Waarden, normen en de last van het gedrag - Wetenschappelijke ...

More documents

Recommendations

Info

wa a rde n, nor men e n de l a st va n het gedr ag Tabel 3.12 ‘Er zijn zoveel verschillende opvattingen over wat goed en wat verkeerd is dat je soms niet meer weet waar je aan toe bent’ (percentage van de bevolking dat het hier ‘volkomen mee eens’ of ‘in grote lijnen mee eens’ is) Geboortejaar Jaar 1900-09 1910-19 1920-29 1930-39 1940-49 1950-59 1960-69 1970-79 totaal 1970 64 65 55 54 49 60 . . 56 1975 56 60 57 47 46 51 . . 52 1980 56 54 52 55 45 52 54 . 53 1985 . 51 54 50 45 43 45 . 47 1992 . 58 55 55 41 36 34 44 43 1996 . . 50 49 39 35 32 35 39 Bron: scp (cv ’70-’96); wrr-bewerking 86 Tabel 3.13 geeft een indruk van de verschillen tussen generaties ten aanzien van de mate waarin men socialezekerheidsfraude en belastingfraude afwijst. De jongere cohorten zijn over het algemeen minder streng dan de oudere cohorten, maar alle cohorten stonden in 1990 sterker afwijzend tegenover fraude dan in 1981. Vergelijkt men verschillende leeftijdsgroepen (op de gearceerde diagonalen), dan blijken jongeren over het algemeen minder ‘streng’ te zijn dan ouderen. Uit een nadere analyse blijkt dat bij socialezekerheidsfraude zowel het cohort- Tabel 3.13 Percentage van de bevolking dat van mening is dat socialezekerheidsfraude en belastingfraude nooit te rechtvaardigen is, naar kalenderjaar en geboortejaar Geboortejaar Jaar 1920 en 1921-30 1931-40 1941-50 1951-60 1961-70 1971-81 Totaal eerder Socialezekerheidsfraude 1981 87 93 86 80 77 67 . 82 1990 87 88 85 76 71 60 36 73 1999 90 91 89 82 77 73 60 77 Belastingfraude 1981 62 41 43 38 30 28 . 42 1990 67 63 50 40 39 31 35 44 1999 76 65 60 49 39 41 35 46 Bron: evs (1981, 1990, 1999); scp-bewerking
waarden, normen en gedrag: de mening van de bevolking effect als het periode-effect significant is. Bij belastingfraude is echter alleen het periode-effect significant. 3.7 conclusie De inventarisatie in dit hoofdstuk van het beschikbare statistische materiaal over waarden, normen en gedrag maakt twee dingen duidelijk. In de eerste plaats is het verre van eenvoudig om een goed en betrouwbaar beeld te krijgen van de ontwikkelingen in de tijd en van de verschillen tussen landen ten aanzien van waarden, normen en gedrag. Niet alleen sluit de vraagstelling in de beschikbare surveys vaak niet aan bij die van dit rapport, daarnaast zijn er vele redenen om te twijfelen aan de betrouwbaarheid en vergelijkbaarheid van de gepresenteerde cijfers. Bij het meten van de maatschappelijke steun voor verschillende waarden en normen is men onvermijdelijk aangewezen op de meningen zoals mensen die in enquêtes uitspreken. Niet alleen kan men vraagtekens zetten bij de oprechtheid van die antwoorden, bovendien is het vaak lastig om deze antwoorden te interpreteren. Omdat vrijwel altijd gebruik wordt gemaakt van vaste antwoordcategorieën (‘gesloten vragen’), is lang niet altijd duidelijk wat de respondenten met hun antwoord bedoelen. 87 In de tweede plaats maken de beschikbare cijfers duidelijk dat men zeer terughoudend dient te zijn met algemene uitspraken over veranderingen in waarden, normen en gedrag. De trends die in dit hoofdstuk zijn geschetst en de internationale vergelijkingen leveren een nogal diffuus beeld op. Er is geen sprake van eenduidige tendensen die zonder meer kunnen worden geïnterpreteerd als ‘verval’ van waarden en normen of als een afname van lofwaardig gedrag. Met de nodige voorzichtigheid kunnen uit de gepresenteerde cijfers de volgende conclusies worden getrokken. • Een sterke toename van het pessimisme over de ontwikkeling van ‘zeden en gedrag’ in Nederland is samengegaan met een afname van de onzekerheid over wat goed en slecht is. Dit suggereert dat Nederlanders steeds zelfbewuster worden en minder in verwarring verkeren over goed en kwaad, maar wel zeer kritisch staan tegenover het gedrag van hun landgenoten. • De steun onder de Nederlandse bevolking voor de waarden van de rechtsstaat en de democratie is groot en lijkt eerder toe dan af te nemen. Nederland verschilt in dit opzicht niet sterk van de meeste andere eu-landen. • Wetsovertreding kan over het algemeen op weinig begrip rekenen van de Europese bevolking; dit geldt ook voor de Nederlandse bevolking, die alleen ten aanzien van softdrugsgebruik duidelijk toleranter is dan de inwoners van andere landen (met uitzondering van Groot-Brittannië). Over in ieder geval twee specifieke vormen van wetsovertreding – socialezekerheidsfraude en belastingontduiking – zijn Nederlanders in de jaren negentig strenger gaan oordelen. • Al meer dan twintig jaar lang is een overgrote meerderheid van de Nederlan-
Page 1 and 2:
WETENSCHAPPELIJKE RAAD VOOR HET REG
