Raoul Oudejans - Presteren onder druk - Dag van het Sportonderzoek
Raoul Oudejans - Presteren onder druk - Dag van het Sportonderzoek
Raoul Oudejans - Presteren onder druk - Dag van het Sportonderzoek
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Presteren</strong> <strong>onder</strong> Druk<br />
Raôul <strong>Oudejans</strong><br />
Research Institute MOVE<br />
Faculteit der Bewegingswetenschappen<br />
Vrije Universiteit, Amsterdam<br />
<strong>Dag</strong> <strong>van</strong> <strong>het</strong> Sport<strong>onder</strong>zoek, 7 oktober, 2010
Bewegingswetenschappen A’dam<br />
Revalidatie Sport Ergonomie<br />
prestatie<br />
beïnvloedende<br />
factoren<br />
menselijk<br />
bewegen
Materiaal
Kracht, Techniek, Uithouding
Psychologisch
<strong>Presteren</strong> <strong>onder</strong> Druk<br />
Hoe kun je dat verklaren?<br />
Wat kunnen we er aan doen?
<strong>Presteren</strong> <strong>onder</strong> Druk<br />
Druk<br />
Angst<br />
Veranderingen in<br />
aandacht<br />
Prestatieverslechtering
Attentional Control Theory<br />
• ACT<br />
– Eysenck, Derakshan, Santos, & Calvo, 2007<br />
Onder angst:<br />
• Meer stimulus-gedreven aandacht:<br />
– Meer aandacht naar dreigingsgerelateerde stimuli<br />
• Minder doelgerichte aandacht:<br />
– Minder aandacht voor de taak<br />
8
Afleiding
Attentional Control Theory<br />
• veranderingen in aandacht en aandachtcontrole<br />
• afgeleid door taak-irrele<strong>van</strong>te zaken<br />
– interne zorgen en zelf-reflecties<br />
• “als ik maar niet mis”<br />
– externe zaken<br />
• bv., gerelateerd aan dreiging (publiek)<br />
• prestatie ↓ (choking)<br />
• extra mentale inspanning, prestatie ↓
Trainen <strong>onder</strong> <strong>druk</strong> …<br />
• … je leert je aandacht te richten terwijl je angstig bent<br />
• … mede door verbeterde zelf-regulatie processen die<br />
neg. effecten angst tegengaan<br />
• trainen <strong>onder</strong> <strong>druk</strong> werkt voor beginners (Beilock & Carr, 2001;<br />
Lewis & Linder, 1997), werkt ‘t ook voor experts?
Vijf experimenten…<br />
• Basketbal vrije worpen<br />
• Darten (2 experiments)<br />
• Schieten politie (2 experiments)
Basketbal vrije worp<br />
• twee basketbal teams<br />
• voormeting: lage en hoge <strong>druk</strong><br />
• trainen met en z<strong>onder</strong> <strong>druk</strong><br />
• nameting: lage en hoge <strong>druk</strong><br />
• gemeten variabelen<br />
– angst<br />
– prestatie<br />
(<strong>Oudejans</strong> & Pijpers, 2009: Exp. 1)
Angstscore<br />
3.00<br />
2.50<br />
Anxiety score<br />
2.00<br />
1.50<br />
1.00<br />
control<br />
training<br />
0.50<br />
0.00<br />
pre-low pre-high post-low post-high
Schietprestatie<br />
Performance score<br />
78.00<br />
76.00<br />
74.00<br />
72.00<br />
70.00<br />
68.00<br />
66.00<br />
64.00<br />
control<br />
training<br />
62.00<br />
pre-low pre-high post-low post-high
Darten<br />
<strong>Oudejans</strong> & Pijpers(2010)
Prestatie<br />
Dart score<br />
195<br />
190<br />
185<br />
