download - Samenlevingsopbouw Brussel

Nr 76 December 2002
Omgevingsanalyse
Kwantitatieve gegevens
Dit gebied bevindt zich duidelijk in een overgangsfase
in die zin dat de gentrificatiedruk vanuit de
Dansaertwijk ook hier doorwerkt en uitwaaiert
vanuit het Begijnhofplein richting kanaal. Pantsertroepensquare
en Handelskaai werden recent heraangelegd
en tegelijk met de restauratie van de
Vlaamse Schouwburg zal ook de Hooikaai een
facelift ondergaan. Op termijn vormen deze kaaizones
een aaneenschakeling van ruime groene
assen in een voor het overige dichtgeslibde stadsweefsel.
De aantrekkingskracht van de aanpalende
woningen zit hiermee fors in de lift. Ook in de
binnengebieden wordt flink geïnvesteerd doordat
bijvoorbeeld leegstaande bedrijfspanden tot loften
worden omgebouwd. Het fenomeen van de loftvorming
is overigens zeer karakteristiek aan deze
zijde van het kanaal.
Demografie
Uit een vergelijking van de cijfergegevens van NISstatistieken
uit 1981, 1991 en 1998 blijkt een daling
van 11% van het inwonersaantal (van 8.415 in '81
naar 7.494 in 1998, een toename van het aantal
Belgen ten opzichte van het aantal niet-Belgen (in
1991 46% Belgen tegenover 54% niet-Belgen maar
in 1998 58% tegenover 41%) en een toename van
vooral de leeftijdsgroep van 25 tot 54 jarigen. Deze
bevindingen waren resultaat van een eigen onderzoek
in functie van de herinrichting van de Hooikaai
en hadden betrekking op de statistische sectoren
Varkensmarkt (A 24), Begijnhofplein (A 25),
Handelskaai (A 811), Koopliedenstraat (A 822) en
E. Jacqmain West (A 83). Deze bevindingen komen
grosso modo terug in de wijkfiche van de Cosmopolisgroep
(2001), ofschoon in deze studie sprake
is van de Dansaertwijk en de uitgebreide Dansaertwijk.
Deze studie noteert een bevolkingsterugloop
van 10% ofschoon niet gelijkmatig voor de respectievelijke
statistische sectoren (het Begijnhofplein
kent zelfs een toename). Ook wordt in diverse
sectoren een sterke aanwezigheid van 25-34 jarigen
gemeten. Het aantal jongen zit ruim boven het
gewestelijk gemiddelde terwijl het aantal bejaarden
er onder zit. Het rusthuis Pacheco staat borg voor
een sterke concentratie van hoogbejaarden. Een
belangrijk nieuw gegevens is het groeiend aandeel
van bejaarden van buitenlandse nationaliteit.
Een andere gelijklopende vaststelling: de daling
van het aantal inwoners van vreemde nationaliteit.
Dit heeft uiteraard grotendeels te maken met de
huidige spelregels inzake verwerving van Belgische
nationaliteit. De nationaliteitssamenstelling blijft
zeer divers met op kop het hoge aandeel van
Marokkanen. Deze komen echter niet tot weinig
voor in de gegentrificeerde sectoren, waar hier dan
weer Noordeuropeanen sterker dan gemiddeld
scoren. De Cosmopolisgroep biedt ook inzage in de
gezinssamenstelling. De terugloop van het aantal
inwoners weerspiegelt zich niet in een corresponderende
vermindering van het aantal huishoudens.
Het algemene fenomeen van gezinsverdunning doet
zich ook in de Begijnhofwijk voor, in sommige
sectoren zelfs sterk uitgesproken. Scoort het klassieke
gezin (echtpaar met 2 kinderen) laag, opvallend
is het zeer hoge aantal alleenstaanden ( 3 / 4 of
2 / 3 van het aantal huishoudens is hier geen
uitzondering).
We hebben hierboven al meermaals op het gentrificatiefenomeen
gewezen. De Cosmopolisgroep wijst
op een 4-tal indicatoren waaruit men demografische
gentrificatietendenzen kan aflezen.
Het gaat hier dan om
- een zich sneller dan gemiddeld doorzetten van
de gezinsverdunning;
- een sterke vertegenwoordiging van de leeftijdsgroep
25-34 jarigen;
- zeer veel alleenstaanden en
- ondervertegenwoordiging van het klassieke gezin.
Op alle 4 de indicatoren scoort de Begijnhof- en
Chicagowijk positief.
Opbouwwerk Brussel 33