Magazine

Inspireren & informeren:
Ambtenaren bereiden zich voor op 3 D’s
Decentralisaties bieden
óók kansen
Samen op zoek naar
de vraag achter de vraag
achter de voordeur
Praktisch leren
van anderen

Leerlingen speciaal onderwijs
schilderden 3D Dorp
De gevels van de huizen in het 3D Dorp zijn gemaakt door leerlingen van
het speciaal onderwijs, onder leiding van Emil van der Wijst. De Eindhovenaar
geeft via zijn bedrijf Decofiti [link naar www.decofiti.nl] vaak
schilder- en graffiti-workshops aan groepen, van basisschoolleerlingen
tot huisvrouwen. Maar voor jongeren met autistische aandoeningen of
ADHD’ers heeft hij een zwak. “Ze zijn direct, recht voor z’n raap, en daar
hou ik van.”
Voor de gespoten gevels op het 3D-congres maakten vijf scholen elk twee
panelen. In vier weken bespoten de scholieren de witte lakens tot echte
gevels. Dat deden ze natuurlijk buiten, want verf spuiten mag vanwege
de gassen die vrijkomen niet binnen. Van der Wijst ontwikkelde een
lesbrief voor het project. “Met pictogrammen heb ik het hele proces in
stappen beschreven. Met plaatjes kunnen deze leerlingen veel beter uit
de voeten dan met teksten.”
Alle leerlingen waarmee Emil van der Wijst werkte, hebben een persoonsgebonden
budget. Hij maakt zich zorgen over de decentralisaties.
“Het PGB verdwijnt, maar ik ben bang dat er niks beters voor in de plaats
komt. En als dat klopt is dat voor deze jongeren slecht nieuws.”
Inhoudsopgave
03 voorwoord: de inspiratie opnieuw beleven
04 verwachtingen en hoop
06 Inspiratiesessie: decentralisaties bieden óók kansen
12 De Decentralisaties Dag in tweets
14 Wat zeg je tegen een mens van vlees en bloed?
18 Uit de presentaties (1)
20 Fotoverslag
22 Rondetafelgesprekken: praktisch leren van anderen
25 Marceline Schopman: “Soms zie je in een andere stad
dat het verrassend eenvoudig kan zijn”
26 Uit de presentaties (2)
28 Cliënt in het echt en bewindslieden in de finale
30 En, kwamen de verwachtingen uit?
32 Ook raadsleden bereiden zich voor op de 3 D’s
34 Wethouders: ‘We willen duidelijkheid en dóórgaan’
Colofon
Concept en redactie:
Maters & Hermsen Journalistiek, Leiden
Art direction & opmaak:
Pankra, Den Haag
Fotografie:
Marc de Haan en Arno Massee, Leiden
In opdracht van het Ministerie van BZK en de VNG
De inspiratie opnieuw beleven
In het hele land zijn gemeenten voortvarend aan de slag om de
decentralisaties op het gebied van zorg, jeugd en werk te laten slagen.
Er zit veel positieve energie bij gemeenten! Er wordt enthousiast en
proactief gewerkt met de implementatie van de 3 Decentralisaties.
De Decentralisaties Dag in Den Bosch was bedoeld om even terug te gaan
naar de praktijk en een kijkje te nemen achter de voordeur in uw gemeente.
En vervolgens om goede voorbeelden te delen met collega’s, en inspiratie op
te doen om zo de omvangrijke operatie te ondersteunen.
In nauwe samenwerking tussen het Rijk en de VNG is deze Decentralisaties
Dag georganiseerd. Het programma is ontworpen met alle betrokken
ministeries, de VNG en individuele gemeenten. Uiteindelijk lieten meer
dan 1000 beleidsambtenaren, 250 gemeenteraadsleden en 150 wethouders
zich inspireren in verschillende programmaonderdelen. In deze uitgave
Op woensdag 28 mei vond De Decentralisaties Dag plaats in
kunt u terug zien hoe dat er uit zag.
’s-Hertogenbosch. Een dag vol inspiratie en informatie die gemeenten
helpt om de drie decentralisaties zo goed mogelijk in te voeren.
Uit de vele positieve reacties die we die dag hebben gehoord blijkt dat
veel deelnemers het een nuttige dag hebben gevonden. Daar zijn wij blij
Er waren deze dag drie speciale programma’s opgesteld één voor
mee. Want ook wij weten dat de invoering van de decentralisaties geen
ambtenaren één voor wethouders en één voor raadsleden.
makkelijke opgave is. We hopen daarom dat dit digitale magazine helpt
om de inspiratie en de energie van De Decentralisaties Dag opnieuw te
Bedankt voor uw aanwezigheid
beleven en verder te verspreiden, ook bij uw collega’s die niet in Den Bosch
aanwezig waren.
Wij wensen u de komende maanden veel succes met de verdere invoering
Raadsledenprogramma
van de decentralisaties.
Ambtenarenprogramma
Karin Sleeking (Vereniging Nederlandse Gemeenten)
Laurette Spoelman (ministerie van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties)
HELAAS AL VOL!
Wethoudersprogramma
Ronald Plasterk Martin van Rijn Jetta Klijnsma Fred Teeven Annemarie Jorritsma

Verwachtingen en hoop
Wat verwacht u van vandaag? Wat hoopt u? We peilden de
meningen ’s morgens bij binnenkomst.
Math de Loo raadslid GroenLinks
gemeente Sittard-Geleen
Jan-Willem Hulstein
directeur Hulstein TransitieSZ
Radboud Ammerlaan
fractievoorzitter CDA Lochem
“Ik ga ervan uit dat ik vandaag veel informatie krijg.
Op het gebied van werk en inkomen werken we al samen
met Zutphen. In Lochem hebben we te maken met vergrijzing,
we krimpen net wel of net niet en we zijn een
werkgeversgemeente: we hebben meer banen dan we
met onze eigen beroepsbevolking kunnen vullen. Ik wil
dus graag informatie over alle pijlers, want alle onderwerpen
komen in onze gemeente voorbij.”
Mirrin Middelhuis studeert Public
Administration in Leiden en Health,
Economics, Policy & Law in Rotterdam
Hicham Hamiddane
beleidsmedewerker/projectleider
gemeente Tiel
“Ik ben sinds begin dit jaar projectleider op het gebied
van Actieve burgers. Eerder hield ik me ook al bezig met
de decentralisaties. Ik merk vooral dat het lastig is om
verbindingen te leggen tussen de drie pijlers. Ik hoop
op antwoorden over hoe dat kan lukken. En ik denk
dat ik kennis kan uitwisselen met mensen uit andere
gemeenten. Verder wil ik er graag achter komen hoe je
burgers kunt activeren.”
“Ik doe onderzoek naar de verandering van het Wmo. Ik kijk naar
de transitie van de verzorgingsstaat naar de enabling state, oftewel
participatiesamenleving. Daarvoor houd ik een case-study in twee
gemeenten. Ik verwacht veel inspiratie op te doen tijdens de rondetafelgesprekken.
Wat zijn de struikelblokken in veel gemeenten?
Zal er meer worden gerekend op burgerkracht, verandert de rol van
de overheid?”
“Gisteren hebben we de portefeuilles verdeeld en ik
heb de decentralisaties in de mijne gekregen. Dit is
de eerste keer dat ik in de raad zit. Ik wil me dus zo
goed mogelijk voorbereiden door veel te lezen en
congressen als deze te bezoeken. Ik ga er eigenlijk
blanco in, en hoop naar een aanvaardbaar niveau te
worden getild.”
Véronique Wils doet werkervaring
op bij gemeente Den Bosch
“Ik werk sinds een maand bij de gemeente
Den Bosch via de Startersbeurs. Ik weet niet zo
goed wat ik verwacht. Ik hóóp dat ik vandaag
duidelijkheid krijg over de decentralisatie van
jeugdzorg. Vanuit mijn studie Orthopedagogiek
ben ik daar ook op werk bij betrokken.”
“Met mijn bedrijf ondersteun ik gemeentelijke transities.
Wij richten ons nu op de informatievoorziening
voor de burger en ontwikkelen hiervoor een digitale
kenniskring. Ik hoop meer duidelijkheid te krijgen over
waar de burger nu precies aan toe is. Er is tot nu toe
veel versnipperde kennis, het is belangrijk om die uit te
wisselen. Over zes maanden moet al dat nieuwe beleid
immers uitgevoerd gaan worden.”
Monique Neyzen communicatieadviseur
gemeente Voorst
“Ik ben speciaal ingehuurd om de communicatie over de
decentralisaties uit te voeren. Hier hoop ik kennis op te
doen uit andere gemeenten waar ik gebruik van kan maken.
Er is al heel veel; we moeten het wiel niet steeds opnieuw
uitvinden. Wij zijn een kleine gemeente en willen optimaal
gebruikmaken van goede ontwerpen uit andere gemeenten,
terwijl we tegelijkertijd een eigen beleid blijven voeren.”

