EMC Seminar Schiphol
EMC Seminar Schiphol
EMC Seminar Schiphol
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
1 <strong>EMC</strong> AIRPORTCITY SCHIPHOL<br />
Paul van Moerkerken<br />
Kees Post / Michel Dagelinckx
Programma<br />
12:30 - 13:00 u. Ontvangst met koffie/thee<br />
13:00 - 13:30u. <strong>EMC</strong> beheersmodel en EM zonering voor Terminalcomplex<br />
en primaire procesgebonden gebouwen<br />
13:30 - 14:50 u. Samenvatting ontwikkelingen <strong>EMC</strong> richtlijn (EU) en<br />
bevindingen AAS, installatievoorschriften, incl. demonstraties<br />
14:50 - 15:10 u. Pauze<br />
15:10 - 15.45 u. <strong>EMC</strong> in praktijk, EM zonering en beoordeling systemen en<br />
apparatuur (deel I)<br />
15:45 - 16.15 u. <strong>EMC</strong> Meten is Weten (deel II, Gerard Grashof, gastspreker<br />
Fluke)<br />
16.15 - 16.45 u. <strong>EMC</strong> in praktijk, Installatievoorschriften (deel III)<br />
16:45 - 17:00 u. Beantwoording vragen en afsluiting.<br />
2<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Wat is en doet <strong>Schiphol</strong> Group? …
<strong>EMC</strong> beheersmodel<br />
Mijlpalen en aktiviteiten sinds jaren ’90<br />
1989-1996 <strong>EMC</strong> Richtlijn 89/336/EEG (na<br />
aanvankelijke overgangsregeling)<br />
2001 <strong>EMC</strong> Beheer AirportCity <strong>Schiphol</strong><br />
2004 Ontwerpgrondslag <strong>EMC</strong><br />
2004 Publicatie EMF richtlijn 2004/40/EEG<br />
(invoering uitgesteld tot 30 april 2012)<br />
2005-2007 Uitvoering diverse <strong>EMC</strong> metingen<br />
Terminalcomplex<br />
4<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
<strong>EMC</strong> beheersmodel<br />
Overzicht aktiviteiten sinds jaren ’90<br />
2007 Invoering nieuwe <strong>EMC</strong> richtlijn<br />
2004/108/EEG<br />
2007-2008 Update Ontwerprichtlijn <strong>EMC</strong> en<br />
EM niveau’s op basis van meetdata<br />
2009.…<br />
Verdere implementatie en handhaving<br />
EM zonering<br />
Beoordeling apparatuur op <strong>EMC</strong><br />
specificaties<br />
Invoeren installatie instructies<br />
5<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Programma<br />
12:30 - 13:00 u. Ontvangst met koffie/thee<br />
13:00 - 13:30u. <strong>EMC</strong> beheersmodel en EM zonering voor Terminalcomplex<br />
en primaire procesgebonden gebouwen<br />
13:30 - 14:50 u. Samenvatting ontwikkelingen <strong>EMC</strong> richtlijn (EU) en<br />
bevindingen AAS, installatievoorschriften, incl.<br />
demonstraties<br />
14:50 - 15:10 u. Pauze<br />
15:10 - 15.45 u. <strong>EMC</strong> in praktijk, EM zonering en beoordeling systemen en<br />
apparatuur (deel I)<br />
15:45 - 16.15 u. <strong>EMC</strong> Meten is Weten (deel II)<br />
16.15 - 16.45 u. <strong>EMC</strong> in praktijk, Installatievoorschriften (deel III)<br />
16:45 - 17:00 u. Beantwoording vragen en afsluiting.<br />
6<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Inleiding: wat is <strong>EMC</strong>?<br />
<strong>EMC</strong> (Elektro Magnetische Compatibiliteit) is het<br />
vermogen van een apparaat of systeem om ongestoord<br />
(zonder degradatie) in een bepaalde omgeving te<br />
functioneren zonder daarbij zelf verstoringen van<br />
apparaten of systemen in die omgeving te veroorzaken.<br />
Immuniteit<br />
vermogen om<br />
stoorspanning en<br />
stoorveld uit<br />
omgeving te<br />
verdragen<br />
Emissie<br />
beperking<br />
geproduceerde<br />
stoorspanning en<br />
stoorveld naar<br />
omgeving<br />
EM omgeving<br />
