Presentatie mevr. Dr. H.M.E. van Agt - UMC Utrecht
Presentatie mevr. Dr. H.M.E. van Agt - UMC Utrecht
Presentatie mevr. Dr. H.M.E. van Agt - UMC Utrecht
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Monitor geïnformeerde besluitvorming prenatale<br />
screening 2011<br />
Uitkomsten, landelijk en in regio <strong>Utrecht</strong><br />
Heleen <strong>van</strong> <strong>Agt</strong>, Marleen Schoonen, Jacques Fracheboud,<br />
Harry de Koning<br />
Erasmus MC, Afd. Maatschappelijke Gezondheidszorg<br />
h.<strong>van</strong>agt@erasmusmc.nl<br />
- SPS Regio <strong>Utrecht</strong> 28 maart 2012 -
Achtergrond<br />
Doel <strong>van</strong> prenatale screening is verschaffen <strong>van</strong> handelingsopties;<br />
voorwaarde geïnformeerde keuze<br />
Doel <strong>van</strong> informatie-aanbod: geïnformeerde autonome keuze <strong>van</strong> elke<br />
zwangere over (niet-) deelname aan de screening mogelijk maken<br />
Monitor: evaluatie <strong>van</strong> de kwaliteit <strong>van</strong> de aanbiedingsprocedure <strong>van</strong><br />
prenatale screening (Down en SEO)<br />
Levert geen gedetailleerd beeld, maar mogelijk wel aanwijzingen of er<br />
aanleiding is tot nader onderzoek
Inhoud <strong>van</strong> deze presentatie<br />
Begrip geinformeerde keuze, doel, opzet & methoden<br />
Deelname & response (landelijk en in regio <strong>Utrecht</strong>)<br />
Uitkomsten (landelijk en in regio <strong>Utrecht</strong>)<br />
Conclusies<br />
Aanbevelingen
Begrip geïnformeerde keuze<br />
Geïnformeerde keuze =<br />
keuze die is gebaseerd op<br />
1) voldoende beslissingsrele<strong>van</strong>te kennis,<br />
en ook<br />
2) die in overeenstemming is met de attitude <strong>van</strong> de zwangere over eigen<br />
deelname
Begrip geïnformeerde keuze<br />
Kennis?<br />
Onvoldoende<br />
Voldoende<br />
Attitude =<br />
deelnamegedrag?<br />
+ -<br />
- +<br />
+ +<br />
- -<br />
Nietgeinformeerde<br />
keuze<br />
Geinformeer<br />
de keuze
Onderzoeksvragen<br />
1. Wat is de mate <strong>van</strong> geïnformeerde besluitvorming over (niet-)<br />
deelname aan prenatale screening in Nederland?<br />
2. Zijn er verschillen tussen groepen zwangeren (leeftijd, etniciteit,<br />
etc.)?<br />
3. Zijn er verschillen tussen regio’s?
Opzet<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Periode <strong>van</strong> 3 weken (juni en sept<br />
2011)<br />
Alle praktijken met een<br />
counselingsovereenkomst met een<br />
<strong>van</strong> de regionale centra<br />
Zwangeren korter dan 22 weken<br />
zwanger<br />
Primair digitale vragenlijst<br />
aanbieden, papieren lijsten als<br />
backup<br />
Vragenlijsten in Nederlands, Turks<br />
en Marokkaans-Arabisch
Metingen<br />
Informed choice<br />
• Kennis (10-12 items),<br />
• Attitude (4 items),<br />
• Deelname (Intentie-vraag en<br />
Peridosgegevens).<br />
Achtergrondkenmerken<br />
Leeftijd<br />
Zwangerschapsduur<br />
Graviditeit<br />
Pariteit<br />
VKH bij wie info-wens is getoetst<br />
Moeite met Nederlandse taal<br />
Opleiding<br />
Etniciteit<br />
Religie<br />
Betekenis <strong>van</strong> religie<br />
Bezoek aan een gebedshuis<br />
Burgerlijke staat<br />
Werksituatie.
