23.10.2014 Views

20080401 G-89-27-18-eindrapport-Heerlijke-Heulebeek ... - Leiedal

20080401 G-89-27-18-eindrapport-Heerlijke-Heulebeek ... - Leiedal

20080401 G-89-27-18-eindrapport-Heerlijke-Heulebeek ... - Leiedal

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

april 2008, <strong>eindrapport</strong>


Dit document is een publicatie van:<br />

Intercommunale <strong>Leiedal</strong><br />

President Kennedypark 10 - BE-8500 Kortrijk<br />

tel +32 56 24 16 16 - fax +32 56 22 <strong>89</strong> 03<br />

stedenbouw@leiedal.be<br />

Opdrachtgever:<br />

Intercommunale <strong>Leiedal</strong><br />

Stad Kortrijk<br />

Gemeente Kuurne<br />

Gemeente Wevelgem<br />

Projectleiding:<br />

Bram Breedveld, landschapsarchitect Landlab (Nl)<br />

Wilfried Vandeghinste, <strong>Leiedal</strong><br />

Ontwerpers:<br />

Bram Breedveld, landschapsarchitect Landlab (Nl)<br />

Wilfried Vandeghinste<br />

Stefaan Verreu<br />

Steven Hoornaert<br />

2<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


Inhoudsopgave<br />

1 Inleiding 7<br />

1.1 Context & aanleiding project 7<br />

1.2 Projectdefinitie ‘<strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong>’ 7<br />

1.2.1 Ruimtelijke afbakening van het projectgebied 7<br />

1.2.2 Afbakening van 9 deelgebieden 7<br />

1.2.3 Selectie van sleutelkwesties 7<br />

1.3 Processtructuur 10<br />

2 Analyse bestaande kwaliteiten 13<br />

3 Sleutelkwesties 23<br />

3.1 Waterberging & hermeandering <strong>Heulebeek</strong> 23<br />

3.1.1 Decretaal kader 23<br />

3.1.2 Waterberging <strong>Heulebeek</strong> 23<br />

3.1.3 Hermeandering <strong>Heulebeek</strong> 25<br />

3.2 Waterkwaliteit <strong>27</strong><br />

3.3 Fietsroutes 29<br />

3.4 Recreatiepolen 33<br />

3.5 <strong>Heulebeek</strong> als ecologische komvallei en als drager van de open ruimte 35<br />

3.5.1. Ecologische komvallei van de <strong>Heulebeek</strong> 35<br />

3.5.2. Open-ruimtegebieden aansluitend op de beekvallei 35<br />

3.6 <strong>Heulebeek</strong> als drager van groene publieke ruimte, natuurzones & recreatiezones in de kernen 37<br />

3.7 Wonen als hefboom voor groen 39<br />

3.8 Waterspaarbekkens voor landbouw 41<br />

4 Visie 44<br />

5 Algemene actiepunten 44<br />

5.1 Waterberging 44<br />

5.2 Waterkwaliteit 44<br />

5.3 Recreatieve fietsroute <strong>Heulebeek</strong> 44<br />

5.4. Ecologisch netwerk 44<br />

6 Structuurschets - actieplan per deelgebied 45<br />

6.1 Deelgebied 1: Open ruimte ten westen van Moorsele 49<br />

6.2 Deelgebied 2: Kern van Moorsele 53<br />

6.3 Deelgebied 3: Bergelen 57<br />

6.4 Deelgebied 4: Kern van Gullegem 61<br />

6.5 Deelgebied 5: Open ruimte tussen Gullegem en Heule 65<br />

6.6 Deelgebied 6: Kern van Heule 69<br />

6.7 Deelgebied 7: Open ruimte rond Preetjesmolen 75<br />

6.8 Deelgebied 8: Kern van Heule-Watermolen 79<br />

6.9 Deelgebied 9: Leiemeersen Kuurne 83<br />

7 Slot - verder verloop 87<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

3


4<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


Inleiding - projectdefinitie<br />

<strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

5


figuur: stroomgebied <strong>Heulebeek</strong> als<br />

onderdeel van het Leiebekken<br />

Legende<br />

grens stroomgebied heulebeek<br />

bevaarbare waterlopen<br />

beek categorie 1<br />

beek categorie 2<br />

beek categorie 3<br />

<strong>Heulebeek</strong> categorie 1<br />

<strong>Heulebeek</strong> categorie 2<br />

schaal: 1:75.000<br />

6<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


1 Inleiding<br />

1.1 Context & aanleiding project<br />

Het project <strong>Heulebeek</strong> is ontstaan vanuit twee bewegingen (bottom-up & top-down).<br />

Begin 2005 heeft de Open Werkgroep <strong>Heulebeek</strong> 1 tijdens een bezoek van het<br />

stadsbestuur van Kortrijk aan de <strong>Heulebeek</strong>, een oproep gedaan naar een Heuls project.<br />

Met dit project wenst men de <strong>Heulebeek</strong>vallei als landschap en erfgoed opnieuw een<br />

centrale plaats te geven in Heule. Op vraag van de stad werd in juli 2005 door deze<br />

Open Werkgroep <strong>Heulebeek</strong> een dossier afgewerkt waarin de <strong>Heulebeek</strong>vallei op<br />

grondgebied Kortrijk (Heule) vanuit verschillende invalshoeken belicht werd. De Open<br />

Werkgroep <strong>Heulebeek</strong> definieert haar visie voor de <strong>Heulebeek</strong>vallei als een project dat<br />

‘zuurstof voor mens en milieu’ biedt.<br />

Daarnaast werkte de intercommunale <strong>Leiedal</strong> sedert 2003 - in samenwerking met de<br />

K.U.Leuven - aan het project ‘Verbeelding van de Streek’ om een visie op te bouwen<br />

rond het thema ‘landschap’ in Zuid-West-Vlaanderen. Op basis van dit verkennend<br />

ontwerpend onderzoek werd een groen netwerk voor de regio Kortrijk uitgetekend.<br />

Hierbij moet de <strong>Heulebeek</strong>vallei één van de primaire groenassen van deze regionale<br />

groenstructuur vormen.<br />

Beide initiatieven kunnen ook ingepast worden binnen het vigerend ruimtelijk<br />

planningskader. De <strong>Heulebeek</strong> is immers geselecteerd als ‘natuurverbindingsgebied’ in<br />

het provinciaal ruimtelijk structuurplan West-Vlaanderen en ook in de gemeentelijke<br />

ruimtelijke structuurplannen van Wevelgem, Kortrijk en Kuurne vormt de <strong>Heulebeek</strong> een<br />

belangrijk gegeven waarrond de gemeenten op een actieve manier willen werken.<br />

Eind 2005 bracht <strong>Leiedal</strong> dus de drie betrokken gemeenten binnen het arrondissement<br />

Kortrijk, nl. Wevelgem, Kortrijk en Kuurne, samen om een intergemeentelijk project op<br />

te starten over de <strong>Heulebeek</strong>.<br />

1.2 Projectdefinitie ‘<strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong>’<br />

Op basis van een beslissing van de raad van bestuur van de intercommunale<br />

<strong>Leiedal</strong> werd een projectdefinitie voor de ‘<strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong>’ opgemaakt. In deze<br />

projectdefinitie, die in februari 2006 werd gefinaliseerd, werden de doelstellingen van<br />

het project scherp gesteld.<br />

Het project voor de <strong>Heulebeek</strong> wordt opgezet als een gebiedsgericht, geïntegreerd en<br />

intergemeentelijk project:<br />

• gebiedsgericht, waarbij het project duidelijk ruimtelijk wordt afgebakend. Risico<br />

bestaat immers dat het dossier anders te grote proporties zou aannemen, waardoor<br />

de uitvoerbaarheid op korte termijn in het gedrang komt.<br />

• geïntegreerd, zodat de verschillende sleutelkwesties en beleidsdomeinen<br />

tergelijkertijd met elkaar worden beschouwd. Er wordt dus afgestapt van een louter<br />

sectorale aanpak, omdat dit nefast is voor de coherentie van het project.<br />

• intergemeentelijk, zodat de <strong>Heulebeek</strong>vallei als een structurerende drager<br />

voor het noorden van de Kortrijkse regio wordt uitgebouwd. Naast vele lokale<br />

actiepunten zijn er immers verschillende aspecten, die op een bovenlokaal niveau<br />

moeten worden aangepakt zoals de overstromingen, de waterkwaliteit, recreatieve<br />

fietsroute, ...<br />

1.2.1 Ruimtelijke afbakening van het projectgebied<br />

De <strong>Heulebeek</strong> ontspringt nabij Passendale, zo’n 20 km ten oosten van de monding in de<br />

Leie. De beek neemt een 15-tal zijbeken op. Het totale stroomgebied van de <strong>Heulebeek</strong><br />

en haar zijbeken bedraagt 10.900 ha. De <strong>Heulebeek</strong> stroomt door landelijk gebied tot<br />

Moorsele en stroomt Kortrijk (Heule) binnen ter hoogte van Gullegem en verlaat Heule<br />

ter hoogte van de R8 te Kuurne, waar ze in de Leie uitmondt.<br />

Het gebied dat in dit project aan bod komt is het gebied dat zich situeert op het<br />

grondgebied van Kuurne, Kortrijk (Heule) en Wevelgem (Gullegem en Moorsele). Dit<br />

projectgebied, dat loopt van de gemeentegrens Ledegem-Moorsele tot aan de monding<br />

van de <strong>Heulebeek</strong> in de Leie te Kuurne, komt ongeveer overeen met de benedenloop<br />

van de <strong>Heulebeek</strong>. Dit deel van de <strong>Heulebeek</strong> is een beek categorie 1 en staat onder<br />

beheer van de Afdeling Water van de Vlaamse Milieumaatschappij.<br />

Er werd dus niet geopteerd om ook de bovenloop van de <strong>Heulebeek</strong> bij het project<br />

te betrekken omdat dit onder een andere beekbeheerder valt (nl. provincie West-<br />

Vlaanderen) én omdat de ruimtelijke context en probleemstellingen grondig<br />

verschillen. Het gebied van Passendale tot Moorsele is hoofdzakelijk een landelijk<br />

gebied, terwijl de regio Kortrijk veel meer verstedelijkt is. De open ruimte ten westen<br />

van Moorsele werd toch betrokken bij het project omwille van de correlatie met de<br />

overstromingsproblematiek.<br />

1.2.2 Afbakening van 9 deelgebieden<br />

Uit het verkennend onderzoek en de analyse van de bestaande toestand blijkt dat<br />

de vallei van de <strong>Heulebeek</strong> geen continue groene ruimte is en geen éénduidig beeld<br />

heeft binnen het projectgebied. Op het bijgevoegde schema (zie volgende pagina)<br />

wordt aangeduid dat de <strong>Heulebeek</strong> telkens afwisselend een open-ruimtegebied en een<br />

bebouwde kern doorsnijdt. En de <strong>Heulebeek</strong> is geen structurerend element in deze<br />

steeds veranderende ruimtelijke context, omdat de schaal van de <strong>Heulebeek</strong> veel<br />

kleinschaliger is in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Leie of het kanaal Bossuit-Kortrijk.<br />

In totaal werden 9 verschillende deelgebieden gedefinieerd, telkens met een eigen<br />

voorkomen en identiteit. In de verdere visievorming werd deze afbakening in 9<br />

deelgebieden als een uitgangspunt meegenomen.<br />

1.2.3 Selectie van sleutelkwesties<br />

Om het project beheersbaar te houden en op een geïntegreerde wijze aan te pakken<br />

werden een beperkt aantal strategische gerelateerde sleutelkwesties geselecteerd voor<br />

dit project van de <strong>Heulebeek</strong>. Deze selectie komt ook overeen met de thema’s, zoals<br />

opgenomen in het rapport van de Open Werkgroep <strong>Heulebeek</strong>:<br />

• Waterberging<br />

• Waterkwaliteit<br />

• Groene publieke ruimte in kernen<br />

• Land- en tuinbouw, landschapsopbouw, bosuitbreiding, natuurontwikkeling &<br />

recreatief medegebruik in de open-ruimtegebieden<br />

• Recreatieve routes<br />

• Gemeenschapsvoorzieningen & cultureel erfgoed<br />

• Nieuwe woonprojecten nabij de <strong>Heulebeek</strong>.<br />

Om deze opzet waar te maken werd een afbakening van het projectgebied in een aantal<br />

deelgebieden uitgewerkt, werden de sleutelkwesties geselecteerd en werden deze<br />

sleutelkwesties per deelgebied besproken. Daarnaast omvatte deze projectdefinitie<br />

tevens een voorstel van processtructuur en een stappenplan.<br />

1 In de Open Werkgroep <strong>Heulebeek</strong> zijn volgende groepen en verenigingen vertegenwoordigd: De<br />

Heemkundige Kring, De Vrienden van Preetjes Molen, Gezinsbond, Groen!, KAV Heule-Centrum,<br />

KAV Heule-Watermolen, KWB Heule, Natuurpunt.<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

7


Vliegveld<br />

Moorsele<br />

Gullegem<br />

Preetjesmolen<br />

Heule-<br />

Watermolen<br />

Leiemeersen<br />

Moorsele<br />

Bergelen<br />

Heule<br />

figuur: ruimtelijke afbakening van het project<br />

<strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> in 9 deelgebieden<br />

Legende<br />

1. Open ruimte rond het vliegveld ten westen<br />

van Moorsele<br />

2. Kern van Moorsele<br />

3. Open ruimte tussen Moorsele en Gullegem<br />

met het provinciaal domein de Bergelen<br />

4. Kern van Gullegem<br />

5. Open ruimte tussen Gullegem en Heule<br />

6. Kern van Heule<br />

7. Open ruimte tussen Heule en Heule-<br />

Watermolen rond Preetjesmolen<br />

8. Kern van Heule-Watermolen<br />

9. Leiemeersen in Kuurne<br />

schaal: 1:30.000<br />

8<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


?<br />

?<br />

figuur: projectdefinitie - <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

Selectie van 7 sleutelkwesties<br />

Legende<br />

Waterberging in <strong>Heulebeek</strong>vallei<br />

(overstromingsproblemen, aanleg<br />

waterbufferbekkens, herstellen<br />

beekvallei...)<br />

Waterkwaliteit (waterzuivering,<br />

gescheiden rioleringsstelsel, rioolzoneringsplannen,...)<br />

Groen in kernen: <strong>Heulebeek</strong>vallei<br />

zichtbaar & toegankelijk als groene<br />

ruimte & natuurverbinding<br />

Land- en tuinbouw, landschapsopbouw,<br />

bosuitbreiding & natuurontwikkeling<br />

in open ruimte<br />

Recreatief netwerk (fiets- en<br />

wandelroutes)<br />

Gemeenschapsvoorzieningen &<br />

cultureel erfgoed<br />

Nieuwe woonprojecten nabij de<br />

<strong>Heulebeek</strong><br />

schaal: 1:30.000<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

9


1.3 Processtructuur<br />

Voor het project van de <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> werd een uitgebreide processtructuur<br />

opgezet met verschillende besturen, actoren en doelgroepen.<br />

Het ontwerpteam staat in voor het ontwerp en de opmaak van tussentijdse en<br />

definitieve studiedocumenten. Het is de motor van het planningsproces en formuleert<br />

bevindingen, visies, concepten en mogelijke acties. Het ontwerpteam bestaat uit<br />

medewerkers van <strong>Leiedal</strong> aangevuld met de landschapsarchitect Bram Breedveld van<br />

het Nederlandse studiebureau Landlab.<br />

Ambtelijk overleg per gemeente<br />

Zowel bij de opbouw van de visie en structuurschets als bij de voorbereiding en de<br />

uitvoering van de acties is overleg met de diverse diensten van het gemeentebeleid<br />

noodzakelijk. Bij dit ambtelijk overleg werden per gemeente de tussentijdse<br />

documenten besproken en bijgestuurd waar nodig.<br />

Lokale open werkgroepen<br />

In Heule was reeds spontaan een ‘Open Werkgroep <strong>Heulebeek</strong>’ opgericht waarin<br />

volgende groepen en verenigingen zijn vertegenwoordigd: De Heemkundige Kring, De<br />

Vrienden van Preetjesmolen, Gezinsbond, Groen!, KAV Heule-Centrum, KAV Heule-<br />

Watermolen, KWB Heule, Natuurpunt.<br />

Voor de deelgemeenten Moorsele en Gullegem werd een gelijkaardige open werkgroep<br />

opgericht. De tussentijdse documenten en ontwerpvoorstellen werden met deze lokale<br />

open werkgroepen besproken.<br />

Intergemeentelijke plangroep Kortrijk-Wevelgem-Kuurne<br />

De drie betrokken gemeenten Kortrijk, Wevelgem en Kuurne kwamen met <strong>Leiedal</strong><br />

samen in een intergemeentelijke plangroep. De betrokken gemeenten werden hierbij<br />

door zowel beleidsmensen als ambtenaren afgevaardigd. Binnen deze plangroep werd<br />

de projectcoördinatie en het planningsproces behandeld.<br />

Stuurgroep<br />

De stuurgroep is het forum waar de deskundigen van verschillende niveaus (gemeenteprovincie-gewest)<br />

rechtstreeks in dialoog kunnen treden met elkaar. De stuurgroep<br />

brengt advies uit over de visies, conceptelementen en voorstellen in de verschillende<br />

stappen van het planningsproces. Om de besluitvorming te optimaliseren worden aan de<br />

stuurgroep afgeronde plandocumenten ter bespreking voorgelegd.<br />

Samenstelling stuurgroep:<br />

• ontwerpteam <strong>Leiedal</strong><br />

• beleidsverantwoordelijken & ambtenaren Kortrijk, Kuurne en Wevelgem<br />

• afg. provincie West-Vlaanderen – T.D. Waterlopen<br />

• afg. provincie West-Vlaanderen – Gebiedswerking<br />

• afg. Toerisme Leiestreek<br />

• afg. provincie West-Vlaanderen – DRuM<br />

• afg. provincie West-Vlaanderen – MINAWA<br />

• afg. Vlaamse Milieumaatschappij (V.M.M.) - Afdeling Water<br />

• afg. Vlaamse Gewest – Afdeling Natuur & Bos<br />

• afg. Vlaamse Landmaatschappij<br />

• afg. Onroerend Erfgoed<br />

Datum Type vergadering Onderwerp<br />

17 januari 2006 open werkgroep Heule projectdefinitie<br />

15 februari 2006 stuurgroep projectdefinitie<br />

21 maart 2006 bevolkingsvergadering Heule projectdefinitie<br />

19 april 2006 bevolkingsvergadering Gullegem projectdefinitie<br />

22 april 2006 bevolkingsvergadering Moorsele projectdefinitie<br />

16 mei 2006 open werkgroep Heule + MINA-raad wandeling <strong>Heulebeek</strong><br />

2 augustus 2006 open werkgroep Moorsele-Gullegem fietstocht <strong>Heulebeek</strong><br />

16 november 2006 overleg V.M.M. Afdeling Water waterberging<br />

20 november 2006 stuurgroep visie & structuurschets<br />

11 december 2006 ambtelijk overleg Wevelgem visie & structuurschets<br />

14 december 2006 ambtelijk overleg Kuurne visie & structuurschets<br />

20 december 2006 ambtelijk overleg Kortrijk visie & structuurschets<br />

<strong>18</strong> januari 2007 ambtelijk overleg Kortrijk visie & structuurschets<br />

<strong>18</strong> januari 2007 stuurgroep - V.M.M. Afdeling Water waterberging<br />