7<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Voorbeelden <strong>EMC</strong> problemen<br />
Verstoring van radio ontvangst door locale<br />
apparatuur (frequenties van radio ontvangers en<br />
stoorfrequenties worden steeds hoger)<br />
Verstoring van besturingen door onbekende oorzaak<br />
(transients, sterke velden)<br />
Schade aan schakelende voedingen en besturingen<br />
door hoge continue stoorspanning<br />
frequentieregelaars<br />
Schade aan elektronica als gevolg van bliksem (door<br />
uitvoering van aarding/potentiaalvereffening zijn<br />
grootste problemen op te lossen)<br />
8<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
DEMO opstelling<br />
• Storing frequentieregelaar op<br />
temperatuurmeting en radio ontvangst<br />
• EM veld verstoord temperatuurmeting en<br />
veroorzaakt alarm/noodstop<br />
9<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
<strong>EMC</strong> drieluik<br />
Bron<br />
(1)<br />
Koppelweg (3)<br />
Slachtoffer<br />
(2)<br />
Maatregelen<br />
• specificatie emissielimiet<br />
• maatregelen tegen<br />
schakelstoring<br />
• bliksembeveiligings<br />
installatie<br />
• constructie,<br />
betonwapening<br />
Maatregelen<br />
• aarding, afscherming,<br />
PEC<br />
• scheiding van bronslachtoffer<br />
en<br />
bekabeling<br />
• kabelspecificatie<br />
Maatregelen<br />
• specificatie min.<br />
immuniteitsniveau<br />
• filtering,<br />
overspanningsbeveiliging<br />
80% van <strong>EMC</strong><br />
aandacht<br />
10<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
<strong>EMC</strong> volgens beheersmodel<br />
industrieel<br />
Niveau<br />
stoorspanning (LF)<br />
stoorveld (HF)<br />
residentieel<br />
Ongevoeligheid<br />
(immuniteit)<br />
<strong>EMC</strong> marge<br />
emissie<br />
immuniteit industrieel<br />
EN61000-6-2<br />
immuniteit residentieel<br />
EN61000-6-1<br />
emissie industrieel<br />
EN61000-6-4<br />
emissie residentieel<br />
EN61000-6-3<br />
frequentie<br />
11<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
EMI = ElectroMagnetische Interferentie<br />
stoorspanning (LF)<br />
stoorveld (HF)<br />
immuniteitsniveau<br />
immuniteitslimiet<br />
(volgens norm)<br />
emissielimiet<br />
(volgens norm)<br />
emissieniveau<br />
frequentie<br />
12<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
EM niveaus volgens IEC 61000-2-5<br />
Niveau Beschrijving omgeving Typische apparatuur<br />
1 Medische ruimten,<br />
laboratoria of gevoelige<br />
telecom ruimten.<br />
2 Kantoorruimten en<br />
ruimten voor<br />
huishoudelijk gebruik.<br />
Openbare ruimte.<br />
3 Industriële omgeving,<br />
technische ruimten,<br />
MCC’s<br />
4 Zwaar industriële<br />
omgeving.<br />
Diagnose apparatuur,<br />
EEG/ECG apparatuur<br />
PC’s, netwerkapparatuur,<br />
HUB’s,<br />
switches, printers,<br />
audio- en video<br />
apparatuur<br />
PLC’s, magneetschakelaars,<br />
frequentieregelaars,<br />
motoren, kleppen,<br />
portofoons 2-5W,<br />
detectiepoortjes<br />
Frequentieregelaars<br />
zonder RFI filters,<br />
grote UPS systemen,<br />
sterke RF zenders,<br />
lineaire motor BASS<br />
Kenmerken<br />
Goed beschermde omgeving / gevoelige omgeving<br />
Afgeschermde ruimten d.m.v. staalconstructies of<br />
betonwapening. Er zijn (filter)maatregelen genomen<br />
t.a.v. de voedingsspanning (b.v. UPS,<br />
scheidingstransformator).<br />
Beschermde omgeving. Hoge concentratie aan<br />
(residentiële) kantoor- en netwerkapparatuur. Geen<br />
sterke stoorbronnen aanwezig.<br />
Min of meer onbeschermde omgeving waar<br />
