Waarden, normen en de last van het gedrag - Wetenschappelijke ...

More documents

Recommendations

Info

wa a rde n, nor men e n de l a st va n het gedr ag Tabel 3.10 Leden/donateursaantallen (x 100.000) van grote maatschappelijke organisaties in Nederland, 1980-2000 a 1980 2000 Politieke partijen 003 002 Vrouwen 003 002 Kerk en godsdienst b 095 080 Omroeporganisaties c 036 034 Werknemers 015 018 Sport en recreatie 041 047 Werkgevers en zelfstandigen 002 003 Ouderen 004 00050 Consumenten 032 048 Gezondheidszorg 016 036 Internationale solidariteit 019 044 Natuur en milieu 004 030 Abortus/euthanasie 000 002 84 Totaal 270 352 a Organisaties met in een peiljaar 50.000 of meer leden/donateurs. b Incl. Nederlands gereformeerde kerken en gereformeerde gemeenten in Nederland. c Excl. voo. Bron: Dekker et al. (2003) oudere generaties. De geleidelijke vervanging van de oudere door de jongere generaties zou dan een belangrijke verklaring zijn voor verschuivingen in de waarden, normen en het gedrag. In empirisch onderzoek is het overigens lastig om dergelijke generatie-effecten te onderscheiden van leeftijdseffecten. Het is bekend dat jongeren er vaak andere opvattingen op na houden dan ouderen, maar met het ouder worden zouden de jongeren hun opvattingen weer kunnen aanpassen. Indien men slechts op één moment de opvattingen van verschillende bevolkingscategorieën vergelijkt, kan men dan ook niet vaststellen of het om leeftijdsverschillen of om generatieverschillen gaat. Alleen als men dezelfde opvattingen over een langere periode volgt, kan men hieruit meer inzicht verkrijgen. Met behulp van gegevens uit de onderzoeken Culturele Veranderingen en de European Values Study is het mogelijk voor een aantal waarden en normen te onderzoeken of er daadwerkelijk sprake is van generatie-effecten. Tabel 3.11 geeft een beeld van verschillen tussen generaties in hun opvatting over gedrag en zeden. Verschillende generaties zijn hier onderscheiden op basis van het decennium waarin zij geboren zijn (eigenlijk gaat het dus om geboortecohorten). In ieder jaar blijken de oudere generaties vaker dan de jongere generaties van mening dat gedrag en zeden achteruitgaan, al valt op dat deze verschillen in
waarden, normen en gedrag: de mening van de bevolking de jaren negentig aanzienlijk kleiner waren dan in de jaren zeventig: de opvattingen van de generaties lijken naar elkaar toe te groeien. Verder blijkt iedere generatie pessimistischer te worden over gedrag en zeden naarmate zij ouder wordt. Diagonaal (van linksboven naar rechtsonder) kan men in tabel 3.11 de verandering in de opvatting van verschillende leeftijdscategorieën in de loop van de tijd volgen. Zo was het geboortecohort 1900-’09 in 1975 even oud (nl. 66-75 jaar) als het geboortecohort 1910-’19 in 1985 en bij benadering even oud als het geboortecohort 1920-’29 in 1996. Vergelijkt men de verschillende leeftijdscategorieën Tabel 3.11 Percentage van de bevolking dat van mening is dat de opvattingen over gedrag en zeden in ons land steeds meer achteruitgaan Geboortejaar Jaar 1900-09 1910-19 1920-29 1930-39 1940-49 1950-59 1960-69 1970-79 Totaal 1970 60 56 46 38 24 24 . . 39 1975 70 73 58 55 46 37 . . 54 1980 77 76 69 64 56 51 46 . 60 1985 . 80 69 69 56 49 38 . 57 1996 . . 65 72 62 62 59 50 61 85 Bron: scp (cv ’70-’96); wrr-bewerking door de tijd heen, dan lijkt er bij de meeste categorieën een tendens te zijn om geleidelijk iets pessimistischer te worden over gedrag en zeden. Nadere analyse (zie Dekker et al. 2003) leert dat het toegenomen pessimisme over gedrag en zeden voornamelijk moet worden verklaard uit een verandering in de ‘tijdgeest’, waardoor over de gehele linie mensen negatiever zijn gaan oordelen. Dit effect is enigszins afgezwakt door de vervanging van oudere door jongere generaties, aangezien de jongere geboortecohorten minder negatief zijn dan met name de generatie die vóór 1920 is geboren. Tabel 3.12 geeft een vergelijkbaar overzicht voor de onzekerheid over wat goed en wat verkeerd is. In de jaren zeventig en tachtig blijken de verschillen tussen de generaties klein te zijn, maar in de jaren negentig tonen de jongere generaties zich beduidend minder onzeker dan de oudere generaties. Er is een lichte tendens om met het ouder worden minder onzeker te worden, maar alleen bij de naoorlogse generaties is dit effect substantieel. Vergelijkt men de verschillende leeftijdscategorieën in de loop van de tijd (diagonaal gearceerd in tabel 3.12), dan is steeds sprake van afnemende onzekerheid met het vorderen van de tijd. Dit suggereert dat hier vooral sprake is van een periode-effect, dat wil zeggen dat alle groepen in de loop van de tijd minder onzeker worden. Een meer verfijnde analyse bevestigt dat er inderdaad geen significant generatie- of leeftijdseffect is, maar uitsluitend een periode-effect.