Deelname <strong>van</strong> praktijken<br />
Praktijk Totaal deelname %<br />
Verloskundigen 544 419 77%<br />
Ziekenhuis 86 45 52%<br />
Diagnostisch<br />
centrum<br />
Landelijk<br />
SPS Regio<br />
<strong>Utrecht</strong><br />
29 7 24%<br />
659<br />
63<br />
471<br />
45<br />
72%<br />
71%
Response <strong>van</strong> de zwangeren<br />
Monitor<br />
aangekaart<br />
Bereid mee te<br />
werken<br />
Vragenlijst<br />
ingevuld<br />
Landelijk aantal<br />
Landelijk %<br />
11.262 93%<br />
1.382 / 90%<br />
Digitaal 9082 81%<br />
86%<br />
Papier 2002 19%<br />
14%<br />
67%<br />
Digitaal 6503 71%<br />
73%<br />
51%<br />
SPS Regio<br />
<strong>Utrecht</strong><br />
12.165 1.484<br />
7518<br />
Papier 1015
Geïnformeerde keuze in totale populatie<br />
%<br />
100<br />
90<br />
80<br />
70<br />
60<br />
50<br />
40<br />
30<br />
76 76<br />
87 88<br />
Landelijk<br />
SPS Regio <strong>Utrecht</strong><br />
20<br />
10<br />
0<br />
Down<br />
SEO<br />
Geïnformeerde keuze
Niet-geïnformeerde keuze: oorzaak<br />
%<br />
100<br />
90<br />
80<br />
70<br />
60<br />
50<br />
40<br />
30<br />
20<br />
10<br />
0<br />
24<br />
Down<br />
13<br />
SEO<br />
Totaal niet-geinf<br />
keuze<br />
Onvold kennis<br />
Discrepantie<br />
attitude-<br />
(niet)deelname)<br />
Niet geïnformeerde keuze
Relatie met lage mate geïnformeerde keuze<br />
<br />
DOWN<br />
<br />
SEO<br />
<br />
Jonge leeftijd<br />
<br />
Jonge leeftijd<br />
<br />
Zwangerschapsduur > 12 wkn<br />
<br />
(Zwangerschapsduur)<br />
<br />
(Graviditeit)<br />
<br />
Nooit eerder zwanger geweest<br />
<br />
(Pariteit)<br />
<br />
Geen kinderen<br />
<br />
( VKH bij wie info-wens is getoetst)<br />
<br />
(VKH bij wie info-wens is getoetst)<br />
<br />
Moeite met Nederlandse taal<br />
<br />
Moeite met Nederlandse taal<br />
<br />
Lage opleiding<br />
<br />
Lage opleiding<br />
<br />
Niet-westers<br />
<br />
Niet-westers<br />
<br />
Islamitisch<br />
<br />
Islamitisch<br />
<br />
Religie betekent veel<br />
<br />
Religie betekent veel<br />
<br />
Vaak naar gebedshuis<br />
<br />
Vaak naar gebedshuis<br />
<br />
Alleenstaand<br />
<br />
Alleenstaand<br />
<br />
Geen betaald werk<br />
<br />
Geen betaald werk
Etniciteit<br />
Geinformeerde keuze Down SEO<br />
Nederlands 78% 89%<br />
Westers 73% 81%<br />
Niet-Westers 44% 57%<br />
TOTAAL 76% 87%
Conclusies (1)<br />
- Praktijken deden goed mee; representatieve steekproef bereikt<br />
- Grote bereidheid onder zwangeren, meerderheid koos voor de digitale<br />
vragenlijst<br />
- 67% response <strong>van</strong> de zwangeren; lagere response bij niet-westerse<br />
zwangeren in vergelijking met zwangeren <strong>van</strong> Nederlandse afkomst.<br />
- Hogere response bij de digitale vragenlijst dan bij de papieren<br />
vragenlijst<br />
- Nog beperkte beschikbaarheid <strong>van</strong> gegevens over deelname in Peridos
Conclusies (2)<br />
1.<br />
• Downscreening 76% en SEO 87% geinformeerde keuze, op basis <strong>van</strong><br />
gegevens over deelname-intentie<br />
• Niet-geinformeerde keuze Down vooral door onvoldoende kennis<br />
2.<br />
• Sommige groepen maken minder vaak geinformeerde keuze, bijv. nietwesterse<br />
zwangeren en lager opgeleiden.<br />
3.<br />
• Geen indicaties dat er verschillen in mate geinformeerde keuze tussen<br />
regio’s bestaan.
Aanbevelingen<br />
Resultaten aanleiding voor nader onderzoek<br />
Voor verkrijgen <strong>van</strong> aangrijpingspunten voor verbeteringen: onderzoek<br />
naar de mogelijke knelpunten<br />
1. Nagaan <strong>van</strong> de mogelijke oorzaken lagere mate <strong>van</strong> geinformeerde<br />
keuze bij specifieke groepen, bijv. niet-westerse zwangeren<br />
2. Nagaan <strong>van</strong> de mogelijke oorzaken onvoldoende kennis over<br />
Downscreening
Mogelijke knelpunten (1)<br />
Lagere percentage geinformeerde keuze bij specifieke groepen<br />
* Waardoor? Onvoldoende kennis en/of discrepantie attitude-deelnamegedrag?<br />
* Onvoldoende kennis, waardoor?<br />
>komen deze zwangeren op tijd bij VKH?<br />
>wordt counseling tijdig gegeven?<br />
>begrijpen zwangeren de informatie?<br />
* Discrepantie attitude-deelnamegedrag, waardoor?<br />
• zw positief maar desondanks geen deelname:<br />
>zijn er belemmeringen om deel te nemen? (bijv. te laat)<br />
• zw negatief maar desondenks toch deelname:<br />
>zijn er belemmeringen om niet deel te nemen? (bijv. externe druk)
Niet-geïnformeerde keuze Niet-Westers:<br />
oorzaak<br />
%<br />
100<br />
90<br />
80<br />
70<br />
60<br />
50<br />
40<br />
30<br />
55<br />
42<br />
Totaal niet-geinf<br />
keuze<br />
Onvold kennis<br />
20<br />
10<br />
0<br />
Down<br />
SEO<br />
Discrepantie<br />
attitude-<br />
(niet)deelname)<br />
Niet geïnformeerde keuze
Methoden<br />
Indicatoren PNS<br />
Speciaal hiervoor ontwikkelde vragenlijsten (Van <strong>Agt</strong> et al 2007):<br />
Vragenlijst behoefte infomatie en counseling (zwangeren)<br />
Vragenlijst taakuitvoering beroepsbeoefenaren informeren en<br />
counseling (zwangeren en VKH)<br />
Focusgroepen
Dank u voor uw aandacht !<br />
Heeft u nog vragen?
Change language