SCHOENTECHNIEK - NVOS-Orthobanda

mini Workshop digitale
voetbedden
René van der Kolk
Waarom deze workshop?
In het digitale tijdperk waar wij momenteel in leven blijft
ook het digitaal vervaardigen van voetbedden, steunzolen
of inlay’s niet achter, een aantal van ons zijn reeds
bekend met Cad-Cam maar voor diegene die hier niet
bekend mee zijn deze workshop. Er zijn op de Nederlandse
markt diverse systemen waarmee de voetbedden
ontworpen kunnen worden, waarvan Pedcad, Gebiom
en Cad-Cam Hinrichs de meest gebruikte systemen in
de orthopedische schoentechniek zijn. Deze systemen
zijn onderling niet zo heel verschillend, en worden
gebruikt in een Windows omgeving, het verschil zit met
name in het gebruiksgemak zoals de softwareontwikkelaar
het heeft bedacht. Redelijk nieuw is het systeem van
Insole King welke webbased is. De keuze van een bepaald
systeem wordt mede bepaald door het gebruiksgemak
en de wensen van de gebruiker.
Wat hebben we nodig voor het
maken van digitale voetbedden?
Het maken van voetbedden op de computer wordt
CAD genoemd wat staat voor Computer Aided Design.
Om dit te kunnen doen hebben we een paar basisdingen
nodig. Als eerste een computer met de software.
Zoals eerder genoemd kan gekozen worden
uit diverse systemen. Ten tweede zullen er gegevens
moeten worden ingevoerd zoals een blauwdruk en/of
bodemprofiel van de voet. Hiervoor is minimaal een 2D
flatbed scanner nodig om de blauwdrukken te kunnen
scannen. Mooier is een 2D scanner welke zo aangepast
is zodat de klant hier op kan staan en er dus een digitale
afdruk gemaakt kan worden. Om een bodemprofiel
van de voet te kunnen scannen is een 3D scanner noodzakelijk.
Deze scanners kunnen de voet scannen, een
gipsmodel scannen of zelf een schuimdoosje scannen.
Om de voetbedden uiteindelijk te fabriceren kan men
voor een systeem kiezen waar een externe fabrikant
na het opsturen van de data de zolen freest en naar u
toe zendt. Of waneer u het proces in eigen beheer wilt
houden en zelf een freesmachine aanschaft die de voetbedden
kan frezen. Het frezen van de voetbedden door
middel van een computergestuurde freesmachine noemt
men CAM wat staat voor Computer
Aided Manufacturing.
Hoe maken we Digitale
voetbedden?
Voordat de voetbedden gemaakt
kunnen worden hebben we de gegevens
van de klant nodig. Laten we
er even vanuit gaan dat de klant
digitaal is aangemeten, waarbij er
een 2D en een 3D scan van de voeten
zijn gemaakt en dat deze gegevens
reeds zijn opgeslagen in het
systeem. De gegevens van de klant
worden in het CAD systeem opgeroepen
waarbij we beginnen met
de 2D scan. Waneer de 2D scan op
het scherm is verschenen wordt er
in de digitale bibliotheek een basis
zool gekozen welke het dichts bij het
karakter van de voet past. Sommige
systemen passen de maat automatisch
aan aan de voet, bij andere zal
de basiszool met de hand aan de
blauwdruk en schoenmaat moeten
worden aangepast. Nu kunnen we
de basiszool gaan bewerken, dit kan
door losse elementen uit de bibliotheek
op de zool te plaatsen al dan
niet in combinatie met het plaatselijk
verlagen, verhogen, verbreden of
versmallen van de basiszool. Denk
hierbij aan pro- of suppinatie of een
uitsparing om een bijvoorbeeld een
hielspoor vrij te leggen. Plaatselijk
verbreden kunnen we bijvoorbeeld
bij een hallux valgus toepassen.
Waneer u ervoor kiest om de 3D scan
op te roepen wordt ook hier weer een
basiszool bij gezocht welke geschikt
is voor de 3D scan. Hier is belangrijk
dat de lengte en breedte van de zool
corresponderen met de 3D scan en
de maat van de schoen. Met een druk
op de knop wordt nu als het ware
de 3D scan digitaal in het materiaal
geperst. De nu ontstane zool kan net
als de 2D gemaakte zool volledig
worden aangepast. Wanneer nu de
opdracht wordt gegeven om de zool
te frezen, worden de gegevens naar
de freesmachine gestuurd. De gegevens
van de klant worden nu bij de
freesmachine opgeroepen en het
materiaal waaruit de voetbedden
moeten worden gefreesd wordt in de
machine geplaatst. Door de machine
de opdracht tot frezen te geven
worden de voetbedden uitgefreesd.
U heeft nu een paar ruwe inlegzolen
die er uitzien net als waneer u een
gipsmodel gemaakt zou hebben
en het materiaal met de hand heeft
opgebouwd. Nu is het verder een
kwestie van in model schuren zoals
al gewend was. Het grote voordeel
van het maken van digitale voetbedden
is dat u bij een herhalingspaar
exact hetzelfde voetbed heeft,
aanpassingen eenvoudig zijn,overal
dezelfde shorewaarde houdt, de tijd
van het maken van een gipsmodel
en het opbouwen van de materialen
uitspaart. Let wel dat het digitaal
vervaardigen van voetbedden
ook zijn beperkingen heeft en het
vakmanschap nooit zal evenaren.
14 ORTHOPEDISCHE SCHOENTECHNIEK - december 2009