180<br />
175<br />
170<br />
165<br />
160<br />
155<br />
150<br />
CG<br />
EG<br />
145<br />
Pre 1 2 LA MA HA<br />
Session
Trainen <strong>onder</strong> Druk<br />
Effecten op de schietvaardigheid <strong>van</strong> politieambtenaren<br />
Raôul <strong>Oudejans</strong>, Arne Nieuwenhuys & Gerard Willemsen
Opzet<br />
pretest training posttest retentietest<br />
4 maanden<br />
Nieuwenhuys & <strong>Oudejans</strong> (ingediend)
Laag <strong>druk</strong> Hoog
Kijkgedrag<br />
Pre LA<br />
Pre HA<br />
Post HA
Prestatie<br />
Shot Accuracy (%)<br />
shot accuracy (%)<br />
100<br />
95<br />
90<br />
85<br />
80<br />
75<br />
70<br />
65<br />
60<br />
55<br />
LAgroup<br />
HAgroup<br />
50<br />
preLA preHA postLA postHA ltLA ltHA<br />
test and condition
Laatste fixatie<br />
Laatste fixatie op doelwitten (na trainingen)<br />
2.0<br />
1.8<br />
seconden<br />
1.5<br />
1.3<br />
controle<br />
experimenteel<br />
1.0<br />
postLS<br />
test en conditie<br />
postHS
• Druk = Prestatie<br />
Conclusies<br />
• Trainen <strong>onder</strong> <strong>druk</strong> = Prestatie korte en lange termijn<br />
• Trainen <strong>onder</strong> milde <strong>druk</strong>, presteren hoge <strong>druk</strong><br />
• Onder <strong>druk</strong> meer mentale inspanning<br />
– efficientie <strong>van</strong> handelen neemt af<br />
– prestatie kan gelijk blijven<br />
• Na training: visuele aandacht <strong>onder</strong> <strong>druk</strong>
Conclusie<br />
<strong>Presteren</strong> <strong>onder</strong> <strong>druk</strong> kan worden<br />
getraind!!!
Trainen <strong>onder</strong> Druk<br />
• Hoe vaak?<br />
• met relatief weinig tijd en sessies al effect<br />
• Uitdaging voor de praktijk<br />
• Trainingssitu’s ontw.<br />
sport, politie, brandweer, leger
Resultaten Schotprestatie<br />
90<br />
80<br />
70<br />
Schotpercentages<br />
60<br />
50<br />
40<br />
30<br />
controle<br />
experimenteel<br />
20<br />
10<br />
0<br />
pre-laag pre-hoog post-laag post-hoog
Post-high<br />
8.5<br />
8.0<br />
7.5<br />
7.0<br />
6.5<br />
6.0<br />
Results Performance (D)<br />
control group experimental group<br />
Pre-ground<br />
Pre-low<br />
Training<br />
Acclimatisation<br />
Post-low<br />
entry<br />
Dart score
Post-high<br />
Post-low<br />
80.00<br />
70.00<br />
60.00<br />
50.00<br />
40.00<br />
30.00<br />
20.00<br />
10.00<br />
0.00<br />
Results Effort Score (D)<br />
control group experimental group<br />
Pre-ground<br />
Pre-low<br />
Training<br />
Acclimatisation<br />
entry<br />
Effort score
Darts (2)
Set-up
6<br />
5<br />
4<br />
3<br />
2<br />
CG<br />
EG<br />
1<br />
0<br />
Results Anxiety<br />
Pre 1 2 LA MA HA<br />
Session<br />
Anxiety score
Results Hf<br />
135<br />
125<br />
115<br />
Hear rate<br />
105<br />
95<br />
CG<br />
EG<br />
85<br />
75<br />
65<br />
Pre LA MA HA<br />
Session
Results Effort Score<br />
6<br />
5<br />
Effort score<br />
4<br />
3<br />
2<br />
CG<br />
EG<br />
1<br />
0<br />
Pre 1 2 LA MA HA<br />
Session
Change language