Waarden, normen en de last van het gedrag - Wetenschappelijke ...

de rol van de overheid; conclusies en aanbevelingen
gedoogde normoverschrijdingen, integriteitsdilemma’s). De vorm van deze
ondersteuning moet vooral stimulerend zijn en van tijdelijke aard, en slechts
lichte administratieve verplichtingen met zich meebrengen. De uitvoering van
dergelijke ondersteuning zal gedecentraliseerd, naar gemeente of rekening
houdend met de institutionele context, moeten geschieden.
7 Intensivering van onderzoek naar en discussie over waarden, normen
en gedrag
De problemen ten aanzien van waarden, normen en gedrag die in dit rapport zijn
beschreven en geanalyseerd, verdienen een maatschappelijke vertaling te krijgen.
Er is behoefte aan voorlichting en informatievoorziening, aan uitvoerige
publieke discussies over waarden en normen, aan experimenten met de aanpak
van concrete problemen en aan nader onderzoek. Deze activiteiten vinden nu
reeds op tal van plekken in de samenleving plaats, in werkplaatsen voor informatie,
overdracht, onderzoek en discussie over waarden, normen en gedrag. Het
gaat hierbij vooral om bestaande instellingen (waaronder de wrr) en niet om
nieuw op te richten instituten. In deze werkplaatsen voor waarden, normen en
gedrag zal in elk geval aan de volgende aspecten aandacht moeten worden
besteed:
a voorlichting en elektronische informatievoorziening, in interactieve vorm,
over waarden, normen en gedag;
b het entameren van de publieke discussie over waarden, normen en gedrag in
de vorm van fora, conferenties, publieke geschriften en openbare debatten;
centraal hierbij staan problemen die worden opgeroepen door de pluriformiteit
van waarden, religies en levensbeschouwingen in relatie tot de
waarden van de democratische rechtsstaat;
c het uitdrukkelijk werken met rolmodellen van voorbeeldige personen in de
verschillende instituties;
d het ontwikkelen, beschikbaar stellen en verspreiden van conflictpreventieprogramma’s
en het verzorgen van de praktische toepassing van deze programma’s
in diverse sociale situaties en instellingen;
e het entameren van wetenschappelijk onderzoek op het terrein van waarden
(value inquiry), zoals dat al veel langer bestaat in enkele Noord-Amerikaanse
landen. Centraal dient hierbij te staan het onderzoek naar de manier waarop
waarden in opvoeding en onderwijs en in een pluriforme samenleving als
geheel het beste kunnen worden geïnternaliseerd, overgedragen en onderhouden.
Op dit terrein is er in Nederland te weinig kennis, terwijl die kennis
nodig is om de overige gewenste activiteiten op het terrein van waarden en
normen deskundig te begeleiden.
271
Aanbevelingen
De raad beveelt de regering aan om te bevorderen dat er in bestaande instituten
onderzoek op het punt van waarden, normen en gedrag wordt geëntameerd of
voortgezet dat kan bijdragen aan informatievoorziening, discussie, experimenten
en onderzoek met betrekking tot de in dit rapport beschreven problemen.