Waarden, normen en de last van het gedrag - Wetenschappelijke ...

wa a rde n, nor men e n de l a st va n het gedr ag
4 Normoverschrijdend gedrag 89
4.1 Inleiding 89
4.2 Wat verklaart normoverschrijdend gedrag? 90
4.3 De dynamiek van normoverschrijding 93
4.4 Buurtproblemen, onveiligheid en criminaliteit 96
4.4.1 Buurtproblemen 96
4.4.2 Onveiligheid 97
4.4.3 Criminaliteit en geweld 98
4.5 Wangedrag op school 99
4.6 Jeugdcriminaliteit 101
4.7 Zinloos geweld en geweld op straat 104
4.8 Voetbalvandalisme 105
4.9 Wangedrag in het openbaar vervoer 107
4.10 Wangedrag in het verkeer 110
4.11 Wangedrag op het werk 112
4.12 Fraude 114
4.13 Conclusies 119
Bijlage: Een rationele-keuze-analyse van normen en gedrag 127
6
5 Pluriformiteit en gemeenschappelijke waarden in de
democratische rechtsstaat 141
5.1 Pluraliteit als kenmerk van onze cultuur 141
5.2 Gemeenschappelijke waarden 143
5.3 Liberaal denken en gemeenschapsdenken 148
5.4 De waarde en de dynamiek van de democratische rechtsstaat 154
5.5 Botsende waarden, botsende grondrechten 157
5.6 Afsluitende opmerking: maatschappelijke waarden als voorwaarden voor
een goed functionerende rechtsstaat 166
6 Samenleven met verschillende culturele normen 169
6.1 Inleiding 169
6.2 Culturele diversiteit en dynamiek 172
6.3 De betekenis van groepsnormen 174
6.3.1 Normhandhaving binnen de eigen groep en afvalligheid 178
6.3.2 Positie van de vrouw 180
6.3.3 Positie van het kind ten opzichte van de ouders 185
6.3.4 Het opleggen van de groepsnormen aan de samenleving
als geheel 188
6.4 Strategieën 190
6.5 Conclusies 193