Waarden, normen en de last van het gedrag - Wetenschappelijke ...
Waarden, normen en de last van het gedrag - Wetenschappelijke ... Waarden, normen en de last van het gedrag - Wetenschappelijke ...
8 wa a rde n, nor men e n de l a st va n het gedr ag
samenvatting samenvatting Dit rapport behandelt de vraag welke gemeenschappelijke waarden onze samenleving binden en over welke waarden conflicten kunnen rijzen, mede gezien in het licht van culturele verschillen. Het toenmalige kabinet legde deze vraag voor aan de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, in zijn adviesaanvraag van 8 november 2002, in het kader van het derde spoor van het debat over waarden en normen. De wrr heeft de probleemstelling enigszins verruimd. De achtergrond ervan was immers niet alleen een gevoel van onzekerheid over de gemeenschappelijkheid van waarden en normen in onze huidige samenleving. Het ging ook om het gegeven dat feitelijk gedrag vaak niet in overeenstemming is met die gemeenschappelijke waarden of met bepaalde, al dan niet wettelijke, normen. Ergernissen daarover liggen aan veel discussies over waarden en normen ten grondslag. In dit rapport stelt de wrr derhalve twee hoofdthema’s aan de orde: 1 het vraagstuk van normoverschrijdend gedrag, van fatsoenlijke omgangsvormen en het niet nakomen van vele, vaak niet precies omschreven gedragsnormen; en 2 het vraagstuk van de gemeenschappelijkheid en de pluriformiteit van waarden en het omgaan met uiteenlopende stelsels van waarden en normen, die met cultuurverschillen samenhangen. De raad onderschrijft het belang van beide thema’s, maar geeft in het rapport wel aan dat een nadere structurering van de zeer algemene problematiek nodig is, om te komen tot zinvol beleid. Ook behandelt het rapport de bijdrage die de samenleving zelf kan leveren aan het onderhouden en overdragen van belangrijke waarden en normen en de specifieke rol die de overheid hierbij zou kunnen, en op sommige punten zou moeten, spelen. De raad meent dat de taak van de overheid allereerst bestaat uit het tegengaan van wettelijke normoverschrijdingen en uit het voorzien in een effectieve rechtshandhaving; daarnaast uit het garanderen van de waarden van een open samenleving en de democratische rechtsstaat, en uit het ondersteunen van de publieke moraal. Voor het overige is het in de eerste plaats de samenleving zelf, die waarden vormt en onderhoudt. Instituties zoals scholen, media en andere maatschappelijke organisaties leveren bij het vervullen van hun eigen taken ook een bijdrage aan het algemene onderhoud van waarden en normen. De taak van de overheid is hier vooral stimulerend en ondersteunend. 9 Waarden verschillen van normen Waarden hebben structureel andere kenmerken dan normen, zodat een automatische koppeling van waarden aan normen eerder verwarrend werkt dan verhelderend. Waarden scheppen ruimte, normen brengen beperkingen aan; waarden geven aan wat in abstracte zin goed, gewenst en waardevol wordt gevonden, normen geven meestal veel concreter aan wat onjuist en ongewenst wordt geacht. Waarden bepalen geen specifieke gedragingen, normen geven wel concrete richtlijnen voor gedrag. Ook al onderschrijven mensen dezelfde waarden, toch kan
- Page 1 and 2: WETENSCHAPPELIJKE RAAD VOOR HET REG
- Page 3 and 4: WETENSCHAPPELIJKE RAAD VOOR HET REG
- Page 7 and 8: inhoudsopgave inhoudsopgave Samenva
- Page 9: inhoudsopgave 7 De bijdrage van de
- Page 13 and 14: samenvatting rijk deel bij een rela
- Page 15 and 16: samenvatting De bijdrage van de sam
- Page 19 and 20: ten geleide ten geleide Dit rapport
- Page 21 and 22: inleiding en probleemstelling 1 inl
- Page 23 and 24: inleiding en probleemstelling veran
- Page 25 and 26: inleiding en probleemstelling klage
- Page 27 and 28: inleiding en probleemstelling Omdat
- Page 29 and 30: inleiding en probleemstelling gieuz
- Page 31 and 32: inleiding en probleemstelling recht
- Page 33 and 34: inleiding en probleemstelling Deze
- Page 35 and 36: inleiding en probleemstelling en no
- Page 37 and 38: inleiding en probleemstelling Neder
- Page 39 and 40: inleiding en probleemstelling aanda
- Page 41 and 42: inleiding en probleemstelling Hoofd
- Page 43 and 44: een verkenning van de begrippen ‘
- Page 45 and 46: een verkenning van de begrippen ‘
- Page 47 and 48: een verkenning van de begrippen ‘
- Page 49 and 50: een verkenning van de begrippen ‘
- Page 51 and 52: een verkenning van de begrippen ‘
- Page 53 and 54: een verkenning van de begrippen ‘
- Page 55 and 56: een verkenning van de begrippen ‘
- Page 57 and 58: een verkenning van de begrippen ‘
- Page 59 and 60: een verkenning van de begrippen ‘
8<br />
wa a r<strong>de</strong> n, nor m<strong>en</strong> e n <strong>de</strong> l a st va n <strong>het</strong> gedr ag