26 januari 2007 plangroep Kortrijk-Wevelgem-Kuurne visie & structuurschets<br />

12 maart 2007 workshop waterline economy Europese projecten<br />

13 maart 2007 open werkgroep Moorsele-Gullegem visie & structuurschets<br />

26 maart 2007 open werkgroep Heule visie & structuurschets<br />

17 april 2007 overleg V.M.M. Afdeling Water Europese projecten<br />

26-<strong>27</strong> april 2007 workshop waterline economy Europese projecten<br />

7 mei 2007 bevolkingsvergadering Heule visie & structuurschets<br />

31 mei 2007 ambtelijk overleg Kortrijk actieplan<br />

4 juni 2007 ambtelijk overleg Wevelgem actieplan<br />

20 juni 2007 ambtelijk overleg Kuurne actieplan<br />

29 juni 2007 plangroep Kortrijk-Wevelgem-Kuurne actieplan<br />

30 juni 2007 bevolkingsvergadering Moorsele &<br />

Gullegem<br />

visie & structuurschets<br />

september 2007 stuurgroep draftversie <strong>eindrapport</strong><br />

september 2007 ambtelijk overleg Kortrijk draftversie <strong>eindrapport</strong><br />

september 2007 ambtelijk overleg Kuurne draftversie <strong>eindrapport</strong><br />

september 2007 ambtelijk overleg Wevelgem draftversie <strong>eindrapport</strong><br />

Bevolkingsvergaderingen<br />

In de verschillende fasen van het project werden ook voor de brede bevolking<br />

inspraakvergaderingen georganiseerd.<br />

De overzichtstabel van de verschillende overlegmomenten geeft aan dat het<br />

planningsproces in drie grote fasen verliep: 1. projectdefinitie - 2. visie &<br />

structuurschets - 3. actieplan.<br />

10<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

11


12<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


2 Analyse bestaande kwaliteiten<br />

Analyse bestaande kwaliteiten<br />

<strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

13


Kuurne<br />

Moorsele<br />

Gullegem Heule Heule-<br />

Watermolen<br />

Analyse bestaande kwaliteiten - historische dorpskernen & cultureel erfgoed<br />

Cultureel erfgoed: dorpskerken - hoeves - kasteel van Moorsele & Heule - Dwarsschuur ‘t Goet te Wynckele - Heerlijkheid van Heule - Den Ast - Preetjesmolen - Heule-Watermolen - Vlaserfgoedsites Kuurne<br />

14<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


1 2 3<br />

4 5 6<br />

1. Kern van Moorsele<br />

2. Den Ast & Heerlijkheid van Heule<br />

3. Kern van Heule-Watermolen<br />

4. Hoeve Hondschote (Neerhof) Gullegem<br />

5. Kern van Heule<br />

6. Kern van Kuurne<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

15


1<br />

4<br />

5<br />

3<br />

2<br />

Analyse bestaande kwaliteiten - Open-ruimtegebieden (ademruimte & wijde panorama’s), natuurgebieden & groenstructuren buiten kernen<br />

1. Open ruimte rond vliegveld ten westen van Moorsele 2. Provinciaal domein de Bergelen 3. Open ruimte tussen Gullegem en Heule 4. Open ruimte rond Preetjesmolen 5. Leiemeersen Kuurne<br />

16<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


1 2 3<br />

4 5 6<br />

1. Open ruimte ten westen van Moorsele met oude<br />

beekmeander & bosje rond gracht<br />

2. Panorama naar kerk van Ledegem<br />

3. Provinciaal domein de Bergelen<br />

4. Open ruimte tussen Gullegem en Heule<br />

5. Open ruimte rond Preetjesmolen<br />

6. Leiemeersen Kuurne<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

17


8<br />

5 7<br />

3<br />

1<br />

2<br />

4<br />

6<br />

Analyse bestaande kwaliteiten - Publieke groenzones, natuurzones en parken in kernen<br />

1. Park van Moorsele 2. Feestweide De Gulle Gullegem 3. Hoge en Lage Kouter Gullegem 4. Kasteelpark van Heule 5. Speeldomein De Warande 6. Moeraszone Heule-Watermolen 7. <strong>Heulebeek</strong>domein Kuurne 8. Groene Long Kuurne<br />

<strong>18</strong><br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


1 2 3<br />

4 5 6<br />

1. Park van Moorsele<br />

2. Park van Moorsele<br />

3. Park van Heule<br />

4. Hoge en Lage Kouter Gullegem<br />

5. <strong>Heulebeek</strong>domein Kuurne<br />

6. Groene Long Kuurne<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

19


20<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


Sleutelkwesties<br />

<strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

21


Optie 1: aanleg van grootschalig waterbufferbekken in Moorsele<br />

Optie 2: beschermen van centrum van Moorsele en Heule tegen overstromingen<br />

22<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


3 Sleutelkwesties<br />

3.1 Waterberging & hermeandering <strong>Heulebeek</strong><br />

3.1.1 Decretaal kader<br />

De doelstellingen die de Vlaamse overheid via het decreet integraal waterbeleid<br />

wil realiseren zijn o.a. de volgende: het bieden van zoveel mogelijk ruimte voor<br />

water en het terugdringen van risico’s op overstromingen voor gebouwen buiten<br />

overstromingsgebied.<br />

Er wordt gekozen voor de tweede optie met de beschermingsmaatregelen in het<br />

centrum van Moorsele en Heule, omdat deze financieel wel haalbaar zijn, op relatief<br />

korte termijn kunnen worden uitgevoerd én omdat deze beschermingsmaatregelen<br />

een afdoende garantie bieden. Indien noodzakelijk kunnen de keermuren en/of<br />

dijken op piekmomenten ook plaatselijk verhoogd worden. Bovendien bieden deze<br />

infrastructuurwerken ook de gelegenheid om de publieke ruimte in deze dorpscentra op<br />

een kwaliteitsvolle manier her in te richten. De groene corridor van de <strong>Heulebeek</strong> kan zo<br />

nog meer prominent aanwezig worden gemaakt in deze dorpen.<br />

In het Dulo-waterplan, dat werd opgemaakt voor het Leiebekken, worden de<br />

doelstellingen naar een beter kwantitatief waterbeheer als volgt opgesomd:<br />

• steven naar definitieve afbakening van overstromingsgebieden en risicozones<br />

• inventarisatie van de infiltratiemogelijkheden, bestaande grachten en de verharde<br />

oppervlakte<br />

• onderzoek naar het ontwikkelen van natuurlijke berging en waterrijke gebieden met<br />

het multifunctioneel gebruik ervan (bv. door het behouden en/of terug openstellen<br />

van oude beekmeanders)<br />

• het voorzien van voldoende stroomopwaartse buffercapaciteit op perceelsniveau<br />

• het aanleggen van de nodige bufferbekkens op de waterlopen met een evenwicht<br />

tussen stroomopwaarts en stroomafwaarts<br />

• zorgen voor maximale infiltratie<br />

• het herwaarderen van grachten als hemelwaterafvoerkanalen<br />

• onderhoud en afvoerwerking van waterlopen, grachten en riolering optimaliseren<br />

(bv. door het ruimen van slib)<br />

• toepassen van de watertoets<br />

• watergerelateerde voorschriften opnemen in de ruimtelijke plannen<br />

• de bevolking inlichten bij projecten om wateroverlast te voorkomen.<br />

3.1.2 Waterberging <strong>Heulebeek</strong><br />

Samengevat gelden binnen het projectgebied van de <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> volgende twee<br />

uitgangspunten inzake waterberging:<br />

1. De huidige waterbergingscapaciteit moet maximaal behouden worden in de<br />

natuurlijke overstromingsgebieden.<br />

2. Waar mogelijk kan de waterbergingscapaciteit plaatselijk verhoogd worden,<br />

bijvoorbeeld door de hermeandering van de beekvallei.<br />

In de bebouwde gebieden moeten er oplossingen worden aangereikt voor de<br />

overstromingsproblematiek. Binnen het projectgebied is de waterberging op twee<br />

plaatsen echt problematisch. In het centrum van Moorsele en Heule zijn er op<br />

regelmatige tijdsstippen overstromingen, die veel schade aanbrengen aan woningen,<br />

andere gebouwen en het openbaar domein.<br />

Afdeling Water van de Vlaamse Milieumaatschappij heeft in een mathematisch<br />

computerprogramma verschillende mogelijke oplossingen tegen de overstromingen<br />

gemodelleerd. Uiteindelijk blijkt dat er een keuze moet gemaakt worden tussen twee<br />

verschillende oplossingen (zie figuren hiernaast):<br />

1. aanleg van een grootschalig waterbufferbekken in Moorsele<br />

2. beschermen van de centra van Moorsele en Heule tegen overstromingen door de<br />

aanleg van kleine keermuren en/of lage dijken.<br />

Beide oplossingen worden steeds gecombineerd met het principe van hermeandering<br />

van de beek. Hierdoor kan de waterbergingscapaciteit plaatselijk wat verhoogd worden.<br />

Maar bij hevige neerslag is dit onvoldoende om Moorsele en Heule te vrijwaren van<br />

overstromingen.<br />

De aanleg van een grootschalig waterbufferbekken wordt niet weerhouden omdat dit<br />

een heel zware financiële investering vraagt en dit hierdoor op korte termijn geen<br />

haalbare oplossing is én omdat dit bufferbekken geen afdoende oplossing kan bieden<br />

voor de overstromingsproblematiek in het centrum van Heule bij extreme neerslag.<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

23


Bestaande toestand: beek diep ingesneden tussen akkers en weiden<br />

Beek met verbrede oeverzones en beekbegeleidende begroeiing<br />

Beek met steile en flauwe oever en met beekbegeleidende begroeiing<br />

Beek met steile en flauwe, uitgevlakte oeverzone en met beekbegeleidende begroeiing<br />

Beek met twee flauwe, uitgevlakte oeverzones en met beekbegeleidende begroeiing<br />

Beek met alluviale komvallei<br />

Beek met waterbufferbekken<br />

Beek als onderdeel van stadspark<br />

In dorpscentrum: beek met keermuren en verlaagde verharde oeverzone<br />

24<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


3.1.3 Hermeandering <strong>Heulebeek</strong><br />

Door de verstedelijking en door de landbouwcultivering is de <strong>Heulebeek</strong> op vele plaatsen<br />

getransformeerd tot een brede gracht, diep ingesneden tussen akkers, weiden, tuinen,<br />

parken of verharde pleinen. De hermeandering van de beekvallei van de <strong>Heulebeek</strong><br />

biedt verschillende voordelen:<br />

• een meer landschappelijke inrichting met een beekbegeleidende begroeiing<br />

• een meerwaarde voor ecologische processen<br />

• een meerwaarde als een groene toegankelijke ruimte<br />

• een hogere beeldkwaliteit<br />

• het consolideren en plaatselijk verhogen van het waterbergend vermogen.<br />

De schema’s hiernaast bieden een overzicht op welke wijze de <strong>Heulebeek</strong>vallei kan<br />

hermeanderd worden afhankelijk van de ruimtelijke context.<br />

Binnen de open-ruimtegebieden moet het profiel van een brede gracht diep ingesneden<br />

tussen akkers en weiden gewijzigd worden. Deze hermeandering kan stapsgewijs<br />

worden aangepakt:<br />

• In eerste stap worden de perceelafsluitingen wat verder achteruit geplaatst. Dit zal<br />

toelaten dat de beekbegeleidende begroeiing wat meer ruimte verkrijgt en dat het<br />

onderhoud van de beek optimaler kan verlopen.<br />

• In verdere stappen kan de beekvallei effectief worden verbreed en meer kronkelend<br />

worden gemaakt. De beekoevers kunnen afwisselend steil en flauw of aan beide<br />

zijden flauw worden uitgevlakt.<br />

• Op sommige plaatsen kan de beek ook een echte alluviale komvallei verkrijgen (of<br />

reeds hebben): dit is een voldoende breed natuurlijk overstromingsgebied, waar<br />

ecologische processen ook voluit kansen kunnen verkrijgen.<br />

• De aanleg van een waterbufferbekken is eigenlijk een artificieel<br />

overstromingsgebied, maar dit kan ook met ecologische oevers worden aangelegd.<br />

Binnen de bebouwde kernen kan het profiel van de <strong>Heulebeek</strong> ook nog anders worden<br />

vorm gegeven:<br />

• De <strong>Heulebeek</strong> kan deel uitmaken van een stadspark of plantsoen.<br />

• Langs verharde pleinen of straten kan ook met keermuren en/of dijken worden<br />

gewerkt.<br />

• Eventueel kunnen de oevers ook verlaagd en (half)verhard worden aangelegd om<br />

het contact met het water in deze kernen te vergroten.<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

25


Waterkwaliteit<br />

Legende<br />

g<br />

!(<br />

!(<br />

!(<br />

Individueel te zuiveren gebied<br />

Collectief te zuiveren gebied<br />

meetpunten waterkwaliteit<br />

waterzuivering overstorten<br />

waterzuivering RWZI<br />

afvalwatercollectoren<br />

kernen met rioleringsstelsel<br />

schaal: 1:30.000<br />

26<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


3.2 Waterkwaliteit<br />

De <strong>Heulebeek</strong> komt in de resultaten van het meetnet oppervlaktewater van de<br />

Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), zoals de meeste waterlopen in het Leiebekken,<br />

naar voor als een sterk vervuilde beek. Weliswaar is de zware geuroverlast uit de<br />

jaren 1980 verleden tijd en is er dankzij het waterzuiveringsstation in Heule een<br />

positieve trend waar te nemen, toch blijft de kwaliteit nog een eind verwijderd van de<br />

basiskwaliteitdoelstellingen.<br />

Er is dus nog een lange weg af te leggen vooraleer de <strong>Heulebeek</strong> terug een biotoop kan<br />

worden waar een aantal vissen aangetroffen worden; of uitgedrukt als metafoor: het<br />

evolueren van een geurrijke naar de <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong>.<br />

De gewenste en door de Europese richtlijnen opgelegde sanering van het<br />

oppervlaktewater is een gedeelde verantwoordelijkheid:<br />

• De Vlaamse overheid voor het programmeren van de bovengemeentelijke<br />

zuiveringsinfrastructuur (collectoren en zuiveringsstations).<br />

• Aquafin voor de uitbouw, het goed beheer en de optimalisatie van de<br />

bovengemeentelijke zuiveringsinfrastructuur (collectoren en zuiveringsstations).<br />

• De steden en gemeenten voor een doorgedreven renovatie van het bestaande<br />

rioleringsstelsel met waar mogelijk een scheiding tussen afvalwater en hemelwater.<br />

De steden en gemeenten zijn eveneens verantwoordelijk om, op basis van de<br />

zoneringsplannen, het buitengebied te voorzien van riolering waar dit nog niet<br />

het geval is. Waar de zoneringsplannen geen riolering voorzien, dienen de steden<br />

en gemeenten een stimulerend beleid te voeren naar de aanleg van individuele<br />

behandelingsinstallaties voor afvalwater (IBA’s) op perceelsniveau.<br />

• De individuele burger die enerzijds geen schadelijke stoffen mag afvoeren via de<br />

riolering en anderzijds een scheiding dient door te voeren tussen afvalwater en<br />

regenwater wanneer ze aangesloten worden op een gescheiden riolering. Burgers<br />

die volgens het zoneringsplan in een ‘rode cluster’ gelegen zijn, dienen tegen 2012<br />

een eigen individuele waterzuivering te plaatsen.<br />

• De bedrijven die hun geloosde vuilvracht op oppervlaktewater dienen te reduceren.<br />

In het deelbekken van de <strong>Heulebeek</strong> zijn momenteel twee rioolwaterzuiveringsinstallaties<br />

(RWZI) actief: Heule (15.000 IE) sinds 2005 en Moorslede (6.000 IE). Op de<br />

grens Ledegem-Moorsele is op korte termijn nog één RWZI (14.000 IE) gepland.<br />

Het zoneringsplan zoals in de loop van 2008 zal goedgekeurd worden, zal de woningen<br />

aanduiden waar een eigen waterzuivering nodig is ( rode clusters). In de groene<br />

gebieden zullen de gemeenten zorgen voor de aanleg van de nodige riolering om het<br />

afvalwater op te vangen en te transporteren naar een collectieve zuivering.<br />

Daarnaast kan ook worden gewerkt aan het zelfreinigend vermogen van het<br />

beekecosysteem (bv. door de aanleg van rietzones, plaatselijk verbreden van de<br />

beekoevers,...).<br />

Het ook belangrijk dat een minimale waterstand in de <strong>Heulebeek</strong> gewaarborgd blijft,<br />

omdat een te lage waterstand nadelig is voor de ecologische processen, de zelfzuivering<br />

en voor onfrisse geuren.<br />

Tot slot moet zeker ook opgemerkt worden dat een structurele aanpak in het ganse<br />

deelbekken noodzakelijk is. De waterkwaliteit van de <strong>Heulebeek</strong> wordt ook bepaald door<br />

de vele zijwaterlopen en grachten die naar de <strong>Heulebeek</strong> afwateren. Ook de overstorten<br />

die op de rioleringen en collectoren aanwezig zijn en bij hevige buien telkens in werking<br />

treden, zorgen voor een zware belasting van de waterkwaliteit. Door een afkoppeling<br />

van hemelwater uit het rioleringsstelsel dient de overstortfrequentie afgebouwd te<br />

worden tot een aanvaardbaar peil. Indien nodig kunnen bergbezinkingsbekkens voorzien<br />

worden om de eerste vuilvracht van overstorten op te vangen.<br />

Hierbij kan het recent opgericht waterschap Grensleie-<strong>Heulebeek</strong> een coördinerende rol<br />

vervullen in de sanering van het water in het deelbekken met het oog op een zuivere<br />

<strong>Heulebeek</strong>. Doelstelling is opnieuw een vispopulatie in de <strong>Heulebeek</strong> te krijgen.<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

<strong>27</strong>


Kuurne<br />

Gullegem<br />

Heule<br />

Moorsele<br />

Heule-<br />

Watermolen<br />

Functionele fietsroute tussen kernen<br />

Functioneel - snel -direct - hoge comforteisen - uitbouwen van veilige fietsvoorzieningen langs bestaande wegen<br />

Recreatieve fietsroute langs <strong>Heulebeek</strong> en langs cultureel erfgoed<br />

Recreatief - langzaam - kronkelend - minder hoge comforteisen - langs vele bezienswaardigheden - landschappelijk ingepast - uitbouwen van autonome fietsroute of wegen voor langzaam verkeer<br />

28<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


3.3 Fietsroutes<br />

Een belangrijke sleutelkwestie in dit project is de ontwikkeling van fietsroutes langs of<br />

nabij de <strong>Heulebeek</strong>. Momenteel zijn geen fietsroutes bekend die het gebied van west<br />

naar oost doorkruisen. De <strong>Heulebeek</strong> zelf en de aanpalende privé-eigendommen vormen<br />

vaak een grote barrière.<br />

De figuren hiernaast tonen twee verschillende fietsroutes:<br />

Enerzijds kan er tussen de verschillende kernen een functionele fietsroute worden<br />

uitgestippeld voor woon-werk en woon-school fietsverkeer. Deze route moet een snelle<br />

en directe verbinding bieden tussen de verschillende dorpscentra en de aanleg moet<br />

voldoen aan hoge comforteisen. Om deze verbinding te realiseren kan gebruik worden<br />

gemaakt van bestaande wegen, waarlangs veilige en comfortabele fietsvoorzieningen<br />

moeten worden uitgebouwd. Dit kan onder de vorm van afgescheiden fietspaden<br />

of fietssuggestiestroken, maar dit kan ook door wegen in te richten voor langzaam<br />

gemengd verkeer.<br />

Anderzijds kan er ook een recreatieve fietsroute <strong>Heulebeek</strong> worden uitgestippeld,<br />

die loopt vanaf de oude spoorwegbedding Roeselare-Menen in Ledegem tot aan het<br />

jaagpad langs de Leie in Kuurne. Deze fietsroute hoeft niet noodzakelijk steeds vlak<br />

naast de beek te lopen, maar moet wel zorgen voor een continue fietsverbinding<br />

die af en toe eens kan afwijken van het tracé van de <strong>Heulebeek</strong> om verschillende<br />

bezienswaardigheden, groengebieden en cultureel erfgoed met elkaar te verbinden.<br />