Jos van der Lans:
“Kans om klaagzang over
verzorgingsstaat te beëindigen.”
Decentralisaties bieden
óók kansen, tonen voorbeelden
in inspiratiesessie aan
‘Hoe meer men zich begrenst, des te vindingrijker men wordt.’ Vanaf
de keukentafel in congrescentrum 1931 leidt presentator Marceline
Schopman de inspiratiesessie op het congres in. Ze citeert de Deense
filosoof Søren Kierkegaard en geeft daarmee ‘de grootste decentralisatie
ooit’ een kader mee; gemeenten krijgen vanaf volgend jaar heel veel
extra taken en extra geld om ze uit te voeren, al is dat fors minder dan
nu voor de optelsom aan taken op het gebied van zorg, jeugd en werk
beschikbaar is. Vindingrijkheid is gewenst, kortom.
Haar eerste keukengast in cultuurpsycholoog en oud
Eerste-Kamerlid Jos van der Lans, die ook haar co-presentator
is tijdens de keukensessie. Schopman presenteert Van
der Lans als een optimist. Dat laat hij zich geen twee keer
zeggen. Want naast al het gemor dat is te lezen en te horen
over de decentralisaties, “is er nu een kans om eindelijk
iets aan de bureaucratie te doen waarmee de verzorgingsstaat
gepaard gaat”, stelt hij. “Er komt met de decentralisaties
een einde aan de klaagzang waarmee we de verzorgingsstaat
al dertig jaar begeleiden”, noemt hij als kans.
Om die kansen te benutten, dient de ‘tragiek van het theezakje’
te worden vermeden. “Een eerste kop thee van een
nieuw zakje smaakt heerlijk, maar na tien keer gebruik
blijft er een slap bakkie van over.” De tragiek trof onder
meer de term ‘Burgerkracht’, een theezakje dat in eerste
instantie mensen zelf aan het stuur zette om voorzieningen
en budgetten te benutten, maar die een paar bakkies
verder toch weer professionals liet bedenken wat goed was
voor de mensen. Nee, zegt Van der Lans: bij de komende
decentralisaties moet je de kracht van mensen organiseren,
en de ‘oude’ verzorgingsstaat stelde juist de problemen
centraal.
Bruishuis Malburgen (link naar https://www.youtube.
com/watch?v=f3TBrrDdypw) noemde Van der Lans als
mooi voorbeeld om mensen eigenaar te maken van de
voorzieningen in hun wijk. Vorig jaar nam daar een groep
van vijftig bewoners, verenigd in BewonersBedrijf Malburgen,
het over van een woningcorporatie. Het Bruishuis
is een oud verzorgingshuis met 135 kamers en werkplekken
in de Arnhemse wijk Malburgen. Zo is Burgerkracht
bedoeld, vindt Van der Lans.
JOS VAN DER LANS:
“PROFESSIONALS LOSLATEN
EN HUN CREATIVITEIT LATEN
GEBRUIKEN.”
Om goede ideeën in praktijk te brengen, zijn ‘lastige creatieven’
nodig, ondernemers die dwars door de kokers van
overheid en instellingen heen gaan om voor elkaar te krijgen
wat ze in het hoofd hebben. “Veel professionals hebben
creativiteit en ondernemerschap in zich, we hebben ze alleen
opgesloten in regels.” De kans dat de decentralisaties slagen,
wordt groter als de voorwaarden worden geschapen om de
professionals ‘los te laten.’
Zijn de gemeenten op tijd klaar voor wat ze vanaf 1 januari
2015 gaan doen? Van der Lans, diplomatiek: “Ze zijn er goed
mee bezig, maar er is nu nog een hoge mate van onzekerheid.”

Philip Idenburg:
“Transformatie belangrijker
dan transitie”
Logisch dat aandacht van Rijk en gemeenten nu vooral
ligt bij de transitie, de verandering die nodig is om te
zorgen dat regels, wetten en budgetten veranderen zodat
de decentralisaties daadwerkelijk op 1 januari volgend jaar
van start kunnen gaan. Maar het gaat er uiteindelijk om
een transformatie tot stand te brengen, betoogt keukentafelgast
futuroloog Philip Idenburg. De transformatie
slaagt als in de verschillende domeinen een nieuw lokaal
samenspel ontstaat, met een nieuwe cultuur, nieuwe
verhoudingen en werkwijzen. Met zijn organisatie Be-
Bright beschreef Idenburg in opdracht van BZK meerdere
toekomstscenario’s over gemeenten van de toekomst,
compleet met de kansen en risico’s. Idenburg beschreef
de ontwikkelingen van de afgelopen dertig jaar. Vanaf de
centraal gestuurde verzorgingsstaat waar de overheid topdown
het aanbod bepaalt, naar het systeem van marktwerking
waar de overheid handhaaft en toezicht houdt.
De transformatie is geslaagd als de overheid zich straks
weet te verbinden en samen met burgers de samenleving
duurzaam verbetert.
Op de vraag waarom het twintig jaar geleden níet lukte om
de burger centraal te stellen, terwijl de noodzaak daarvan
toen ook werd betoogd, antwoordde Idenburg dat de maatschappelijke
organisaties er toen niet in slaagden om de
omslag te maken. “Ze bleven doen wat ze altijd al deden.”
PHILIP IDENBURG:
“TRANSFORMATIE SLAAGT
ALS OVERHEID BURGERS
WEET TE VERBINDEN.”
Op de vraag hoe je zorgt dat bij de komende decentralisaties
de burger daadwerkelijk aan de knoppen komt te zitten,
antwoordde Idenburg dat daarvoor dialoog noodzakelijk is.
En instituties die kijken naar wat maatschappelijk nodig is,
en niet louter naar wat het beste is voor hun organisatie. In
het rapport ‘Trends en ontwikkelingen voor de gemeenten
van de toekomst’ beschrijft Idenburg het als volgt: ‘Wederzijdse
afhankelijkheid, vertrouwen en een gedeeld perspectief
om tot sociale vernieuwing te komen zijn de basis
van een eco-systeem. Gemeenten en instellingen moeten
voorkomen dat zaken als verlies van controle en focus op
kostenbeheersing de boventoon gaan voeren, waardoor zij
in de loopgraven belanden in plaats van juist samen de toekomst
vorm te geven.’ Het hele rapport is hier te lezen: (link:
http://gemeentenvandetoekomst.nl/infodragerscmspublicaties/140527143100_e-publicatie-trends-en-ontwikkelingen-gvdt.pdf)
te lezen.
Inspiratie uit Noordenveld, Eindhoven,
Zaanstad: ‘gewoon’ aan de slag
Greta Hoving, Rene Kerkwijk en Duco Stuurman schuiven aan
de keukentafel. Hun gemeenten, respectievelijk Noordenveld,
Eindhoven en Zaanstad, gingen ‘gewoon’ aan de slag in de geest
van de decentralisaties. Drie inspirerende voorbeelden.
In de gemeente Noordenveld,
een verzameling van 26 dorpen
in het noorden van Drenthe, zijn
Noordenveldwerkers het aanspreekpunt
voor welzijn, wonen en
zorg in de fusiegemeente. Bijzonder
is dat de gemeente de Wmo-dienstverlening
langs de meetlat van de
lean-methode legde. De Scania-fabriek
in Zwolle inspireerde de
Noordenvelders om de methode
voor procesoptimalisatie toe te
passen. “We hebben alle processen
doorgelopen en alles geschrapt wat
onnodig was”, vertelt Greta Hoving
trots. Die trots is niet zomaar: de
‘voorraad’ van 80 Wmo-aanvragen
nam door de nieuwe werkwijze af
naar een beheersbare twaalf aanvragen.
Afhandeling van een aanvraag
lukt binnen veertien dagen, terwijl
zes weken de maximale termijn
is. De tevredenheid van de klanten
ging omhoog van een dikke 6
naar een dikke 7 en het benodigde
budget daalde met 10%. Vanwege
het succes met de behandeling van
Wmo-aanvragen, werkt het Centrum
voor jeugd en gezin inmiddels
volgens dezelfde methode. “En dat
loopt als een tierelier”, lacht Hoving.
WIJEindhoven is in de Brabantse
stad het instrument om vorm te
geven aan de kanteling van het
sociale domein. Kwartiermaker
Rene Kerkwijk vertelde over de
wijkteams in de stad, die zowel
de arme als de rijkere wijken bedient.
De organisatie rekent af
met het ‘syndroom van Florence
Nightingale’, door Kerkwijk geformuleerd
als “Iemand heeft een
probleem en ik ga helpen.” Want
die reflex past niet in de bedoeling
van de decentralisaties. WIJEindhoven-medewerkers
kijken wat
mensen nog zelf kunnen, wat hun
netwerk, omgeving en vrijwilligers
kunnen betekenen. Voor wat
daarna overblijft komt de professional
in beeld, doorgaans de man
of vrouw van het WIJteam. Over
burgerbetrokkenheid gesproken:
“Als we professionals aannemen,
zitten altijd burgers in de sollicitatiecommissie.
Ik zou niet anders
meer willen. De laatste vraag in de
sollicitatiecommissie is altijd voor
hem of haar. ‘Zou je deze sollictiant
binnen laten?’, is die vraag. Als het
antwoord ‘nee’ is, nemen we de
sollicitant doorgaans niet aan.”
Zaanstad is ‘gewoon’ begonnen met
het werken in tien sociale wijkteams.
‘Werkende weg leren en
delen’ is daar de strategie geworden
om de decentralisaties tot een goed
einde te brengen, vertelt directeur
Sociaal Domein Duco Stuurman
van de gemeente. Al eerder experimenteerde
Zaanstad met een
‘hoofdaannemer Wmo’ in een aantal
wijken. Die aanpak geldt nu voor
alle tien wijken. De hoofdaannemer
is het herkenbare aanspreekpunt
en de eindverantwoordelijke voor
de ondersteuning. Of het niet gevaarlijk
is om ondersteuning in
handen te geven van een externe
organisatie, wil Jos van der Lans
weten. Stuurman: “Zonder gevaar
gebeurt niks. Maar we selecteren
organisaties met visie en competente
teamleiders. Er zijn organisaties
die het meteen goed doen, en er
zijn er die het minder doen. Met die
laatste gaan we het gesprek aan, om
nog tijdens het contract van twee
jaar verbeteringen te kunnen laten
doorvoeren.”

Inspirerende voorbeelden uit het land aan de keukentafel. Vanaf links presentator
Marceline Schopman, Greta Hoving uit Noordenveld, Rene Kerkwijk uit Eindhoven,
Duco Stuurman uit Zaanstad en presentator Jos van der Lans.

