Waarden, normen en de last van het gedrag - Wetenschappelijke ...

More documents

Recommendations

Info

wa a rde n, nor men e n de l a st va n het gedr ag Tabel 4.7 Geconstateerde uitkeringsfraude, 2000-2002 Werknemers- Volks- Bijstand c verzekeringen a verzekeringen b geconstateerde fraudegevallen 26734 390 17610 w.v. witte fraude d 13162 . . zwarte fraude d 806 . . fraudegevallen in % van het aantal uitkeringen 2,0 0,01 5,2 gemiddelde fraudebedrag (euro) 710 . 2565 118 a ww, aaw/wao, zw, tw, waz en wajong; de cijfers betreffen het jaar 2000. b aow, anw, akw, pgb en enkele kleinere regelingen; de cijfers betreffen het jaar 2001. c Eerste helft van 2002. d Bij witte fraude gaat het om het verzwijgen van administratief traceerbare inkomsten, bij zwarte fraude om administratief niet traceerbare inkomsten. Bron: Lisv (2001), svb (2002), cbs (a) – zelfs als hun de garantie wordt geboden van volstrekte anonimiteit – bereid zijn hierover juiste informatie te verschaffen. De schattingen van het aandeel uitkeringsgerechtigden dat informele of zwarte neveninkomsten heeft, lopen dan ook sterk uiteen. Van Eck en Kazemier (1989) vonden dat 11 procent van de uitkeringsgerechtigden zwarte bijverdiensten had, tegenover 9 procent van de werkenden. Koopmans (1989) schatte daarentegen dat iets meer dan de helft (52%) van de werkloze uitkeringsgerechtigden zwartwerkte, tegenover 13 procent van de arbeidsongeschikten en 37 procent van de werkenden. Recenter vonden Engbersen en Staring (2002) dat ongeveer een kwart van de langdurig uitkeringsgerechtigden informele arbeid verricht en nog eens een kwart deze in het verleden had verricht. Bij drie op de vijf personen ging het daarbij overigens om een relatief klein bedrag aan bijverdiensten van minder dan 100 euro per maand. Op zichzelf zou het niet verwonderlijk zijn als uitkeringsgerechtigden vaker fraude plegen dan werkenden. Uitkeringsgerechtigden dienen doorgaans aan veel meer regels te voldoen dan werkenden, bijvoorbeeld ten aanzien van het zoeken van werk, het deelnemen aan scholing, het hebben van neveninkomsten, de samenlevingsvorm en het inkomen van de eventuele partner. 3 Daar komt nog bij dat zwartwerken uitkeringsgerechtigden in beginsel een groter financieel voordeel oplevert dan personen die geen uitkering ontvangen. Zij sparen hiermee niet alleen belastingen en premies uit, maar voorkomen tevens dat hun neveninkomsten worden gekort op hun uitkering. Op grond hiervan valt te
normoverschrijdend gedrag verwachten dat uitkeringsgerechtigden relatief vaak zwartwerken. Het feit dat het percentage uitkeringsgerechtigden dat zelf toegeeft zwart te werken (of te hebben gewerkt) vele malen groter is dan het percentage geconstateerde fraudegevallen, duidt erop dat de pakkans voor uitkeringsgerechtigden met zwartwerk klein is, waarschijnlijk minder dan 10 procent. Dit suggereert dat het niet in de eerste plaats een rationele afweging van de kosten en baten is die het merendeel van de uitkeringsgerechtigden ervan weerhoudt zwart bij te verdienen. Onderzoek onder uitkeringsgerechtigden heeft meermalen uitgewezen dat 10 à 20 procent van de uitkeringsgerechtigden de officiële regels met betrekking tot hun uitkering systematisch negeert (zie bijvoorbeeld Kroft et al. 1989; Engbersen 1990; Hoff en Jehoel-Gijsbers 1998). Deze ‘alternatieven’, ‘calculerenden’ of ‘autonomen’, zoals zij in verschillende