tot doel om te voldoen aan
de verplaatsingsbehoefte van inwoners en bezoekers, en het heeft
voornamelijk een sociale functie voor scholieren en ouderen.
De Provincie maakt in het GVVP een onderscheid tussen attractief
collectief openbaar vervoer, collectief openbaar vervoer en individueel
openbaar vervoer. In Wûnseradiel ligt het accent op collectief
openbaar vervoer.
In het GVVP is de haltevoorziening als een van de visitekaartjes van
het openbaar vervoer aangeduid. Een goede kwaliteit van deze
voorziening draagt bij aan een aantrekkelijk gebruik en daardoor een
positieve beoordeling van het openbaar vervoer.
Het vaarwegennet van Wûnseradiel is deels bestemd voor de
beroepsvaart, maar voor het overgrote deel is het bestemd voor de
recreatievaart.
Voor de recreatievaart wordt een onderscheid gemaakt in
vaarwegcategorieën volgens de Stichting Recreatietoervaart
Nederland (SRN). De Harlingervaart die door Kimswerd loopt wordt in
het GVVP aangeduid als een klasse Dm vaarweg, voor motorboten
met een vaarwegdiepte van 1,3 meter.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 28

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rioleringsplan
Naar aanleiding van de Wet Milieubeheer (1993) dient iedere
gemeente een Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) vast te stellen, dat
functioneert als een beleidsstuk voor de aanpak van de inzameling en
het transport van afvalwater.
De gemeente Wûnseradiel heeft in maart 2006 een nieuw GRP voor
de periode 2006-2010 opgesteld.
In het GRP wordt geconcludeerd dat met het uitgevoerde beleid van
het voorgaand GRP invulling is gegeven aan het realiseren van de
doelstellingen ten aanzien van:
- inzameling van het binnen gemeentelijk gebied geproduceerde
afvalwater;
- inzameling van het hemelwater dat niet mag of kan worden
gebruikt voor de lokale waterhuishouding;
- transport van het ingezamelde water naar een daarvoor
bestemd lozingspunt;
waarbij:
- ongewenste emissies naar oppervlaktewater, bodem en
grondwater worden voorkomen; en
- geen overlast (in de brede zin van het woord) voor de
omgeving wordt veroorzaakt.
In Kimswerd is één niet gerioleerd perceel aanwezig, namelijk het
perceel aan de Harlingerweg 2. De gemeente kiest ervoor om 59
percelen waarvoor geen ontheffing is verkregen aan te sluiten op de
rioolwater zuiveringsinstallatie. Hieronder valt ook het
bovengenoemde perceel waarvoor de realisatie is gepland in 2007.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 29

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5 Planbeschrijving
5.1 Algemeen
Het voorliggende bestemmingsplan Kimswerd 2007 heeft als
hoofddoel de vigerende bestemmingsplannen te herzien en te
actualiseren.
De wijze waarop de regeling is vormgegeven wordt in grote lijnen
bepaald door de Wet op de Ruimtelijke Ordening (WRO) en het
Besluit op de ruimtelijke ordening (Bro).
Dit houdt in dat het bestemmingsplan bestaat uit een plankaart met
bestemmingen en met daarbij behorende voorschriften en toelichting.
Digitaal uitwisselbaar
Het bestemmingsplan is zodanig vorm gegeven dat er sprake is van
een digitaal uitwisselbaar plan, dat wil zeggen dat:
- aan alle verschillende plankaartobjecten IMRO-coderingen zijn
toegekend;
- de digitale kaart is vertaald naar de standaard techniek van
uitwisseling NEN 1878;
- de toelichting en voorschriften in digitale vorm aan de plankaart
zijn gekoppeld.
Gebruik van de IMRO-coderingen zorgt er voor dat de bestemmingen
in de plankaart eenduidig worden geclassificeerd en dat, met behulp
van een conversieprogramma, de kaart met voorschriften ook door de
ontvanger kan worden gelezen.
Digitaal raadpleegbaar
Vormgeving plankaart
Vormgeving voorschriften
Of en op welke wijze het bestemmingsplan ook digitaal raadpleegbaar
wordt gemaakt is onderwerp van nader overleg tussen gemeente en
bureau.
Bij de vormgeving van de plankaart is aangesloten bij het standaardrenvooi
zoals dat is opgenomen in het rapport “Op de digitale leest”
(NIROV, juni 2003).
Bij de vormgeving van de voorschriften is aangesloten bij de
recentelijk opgestelde bestemmingsplannen voor bijvoorbeeld de
dorpskommen van Ferwoude en Arum. De betreffende systematiek
komt in grote lijnen overeen met de voorschriften uit het rapport “Op
dezelfde leest II”.
Afwijkingen ten opzichte van eerdere bestemmingsplannen zoals
Gaast en Zurich, betreffen met name het opnemen van een
bestemming “tuin” en het niet opnemen van een beschrijving in
hoofdlijnen. Beide zaken worden hierna nader toegelicht.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 31