Emile de Roy:
Persoonlijke zorg zonder
overhead
Quiz
Over inspirerende voorbeelden gesproken: de
laatste keukentafelgast Emile de Roy van Zuydewijn
startte in 2005 zijn eigen kleinschalige
thuiszorgorganisatie, om meer persoonlijke
aandacht te kunnen schenken aan de mensen bij
wie hij werkte. Inmiddels bestaat zijn organisatie
uit veertig wijkverpleeghulpen en poetshulpen,
die in vijf zelfstandige teams werken. Ze
zijn allemaal student en kosten daardoor minder
dan grote organisaties. Wat ook helpt: er is nauwelijks
overhead. Als overleg nodig is, gebeurt
dat op de studentenkamer van een medewerker.
Maar vergaderen is niet vaak nodig: een
beveiligd, facebook-achtig computerprogramma
zorgt voor de informatie-uitwisseling tussen de
Emile-collega’s. Zij leveren alle zorg die de Wmo
biedt, ontschot en wel.
Een decentralisatiesquiz was het laatste onderdeel van de inspiratiesessie.
Meerkeuzevragen leidden de zaal in sneltreinvaart door de werkterreinen waarop
de decentralisaties betrekking hebben. Een korte afvalrace leverde ’s morgens en
’s middags elk één winnaar op, die een doos authentieke Bossche bollen kreeg.
RISICOMANAGER ROBERT ’T HART (NAAST HET PODIUM)
KRIJGT BIJNA Z’N DOOS BOSSCHE BOLLEN.
“ALLE DILEMMA’S HEB IK VOORBIJ ZIE KOMEN.”
BELEIDSMEDEWERKER ROB HENDRIX UIT NUTH:
“SPECIALIST VAN ALLE DECENTRALISATIES?
ONMOGELIJK!”
Winnaar van het ochtendprogramma was Robert ’t Hart, van
het Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement. “Ik wist
de meeste vragen vrij zeker”, zegt hij. “Vanuit mijn vak hou ik
de actualiteit goed bij, en alle dilemma’s, vragen en risico’s uit
de vragen heb ik in de krant voorbij zien komen de afgelopen
jaren.”
’s Middags won Rob Hendrix, beleidsmedewerker bij de
gemeente Nuth: “Ik dé decentralisatie-expert? Van alle drie de
onderdelen tegelijk, dat is natuurlijk onmogelijk. Ik houd me
voornamelijk bezig met de participatiewet. Het is leuk om te
zien dat andere gemeenten met dezelfde vraagstukken bezig
zijn en verschillenden oplossingen ontwikkelen. Daar haal ik
inspiratie uit.”
Om de vragen nog eens rustig door te nemen, zelf of met collega’s,
staan op de volgende pagina’s de vragen afgedrukt.

Vraag 1. Are you tokkie to me?
Door de decentralisaties krijgen gemeenten er vele
klanten bij. En nou heb je kleine klanten, grote
klanten en hele grote klanten. In het sociale domein
spanden de De Tokkies de kroon. En daar deden ze
zelf ook niet besmuikt over. Hun naam is synoniem
geworden voor Extreem Problematische Huurders.
Wie ontfermde zich over deze familie om vervolgens
de handen ervan af te trekken toen de mediabelangstelling
afnam?
a. Emile Ratelband
b. Maurice de Hond
Vraag 2. Tokkiedorp
We blijven nog even bij de Tokkies. Veel gemeentes
denken namelijk na over de oprichting van kleine
wijkjes aan de stadsrand met robuuste woningen
voor onaangepaste huurders. En op veel plekken zijn
er al zulke plekken verrezen. In de regionale pers
wordt dit vaak een “Tokkie-dorp” genoemd. Maar dat
is niet de echte naam voor dit fenomeen. Hoe luidt de
echte naam?
a. Lubbers-kampementen
b. Skaeve Huse
Vraag 3. Decentralisatie revisited
Het is niet voor het eerst dat er wordt gedecentraliseerd
in het sociale domein. Voor de invoering van
de Wmo was er nog een omvangrijke decentralisatie-operatie.
Welke?
a. 1986, het kabinet Lubbers II
b. 1995, het paarse kabinet Kok
Vraag 4. Waar was het ook alweer?
Commotie in komkommertijd vorig jaar. Een Nederlandse
wethouder presenteerde plannen die langdurig
werkelozen zouden verplichten om zorg te leveren aan
ouderen en andere hulpbehoevenden. Maar waar was
dat ook alweer?
a. Arnhem
b. Deventer
Vraag 5. Participatiesamenleving
In zijn eerste troonrede vertelde koning Willem
Alexander dat “de klassieke verzorgingsstaat langzaam
maar zeker veranderd in een participatiesamenleving.”
Hij was echter niet de eerste hoogwaardigheidsbekleder
die dit signaleerde. Wie gebruikte die de term
Participatiesamenleving als eerste, in toespraak voor
zijn partijcongres?
a. Wim Kok
b. Jan-Peter Balkenende
Vraag 6. Blade Babe
Topatleet Marlou van Rhijn, houdster van wereldrecords
hardlopen op de 100 en 200 meter, won zilver
en goud in London. Maar wie financierde de blades
waarop deze babe haar wereldrecords liep? Oftewel:
wie financierde haar protheses?
a. Een commerciële sponsor
b. De gemeente Purmerend
Vraag 7. Huiselijk?
Een mooie kans bij de decentralisatie van de Jeugdwet
en Wmo is dat gemeenten een grotere rol kunnen spelen
bij de terugdringing van huiselijk geweld. Hoeveel
mensen boven de 18 hebben in Nederland te maken
gehad met huiselijk geweld.
a. Meer dan 1 op de 3
b. Minder dan 1 op de 3
Vraag 8. Participatiewethouder
Staatssecretaris Jetta Klijnsma heeft de Participatiewet
in haar portefeuille en is zelf een rolmodel. Ze heeft een
lichte handicap, want ze is geboren met spastische benen.
Het stond een maatschappelijke carrière geenszins
in de weg. Wat voor bijzondere facilitaire voorziening
maakte dat mogelijk toen ze wethouder was in Den
Haag?
a. Een werkkamer op de begane grond in het Haagse
stadhuis terwijl de rest van het college op
deelfde zetelde.
b. Een privé-fietschauffeur die voorop fietste op een
tandem en Jetta overal naar toe bracht
Vraag 9. gokken!
Keukentafel
De keukentafel is een gevleugeld begrip aan het worden
bij de decentralisaties in het sociale domein. Aan de
keukentafel kun je als gemeente-ambtenaar bespreken
wat voor ondersteuning er nou wel en niet nodig is.
Annemarie Jorritsma hield in april in NRC nog een
vurig pleidooi voor méér keukentafel. Maar wat kost een
beetje keukentafel? Zoals deze: de Torsby uit een bekend
Zweeds woonwarenhuis? Let op: incl. btw.
Antwoorden
1. a.
2. b. Skaeve Huse zijn een Deens fenomeen. De robuuste huizen zijn
‘bijzondere huizen voor bijzondere mensen’, zoals het daar heet. Vaak
worden ze gebouwd van zeecontainers. De Lubbers-kampen refereren
aan een idee van de toenmalige premier voor militaristische kampen
waar criminele jongeren in het gareel moesten worden gebracht.
3. a. 1986, de Welzijnswet van Elco Brinkman
4. b
5. a. Wim Kok introduceerde de term op het PvdA-congres van 28
september 1991. Balkenende wordt ook genoemd als uitvinder, maar
gebruikte de term pas in 2005.
6. a. prothesefabrikant Otto Bock. De blades van Marlou kosten duizenden
euro’s per stuk en ze heeft er vier. Overigens: veel gemeentes
hebben wél apart beleid geschreven om vanuit Wmo-gelden speciale
sportprotheses aan te schaffen. Juist omdat sport de participatie
bevordert
7. a (45%)
8. b
PROFIELEN
Presentator Marceline Schopman is ervaren
presentator, debatleider en dagvoorzitter. Eerder
presenteerde ze radio- en televisieprogramma’s
voor verschillende omroepen. Naast haar podiumwerk
is Schopman raadslid en vice-voorzitter van
de PvdA-fractie in de gemeenteraad van Haarlem.
Meer informatie op haar website (link naar http://
www.marcelineschopman.nl/) of op haar profiel
(link naar https://www.linkedin.com/in/marcelineschopman)
Co-presentator Jos van der Lans is onder veel
meer cultuurpsycholoog, publicist en oud-Eerste
Kamerlid voor Groen Links. Zie ook zijn site
(link naar http://www.josvdlans.nl/index.asp)
Philip Idenburg is onder meer marketingstrateeg
en trendwatcher. Hij richtte in 2007 BeBright op,
dat zichzelf ‘innovatiefabriek’ noemt. BeBright
werkt aan projecten in onder meer de zorgsector.
Emile de Roy van Zuydewijn richtte in 2006 de
thuiszorgorganisatie Emile.nu op. Zijn organisatie
bestaat nu uit ongeveer veertig wijkverpleeghulpen
en poetshulpen die in vijf zelfstandige teams
werken. Alle medewerkers zijn student, die samen
met ‘hun’ patiënt afspreken welke hulp wanneer
nodig is. Ook de afwezigheid van overhead maakt
Emile bijzonder.
9. €123,14

