Charlotte Molenkamp - Etienne Gallery

RODE KAT 1, 2011
olie op linnen, 80 x 90 cm
Het is meer alsof de stemmingen die vroeger tot een abstract
schilderij leidden, nu vragen om een gezicht en met name om
een blik waarmee ze oogcontact kunnen maken met de kijker.
Deze stemmingsportretten hebben altijd iets zwaars of
verontrustends. Ze tonen de nachtzijde van de mens, die we
allemaal kennen, maar liever niet zien. “Als een portret té zwaar
wordt, grijp ik in”, zegt ze echter gedecideerd, alsof ze zich
zorgen maakt om iemand die te diep wegzinkt wanneer je deze
aan zichzelf overlaat. Lichte of lichtvoetige portretten zal ze
echter niet maken, want hoe dan ook, ze vertegenwoordigen
een donkere of zware kant van het leven. En, eerlijk gezegd,
houdt ze ook van het donkere, minstens even veel als van het
sprankelende. Ze trekt ernaar. Ook in de abstracte schilderijen
zie je dit terug. En deze verwijzen niet naar een tuin, maar puur
naar een stemming. Net als in de vele schilderijen met het
thema ‘nacht’, vol van de suggestie van dat wat verscholen en
ongrijpbaar is, maar niettemin zeer reëel.
De tuin en het licht
Haar lichte kant en de viering van licht als sprankeling en
vibratie, zwanger van de belofte van het leven, legt ze in
de vele tuinen die ze schildert, ook al is er subtiel ook hier
een zwaarte, een diepte, voelbaar. De Tuinen vormen het
belangrijkste deel van haar oeuvre. De reden daarvoor is
ongetwijfeld dat vanaf haar vroegste jeugd de tuin heel
wezenlijk voor haar is geweest. Wanneer het gras hoog stond
en de tuin enigszins verwilderd was, dan ging ze daar graag
liggen te midden van het geritsel en getjilp, en te midden van
het gefluister van onzichtbare wezens. Daar was ze thuis,
écht thuis en veilig, in een wereld die recht deed aan haar
gevoeligheid.
Tuinen, met name de enigszins verwilderde, hebben altijd deze
bekoring gehouden voor haar. Ze kan er zich in terugtrekken,
maar er is meer. Diep van binnen is Molenkamp zelf als
een tuin. Een plek die in essentie besloten en veilig is en
waarbinnen een kwetsbaarder en zachter vorm van leven kan
gedijen dan buiten in de ‘wildernis’. Het beste kan ze dan
ook, net als een tuin, aan zichzelf worden overgelaten. Dan
werkt ze het beste, zonder geforceerd te worden, zonder
dwang of druk. Gewoon, groeiend en zich ontwikkelend
vanuit haar natuurlijke zelf, reagerend op de seizoenen en een
wisselwerking op gang brengend tussen haar eigen aard en
de stemmingen van het dagelijks veranderende emotionele
klimaat. Haar schilderijen ontstaan immers uit stemmingen en
vaak komen deze voort uit wat er zich afspeelt in haar directe,
emotionele omgeving. Ze is iemand die, haar leven lang al, op
een intens betrokken manier omgaat met haar naasten en zich
ook diepgaand door hen laat beïnvloeden.
Verbondenheid
Haar vorming als kunstenaar is verweven met sterke
familiebanden uit heden en verleden. Haar vader, de
kunstenaar Nico Molenkamp, speelde een rol in haar leven
die moeilijk te overschatten is, als vader, vriend en docent.
Onder andere van hem kreeg ze les op de kunstacademie.
Hij was het meest invloedrijke voorbeeld in haar leven van
een gepassioneerd kunstenaar die in de eerste plaats
verantwoording schuldig is aan zijn artistieke geweten en pas
in de tweede plaats aan de klant, de galeriehouder of het
museum. Hij speelde het eenmaal zelfs klaar om een reeds
verkocht schilderij terug te vragen aan een klant, omdat hij er bij
nader inzien ontevreden over was en er nog aan wilde werken.
Het resultaat was desastreus, omdat het oorspronkelijke
schilderij compleet verdween onder een nieuwe laag verf. Hij
liet haar hiermee wel zien dat een sterke, onafhankelijke geest
je kostbaarste bezit is in het leven.
Het is even veelzeggend dat ze, wanneer ze aan haar
toekomst als kunstenaar denkt, ze in de eerste plaats aan
haar kinderen denkt. Ze hoopt dat, als zij er niet meer is (over
een héél, héél lange tijd), haar kinderen kracht zullen kunnen
putten uit haar schilderijen en dat ze haar wezen er in zullen
kunnen voelen. Want uiteindelijk zit zij, Charlotte Molenkamp,
in haar schilderijen, wat ze verder ook geschilderd heeft.
Het zijn intieme stukjes van haar innerlijk, verborgen onder
schilderkunstig vuurwerk en puur plezier in het schilderen.
En ergens zijn moederschap en kunstenaarschap met elkaar
verbonden voor Molenkamp, beide komen tenslotte voort uit
een scheppend oergevoel.
Charlotte Molenkamp woont heel bijzonder, in een
negentiende-eeuwse villa verscholen in een groen stukje
Tilburg, maar dat is eigenlijk een onbelangrijk detail wanneer
je kijkt naar waar het Molenkamp echt om gaat. En dat is
een leven op basis van betrokkenheid, oprechtheid en
authenticiteit, privé en in haar schilderijen. Veel belangrijker dan
het huis is de plek waar het staat, namelijk op een steenworp
afstand van haar ouderlijk huis. Verbondenheid, is waar het om
gaat, met haar familie, met haar partner en met haar goede
vrienden - vroeger, nu en in de toekomst. Dit is wat je terugziet
in haar schilderijen, met alle ups en downs die nu eenmaal
horen bij wezenlijk contact en echte verbinding.
Drs. Vincent Botella
RODE KAT 2, 2011
olie op linnen, 80 x 90 cm
6 7