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Nieuwe Woningwet
Beschrijving in hoofdlijnen
Het opnemen van de bestemming “tuin” heeft een directe relatie met
de nieuwe Woningwet die op 1 januari 2003 in werking is getreden.
Dit betekent onder andere dat een aantal bouwactiviteiten als
genoemd in het “Besluit bouwvergunningsvrije en lichtbouwvergunningsplichtige
bouwwerken” vergunningsvrij is. Een aantal
vergunningsvrije bouwactiviteiten is gekoppeld aan de plaats waar
gebouwd wordt (ofwel het erf). Een bouwperceel hoeft niet het gehele
erf te zijn. In genoemd besluit wordt onder erf verstaan: “het al dan
niet bebouwde perceel, of een gedeelte daarvan, dat direct is gelegen
bij een gebouw en dat in feitelijk opzicht is ingericht ten dienste van
het gebruik van dat gebouw, en, voor zover een bestemmingsplan van
toepassing is, de bestemming deze inrichting niet verbiedt”.
Dit laatste kan bijvoorbeeld door gebruik te maken van de
bestemming “tuin”, waarbinnen geen gebouwen mogen worden
gebouwd. Wanneer het bouwen binnen de bestemming “tuin”
verboden is, is er geen sprake van een erf waar vergunningsvrij aanen
uitbouwen en bijgebouwen mogen worden gebouwd. Ook in het
bestemmingsplan Allingawier 2003 is deze systematiek toegepast.
Er is afgezien van het opnemen van een beschrijving in hoofdlijnen.
Reden hiervoor is onder meer dat in het kader van de herziening van
de WRO en het opstellen van een nieuw Bro gedacht wordt aan het
afschaffen van de beschrijving in hoofdlijnen. Bovendien bevat de
beschrijving in hoofdlijnen in veel gevallen enkel de criteria voor de in
het plan opgenomen vrijstellings- en wijzigingsbevoegdheden, de
nadere eisen en het aanlegvergunningenstelsel. Door deze op te
nemen bij het betreffende voorschrift wordt de leesbaarheid van de
voorschriften vergroot.
5.2 Toelichting op de bestemmingen
Het beleid voor de kern Kimswerd is in het algemeen gericht op
handhaving van de bestaande functies. Dit komt ook tot uitdrukking in
de bestemmingen zoals deze in de voorschriften zijn opgenomen en
op de plankaart zijn weergegeven.
Nieuwe niet woonfuncties worden in het bestemmingsplan mogelijk
gemaakt middels de bij de verschillende bestemmingen opgenomen
flexibiliteitsbepalingen (vrijstellings- en wijzigingsbevoegdheden). De
gemeente kan vooraf toetsen of een bepaalde functie op een bepaald
perceel al dan niet toelaatbaar is.
Archeologisch waardevol
gebied
Een deel van de dorpskern is middels een dubbelbestemming tevens
bestemd als “archeologisch waardevol gebied”. Binnen deze
bestemming zijn ingrepen gekoppeld aan een
aanlegvergunningenstelsel.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 32