De Decentralisaties Dag in tweets
#DDD2014
HelgaDulfer @HelgaDulfer
#DDD2014 Vraag aan @mjrijn ‘Wat gaat
rijk nog doen om draagvlak burger te
vergroten’ antwoord: Relatie burger/gem.
beslissend voor succes.
Mike van der Werff @mikevdwerff55
#ddd2014 Kunnen we stoppen met het
woord ‘keukentafelgesprek’?Gisteren
hoorde ik ‘keukentafelgespreksverslag’.
Het moet niet gekker worden!
Anne-Marie Backx @AnneMarieBackx
@emileNU #zorgheld en #cowboy Wat
gaaf om te horen hoe jongeren slim zorg
aan huis bieden. #DDD2014
Leo Stehouwer @leostehouwer
Weer wat geleerd: professionaliteit geeft
geen beter product. Politiek moet tegenwicht
bieden aan de professional.
#DDD2014
Roel van Driel @Roel3L
#DDD2014 Decentralisaties: op 1 januari
is het niet afgelopen, dan begint het pas -
aldus Ronald Plasterk
Bart Evers @eversbart
In krachttoerbus met gemeenten over
burgerkracht en 3D met @BiancaVerkuijle
van coöperatie Schaijk. #DDD2014
Ilse Woerden @IlseWoerden
Complimenten! @VNGjeugdzorg: Even
pauze op het dorpsplein van #DDD2014,
gebouwd door leerlingen speciaal onderwijs
Ingrid van Dillen @ingridvandillen
#DDD2014 Pas op voor incidentenpolitiek,
volg niet de pers, maar de burger, anders
gaan we straks vanzelf weer centraliseren
@irahelsloot
Saskia ter Kuile @saskiaterkuile
Top voorbeeld uit #LoonopZand ontwikkeling
zorgneutrale en energieneutrale
wijk ‘hou de professionele zorg uit de
wijk’ #DDD2014
Debbie Bruijn @DBBruijn
Toch nog aardig wat gemeenten die
zich afvragen hoe je erachter komt
waar je multiprobleemgezinnen wonen
#DDD2014
Marianne vd Watering @NLmarianne
Genoten van “De Decentralisaties
Dag” http://kiesmarianne.blogspot.
nl/2014/05/raadsledenprogramma-ddd2014.html
… #DDD2014
Roel van Driel @Roel3L
#DDD2014 Nog een laatste foto. 3D is
meer dan alleen decentralisaties.. er was
ook een 3D printer.
ZOGMH Petra v Buren @ZOGMH
#ggz client PDD NOS en verslaving aan
het woord over haar verleden op de
decentralisaties dag! RESPECT! Clientinbreng
=belangrijk! #DDD2014
Eric de Rijk @EricdeRijk
#Verantwoordingsdebat Rutte: Plasterk is
hier niet; hij is bij de Decentralisatiesdag
in Den Bosch vanuit zijn rol als coördinerend
minister
Bart van Oort @BartvanOort87
Ik heb mij laten inspireren vandaag. Wat
heeft de professional nodig vd regisserende
gemeente? #DDD2014
Han Vonk @hanvonk
Samenwerking tussen organisaties gaat
slecht door autonomie van bestuurders
die dat belangrijker vinden ipv efficiënter
werken #ddd2014
Emile @EmileDijkstra
Kijken of we tijdens de borrel de kantelgedachte
kunnen voortzetten. #DDD2014
#grapje
Freek Selen @FreekSelen
Dat was na 12 uur een geslaagde #decentralisaties
dag #DDD2014 Iedereen die
een bijdrage heeft geleverd; bedankt!

Zoek de vraag
achter de
vraag
achter de
voordeur
Wat zeg je tegen een mens
van vlees en bloed?
In het 3D Dorp gebeurt achter elke voordeur iets. Acteurs spelende
praktijk na, aanwezigen mogen de acteurs bijsturen in hun rol.
Beleid maken is al lastig, maar wat zég je nou als je tegenover
een mens van vlees en bloed zit? Het 3D-congres biedt een
net-echt kijkje aan de keukentafel.
“Waarom wil je zo graag een
rollator geven?” De vraag
hangt al een tijdje in de lucht
bij de case die acteurs van
Het Consulaat naspelen. In
het kort: maatschappelijk
werkster Trudie komt over de
vloer bij weduwnaar De Bruijn
van 69 jaar. Dochter Agnes,
gescheiden moeder van drie
kinderen, heeft een Wmoaanvraag
gedaan en Trudie
komt polshoogte nemen.
Acteurs Renate van der Veen en Joost
Koning van Het Consulaat beloven een
kijkje achter de voordeur. Interessant
voor de pakweg 30 aanwezigen, want
geen van hen komt in zijn of haar werk
achter de voordeur.
De eerste scène schetst de situatie in
het huis van weduwnaar De Bruijn.
Dochter Agnes treft vader gevallen op
de grond aan met een kapotte bril. En
midden op de dag zit vader in kamerjas.
Agnes is een doortastend en kordaat
type, een beetje bazig misschien. Vader
speelt niks aan de hand, maar niet echt
overtuigd.
In de volgende scène komt maatschappelijk
werkster Trudie een kijkje nemen.
Ze schiet opvallend haastig in de
hulpmiddelenmodus, waarbij hulp in
de huishouding en een rollator voor vader
De Bruijn ‘in de aanbieding’ komen.
Dat valt de aanwezigen op. Ze manen
Trudie in een volgende scène om de tijd
te nemen en er achter te komen wat
vader mankeert, hoe het met hem gaat
en waar ze hem écht mee zou kunnen
helpen. “Zoek de vraag achter de vraag”,
is de opdracht die ze meekrijgt.
In volgende scènes komen de hulpmiddelen
iets later, maar de ietwat aandringende
maatschappelijk werkster en de
misschien juist daardoor afhoudende
weduwnaar schieten niet erg op samen.
En de ruimte die hij van de zaal krijgt
om zijn verhaal te vertellen, gebruikt
hij gretig om zijn dwaalspoor te vervolmaken.
De cases die aan de orde komen
zijn gebaseerd op echte voorvallen uit
de praktijk, maar de mensen van Het
Consulaat rekken de ruimte natuurlijk
wel een beetje op.
De goede raad aan het eind van de case
luidt dat het belangrijk is om elkaars
‘kaders’ of intenties boven water te
krijgen. Dat lukt hier noch de maatschappelijk
werkster, noch de vader.
Terwijl vader doodsbang is dat de
zorgprofessional hem uit z’n vertrouwde
huis zal willen zetten, wil frontline
professional Trudie concrete resultaten
behalen bij de man, want daarop wordt
ze afgerekend. Zonder elkaars kaders te
doorgronden, zonder te weten wat iemand
echt drijft, is het erg moeilijk om
resultaten te behalen. Vandaar dat Het
Consulaat trainingen houdt volgens de
KAR-methode: eerst de kaders te weten
komen, dan actie, ten slotte resultaat.
En daarbij helpt het op je op te stellen
als een OEN: open, enthousiast en
nieuwsgierig.

“Tja, dit komt ook bij
nette gezinnen voor.”
Een driftige vader pakt zijn tas in. Zijn dochter steelt en bedriegt,
zo kan het toch niet langer? Woest stormt hij de deur uit. Nog
voordat de deur echt dicht is, draait de acteur zich weer om:
“Wat een ellende hè, dames en heren?”
Iedereen lacht opgelucht, het is allemaal maar spel natuurlijk.
Maar ook gebaseerd op een echte situatie, vertelt
presentator Pim Bouman van Het Consulaat in een andere
case. In de hoek van de kamer staat een plantje. “Netjes
hè,” zegt actrice Dianne Krijnen.“Tja, dit komt ook bij nette
gezinnen voor.”
De casus in het kort: gezin De Vries bestaat uit ouders Johan
en Loes, dochter Alice van 17 en een zoon van 14. Alice
heeft PDD-NOS, is verslaafd aan drugs en snijdt zichzelf.
In de volgende scene gaat de huisarts op bezoek na een
belletje van een bezorgde dame uit de buurt: vader is weggelopen
en Alice is er ook vandoor gegaan. Volgens de zaal
moet er een gezinsplan gemaakt worden: “Niet praten over,
maar mét het kind.” “Veiligheid eerst!” zegt een ander. Niet
meteen in oplossingen denken, maar eerst het netwerk van
het gezin inventariseren krijgt ‘de huisarts’ – zojuist nog
Alices vader - als laatste tip mee. “Zelfredzaamheid is erg
belangrijk.”
De scene begint. De huisarts vraagt netjes of hij aantekeningen
mag maken en moeder begint met vertellen. Uit
haar emotionele relaas komt naar voren dat ze zich geen
raad meer weet. “Nou mevrouw,” zegt de huisarts, “ik denk
dat ze toch het beste naar een instelling kan.”
snel de regie over. Van Bouman mag
het wel wat specifieker. De zaal moet de
volgende vraag van de huisarts formuleren.
“Hij moet haar emotie de ruimte
geven, en haar behandelen als mens in
plaats van instantie.”
Poging twee. Moeder gaat uitgebreid
een potje zitten huilen. De huisarts lijkt
niet veel vooruitgang te boeken. Is Alice
überhaupt wel veilig? “Moeten we de
politie bellen?” vraagt Bouman. “Hoeveel
tijd heb ik nog?” zegt de huisarts.
“Dit is slechts een oefening, maar voor
veel mensen is dit de realiteit”, besluit
Bouman. “Beleid klinkt vaak goed, maar
wat zeg je nu écht in deze situatie?” “Ik
heb alle trainingen gedaan hoor!” zegt
de huisarts. Ook hier het advies voor de
ambtenaren: het is belangrijk te kijken
naar elkaars intenties. De huisarts heeft
maar beperkt de tijd, en de moeder is
heel vergevingsgezind en wil het liefst
geen instelling. Maar wat is het beste
voor Alice?
Gelach vanuit de zaal. “Doet hij het niet goed?” vraagt Bouman.
Te zakelijk, vindt de een. Maar wel volgens het boekje,
zegt een ander. De kritiek van het publiek: beiden moeten
beter luisteren, er werd te snel op oplossingen overgegaan
zonder naar eigen kracht te kijken, en de huisarts nam te