Deze fietsroute is dus bedoeld voor recreatief en langzaam gebruik. Het tracé mag wat<br />

meer kronkelend zijn en de comforteisen zijn minder hoog. Het is ook belangrijk dat<br />

bij de aanleg rekening wordt gehouden met de ruimtelijke context en de ecologische<br />

draagkracht van de beekvallei.<br />

Binnen het project van de <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> ligt de focus op het uitbouwen van deze<br />

recreatieve fietsroute langs de <strong>Heulebeek</strong> en langs het cultureel erfgoed. Het is de<br />

bedoeling dat deze route in de toekomst kan worden opgenomen binnen het recreatief<br />

fietsnetwerk van de Leiestreek, dat bewegwijzerd is met een knooppuntensysteem. De<br />

route kan ook worden opgeladen met een aantal ankerpunten, die fungeren als info- en<br />

onthaalpunt voor het project van de <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong>, waar fietsverhuur kan worden<br />

georganiseerd of ruimte voor horeca...<br />

Om deze <strong>Heulebeek</strong>fietsroute te realiseren zullen een aantal missing links moeten<br />

worden opgelost. De route kan gebruik maken van zowel wegen voor langzaam<br />

gemengd verkeer als van bepaalde stukken autonome fietsroutes. Een belangrijk<br />

aandachtspunt vormen de kruisingen met andere wegen, die voldoende veilig moeten<br />

worden ingericht. Wellicht het meeste complexe probleem voor de realisatie van de<br />

fietsroute vormt het veilig en comfortabel oversteken van de R8 en de N50 ter hoogte<br />

van de gemeentegrens Kortrijk-Kuurne.<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

29


Rollegem-Kapelle<br />

Sint-Eloois-Winkel<br />

Sint-Eloois-Winkel<br />

Lendelede<br />

Sente<br />

Ledegem<br />

Menen - Wevelgem<br />

Wevelgem<br />

Vijverhof - Wevelgem<br />

(met nieuwe fietstunnel onder A19?)<br />

Bissegem (met nieuwe<br />

fietsbrug over R8?)<br />

Kortrijk-centrum<br />

Kortrijk-centrum<br />

Noordzuid fietsroutes dwars over de <strong>Heulebeek</strong><br />

Functioneel of recreatief - bruggen over <strong>Heulebeek</strong> - uitbouwen van veilige fietsvoorzieningen langs bestaande wegen of van nieuwe autonome fietsroutes<br />

30<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


Op de figuur hiernaast zijn ook enkele noordzuid fietsroutes dwars over de <strong>Heulebeek</strong><br />

uitgetekend. Deze kunnen zowel voor functioneel fietsverkeer tussen kernen als voor<br />

recreatief fietsverkeer worden gebruikt. De (nieuwe) bruggen over de <strong>Heulebeek</strong><br />

moeten kwaliteitsvol worden aangelegd. Om deze fietsroutes te realiseren kan gebruik<br />

worden gemaakt van autonome fietsroutes of van bestaande wegen met veilige<br />

fietsvoorzieningen.<br />

Tot slot kan ook op lokaal niveau een recreatief netwerk van trage wegen worden<br />

uitgebouwd met nieuwe fietsroutes, ruiter- en wandelpaden zowel in de kernen als in de<br />

open-ruimtegebieden. Dit wordt bij de structuurschets verder behandeld.<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

31


Groene recreatiepolen: Omgeving vliegveld van Moorsele - Jachthaven langs Leie in Kuurne<br />

32<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


3.4 Groene recreatiepolen<br />

Op de figuur worden twee mogelijke groene recreatiepolen bij het begin- en eindpunt<br />

van het projectgebied van de <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> aangeduid:<br />

Omgeving vliegveld Moorsele. Een lange-termijnvisie voor dit gebied blijft een<br />

open vraagstuk, dat afhangt van vele factoren. Zal het militair domein een recreatief<br />

vliegveld blijven of kan dit gebied een groene nabestemming verkrijgen? Hoe kunnen<br />

de potenties van het overstromingsgebied als weidevogelgebied met ecologische<br />

en botanische accenten worden gemaximaliseerd? Blijft het Zilveren Spoor een<br />

locatie voor internationale ruitersport? Moet in de toekomst alsnog een grootschalig<br />

waterbufferbekken in deze omgeving worden aangelegd? Kan het gebied rond een<br />

dergelijke waterplas ook fungeren als een recreatief wandelgebied? Of kan deze<br />

waterplas ook gebruikt worden voor zachte waterrecreatie?<br />

Vanuit de huidige beleids- en planningscontext worden nog geen definitieve<br />

opties genomen. Meer diepgaand onderzoek (ecologisch, ruimtelijk, technisch,<br />

haalbaarheid,...) en intensief overleg met betrokken actoren zullen moeten uitwijzen<br />

wat de lange-termijn visie is voor de ruime omgeving van het vliegveld van Moorsele.<br />

Een recreatieve pool met een jachthaven langs de Leie in Kuurne. Met de<br />

verbreding van de Leie en de tonnenmaatverhoging voor binnenvrachtschepen zal de<br />

bestaande aanlegsteiger voor plezierboten in Kuurne niet kunnen behouden blijven. Er<br />

moet bestudeerd worden of in deze Leiemeersen een nieuwe jachthaven met een inham<br />

kan worden aangelegd. Een grondig onderzoek en verder overleg moeten uitsluitsel<br />

geven op welke locatie deze jachthaven exact kan worden aangelegd, welke dimensies<br />

deze jachthaven moet krijgen (behoeften voor pleziervaart en woonboten) én of deze<br />

optie technisch en financieel haalbaar is.<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

33


1<br />

4<br />

5<br />

2<br />

3<br />

<strong>Heulebeek</strong> als ecologische komvallei en als drager van de open ruimte<br />

1. Open ruimte ten westen van Moorsele 2. Provinciaal domein De Bergelen (incluis westelijke & oostelijke uitbreiding) 3. Open ruimte tussen Gullegem en Heule 4. Open ruimte rond Preetjesmolen en Heerlijkheid van Heule<br />

5. Leiemeersen & <strong>Heulebeek</strong>domein Kuurne<br />

34<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


3.5 <strong>Heulebeek</strong> als ecologische komvallei en als drager<br />

van de open ruimte<br />

3.5.1. Ecologische komvallei van de <strong>Heulebeek</strong><br />

In de open-ruimtegebieden moet de komvallei van de <strong>Heulebeek</strong> (de beek zelf en haar<br />

oeverzones) als een groen-ecologische ruimte worden vorm gegeven. Dit impliceert<br />

dat de natuurfunctie van de beekvallei moet worden hersteld of nog moet worden<br />

geoptimaliseerd. Hierbij is ook het landschapsbeeld van belang. In deze komvallei wordt<br />

gemikt op natuurgerichte recreatie waarbij respect voor het landschap en de natuur<br />

primeert. Op deze plaatsen biedt de komvallei ook ruimte voor waterberging in natte<br />

periodes. Er moet gewerkt worden aan het randbeheer van de beekoeverstroken (bv.<br />

door het respecteren van bufferstroken tussen de <strong>Heulebeek</strong> en de landbouwgronden).<br />

Een beekvallei zoals de <strong>Heulebeek</strong>vallei wordt gekenmerkt door een aantal ecologische<br />

processen zoals meandering van de beek, erosie, sedimenttransport, afzetting,<br />

overstromingen, kwelzones,... Samen met de abiotische factoren zoals bodem,<br />

waterhuishouding, reliëf, ... bepalen zij de ecologische potenties van het gebied. In<br />

functie van het gevoerde (natuur)beheer en de mate van rust/verstoring kunnen diverse<br />

biotopen en habitats tot ontwikkeling komen:<br />

• behoud van hoog waterpeil: moerasvegetatie<br />

• verschralingsbeheer door te maaien: bloemrijk grasland<br />

• extensief begrazingsbeheer: soortenrijk grasland<br />

• onregelmatig maaien: ruigtevegetatie<br />

• spontane ontwikkeling: struweel en (moeras)bosontwikkeling<br />

• intensief beweiden: soortenarm grasland<br />

• kleine landschapselementen (knotwilgen, solitaire bomen, gemengde hagen, ...)<br />

• ...<br />

3.5.2. Open-ruimtegebieden aansluitend op de beekvallei<br />

Daarnaast wordt ook een visie ontwikkeld voor de afgebakende open-ruimtegebieden,<br />

die in directe relatie staan tot de <strong>Heulebeek</strong>. Afhankelijk van elke plek zullen keuzes<br />

moeten gemaakt worden tussen natuur, landbouw, groen en landschap: van strikt<br />

natuurbeheer, duurzaam bosbeheer, harmonisch parkbeheer en over agrarisch<br />

natuurbeheer en landschapszorg tot grondgebonden landbouw.<br />

Globaal kan volgende indeling gemaakt worden in gebieden:<br />

• Open ruimte rond het vliegveld van Moorsele: grondgebonden landbouwgebied &<br />

natuurlijk overstromingsgebied <strong>Heulebeek</strong><br />

• De Bergelen: provinciaal natuurdomein (waterplas als vogelreservaat &<br />

boscomplexen)<br />

• Open ruimte tussen Gullegem en Heule: groen landschapspark met recreatief<br />

medegebruik<br />

• Open ruimte rond Preetjesmolen: grondgebonden landbouwgebied<br />

• Leiemeersen: natuurgebied & recreatief parkgebied<br />

Specifiek voor de open-ruimtegebieden palend aan de <strong>Heulebeek</strong> zijn volgende aspecten<br />

belangrijk in de relatie met de ecologische komvallei:<br />

• bufferstrook t.o.v. de komvallei zowel om erosie (afkalving van het talud) tegen te<br />

gaan als uitspoeling van nutriënten<br />

• (akker)vogels in de graslanden en akkers (kievit, leeuwerik, steenuil, patrijs, ...)<br />

• kleine landschapselementen (knotwilgen, solitaire bomen, gemengde hagen, ...)<br />

Uiteraard zijn er vele tussenvormen mogelijk. Elk biotoop kent zijn eigen planten en<br />

diersoorten. Een aantal soorten zijn gebaat bij een mozaïekbeheer waarbij een variëteit<br />

ontstaat in het landschap met een afwisseling van biotopen. Structuurdiversiteit<br />

verhoogt de biodiversiteit van een gebied. Mits een aangepast beheer, een goede<br />

milieukwaliteit en voldoende ruimte voor de ecologische processen kunnen waardevolle<br />

biotopen zich ontwikkelen met voor de regio bijzondere planten en dieren.<br />

Specifiek voor de beekvallei van de <strong>Heulebeek</strong> zijn volgende aspecten belangrijk in de<br />

ecologische ontwikkeling:<br />

• kwelafhankelijke vegetatie (dottergrasland)<br />

• matig voedselrijke graslanden (vossestaartgrasland en kamgrasland)<br />

• zandige, droge bermen op de naar het zuiden geëxposeerde steilrand<br />

• (weide)vogels in de vochtige graslanden (kievit, leeuwerik, steenuil, ...)<br />

• beekbegeleidende landschapselementen (elzenkanten, knotwilgen, struwelen,<br />

gemengde hagen, ...)<br />

• poelen en grachten voor amfibieën en waterfauna<br />

• paaiplaatsen voor vissen (mits goede waterkwaliteit en opheffen van de<br />

vismigratieknelpunten)<br />

De komvallei van de <strong>Heulebeek</strong> heeft zeker de potentie verder uit te groeien tot een rijk<br />

en waardevol natuurgebied, dat beperkt toegankelijk is zodat de natuur geobserveerd<br />

kan worden. Een basisinrichting door natuurontwikkeling om de goede uitgangsituatie te<br />

creëren voor natuurherstel is een noodzakelijk eerste stap.<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

35


10<br />

12<br />

1<br />

3<br />

6<br />

7<br />

8<br />

9<br />

11<br />

13<br />

2<br />

5<br />

4<br />

<strong>Heulebeek</strong> als drager van groene publieke ruimte, natuurzones & recreatiezones in kernen<br />

1. Heraanleg park Ledegemstraat-Overheulestraat Moorsele 2. Sportvelden Moorsele 3+4. Groene slinger Moorsele (zandwinningsputten) 5. Sportvelden Gullegem 6. Feestweide De Gulle 7. Groenzone Dwarsschuur ‘t Goet te<br />

Wynckele 8. Hoge en Lage Kouter 9. Heraanleg Heule-park 10. Nieuwe sportvelden Heule & landschapspark Toortelbeek 11. Herbestemming tracé N50c 12. Uitbreiding speeldomein De Warande 13. Groenzone Iepersestraat Heule<br />

36<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


3.6 <strong>Heulebeek</strong> als drager van groene publieke ruimte,<br />

natuurzones & recreatiezones in de kernen<br />

De <strong>Heulebeek</strong> moet binnen de bebouwde kernen een socio-economische en<br />

socio-culturele meerwaarde bieden. Binnen de kernen zijn immers de relatie van<br />

de <strong>Heulebeek</strong> met de omliggende bebouwing en de gebruiksmogelijkheden en<br />

toegankelijkheid van de beekvallei voor de lokale bevolking van prioritair belang.<br />

De <strong>Heulebeek</strong>vallei moet er een waardevolle groene publieke ruimte bieden, waar<br />

mensen elkaar ontmoeten en waar ruimte kan worden geboden voor groen en recreatie<br />

(parkfunctie). Met de <strong>Heulebeek</strong> kan de natuur dus ook middenin de verstedelijkte<br />

Kortrijkse regio een plek verkrijgen. Hierbij moet voldoende aandacht uitgaan naar de<br />

beeldkwaliteit en de erfgoedwaarde van deze groene publieke ruimte.<br />

Aansluitend bij de kernen zijn ook telkens recreatiezones (vooral voetbalvelden)<br />

voorzien. In Moorsele en Gullegem zijn dit de bestaande sportterreinen; aansluitend bij<br />

de Toortelbeek in Heule wordt hypothetisch een locatie voor nieuwe sportvelden en een<br />

landschapspark aangeduid. Bij Heule-Watermolen wordt ook het bestaande speeldomein<br />

De Warande heringericht en uitgebreid.<br />

De <strong>Heulebeek</strong> verbindt al deze groene publieke ruimtes en groene recreatiezones met<br />

elkaar en creëert zo tekens een groene slinger dwars door de kernen (cfr. <strong>Heulebeek</strong> als<br />

natuurverbindingsgebied).<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

37


X<br />

1<br />

2<br />

4<br />

5<br />

6<br />

3<br />

Wonen als hefboom voor groen<br />

1. Site Devos Gullegem 2. Site Primus Gullegem 3. Peperstraat Heule 4. Toortelbeek Heule 5. Stijn Streuvelslaan Heule 6. Heirweg Heule-Watermolen X. Woonuitbreidingsgebied Rozenstraat Moorsele (enkel lange termijn)<br />

38<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


3.7 Wonen als hefboom voor groen<br />

Binnen de afbakening van het regionaalstedelijk gebied Kortrijk en de gemeentelijke<br />

ruimtelijke structuurplannen zijn nabij de <strong>Heulebeek</strong> enkele nieuw te realiseren<br />

woongebieden aangeduid. De ontwikkeling van deze nieuwe woongebieden moet als<br />

hefboom worden gebruikt om ook nieuwe groene publieke ruimtes bij de kernen te<br />

creëren.<br />

De <strong>Heulebeek</strong> kan immers een kwaliteitsvolle omgeving bieden voor deze nieuwe<br />

woonprojecten. Omgekeerd moet er ook voldoende rekening worden gehouden met<br />

de natuurverbinding- en waterbergingsfunctie van de <strong>Heulebeek</strong>vallei (watertoets).<br />

Op een innovatieve manier omgaan met de overgang tussen de beekvallei en de<br />

woningsbouwprojecten is dus een cruciale uitdaging.<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

39


Waterspaarbekkens in functie van land- en tuinbouw<br />

Zoekzones voor aanleg van waterspaarbekkens ten behoeve van land- en tuinbouw - met beperkt waterbufferend vermogen - met ecologische inrichting & beheer<br />

40<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


3.8 Waterspaarbekkens voor landbouw<br />

Ten behoeve van de land- en tuinbouw worden enkele zoekzones aangeduid voor de<br />

aanleg van waterspaarbekkens. Het water kan door landbouwers gebruikt worden voor<br />

het besproeien en irrigeren van velden en akkers (bvb. bij grove groententeelt).<br />

Deze waterspaarbekkens kunnen ook een ondersteunende rol spelen als extra<br />

bufferbekken bij hevige neerslagperiodes. En mits de nodige aandacht voor ecologische<br />

aspecten bij de inrichting, kunnen ze ook een plek bieden voor interessante en<br />

waardevolle biotopen.<br />

Verder overleg met de landbouwsector is noodzakelijk om deze optie te concretiseren.<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

41


42<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


visie - structuurschets - actieplan<br />

<strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

43


4 Visie<br />

5 Algemene actiepunten<br />

De benedenvallei van de <strong>Heulebeek</strong> moet worden ontwikkeld als een groene corridor<br />

binnen de verstedelijkte regio Kortrijk.<br />

Als natuurverbindingsgebied (geselecteerd in het provinciaal ruimtelijk structuurplan<br />

West-Vlaanderen) is de continuïteit, het verbindende en structurerende karakter van de<br />

<strong>Heulebeek</strong>vallei van prioritair belang. En dit geldt voor verschillende thema’s: voor de<br />

waterberging, de waterkwaliteit, de natuurlijk-ecologische en landschappelijke functie<br />

en voor de recreatieve fietsroute moeten de continuïteit en verbinding gewaarborgd<br />

worden. Dit vergt dan ook een bovengemeentelijke aanpak en visie.<br />

De regio Kortrijk is sterk verstedelijkt. Deze ruimtelijke context zorgt voor een<br />

diversiteit van landschappen en omgevingen, waardoor de <strong>Heulebeek</strong> loopt. Zo zal in de<br />

kernen de <strong>Heulebeek</strong> vooral als drager van een groene, toegankelijke ruimte fungeren<br />