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Leiding
Agrarische doeleinden
De op de plankaart als “leiding” bestemde gronden zijn naast de
andere voor die gronden aangewezen bestemmingen
(basisbestemming) tevens bestemd voor een
hoofdaardgastransportleiding.
De in het plangebied gelegen agrarische bedrijven (Streek 37 en
Greate Pierwei 17) zijn bestemd voor “agrarische doeleinden”. Binnen
deze bestemming is intensieve veehouderij niet toegestaan.
Gebouwen en silo’s mogen uitsluitend binnen het bouwvlak worden
gebouwd. Ten behoeve van de bouw van sleuf- en mestsilo’s buiten
het bouwvlak is een vrijstelling opgenomen. Deze regeling is conform
de in het bestemmingsplan Buitengebied opgenomen regeling.
Tevens zijn andere percelen in het plangebied opgenomen met de
bestemming “agrarische doeleinden”.
Wijzigingsbevoegdheden zijn opgenomen voor:
- de vestiging van bedrijven binnen bestaande gebouwen;
- de realisatie van maximaal 4 woningen per voormalig agrarisch
bedrijf; hierbij geldt als voorwaarde dat het aantal te realiseren
woningen dient te passen binnen het gemeentelijke Woonplan;
- de realisatie van maximaal 5 recreatieappartementen of -
woningen per voormalig agrarisch bedrijf.
Groenvoorzieningen
Horecadoeleinden
Maatschappelijke
doeleinden
Onder de bestemming “groenvoorzieningen” vallen de delen binnen
het plangebied die zijn ingericht als openbare groenvoorziening. Dit
geldt voor de speeltuin naast de basisschool en de volkstuinen aan de
zuidzijde van het plangebied.
Deze bestemming heeft betrekking op het café/hotel aan de Greate
Pierwei. In deze bestemming zijn seksinrichtingen niet begrepen.
Gebouwen mogen uitsluitend binnen het bouwvlak worden gebouwd
en het aantal bedrijfswoningen mag niet meer dan het bestaande
aantal bedragen.
De bestemming “maatschappelijke doeleinden” heeft betrekking op de
kerk met omliggende begraafplaats aan de Greate Pierwei. Ook de
basisschool aan de Sj. van Stratenstrjitte en het dorpshuis aan de
Harlingerweg vallen binnen de bestemming. Tevens valt het nieuwe
multifunctionele centrum bij het kaatsveld binnen de bestemming. In
de voorschriften is vastgelegd dat gebouwen slechts binnen het
bouwvlak mogen worden gebouwd. Hiervan mag alleen worden
afgeweken indien bijvoorbeeld een fietsenstalling wordt gerealiseerd
en de gezamenlijke oppervlakte aan gebouwen buiten het bouwvlak
niet meer dan 50 m² per bestemmingsvlak bedraagt. Binnen deze
bestemming zijn woningen niet toegestaan.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 33

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Voor het perceel van het dorpshuis aan de Harlingerweg is een
wijzigingsbevoegdheid opgenomen. Als de dorpshuis-functies
verhuizen naar het te realiseren multifunctionele centrum, kunnen op
dit perceel maximaal twee woningen gerealiseerd worden.
Recreatieve doeleinden
Tuin
Verkeers- en
verblijfsdoeleinden
Water
Woondoeleinden
Onder de bestemming “recreatieve doeleinden” vallen de ijsbaan en
het kaatsveld aan de westzijde van het dorp. Hier zijn ook het
kaatsveld, een skatebaan en een basketbalveld gesitueerd. Bij het
sportterrein staat ook het clubgebouw van de kaatsvereniging. Voor
een deel van deze bestemming geldt dat de percelen tevens gebruikt
worden ten behoeve van parkeren. Dit is aangegeven middels de
aanduiding “parkeren”. Een deel van de ijsbaan kan hierdoor in de
zomer gebruikt worden ten behoeve van parkeren.
De bestemming “tuin” is gegeven aan de tuinen van woningen voor
zover deze grenzen aan de openbare ruimte. Binnen deze
bestemming mogen geen gebouwen worden gebouwd. Een
uitzondering betreft de bouw van erkers die middels een vrijstelling
is mogelijk gemaakt.
De bestemming "verkeers- en verblijfsdoeleinden" betreft de in het
plangebied aanwezige wegen. Naast wegen omvat deze bestemming
tevens bermen, water, parkeer- en groenvoorzieningen en openbare
nutsvoorzieningen.
Vanwege de historische waarde en de waterhuishouding is de
Harlingervaart door het dorp bestemd als “water”, evenals de
waterloop rondom de historische boerderij aan de Greate Pierwei 17.
Binnen deze bestemming zijn geen gebouwen toegestaan. Ook
bruggen, vlonders, steigers en meerpalen zijn, uitgezonderd
bestaande voorzieningen, uitsluitend middels vrijstelling toegestaan.
De bestemming “woondoeleinden” heeft betrekking op de bestaande
woningen (voor zover dit niet bedrijfswoningen betreft). Hierbij horen
de gebruikelijke ontsluitingen, water en openbare nutsvoorzieningen.
De woonfunctie omvat ook de zogenaamde aan huis verbonden
beroepen en -bedrijfsactiviteiten (zie artikel 1 begripsbepalingen).
Het aantal woningen is bij recht beperkt tot het bestaande aantal per
bouwvlak.
Binnen de bestemming “woondoeleinden” is een
wijzigingsbevoegdheid opgenomen die, onder voorwaarden, de
vestiging mogelijk maakt van detailhandelbedrijven en bedrijven
genoemd in de Staat van Bedrijven, categorie 1 en 2.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 34