UIT DE PRESENTATIES
Huiselijk geweld en kindermishandeling
vergeten onderwerp?
Hoe vertel ik het de Raad?
Zijn raad en ambtenaren partners of tegenpolen bij het
vormgeven van de decentralisaties? Die vraag staat centraal
in de presentatie ‘Hoe vertel ik het de raad’ onder leiding
van Marian De Kleermaeker en oud-gemeenteraadslid en
oud-wethouder van de gemeente Den Bosch Bart Eigeman.
Hoe zien ambtenaren de gemeenteraad? De vraag van Eigeman
levert een vat vol meningen op. Betrokken en ongeduldig,
controlerend, opportunistisch zijn enkele van de kwalificaties.
Scoren voor de bühne met een kennisachterstand.
Zorgt voor ééééindeloos gezeur, vindt iemand anders.
Toch hebben raad en ambtenaren elkaar nodig. Bijvoorbeeld
omdat raadsleden beter weten wat leeft in de gemeente, als
het goed is. De kunst is, vindt Eigeman, om de raad niet aan
te spreken als de ‘arena met verschillen’, kenmerk van de
gemeenteraad als verzameling ‘ikken’. Het gaat erom de raad
ook te benaderen in de rol van assemblee, als de raad van
‘wij’, aldus Eigeman.
Voorbeeld uit een gemeente: een gesprek met een raadslid
kreeg een positieve draai toen bleek dat ook zij moeder was
van een puberdochter; zo bleek dat ambtenaar en politicus
overlappende drijfveren hebben.
Dat raadsleden te weinig kennis hebben, bestreed Eigeman.
“Het probleem zit juist in de waarde doe wordt toegekend
aan specifieke kennis. We hebben een ‘lekendemocratie’:
burgers kiezen andere burgers in de gemeenteraad. De raad
zorgt voor verbinding van gemeente met de maatschappij, en
bestaat niet uit specialisten.”
Wordt huiselijk geweld vergeten bij de decentralisaties? Het
zou niet moeten, betoogt Gertrude van Driesten van de VNG
die er een presentatie over geeft. Immers: al in de inspiratiesessie
bleek dat 45% van de mensen boven de 18 jaar met het
fenomeen te maken heeft. Concreet: in elke schoolklas zit
wel een kind dat is betrokken bij kindermishandeling. Tel er
het stijgende aantal vechtscheidingen bij op en het plaatje is
duidelijk: aandacht voor huiselijk geweld is meer dan nodig
in de decentralisaties. Toch, vertelt Van Driesten, is het knokken
om het op de agenda te krijgen. En of het aan de zaaltjes
ligt waar ze haar presentatie geeft of niet; ook tijdens het
3D-congres puilt ‘haar’ presentatieruimte niet uit.
Geen vernederende behandeling
De formele regels zijn duidelijk: de basis is artikel 247 van
het burgerlijk wetboek (link naar http://maxius.nl/burgerlijk-wetboek-boek-1/artikel247),
waarin onder meer staat dat
ouders of verzorgers ‘in de verzorging en opvoeding van het
kind (…) geen geestelijk of lichamelijk geweld of enige andere
vernederende behandeling (...)’ toepassen. In Amsterdam
Zuidoost is die regel niet altijd makkelijk uit te leggen, omdat
er onder de mensen van 130 nationaliteiten die er samenwonen
ook mensen zijn die het heel gewoon vinden om af
en toe een kind een knal te geven, merkte een aanwezige
op. “Wij bieden daarom cursussen Triple P aan , om positief
opvoeden aan te leren”, vertelt ze.
Van Driesten toonde voorbeelden van plannen van aanpak in
regio’s die actief met beleid bezig zijn. Ze drukte de aanwezigen
op het hart aan het werk te gaan met formuleren van
preventiedoelen, risicogezinnen in beeld te brengen en
acties te plannen. Wie er niet meteen uitkomt, kan terecht
op regiobijeenkomsten die de VNG organiseert op 3 juli en
op 11, 18 en 25 september. De precieze data en locaties zijn te
vinden op de site van het congres- en studiecentrum van de
VNG [link naar http://cs-vng.nl/producten/regiobijeenkomsten-huiselijk-geweld-en-kindermishandeling.aspx).

Rondetafelgesprekken:
praktisch leren van anderen
Toegang tot zorg: hoe gaan we het doen? En hoe zorgen we dat de juiste
dingen op de juiste manier gaan? Om zoveel mogelijk verschillende
invalshoeken aan bod te laten komen, waren er rondetafelgesprekken.
Doel: informatie uitwisselen en inspiratie opdoen.
Op elke tafel liggen instructies klaar.
Na een kort welkomstwoord volgt het
startsignaal. De sessie duurt slechts
een uur, dus er is geen tijd te verliezen.
Sommige tafels beginnen al een voorstelrondje
vóór de officiële opening –
iedereen is nieuwsgierig en wil zo snel
mogelijk starten. Binnen een minuut
heeft elke tafel een voorzitter uit zijn
midden gekozen. Tien minuten later
heeft iedereen zich kort voorgesteld aan
zijn tafelgenoten en kan er overgegaan
worden op het inhoudelijke gedeelte:
de organisatie van toegang tot de zorg
en ondersteuning in de gemeente.
Iedere deelnemer vult antwoorden
op vier korte vragen in: Hoe wordt de
toegang in uw gemeente vormgegeven?
Wat gaat er goed bij de organisatie van
toegang in uw gemeente? Waar ziet u
een mogelijkheid voor verbetering? En
welke positieve tip of mogelijk valkuil
wilt u delen met uw tafelgenoten? Korte,
heldere vragen, die de gesprekken
tussen beleidsmakers, freelancers voor
de gemeente, raadsleden, projectleiders
van grote én kleine gemeenten en
provincieambtenaren meteen op gang
brengen.
Vormen van toegang
Aan elke tafel komen verschillende
manieren van toegang aan bod. In de
ene gemeente gebeurt het met behulp
van indicatiestellingen en een digitale
hulpwijzer, een andere regio maakt
gebruik van een centrale jeugddienst,
een sociaal wijkteam of een centraal
loket. Al die verschillende beleidsvormen
geven stof tot nadenken. Wat gaat
er goed? Wat kan er beter? Het delen
van kennis leidt tot inspiratie voor het
eigen beleid. Sommige mensen horen
dingen waar ze nooit aan gedacht hebben,
andere herkennen het eigen beleid
in dat van een ander.
Een greep uit de
aanbevelingen:
Bepaal de rol van de gemeente
Faciliteert of regisseert een gemeente?
Of doet zij allebei? Bepaal eerst de rol
van de gemeente, daarna kun je pas
inrichten hoe je die rol wilt invullen.
Inventariseer
“Niet alles is nieuw”, merkt een van
de deelnemers terecht op. “Sommige
gemeenten hebben helemaal geen weet
van wat er allemaal al gebeurt. Eigen
kracht kun je soms al veel vinden in de
wijk: instellingen als kerken of andere
netwerken zetten zich al op allerlei
manieren in voor probleemgezinnen.
Alleen als je weet wat er al gebeurt, kun
je bepalen wat nog ontbreekt.”
Soms loopt de zorg via verschillende
kanalen. Dat kan effectiever, vindt een
andere deelnemer. Zijn tip: maak een
financiële kaart van wat er wordt besteed
in uw gemeente. “Vanaf volgend
jaar moeten we het als gemeente gaan
betalen, dan moet je ook weten wat er
precies nodig is. Sommige gemeenten
weten dat nog niet eens.”
Wissel uit
Een veelgenoemde valkuil voor
toegang: versnippering. Waar begint
toegang nou? Informatie-uitwisseling
is belangrijk. Zowel bij hulpverleners
onderling, als tussen gemeente en
burger. De burger moet weten waar
hij terecht kan, en wijkteams kunnen
gebaat zijn bij makkelijkere toegang tot
dossiers van andere instellingen. Digitaliseren
zou een rol kunnen spelen bij
het beter ontsluiten van kennis voor
zorgverleners en burgeres.
Samenwerking van gemeenten en
instelling wordt ook genoemd. Volgens
een van de deelnemers zorgt het voor