(parkfunctie); terwijl in de open ruimte de komvallei van de <strong>Heulebeek</strong> vooral als een<br />

groen-ecologische ruimte (natuurfunctie) moet worden vorm gegeven.<br />

Deze wisselende ruimtelijke context moet gebruikt worden om de verwevenheid tussen<br />

de verschillende sleutelkwesties te vergroten. De sleutelkwesties of thema’s zijn<br />

immers sterk aan elkaar gerelateerd. Zo vragen landbouw, groen, natuur en landschap<br />

vooral een geïntegreerde, complementaire (en geen sectorale) benadering. Of zo zal<br />

het verbeteren van de waterkwaliteit niet alleen een gunstige invloed hebben op de<br />

natuurontwikkeling, maar zal hierdoor ook de kwaliteit van de woonomgeving in de<br />

kernen worden verbeterd. De vroegere geurrijke <strong>Heulebeek</strong> wordt dus getransformeerd<br />

tot een <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong>.<br />

Op basis van de bestaande terreinkenmerken en landschappelijke kwaliteiten en<br />

rekening houdende met de potenties van elke plek werd aan elk open-ruimtegebied een<br />

toekomstbeeld verleend. Dit beeld geeft een specifieke landschappelijke identiteit voor<br />

elk gebied:<br />

• De open ruimte ten westen van Moorsele = een agrarisch beeklandschap<br />

• Het provinciaal domein De Bergelen = een waterrijk bossgebied<br />

• De open ruimte tussen Gullegem en Heule = een coulissenlandschap<br />

• De open ruimte rond Preetjesmolen = een stedelijk landbouwgebied<br />

• De Leiemeersen = een recreatieweide.<br />

Uit de bespreking van de sleutelkwesties is gebleken dat sommige thema’s een<br />

overkoepelende, bovengemeentelijke aanpak vereisen. De actiepunten rond deze<br />

sleutelkwesties worden hierna opgesomd.<br />

Bij de verdere bespreking van de structuurschets wordt per deelgebied ook een<br />

actieplan opgebouwd.<br />

5.1 Waterberging<br />

• permanente opvolging waterberging en overstromingsproblematiek in het<br />

deelbekken <strong>Heulebeek</strong> a.h.v. computermodellering & metingen<br />

• uitvoering beschermingsmaatregelen tegen overstromingen in kernen van Moorsele<br />

en Heule<br />

• hermeandering beekvallei om het waterbergend vermogen van de <strong>Heulebeek</strong>vallei<br />

te consolideren en te verhogen waar mogelijk<br />

• onderzoek naar bijkomende waterbufferbekken(s) in open-ruimtegebieden<br />

5.2 Waterkwaliteit<br />

• uitvoering van het zoneringsplan binnen het deelbekken van de <strong>Heulebeek</strong><br />

• stimuleren van de aanleg van rioleringen in het buitengebied<br />

• stimuleren van de aanleg van individuele behandelingsinstallaties voor afvalwater<br />

(IBA’s) in het buitengebied<br />

• stimuleren van de afkoppeling van hemelwater en afvalwater<br />

• aanleg van de ontbrekende bovengemeentelijke zuiveringsinfrastructuur<br />

• afkoppelen van grote verharde oppervlaktes, grachten en straten van de riolering<br />

• reductie van de overstortfrekwentie<br />

• reductie van de lozing van bedrijfsafvalwater<br />

• toename van het zelfzuiverend vermogen van de <strong>Heulebeek</strong> en de zijbeken<br />

5.3 Recreatieve fietsroute <strong>Heulebeek</strong><br />

• bewegwijzering van fietsroute <strong>Heulebeek</strong> met knooppuntensysteem van het<br />

recreatief fietsnetwerk van de Leiestreek<br />

• studie naar vormgeving en aanleg fietsroute <strong>Heulebeek</strong> (materialisatie verharding,<br />

bijhorend straatmeubilair, verlichting, fietsbruggen,...)<br />

• studie naar opladen fietsroute <strong>Heulebeek</strong> met ankerpunten (info- en onthaalpunt,<br />

fietsverhuur, horeca...)<br />

De verschillende missing links worden in het actieplan per deelgebied opgenomen.<br />

5.4. Ecologisch netwerk<br />

• opmaak van een inrichting- en beheersplan voor de hermeandering van de<br />

<strong>Heulebeek</strong>vallei (inclusief in kaart brengen van huidige ecologische waarden en de<br />

eco-hydrologie)<br />

• verwerven van gronden in de beekvallei<br />

• bevorderen en stimuleren van agrarisch natuur- en landschapsbeheer<br />

• landbouwers inschakelen in het natuurbeheer<br />

• voorzien van grasbufferstroken tussen beek en landbouwgronden<br />

44<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


6 Structuurschets - actieplan per deelgebied<br />

figuur: Structuurschets <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

(overzichtsplan zie volgende pagina’s)<br />

Op basis van de visie werd een structuurschets en actieplan opgebouwd, dat hierna<br />

verder wordt uitgewerkt per deelgebied.<br />

Deze structuurschets is geen eindtoestandsplan of bestemmingsplan, maar is een<br />

richtinggevende schets. Het is een schematische weergave en grafische vertaling van de<br />

visie.<br />

Legende<br />

<strong>Heulebeek</strong> in kernen: zichtbaar &<br />

toegankelijk als groene ruimte<br />

<strong>Heulebeek</strong>vallei met<br />

beekbegeleidende begroeiing en<br />

met voldoende ruimte voor<br />

natuurlijke overstromingen en<br />

ecologische processen<br />

Open-ruimtegebieden met<br />

specifieke functies en gebruik:<br />

land- en tuinbouw, groen- en<br />

natuurontwikkeling, landschap...<br />

Solitaire bomen & kle’s<br />

Bomenrijen<br />

Boscomplexen<br />

Waterplassen, bufferbekkens,<br />

poelen,...<br />

Fietsroute <strong>Heulebeek</strong> (west-oost)<br />

& noordzuid fietsroutes<br />

Nog te realiseren fietsroutes<br />

Te beveiligen fietsoversteken<br />

Trage wegen<br />

Nog te realiseren trage wegen<br />

Gemeenschapsvoorzieningen &<br />

cultureel erfgoed<br />

Nieuwe woonprojecten<br />

schaal: 1:15.000<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

45


Rollegem-Kapelle<br />

Sint-Eloois-Winkel<br />

Vliegveld Moorsele<br />

(grasvlakte)<br />

Ledegem<br />

Rioolwaterzuiveringsinstallatie<br />

Fietsroute<br />

oude spoorweg<br />

Roeselare-Menen<br />

Provinciaal groendomein<br />

De Bergelen<br />

P<br />

Vijverhof - Wevelgem<br />

Menen - Wevelgem<br />

Wevelgem<br />

Bissegem / Neerbeekvallei<br />

(met nieuwe fietsbrug over R8?)<br />

46<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


Lendelede<br />

Sente<br />

Lendelede<br />

Sente<br />

?<br />

RWZI<br />

Kortrijk-centrum<br />

Kortrijk-centrum<br />

Kortrijk-centrum<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

47


Ledegem<br />

Rioolwaterzuiveringsinstallatie<br />

6<br />

8<br />

7<br />

2<br />

8<br />

7<br />

1<br />

5<br />

Fietsroute<br />

oude spoorweg<br />

Roeselare-Menen<br />

3<br />

4<br />

schaal: 1: 5.000<br />

Deze structuurschets is geen eindtoestandsplan of<br />

bestemmingsplan, maar is een richtinggevende,<br />

schematische weergave van de visie. Zo zijn wandel- en<br />

fietsroutes indicatief aangeduid.<br />

48<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


6.1 Deelgebied 1: Open ruimte ten westen van Moorsele<br />

De open ruimte ten westen van Moorsele moet verder ontwikkeld worden als een<br />

‘agrarisch beeklandschap’. Dit impliceert dat de land- en tuinbouw als hoofdfunctie<br />

in dit open-ruimtegebied kan behouden worden, maar dat de <strong>Heulebeek</strong> meer visueel<br />

aanwezig zou moeten worden in het landschap.<br />

Meer concreet worden in dit gebied volgende actiepunten voorzien (nummering: zie<br />

figuur en zie actietabel):<br />

1. Herstellen oude beekmeander. De <strong>Heulebeek</strong> werd in het verleden op één plaats<br />

rechtgetrokken. Door het herstellen van de oude beekmeander moet de <strong>Heulebeek</strong><br />

opnieuw een meer kronkelende beek worden. Hierbij kunnen de beekoevers<br />

afwisselend steil en vlak worden uitgegraven. Een beekbegeleidende begroeiing<br />

accentueert nog meer de grillige bochten van de <strong>Heulebeek</strong>.<br />

2. Hermeandering beekvallei & consolideren overstromingsgebied. Door de<br />

landbouwcultivering is de <strong>Heulebeek</strong> in dit gebied getransformeerd tot een brede<br />

gracht, diep ingesneden tussen akkers en weiden. Nochtans is dit gebied gedurende<br />

natte periodes een belangrijk natuurlijk overstromingsgebied voor de <strong>Heulebeek</strong>. De<br />

<strong>Heulebeek</strong>vallei moet hermeanderd worden door het verbreden en kronkelen van de<br />

komvallei, het uitvlakken van de beekoevers en een beekbegeleidende begroeiing.<br />

Door deze hermeandering wordt dit opnieuw een ‘beeklandschap’, waarbij het<br />

waterbergend vermogen van dit gebied maximaal kan behouden worden en zelfs<br />

kan verhoogd worden. Het is in de eerste plaats belangrijk om de hermeandering<br />

van de <strong>Heulebeek</strong> te plannen langs de lager gelegen weilanden. Op deze wijze zal<br />

dit weidegebied ook een ecologisch overstromingsgebied vormen dat kan fungeren<br />

als een vogelreservaat. Met enkele eenvoudige inrichting- en beheersmaatregelen<br />

kan de ecologische en botanische waarde van dit gebied worden verhoogd.<br />

onderhoud van landbouwgebouwen en -percelen.<br />

8. Uitstippelen trage wegen rond vliegveld, Zilveren Spoor en <strong>Heulebeek</strong>vallei.<br />

In functie van het recreatief medegebruik kunnen diverse wandel- en ruiterpaden<br />

worden (her)aangelegd in dit open-ruimtegebied.<br />

9. Studie toekomstige potenties omgeving vliegveld Moorsele. Een langetermijnvisie<br />

voor dit gebied blijft een open vraagstuk, dat afhangt van vele<br />

factoren. Zal het militair domein een recreatief vliegveld blijven of kan dit<br />

gebied een groene nabestemming verkrijgen? Hoe kunnen de potenties van het<br />

overstromingsgebied als weidevogelgebied met ecologische en botanische accenten<br />

worden gemaximaliseerd? Blijft het Zilveren Spoor een locatie voor internationale<br />

ruitersport? Moet in de toekomst alsnog een grootschalig waterbufferbekken in<br />

deze omgeving worden aangelegd? Kan het gebied rond een dergelijke waterplas<br />

ook fungeren als een recreatief wandelgebied? Of kan deze waterplas ook gebruikt<br />

worden voor zachte waterrecreatie?<br />

Vanuit de huidige beleids- en planningscontext worden nog geen definitieve<br />

opties genomen. Meer diepgaand onderzoek (ecologisch, ruimtelijk, technisch,<br />

haalbaarheid,...) en intensief overleg met betrokken actoren zullen moeten<br />

uitwijzen wat de lange-termijn visie is voor de ruime omgeving van het vliegveld<br />

van Moorsele.<br />

3. Optimaliseren van bestaande voetweg in functie van fietsroute richting<br />

oude spoorwegbedding. Om de fietsroute richting oude spoorwegbedding te<br />

realiseren kan de bestaande voetweg opnieuw wandel- en fietsvriendelijk worden<br />

gemaakt. Daarna kan het bestaande wegennet (Dadizelestraat) worden gebruikt.<br />

Met deze fietsverbinding naar de oude spoorwegbedding Roeselare-Menen zal de<br />

<strong>Heulebeek</strong>fietsroute aansluiten op het recreatief fietsknooppuntennetwerk van de<br />

Leiestreek.<br />

4. Oplossen van missing link fietsroute vanaf Ledegemstraat naar voetweg.<br />

Op korte termijn voorziet Aquafin de aanleg van een afvalwatercollector vanaf de<br />

Ledegemstraat naar de verkaveling van de Ballokstraat. Langs dit tracé kan een<br />

nieuwe fietsroute worden aangelegd en worden doorgetrokken naar de bestaande<br />

voetweg.<br />

5. Waterspaarbekken voor landbouw. Om de land- en tuinbouwsector voldoende<br />

ontwikkelingsperspectieven te bieden in het open-ruimtegebied ten westen en ten<br />

noorden van Moorsele kunnen de condities voor groententeelt geoptimaliseerd<br />

worden. Er kan bestudeerd worden of de aanleg van één of meerdere<br />

waterspaarbekkens ten behoeve van de land- en tuinbouw in deze omgeving<br />

zinvol en haalbaar is. Indien dit het geval is, moet bij de aanleg ook voldoende<br />

aandacht uitgaan naar een ecologische inrichting en beheer van een dergelijk<br />

waterspaarbekken.<br />

6. Landschappelijke inpassing van nieuwe rioolwaterzuiveringsinstallatie.<br />

Aquafin heeft op de grens tussen Ledegem en Moorsele reeds de aanleg van<br />

een nieuwe rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) gepland ten zuiden van de<br />

Ledegemstraat. Dit moet de waterkwaliteit in de <strong>Heulebeek</strong> aanzienlijk verhogen.<br />

Gezien de ligging in het midden van een waardevol open-ruimtegebied met mooie<br />

panorama’s moet deze rioolwaterzuiveringsinstallatie voldoende landschappelijk<br />

geïntegreerd worden. Dit kan door het aanplanten van een streekeigen en<br />

winterdicht groenscherm (bosje) rondom deze site.<br />

7. Opmaak landschapbedrijfsplannen voor hoeves. In functie van de<br />

landschappelijke integratie kunnen in dit gebied landschapsbedrijfsplannen voor de<br />

hoeves worden opgemaakt met diverse maatregelen inzake inrichting, beheer en<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

49


Open ruimte ten westen van Moorsele - bestaande toestand<br />

Open ruimte ten westen van Moorsele - fotosimulatie gewenste toestand<br />

50<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


Actietabel deelgebied 1: Open ruimte ten westen van Moorsele (bij vliegveld van Moorsele)<br />

Nr. Actie Omschrijving actiepunt Projectleider/<br />

Initiatiefnemer<br />

(hoofdfinanciering)<br />

1 Herstellen oude beekmeander - terug kronkelende beek V.M.M. afdeling water<br />

- uitvlakken beekoevers<br />

- beekbegeleidende<br />

begroeiing<br />

Partners<br />

(bevoegdheden)<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

Gemeente Wevelgem<br />

Betrokken grondeigenaars<br />

Deelaspect actiepunt Kostenraming<br />

korte termijnacties<br />

1.1. Studie 23.760 €<br />

1.2. Verwerving gronden 115.500 €<br />

1.3. Uitvoering 237.600 €<br />

Tijdsperspectief<br />

2008 2009 2010 2011 2012 Lange termijn<br />

2 Hermeandering<br />

beekvallei & consolideren<br />

overstromingsgebied<br />

- verbreden komvallei<br />

- uitvlakken beekoevers<br />

- beekbegeleidende<br />

begroeiing<br />

- ecologische inrichting van<br />

overstromingsgebied<br />

V.M.M. afdeling water<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

Gemeente Wevelgem<br />

2.1. Studie 51.696 €<br />

2.2. Verwerving gronden 251.300 €<br />

2.3. Uitvoering 516.960 €<br />

3 Optimaliseren van bestaande<br />

voetweg in functie van fietsroute<br />

richting oude spoorwegbedding<br />

- heraanleg bestaande<br />

voetweg nr. 25<br />

Ballokstraat-Dadizelestraat<br />

Gemeente Wevelgem<br />

Toerisme Vlaanderen<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

3.1. Studie 1.500 €<br />

3.2. Uitvoering 15.000 €<br />

4 Oplossen van missing link<br />

fietsroute: vanaf Ledegemstraat<br />

naar voetweg (VK Ballokstraat)<br />

5 Aanleg waterspaarbekken voor<br />

landbouw<br />

6 Landschappelijke inpassing<br />

nieuwe rioolwaterzuiveringsinstallatie<br />

7 Opmaak landschapbedrijfsplannen<br />

voor hoeves<br />

8 Uitstippelen trage wegen rond<br />

vliegveld, Zilveren Spoor en<br />

<strong>Heulebeek</strong>beekvallei<br />

9 Studie toekomstige potenties<br />

omgeving vliegveld Moorsele<br />

- aanleg fietsroute (in<br />

combinatie met aanleg<br />

collector Aquafin)<br />

- aanleg waterspaarbekken<br />

in functie van gebruik door<br />

land- en tuinbouw<br />

- aanplanting van<br />

streekeigen & winterdicht<br />

groenscherm (bosje)<br />

- diverse maatregelen i.f.v.<br />

landschappelijke integratie<br />

van landbouwgebouwen &<br />

landbouwpercelen<br />

- aanleg wandel- en<br />

ruiterpaden i.f.v. recreatief<br />

medegebruik<br />

- studie (ruimtelijk /<br />

technisch / financieel /<br />

behoeften)<br />

- overleg met betrokken<br />

actoren<br />

Gemeente Wevelgem<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

Toerisme Vlaanderen<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

Aquafin<br />

4.1. Studie 2.300 €<br />

4.2. Verwerving gronden 10.000 €<br />

4.3. Uitvoering 35.000 €<br />

5.1. Vooroverleg<br />

5.2. Studie<br />

5.3. Verwerving gronden<br />

5.4. Uitvoering<br />

Aquafin Provincie West-Vlaanderen 6.1. Studie<br />

6.2. Verwerving gronden<br />

6.3. Uitvoering<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

Gemeente Wevelgem<br />

Vlaamse overheid (VMM)<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

Gemeente Wevelgem<br />

Intercommunale <strong>Leiedal</strong><br />

Private landbouwers<br />

Gemeente Wevelgem<br />

Zilveren Spoor<br />

Belgisch Leger<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

RESOC<br />

Belgisch Leger<br />

Westtoer<br />

Toerisme Vlaanderen<br />

7.1. Studie nader te bepalen<br />

7.2. Uitvoering<br />

per site<br />

8.1. Studie<br />

8.2. Verwerving gronden<br />

8.3. Uitvoering<br />

9.1. Studie<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

51


3<br />

4<br />

2<br />

8<br />

1<br />

8<br />

7<br />

5<br />

6<br />

schaal: 1: 5.000<br />

Deze structuurschets is geen eindtoestandsplan of<br />

bestemmingsplan, maar is een richtinggevende,<br />

schematische weergave van de visie. Zo zijn wandel- en<br />

fietsroutes indicatief aangeduid.<br />

Vijverhof - Wevelgem<br />

52<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


6.2 Deelgebied 2: Kern van Moorsele<br />

De kern van Moorsele vormt een mooi landelijk dorp, waar de <strong>Heulebeek</strong> dwars<br />

doorheen loopt. Door de aanéénschakeling van verschillende groene ruimten langs deze<br />

Heulbeek kan een ‘groene slinger’ van Moorsele gecreëerd worden.<br />

8. Beveiligen oversteekpunten van fietsroute <strong>Heulebeek</strong>. In de kern van Moorsele<br />

kruist de fietsroute op verschillende plaatsen bestaande wegen. Ter hoogte van de<br />

