Waarden, normen en de last van het gedrag - Wetenschappelijke ...

More documents

Recommendations

Info

wa a rde n, nor men e n de l a st va n het gedr ag 4.7 zinloos geweld en geweld op straat De maatschappelijke verontrusting over criminaliteit in de afgelopen jaren is mede gevoed door enkele bijzonder ernstige incidenten van zinloos geweld die veel aandacht kregen in de media. Naar aanleiding van de Tjoelker-zaak in Leeuwarden heeft de Tweede Kamer aangedrongen op een specifiek onderzoek naar geweld op straat. In dit onderzoek is ‘geweld op straat’ geïnterpreteerd als geregistreerde misdrijven in de openbare en semi-openbare ruimte (dus niet in winkelcentra of andere particuliere eigendomsruimten). Op basis van een steekproef van 1300 gevallen van openbaar geweld, in één jaar in twee politiedistricten gepleegd, constateerden de onderzoekers drie contexten van geweld op straat. In volgorde van frequentie waren dit: 1) buurtgeweld en buurtonveiligheid, 2) verkeersgeweld, conflicten tussen weggebruikers en 3) horecageweld en in en om uitgaansgelegenheden, waarbij drankgebruik een belangrijke rol speelde (Terlouw et al. 1999: 27). 104 Uit dit onderzoek kwamen enkele belangrijke kenmerken van straatgeweld naar voren. • Het is vaak toeval wie dader is en wie slachtoffer; aan het fysieke geweld gaat verbaal geweld van beide kanten vooraf. Bestudering van het verloop van deze conflicten is onthullend voor het agressieve karakter van alle betrokkenen en voor de futiliteit van de conflictaanleiding (vaak symbolische gebaren of verbale beledigingen). • Er is een stijgend aandeel in dit geweld op straat van jongeren in de leeftijd van 13-16 jaar; maar bij deze groep gaat het nog vooral om vandalisme. 42 procent van alle gevallen betrof daders in de leeftijd van 12-17 jaar, en 28 procent in de leeftijd van 18-24 jaar, dus in twee derde van alle gevallen betrof het jongeren. • Het geweld gepleegd door de iets oudere leeftijdsgroep van 17-20 jaar, is ernstiger van aard en veroorzaakt meer serieus letsel. Dit duidt op een ‘leereffect’ en op een vergroving van het geweld naarmate men ouder wordt (Terlouw et al. 1999: ibidem). Interviews met (een beperkt aantal) daders en slachtoffers van de betrokken incidenten bevestigen dat de aanleiding voor het incident vaak uiterst gering is en dat de daders zich vaak zelf zien als slachtoffers. Een algehele gevoeligheid voor inbreuk op het eigen psychische territoir, een snelle gekwetstheid van het ego en een geringe rem op gewelddadige reacties valt bij daders (maar ook bij toevallige slachtoffers) waar te nemen (Beke et al. 2001). Een bijzondere vorm van geweld is de beroving van nietsvermoedende personen op straat door middel van straatroof of gekwalificeerde diefstal (diefstal met geweld). Voor de slachtoffers hiervan zijn dit buitengewoon ingrijpende en ernstige ervaringen, met vaak langdurende slapeloosheid, woede, onmacht en schaamte (om de onmacht) als gevolg. In het delict van straatroof komt een gegeneraliseerde bedreiging van de persoonlijke levenssfeer naar voren. Vermoedelijk
normoverschrijdend gedrag heeft het daarom een enorme impact op algemene gevoelens van onveiligheid. De daders hebben vaak een instrumentele houding ten opzichte van de keuze van de slachtoffers en van de gebruikte wapens: messen en scheermesjes en ander ernstig letsel toebrengende wapens worden welbewust ingezet. Een aanzienlijk deel van de daders is jonger dan 18 jaar en van buitenlandse herkomst (vooral onevenredig veel Marokkanen). Vaak is het delict gerelateerd aan drugsgebruik: 40 procent van de Amsterdamse straatrovers is verslaafd (Ferwerda et al. 2002). 4.8 voetbalvandalisme Sport verbroedert, luidt het gezegde. Maar wie bij sport vooral aan wedstrijden in het betaald voetbal denkt, zal daarbij wellicht eerder associaties met agressie en massaal geweld hebben. Naast de wedstrijd op het veld vindt er de laatste decennia immers vaak een tweede wedstrijd plaats, namelijk die tussen de supporters van beide ploegen. Voetbalvandalisme, zoals het meestal wordt genoemd, of supportersgeweld, wat misschien een toepasselijker aanduiding is, is langzamerhand een ‘gewoon’ verschijnsel geworden, dat echter bij het publiek toch telkens weer afgrijzen en onbegrip oproept. Sinds het seizoen 1986-’87 verzamelt het Centraal Informatiepunt Voetbalvandalisme gegevens over voetbalvandalisme. Hieraan zijn de cijfers in tabel 4.4 ontleend over de supporters die in de afgelopen tien jaar door de politie zijn aangehouden. 105 Tabel 4.4 Aanhoudingen vanwege voetbalvandalisme, 1997-2002 Seizoen Totaal First Aandeel in procenten aantal offenders (%) 12-18 jaar 19-24 jaar 25-30 jaar Ouder dan 30 jaar 1991-’92 0977 . . . . . 1992-’93 1012 . . . . . 1993-’94 . . . . . . 1994-’95 1933 . . . . . 1995-’96 1550 . 21 44 25 10 1996-’97 1614 . 20 48 24 08 1997-’98 1294 70,8 18 37 27 10 1998-’99 1554 78,4 26 41 23 11 1999-2000 1568 75,6 22 41 24 13 2000-’01 1200 75,5 18 45 21 16 2001-’02 1887 74,9 18 41 24 18 Bron: civ (1999; 2002); Bol en Netburg (1997)