industriële stoorbronnen zijn te vinden zoals<br />
vermogenselectronica (frequentieregelaars), relatief<br />
sterke zenders.<br />
Omgeving met sterke stoorbronnen zoals<br />
hoogspannings(schakel)apparatuur, industriële<br />
apparatuur die niet voldoet aan niveau 3<br />
specificaties. Omgeving dicht bij antennes van<br />
sterke radiocommunicatie zenders.<br />
OPMERKING: Niveau 2 komt overeen met dat van de residentiele- en licht industriële omgeving volgens de generieke<br />
normen IEC 61000-6-3 (EN50081-1) en IEC 61000-6-1 (EN50082-1), terwijl niveau 3 overeen komt met het<br />
industriële niveau volgens de generieke normen IEC 61000-6-4 (EN50081-2) en IEC61000-6-2 (EN50082-2).<br />
13<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
EM zonering <strong>Schiphol</strong> Airport<br />
4<br />
5<br />
1<br />
medische<br />
ruimte<br />
2<br />
3 terminal 2 3<br />
HS omgeving<br />
Interfacing tussen<br />
EM niveaus via<br />
geleiding en velden!<br />
kantoren<br />
1 zeer gevoelig<br />
2 residentieel, huishoudelijk<br />
3 industrieel<br />
4 zwaar industrieel/hoogspanning<br />
5 uitzonderlijk (b.v. directe bliksem)<br />
14<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
EM zonering (2)<br />
<br />
<br />
specificatie van EM niveau’s voor apparatuur in verschillende EM zones<br />
specificatie van interfaces tussen EM zones<br />
emissie<br />
niveau<br />
dB<br />
45<br />
level 4<br />
30<br />
level 3<br />
15<br />
level 2<br />
0<br />
level 1<br />
0.15 1 10 30 100MHz<br />
1 GHz<br />
frequentie<br />
ca. 15 dB (factor 4) demping vereist per zoneovergang<br />
15<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Praktische consequenties<br />
apparatuur<br />
Voorbeeld: frequentieregelaar<br />
Output filter<br />
om te voldoen<br />
aan EM niveau<br />
3<br />
~<br />
~<br />
I CM<br />
M<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Doelstelling <strong>EMC</strong> beheer<br />
Minimaliseren elektromagnetische verstoring<br />
van systemen binnen AirportCity<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
EM niveaus per locatie vastleggen (EM zoneplan)<br />
Afspraken over toepassing <strong>EMC</strong> normen voor<br />
apparatuur op basis van EM zoneplan (in lijn met<br />
CE-eisen/<strong>EMC</strong> richtlijn 2004/108/EEG)<br />
Afspraken over installatietechnieken (aarding,<br />
kabelafscherming, kabelscheiding)<br />
<strong>EMC</strong> taken, verantwoordelijkheden, bevoegdheden<br />
Frequentiegebruik en etherbeheer <strong>Schiphol</strong>, actief<br />
anticiperen op radiotechnische ontwikkelingen<br />
17<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
<strong>EMC</strong> beheer: combinatie van maatregelen<br />
<br />
<br />
<strong>EMC</strong> eisen stellen aan de afzonderlijke<br />
apparaten (op basis van <strong>EMC</strong> normen<br />
en in lijn met EM niveau van de<br />
omgeving). Ontwerprichtlijn <strong>EMC</strong>,<br />
EN/IEC 61000 serie<br />
Installatiemaatregelen. Reductie<br />
koppelweg tussen bron en slachtoffer<br />
en instandhouding gebieden met<br />
verschillende EM niveaus.<br />
<strong>EMC</strong> installatie instructie<br />
Terminalcomplex, IEC 61000-5-2<br />
18<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
EM zones terminalcomplex<br />
Gebruiksfunctie Omschrijving EM<br />
niveau<br />
Verkeersgebied Terminalruimte, gangen, rolpaden, trappen etc 3<br />
Technische ruimten <strong>Schiphol</strong> Telematics: routers, hubs, modems etc. 2<br />
Technische ruimten Besturingsapparatuur, laag vermogen schakelkasten, 3<br />
