download - Samenlevingsopbouw Brussel

December 2002 Nr 76
61,8% Brusselse gemiddelde). De jeugdwerkloosheid
(werklozen < 25 jaar) ligt er zelfs iets onder
het Brusselse gemiddelde: 16,6% ten opzichte van
18,7%. Het algemeen werkloosheidspercentage
bedroeg toen 20,9% en lag in die zin toch hoger
dan het Brusselse gemiddelde (14,7%). In 1991
werd de werkende bevolking gekenmerkt door een
zeer lage scholingsgraad. Maar liefst 65% was
toen laag (hoogstens lager middelbaar onderwijs)
of niet geschoold. Daartegenover staat een zeer
kleine groep hooggeschoolden (7,6%).
Wanneer we de socio-economische situatie in
Peterbos globaal bekijken, kunnen we – net zoals
in de Brusselse kansarmoede-atlas voor de sociale
hoogbouwwijken wordt aangegeven – concluderen
dat de toestand er tot nu toe verre van
dramatisch is, hoewel deze in de toekomst zou
kunnen verslechteren. De bijzondere en niet erg
geliefde architectuur van deze buurten, de sociaal
economische selectie die met het stelsel van toewijzing
van de sociale woningen gepaard gaat en
de vrij marginale ligging van sommige bouwprojecten
in de rand (zoals Peterbos), vormen
potentiële gevaren voor achterstelling.
Huisvesting
De sociale wijk Peterbos is aangelegd tussen 1958
en 1981 en telt 1406 woningen. Alle appartementen
in Peterbos beschikken over een eigen toilet,
een badkamer en centrale verwarming (het zogenaamde
„klein comfort”). Dit wooncomfort
maakt dat de graad van achterstelling (gemeten
aan de hand van 7 achterstellingsindicatoren) in
Peterbos iets minder zwaar is dan in de Brusselse
binnenstad en de 19de eeuwse gordel errond (de
zogenaamde arme sikkel), hoewel voor de andere
achterstellingscriteria de drempelwaarde er wordt
overschreden (éénpersoonshuishoudens, werkzoekenden,
arbeiders, Turken en Marokkanen en
het gemiddeld inkomen per inwoner).
De Anderlechtse Haard heeft in Peterbos 750
woningen waarvan de meerderheid 1 of 2 slaapkamers
telt. Slechts 97 woningen beschikken over
3 slaapkamers. Vandaar ook het hoge percentage
kleine huishoudens (minder dan 4 personen):
90,2%. De appartementen van de Anderlechtse
Haard zijn tevens de oudste en beschikken dan ook
over de minst goede woningen. Assam heeft 656
woningen in beheer. Ook hier vooral 1 of 2 slaapkamers,
hoewel er 19 woningen zijn met 4 slaapkamers
en 6 woningen met 5 slaapkamers. Dit
verklaart mede het verschillend beleid van beide
maatschappijen. Assam kan op die manier zijn
patrimonium openstellen voor grote (vooral Marokkaanse)
gezinnen. Deze grote woningen zijn het
meest recent gebouwd en zijn dan ook in betere
staat. Assam beschikt sowieso over meer moderne
appartementen dan de Anderlechtse Haard.
De appartementen van de Anderlechtse Haard en
Assam zijn strikt van elkaar gescheiden. Het is
zelfs onmogelijk om zich met een voertuig van de
ene maatschappij naar de andere te begeven. De
bewoners identificeren zich sterk met hun maatschappij.
Er is zelfs sprake van een zekere terughoudenheid
tegenover elkaar.
Kwalitatieve gegevens
Beleidsevoluties
De vrij geïsoleerde ligging van Peterbos als een
eilandje tussen residentiële en vrij rijke buurten,
maakt dat er tot voor kort weinig beleidsaandacht
was voor de wijk en de specifieke problematiek die
de sociale huisvestingsomgeving met zich meebrengt.
Op injecties vanuit het sociaal impulsfonds,
gewestelijke wijkherwaarderingsprogramma's, het
federale stedenbeleid of Europa moet de wijk niet
rekenen. Ook binnen het Gewestelijk Bestemmings-
en Ontwikkelingsplan is Peterbos niet als
één of ander prioritair actiegebied omschreven.
Met het aantreden van de Brusselse Staatssecretaris
voor Sociale Huivesting, Hutchinson, waait er sinds
1999 wel een nieuwe wind doorheen het beleidsdomein
van de sociale huisvesting in het Brussels
Hoofdstedelijk Gewest. Binnen dit beleid staan niet
langer louter de gebouwen centraal, maar wordt er
ook voldoende aandacht besteed aan het samenleven
binnen de sociale huisvesting. De projecten
„Sociale Cohesie” zijn daar een concreet voorbeeld
van. Ook is er een ordonnantie tot stand gekomen
over de oprichting van huurdersadviesraden binnen
de sociale huisvesting. De uivoeringsbesluiten van
deze ordonnantie laten wel nog op zich wachten.
62 Opbouwwerk Brussel