Page 1 and 2:
WETENSCHAPPELIJKE RAAD VOOR HET REG
Page 3 and 4:
WETENSCHAPPELIJKE RAAD VOOR HET REG
Page 7 and 8:
inhoudsopgave inhoudsopgave Samenva
Page 9 and 10:
inhoudsopgave 7 De bijdrage van de
Page 11 and 12:
samenvatting samenvatting Dit rappo
Page 13 and 14:
samenvatting rijk deel bij een rela
Page 15 and 16:
samenvatting De bijdrage van de sam
Page 19 and 20:
ten geleide ten geleide Dit rapport
Page 21 and 22:
inleiding en probleemstelling 1 inl
Page 23 and 24:
inleiding en probleemstelling veran
Page 25 and 26:
inleiding en probleemstelling klage
Page 27 and 28:
inleiding en probleemstelling Omdat
Page 29 and 30:
inleiding en probleemstelling gieuz
Page 31 and 32:
inleiding en probleemstelling recht
Page 33 and 34:
inleiding en probleemstelling Deze
Page 35 and 36:
inleiding en probleemstelling en no
Page 37 and 38:
inleiding en probleemstelling Neder
Page 39 and 40:
inleiding en probleemstelling aanda
Page 41 and 42:
inleiding en probleemstelling Hoofd
Page 43 and 44:
een verkenning van de begrippen ‘
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56: een verkenning van de begrippen ‘
Page 71 and 72: waarden, normen en gedrag: de menin
Page 91 and 92: normoverschrijdend gedrag 4 normove
Page 93 and 94: normoverschrijdend gedrag pen voor
Page 95 and 96: normoverschrijdend gedrag mele cont
Page 97 and 98: normoverschrijdend gedrag een neerw
Page 99 and 100: normoverschrijdend gedrag In de per
Page 101 and 102: normoverschrijdend gedrag werden vr
Page 103 and 104: normoverschrijdend gedrag en het mi
Page 105: normoverschrijdend gedrag winkeldie
Page 109 and 110: normoverschrijdend gedrag Adang (19
Page 111 and 112: normoverschrijdend gedrag gers en 6
Page 113 and 114: normoverschrijdend gedrag aantal ve
Page 115 and 116: normoverschrijdend gedrag Volgens h
Page 117 and 118: normoverschrijdend gedrag val van)
Page 119 and 120: normoverschrijdend gedrag Figuur 4.
Page 121 and 122: normoverschrijdend gedrag verwachte
Page 123 and 124: normoverschrijdend gedrag geven de
Page 125 and 126: normoverschrijdend gedrag voorkomen
Page 127 and 128: normoverschrijdend gedrag instituti
Page 129 and 130: een rationele-keuze-analyse van nor
Page 143 and 144: pluriformiteit en gemeenschappelijk
Page 157 and 158:
pluriformiteit en gemeenschappelijk
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
samenleven met verschillende cultur
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
de bijdrage van de samenleving 7 de
Page 201 and 202:
de bijdrage van de samenleving kerk
Page 203 and 204:
de bijdrage van de samenleving alle
Page 205 and 206:
de bijdrage van de samenleving pers
Page 207 and 208:
de bijdrage van de samenleving •
Page 209 and 210:
de bijdrage van de samenleving fact
Page 211 and 212:
de bijdrage van de samenleving word
Page 213 and 214:
de bijdrage van de samenleving word
Page 215 and 216:
de bijdrage van de samenleving zij
Page 217 and 218:
de bijdrage van de samenleving slec
Page 219 and 220:
de bijdrage van de samenleving Pres
Page 221 and 222:
de bijdrage van de samenleving Cycl
Page 223 and 224:
de bijdrage van de samenleving hebb
Page 225 and 226:
de bijdrage van de samenleving dig
Page 227 and 228:
de bijdrage van de samenleving rech
Page 229 and 230:
de bijdrage van de samenleving zorg
Page 231 and 232:
de bijdrage van de samenleving bij
Page 233 and 234:
de bijdrage van de samenleving geë
Page 235 and 236:
de bijdrage van de samenleving slec
Page 237 and 238:
de bijdrage van de samenleving Deze
Page 239 and 240:
de bijdrage van de samenleving note
Page 241 and 242:
de rol van de overheid; conclusies
Page 243 and 244:
Page 245 and 246:
Page 247 and 248:
Page 249 and 250:
Page 251 and 252:
Page 253 and 254:
Page 255 and 256:
Page 257 and 258:
Page 259 and 260:
Page 261 and 262:
Page 263 and 264:
Page 265 and 266:
Page 267 and 268:
Page 269 and 270:
Page 271 and 272:
Page 273 and 274:
Page 275 and 276:
literatuur literatuur Adang, O. (19
Page 277 and 278:
literatuur cgb (2003b) Advies Commi
Page 279 and 280:
literatuur Ferwerda, H., M. Bottenb
Page 281 and 282:
literatuur Interview-nss (2003) Fra
Page 283 and 284:
literatuur Nauta, L. (2000) Onbehag
Page 285 and 286:
literatuur Schoonenboom, J. en H. i
Page 287 and 288:
literatuur Tweede Kamer (2002-2003)
Page 289 and 290:
literatuur moraal’, in: P. de Bee
Page 291 and 292:
adviesaanvraag inzake waarden en no
Page 293 and 294:
apporten aan de regering rapporten
Page 295 and 296:
apporten aan de regering Zesde raad
Page 297 and 298:
voorstudies en achtergronden voorst
Page 299:
wrr rapport aan de regering 68 Waar
show all

Waarden, normen en de last van het gedrag - Wetenschappelijke ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?