luchtbehandeling<br />
Technische ruimten MCC, frequentiegeregelde motoren, BASS 4<br />
Bagagekelder Typische industriële installaties (banden, motoren etc.) 3/4<br />
Stationsruimte Nabij tractie installatie 3/4<br />
In terminal, op daken Opstelpunten antennes voor (tele)communicatie 3/4<br />
Luchthavengebouw Algemene publieksruimte, lounge, wachtkamer 2<br />
Kantoren Kantoren in- en boven terminalgebied 2<br />
Winkelgebied Residentiële, commerciële ruimten 2<br />
Speciale aandacht voor transiënts<br />
19<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Praktische uitwerking EM zonering Terminal<br />
viewer<br />
20 <strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Praktische uitwerking EM zonering Terminal<br />
viewer<br />
21 <strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Praktische uitwerking EM zonering Terminal<br />
viewer<br />
22 <strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Voorbeeld: stoorprobleem handscanner<br />
ter plaatse van bagageband<br />
Stoorproblemen RS-422<br />
communicatieverbindin<br />
g<br />
Hoge stoorstromen<br />
door installatie a.g.v.<br />
starten/stoppen<br />
motoren (EM zone 4)<br />
EM zone conflict in<br />
besturingsinstallatie<br />
(EM zone 3)<br />
Niet afgeschermde<br />
databekabeling<br />
23 <strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
EM zone conflict in installatietechniek<br />
Aansluitklemmen<br />
afscherming<br />
Profibuskabels<br />
Aansluitklem<br />
afscherming<br />
communicatiekabel<br />
HF stroommeting<br />
complete<br />
communicatiekabel<br />
I/O bedrading van<br />
niet afgeschermde<br />
kabels<br />
HF stroommeting<br />
aderparen (zonder<br />
afscherming)<br />
Kunststof<br />
wartels<br />
24 <strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Noodzakelijke <strong>EMC</strong> maatregelen:<br />
Ontstoring bij de bron: vanwege het grote aantal<br />
schakelhandelingen, gebruik van solid state<br />
relais/elektronische motorsturingen,<br />
Strikte EM zone overgang in besturingskast: alle<br />
kabels afschermen en ter plaatse van de invoer<br />
scherm laagohmig aansluiten<br />
Immuniteit besturingsaparatuur volgens juiste EM<br />
zone (3)<br />
Verder inzoomen op bronnen…<br />
25 <strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Verschillende EMI bronnen<br />
Continu<br />
Schakelende<br />
voedingen (SMPS)<br />
Frequentieregelaar<br />
UPS<br />
Digitale elektronica<br />
met klokfrequentie<br />
Transiënt<br />
Relais<br />
Magneetschakelaar<br />
Bliksem<br />
ESD<br />
Kortsluiting<br />
HS doorslag<br />
26<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Voorbeeld: frequentieregelaar<br />
I = C.dU/dt = 10 -9 . 3.10 9 = 3A pp<br />
dU/dt = 3 kV/µs<br />
~<br />
~<br />
hoogfrequent<br />
stroomtang<br />
I CM<br />
C = 1 nF = 10 -9 As/V<br />
M<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Frequentiespectrum periodieke signalen<br />
(Fourier)<br />
U<br />
U<br />
tijd<br />
tijd<br />
T<br />
T<br />
U<br />
Tijd domein<br />
U<br />
Tijd domein<br />
f 1 =1/T<br />
f (Hz)<br />
f 1 =1/T 2f 1 3f 1 4f 1 5f 1<br />
f (Hz)<br />
Frequentie domein<br />
Frequentie domein<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Frequentiespectrum periodiek signaal<br />
A<br />
.9A<br />
2Aδ<br />
(dB)<br />
slope = -20 dB/dec<br />
.5A<br />
τ<br />
slope = -40 dB/dec<br />
.1A<br />
0<br />
τ r<br />
τ f<br />
t<br />
f 1 ≈1/πτ<br />
f 2 ≈1/πτ r<br />
f<br />
T<br />
pulsvormig periodiek signaal<br />
Overeenkomstig frequentie spectrum<br />