Ledegemstraat en de Secretaris Vanmarckelaan moeten deze fietsoversteekpunten<br />

extra beveiligd worden.<br />

Meer concreet worden in Moorsele volgende actiepunten voorzien (nummering: zie<br />

figuur en zie actietabel):<br />

1. Herinrichting bestaande park tussen Ledegemstraat en Overheulestraat.<br />

Door de aanleg van een nieuwe afvalwatercollector en de overstromingsproblemen<br />

is het bestaande park tussen de Ledegemstraat en de Overheulestraat aan een<br />

grondige heraanleg toe. Het park ligt centraal in de kern van Moorsele en heeft een<br />

belangrijke publieke en sociale functie. De <strong>Heulebeek</strong> moet zoveel mogelijk visueel<br />

en fysisch toegankelijk worden gemaakt door een hermeandering van de beek<br />

(uitvlakken van oevers). Het groen moet interessante plekken en zichten creëren;<br />

overtollig groen moet verwijderd worden. Met de aanleg van keermuren en lage<br />

dijken kunnen de bestaande bebouwing en woonwijken rond het park beschermd<br />

worden tegen overstromingen. Langs de zuidzijde wordt een fietsroute voorzien en<br />

verschillende wandelpaden moeten het park optimaal toegankelijk maken. Drie fietsen<br />

wandelbruggen linken de twee zijden van het park en het dorp aan elkaar.<br />

2. Aanleg onderhoudspad langs beek in private tuinen van Berkenlaan. Een<br />

strook van 5m breed moet toelaten dat de <strong>Heulebeek</strong> ook langs de private tuinen<br />

van de Berkenlaan onderhouden kan worden. Beekbegeleidende begroeiing is<br />

puntgewijs langs de <strong>Heulebeek</strong> mogelijk. Kleine keermuren en/of taluds moeten ook<br />

hier de nodige bescherming bieden tegen wateroverlast.<br />

3. Aanleg groene publieke ruimte aansluitend bij woonuitbreidingsgebied.<br />

Ten noorden van de Rozenstraat en ten oosten van de Berkenlaan is nog een groot<br />

woonuitbreidingsgebied gelegen in eigendom van een sociale bouwmaatschappij. Dit<br />

gebied zal op korte termijn niet ontwikkeld worden. Bij de eventuele ontwikkeling<br />

van het woonuitbreidingsgebied op lange termijn zal het waterbergend vermogen<br />

van dit gebied maatgevend zijn. Langs de <strong>Heulebeek</strong> moet het natuurlijk<br />

overstromingsgebied gevrijwaard blijven van bebouwing en plaats bieden voor<br />

een nieuwe groene publieke ruimte ten behoeve van de bestaande woonwijk en<br />

de nieuwe woonprojecten. Op deze wijze wordt de ‘groene slinger’ van Moorsele<br />

gecontinueerd.<br />

4. Aanleg waterspaarbekken voor landbouw. Ter hoogte van de Sint-Eloois-<br />

Winkelstraat kan nu reeds water uit de <strong>Heulebeek</strong> gepompt worden in functie<br />

van de land- en tuinbouw. Er moet onderzocht worden of de aanleg van een<br />

waterspaarbekken in deze omgeving zinvol en haalbaar is.<br />

5. Oplossen van missing link fietsroute langs sportterreinen van Moorsele.<br />

Het bestaande landbouwpad langs de sportterreinen van Moorsele moet meer<br />

fietsvriendelijk worden gemaakt om de missing link van de fietsroute te elimineren.<br />

Dit moet met de betrokken landbouwer afgesproken worden naar gebruik toe.<br />

6. Ontwikkeling van recreatief waterrijk bosgebied bij zandwinningsputten<br />

Moorsele. Langs de autosnelweg A17/E403 zijn enkele zandwinningsputten<br />

gelegen, die met grondwater zijn volgelopen. Er moet onderzocht worden of deze<br />

zandwinningsputten kunnen gebruikt worden voor recreatie. Met de nodige groenen<br />

bosaanleg kan tevens een geluidsberm langs de A17 worden gecreëerd en een<br />

fiets- en wandelpad moet het gebied toegankelijk maken. Een fiets- en wandelpad<br />

westwaarts naar de Zuidhoekstraat toe kan de verbinding vormen naar Wevelgem<br />

en meer specifiek naar het recreatiedomein van het Vijverhof.<br />

7. Opmaak landschapbedrijfsplan voor hoeve. In functie van de landschappelijke<br />

integratie kan een landschapsbedrijfsplan voor de hoeve gelegen langs de<br />

Rozenstraat en naast de sportterreinen van Moorsele. Dit plan kan verschillende<br />

maatregelen bevatten inzake inrichting, beheer en onderhoud van de<br />

landbouwgebouwen en -percelen.<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

53


54<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


Actietabel deelgebied 2: Kern van Moorsele – groene slinger Moorsele<br />

Nr. Actie Omschrijving actiepunt Projectleider/<br />

Initiatiefnemer<br />

(hoofdfinanciering)<br />

1 Herinrichting bestaande park<br />

tussen Ledegemstraat en<br />

Overheulestraat<br />

2 Aanleg onderhoudspad langs<br />

beek in private tuinen van<br />

Berkenlaan<br />

- heraanleg park & groen<br />

- aanleg keermuren en dijken<br />

(overstromingen)<br />

- fiets- en wandelpaden<br />

- bruggen over <strong>Heulebeek</strong><br />

- hermeandering beek<br />

- strook van 5 m breed met<br />

pad & beekbegeleidende<br />

beplanting<br />

- aanleg keermuren en/of<br />

taluds tegen wateroverlast<br />

Gemeente Wevelgem<br />

Partners<br />

(bevoegdheden)<br />

V.M.M. afdeling water<br />

Afdeling Natuur en Bos<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

Deelaspect actiepunt Kostenraming<br />

korte termijnacties<br />

1.1. Studie<br />

1.2. Verwerving gronden<br />

1.3. Uitvoering 1.600.000 €<br />

V.M.M. afdeling water Gemeente Wevelgem 2.1. Studie<br />

2.2. Verwerving gronden<br />

2.3. Uitvoering<br />

Tijdsperspectief<br />

2008 2009 2010 2011 2012 Lange termijn<br />

3 Aanleg groene publieke<br />

ruimte aansluitend bij<br />

woonuitbreidingsgebied ten<br />

noorden van Rozenstraat<br />

- aanleg nieuw publiek<br />

park bij ontwikkeling van<br />

woonuitbreidingsgebied op<br />

lange termijn<br />

Gemeente Wevelgem<br />

Sociale bouwmaatschappij<br />

Vlaamse overheid – VHM<br />

V.M.M. afdeling water<br />

3.1. Studie<br />

3.2. Verwerving gronden<br />

3.3. Uitvoering<br />

4 Aanleg waterspaarbekken voor<br />

landbouw ter hoogte van Sint-<br />

Eloois-Winkelstraat<br />

5 Oplossen van missing link<br />

fietsroute langs sportterreinen<br />

Moorsele<br />

6 Ontwikkeling van recreatief<br />

waterrijk bosgebied bij zandwinningsputten<br />

Moorsele<br />

- aanleg waterspaarbekken<br />

in functie van gebruik door<br />

land- en tuinbouw<br />

- aanleg fietsroute (verharding<br />

van bestaande pad)<br />

- recreatieve functies voor<br />

zandwinningsputten<br />

- groen- en bosaanleg<br />

- geluidsberm langs A17<br />

- fiets- en wandelpad<br />

Agentschap Landbouw en<br />

Visserij<br />

Gemeente Wevelgem<br />

Gemeente Wevelgem<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

Toerisme Vlaanderen<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

Private eigenaars<br />

OVAM<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

Private eigenaars (P.P.S.-<br />

constructie)<br />

4.1. Vooroverleg<br />

4.2. Studie<br />

4.3. Verwerving gronden<br />

4.4. Uitvoering<br />

5.1. Vooroverleg<br />

5.2. Studie 2.800 €<br />

5.3. Verwerving gronden<br />

(optioneel)<br />

5.4. Uitvoering 28.000 €<br />

6.1. Vooroverleg<br />

6.2. Studie<br />

6.3. Verwerving gronden<br />

6.4. Uitvoering<br />

7 Opmaak landschapbedrijfsplan<br />

voor hoeve langs Rozenstraat<br />

- diverse maatregelen i.f.v.<br />

landschappelijke integratie<br />

van landbouwgebouwen &<br />

landbouwpercelen<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

Private landbouwer<br />

Gemeente Wevelgem<br />

7.1. Studie<br />

7.2. Uitvoering<br />

8 Beveiligen oversteekpunten van<br />

fietsroute <strong>Heulebeek</strong><br />

Volgende oversteekpunten:<br />

- Ledegemstraat<br />

- Secretaris Vanmarckelaan<br />

Gemeente Wevelgem 8.1. Studie nader te bepalen<br />

per oversteekpunt<br />

8.2. Uitvoering nader te bepalen<br />

per oversteekpunt<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

55


3<br />

6<br />

1<br />

1<br />

Provinciaal groendomein<br />

De Bergelen<br />

6<br />

5<br />

7<br />

4<br />

1<br />

P<br />

2<br />

2<br />

Vijverhof - Wevelgem<br />

schaal: 1: 5.000<br />

Deze structuurschets is geen eindtoestandsplan of<br />

bestemmingsplan, maar is een richtinggevende,<br />

schematische weergave van de visie. Zo zijn wandel- en<br />

fietsroutes indicatief aangeduid.<br />

56<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


6.3 Deelgebied 3: Bergelen<br />

De omgeving van het provinciaal domein de Bergelen wordt geconcipieerd als een<br />

‘waterrijk bosgebied’. Water en bosaanplantingen zullen dus karakteriserend worden<br />

voor de ontwikkeling van dit gebied.<br />

Meer concreet worden in dit gebied volgende actiepunten voorzien (nummering: zie<br />

figuur en zie actietabel):<br />

1. Uitvoering van provinciaal inrichtings- en beheersplan voor domein<br />

de Bergelen. De provincie West-Vlaanderen heeft voor de Bergelen reeds<br />

een inrichtings- en beheersplan opgemaakt, incluis de westelijke en oostelijke<br />

uitbreiding. Dit plan voorziet de aanplanting van nieuwe boscomplexen, de aanleg<br />

van nieuwe wandelpaden en het creëren van een nieuwe toegang en parking met<br />

een insteek vanaf de straat Bergelen.<br />

2. Zuidelijke uitbreiding provinciaal domein de Bergelen. Binnen het kader van<br />

de afbakening van het regionaalstedelijk gebied Kortrijk is het gebied ten zuiden van<br />

de straat Bergelen aangeduid als stedelijk landbouwgebied met een overdruk als<br />

natuurverwevingsgebied. De bedoeling is dat dit landbouwgebied op lange termijn<br />

kan evolueren tot een zuidelijke uitbreiding van het domein de Bergelen.<br />

3. Hermeandering beekvallei binnen domein Bergelen. Ook binnen het<br />

domein de Bergelen kan de <strong>Heulebeek</strong>vallei nog hermeanderd worden door het<br />

verbreden en kronkelen van de komvallei, het uitvlakken van de beekoevers en een<br />

beekbegeleidende begroeiing.<br />

4. Oplossen van missing link fietsroute langs zuidelijke rand van provinciaal<br />

domein Bergelen. Conform het provinciaal beheersplan kan een nieuwe fietsroute<br />

langs de zuidelijke rand van de Bergelen worden aangelegd. Op deze manier wordt<br />

de <strong>Heulebeek</strong>fietsroute verbonden vanaf de brug van de straat Bergelen over de<br />

E403/A17 naar de Ponyhoeve in het domein de Bergelen.<br />

5. Oplossen van missing link fietsroute vanaf Poezelhoek naar<br />

Schuttershoflaan. Ter hoogte van de voetbalterreinen van Gullegem kan<br />

langs de zuidelijke oever van de <strong>Heulebeek</strong> een nieuwe fietsverbinding naar de<br />

Schuttershoflaan worden aangelegd, zodat een vlotte verbinding naar het fietspad<br />

langs de Speelweide mogelijk wordt. Dit moet met de betrokken eigenaar(s)<br />

onderhandeld worden. Op korte termijn kunnen de straat van de Poezelhoek en de<br />

fietspaden van de Schuttershoflaan een alternatieve omleiding vormen. Aansluitend<br />

bij het fietspad kan de parking van het sportcentrum worden afgewerkt.<br />

6. Herinvulling van waardevolle hoeves. In de omgeving van het provinciaal<br />

domein de Bergelen zijn verschillende waardevolle hoeves gelegen (o.a. de<br />

Ponyhoeve, hoeve Vandeputte). De hoeves kunnen een mogelijke herinvulling<br />

verkrijgen als info- en onthaalpunt, fietsverhuurpunt, horeca, speelaccommodatie,...<br />

Een gericht onderzoek moet de toekomstperspectieven van dit cultureel erfgoed<br />

in kaart brengen. Gezien de ligging bij het domein de Bergelen moet er voldoende<br />

aandacht en zorg worden besteed aan de inrichting en het beheer van deze<br />

gebouwen en de buitenaanleg.<br />

7. Opmaak landschapbedrijfsplan voor hoeve. In functie van de landschappelijke<br />

integratie kan een landschapsbedrijfsplan voor de hoeve Pille gelegen langs de<br />

straat Bergelen. Dit plan kan verschillende maatregelen bevatten inzake inrichting,<br />

beheer en onderhoud van de landbouwgebouwen en -percelen.<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

57


Bergelen - bestaande toestand<br />

Bergelen - fotosimulatie gewenste toestand<br />

58<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


Actietabel deelgebied 3: Bergelen<br />

Nr. Actie Omschrijving actiepunt Projectleider/<br />

Initiatiefnemer<br />

(hoofdfinanciering)<br />

1 Uitvoering van provinciaal<br />

beheersplan voor domein de<br />

Bergelen (incluis westelijke &<br />

oostelijke uitbreiding)<br />

- nieuwe boscomplexen<br />

- nieuwe wandelpaden<br />

- nieuwe toegang en parking<br />

- ...<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

Partners<br />

(bevoegdheden)<br />

Deelaspect actiepunt<br />

1.1. Studie<br />

1.2. Verwerving gronden<br />

1.3. Uitvoering<br />

Kostenraming<br />

korte termijnacties<br />

Tijdsperspectief<br />

2008 2009 2010 2011 2012 Lange termijn<br />

2 Zuidelijke uitbreiding provinciaal<br />

domein de Bergelen<br />

3 Hermeandering beekvallei<br />

binnen domein Bergelen<br />

4 Oplossen van missing link fietsroute<br />

langs zuidelijke rand van<br />

provinciaal domein Bergelen<br />

5 Oplossen van missing link<br />

fietsroute vanaf Poezelhoek naar<br />

Schuttershoflaan<br />

zie gewestelijk RUP afbakening<br />

regionaalstedelijk gebied<br />

Kortrijk<br />

- verbreden komvallei<br />

- uitvlakken beekoevers<br />

- beekbegeleidende<br />

begroeiing<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

V.M.M. afdeling water<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

Gemeente Wevelgem<br />

2.1. Studie<br />

2.2. Verwerving gronden<br />

2.3. Uitvoering<br />

3.1. Studie 34.560 €<br />

3.2. Verwerving gronden 168.000 €<br />

3.3. Uitvoering 345.600 €<br />

- aanleg fietsroute Provincie West-Vlaanderen Toerisme Vlaanderen 4.1. Studie<br />

4.2. Verwerving gronden<br />

4.3. Uitvoering<br />

- aanleg fietsroute langs zuidelijke<br />

oever <strong>Heulebeek</strong><br />

- korte-termijn alternatief:<br />

via Poezelhoek<br />

Gemeente Wevelgem<br />

Toerisme Vlaanderen<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

5.1. Vooroverleg<br />

5.2. Studie<br />

5.3. Verwerving gronden<br />

5.4. Uitvoering<br />

6 Herinvulling van waardevolle<br />

hoeves in omgeving van<br />

provinciaal domein Bergelen<br />

- Ponyhoeve, Vandeputte &<br />

andere hoeves<br />

- mogelijke herinvulling<br />

als info- en onthaalpunt,<br />

fietsverhuur, horeca,<br />

speelaccommodatie,...<br />

- verzorgde inrichting &<br />

beheer buitenaanleg<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

Private eigenaars<br />

Gemeente Wevelgem<br />

Toerisme Vlaanderen<br />

6.1. Studie nader te bepalen<br />

per site<br />

6.2. Uitvoering nader te bepalen<br />

per site<br />

7 Opmaak landschapbedrijfsplan<br />

voor hoeve langs straat Bergelen<br />

- diverse maatregelen i.f.v.<br />

landschappelijke integratie<br />

van landbouwgebouwen &<br />

landbouwpercelen<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

Private landbouwer<br />

Gemeente Wevelgem<br />

7.1. Studie<br />

7.2. Uitvoering<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

59


3<br />

7<br />

4<br />

7<br />

2<br />

1<br />

7<br />

5<br />

7<br />

6<br />

RWZI<br />

P<br />

schaal: 1: 5.000<br />

Deze structuurschets is geen eindtoestandsplan of<br />

bestemmingsplan, maar is een richtinggevende,<br />

schematische weergave van de visie. Zo zijn wandel- en<br />

fietsroutes indicatief aangeduid.<br />

60<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


6.4 Deelgebied 4: Kern van Gullegem<br />

In Gullegem is de loop van de <strong>Heulebeek</strong> in het verleden meermaals gewijzigd in<br />

functie van de ontwikkeling van het dorp tot een heuse verstedelijkte kern. Het tracé<br />

werd grotendeels gekanaliseerd en in het centrum van Gullegem werd de <strong>Heulebeek</strong><br />

zelfs overwelfd (de <strong>Heulebeek</strong> is er een riool, zoals een kritische geest ooit opmerkte).<br />

Bij de nieuwe ontwikkelingen moet met meer respect en aandacht voor de <strong>Heulebeek</strong><br />

worden omgegaan, zodat de <strong>Heulebeek</strong>vallei ook in Gullegem een continu groen lint kan<br />

vormen.<br />

7. Beveiligen oversteekpunten van fietsroute <strong>Heulebeek</strong>. In de kern van<br />

Gullegem kruist de fietsroute op verschillende plaatsen bestaande wegen. Ter<br />

hoogte van de Schuttershoflaan, het Dorpsplein-Peperstraat, de Beekstraat en de<br />

Heulestraat moeten deze fietsoversteekpunten extra beveiligd worden.<br />

Meer concreet worden in Gullegem volgende actiepunten voorzien (nummering: zie<br />

figuur en zie actietabel):<br />

1. Woon- en groenproject site Devos. Ten westen van de Schuttershoflaan is een<br />

vlasverwerkend bedrijf gelegen. Bij stopzetting van de bedrijfsactiviteiten kan<br />

deze site worden getransformeerd tot een nieuwe ‘poort naar de Bergelen’. Een<br />

fiets- en wandelpad vormt de verbinding vanuit het centrum van Gullegem, via<br />

de Kerkstraat en dwars door deze site naar de toekomstige uitbreiding van het<br />

domein de Bergelen. Op deze site kan nog ruimte worden geboden voor een nieuw<br />

woningbouwproject, maar dit moet ook als hefboom worden gebruikt voor de aanleg<br />

van nieuw publiek groen met een panorama op de Bergelen. Gezien de monding<br />

van de Bankbeek in de <strong>Heulebeek</strong> ten zuiden van deze site moet het natuurlijk<br />

overstromingsgebied maximaal gevrijwaard blijven van bebouwing (cfr. watertoets).<br />

2. Woon- en groenproject site Primus. Ten oosten van de Beekstraat is de<br />

bedrijfssite Primus gelegen; ook de achterliggende weide is conform het gewestplan<br />

een milieubelastend industriegebied. Het is niet wenselijk om deze bestemming<br />

te realiseren; ook hier wordt gestreefd naar een reconversie tot een woon- en<br />

groenproject. Er moet bijzondere aandacht uitgaan naar de overgang van het<br />

woonproject naar het groengebied en de beekvallei. Ook hier moet het nieuwe<br />

woningbouwproject als hefboom worden gebruikt voor het maximale behoud van<br />

het bestaande groengebied en natuurlijk overstromingsgebied (cfr. watertoets).<br />

Naar analogie van het project van de Hoge en Lage Kouter aan de noordelijke<br />

oever van de <strong>Heulebeek</strong> kunnen enkele natte zones worden gecreëerd, kunnen<br />

enkele wandelpaden en een nieuw brugje over de <strong>Heulebeek</strong> worden aangelegd.<br />