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Aanduiding “bedrijf”
Aanduiding "pension"
Aanduiding "opslag"
Bouwvlakken
Op percelen waar momenteel bedrijfsactiviteiten worden uitgeoefend
is de uitoefening van bedrijfsactiviteiten zoals opgenomen in de Staat
van Bedrijven toegestaan. De betreffende percelen zijn voorzien van
de aanduiding “bedrijf”. De aanduiding heeft betrekking op het
onderhoudsbedrijf aan de Streek 35a. Middels vrijstelling zijn andere
bedrijven toegestaan, uitsluitend voor zover deze niet meer hinder
veroorzaken dan de in de Staat van Bedrijven opgenomen bedrijven.
De bed-and-breakfast met theeschenkerij annex atelier, is voorzien
van de aanduiding “pension”.
De aanduiding “opslag” heeft betrekking op het pand aan de Grote
Reed (ten noorden van nummer 8), dat gebruikt wordt als
opslagruimte en uitdragerij.
Door middel van de bouwvlakken op de plankaart is de locatie van de
hoofdgebouwen vastgelegd. Gestreefd wordt naar handhaving van
het bebouwingspatroon.
Het voorgaande is vertaald in de bebouwingsbepalingen. Naast
hoofdgebouwen zijn aan- en uitbouwen en bijgebouwen toegestaan.
De gezamenlijke oppervlakte daarvan mag niet meer bedragen dan
50 m². Bij vrijstelling kan deze oppervlakte worden vergroot tot 100 m²
per woning. Bijgebouwen en aan- en uitbouwen zullen door situering,
oppervlakte en maatvoering ondergeschikt moeten blijven aan de
hoofdbebouwing. Aan- en uitbouwen en bijgebouwen mogen ook
buiten het bouwvlak worden gerealiseerd.
Gelet op het feit dat er op grond van het “Besluit bouwvergunningsvrije
en lichtbouwvergunningsplichtige bouwwerken” op zij- en
achtererven vrij ruime bouwmogelijkheden bestaan voor
vergunningsvrije aan- en uitbouwen en bijgebouwen, is er vanaf
gezien om op de plankaart gedetailleerd aan te geven waar
(vergunningsplichtige) aan- en uitbouwen en bijgebouwen
gerealiseerd mogen worden.
5.3 Beschermd dorpsgezicht Kimswerd
Monumentenwet 1988
De oude dorpskern van Kimswerd is aangewezen als beschermd
dorpsgezicht. Beschermde stads- en dorpsgezichten zijn door de
minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de minister van
Volkshuisvesting, Ruimtelijke ordening en Milieu aangewezen
(bebouwde) gebieden, die een bijzondere (cultuur)historische waarde
vertegenwoordigen. Met de aanwijzing vallen deze gebieden onder de
Monumentenwet 1988. Binnen een beschermd stads- of dorpsgezicht
wordt in eerste plaats aangestuurd op behoud en versterking van de
ruimtelijke structuur, waaruit de historische ontwikkeling van het
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 35

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
gebied is af te lezen. Het regime omtrent verbouwen en bouwen is
dan ook strikter dan buiten deze gebieden. In het Besluit
bouwvergunningsvrije en licht-bouwvergunningsplichtige bouwwerken
(Bblb) is bepaald dat binnen het beschermd stads- of dorpsgezicht de
regeling omtrent bouwvergunningsvrij bouwen niet van toepassing is.
Er dient in ieder geval een lichte bouwvergunning te worden
aangevraagd.
De begrenzing van het beschermd dorpsgezicht is op de plankaart
aangegeven. Voor zover de gronden van Kimswerd zijn gelegen
binnen dit gebied, is de betreffende bestemming mede gericht op het
behoud en herstel van de cultuurhistorische en ruimtelijke waarden
van het dorpsgezicht, zoals die zijn aangegeven in de onderbouwing
tot aanwijzing van het dorpsgezicht. Deze is als bijlage bij de
voorschriften opgenomen.
Beschermingsregime
bestemmingsplan
Ten aanzien van het bouwen is in de voorschriften van het
bestemmingsplan een apart beschermingsregime opgenomen. Binnen
het beschermd dorpsgezicht zijn de panden aangeduid met de
aanduiding “beeldbepalend” of “beeldondersteunend”. Voor deze
gebouwen geldt dat de hoofdvorm (goothoogte, bouwhoogte,
dakhelling en dakvorm) gehandhaafd dient te blijven. Voor de panden
in het beschermd dorpsgezicht die geen aanduiding “beeldbepalend”
of “beeldondersteunend” hebben geldt dit beschermingsregime niet.
Zij vallen wel onder het algemene stelsel van nadere eisen voor het
beschermd dorpsgezicht (zie hieronder).
Voor het beschermd dorpsgezicht is een stelsel van nadere eisen
opgenomen. Binnen het beschermde dorpsgezicht kunnen nadere
eisen worden gesteld aan de horizontale en verticale afmetingen van
gevelopeningen, het materiaalgebruik van hoofdgebouwen, de
dakvorm en het materiaalgebruik van aan- en uitbouwen, bijgebouwen
en overkappingen, en de plaats en hoogte van erfafscheidingen en
bebouwing.
De nadere eisen kunnen worden gesteld met het oog op het voorkomen
van een onevenredige aantasting van de cultuurhistorische en
ruimtelijke waarden van het beschermd dorpsgezicht.
Voor het verlenen van vrijstellingen en het toepassen van
wijzigingsbevoegdheden geldt een vergelijkbaar regime, in die zin dat
deze bevoegdheden niet worden toegepast indien dit leidt tot een
onevenredige aantasting van de cultuurhistorische en ruimtelijke
waarden van het beschermd dorpsgezicht.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 36