onderzoeken worden genoemd, hechten weinig waarde aan betaald werk, solliciteren niet (meer) en richten zich op andere activiteiten, hetzij onbetaald (zoals vrijwilligerswerk), hetzij zwart. Hun uitkering zien zij veelal als een soort basisinkomen. Deze groep heeft afstand genomen van het maatschappelijke doel van regulier betaald werk en bedient zich bovendien van ongeoorloofde middelen. Over het algemeen achten zij de kans op formele sancties klein, terwijl zij vaak in een milieu verkeren waarin mensen er niet op worden aangekeken als ze geen betaald werk hebben. Overigens bevinden zich ook onder de overige uitkeringsgerechtigden wel groepen die het niet zo nauw nemen met de regels, maar bij hen komt dit niet doordat zij zich van regulier betaald werk hebben afgekeerd (Kroft et al. 1989 duiden hen aan als ‘ondernemenden’). 119 4.13 conclusies De verschillende vormen van normoverschrijdend gedrag die in de voorgaande paragrafen zijn besproken laten zien dat er een gecompliceerde en allerminst eenduidige relatie bestaat tussen internalisering van normen, formele en informele instituties en normoverschrijdend gedrag. Het is op grond van dit beperkte aantal voorbeelden niet mogelijk algemene conclusies te trekken over de relatie tussen normen en gedrag. Niettemin valt in deze voorbeelden een aantal zaken op die meer algemene geldigheid lijken te hebben. Allereerst concentreert het problematische normoverschrijdende gedrag zich voor een belangrijk deel bij een relatief kleine groep mannelijke adolescenten en jongvolwassenen. Geweld en agressie op school, op straat, in het openbaar vervoer, in het verkeer en in en rond het voetbalstadion wordt voor een groot deel gepleegd door mannen tussen vijftien en dertig jaar. Bovendien zijn het voor een deel dezelfde personen die in verschillende situaties over de schreef gaan. Voor deze groep is normoverschrijdend gedrag een min of meer bewuste keuze op basis van een afweging van de baten (de ‘kick’, de status en het geldelijk gewin) en de kosten (de kans om gepakt en bestraft te worden). Vaak opereren zij in een groep waarin andere normen gelden dan de algemeen aanvaarde (bijvoorbeeld
Page 1 and 2:
WETENSCHAPPELIJKE RAAD VOOR HET REG
Page 3 and 4:
WETENSCHAPPELIJKE RAAD VOOR HET REG
Page 7 and 8:
inhoudsopgave inhoudsopgave Samenva
Page 9 and 10:
inhoudsopgave 7 De bijdrage van de
Page 11 and 12:
samenvatting samenvatting Dit rappo
Page 13 and 14:
samenvatting rijk deel bij een rela
Page 15 and 16:
samenvatting De bijdrage van de sam
Page 19 and 20:
ten geleide ten geleide Dit rapport
Page 21 and 22:
inleiding en probleemstelling 1 inl
Page 23 and 24:
inleiding en probleemstelling veran
Page 25 and 26:
inleiding en probleemstelling klage
Page 27 and 28:
inleiding en probleemstelling Omdat
Page 29 and 30:
inleiding en probleemstelling gieuz
Page 31 and 32:
inleiding en probleemstelling recht
Page 33 and 34:
inleiding en probleemstelling Deze
Page 35 and 36:
inleiding en probleemstelling en no
Page 37 and 38:
inleiding en probleemstelling Neder
Page 39 and 40:
inleiding en probleemstelling aanda
Page 41 and 42:
inleiding en probleemstelling Hoofd
Page 43 and 44:
een verkenning van de begrippen ‘
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70: een verkenning van de begrippen ‘
Page 71 and 72: waarden, normen en gedrag: de menin
Page 91 and 92: normoverschrijdend gedrag 4 normove