δ = duty cycle<br />
DEMO 4<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Blokschema meetopstelling<br />
Besturingskast<br />
Procesinstallatie<br />
A<br />
~<br />
~<br />
88.8 °C<br />
C<br />
D<br />
current<br />
clamp<br />
B<br />
M<br />
3~<br />
circuit breaker (CB) /<br />
solid state relay (SSR)<br />
I<br />
F<br />
E<br />
T<br />
H<br />
G<br />
multiplexer<br />
multiplexer<br />
J
Meting (common mode)<br />
stoorstroom<br />
C<br />
U<br />
I DM<br />
L<br />
I CM<br />
C<br />
Circuits met geschakelde belasting sterk asymmetrisch<br />
(geaarde nulgeleider bij 230V AC , geaarde minus bij<br />
24V DC )<br />
31<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Transiënten<br />
Meervoudige transiënt (EFT=Electrical fast<br />
transient) volgens IEC 61000-4-4<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Measurement of CM<br />
current<br />
Burst/EFT (Electrical<br />
Fast Transient) van<br />
pneumatische klep
Verouderingsmetingen<br />
Uitgevoerde proef met<br />
60.000x schakelen van 3kV<br />
schakelaar spoel<br />
Meting EFT voor en na<br />
duurproef<br />
voor<br />
PULS<br />
GENERATOR<br />
na<br />
+24V DC +110V DC<br />
1<br />
2<br />
7<br />
11<br />
Smitt D/YBM 24V DC<br />
Trip spoel<br />
3 kV schakelaar<br />
34<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Veroudering door inbranden<br />
schakelcontacten<br />
35<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Ontstoormaatregelen schakelende<br />
inductieve belasting<br />
P=½LI 2 → ½CU 2<br />
U<br />
C<br />
I<br />
L load<br />
L kabel<br />
Spanning en<br />
lekstroom<br />
secundaire zijde<br />
U<br />
C<br />
L load<br />
36<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Ontstoormaatregelen inductieve<br />
belasting<br />
RC netwerk (AC, DC, n≈∞)<br />
Vrijloopdiode (DC, n≈∞)<br />
Varistor (AC, DC, n
Ontstoormaatregelen inductieve<br />
belasting<br />
DC<br />
AC<br />
DC<br />
AC<br />
Ontkoppelnetwerk<br />
in<br />
connectorhuis<br />
ontkoppel<br />
netwerk<br />
ontkoppelnetwerk tussen<br />
spoel en connector<br />
Magneet<br />
schakelaar<br />
Spoel<br />
pneumatische<br />
klep<br />
38<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Karakteristieken solid state relais<br />
Spanningsvorm magneetschakelaar<br />
DEMO 7<br />
Spanningsvorm solid state relais<br />
Schakelen bij<br />
nuldoorgang, geen<br />
opgeslagen energie,<br />
Vertraging max. 10ms<br />
Machineveiligheid.<br />
Voorbeeld roldeur:<br />
v=2m/s, ∆t=10ms →<br />
∆l=2m/s.10ms=2cm<br />
39<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Transiënts volgens de <strong>EMC</strong> normen<br />
emissie<br />
Emissie: definitie van “click”, t200ms<br />
Bepalen van “click rate” N (aantal clicks/minuut)<br />
Limiet L voor continue stoorspanning/stoorveld,<br />
verhoogd met 44dB voor N
Emissie volgens IEC 61000-6-4<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Voorbeeld emissiemeting<br />
click<br />
42<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Voorbeeld motoren bagagebanden<br />
LF<br />
Laagfrequent inschakelstroom<br />
motor 2,2kW<br />
HF<br />
43<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Transiënts volgens de <strong>EMC</strong> normen<br />
immuniteit<br />
Immuniteitstest volgens EN/IEC 61000-4-4<br />
(EFT)<br />
I = C.dV/dt, C=50-200pF<br />
I = 100.10 -12 . 1.10 3 /5.10 -9<br />
I = 20A pp<br />
(max)<br />
44<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Programma<br />
12:30 - 13:00 u. Ontvangst met koffie/thee<br />