Het groengebied kan wel meer zijn ‘natuurlijk voorkomen’ als een natte weide met<br />

wilgen behouden (geen artificiële aanleg).<br />

3. Verbreden fietspad noordelijke oever <strong>Heulebeek</strong>. Tussen de Peperstraat en<br />

Beekstraat werd de <strong>Heulebeek</strong> rechtgetrokken en aan beide zijden voorzien van<br />

een pad. Het is de bedoeling dat de fiets- en wandelpad aan de noordelijke oever<br />

wordt verbreed (in functie minder conflicten tussen voetgangers en fietsers). Aan de<br />

zuidelijke oever kan het wandelpad behouden worden.<br />

4. Verharding fietsroute project Hoge en Lage Kouter. Het huidig semi-verhard<br />

pad in het project van de Hoge en Lage Kouter is gedurende natte periodes niet<br />

meer comfortabel. In functie van de continuïteit van de <strong>Heulebeek</strong>fietsroute moet<br />

dit pad gedeeltelijk worden verhard.<br />

5. Herinrichting Feestweide. De bestaande Feestweide ‘De Gulle’ moet worden<br />

heringericht met een verbeterde relatie met de <strong>Heulebeek</strong>. Er kan eventueel ook<br />

een link met de site van CET-motoren en horeca worden uitgewerkt. Ook de relatie<br />

met het Dorpsplein moet onderzocht worden.<br />

6. Woon- en groenproject site Europalaan. Nabij de Europalaan en langs de<br />

<strong>Heulebeek</strong> is een groot bedrijfscomplex gelegen, dat de ruimtelijke draagkracht<br />

van het woongebied overschrijdt. Een gedeelte van deze site werd vroeger vernield<br />

door brand. Op langere termijn kan ook voor deze site een nieuwe invulling<br />

worden gezocht met ruimte voor publiek groen, bijkomende woonmogelijkheden<br />

(bv. appartementen of urban-villa’s) en eventueel een beperkt aanbod aan<br />

voorzieningen, handel of kantoren.<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

61


62<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


Actietabel deelgebied 4: Kern van Gullegem<br />

Nr. Actie Omschrijving actiepunt Projectleider/<br />

Initiatiefnemer<br />

(hoofdfinanciering)<br />

Partners<br />

(bevoegdheden)<br />

Deelaspect actiepunt<br />

Kostenraming<br />

korte termijnacties<br />

Tijdsperspectief<br />

2008 2009 2010 2011 2012 Lange termijn<br />

1 Woon- en groenproject site<br />

Devos (Schuttershoflaan)<br />

- nieuwe woningbouw<br />

- nieuw publiek groen met<br />

panorama op Bergelen<br />

- watertoets (vrijwaring van<br />

overstromingsgebied)<br />

- fiets- en wandelverbinding<br />

van Kerkstraat naar domein<br />

Bergelen<br />

Gemeente Wevelgem Private eigenaars 1.1. Studie<br />

1.2. Uitvoering<br />

2 Woon- en groenproject site<br />

Primus (Beekstraat)<br />

- nieuwe woningbouw<br />

- nieuw publiek groen<br />

- watertoets (vrijwaring van<br />

overstromingsgebied)<br />

- aanleg natte zones<br />

- fiets- en wandelpaden en<br />

brug over <strong>Heulebeek</strong><br />

Gemeente Wevelgem<br />

Private eigenaars<br />

<strong>Leiedal</strong> (projectregie)<br />

2.1. Studie<br />

2.2. Uitvoering<br />

3 Verbreden fietspad noordelijke<br />

oever <strong>Heulebeek</strong> tussen<br />

Peperstraat en Beekstraat<br />

4 Verharding fietsroute project<br />

Hoge en Lage Kouter<br />

- verbreden huidig fiets-en<br />

wandelpad<br />

- heraanleg huidig semiverhard<br />

pad tot verhard<br />

fiets- en wandelpad<br />

Gemeente Wevelgem 3.1. Studie 1.000 €<br />

3.2. Uitvoering 9.000 €<br />

Gemeente Wevelgem 4.1. Studie 4.300 €<br />

4.2. Uitvoering 43.000 €<br />

5 Herinrichting Feestweide - herinrichting publieke<br />

ruimte met relatie<br />

<strong>Heulebeek</strong><br />

- ev. link met site CETmotoren<br />

en horeca<br />

- relatie met Dorpsplein<br />

Gemeente Wevelgem<br />

5.1. Studie<br />

6 Woon- en groenproject site<br />

Europalaan<br />

7 Beveiligen oversteekpunten van<br />

fietsroute <strong>Heulebeek</strong><br />

- korte termijn: behouden<br />

bedrijfssite<br />

- lange termijn: reconversie<br />

met nieuw publiek groen,<br />

nieuwe woningbouw,...<br />

Volgende oversteekpunten:<br />

- Schuttershoflaan<br />

- Dorpsplein-Peperstraat<br />

- Beekstraat<br />

- Heulestraat<br />

Gemeente Wevelgem Private eigenaars 6.1. Studie<br />

6.2. Uitvoering<br />

Gemeente Wevelgem 7.1. Studie nader te bepalen<br />

per oversteekpunt<br />

7.2. Uitvoering nader te bepalen<br />

per oversteekpunt<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

63


2<br />

5<br />

4<br />

1<br />

RWZI<br />

3<br />

schaal: 1: 5.000<br />

Deze structuurschets is geen eindtoestandsplan of<br />

bestemmingsplan, maar is een richtinggevende,<br />

schematische weergave van de visie. Zo zijn wandel- en<br />

fietsroutes indicatief aangeduid.<br />

64<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


6.5 Deelgebied 5: Open ruimte tussen Gullegem en Heule<br />

De open ruimte tussen Gullegem en Heule (eigenlijk tot aan de R8) is een verborgen<br />

restruimte met nu reeds waardevolle groenstructuren op perceelsgrenzen. Dit gebied<br />

kan verder worden uitgebouwd als een ‘coulissenlandschap’.<br />

Meer concreet worden in dit gebied volgende actiepunten voorzien (nummering: zie<br />

figuur en zie actietabel):<br />

1. Hermeandering beekvallei. In de eerste plaats moet ook hier de <strong>Heulebeek</strong>vallei<br />

hermeanderd worden door het verbreden en kronkelen van de komvallei, het<br />

uitvlakken van de beekoevers en een beekbegeleidende begroeiing. Door deze<br />

hermeandering wordt dit opnieuw een ‘beeklandschap’, waarbij het waterbergend<br />

vermogen van dit gebied maximaal kan behouden worden en zelfs kan verhoogd<br />

worden. De reeds voorziene zandvang moet ook in dit landschapsbeeld geïntegreerd<br />

worden.<br />

2. Realisatie coulissenlandschap ten noorden van <strong>Heulebeek</strong>. Door de<br />

verdere aanplanting van bomen, struiken en kleine landschapselementen op de<br />

perceelsgrenzen kan het coulissenlandschap ten noorden van de <strong>Heulebeek</strong> op<br />

korte termijn worden gerealiseerd. Tergelijkertijd moeten in dit gebied verschillende<br />

trage wegen (o.a. naar ’t Rusteel) worden aangelegd. Op deze wijze kunnen de<br />

verschillende ‘kamers’ van het coulissenlandschap toegankelijk worden gemaakt<br />

voor recreatief medegebruik (horeca met terras en ligweide, speelweide, dieren,<br />

volkstuinen, hagendoolhof, ...). En de bestaande rootputten zouden een herinvulling<br />

kunnen verkrijgen. Dit coulissenlandschap moet ten noorden van de <strong>Heulebeek</strong> op<br />

korte termijn zichtbaar worden door een publiek-private samenwerking.<br />

3. Realisatie coulissenlandschap ten zuiden van <strong>Heulebeek</strong>. Ten zuiden van<br />

de <strong>Heulebeek</strong> is de realisatie van het coulissenlandschap wellicht pas op lange<br />

termijn haalbaar. De principes (aanplanting van kleine landschapselementen op<br />

perceelsgrenzen, aanleg trage wegen, recreatief medegebruik) zijn identiek aan het<br />

noordelijke deel.<br />

4. Oplossen van missing link fietsroute tussen Heulestraat en Europalaan-<br />

Oogststraat. De fietsroute komende vanaf het project van Hoge en Lage Kouter<br />

kan op dezelfde linkeroever van de <strong>Heulebeek</strong> worden doorgetrokken naar de<br />

Europalaan-Oogststraat. Hierbij kan ook het bestaande brugje over de <strong>Heulebeek</strong><br />

gebruikt worden.<br />

5. Aanleg groene geluidsbermen langs beide zijden van de R8. De ringweg R8<br />

rond Kortrijk is ter hoogte van Gullegem en Heule diep ingegraven. Er moet worden<br />

onderzocht of de aanleg van groene taluds een bijkomende geluidswerende functie<br />

kan vervullen. Indien dit het geval is, kan dit de woonkwaliteit in zowel Gullegem als<br />

Heule verhogen. Eventueel kan de afgegraven grond van de hermeandering van de<br />

beekvallei hergebruikt worden voor de aanleg van deze geluidsbermen.<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

65


Open ruimte tussen Gullegem en Heule - bestaande toestand<br />

Open ruimte tussen Gullegem en Heule - fotosimulatie gewenste toestand<br />

66<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


Actietabel deelgebied 5: Open ruimte tussen Gullegem en Heule<br />

Nr. Actie Omschrijving actiepunt Projectleider/<br />

Initiatiefnemer<br />

(hoofdfinanciering)<br />

1 Hermeandering beekvallei - verbreden komvallei<br />

V.M.M. afdeling water<br />

- uitvlakken beekoevers<br />

- beekbegeleidende<br />

begroeiing<br />

- integratie zandvang<br />

Partners<br />

(bevoegdheden)<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

Gemeente Wevelgem<br />

Stad Kortrijk<br />

Deelaspect actiepunt Kostenraming<br />

korte termijnacties<br />

1.1. Studie <strong>18</strong>.360 €<br />

1.2. Verwerving gronden <strong>89</strong>.250 €<br />

1.3. Uitvoering <strong>18</strong>3.600 €<br />

Tijdsperspectief<br />

2008 2009 2010 2011 2012 Lange termijn<br />

2 Realisatie coulissenlandschap<br />

ten noorden van <strong>Heulebeek</strong><br />

- aanplanting van struiken,<br />

bomen en kle’s op<br />

perceelsgrenzen<br />

- aanleg trage wegen (o.a.<br />

naar ’t Rusteel)<br />

- recreatief medegebruik<br />

(horeca, speelweide,<br />

dieren, volkstuinen,<br />

hagendoolhof, ...)<br />

Gemeente Wevelgem<br />

Stad Kortrijk<br />

Private eigenaars (P.P.S.<br />

-constructie)<br />

V.M.M. afdeling water<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

2.1. Vooroverleg<br />

2.2. Studie<br />

2.3. Verwerving gronden<br />

2.4. Uitvoering<br />

3 Realisatie coulissenlandschap<br />

ten zuiden van <strong>Heulebeek</strong><br />

- aanplanting van struiken,<br />

bomen en kle’s op<br />

perceelsgrenzen<br />

- aanleg trage wegen<br />

- recreatief medegebruik<br />

Stad Kortrijk<br />

Private eigenaars (P.P.S.<br />

-constructie)<br />

V.M.M. afdeling water<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

Aquafin<br />

3.1. Studie<br />

3.2. Verwerving gronden<br />

3.3. Uitvoering<br />

4 Oplossen van missing link<br />

fietsroute tussen Heulestraat<br />

en Europalaan-Oogststraat op<br />

linkeroever <strong>Heulebeek</strong><br />

- aanleg fietsroute ten<br />

oosten van <strong>Heulebeek</strong><br />

(linkeroever)<br />

Gemeente Wevelgem<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

Toerisme Vlaanderen 4.1. Studie 5.200 €<br />

4.2. Verwerving gronden 6.800 €<br />

4.3. Uitvoering 52.000 €<br />

5 Aanleg groene geluidsbermen<br />

langs beide zijden R8<br />

- aanleg groene taluds met<br />

geluidswerende functie<br />

Agentschap infrastructuur Stad Kortrijk 5.1. Studie<br />

5.2. Verwerving gronden<br />

5.3. Uitvoering<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

67


10<br />

11<br />

12<br />

9<br />

8<br />

13<br />

7<br />

6<br />

15<br />

3<br />

14<br />

4 5<br />

1<br />

2<br />

ZI<br />

schaal: 1: 5.000<br />

Deze structuurschets is geen eindtoestandsplan of<br />

bestemmingsplan, maar is een richtinggevende,<br />

schematische weergave van de visie. Zo zijn wandel- en<br />

fietsroutes indicatief aangeduid.<br />

68<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


6.6 Deelgebied 6: Kern van Heule<br />

In Heule staan er feitelijk twee doortochtherinrichtingen op stapel. Enerzijds wenst<br />

men de centrumstraten en alle verharde publieke ruimten aanpakken en anderzijds is<br />

er ook de doortocht van de <strong>Heulebeek</strong>, waarbij de groene publieke ruimten een soort<br />

contremal of tegenpool vormen. Door beide doortochten te combineren en met elkaar in<br />

verband te brengen moeten nieuwe inzichten ontstaan. In Heule wordt dus een globale<br />

en geïntegreerde aanpak van de dorpskernvernieuwing beoogd.<br />

Meer concreet worden in Heule volgende actiepunten voorzien (nummering: zie figuur<br />

en zie actietabel):<br />

1. Studie herinrichting <strong>Heulebeek</strong> en publieke ruimte in centrum van Heule.<br />

De figuur hiernaast geeft een eerste visie, een eerste structuurschets weer voor de<br />

herinrichting van de <strong>Heulebeek</strong> en het centrum van Heule. Deze structuurschets<br />

moet in een tweede fase verder worden uitgediept met innovatieve conceptvorming<br />

en inbegrip van alle technische randvoorwaarden. Er moet dus een studie worden<br />

gemaakt voor het traject van de <strong>Heulebeek</strong> vanaf de R8 tot aan de spoorweg en<br />

voor alle aanpalende publieke ruimten (park van Heule, Heule-Plaats, Lagae-plein,<br />

nieuw publiek groen bij nieuwe woonprojecten, landschapspark Toortelbeek...).<br />

Hierbij zal de overstromingsproblematiek in het centrum van Heule worden<br />

aangepakt met diverse beschermende maatregelen.<br />

2. Ontwikkeling van stedelijk woongebied Peperstraat. In de afbakening<br />

van het regionaalstedelijk gebied Kortrijk is het gebied tussen de Peperstraat<br />

en de <strong>Heulebeek</strong> aangeduid als een nieuw stedelijk woongebied. Bij de<br />

woningbouwontwikkeling moet het bestaand natuurlijk overstromingsgebied<br />

maximaal gevrijwaard blijven van bebouwing (cfr. watertoets). Het woonproject<br />

creëert een nieuw bouwblok met de Peperstraat en ten noorden wordt tussen de<br />

bebouwing openingen gelaten met doorsteken en zichten naar de <strong>Heulebeek</strong>vallei.<br />

3. Realisatie nieuw publiek groen langs <strong>Heulebeek</strong> bij nieuw stedelijk<br />

woongebied Peperstraat. Net zoals bij de woonprojecten in Gullegem moet de<br />

ontwikkeling van het stedelijk woongebied Peperstraat ook hier gebruikt worden als<br />

hefboom voor de aanleg van nieuw publiek groen. Dit kan op een vrij ecologische<br />

wijze gebeuren door de hermeandering van de beekvallei.<br />

4. Oplossen van missing link fietsroute tussen Peperstraat en Goethalslaan.<br />

Om de fietsroute komende vanuit Gullegem via de fietsbrug over de R8 opnieuw in<br />

contact met de <strong>Heulebeek</strong> te brengen wordt voorgesteld om een nieuwe fietsroute<br />

aan te leggen langs de R8 en bovenop de rand van de <strong>Heulebeek</strong>vallei tot aan de<br />

Goethalslaan en incluis de doorsteek naar het kasteelpark van Heule.<br />

5. Heraanleg park van Heule. Het kasteelpark van Heule is een beschermd<br />

dorpsgezicht dat reeds meerdere malen aangetast werd door overstromingen.<br />

Gezien de belangrijke sociale en recreatieve functie van dit park wordt beoogd om<br />

het park meer te beschermen tegen overstromingen met behulp van lage dijken en<br />

keermuren. Bij extreme omstandigheden blijft een gedeeltelijke overstroming van<br />

het park mogelijk, maar de omliggende bebouwing zou moeten gespaard blijven van<br />

waterschade. Bij de heraanleg van het park wordt daarnaast vooral een grondige<br />

opfrisbeurt nagestreefd: overtollig groen en zieke bomen worden verwijderd en<br />

nieuw streekeigen groen wordt oordeelkundig aangeplant.<br />

6. Herinrichting Heule-Plaats. De centrumstraten van Heule moeten heringericht<br />

worden tot een kwaliteitsvolle publieke ruimte. Hierbij moet de doortocht van<br />

de <strong>Heulebeek</strong> ook meer zichtbaar en toegankelijk worden. In plaats dat de<br />

<strong>Heulebeek</strong> met een koker onder de straat loopt, kan de straat als een brug over de<br />

<strong>Heulebeek</strong> lopen om zo het contact met het water en het groen te vergroten. Het<br />

fietsoversteekpunt moet er ook extra beveiligd worden.<br />

7. Herinrichting Lagae-Plein. Het bestaande Lagae-Plein is een typische achterkant:<br />

een desolate asfvaltvlakte wordt weliswaar druk als centrumparking gebruikt,<br />

maar staat niet in contact met de <strong>Heulebeek</strong>. De parking kan grotendeels<br />

behouden blijven, maar moet met meer groen en kwaliteitsvolle materialen worden<br />

heraangelegd. Ook de relatie met de <strong>Heulebeek</strong> kan worden geoptimaliseerd door<br />

een strook als voetgangerszone te verlagen langs de <strong>Heulebeek</strong>. Deze verlaagde<br />

oeverstrook kan ook worden doorgetrokken langs de achterzijde van het zwembad,<br />

waar een terrasruimte ontstaat met uitzicht op de <strong>Heulebeek</strong>, de monding van de<br />

Toortelbeek, den Ast en de Heerlijkheid van Heule.<br />

8. Oplossen van missing link fietsroute tussen Heule-Plaats en Zeger van<br />

Heulestraat. Komende vanuit het park van Heule kan de fietsroute worden<br />

doorgetrokken over Heule-Plaats, langs de <strong>Heulebeek</strong> en via de Heerlijkheid<br />

van Heule tot aan de Zeger van Heulestraat. Op de figuur staan hiervoor twee<br />

alternatieve tracés aangegeven: ofwel volgt de fietsroute volledig de linkeroever<br />

van de <strong>Heulebeek</strong> (met brugje over monding van de Toortelbeek), ofwel wordt de<br />

fietsroute ook deels over het Lagae-Plein uitgestippeld (met twee brugjes). De<br />

fietsoversteek aan de Zeger van Heulestraat moet extra beveiligd worden.<br />

9. Ontwikkeling van stedelijk woongebied Toortelbeek. Het gebied ten<br />

oosten van de Mellestraat is in de afbakening van het regionaalstedelijk gebied<br />

Kortrijk aangeduid als een nieuw stedelijk woongebied. Hierbij worden dezelfde<br />

inrichtingsprincipes als bij de Peperstraat gehanteerd: het woningbouwproject<br />

creëert een nieuw bouwblok met de Mellestraat en ten oosten wordt tussen de<br />

bebouwing openingen gelaten met doorsteken en zichten naar de Toortelbeekvallei.<br />

