download - Samenlevingsopbouw Brussel

December 2002 Nr 76
De specificiteit van RisoBrussel
over spanningen en misverstanden
De specificiteit van een organisatie wordt in niet
geringe mate ingekleurd door het antwoord op de
vraag waarmee men bezig is. We hebben ervaren
dat het antwoord in ons geval wel eens aanleiding
geeft tot spanningen en voor de buitenwereld zelfs
tot misverstanden en verkeerde verwachtingen. We
zouden bijvoorbeeld kunnen zeggen: RisoBrussel
houdt zich in haar opbouwwerkgebieden specifiek
bezig met sociale stads- en wijkontwikkeling. Dit
begrip hebben we overigens gehanteerd, lang voor
men er modieus en dus te pas en te onpas mee
begon te zwaaien. Natuurlijk laat RisoBrussel zich
in met sociale wijk- of stadsontwikkeling. Maar
wie houdt zich daar momenteel niet mee bezig?
Concreter en toegespitst op enkele belangrijke
bouwstenen van sociale stads- en wijkontwikkeling:
natuurlijk laat RisoBrussel zich in met de
woonproblematiek, met de heraanleg van straten en
pleinen, met welzijnsvoorzieningen op buurtniveau,
met migranten, jongeren en bejaarden. Maar wij
zijn beslist niet de enigen die op al deze terreinen
in Brussel (overtrokken?) ambities koesteren. Het is
zelfs zo dat andere instellingen meer van een
onderwerp in huis hebben of zich rond een thema
sterker naar de buitenwereld toe profileren.
Afgezien het feit dat RisoBrussel in haar projecten
zeer specifiek buurtgericht werkt, ligt haar
specificiteit blijkbaar op een ander niveau dan de
inhoudelijke thema's die ze in de wijken aansnijdt.
De specifieke invalshoek van waaruit RisoBrussel
een bijdrage wil leveren aan de sociale wijkontwikkeling,
de rode draad die door alle projecten loopt
is deze van de inspraak of participatie van wijkbewoners
in het vormgeven aan hun woon- en leefomgeving.
In de stadhuiswoorden van een missie
of een opdrachtverklaring zou men het als volgt
kunnen formuleren: „RisoBrussel wenst de
belangen van kansarme bewonersgroepen met
betrekking tot hun woon- en leefsituatie in
Brusselse armoedewijken te vrijwaren en te promoten
door hun stem naar beleidsinstanties en voorzieningen
te versterken". Stimuleren van bewonersparticipatie
in functie van een verdere democratisering
van lokale samenlevingsverbanden behoort
bijgevolg tot het wezen van het opbouwwerk, geeft
uitdrukking aan de „politieke” aspiraties van de
werksoort. Over welke mogelijke spanningen
danwel misverstanden / verkeerde verwachtingen
gaat het dan?
Opbouwwerk is groepswerk.
Opbouwwerk ondersteunt groepen rond problemen
waar deze groepen collectieve ervaringen
mee hebben. Opbouwwerk werkt aan collectief
ervaren problemen. Nochtans moet een opbouwwerker
zich inlaten met individuele dossiers en
vaak tijd steken in bvb. huisbezoeken. De overgang
van een individueel beleefd naar een collectief
ervaren probleem is geen automatisme. Evenmin is
het automatisch zo dat iemand aan iets wil werken
via de omweg van een groep. Er is de voor de hand
liggende neiging om zo vlug mogelijk een
oplossing te vinden voor de eigen moeilijkheden.
Groepsgericht aan problemen werken veronderstelt
dat ieder lid, dat persoonlijke ervaringen heeft met
het probleem in kwestie zich er bovendien van
bewust is dat hij / zij niet de enige is dit met het
probleem in kwestie geconfronteerd wordt, dat er
gemeenschappelijke elementen aan de
problematiek vasthangen.
Dit brengt ons op de spanning tussen het individueel
maatschappelijk werk en het groepsmatig
opbouwwerk. Spanningen uit hoofde van de vraag:
hoe ver kan de opbouwwerker zich begeven in
individuele hulpverlening als noodzakelijke
voorwaarde voor meer groepsgerichte activiteiten
en hoe kunnen de sectoren van het individueel
maatschappelijk werk en het opbouwwerk
aanvullend staan tegenover mekaar?
Netwerkontwikkeling i.f.v. bewonersondersteuning.
In opbouwwerkprojecten wordt rechtstreeks met
bewoners gewerkt. Opbouwwerkers hebben altijd
al in samenwerkingsverbanden geopereerd. Deze
trend neemt nog toe doordat samenwerking en
netwerkvorming een criterium wordt dat over
106 Opbouwwerk Brussel