13:00 - 13:30u. <strong>EMC</strong> beheersmodel en EM zonering voor Terminalcomplex<br />
en primaire procesgebonden gebouwen<br />
13:30 - 14:50 u. Samenvatting ontwikkelingen <strong>EMC</strong> richtlijn (EU) en<br />
bevindingen AAS, installatievoorschriften, incl.<br />
demonstraties<br />
14:50 - 15:10 u. Pauze<br />
15:10 - 15.45 u. <strong>EMC</strong> in praktijk, EM zonering en beoordeling systemen en<br />
apparatuur (deel I)<br />
15:45 - 16.15 u. <strong>EMC</strong> Meten is Weten (deel II)<br />
16.15 - 16.45 u. <strong>EMC</strong> in praktijk, Installatievoorschriften (deel III)<br />
16:45 - 17:00 u. Beantwoording vragen en afsluiting.<br />
45<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Scheiding EM niveaus via voeding<br />
Binnenkomende voeding 50 kV<br />
10 kV<br />
10 kV<br />
Laagspanning<br />
400V<br />
Licht/kracht<br />
10 kV<br />
apparatuur<br />
Aandachtspunt terminal:<br />
Laagspanning<br />
400V<br />
Licht/kracht<br />
Stoorspanning via<br />
gemeenschappelijke voeding/<br />
netvervuiling (LF tot 10 MHz)<br />
PC<br />
EM niveau 2<br />
FO<br />
EM niveau 3<br />
46<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Configuratie datacenter<br />
Kritieke apparatuur<br />
achter UPS<br />
UPS<br />
Security<br />
apparatuur<br />
Data apparatuur<br />
Frequentiegeregelde<br />
koelmachine<br />
47 <strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Eisen volgens<br />
Productnorm<br />
IEC 61800-3<br />
• 1 st environment: openbaar LS net<br />
• 2 nd environment: industrieel net<br />
• vermogen (fasestroom ≤, > 100A)<br />
•A11 limieten (I ph >100A):<br />
EM niveau 4,5,<br />
•Niet toegestaan<br />
3<br />
2<br />
4<br />
5<br />
48<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Gemeten emissie (frequentiedomein)<br />
IEC 61800-3/A11<br />
2 nd<br />
environment,<br />
I ph<br />
> 100A<br />
50dB<br />
Industrieel niveau<br />
(EM niveau 3)<br />
49<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Gemeten emissie LS verdeler (tijddomein)<br />
Koelmachine (FO) uit<br />
Koelmachine (FO) aan<br />
50<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Oplossing configuratie datacenter<br />
UPS<br />
UPS<br />
?<br />
PLC<br />
Security<br />
apparatuur<br />
Data apparatuur<br />
Frequentiegeregelde<br />
koelmachine<br />
51 <strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Conclusies t.a.v. EM zonering<br />
Schrijf generieke normen voor in bestek<br />
Alleen CE is niet goed!<br />
Breng op basis van EM zonering scheiding<br />
aan in laagspanningsnetten<br />
Controleer <strong>EMC</strong> specificaties apparatuur<br />
52 <strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Programma<br />
12:30 - 13:00 u. Ontvangst met koffie/thee<br />
13:00 - 13:30u. <strong>EMC</strong> beheersmodel en EM zonering voor Terminalcomplex<br />
en primaire procesgebonden gebouwen<br />
13:30 - 14:50 u. Samenvatting ontwikkelingen <strong>EMC</strong> richtlijn (EU) en<br />
bevindingen AAS, installatievoorschriften, incl. demonstraties<br />
14:50 - 15:10 u. Pauze<br />
15:10 - 15.45 u. <strong>EMC</strong> in praktijk, EM zonering en beoordeling systemen en<br />
apparatuur (deel I)<br />
15:45 - 16.15 u. <strong>EMC</strong> Meten is Weten (deel II,<br />
Gerard Grashof, gastspreker Fluke)<br />
16.15 - 16.45 u. <strong>EMC</strong> in praktijk, Installatievoorschriften (deel III)<br />
16:45 - 17:00 u. Beantwoording vragen en afsluiting.<br />
53<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Programma<br />
12:30 - 13:00 u. Ontvangst met koffie/thee<br />