10. Realisatie nieuwe sportvelden ten zuiden van R8 tussen Mellestraat<br />

(begraafplaats) en Toortelbeek. De bestaande voetbalterreinen ten noorden<br />

van de R8 voldoen niet meer aan de behoeften van de plaatselijke voetbalclub. In<br />

aanvulling van de bestaande terreinen worden twee nieuwe voetbalvelden en een<br />

klein oefenveld voorzien palend aan de R8 in de zone tussen de begraafplaats en<br />

het bedrijf ISOMO. Op deze wijze wordt het overstromingsgebied en de monding<br />

van de Toortelbeek in de <strong>Heulebeek</strong> gevrijwaard.<br />

11. Realisatie parking langs Mellestraat. Tussen de begraafplaats en het nieuwe<br />

stedelijk woongebied Toortelbeek kan een zone worden voorbehouden voor de<br />

parking, de cafetaria en kleedkamers en een boogschuttersstand. De parking<br />

kan multifunctioneel gebruikt worden voor de voetbalclub, voor de bezoekers van<br />

de begraafplaats en voor het rustoord aan de overzijde van de Mellestraat. Bij<br />

grote dorpsactiviteiten (zoals de Tinekesfeesten) kan deze parking ook als extra<br />

centrumparking fungeren (op 500m afstand van Heule-Plaats).<br />

12. Realisatie landschapspark Toortelbeek. Tussen het nieuw stedelijk woongebied<br />

en de spoorweg ligt een waardevol open-ruimtegebied waar de Toortelbeek mondt<br />

in de <strong>Heulebeek</strong> en de Heerlijkheid van Heule is gelegen. Palend aan het centrum<br />

van Heule kan dit gebied als nieuw groen landschapspark worden vorm gegeven.<br />

Het overstromingsgebied moet maximaal gevrijwaard blijven (cfr. watertoets) en de<br />

beekvallei kan worden hermeanderd (verbreden en kronkelen komvallei, uitvlakken<br />

oevers, beekbegeleidende begroeiing). Het landbouwgebied tussen de Toortelbeek<br />

en de spoorweg kan gebruikt worden voor extensieve landbouwteelt.<br />

13. Herinvulling Den Ast en Hof ter Melle. Palend aan de <strong>Heulebeek</strong> vormen<br />

Den Ast en het Hof ter Melle waardevolle cultuurhistorische gebouwen, waarvan<br />

een mogelijke herinvulling moeten onderzocht worden. Deze sites hebben de<br />

potentie om te fungeren als info- en onthaalpunt, fietsverhuurpunt, horeca,<br />

speelaccommodatie,... Een gericht onderzoek moet de toekomstperspectieven<br />

van dit cultureel erfgoed in kaart brengen. Gezien de ligging bij de Toortelbeek en<br />

<strong>Heulebeek</strong> moet er voldoende aandacht en zorg worden besteed aan de inrichting<br />

en het beheer van deze gebouwen en de buitenaanleg.<br />

14. Ontwikkeling van nieuw woongebied Stijn Streuvelslaan. In het BPA Stijn<br />

Streuvelslaan is aangegeven op welke wijze een nieuw woongebied kan gerealiseerd<br />

worden.<br />

15. Realisatie nieuw publiek groen langs <strong>Heulebeek</strong> bij nieuw woongebied<br />

Stijn Streuvelslaan. In hetzelfde BPA is ook aangegeven dat een nieuwe groene<br />

publieke ruimte langs de <strong>Heulebeek</strong> kan worden gecreëerd met inbegrip van enkele<br />

trage wegen doorheen het gebied. Met een hermeandering van de <strong>Heulebeek</strong> kan<br />

het bestaande natuurlijke overstromingsgebied geoptimaliseerd worden.<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

69


Structuurschets herinrichting Lagae-Plein - nieuwe sportvelden - parking - landschapspark Toortelbeek<br />

70<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


Actietabel deelgebied 6: Kern van Heule<br />

Nr. Actie Omschrijving actiepunt Projectleider/<br />

Initiatiefnemer<br />

(hoofdfinanciering)<br />

1 Studie herinrichting <strong>Heulebeek</strong><br />

en publieke ruimte in centrum<br />

van Heule<br />

Studie - innovatieve<br />

conceptvorming voor:<br />

- traject <strong>Heulebeek</strong> vanaf R8<br />

tot aan spoorweg<br />

- met alle aanpalende<br />

publieke ruimten (park van<br />

Heule, Heule-Plaats, Lagaeplein,<br />

nieuw publiek groen<br />

bij nieuwe woonprojecten,<br />

landschapspark<br />

Toortelbeek, ...)<br />

- incluis overstromingsproblematiek<br />

Partners<br />

(bevoegdheden)<br />

Stad Kortrijk V.M.M. afdeling water 1.1. Studie<br />

Deelaspect actiepunt<br />

Kostenraming<br />

korte termijnacties<br />

Tijdsperspectief<br />

2008 2009 2010 2011 2012 Lange termijn<br />

2 Ontwikkeling van stedelijk<br />

woongebied Peperstraat<br />

3 Realisatie nieuw publiek groen<br />

langs <strong>Heulebeek</strong> bij nieuw<br />

stedelijk woongebied Peperstraat<br />

4 Oplossen van missing link<br />

fietsroute tussen Peperstraat en<br />

Goethalslaan<br />

- nieuwe woningbouw<br />

- watertoets (vrijwaring van<br />

overstromingsgebied)<br />

- aanleg nieuw publiek groen<br />

- hermeandering beekvallei<br />

- aanleg fietsroute langs R8<br />

en langs zuidelijke oever<br />

<strong>Heulebeek</strong><br />

5 Heraanleg park van Heule - opfrisbeurt park van Heule<br />

- incluis dijken en keermuren<br />

tegen overstromingen<br />

6 Herinrichting Heule-Plaats - doortochtherinrichting<br />

centrum Heule<br />

- <strong>Heulebeek</strong> meer zichtbaar<br />

& toegankelijk<br />

- beveiligen fietsoversteek<br />

7 Herinrichting Lagae-Plein - herinrichting bestaande<br />

parking met meer groen<br />

- <strong>Heulebeek</strong> meer zichtbaar<br />

& toegankelijk<br />

8 Oplossen van missing link fietsroute<br />

tussen Heule-Plaats en<br />

Zeger van Heulestraat<br />

- aanleg fietsroute langs<br />

linkeroever <strong>Heulebeek</strong><br />

- alternatief via Lagae-Plein<br />

- beveiligen fietsoversteek<br />

Zeger van Heulestraat<br />

<strong>Leiedal</strong> (studie)<br />

Projectontwikkelaar (uitvoering)<br />

Stad Kortrijk<br />

Stad Kortrijk<br />

Stad Kortrijk<br />

Stad Kortrijk<br />

V.M.M. afdeling water<br />

Projectontwikkelaar woongebied<br />

Toerisme Vlaanderen<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

V.M.M. afdeling water<br />

Afd. Onroerend Erfgoed<br />

2.1. Studie<br />

2.2. Verwerving gronden<br />

2.3. Uitvoering<br />

3.1. Studie 14.400 €<br />

3.2. Verwerving gronden 70.000 €<br />

3.3. Uitvoering 144.000 €<br />

4.1. Studie<br />

4.2. Verwerving gronden<br />

4.3. Uitvoering<br />

5.1. Studie<br />

5.2. Verwerving gronden<br />

5.3. Uitvoering<br />

Stad Kortrijk V.M.M. afdeling water 6.1. Studie<br />

6.2. Verwerving gronden<br />

6.3. Uitvoering<br />

Stad Kortrijk V.M.M. afdeling water 7.1. Studie<br />

7.2. Verwerving gronden<br />

7.3. Uitvoering<br />

Stad Kortrijk<br />

Toerisme Vlaanderen<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

8.1. Studie<br />

8.2. Verwerving gronden<br />

8.3. Uitvoering<br />

9 Ontwikkeling van stedelijk<br />

woongebied Toortelbeek<br />

- nieuwe woningbouw Stad Kortrijk (studie)<br />

Projectontwikkelaar (uitvoering)<br />

9.1. Studie<br />

9.2. Verwerving gronden<br />

9.3. Uitvoering<br />

10 Realisatie nieuwe sportvelden<br />

ten zuiden van R8 tussen<br />

Mellestraat (begraafplaats) en<br />

Toortelbeek<br />

- nieuwe sportvelden<br />

- nieuwe boogschutterstand<br />

Stad Kortrijk<br />

10.1. Studie<br />

10.2. Verwerving gronden<br />

10.3. Uitvoering<br />

11 Realisatie parking langs<br />

Mellestraat (begraafplaats)<br />

- parking ten behoeve van<br />

begraafplaats, sportvelden,<br />

rustoord<br />

- als extra centrum-parking<br />

Stad Kortrijk<br />

11.1. Studie<br />

11.2. Verwerving gronden<br />

11.3. Uitvoering<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

71


<strong>Heulebeek</strong>-Toortelbeek - bestaande toestand<br />

<strong>Heulebeek</strong>-Toortelbeek - fotosimulatie gewenste toestand met sportvelden, parking en landschapspark<br />

72<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


12 Realisatie landschapspark<br />

Toortelbeek<br />

- nieuw publiek groen<br />

- hermeandering beekvallei<br />

- watertoets (vrijwaring van<br />

overstromingsgebied)<br />

- bevestiging<br />

landbouwgebied tussen<br />

Toortelbeek en spoorweg<br />

Stad Kortrijk<br />

12.1. Studie<br />

12.2. Verwerving gronden<br />

12.3. Uitvoering<br />

13 Herinvulling Den Ast en Hof ter<br />

Melle (mogelijk onthaalpunt<br />

<strong>Heulebeek</strong>)<br />

14 Ontwikkeling van nieuw<br />

woongebied Stijn Streuvelslaan<br />

15 Realisatie nieuw publiek groen<br />

langs <strong>Heulebeek</strong> bij nieuw<br />

woongebied Stijn Streuvelslaan<br />

Studie Stad Kortrijk Private eigenaars 13.1. Studie<br />

13.2. Verwerving gronden<br />

13.3. Uitvoering<br />

- nieuwe woningbouw<br />

- watertoets (vrijwaring van<br />

overstromingsgebied)<br />

- aanleg nieuw publiek groen<br />

- hermeandering beekvallei<br />

Stad Kortrijk (studie)<br />

Projectontwikkelaar (uitvoering)<br />

Stad Kortrijk<br />

V.M.M. afdeling water<br />

Projectontwikkelaar woongebied<br />

14.1. Studie<br />

14.2. Verwerving gronden<br />

14.3. Uitvoering<br />

15.1. Studie<br />

15.2. Verwerving gronden<br />

15.3. Uitvoering<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

73


7<br />

4<br />

5<br />

6<br />

3<br />

2<br />

1<br />

schaal: 1: 5.000<br />

Deze structuurschets is geen eindtoestandsplan of<br />

bestemmingsplan, maar is een richtinggevende,<br />

schematische weergave van de visie. Zo zijn wandel- en<br />

fietsroutes indicatief aangeduid.<br />

74<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


6.7 Deelgebied 7: Open ruimte rond Preetjesmolen<br />

De open ruimte rond Preetjesmolen tussen Heule en Heule-Watermolen moet verder<br />

ontwikkeld worden als een ‘stedelijk landbouwgebied’. Dit impliceert dat de land- en<br />

tuinbouw als hoofdfunctie kan behouden worden in deze open-ruimte-enclave tussen<br />

het verstedelijkte landschap, maar dat ook verbrede of gespecialiseerde vormen van<br />

landbouw hier kunnen een plaats vinden (vb. groententeelt, hoevetoerisme, biologische<br />

landbouw ...). Daarnaast moet ook de natuurontwikkeling in de <strong>Heulebeek</strong>vallei volop<br />

nieuwe kansen verkrijgen.<br />

Meer concreet worden in dit gebied volgende actiepunten voorzien (nummering: zie<br />

figuur en zie actietabel):<br />

1. Natuurontwikkeling <strong>Heulebeek</strong>vallei. Tussen de Warandestraat en Heule-<br />

Watermolen heeft de <strong>Heulebeek</strong> nog een echte komvallei, dat als een natuurlijk<br />

overstromingsgebied fungeert. Een drastische hermeandering van de beekvallei<br />

is hier dus niet meer noodzakelijk. Met behulp van natuurinrichting en een<br />

goed beheer moeten ecologische processen hier volop kansen verkrijgen. Een<br />

beekbegeleidende begroeiing accentueert de kronkelende loop van de beek. Langs<br />

de zuidelijke komvalleirand wordt een beplanting voorzien als groenscherm t.o.v.<br />

de bebouwing ten zuiden en kan een wandelpad worden uitgestippeld langs deze<br />

woonwijk. Aan de noordelijke talud wordt een halftransparante beplanting voorzien<br />

ter afscherming van de fietsroute.<br />

2. Oplossen van missing link fietsroute tussen Warandestraat en Heule-<br />

Watermolen. Om de fietsroute na de doortocht door Heule opnieuw in relatie te<br />

brengen tot de <strong>Heulebeek</strong> wordt geopteerd om bovenop de noordelijke taludrand<br />

van de <strong>Heulebeek</strong>vallei een recreatieve fietsroute aan te leggen. In de volgende<br />

studiefase zal moeten worden onderzocht of een tracé aan de zuidelijke oever een<br />

alternatief kan bieden.<br />

3. Bypass <strong>Heulebeek</strong> op vroegere reservatiestrook tussen spoorweg en<br />

<strong>Heulebeek</strong>vallei. Er kan bestudeerd worden of de <strong>Heulebeek</strong> een bypass<br />

kan verkrijgen op de vroegere reservatiestrook tussen de spoorweg en de<br />

<strong>Heulebeek</strong>vallei. Deze bypass dient niet zozeer om het water in de <strong>Heulebeek</strong><br />

versneld af te voeren, maar integendeel om bovenop het bestaande tracé van<br />

de <strong>Heulebeek</strong> een extra waterbuffer te bieden. Ook de fietsroute kan vanaf de<br />

spoorweg via dit tracé lopen naar de komvallei van de <strong>Heulebeek</strong>.<br />

4. Aanleg veilige fietspaden en dreefbeplanting langs Hoge Dreef. Als<br />

functionele fietsverbinding tussen Heule en Heule-Watermolen moeten veilige<br />

fietspaden langs de Hoge Dreef worden aangelegd. Overeenkomstig de naam als<br />

Hoge Dreef kunnen ook bomen langs de Hoge Dreef worden aangeplant. Er zal<br />

moeten onderzocht worden of deze optie in overeenstemming kan worden gebracht<br />

met de windvang van Preetjesmolen.<br />

5. Opmaak landschapbedrijfsplannen voor hoeves. In functie van de<br />

landschappelijke integratie en in functie van de verbreding van de landbouw kunnen<br />

in dit stedelijk landbouwgebied landschapsbedrijfsplannen voor de hoeves worden<br />

opgemaakt met diverse maatregelen inzake inrichting, beheer en onderhoud van<br />

landbouwgebouwen en -percelen.<br />

6. Aanleg groenschermen rond bedrijvensites. In functie van het behoud van<br />

de landschappelijke waarde van dit open-ruimtegebied moeten streekeigen en<br />

winterdichte groenschermen rond de bedrijvensites worden aangelegd. Dit is<br />

voorzien bij het stedenbouwkundig vergunningenbeleid.<br />

7. Beheersplan Preetjesmolen. Preetjesmolen is een unieke vlaszwingelmolen<br />

en een beschermd monument. De vzw ‘vriendjes van Preetjesmolen’ kunnen de<br />

financiëring voor het onderhoud van dit unieke monument moeilijk dragen. Er moet<br />

onderzocht worden of dit unieke monument niet door de overheid kan worden<br />

verworven. Ook de uitbating in functie van bezoekers zou kunnen geoptimaliseerd<br />

worden, bvb. met parking voor bussen, info - en onthaalruimte,...<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

75


Open ruimte rond Preetjesmolen - bestaande toestand<br />

Open ruimte rond Preetjesmolen - fotosimulatie gewenste toestand<br />

76<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


Actietabel deelgebied 7: Open ruimte tussen Heule en Heule-Watermolen (rond Preetjesmolen)<br />

Nr. Actie Omschrijving actiepunt Projectleider/<br />

Initiatiefnemer<br />

(hoofdfinanciering)<br />

1 Natuurontwikkeling komvallei<br />

tussen Warandestraat en Heule-<br />

Watermolen<br />

- natuurinrichting & -beheer<br />

- beekbegeleidende<br />

begroeiing<br />

- groenschermen tov<br />

bebouwing<br />

- beplanting noordelijke talud<br />

- wandelpaden zuidelijke<br />

zijde (naar woonwijk)<br />

- V.M.M. afdeling water<br />

- Stad Kortrijk<br />

- Natuurpunt<br />

Partners<br />

(bevoegdheden)<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

Deelaspect actiepunt Kostenraming<br />

korte termijnacties<br />

1.1. Studie<br />

1.2. Verwerving gronden<br />

1.3. Uitvoering 112.500 €<br />

Tijdsperspectief<br />

2008 2009 2010 2011 2012 Lange termijn<br />

2 Oplossen van missing link<br />

fietsroute tussen Warandestraat<br />

en Heule-Watermolen<br />

- aanleg fietsroute bovenop<br />

noordelijke talud van<br />

komvallei <strong>Heulebeek</strong><br />

- OF alternatief tracé langs<br />

zuidelijke oever (nader te<br />

bestuderen)<br />

Stad Kortrijk<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

Toerisme Vlaanderen<br />

2.1. Studie<br />

2.2. Verwerving gronden<br />

2.3. Uitvoering<br />

3 Bypass <strong>Heulebeek</strong> op vroegere<br />

reservatiestrook tussen<br />

spoorweg en <strong>Heulebeek</strong>vallei<br />

4 Aanleg veilige fietspaden en<br />

dreefbeplanting langs Hoge<br />

Dreef<br />

5 Opmaak landschapbedrijfsplannen<br />

voor hoeves<br />

6 Aanleg groenschermen rond<br />

bedrijvensites<br />

- studie voor aanleg bypass<br />

(eigendom afdeling water)<br />

- bypass als extra buffer<br />

- uitvoering indien gewenst<br />

- aanleg fietspaden<br />

- aanplanting bomen<br />

(rekening houdend met<br />

Preetjesmolen)<br />

- diverse maatregelen i.f.v.<br />

landschappelijke integratie<br />

van landbouwgebouwen<br />

- aanplanting van<br />

streekeigen & winterdicht<br />

groenscherm<br />

7 Beheersplan Preetjesmolen - verwerving door overheid??<br />

- financiering onderhoud<br />

- optimalisatie uitbating<br />

V.M.M. afdeling water<br />

Stad Kortrijk<br />

3.1. Studie<br />

3.2. Verwerving gronden<br />

3.3. Uitvoering<br />

4.1. Studie<br />

4.2. Verwerving gronden<br />

4.3. Uitvoering<br />

Provincie West-Vlaanderen Private landbouwers 5.1. Studie<br />

5.2. Verwerving gronden<br />

5.3. Uitvoering<br />

Bedrijven Stad Kortrijk 6.1. Studie<br />

6.2. Verwerving gronden<br />

6.3. Uitvoering<br />

Vzw Preetjesmolen<br />

Stad Kortrijk<br />

RWO - Onroerend erfgoed<br />

7.1. Studie<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

77


3<br />

4<br />

4<br />

?<br />

6<br />

5<br />

1<br />

2<br />

schaal: 1: 5.000<br />

Deze structuurschets is geen eindtoestandsplan of<br />

bestemmingsplan, maar is een richtinggevende,<br />

schematische weergave van de visie. Zo zijn wandel- en<br />

fietsroutes indicatief aangeduid.<br />

78<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


6.8 Deelgebied 8: Kern van Heule-Watermolen<br />

voorzien van een veilige functionele fietsverbinding tussen Kortrijk en Kuurne.<br />