een sterke positie bij de inkoop van zorg. “Maar we
hadden het over toegang”, wijst een voorzitter hem
terecht. Terug naar de verbeterpunten.
Probeer
Het belang van pilots wordt aan een andere tafel
benadrukt. Hulpverleners moeten over de grenzen
van hun eigen organisatie leren kijken, “uit hun
koker” gehaald worden. De leden van een sociaal
wijkteam bijvoorbeeld, nemen allemaal hun
eigen denkwijze mee, maar hebben straks ook een
centraal aanspreekpunt nodig om hun dezelfde
richting uit te sturen. Gevaar is wel dat hierdoor
nieuwe bureaucratische barrières ontstaan. Dat
merk je pas in de praktijk.
Ook op het gebied van lean werken valt er nog
winst te boeken voor veel gemeenten: alles wat
geen toegevoegde waarde heeft, kan uit het proces.
Een minder bureaucratisch proces zorgt voor een
kortere behandeltermijn.
Drijf niet te ver van de burger
“We hebben het nu wel over hoe we onze organisaties
willen inrichten, maar we moeten niet uit
het oog verliezen voor wie we het doen. Het gaat
om de burgers”, stelt een voorzitter. “In tijden van
onzekerheid en verandering hebben organisaties
de neiging zich naar binnen te keren. Maar het is
ook de bedoeling om de burger te blijven informeren
en ondersteunen.”
Alle tips werden aan het eind van het uur verzameld
en worden nog verspreid.
“Soms zie je in een andere
stad dat het verrassend
eenvoudig kan zijn”
U kent haar misschien nog wel als omroepster bij de
VARA: Marceline Schopman. Zij presenteert de 3D
Inspiratiesessie tijdens De Decentralisaties Dag. Wat
veel mensen niet weten, is dat zij tevens raadslid en
vice-fractievoorzitter van de PvdA in Haarlem is. Wat
heeft zij als raadslid van deze dag opgestoken?
“Veel mensen in veel gemeenten zijn heel vindingrijk en
daar gaan we vandaag meer over horen.” zo opende je
de inspiratiesessie. Wat heeft jou geïnspireerd?
“De mensen die ik hier spreek geven een nieuwe kijk op de decentralisaties.
Ik heb vooral bewondering voor de mensen die
het niet bij plannen houden, maar gewoon gaan dóen. Bijvoorbeeld
het initiatief in Eindhoven met de wijkteams. Ik heb deze
dag meteen aangegrepen om een afspraak te maken: binnenkort
gaan we met de gemeenteraad op bezoek. Je kunt als raad wel
met zijn allen in je eigen zaaltje blijven zitten en dingen bedenken,
maar soms zie je in een andere stad dat het verrassend eenvoudig
kan zijn.”
Welk idee wil je meenemen naar Haarlem?
“Dat vind ik lastig. Niet elk initiatief zou overal even goed werken,
het hangt af van de situatie. Ik heb veel bewondering voor
de thuiszorgondernemer Emile de Roy van Zuydewijn. Hij is
nog zo jong, maar heeft al veel bereikt. Hij motiveert mensen
in zijn omgeving. Het succes van zijn initiatief laat zien dat het
belangrijk is om open te blijven staan voor nieuwe ideeën. Hij
is ook het lichtend voorbeeld dat de decentralisaties niet alleen
bezuinigingen zijn, maar juist een kans om mooie dingen te
ontwikkelen en proberen. Protocollen worden minder bureaucratisch,
regiogemeenten geen meer samenwerken. Het biedt
mogelijkheden om vooruit te gaan.”
Je ben presentatrice én raadslid, een waardevolle
combinatie?
“Veel mensen zijn op dit soort congressen, maar ook in hun dagelijks
werk, alleen maar bezig met zenden. Maar als iedereen
aan het zenden is, wie ontvangt er dan nog? Ik zie het als mijn
functie als presentator, maar óók als raadslid, om juist heen en
weer te blijven gaan tussen zender en ontvanger. Dat geldt voor
een gast en publiek, maar ook in vergaderingen. Het moet een
gesprek zijn.”

“Het PGB-beleid en
trekkingskracht”
Hoe kunt u een goed PGB-beleid invoeren dat precies past
bij uw gemeente? In deze presentatie wordt duidelijk wat
de vier hoofdpunten zijn van het maken van beleid: vernieuwen,
verkennen, verlangen en vormgeven.
Om te vernieuwen moet je eerst verkennen wat er al is, bedenk
vervolgens wat u zélf raakt en waarom en ga dan pas
naar het vormgeven. “Wij blijven heel erg hangen in het
vormgeven, maar de verhalen aan de keukentafel zouden
ons juist moeten inspireren” vertelt de presentatrice wijs.
Koffietijd en praktijk
Haar collega vertelt hoe zij dat doen in hun Limburgse gemeente.
Hij vergelijkt het met een kaars: het beleid is de
basis, maar dat brandt voor de mensen in de gemeente. De
mensen geven licht, warmte en inspiratie. “Mijn medewerkers
worstelen met beleidsnota’s en instroom. Laatst vroeg
een van mijn medewerkers: mag ik koffie gaan drinken
met mensen in de wijk? Dat deed zij bij haar vorige baan
ook. Ik heb haar toen gevraagd of ik mee mocht.” Conclusie:
heb het niet alleen over procedures, verordeningen en
deadlines, maar heb het over mensen. “Bijvoorbeeld over
mijn buurman, die thuiszorg nodig heeft maar óók vanuit
zijn eigen kracht werkt. Door mooie verhalen te delen,
krijg je inzicht. Laten we van notatijd, koffietijd maken.”
Dat klinkt mooi vindt het publiek, maar hoe vertaalt het
zich naar de praktijk? “Ik heb het idee dat u vraag zich heel
erg richt op het vormgevingsaspect”, zegt …. Maar daarmee
laat het publiek zich niet wegsturen: “Verplaatst u de deadlines
voor die nota’s dan?”
“Nee”. “Maar hoe lost u het dan op?”
Uiteindelijk volgt er toch een praktische aanbeveling: “We
zorgen dat er weinig dichtgeregeld is. Het hoeft niet af te
zijn, we moeten 1 januari weten waar te beginnen. Maar
als je geen jarenlange contracten afsluit of je vastlegt bij
de usual suspects – de grote zorgaanbieders – dan is er nog
ruimte voor aanpassing aan de burger ná 1 januari.”
“De gemeente van de toekomst
– de uitdagingen van nu”
De decentralisaties vragen veel van gemeenten. BZK is
samen met gemeenten op zoek gegaan naar de nieuwe
taken, struikelblokken en oplossingen voor gemeenten. Drie
afgevaardigden van het BZK vertellen over hun onderzoek
en vragen naar de mening van het publiek.
Bij binnenkomst krijgt iedereen een post-it en de vraag:
Waar is de gemeente voor in de toekomst? De antwoorden
worden op een bord geplakt en kort bekeken: structuur,
dialoog, de burger… “Misschien is het de invloed van de dag,
maar vanochtend stond er op geen enkel blaadje ‘burger’,”
grapt een van de presentatoren.
Hij legt het verband met hun onderzoek uit: “Wij onderzoeken
de veranderende verhouding tussen Rijk en gemeenten,
en de veranderende relaties tussen gemeente, Rijk, burger
en de buurtgemeenschap.” Het BZK meet trends, en bouwt
op basis daarvan enkele scenario’s voor de toekomst. Trends
zijn maatschappelijke veranderingen waar de overheid
geen directe invloed op heeft, bijvoorbeeld vergrijzing. Het
onderzoek is te vinden op www.gemeentenvandetoekomst.
nl/item/trendsenontwikkelingen .
Het is tijd voor inbreng van het publiek. Er worden stellingen
voorgelegd en deelnemers moeten links of rechts van
de streep in het midden van de kamer gaan staan, respectievelijk
‘eens’ en ‘oneens’. De eerste stelling luidt: ‘De decentralisaties
maken zorg beter’. Het merendeel is het met deze
stelling eens. “Zorg komt dichter bij de burger.” Toch is een
enkeling kritisch: “In essentie blijft het een bezuiniging.”
Snel door naar de volgende stelling: In 2020 zal de maatschappij
door zelfredzaamheid wezenlijk veranderd zijn.
Het merendeel van de kamer is het ermee oneens: “Zelfredzaamheid
is nu meer onder aandacht van de gemeente, maar
dat betekent niet dat het nu meer is. Ik denk dat de gemeenten
een beweging volgen die al langer aan de gang is.”
En dan de afsluitende stelling: Onzekerheid staat in de weg
van decentralisaties.
De kamer is verdeeld. Onzekerheid, ja, die voelen ze allemaal.
“Maar het is een productieve onzekerheid. Het dwingt
ons om kritisch te kijken naar ons beleid en goed na te
denken over hoe nu verder.”