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.4 Overige aspecten
Karakteristieke gebouwen
Opgaande beplanting
Buiten het beschermd dorpsgezicht is in het plangebied een enkel
karakteristiek gebouw aanwezig. Panden die gelet op hun omvang
sterk bepalend zijn voor het dorpsbeeld en waarvan de hoofdvorm
wordt nagestreefd zijn op de plankaart voorzien van de aanduiding
‘karakteristiek’. Dit geldt voor het dubbele woonhuis aan de
Dijksterbuursterlaan 28/30.
De terp waarop onder andere de kerk en de begraafplaats gesitueerd
is vormt in zijn geheel het karakteristieke hart van het dorp. Middels
de op de plankaart aangegeven bouwvlakken, de toetsing van
bouwplannen alsmede de inrichting van de openbare ruimte wordt er
naar gestreefd om het karakteristieke dorpsbeeld in stand te houden.
De algehele dorpsstructuur wordt in enige mate ondersteund door
waardevolle beplanting.
Middels de bepalingen in de Algemene Plaatselijke Verordening
omtrent het kappen van beplanting wordt gestreefd naar handhaving
van de voornoemde opgaande beplantingen. Voor de beplanting
rondom de kerk en begraafplaats, de boomgaard bij het agrarische
bedrijf aan de Greate Pierwei 17 en de beplanting in de tuin van de
voormalige pastorie is een aanlegvergunningstelsel opgenomen.
Ligplaatsenverordening
Waterbeheer
Aanleggen en ligplaats innemen is in algemene zin in de daarvoor in
aanmerking komende bestemmingen, met name de bestemming
“water”, begrepen. De regeling ten aanzien van plaats, tijdsduur en
dergelijke wordt nader geregeld middels toepassing van de
gemeentelijke ligplaatsenverordening.
De randvoorwaarden uit het oogpunt van waterbeheer zijn
aangegeven in de Keur van het Wetterskip Fryslân. Deze Keur is
onverminderd van toepassing op waterlopen en waterpartijen. In de
Keur wordt onderscheid gemaakt tussen twee soorten wateren;
wateren die in beheer en onderhoud bij het waterschap zijn en
wateren die alleen in beheer bij het waterschap zijn. De eerste groep
wateren kent twee zones; een beschermingszone van 5 meter tot de
wateren en een kernzone, die de wateren zelf omvat (inclusief
waterbodems, taluds en dergelijke). De tweede groep wateren kent
alleen een kernzone. In de Keur is een groot aantal gebods- en
verbodsbepalingen met betrekking tot de wateren opgenomen. Van
de gebods- en verbodsbepalingen die betrekking hebben op de
waterkeringen en waterkwantiteit kan ontheffing worden verleend.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 37

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Figuur 13. Het standbeeld van Greate Pier langs de Greate Pierwei
Provinciale
vaarwegverordening
De Harlingervaart behoort tot de provinciale vaarwegklasse 0. Voor
dergelijke vaarwegen geldt in stedelijk gebied een beheerszone van
10 m. Binnen de beheerszone is voor het uitvoeren van werken en
werkzaamheden een ontheffing nodig. Bij aanvragen voor een
bouwvergunning binnen de zone van 10 m zal de gemeente een
coördinerende rol vervullen.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 38