13:00 - 13:30u. <strong>EMC</strong> beheersmodel en EM zonering voor Terminalcomplex<br />
en primaire procesgebonden gebouwen<br />
13:30 - 14:50 u. Samenvatting ontwikkelingen <strong>EMC</strong> richtlijn (EU) en<br />
bevindingen AAS, installatievoorschriften, incl.<br />
demonstraties<br />
14:50 - 15:10 u. Pauze<br />
15:10 - 15.45 u. <strong>EMC</strong> in praktijk, EM zonering en beoordeling systemen en<br />
apparatuur (deel I)<br />
15:45 - 16.15 u. <strong>EMC</strong> Meten is Weten (deel II)<br />
16.15 - 16.45 u. <strong>EMC</strong> in praktijk, Installatievoorschriften (deel III)<br />
16:45 - 17:00 u. Beantwoording vragen en afsluiting.<br />
54<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Installatievoorschriften t.b.v. <strong>EMC</strong><br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Vanaf 2008 wordt een bibliotheek van<br />
installatievoorschriften voor <strong>EMC</strong> opgebouwd<br />
Doel <strong>EMC</strong> installatievoorschriften is:<br />
– Opvangen van verschillen in <strong>EMC</strong> specificaties van apparatuur en<br />
omgevingscondities; bijvoorbeeld zone 2 product in een zone 3<br />
omgeving<br />
– Realisatie van een adequate bliksembeveiliging; IEC 62305<br />
Hierbij wordt gebruik gemaakt van de al een aantal jaren<br />
eerder opgestarte realisatie van een potentiaalvereffening<br />
netwerk in de Terminal<br />
Begin 2009 is op verzoek van een nieuwe huurder in het<br />
Outlook gebouw een installatieontwerp voor aarding en<br />
<strong>EMC</strong> uitgewerkt t.b.v. een hoogwaardige ICT netwerk<br />
infrastructuur <strong>EMC</strong> case VDM<br />
55<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
<strong>EMC</strong> case VDM<br />
<br />
<br />
<br />
Wens klant is een hoogwaardige ICT infrastructuur tot<br />
10GB/s<br />
Continuïteit, snelheid en betrouwbaarheid van de<br />
communicatie met de buitenwereld is essentieel voor de<br />
handelaren van deze bank<br />
of S/FTP<br />
Welk type netwerkbekabeling toe te passen: F/UTP<br />
56<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Opbouw ICT netwerk infrastructuur<br />
<strong>Schiphol</strong> Airport (1)<br />
POP (Point of Present)<br />
PAN (Primaire Aansluit Netwerk)<br />
San (Secundair aansluitnetwerk) TER (Terrain Equipment Room)<br />
NER (Nodal Equipment Room) SER (Satelliet Equipment Room)<br />
57<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Opbouw ICT netwerk infrastructuur<br />
<strong>Schiphol</strong> Airport (2)<br />
<br />
<br />
<br />
Van TER (buiten) naar NER<br />
(binnen) is via glasvezel (FO)<br />
voor internetverbindingen en<br />
Cu bekabeling voor<br />
telefoonlijnen<br />
Voor de ‘verticale bekabeling’<br />
van NER naar SER<br />
(klantruimte) wordt FO en Cu<br />
bekabeling toegepast<br />
Voor de ‘horizontale<br />
bekabeling’ van SER naar<br />
werkplekken wordt<br />
netwerkbekabeling toegepast<br />
58<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Vervolg <strong>EMC</strong> case VDM<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
De klant huurt een aantal kantoorvleugels (D, E en F) op de<br />
4 e etage van het Outlook gebouw (fase 2)<br />
Voor ontsluiting van alle werkplekken is in de middelste<br />
kantoorvleugel (E) een main equipmentroom als SER met<br />
switches, routers, etc. voorzien<br />
De SER wordt met een tweetal FO (glasvezel) verbindingen,<br />
via gescheiden kabeltracés naar twee verschillende NER’s,<br />
redundant ontsloten<br />
Daarnaast is een ‘verticaal’ Cu kabeltracé vanuit één van de<br />