Page 1 and 2:
WETENSCHAPPELIJKE RAAD VOOR HET REG
Page 3 and 4:
WETENSCHAPPELIJKE RAAD VOOR HET REG
Page 7 and 8:
inhoudsopgave inhoudsopgave Samenva
Page 9 and 10:
inhoudsopgave 7 De bijdrage van de
Page 11 and 12:
samenvatting samenvatting Dit rappo
Page 13 and 14:
samenvatting rijk deel bij een rela
Page 15 and 16:
samenvatting De bijdrage van de sam
Page 19 and 20:
ten geleide ten geleide Dit rapport
Page 21 and 22:
inleiding en probleemstelling 1 inl
Page 23 and 24:
inleiding en probleemstelling veran
Page 25 and 26:
inleiding en probleemstelling klage
Page 27 and 28:
inleiding en probleemstelling Omdat
Page 29 and 30:
inleiding en probleemstelling gieuz
Page 31 and 32:
inleiding en probleemstelling recht
Page 33 and 34:
inleiding en probleemstelling Deze
Page 35 and 36: inleiding en probleemstelling en no
Page 37 and 38: inleiding en probleemstelling Neder
Page 39 and 40: inleiding en probleemstelling aanda
Page 41 and 42: inleiding en probleemstelling Hoofd
Page 43 and 44: een verkenning van de begrippen ‘
Page 71 and 72: waarden, normen en gedrag: de menin
Page 85: waarden, normen en gedrag: de menin
Page 91 and 92: normoverschrijdend gedrag 4 normove
Page 93 and 94: normoverschrijdend gedrag pen voor
Page 95 and 96: normoverschrijdend gedrag mele cont
Page 97 and 98: normoverschrijdend gedrag een neerw
Page 99 and 100: normoverschrijdend gedrag In de per
Page 101 and 102: normoverschrijdend gedrag werden vr
Page 103 and 104: normoverschrijdend gedrag en het mi
Page 105 and 106: normoverschrijdend gedrag winkeldie
Page 107 and 108: normoverschrijdend gedrag heeft het
Page 109 and 110: normoverschrijdend gedrag Adang (19
Page 111 and 112: normoverschrijdend gedrag gers en 6
Page 113 and 114: normoverschrijdend gedrag aantal ve
Page 115 and 116: normoverschrijdend gedrag Volgens h
Page 117 and 118: normoverschrijdend gedrag val van)
Page 119 and 120: normoverschrijdend gedrag Figuur 4.
Page 121 and 122: normoverschrijdend gedrag verwachte
Page 123 and 124: normoverschrijdend gedrag geven de
Page 125 and 126: normoverschrijdend gedrag voorkomen
Page 127 and 128: normoverschrijdend gedrag instituti
Page 129 and 130: een rationele-keuze-analyse van nor
Page 137 and 138:
een rationele-keuze-analyse van nor
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
pluriformiteit en gemeenschappelijk
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
samenleven met verschillende cultur
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
de bijdrage van de samenleving 7 de
Page 201 and 202:
de bijdrage van de samenleving kerk
Page 203 and 204:
de bijdrage van de samenleving alle
Page 205 and 206:
de bijdrage van de samenleving pers
Page 207 and 208:
de bijdrage van de samenleving •
Page 209 and 210:
de bijdrage van de samenleving fact
Page 211 and 212:
de bijdrage van de samenleving word
Page 213 and 214:
de bijdrage van de samenleving word
Page 215 and 216:
de bijdrage van de samenleving zij
Page 217 and 218:
de bijdrage van de samenleving slec
Page 219 and 220:
de bijdrage van de samenleving Pres
Page 221 and 222:
de bijdrage van de samenleving Cycl
Page 223 and 224:
de bijdrage van de samenleving hebb
Page 225 and 226:
de bijdrage van de samenleving dig
Page 227 and 228:
de bijdrage van de samenleving rech
Page 229 and 230:
de bijdrage van de samenleving zorg
Page 231 and 232:
de bijdrage van de samenleving bij
Page 233 and 234:
de bijdrage van de samenleving geë
Page 235 and 236:
de bijdrage van de samenleving slec
Page 237 and 238:
de bijdrage van de samenleving Deze
Page 239 and 240:
de bijdrage van de samenleving note
Page 241 and 242:
de rol van de overheid; conclusies
Page 243 and 244:
Page 245 and 246:
Page 247 and 248:
Page 249 and 250:
Page 251 and 252:
Page 253 and 254:
Page 255 and 256:
Page 257 and 258:
Page 259 and 260:
Page 261 and 262:
Page 263 and 264:
Page 265 and 266:
Page 267 and 268:
Page 269 and 270:
Page 271 and 272:
Page 273 and 274:
Page 275 and 276:
literatuur literatuur Adang, O. (19
Page 277 and 278:
literatuur cgb (2003b) Advies Commi
Page 279 and 280:
literatuur Ferwerda, H., M. Bottenb
Page 281 and 282:
literatuur Interview-nss (2003) Fra
Page 283 and 284:
literatuur Nauta, L. (2000) Onbehag
Page 285 and 286:
literatuur Schoonenboom, J. en H. i
Page 287 and 288:
literatuur Tweede Kamer (2002-2003)
Page 289 and 290:
literatuur moraal’, in: P. de Bee
Page 291 and 292:
adviesaanvraag inzake waarden en no
Page 293 and 294:
apporten aan de regering rapporten
Page 295 and 296:
apporten aan de regering Zesde raad
Page 297 and 298:
voorstudies en achtergronden voorst
Page 299:
wrr rapport aan de regering 68 Waar
show all

Waarden, normen en de last van het gedrag - Wetenschappelijke ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?