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6 Overleg
In mei 2007 is het voorontwerp van het voorliggende
bestemmingsplan voor overleg ex artikel 10 Bro aan diverse
overleginstanties verzonden. Een schriftelijke reactie is ontvangen
van:
a. Commissie van Overleg, dd. 11 juni 2007;
b. Wetterskip Fryslân, dd. 15 mei 2007;
c. Brandweer Bolsward-Littenseradiel-Wûnseradiel,
dd. 7 juni 2007;
d. Vitens Fryslân, dd. 22 mei 2007;
e. N.V. Nederlandse Gasunie, d.d. 18 juli 2007.
Afschriften van de overlegreacties zijn opgenomen in de bijlage. Op
de reacties wordt in het navolgende deel van deze paragraaf
ingegaan.
Ad a. Commissie van Overleg
Opmerking 1 Beschermd dorpsgezicht (categorie 2)
De commissie heeft waardering voor wijze waarop het beschermd
dorpsgezicht is geregeld in het bestemmingsplan. Wel meent de
commissie dat het plan op enkele punten aanvulling behoeft om te
kunnen worden aangemerkt als voldoende beschermd in de zin van
artikel 36 van de Monumentenwet;
1. geadviseerd wordt een begripsbepaling op te nemen voor de
termen ‘beschermd dorpsgezicht’ en ‘hoofdvorm’;
2. de commissie stelt voor de voor- en zijgevelrooilijnen die de
straatruimte begrenzen als verplichte bouwlijnen aan te duiden;
3. de commissie adviseert de bestaande afstand tot de
perceelsgrens aan te houden, de bepaling dat de afstand ten
minste 2 meter dient te bedragen doet afbreuk aan het
aaneengesloten bebouwingskarakter in het centrale
dorpsgebied;
4. een waardevol kenmerk van de historisch-ruimtelijke opbouw is
de kade en kademuur langs de Harlingervaart. De commissie
adviseert een aanlegvergunningstelsel op te nemen voor het
profiel, en een dwarsprofiel op de plankaart op te nemen;
5. geadviseerd wordt in de toelichting in te gaan op het
vergunningvrij bouwen, dat niet van toepassing is binnen het
beschermd dorpsgezicht. Tevens adviseert de commissie in de
paragraaf ‘Rijksbeleid’ in te gaan op de achtergronden bij de
aanwijzing van een beschermd dorpsgezicht.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 39

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Reactie
1. de voorschriften zijn aangepast, waarbij voor beide termen een
begripsbepaling is opgenomen;
2. de gemeente is van mening dat met de onder ‘nadere eisen’
opgenomen regeling voor gronden binnen het beschermd
dorpsgezicht beter kan worden ingespeeld op mogelijke
wijzigingen binnen dit gebied. Een verplichte bouwlijn geldt in
het beschermd dorpsgezicht niet per definitie als garantie voor
behoud van karakteristieke elementen. Met de regeling in
diverse artikelen onder lid 3 kunnen nadere eisen gesteld
worden aan onder meer de plaats en oppervlakte van
bebouwing. Per concreet geval kunnen deze nadere eisen
worden opgesteld;
3. ook hiervoor geldt dat de gemeente van mening is dat met de
regeling onder ‘nadere eisen’ hier op maat en met oog voor de
betreffende situatie het beste op kan worden ingespeeld.
Tevens is onder de bebouwingsbepalingen gesteld dat de
afstand tot de zijdelingse perceelsgrens ook de bestaande
afstand mag betreffen;
4. opgemerkt moet worden dat het bestemmingsplan ter plaatse
van het beschermde dorpsgezicht zeer weinig ruimte laat om de
profielen te wijzigen. De profielen zijn echter een essentieel
onderdeel van het beschermde dorpsgezicht. Dit onderdeel
vraagt derhalve een uiterst zorgvuldige regeling in het
bestemmingsplan. Conform de opmerking van de Commissie is
een dwarsprofiel voor de kade op de plankaart aangegeven. In
het plan is in de bestemming verkeer- en verblijfsdoeleinden
reeds een aanlegvergunningstelsel opgenomen indien
verharding wordt aangebracht of gewijzigd. De cultuurhistorische
en ruimtelijke waarden van het beschermde dorpsgezicht worden
in de regeling als randvoorwaarde genoemd. De gemeente is
van mening dat de kade daarmee voldoende beschermd is.
5. de toelichting zal worden aangevuld op beide genoemde
punten. Omdat in de toelichting niet wordt ingegaan op rijksbeleid,
is ervoor gekozen de achtergronden met betrekking tot
het beschermd dorpsgezicht toe te lichten onder hoofdstuk 5.
Opmerking 2 Archeologie (categorie 2)
De commissie stelt voor in de wijzigingsbevoegdheid voor het
verwijderen van de archeologische dubbelbestemming toe te voegen
dat het advies van de provinciaal archeoloog hierin bindend is.
Reactie
Het betreffende voorschrift is aangepast (artikel 3, lid 6, sub a).
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 40

