download - Samenlevingsopbouw Brussel

Nr 76 December 2002
Ouders, school en andere betrokken partners
vervullen op een evenwaardige wijze hun rol
in de opvoeding en kunnen hun bijdrage
concreet vertalen. De keuzes die de ouders
maken zijn hierbij het uitgangspunt.
We splitsen deze doelstelling op in twee
deelaspecten:
Het optimaliseren van de handelingswijze
van de ouders
In de hier boven beschreven doelstelling beschrijven
we vooral het groepsgebeuren. We willen echter
ook oog hebben voor het individuele proces van
de ouders.
In het migratieproces dat ouders doormaken is er
een evolutie van een „op terugkeer gerichte”
houding naar wat men noemt de „vestigingsfase”.
Deze verandering gaat meestal ook gepaard met
een veranderende visie op onderwijs. Ziet men
aanvankelijk vooral heil in hard werken, dan verschuift
dit, naarmate men beseft dat er geen weg
terug is, naar een sterk geloof in onderwijskansen
voor de kinderen. Het gezinsmoto „hard werken
zal ons leven beter maken” verschuift naar een
nieuw leidmotief „onderwijs vergroot de kans op
een goede, welvarende toekomst'.
In een eerste reactie leidt dit bij ouders al te vaak
tot een gevoel van machteloosheid, waarin ze de
opvoeding van de kinderen uit handen geven aan
de school en soms aan de jongeren zelf. Vanuit
een proces van empowerment zullen zij echter als
volwaardige partner deel moeten gaan uitmaken
van het opvoedingsproces. Sterker nog, zij moeten
erkenning krijgen als „eerste opvoeder'.
Door de discussie,gedachtenwisseling en info
vormen ouders hun ideeën. Zij worden doorheen
de werking aangespoord om hun rol actief op te
nemen in communicatie met ondermeer de school.
Het optimaliseren van de handelingswijze
van de school
Er moet echter niet alleen rechtstreeks met de
doelgroep worden gewerkt.
De voorbije werkperiode maakte een leerkracht ons
attent op het feit dat we vaak spreken over de „opvoedingsonzekerheid”
van ouders maar zelden over
die van de leerkrachten. Gebrekkige communicatie
is meestal niet te wijten aan onwil maar eerder aan
gevoelens van onmacht. Verschillende oorzaken
kunnen hierbij worden aangeduid. Slechts heel
weinig leerkrachten wonen in Brussel en zijn vertrouwd
met de leefwereld van hun leerlingen. In de
communicatie met de ouders moeten ze vaak,
noodzakelijkerwijs, overschakelen op het Frans;
een taal waar ze zich weinig mee identificeren. De
vaak andere etnische herkomst vergroot mogelijk
nog het gevoel van vervreemding. Leerkrachten
hebben daardoor zelden het gevoel een „thuiswedstrijd”
te spelen en dit ondermijnt ook hun zelfvertrouwen.
Er moet dan ook gefocust worden op het
welbevinden van de individuele leerkrachten. Er
moeten hen „sleutels” worden aangereikt die de
communicatie ondersteunen en verder moeten zij
meer vertrouwd geraken met de leefwereld van de
kinderen. Brug vzw kan hier ten volle haar brugfunctie
waarmaken. Naast het individuele proces
zal er aandacht moeten worden besteed aan de
houding van de leerkrachten als team en moeten ze
stil staan bij de vraag hoe ze als team de ouders
benaderen. Brug vzw tracht via vorming,
begeleiding en ondersteuning de communicatie
ouders - school te bevorderen.
Ouders en hun kinderen verwerven individuele
contacten met autochtone gezinnen
die gebaseerd zijn op wederzijdse verrijking.
Reeds eerder verwezen we naar het migratieproces
waarin allochtone ouders zich bevinden. Hoe ze
aanvankelijk gericht zijn op terugkeer en daarna
hun toekomstperspectief verleggen naar hier, een
toekomst die ze vooral via hun kinderen willen
realiseren. Vanaf het ogenblik dat men zich wil
realiseren, gaat men echter ook de kansenongelijkheid
sterker aanvoelen. Men gaat zijn sociaaleconomische
positie nu immers vergelijken met die
van de autochtonen en niet langer met die van
landgenoten in het herkomstland.
Men wordt geconfronteerd met het gevoel opgesloten
te zitten in de eigen wijk en de eigenheid
wordt vaak als zwakte ervaren. In de omgevingsanalyse
verwezen we in dit kader ook naar het
onderzoek in Brussel van prof. Swyngedouw e.a..
Opbouwwerk Brussel 101