In Heule-Watermolen heeft de <strong>Heulebeek</strong> twee gezichten: ten westen is de<br />

komvallei van de <strong>Heulebeek</strong> grotendeels intact gebleven; ten oosten is de <strong>Heulebeek</strong><br />

gekanaliseerd bij de ontwikkeling van het Ring Shopping Center (nu Shopping Kortrijk<br />

Noord genaamd). Ter hoogte van de N50 Brugesteenweg en de Ringlaan R8 is de<br />

<strong>Heulebeek</strong> volledig ingekokerd onder deze grote weginfrastructuren. In dit gebied is<br />

het een heuse uitdaging om de continuïteit van het groen lint van de <strong>Heulebeek</strong> te<br />

waarborgen.<br />

Meer concreet worden in Heule-Watermolen volgende actiepunten voorzien<br />

(nummering: zie figuur en zie actietabel):<br />

1. Herbestemming tracé N50c. Op het gewestplan werd in de jaren 1970 een<br />

tracé voor de omleidingsweg N50c gereserveerd. De aanleg van deze weg is niet<br />

langer aan de orde, waardoor deze reservatiestrook een andere bestemming kan<br />

verkrijgen. De stad Kortrijk heeft reeds beslist om het speeldomein De Warande<br />

her in te richten en uit te breiden in westelijke richting. Hiervoor loopt een apart<br />

planningsproces. In relatie tot het project <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> is het wenselijk<br />

om de nieuwe hoofdtoegang van het speeldomein De Warande te situeren ter<br />

hoogte van de rotonde Izegemsestraat-Hoge Dreef. Van hieruit kan een nieuwe<br />

fietsverbinding worden uitgestippeld op het tracé van de N50c in zuidelijke richting<br />

naar Kortrijk-centrum toe. Hierbij moet onderzocht worden of er een zwevende<br />

fietsbrug over de komvallei van de <strong>Heulebeek</strong> kan worden aangelegd. Het overige<br />

gedeelte van het tracé van de N50c kan worden aangewend voor de afwerking van<br />

woonwijken met nieuwe woningbouwprojecten en voor de aanleg van recreatie- en<br />

groenzones.<br />

2. Herinrichting publieke parking in centrum Heule-Watermolen. De<br />

centrumstraten van Heule-Watermolen werden enkele jaren geleden op een<br />

kwaliteitsvolle wijze heraangelegd. De bestaande parking aan de zuidelijke oever<br />

van de <strong>Heulebeek</strong> kan ook een dergelijke face-lift gebruiken. Met meer groen kan<br />

ook de relatie tot de <strong>Heulebeek</strong> verbeterd worden.<br />

3. Ontwikkeling van woonproject langs Heirweg. Conform het gewestplan liggen<br />

langs de straat Heirweg nog een strook woongebied palend aan de <strong>Heulebeek</strong>. Hier<br />

kan een kleinschalig woningbouwproject worden gerealiseerd, op voorwaarde dat<br />

het bestaande overstromingsgebied gevrijwaard blijft als publieke groenzone. De<br />

bestaande steilrand wordt als grens gehanteerd, waarlangs een wandelpad kan<br />

worden aangelegd. Er kan ook een wandelpad richting de Warande worden voorzien.<br />

4. Realisatie nieuw publiek groen langs <strong>Heulebeek</strong> tussen Heirweg en<br />

Ieperstraat. Om de continuïteit van het groene lint van de <strong>Heulebeek</strong> te<br />

waarborgen tussen de bebouwing van de woonwijken en Shopping Kortrijk Noord<br />

moet tussen de Heirweg en de Ieperstraat een groene oeverstrook langs de<br />

<strong>Heulebeek</strong> worden voorzien, waar een spontane (bos)begroeiing kan ontstaan.<br />

Indien de ruimte hiervoor mogelijk is, kan de gekanaliseerde <strong>Heulebeek</strong> ook<br />

hermeanderd worden. Ter hoogte van de Ieperstraat is er reeds een iets grotere<br />

groenzone. Aan de rechteroever wordt de <strong>Heulebeek</strong>fietsroute voorzien en aan de<br />

linkeroever is er nog ruimte voor een wandelpad.<br />

5. Oplossen van van missing link fietsroute over groenzone Ieperstraat.<br />

Komende vanuit het centrum van Heule-Watermolen loopt er langs de rechteroever<br />

van de <strong>Heulebeek</strong> reeds een pad dat kan deel uitmaken van de <strong>Heulebeek</strong>fietsroute.<br />

Dit pad stopt echter ter hoogte van het bestaande voetgangersbrug naar de<br />

parking van Shopping kortrijk Noord. De fietsroute moet verlengd worden door de<br />

groenzone aan de Ieperstraat.<br />

6. Oplossen van van missing link fietsroute over R8 en N50. De<br />

<strong>Heulebeek</strong> is ingekokerd onder de R8 en de N50, maar ook de connectie<br />

voor de <strong>Heulebeek</strong>fietsroute is geen evidentie door het gebrek aan veilige<br />

fietsvoorzieningen. Om deze missing link weg te werken moeten verschillende<br />

mogelijkheden worden onderzocht: gelijkgronds, bovengronds en zelfs ondergronds.<br />

In functie van de uitvoering kan dit zowel korte- als lange-termijnoplossingen<br />

opleveren. Overigens is het oplossen van deze missing link ook van belang voor het<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

79


80<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


Actietabel deelgebied 8: Kern van Heule-Watermolen<br />

Nr. Actie Omschrijving actiepunt Projectleider/<br />

Initiatiefnemer<br />

(hoofdfinanciering)<br />

1 Herbestemming tracé N50c - nieuwe hoofdtoegang Stad Kortrijk<br />

speeldomein De Warande<br />

- fietsverbinding naar<br />

Kortrijk-centrum<br />

- met zwevende fietsbrug<br />

over komvallei<br />

- met recreatie / groenzone<br />

Partners (bevoegdheden)<br />

Deelaspect actiepunt<br />

1.1. Studie<br />

1.2. Verwerving gronden<br />

1.3. Uitvoering<br />

Kostenraming<br />

korte termijnacties<br />

Tijdsperspectief<br />

2008 2009 2010 2011 2012 Lange termijn<br />

2 Herinrichting publieke parking in<br />

centrum Heule-Watermolen<br />

3 Ontwikkeling van woonproject<br />

langs Heirweg<br />

4 Realisatie nieuw publiek groen<br />

langs <strong>Heulebeek</strong> tussen Heirweg<br />

en Ieperstraat<br />

- herinrichting bestaande<br />

parking met meer groen<br />

- <strong>Heulebeek</strong> meer zichtbaar<br />

& toegankelijk<br />

- nieuwe woningbouw<br />

- watertoets (vrijwaring van<br />

overstromingsgebied)<br />

- aanleg nieuw publiek groen<br />

(spontane bosbegroeiing)<br />

- fiets- en wandelverbinding<br />

- hermeandering beekvallei<br />

Stad Kortrijk<br />

2.1. Studie<br />

2.2. Verwerving gronden<br />

2.3. Uitvoering<br />

Private ontwikkelaar Stad Kortrijk 3.1. Studie<br />

3.2. Verwerving gronden<br />

3.3. Uitvoering<br />

Stad Kortrijk<br />

V.M.M. afdeling water<br />

Projectontwikkelaar woongebied<br />

Heirweg<br />

4.1. Studie<br />

4.2. Verwerving gronden<br />

4.3. Uitvoering<br />

5 Oplossen van van missing<br />

link fietsroute over groenzone<br />

Ieperstraat<br />

6 Oplossen van missing link<br />

fietsroute over R8 en N50<br />

- aanleg fietsroute 5.1. Studie<br />

5.2. Verwerving gronden Nvt ??<br />

5.3. Uitvoering<br />

- onderzoek verschillende<br />

mogelijkheden<br />

- uitvoering eventueel korte /<br />

lange termijn<br />

Agentschap Infrastructuur<br />

<strong>Leiedal</strong><br />

Gemeente Kuurne<br />

Stad Kortrijk<br />

V.M.M. afdeling water<br />

6.1. Studie<br />

6.2. Verwerving gronden<br />

6.3. Uitvoering<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

81


Deinze<br />

Gent<br />

1<br />

3<br />

2<br />

4<br />

7<br />

5<br />

6<br />

7<br />

schaal: 1: 5.000<br />

Deze structuurschets is geen eindtoestandsplan of<br />

bestemmingsplan, maar is een richtinggevende,<br />

schematische weergave van de visie. Zo zijn wandel- en<br />

fietsroutes indicatief aangeduid.<br />

82<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


6.9 Deelgebied 9: Leiemeersen Kuurne<br />

De <strong>Heulebeek</strong> mondt uit in de Leie ter hoogte van de Leiemeersen in Kuurne. In<br />

een bijzonder plan van aanleg werd aan dit gebied reeds een groene en recreatieve<br />

bestemming verleend. Gezien het voorkomen van open weilanden langs de Leie kan dit<br />

gebied dus ontwikkeld worden als een ‘recreatieweide’.<br />

Meer concreet worden in dit gebied volgende actiepunten voorzien (nummering: zie<br />

figuur en zie actietabel):<br />

1. Uitbreiding <strong>Heulebeek</strong>domein als beekwildernis. Het bestaande<br />

<strong>Heulebeek</strong>domein in Kuurne kan nog verder uitgebreid worden aan de (zuidelijke)<br />

rechteroever van de <strong>Heulebeek</strong>. Hierbij kan eenzelfde combinatie van een dichte<br />

bosrijke beplanting en beekbegeleidende begroeiing worden gehanteerd. Een<br />

wandelpad moet het gebied ook toegankelijk maken.<br />

2. Natuurontwikkeling <strong>Heulebeek</strong>vallei tussen Kortrijkstraat en monding<br />

<strong>Heulebeek</strong>. Tussen de Kortrijkstraat en de monding in de Leie heeft de <strong>Heulebeek</strong><br />

nog een echte komvallei. Met behulp van natuurinrichting en een goed beheer<br />

moeten ecologische processen hier volop kansen verkrijgen. Een beekbegeleidende<br />

begroeiing accentueert de kronkelende loop van de beek. Langs de noordelijke<br />

komvalleirand wordt kleine landschapselementen voorzien als groenscherm t.o.v.<br />

de bebouwing van de Kortrijkstraat. Langs de zuidelijke oever wordt een wandelpad<br />

uitgestippeld.<br />

3. Oplossen van van missing link fietsroute tussen R8 en Kortrijkstraat.<br />

Binnen de voorziene zuidelijke uitbreiding van het <strong>Heulebeek</strong>domein kan langs de<br />

rechteroever van de <strong>Heulebeek</strong> een fietsroute worden aangelegd om de missing<br />

link tussen de R8 en de Kortrijkstraat op te lossen. Ter hoogte van de Kortrijkstraat<br />

moet het fietsoversteekpunt extra beveiligd worden.<br />

4. Oplossen van van missing link fietsroute tussen Kortrijkstraat en Leie.<br />

Vanaf de Kortrijkstraat kan de bestaande voetweg langs site Verschaeve worden<br />

heraangelegd als fietsroute en zo worden verbonden naar het jaagpad van de Leie.<br />

Op deze wijze heeft de <strong>Heulebeek</strong>fietsroute haar eindpunt bereikt en sluit de route<br />

opnieuw aan bij het recreatief fietsnetwerk van de Leiestreek.<br />

5. Nieuwe jachthaven langs de Leie. Met de verbreding van de Leie en de<br />

tonnenmaatverhoging voor binnenvrachtschepen zal de bestaande aanlegsteiger<br />

voor plezierboten in Kuurne niet kunnen behouden blijven. Er moet bestudeerd<br />

worden of in deze Leiemeersen een nieuwe jachthaven met een inham kan worden<br />

aangelegd. Hiervoor zijn twee potentiële zoeklocaties: één ter hoogte van site<br />

Verschaeve langs de Leie en één ter hoogte van de monding van de <strong>Heulebeek</strong> in<br />

de Leie. Ook de connectie naar de bestaande parking moet onderzocht worden.<br />

Tenslotte moet een grondige studie ook staven welke dimensies deze jachthaven<br />

moet krijgen (behoeften voor pleziervaart en woonboten) én of deze optie technisch<br />

en financieel haalbaar is.<br />

6. Recreatief medegebruik van Leiemeersen. De weidegronden in het gebied<br />

kunnen een recreatieve invulling verkrijgen als speelweide, als weide met paarden<br />

en ezels (symbolen van Kuurne), als wandelweide met trage wegen... In bepaalde<br />

delen kan ook spontaan een ruigtegebied voor vogels ontstaan.<br />

7. Opmaak landschapbedrijfsplannen voor hoeves en invulling<br />

vlaserfgoedsites. In de zones waar het bpa bebouwing toelaat, kunnen ook<br />

andere recreatiefaciliteiten overwogen worden: bv. camping, jeugdherberg,<br />

info- en onthaalpunt, horeca, fietsverhuur, sportaccommodatie... De bestaande<br />

bebouwing en vlaserfgoedsites kunnen zo een nieuwe invulling verkrijgen. Gezien<br />

de landschappelijke kwaliteiten van de Leiemeersen moet er voldoende aandacht<br />

en zorg worden besteed aan de inrichting en het beheer van deze gebouwen en de<br />

buitenaanleg.<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

83


Leiemeersen Kuurne - bestaande toestand<br />

Leiemeersen Kuurne - fotosimulatie gewenste toestand<br />

84<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


Actietabel deelgebied 9: Leiemeersen Kuurne<br />

Nr. Actie Omschrijving actiepunt Projectleider/<br />

Initiatiefnemer<br />

(hoofdfinanciering)<br />

1 Uitbreiding <strong>Heulebeek</strong>domein als<br />

beekwildernis<br />

- bosrijke beplanting<br />

- beekbegeleidende<br />

begroeiing<br />

- wandelpad<br />

- V.M.M. afdeling water<br />

- Gemeente Kuurne<br />

Partners (bevoegdheden)<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

Natuurvereniging<br />

Deelaspect actiepunt<br />

1.1. Studie<br />

1.2. Verwerving gronden<br />

1.3. Uitvoering<br />

Kostenraming<br />

korte termijnacties<br />

Tijdsperspectief<br />

2008 2009 2010 2011 2012 Lange termijn<br />

2 Natuurontwikkeling komvallei<br />

tussen Kortrijkstraat en monding<br />

<strong>Heulebeek</strong><br />

- natuurinrichting & -beheer<br />

- beekbegeleidende<br />

begroeiing<br />

- groenschermen (kle’s) tov<br />

bebouwing<br />

- wandelpad zuidelijke zijde<br />

- V.M.M. afdeling water<br />

- Gemeente Kuurne<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

Natuurvereniging<br />

2.1. Studie<br />

2.2. Verwerving gronden<br />

2.3. Uitvoering 64.000 €<br />

3 Oplossen van missing link<br />

fietsroute tussen R8 en<br />

Kortrijkstraat<br />

- aanleg fietsroute langs<br />

zuidelijke oever <strong>Heulebeek</strong><br />

- beveiligen fietsoversteek<br />

Kortrijkstraat<br />

Gemeente Kuurne<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

Toerisme Vlaanderen<br />

3.1. Studie<br />

3.2. Verwerving gronden<br />

3.3. Uitvoering<br />

4 Oplossen van missing link<br />

fietsroute tussen Kortrijkstraat<br />

en Leie<br />

- aanleg fietsroute vanaf<br />

Kortrijkstraat via voetweg<br />

langs site Verschaeve naar<br />

jaagpad Leie<br />

Gemeente Kuurne<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

Toerisme Vlaanderen<br />

Private eigenaar<br />

4.1. Studie<br />

4.2. Verwerving gronden<br />

4.3. Uitvoering<br />

5 Nieuwe jachthaven langs Leie - haalbaarheidsstudie<br />

(technisch / financieel /<br />

behoeften)<br />

- locatie-onderzoek op<br />

regionaal niveau<br />

- uitvoering indien gewenst<br />

Waterwegen & Zeewezen<br />

Gemeente Kuurne<br />

RESOC<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

Westtoer<br />

Toerisme Vlaanderen<br />

Vlaamse overheid<br />

Intercommunale <strong>Leiedal</strong><br />

5.1. Studie<br />

5.2. Verwerving gronden<br />

5.3. Uitvoering<br />

6 Recreatief medegebruik van<br />

Leiemeersen<br />

- speelweide<br />

- weides met paarden, ezels<br />

- trage wegen<br />

- ruigtegebied met vogels<br />

- ...<br />

Private eigenaars<br />

6.1. Studie<br />

6.2. Verwerving gronden nvt<br />

6.3. Uitvoering<br />

7 Opmaak<br />

landschapbedrijfsplannen<br />

voor hoeves en invulling<br />

vlaserfgoedsites<br />

- diverse maatregelen i.f.v.<br />

landschappelijke integratie<br />

van landbouwgebouwen<br />

- invulling vlaserfgoedsites<br />

Provincie West-Vlaanderen<br />

Private eigenaars<br />

7.1. Studie<br />

7.2. Verwerving gronden nvt<br />

7.3. Uitvoering<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

85


86<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> <strong>Leiedal</strong>, april 2008


7 Slot - verder verloop<br />

Dit document omvat de eerste visie, structuurschets en bijhorend actieplan voor<br />

het project <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong>. Deze structuurschets is geen eindtoestandsplan of<br />

bestemmingsplan, maar is een richtinggevende schets.<br />

Met dit <strong>eindrapport</strong> wordt deze fase van visievorming afgerond, maar dit is geen<br />

eindpunt. Integendeel, dit <strong>eindrapport</strong> moet de start vormen van de uitvoeringsfase die<br />

vele jaren kan in beslag nemen.<br />

Voor deze uitvoeringsfase wordt een dubbel spoor gevolgd.<br />

Enerzijds vereisen verschillende sleutelkwesties een overkoepelende,<br />

bovengemeentelijke aanpak. De intercommunale <strong>Leiedal</strong> en de intergemeentelijke<br />

plangroep nemen de taak op zich om dit te blijven coördineren en permanent op te<br />

volgen. De verantwoordelijkheid van de uitvoering ligt bij de verschillende bevoegde<br />

overheden, administraties en instellingen. Zo is de Afdeling Water van de Vlaamse<br />

Miliemaatschappij projectleider voor de actiepunten rond waterberging.<br />

Anderzijds zullen de meer lokale gebiedsgerichte actiepunten individueel - met een<br />

eigen timing en financiering - worden aangepakt. Hiertoe werden in de actietabel per<br />

deelgebied telkens projectleiders en initiatiefnemers aangeduid.<br />

Een meer grondige evaluatie van het project <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong> kan<br />

legislatuurgebonden worden aangepakt. In 2013 kan bij de start van de nieuwe<br />

gemeentebesturen dit <strong>eindrapport</strong> worden geëvalueerd en bijgestuurd indien nodig.<br />

Op dat ogenblik kunnen de actietabellen worden geactualiseerd met een nieuwe<br />

vijfjarenplanning t.e.m. 20<strong>18</strong>.<br />

<strong>Leiedal</strong>, april 2008<br />

Eindrapport, <strong>Heerlijke</strong> <strong>Heulebeek</strong><br />

87


edrijventerreinen<br />

stedenbouw<br />

milieu<br />

informatie- en communicatietechnologie<br />

mobiliteit<br />

herbestemmingsprojecten<br />

www.leiedal.be<br />

intergemeentelijke samenwerking<br />

projectontwikkeling<br />

streekontwikkeling

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!