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Opmerking 3 Wijzigingsbevoegdheid wonen (categorie 2)
De commissie merkt op dat woningbouwplannen moeten passen
binnen een door de provincie geaccordeerd woonplan en adviseert de
voorwaarde bij de wijzigingsbevoegdheid naar wonen hiermee aan te
scherpen.
Reactie
De betreffende wijzigingsbevoegdheid is aangepast (artikel 5, lid 9,
sub a, onder 2c en artikel 8, lid 8, sub a onder 3).
Opmerking 4 Wijzigingsbevoegdheid bedrijven (categorie 2)
De commissie adviseert bij de wijzigingsbevoegdheid naar bedrijven
als voorwaarde op te nemen dat geen buitenopslag plaats mag
vinden.
Reactie
De betreffende wijzigingsbevoegdheid in is aangepast (artikel 5, lid 9,
sub a onder 1 en artikel 13, lid 8, sub a onder 2).
Opmerking 5 Vrijstelling (sleuf)silo’s (categorie 2)
De commissie adviseert bij de vrijstellingsbevoegdheid voor
(sleuf)silo’s op te nemen dat deze landschappelijk goed dienen te
worden ingepast.
Reactie
Het betreffende voorschrift is aangepast (artikel 5, lid 4, sub 2).
Opmerking 6 Gasleiding (categorie 3)
De commissie wijst erop dat de gasleiding in het plangebied deels
door een agrarisch perceel loopt. Middels wijziging kan dit perceel een
kwetsbare bestemming krijgen.
De commissie adviseert de invloed van de gasleiding op de huidige
en toekomstige bestemming te beoordelen, waarbij rekening
gehouden moet worden met de nieuwe ontwikkelingen op het gebied
van buisleidingen. Gasunie kan een berekening van de
plaatsgebonden risicocontour maken.
Ook moet bij de wijziging van de bestemming een verantwoording van
de risicocontour plaatsvinden, waarmee in de voorschriften rekening
gehouden dient te worden.
Om ongewenste activiteiten op of nabij de leiding te voorkomen, dient
een dubbelbestemming met een aanlegvergunningstelsel in het plan
te worden opgenomen.
Reactie
De benodigde informatie is aangevraagd bij Gasunie.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 41

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tevens is aan de voorschriften als voorwaarde toegevoegd dat er
geen belemmeringen mogen optreden met betrekking tot externe
veiligheid (artikel 5 lid 9).
Een aanlegvergunningstelsel voor het uitvoeren van
(graaf)werkzaamheden op of in directe nabijheid van de leiding is aan
de dubbelbestemming toegevoegd (artikel 4, lid 4).
Opmerking 7 Waardevolle beplanting (categorie 3)
De commissie geeft in overweging mee de beplanting rondom de St.
Laurenspleats op te nemen als waardevolle beplanting, zoals ook bij
Heemsmastate en in de tuin van de pastorie.
Reactie
De plankaart is op dit punt aangevuld.
Opmerking 8 Plantechnisch/juridisch (categorie 3)
1. de commissie adviseert de verschillende bouwvlakken van 1
agrarisch bedrijf met elkaar te verbinden door middel van een
koppelteken;
2. geadviseerd wordt alleen maatschappelijke voorzieningen uit
categorie 1 en 2, dan wel de bestaande functie, bij recht toe te
staan;
3. gezien de nabijheid van woningen adviseert de commissie
bouwen buiten het bouwvlak binnen de bestemming
maatschappelijke doeleinden alleen middels een vrijstelling toe
te staan;
4. in de algemene wijzigingsbevoegdheid voor een transformatorstation
ed. ontbreekt de voorwaarde met betrekking tot
het beschermd dorpsgezicht.
Reactie
1. de plankaart is aangepast;
2. de gemeente is van mening dat de huidige weergave geen
aanpassing behoeft. Het toekomstige multifunctionele centrum
(categorie 3, 50 meter) is op voldoende afstand van woningen
gesitueerd. Het voorliggende bestemmingsplan maakt
onderdeel uit van de actualisering van de bestemmingsplannen
in de gemeente. De gemeente kiest ervoor de plansystematiek
van de actualisering in deze fase niet meer aan te passen;
3. ook voor deze opmerking geldt dat de gemeente een
aanpassing van de plansystematiek voor de actualisering van
bestemmingsplannen onwenselijk vindt. De uitbreidingsmogelijkheden
buiten het bouwvlak zijn dermate kleinschalig
dat hinder voor omwonenden niet verwacht wordt;
4. het betreffende voorschrift is aangepast (artikel 17, sub a).
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 42