Page 3 and 4:
WETENSCHAPPELIJKE RAAD VOOR HET REG
Page 7 and 8:
inhoudsopgave inhoudsopgave Samenva
Page 9 and 10:
inhoudsopgave 7 De bijdrage van de
Page 11 and 12:
samenvatting samenvatting Dit rappo
Page 13 and 14:
samenvatting rijk deel bij een rela
Page 15 and 16:
samenvatting De bijdrage van de sam
Page 19 and 20:
ten geleide ten geleide Dit rapport
Page 21 and 22:
inleiding en probleemstelling 1 inl
Page 23 and 24:
inleiding en probleemstelling veran
Page 25 and 26:
inleiding en probleemstelling klage
Page 27 and 28:
inleiding en probleemstelling Omdat
Page 29 and 30:
inleiding en probleemstelling gieuz
Page 31 and 32:
inleiding en probleemstelling recht
Page 33 and 34:
inleiding en probleemstelling Deze
Page 35 and 36:
inleiding en probleemstelling en no
Page 37 and 38: inleiding en probleemstelling Neder
Page 39 and 40: inleiding en probleemstelling aanda
Page 41 and 42: inleiding en probleemstelling Hoofd
Page 43 and 44: een verkenning van de begrippen ‘
Page 71 and 72: waarden, normen en gedrag: de menin
Page 87: waarden, normen en gedrag: de menin
Page 91 and 92: normoverschrijdend gedrag 4 normove
Page 93 and 94: normoverschrijdend gedrag pen voor
Page 95 and 96: normoverschrijdend gedrag mele cont
Page 97 and 98: normoverschrijdend gedrag een neerw
Page 99 and 100: normoverschrijdend gedrag In de per
Page 101 and 102: normoverschrijdend gedrag werden vr
Page 103 and 104: normoverschrijdend gedrag en het mi
Page 105 and 106: normoverschrijdend gedrag winkeldie
Page 107 and 108: normoverschrijdend gedrag heeft het
Page 109 and 110: normoverschrijdend gedrag Adang (19
Page 111 and 112: normoverschrijdend gedrag gers en 6
Page 113 and 114: normoverschrijdend gedrag aantal ve
Page 115 and 116: normoverschrijdend gedrag Volgens h
Page 117 and 118: normoverschrijdend gedrag val van)
Page 119 and 120: normoverschrijdend gedrag Figuur 4.
Page 121 and 122: normoverschrijdend gedrag verwachte
Page 123 and 124: normoverschrijdend gedrag geven de
Page 125 and 126: normoverschrijdend gedrag voorkomen
Page 127 and 128: normoverschrijdend gedrag instituti
Page 129 and 130: een rationele-keuze-analyse van nor
Page 139 and 140:
een rationele-keuze-analyse van nor
Page 141 and 142:
een rationele-keuze-analyse van nor
Page 143 and 144:
pluriformiteit en gemeenschappelijk
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
samenleven met verschillende cultur
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
de bijdrage van de samenleving 7 de
Page 201 and 202:
de bijdrage van de samenleving kerk
Page 203 and 204:
de bijdrage van de samenleving alle
Page 205 and 206:
de bijdrage van de samenleving pers
Page 207 and 208:
de bijdrage van de samenleving •
Page 209 and 210:
de bijdrage van de samenleving fact
Page 211 and 212:
de bijdrage van de samenleving word
Page 213 and 214:
de bijdrage van de samenleving word
Page 215 and 216:
de bijdrage van de samenleving zij
Page 217 and 218:
de bijdrage van de samenleving slec
Page 219 and 220:
de bijdrage van de samenleving Pres
Page 221 and 222:
de bijdrage van de samenleving Cycl
Page 223 and 224:
de bijdrage van de samenleving hebb
Page 225 and 226:
de bijdrage van de samenleving dig
Page 227 and 228:
de bijdrage van de samenleving rech
Page 229 and 230:
de bijdrage van de samenleving zorg
Page 231 and 232:
de bijdrage van de samenleving bij
Page 233 and 234:
de bijdrage van de samenleving geë
Page 235 and 236:
de bijdrage van de samenleving slec
Page 237 and 238:
de bijdrage van de samenleving Deze
Page 239 and 240:
de bijdrage van de samenleving note
Page 241 and 242:
de rol van de overheid; conclusies
Page 243 and 244:
Page 245 and 246:
Page 247 and 248:
Page 249 and 250:
Page 251 and 252:
Page 253 and 254:
Page 255 and 256:
Page 257 and 258:
Page 259 and 260:
Page 261 and 262:
Page 263 and 264:
Page 265 and 266:
Page 267 and 268:
Page 269 and 270:
Page 271 and 272:
Page 273 and 274:
Page 275 and 276:
literatuur literatuur Adang, O. (19
Page 277 and 278:
literatuur cgb (2003b) Advies Commi
Page 279 and 280:
literatuur Ferwerda, H., M. Bottenb
Page 281 and 282:
literatuur Interview-nss (2003) Fra
Page 283 and 284:
literatuur Nauta, L. (2000) Onbehag
Page 285 and 286:
literatuur Schoonenboom, J. en H. i
Page 287 and 288:
literatuur Tweede Kamer (2002-2003)
Page 289 and 290:
literatuur moraal’, in: P. de Bee
Page 291 and 292:
adviesaanvraag inzake waarden en no
Page 293 and 294:
apporten aan de regering rapporten
Page 295 and 296:
apporten aan de regering Zesde raad
Page 297 and 298:
voorstudies en achtergronden voorst
Page 299:
wrr rapport aan de regering 68 Waar
show all

Waarden, normen en de last van het gedrag - Wetenschappelijke ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?