Cliënt in het echt en
bewindslieden in de finale
Het laatste uur van het programma is de finale. Na een rondje ervaringen
van deelnemers aan het congres introduceert presentator Ruben Maes
een verrassing: een echte cliënt uit een van de besproken casussen is
vandaag aanwezig. Ellis, in de case Alice genoemd, is bij het congres
samen met haar moeder.
“Vanmiddag ben ik bij ‘mijn’ casus gaan kijken”, vertelt ze.
Ik voelde me vereerd om mijn eigen verhaal te zien. Grappig,
want de acteurs zeiden dat ze vereerd waren om mij te zien.”
Op het podium vertelt Ellis haar verhaal nog eens. “Ik kom uit
een goed-functionerend gezin, maar mijn ouders groeiden
steeds verder uit elkaar. Door mijn PDD-NOS was ik erg
sfeergevoelig. Ik werd agressief, ging drugs gebruiken om
stoer te doen en uit onmacht over mijn situatie. Ik kwam
steeds minder thuis.”
Het was voor hulpverleners moeilijk om met haar in gesprek
te gaan. “Ik had mezelf afgesloten.” Uiteindelijk is Ellis uit
huis geplaatst. Ze verhuisde naar een instelling voor begeleid
wonen. Ze is zelf afgekickt, is net verhuisd naar een eigen
appartement en heeft nu een baan als leidinggevende.
Wat zij vindt van de drie decentralisaties? “Ik ben er zelf niet
zoveel mee bezig, maar het is belangrijk dat mensen niet aan
hun lot overgelaten worden.”
Ook haar moeder vertelt wat zij belangrijk vindt aan zorg:
“Vraag mensen wat en hoe ze het zelf willen. Laat ze meedenken.”
Voordat Ruben Maes de bewindslieden op het podium roept,
wil hij Ellis een cadeautje meegeven uit de op het podium
gebouwde keuken. “Dat heb ik niet met de organisatie
overlegd”, roept Maes olijk. “Niet de ijskast, die is geleend”,
kreunt één van de organisatoren achter in de zaal zachtjes.
Maar Ellis is zeer bescheiden: ze kiest een flesje wijn. Maes
geeft haar een tweede fles mee voor haar moeder.
Dan is het tijd om de bewindslieden op het podium te roepen.
“Zo hoort dat”, zegt Maes: “de burgemeester heeft het
congres vanochtend geopend, ministers komen het afsluiten.”
VNG-voorzitter Annemarie Jorritsma, minister van BZK
Ronald Plasterk, staatssecretaris van volksgezondheid Martin
van Rijn en directeur-generaal van Participatie en Inkomenswaarborg
Bernard ter Haar verschijnen. De laatste vervangt
staatssecretaris Jetta Klijnsma. Staatssecretaris Fred Teeven
van Veiligheid en Justitie zou er ook zijn “maar die moet naar
de Tweede Kamer voor zijn zoveelste motie van wantrouwen”,
zette Annemarie Jorritsma de toon.
De bewindslieden beantwoorden vragen die in de loop van de
dag ingezonden zijn door aanwezigen op het congres. Ieder
mocht zelf een te beantwoorden vraag kiezen uit drie vragen.
Martin van Rijn bijt het spits af:
‘Wat gaat het Rijk nog doen om draagvlak te krijgen bij
burgers voor de decentralisaties?’
Een beetje een vreemde vraag, vindt hij. Want het Rijk gaat
daar niets voor doen. “Gemeenten moeten het Rijk durven
loslaten. Het draagvlak hangt af van de relatie tussen burger
en gemeente. De wettelijke regels zijn nu grotendeels af,
maar vertrouwen moet in de praktijk worden gevestigd.
De dienstbare gemeenten moet mensen blijven spreken,
knelpunten verbeteren en maatwerk leveren. De praktijk
zal leren waar we aan toe zijn met het draagvlak.”.
Dan minister Ronald Plasterk:
‘Wat wilt u doen met het advies van de Algemene Rekenkamer
voor een time-outmoment?’
Hij voelt niks voor zo’n moment “Het is goed om de vinger
aan de pols te houden, maar laten we geen cliffhanger
creëren. We moeten voortdurend in de gaten houden hoe
de decentralisaties plaatsvinden, niet op één moment in het
najaar. En op 1 januari is het natuurlijk niet klaar, dan gaat
het pas beginnen.”
Bernhard ter Haar, die staatssecretaris Klijnsma vervangt,
kiest voor ‘Hoe kunnen gemeenten werkgevers zo ver krijgen
om de nieuwe doelgroep aan werk te krijgen?’
“Bedrijven hebben beloofd 100.000 banen te creëren voor
de doelgroep”, legt hij uit. “dus dat gaan ze doen. Gemeenten
nemen 25.000 banen voor hun rekening.”
In de zaal ontstaat enig rumoer. Annemarie Jorritsma haakt
in: “Veel gemeenten zijn al lang bezig bedrijven te mobiliseren.
De wil is er. Ik zie ie wil vooral bij het MKB, maar de
quota zijn bedoeld voor het grootbedrijf.”
Zelf sluit ze de rij. Ze kiest voor de vraag ‘Krijgen gemeenten
voldoende beleidsvrijheid om samenhang in het sociaal
domein tot stand te brengen?’
“De wetgeving is bijna afgerond, op een enkel terrein na dat
nog ter beoordeling bij de Eerste Kamer ligt. In de wetten
zit voldoende beleidsvrijheid. Maar het is niet de bedoeling
dat alle gemeenten de modelverordening van de VNG overschrijven.
Maak ‘m specifiek, beschrijf met de verordening
wat lokaal speelt, wat specifiek is voor de gemeente die hem
schrijft.”
Na de finale voor het dagprogramma schuiven de bewindslieden
door naar de programma’s voor raadsleden en wethouders.
De beleidsambtenaren vertrekken na een borrel
weer naar huis.

En kwamen je verwachtingen uit?
Aan het eind van de dag spraken we de mensen weer die we
‘s ochtends naar hun verwachtingen vroegen. Wat viel op,
wat viel mee, wat viel tegen?
Math de Loo raadslid GroenLinks
gemeente Sittard-Geleen
Jan-Willem Hulstein
directeur Hulstein TransitieSZ
Radboud Ammerlaan
fractievoorzitter CDA Lochem
“Het was een leerzame, verhelderende dag. Een concrete
afspraak heb ik ook gemaakt: samen met een collega uit de
gemeente Bronkhorst willen we zorgondernemer Emile uitnodigen
om bij ons te komen vertellen hoe hij zijn zorgbedrijf
heeft opgezet. Wij hebben hogeschool Saxion in de regio, hier
zou ook zo’n bedrijf uit de grond moeten kunnen komen.
Het viel me wel op dat veel gemeenten zelf het wiel aan het
uitvinden zijn. Ze zouden elkaar in de regio meer moeten opzoeken.
En ik hoop dat de VNG de kennis die wordt opgedaan
bundelt in een expertisecentrum of zo. Want het is onnodig
als iedereen hetzelfde aan het doen is.”
Hicham Hamiddane
beleidsmedewerker/projectleider
gemeente Tiel
“Ik vond het een hartstikke mooie dag. Ik ben vol energie
en geïnspireerd weggegaan bij het congres. Ik was onder de
indruk van het verhaal van Philip Idenburg in de inspiratiesessie,
waar hij vertelde over de veranderingen van verzorgingsstaat
naar het systeem van marktwerking die moet
eindigen bij een systeem waar overheid en burgers samen
waarde creëren. Dat verhaal zag ik als praktijkverhaal terug
in de Krachttoerbus. Ik was bij een presentatie over onder
meer burgers die een zorgcoöperatie oprichten. En ik heb een
afspraak gemaakt met een collega uit Venlo om te praten over
de vormgeving van burgerparticipatie.”
“Vanmorgen wilde ik graag bijgespijkerd worden. Daar is
deze dag aardig in geslaagd. Het is me duidelijk geworden
dat we niet meer moeten aarzelen en doorgaan met de wetsvoorbereidingen.
Het is ook belangrijk om ons te focussen
op de langere termijn. Hoe willen we dat het eruitziet in
2018? We moeten ons niet blindstaren op het beleid afraffelen,
maar juist in zicht blijven houden waar we het voor
doen. Met name de casussen vond ik echt verhelderend. We
moeten meerdimensionaal tegen de problematiek aankijken
en het netwerk van de cliënt zo breed mogelijk als vangnet
inzetten.”
Véronique Wils doet werkervaring
op bij gemeente Den Bosch
“De gemeenten zijn met hun neus op de feiten gedrukt.
Tijdens het panel van bewindslieden bleek dat er nog veel
onduidelijk is voor gemeenten, bijvoorbeeld ten aanzien van
de AWBZ en de zorg die ze moeten gaan leveren. Het beleid is
er wel, maar hoe gaan we het vormgeven? Goede oplossingen
kun je niet één op één vertalen. Gemeenten moeten maatwerk
leveren. Het is in ieder geval duidelijk geworden dat er
geen uitstel komt. Er is een aantal koplopergemeenten, zoals
Zaanstad, dat al drie jaar bezig is, maar sommige gemeenten
zijn nog aan het aftasten. En er zijn nog maar zes maanden!
De urgentie is voor hen vandaag wel duidelijk geworden. Één
minpunt: er was zoveel aanbod bij de presentaties, maar het
was door tijdsnood onmogelijk om alles te zien.”
Mirrin Middelhuis studeert Public
Administration in Leiden en Health,
Economics, Policy & Law in Rotterdam
“Ik ben echt positief verrast en heb heel veel dingen gezien die ik kan
gebruiken voor mijn onderzoek. Wat me vooral opviel, zijn de verschillen
tussen gemeenten. Bij de casus bleek dat veel beleidsmedewerkers een
ander beeld hebben van hoe ze zo’n gesprek zouden willen aangaan. Veel
gemeenten zitten nog in het vormgevingsproces en vullen het anders in.
Het is goed dat er beleidsvrijheid is, maar er moet gewaakt worden voor
kwaliteitsverschillen. Goede controle is belangrijk, zodat niemand buiten
de boot valt. Het was goed om te zien bij dit congres dat zoveel mensen
ermee bezig zijn en willen leren van elkaars best practices.”
“Het ochtendgedeelte vond ik teleurstellend. De sessie in
de grote zaal duurde lang en had voor mij geen toegevoegde
waarde. Een presentatie over hoe de buurt te betrekken
leverde geen tips op, maar alleen voorbeelden over hoe het
nu gaat. En een presentatie over kindermishandeling had
voor mij een interessant onderwerp, maar in de presentatie
hoorde ik geen nieuws. Het middagdeel maakte mijn
teleurstelling over de ochtend goed. Ik was bij de casus van
Alice, en ik vond het interessant om te zien hoe collega’s
naar de jeugdzorgpraktijk kijken. De sessies aan de ronde
tafels waren héél praktisch en concreet, daar heb ik veel van
opgestoken. Bijvoorbeeld van een kleine gemeente die zo veel
mogelijk zelf oplost zonder door te verwijzen.”
Monique Neyzen
communicatieadviseur
gemeente Voorst
“De presentaties kwamen helaas wat minder uit de verf omdat
er te weinig tijd was, maar de rondetafelgesprekken vond
ik érg interessant. Zo hoorde ik dat enkele gemeenten een
afspraak hebben gemaakt om geen politiek te bedrijven over
de decentralisaties in de raad. Ik weet niet of dat mogelijk is,
maar ik ga het wel aankaarten in mijn gemeente. De decentralisaties
zijn een politiek gevoelig en complex proces, maar
als de wethouders zich lerend opstellen hebben de burgers er
meer aan dan wanneer partijen gaan struikelen over eventuele
fouten en daar stemmen mee proberen te winnen.”

Ook raadsleden bereiden
zich voor op de 3 D’s
Tijdens De Decentralisaties Dag volgden raadsleden in de avonduren
hun eigen programma. Maar liefst 250 volksvertegenwoordigers
hadden op 28 mei de weg naar Den Bosch gevonden. Heikele
onderwerpen: de information overload, regionale samenwerking
én lastige gesprekken bij de slager.
De gemeenteraadsleden waren verdeeld over 26 ronde tafels.
Daar spraken zij met elkaar en ook, eventjes, met topbestuurders
van de VNG en bewindslieden. Zo raadde minister
Plasterk de raadsleden aan om zich niet blind te staren op 1
januari 2015. “Dan begint het pas.” Hij bereidde de raadsleden
voor op een overgangsfase die jaren kan duren. “Het Rijk
moeten leren loslaten, maar we moeten niet zeggen: hier
heb je de hele handel, bekijk het maar. We moeten ook, in
goede samenspraak, een vinger aan de pols houden.” Als iets
duidelijk werd, dan is het wel dat raadsleden er niet alleen
voor staan. Namens de VNG verzekerde Annemarie Jorritsma
er alles aan te doen om raadsleden ‘snel op vlieghoogte’ te
brengen. Staatssecretaris Van Rijn pleitte voor een platform
waar raadsleden best practices kunnen delen. Jantine Kriens,
voorzitter van de directieraad van de VNG, beloofde de
beschikbare media en instrumenten nog eens kritisch tegen
het licht te houden.
Détente rond 3D’s
En zoals er saamhorigheid neerdaalde vanuit het ‘gevende’
Rijk naar de ‘ontvangende’ gemeente, zo klonk ook herhaaldelijk
een pleidooi voor harmonie tussen gemeentebestuur
en gemeenteraad. Spreker Frank Rozenberg, als raadslid voor
een lokale partij in Voorburg net benoemd tot wethouder,
riep op tot een politiek détente rond
de 3D’s. “Ga geen robbertjes politiek
uitvechten. Er zullen fouten worden
gemaakt. Die schrijnende situaties komen.
Hoe ga je daarmee om? Bent u olie
op het vuur of pakt u het samen met elkaar
verantwoordelijk op?” Ook andere
sprekers sloten zich bij die boodschap
aan. Daarnaast was een vaak benoemde
kwestie de information overload die op
raadsleden afkomt. Raadslid Marieke
Witzel uit de gemeente West Maas
en Waal gaf haar collega’s nuttige tips
en relativeerde. “Vooral tegen nieuwe
raadsleden wil ik zeggen: gun jezelf de
tijd. Neem het jezelf niet kwalijk dat je
het niet allemaal weet.”
Put dempen
Een opvallend geluid liet hoogleraar Ira
Helsloot horen. De expert in veiligheidsdenken
waarschuwde voor overreacties
na incidenten. “Na elk incident
hebben we de neiging om te zeggen: dit
nooit weer. ‘Die put gaan we dempen!’
Maar de wereld is een gatenkaas van
putten waar kalveren in verdrinken.
Het dempen van die ene put is zinloos.”
Helsloot kreeg veel bijval van het publiek.
Een raadslid vanuit de zaal: “We
moeten er aan wennen dat het af en toe
‘Enschede’ is.”
‘Rolzuiver’
Tenslotte was er veel aandacht voor
het fenomeen rolzuiverheid. Want het
gevaar voor een raadslid schuilt erin
dat hij de komende tijd op verkeerde
stoelen gaat zitten. Een humoristische
simulatie van ‘moeilijke gesprekken
bij de slager’ versterkte dat idee. In
toneelstukjes rond het fictieve raadslid
Jack bootsten ‘verander-acteurs’ van
Het Consulaat na hoe raadsleden wél
en niet kunnen reageren op lastige
vragen van burgers. Jack: “De zaak met
het PGB zit zo, dat het geld nu gere-alloceerd
wordt voor andere doeleinden.”
Bezorgde moeder: “Gerealloceerd? U
bent er toch voor ons? Ik heb op u gestemd!”
Raadsleden in de zaal konden
suggesties doen voor verbetering die
vervolgens live werden uitgespeeld.
Spelenderwijs kwamen de deelnemers
erachter wat werkt en wat minder goed
werkt. Zo bleek de genoemde rolzuiverheid
belangrijk. Een raadslid moet niet
op de stoel van de wethouder, ambtenaar
of hulpverlener gaan zitten.

Wethouders:
‘We willen duidelijkheid en dóórgaan’
Zo’n 150 wethouders – van Bellingwolde tot Brunssum – schuiven
aan bij het 3D Diner waar ze met elkaar ervaringen uitwisselen
over de decentralisaties. Tussen de gangen door spreken bewindslieden
om daarna aan tafel verder te discussiëren.
De tiende stoel aan elke ronde tafel is gereserveerd:
bewindslieden en Kim Putters, directeur
van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) brengen
de avond roulerend door om zoveel mogelijk
wethouders te spreken.
Plasterk trapt af. “Dit is het grootste verandertraject
in het binnenlands bestuur van de afgelopen
decennia. U bent bestuurder, maar ook onderdeel
van het democratisch proces. Hoe gaat u de raadsleden
erbij betrekken?” Zowel de minister als de
wethouders beseffen dat de raad in korte tijd veel
informatie tot zich moeten nemen en het drukke
maanden worden. Volgens staatssecretaris Van
Rijn is een rustige landing van de decentralisaties
mogelijk, als we allemaal ‘normaal blijven doen’.
Aannames
Het SCP bestudeert de sociale staat van Nederland.
Putters: “Het gaat goed met veel Nederlanders,
maar bij 6 à 7 procent stapelen de
problemen zich op, zoals bij bijstandsmoeders en
niet-Westerse allochtonen.” Putters waarschuwt:
“Onder het beleid liggen veel aannames. Zijn
mantelzorgers inderdaad bereid om zorg te verlenen?
En kunnen mensen op verschillende terreinen
echt meer zelf doen? Er zijn ook mensen
die niet kunnen participeren.” Ook vraagt Putters
zich af of de gemeente weet wat burgers willen.
“Het lokale bestuur moet meer doen, maar niet
voor de burgers denken. Voor je het weet ga je
voor mensen bepalen wat participatie is, terwijl
je juist oproept tot zelfredzaamheid.” Putters
vraagt de wethouders of ze voldoende kennis in
huis hebben. “Laat ons weten wat u nodig van de
landelijke kennisinstituten.”
Aan tafel praat Putters verder over de keukentafelgesprekken.
“Elke gemeente moet daar zijn
eigen weg in vinden, want elke politieke partij
zal de rol van de overheid anders zien. Streef je
als gemeente een bevoogdende rol na, of moeten
mensen een appel doen op hun buren?” De wethouders
merken dat raadsleden door de
bomen het bos niet meer zien. Wethouder
Evers uit Onderbanken: “We nemen
ze zelf niet genoeg bij de hand. Als
er een regionaal overleg gepland staat
over de Participatiewet, dan moet je
vóóraf om tafel gaan met de raden om
de kaders af te spreken. Nu informeren
we de raad pas na afloop.”
Aan tafel veel wethouders uit kleine
gemeenten. Allemaal kunnen ze
nauwelijks iets zelf doen, omdat het
ontbreekt aan expertise en mankracht.
Kleine gemeenten moeten de handen
ineen slaan. Putters voorspelt dat het de
komende jaren veel interessanter wordt
om bij een gemeente te werken dan in
Den Haag. “De tv staat bij jullie.”
Medicijn
“Desespereer niet, ga vrolijk door.”
Staatssecretaris Klijnsma spreekt. “Er
mag best eens iets misgaan. Aan het
einde van de rit zijn mensen beter af
met het concrete van de gemeente dan
met het abstracte van de rijksoverheid.”
Ze roept de wethouders op om ook aandacht
te schenken aan mensen met een
psychische of psychiatrische aandoening.
“Zij komen moeilijk aan de bak,
terwijl werk voor hen vaak écht een
medicijn is. Werk is de beste zorg.”
Aan tafel gaat het gesprek verder. Wethouder
Balk uit Waalre vindt het een
goede zaak dat er op dit moment zoveel
zaken tegelijkertijd gebeuren, zoals
de ontwikkeling naar passend onderwijs.
“Als je vanuit je vroegere jeugd in
aanraking komt met mensen met een
beperking, is het later ook vanzelfsprekender
om iemand met een beperking
aan te nemen.”
Best practices
Annemarie Jorritsma sluit de avond af.
“Om te voorkomen dat elke gemeente
opnieuw het wiel moet uitvinden,
willen we de best practices toegankelijk
maken. Dé methode is: ga met elkaar
in gesprek. Ook beleidsambtenaren
hebben behoefte om ervaringen uit
te wisselen. Bij raadsleden proef ik de
grootste onzekerheid. Mensen, denk
om die Raad! Betrek zowel de coalitie
als de oppositie bij het proces. De
verschillen tussen politieke partijen
komen later wel tot uiting.”
Plasterk, tot slot: “We hebben overwogen
om een toetsmoment in te bouwen,
maar gemeenten willen weten waar ze
aan toe zijn. Het is beter om nu door te
gaan. Wel wordt er in samenspraak met
de VNG een transitiecommissie aangesteld.”
Tot slot roept de minister de
wethouders op om de ruimte te zoeken.
“Heeft u toch veel last van regeltjes,
zoek dan de marge op. Ga er relaxed
mee om.”

Op woensdag 28 mei vond De Decentralisaties Dag plaats in
’s-Hertogenbosch. Een dag vol inspiratie en informatie die gemeenten
helpt om de drie decentralisaties zo goed mogelijk in te voeren.
Er waren deze dag drie speciale programma’s opgesteld één voor
ambtenaren één voor wethouders en één voor raadsleden.
Bedankt voor uw aanwezigheid
HELAAS AL VOL!
Raadsledenprogramma
Ambtenarenprogramma
Wethoudersprogramma
Ronald Plasterk Martin van Rijn Jetta Klijnsma Fred Teeven Annemarie Jorritsma