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Opmerking 7 Artikel 19 lid 2
De commissie geeft het advies artikel 19 lid 2 WRO van toepassing te
verklaren voor het ontwerpbestemmingsplan, behoudens het gebied
dat is aangewezen als beschermd dorpsgezicht en de in het plan
opgenomen wijzigingsbevoegdheden.
Reactie
De gemeente is content met de beslissing van de commissie; de
betreffende verklaring is middels brief van 11 juni 2007 door
Gedeputeerde Staten afgegeven.
Ad b. Wetterskip Fryslân
Opmerking 1 Waterparagraaf
Het Wetterskip heeft geen opmerkingen of aanvullingen op de inhoud
van de waterparagraaf.
Het Wetterskip heeft met betrekking tot de bestemming water (artikel
12) de volgende verzoeken:
1. bij de vrijstellingregeling ten behoeve van bruggen en dergelijke
als voorwaarde opnemen dat er geen aantasting van de
gebruiksfunctie van het water mag plaatsvinden;
2. vermelden dat een ontheffing van de Keur van Wetterskip
Fryslân vereist is.
Reactie
1. de vrijstellingsregeling is aangevuld (artikel 12, lid 4);
2. het voorschrift is niet aangepast, omdat de Keur reeds
onverminderd van toepassing is. Wel is de toelichting op dit
punt aangevuld (paragraaf 5.4).
Ad c. Brandweer Bolsward Littenseradiel Wûnseradiel (BLW)
Opmerking 1 Groepsrisico
De brandweer BLW hanteert een toetsformulier voor
bestemmingsplannen, waarin de verschillende onderdelen die van
belang zijn voor de brandweer (bereikbaarheid, veiligheid, etc.)
worden getoetst.
De brandweer brengt de volgende zaken aan de orde:
1. bij het nieuwe multifunctionele centrum is geen brandkraan of
andere watervoorziening aanwezig. Ook is het centrum in de
winter niet bereikbaar, doordat de toegangsweg in de winter
gebruikt wordt als ijsbaan. De brandweer adviseert een
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 43

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
toegangsweg conform de bereikbaarheidseisen van de
bouwverordening aan te leggen en een waterwinplaats;
2. aan de Grutte Pierwei dient ter hoogte van nr. 32 een tweede
brandkraan te worden aangebracht;
3. de benodigde afstand voor de bestaande leiding bedraagt
4 meter. De werkelijke afstand, zo geeft de brandweer aan, is
kleiner dan 4 meter.
Reactie
1. als het multifunctionele centrum gerealiseerd wordt, zal hiervoor
een goede toegangsweg worden gerealiseerd die aan de
wettelijke eisen voldoet. Dit past binnen de bestemming
“recreatieve doeleinden” (artikel 9).
Een waterwinplaats bij het multifunctionele centrum is een
belangrijk aandachtspunt, dat evenwel geen relevantie heeft
voor het bestemmingsplan. Bij de realisatie van het centrum zal
aan dit punt aandacht besteed worden;
2. ook hiervoor geldt dat dit als aandachtspunt door de gemeente
wordt meegenomen, maar dat dit geen relevantie heeft voor het
bestemmingsplan;
3. de gemeente wijst erop dat voor de leiding een zone
aangegeven is van 8 meter breed, 4 meter aan weerszijden van
de leiding. Deze zone is aangegeven als de dubbelbestemming
“leiding”. Binnen deze bestemming is geen bebouwing
aanwezig. In de bebouwingsbepalingen is eveneens bepaald
dat binnen deze bestemming niet gebouwd mag worden. De
conclusie van de brandweer is op dit punt derhalve niet juist.
Ad d. Vitens Fryslân
Opmerking Aanwezigheid leidingen
Vitens geeft aan dat binnen het plangebied distributieleidingen
aanwezig zijn en verzoekt daarmee rekening te houden in het plan.
Reactie
Ondergrondse leidingen zijn in de diverse bestemmingen begrepen,
zonder dat dit uitdrukkelijk is vermeld. Indien op enig moment de
leidingen beperkingen met zich meebrengen, kan dat in onderling
overleg tussen belanghebbenden middels privaatrechtelijke
overeenkomsten worden geregeld.
Tot dusverre is het in de gemeente niet gebruikelijk om transportleidingen
van Vitens in bestemmingsplannen te regelen; de gemeente
acht dit ook niet noodzakelijk. Voor de bescherming van de leidingen
voegt een bestemmingsplan niets of nauwelijks iets toe aan het thans
in de provincie functionerende systeem van KLIC-meldingen.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 44

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ad e. N.V. Nederlandse Gasunie
Opmerking Ligging gastransportleiding
Gasunie geeft aan dat de gastransportleiding niet geheel
overeenkomstig de werkelijke situatie op de plankaart is aangegeven.
Op de aan Gasunie toegestuurde plankaart heeft Gasunie de correcte
ligging aangegeven.
Reactie
Uit de toegestuurde informatie blijkt dat de met een dubbelbestemming
aangegeven leiding het plangebied ook aan de oostzijde
‘schampt’. De plankaart is aangevuld met de dubbelbestemming.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
280.00.13.06.00.toe 45

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Bijlage 1:
Overlegreacties
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .