download - Samenlevingsopbouw Brussel

Nr 76 December 2002
daling zien (resp. met 12 en 24%). Deze statistieken
plaatsen ons evenwel nog voor grotere
vragen dan de geconstateerde demografische
daling. Leegstand of afbraak laat zich niet direct
aantonen op het terrein, toch niet op zo'n veronderstelde
schaal. Bijkomende verklaringen kunnen
zijn: het samenvoegen van wooneenheden (om de
problematiek van de kleine appartementen en de
grote gezinnen op te heffen); het illegaal of niet
geregistreerd bewonen van panden; anomalieën in
het statistische materiaal zelf zodat cijfers op
verschillende registratietijdstippen eigenlijk niet
met mekaar vergeleken kunnen worden.
Hoe dan ook: de in vorig meerjarenplan geconstateerde
daling van het aantal woningen én stijging
van het aantal bewoners gaat blijkbaar niet meer op
zodat de overbevolkinghypothese in de statistieken
althans wordt afgezwakt. Niettemin blijven grote
spanningen bestaan tussen vraag naar en aanbod
van inzake grootte en comfort aangepaste
woningen.
Blijft verder karakteristiek voor de huisvestingssituatie
dat het voornamelijk gaat om huurwoningen.
De eigendomsverwerving neemt evenwel toe,
voornamelijk bij (grote) migrantengezinnen. Voortgaande
op cijfers inzake huurprijzen van halfweg
de jaren negentig (Fondation travail et université)
bezit de Noordwijk nog een relatief laag prijssettingniveau.
In absolute cijfers worden op het terrein
(registratie Huurdersunie) wel fikse stijgingen
genoteerd, zonder dat dit spoort met een relevante
kwaliteitsverhoging van de woningen.
Te beginnen met het Manhattanproject vormt de
Noordwijk al decennialang het geliefkoosde terrein
voor promotoren en plannenmakers. Deze laatste
moeten, zoals uit de feiten telkens opnieuw blijkt,
het terrein effenen voor de eersten. De Noordwijk,
althans gedeeltes daarvan, leiden derhalve zeker
niet onder een gebrek aan overheidsaandacht. Deze
aanspraken hebben in een recent verleden gezorgd
voor een stortvloed aan plannen en voorstellen die
ofwel mekaar tegenspraken, ofwel de leefbaarheid
verder op de proef stelden. Lijdend voorwerp
bleven de bewoners die ook nog eens op de grenzen
van drie gemeenten leven. Niet voor niets heeft
het opbouwwerk de laatste jaren expliciet gevaren
onder de vlag van plannen mét bewoners, waarin
een leefbare woonomgeving centraal stond en
waarin aangedrongen werd op het herstellen van de
wonden die in de Noordwijk werden geslagen, al
was het maar door de versplinterde en uiteengeslagen
woonkernen in deze zone terug met elkaar
in relatie te brengen.
Er zou een boek kunnen geschreven worden over
deze plannenmakerij, een waardige opvolger van
het boek De Noordwijk: slopen en wonen. We zullen
ons hier evenwel beperken tot een aantal algemene
contouren zoals die vervat liggen in de (gewestelijke)
ontwikkelings- en bestemmingsplannen
en in de programma's van wijkontwikkeling.
In haar beleid inzake ruimtelijke ordening maakt
het Gewest onderscheid tussen ontwikkelings- en
bestemmingsplannen. De eerste omschrijven de
algemene stedelijke beleidsvisie in verband met
verdere stedelijke ontwikkeling terwijl een bestemmingsplan
geacht wordt dit ontwikkelingsplan te
verduidelijken en aan te vullen met bindende voorschriften
inzake bodembestemming. Dit bestemmingsplan
wordt op zijn beurt geconcretiseerd in
Gemeentelijke bestemmingsplannen die echter wel
moeten passen binnen het kader van het algemeen
gewestelijk plan. Een al dan niet verhoogde aandacht
voor wijkontwikkelingsprogramma's zoals
wijkcontract wordt ook door deze bestemming
ingegeven. Laten we dat nu eens van dichterbij
bekijken.
Kwalitatieve gegevens
Beleidsevoluties
De Noordwijk in het gewestelijke
ontwikkelingsplan
Het gewestelijk ontwikkelingsplan mikt als stadsproject
op een gediversifieerde bevolking, een
duurzame economische ontwikkeling en het
beklemtonen van het internationaal en intercultureel
karakter van Brussel.
Het huidige Ontwerp van GewestelijkOntwikkelingsplan
bouwt in de Noordwijk genuanceerd
verder op het GEWOP I (1995).
Zo is de huidige kantoorzone ingekleurd als
administratiegebied en een smalle strook langs het
kanaal als een gebied voor stedelijke industrie,
havenactiviteiten en vervoer. De Noordwijk wordt
Opbouwwerk Brussel 23