NER’s naar betreffende SER voorzien t.b.v. een aantal<br />
analoge telefoonverbindingen.<br />
59<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
<strong>EMC</strong> aandachtspunten case VDM (1)<br />
<br />
<br />
<br />
Randvoorwaarde voor <strong>EMC</strong> is dat de aarding en<br />
potentiaalvereffening van het gebouw in orde is.<br />
Het Outlook gebouw bestaat uit een stalen geraamte en<br />
beton. Daarmee is het gebouw van zichzelf heel geschikt<br />
voor <strong>EMC</strong>. De bestaande aardingsinstallatie in het gebouw is<br />
echter conventioneel: stervormig opgebouwd<br />
Ten behoeve van VDM is het aardingssysteem op de 4 e etage<br />
opgewaardeerd naar state of the art á la IEC62305-4 (de<br />
nieuwe norm voor bliksembeveiliging): een vermaasde<br />
aarding met gebruikmaking van:<br />
de stalen delen van het gebouw,<br />
25mm 2 aardleidingen als PEC in de kabeltracés<br />
de draagconstructie van verhoogde vloeren<br />
60<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
<strong>EMC</strong> aandachtspunten case VDM (2)<br />
<br />
<br />
<br />
Cruciaal is verder de potentiaalvereffening op zoneovergangen; de<br />
bekabeling en leidingen die naar buiten of het dak op gaan. Zie<br />
zoneconcept IEC62305-4.<br />
Verder is een aardringleiding in de<br />
kabelschacht op de 4 e verdieping<br />
voorzien, onderdeel van het<br />
vermaasde aardnet in de kantoren,<br />
waarmee potentiaalvereffening van<br />
de diverse gebouwinstallaties en<br />
voedingen kan worden gerealiseerd<br />
Bij gebrek aan een geconditioneerd<br />
kabeltracé en ten behoeve van<br />
potentiaalvereffening is de verticale<br />
Cu bekabeling afgeschermd gekozen<br />
61<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
PEC aardnet<br />
vereffend met<br />
staalconstructie<br />
gebouw<br />
<strong>EMC</strong> case VDM<br />
Foto’s<br />
Aardringleiding<br />
kabelschacht E4.04<br />
tbv<br />
potentiaalvereffenin<br />
g diverse installaties<br />
SER: main<br />
equipmentroo<br />
m klant<br />
PEC aardnet<br />
vereffend met<br />
staalconstructie<br />
gebouw<br />
Aardnet van<br />
25mm 2 PEC in<br />
kabeltracés<br />
62<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
<strong>EMC</strong> case VDM<br />
<br />
Welk type netwerkbekabeling toe te passen: F/UTP of S/FTP<br />
<br />
Vanwege de beter <strong>EMC</strong> eigenschappen, de gewenste zeer<br />
hoge bandbreedte tot 10GB/s en moeilijkheid om kabeltracés<br />
overal geconditioneerd (bijv. door kabelscheiding) te houden<br />
is S/FTP netwerkbekabeling geadviseerd voor VDM<br />
63<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Conclusies <strong>EMC</strong> beheer<br />
Terminalcomplex is ingedeeld in EM zones (14.000)<br />
Apparatuur, systemen en procesmiddelen worden<br />
beoordeeld op <strong>EMC</strong> specificaties conform EM zone<br />
Installatietechniek in belangrijke mate bepalend voor<br />
<strong>EMC</strong> (apparatuurniveau en handhaving EM zonering)<br />
→ regels voor aarding, kabelgoten, kabelscheiding,<br />
kasten, kabelinvoer, voeding apparatuur, enz.<br />
(<strong>EMC</strong>) aandacht voor toepassing nieuwe<br />
technologien (hogere frequenties, RF-ID, UWB, etc.)<br />
Interdisciplinair ontwerpen (E, W en B)<br />
Adequate <strong>EMC</strong> risico beheer door toetsing.<br />
64<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009
Dank u wel voor uw<br />
aandacht!<br />
<strong>EMC</strong> vragen?<br />
<strong>EMC</strong> seminar 27 mei 2009