Page 93 and 94: normoverschrijdend gedrag pen voor
Page 95 and 96: normoverschrijdend gedrag mele cont
Page 97 and 98: normoverschrijdend gedrag een neerw
Page 99 and 100: normoverschrijdend gedrag In de per
Page 101 and 102: normoverschrijdend gedrag werden vr
Page 103 and 104: normoverschrijdend gedrag en het mi
Page 105 and 106: normoverschrijdend gedrag winkeldie
Page 107 and 108: normoverschrijdend gedrag heeft het
Page 109 and 110: normoverschrijdend gedrag Adang (19
Page 111 and 112: normoverschrijdend gedrag gers en 6
Page 113 and 114: normoverschrijdend gedrag aantal ve
Page 115 and 116: normoverschrijdend gedrag Volgens h
Page 117 and 118: normoverschrijdend gedrag val van)
Page 119: normoverschrijdend gedrag Figuur 4.
Page 123 and 124: normoverschrijdend gedrag geven de
Page 125 and 126: normoverschrijdend gedrag voorkomen
Page 127 and 128: normoverschrijdend gedrag instituti
Page 129 and 130: een rationele-keuze-analyse van nor
Page 143 and 144: pluriformiteit en gemeenschappelijk
Page 171 and 172:
samenleven met verschillende cultur
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
de bijdrage van de samenleving 7 de
Page 201 and 202:
de bijdrage van de samenleving kerk
Page 203 and 204:
de bijdrage van de samenleving alle
Page 205 and 206:
de bijdrage van de samenleving pers
Page 207 and 208:
de bijdrage van de samenleving •
Page 209 and 210:
de bijdrage van de samenleving fact
Page 211 and 212:
de bijdrage van de samenleving word
Page 213 and 214:
de bijdrage van de samenleving word
Page 215 and 216:
de bijdrage van de samenleving zij
Page 217 and 218:
de bijdrage van de samenleving slec
Page 219 and 220:
de bijdrage van de samenleving Pres
Page 221 and 222:
de bijdrage van de samenleving Cycl
Page 223 and 224:
de bijdrage van de samenleving hebb
Page 225 and 226:
de bijdrage van de samenleving dig
Page 227 and 228:
de bijdrage van de samenleving rech
Page 229 and 230:
de bijdrage van de samenleving zorg
Page 231 and 232:
de bijdrage van de samenleving bij
Page 233 and 234:
de bijdrage van de samenleving geë
Page 235 and 236:
de bijdrage van de samenleving slec
Page 237 and 238:
de bijdrage van de samenleving Deze
Page 239 and 240:
de bijdrage van de samenleving note
Page 241 and 242:
de rol van de overheid; conclusies
Page 243 and 244:
Page 245 and 246:
Page 247 and 248:
Page 249 and 250:
Page 251 and 252:
Page 253 and 254:
Page 255 and 256:
Page 257 and 258:
Page 259 and 260:
Page 261 and 262:
Page 263 and 264:
Page 265 and 266:
Page 267 and 268:
Page 269 and 270:
Page 271 and 272:
Page 273 and 274:
Page 275 and 276:
literatuur literatuur Adang, O. (19
Page 277 and 278:
literatuur cgb (2003b) Advies Commi
Page 279 and 280:
literatuur Ferwerda, H., M. Bottenb
Page 281 and 282:
literatuur Interview-nss (2003) Fra
Page 283 and 284:
literatuur Nauta, L. (2000) Onbehag
Page 285 and 286:
literatuur Schoonenboom, J. en H. i
Page 287 and 288:
literatuur Tweede Kamer (2002-2003)
Page 289 and 290:
literatuur moraal’, in: P. de Bee
Page 291 and 292:
adviesaanvraag inzake waarden en no
Page 293 and 294:
apporten aan de regering rapporten
Page 295 and 296:
apporten aan de regering Zesde raad
Page 297 and 298:
voorstudies en achtergronden voorst
Page 299:
wrr rapport aan de regering 68 Waar
show all

Waarden, normen en de last van het gedrag - Wetenschappelijke ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?