NVIC Jaaroverzicht 2011 - UMC Utrecht

Het aantal potentiële vergiftigingen door planten uit het
geslacht Hydrangea is in 2011 sterk gestegen, van 16 in 2009
en 14 in 2010, naar 36 in 2011. Onder het geslacht Hydrangea
valt de hortensia, een van de meest gecultiveerde planten ter
wereld. Blootstelling aan hydrangeasoorten trof met name
honden en katten, maar ook enkele konijnen en een vogel.
Planten uit het geslacht Hydrangea bevatten onder andere
cyanogene glycosiden en saponinen. Volgens de toxicologische
literatuur kan inname van deze planten leiden tot maagdarmklachten,
zoals braken, (bloederige) diarree en koliek. De cyanogene glycosiden zouden
bovendien in zeldzame gevallen kunnen leiden tot een cyanidevergiftiging. De dieren waarover het
NVIC in 2011 werd geraadpleegd, hadden last van braken en ze waren sloom.
Er werden in 2011 32 blootstellingen van dieren aan paddenstoelen gemeld. In 17 gevallen was niet
bekend aan welke soort paddenstoel het dier was blootgesteld. Bij de andere meldingen waren
verschillende soorten paddenstoelen betrokken, variërend van niet of nauwelijks giftige
paddenstoelen, zoals het elfenbankje en de grote stinkzwam, tot potentieel zeer giftige paddenstoelen,
zoals de vliegenzwam en de groene knolamaniet.
Vergiftigde kat
Een kat vertoont vreemde symptomen. Sinds een paar dagen bloedt hij uit zijn ogen en hij
heeft bloeduitstortingen in zijn bek. De eigenaar brengt de kat naar de dierenarts. Deze
constateert dat de kat een te lage bloeddruk heeft en suf is. De dierenarts consulteert het
NVIC. Op basis van de symptomen concludeert het NVIC dat de kat waarschijnlijk is
blootgesteld aan anticoagulantia. Anticoagulantia zijn stoffen die de bloedstolling remmen en
gebruikt worden als ratten- en muizengif. De kat kan zelf ratten- of muizengif hebben gegeten,
maar de symptomen kunnen ook het gevolg zijn van het eten van vergiftigde ratten of muizen.
Door remming van de bloedstolling kunnen op verschillende plaatsen in het lichaam bloedingen
ontstaan. De kat kan behandeld worden door toediening van vitamine K 1 . Het NVIC bespreekt
de details van de vitamine K 1 -behandeling met de dierenarts.
Naast vergiftigingen door planten en paddenstoelen, werden er in 2011 48 dierintoxicaties gemeld die
waren veroorzaakt door contact met (giftige) dieren. Van deze 48 intoxicaties werden er 29
veroorzaakt door contact met padden. Daarbij werd vaak aan een pad gelikt of werd een pad in de
bek genomen. Dit overkwam vooral honden en katten, maar ook één konijn. Padden hebben klieren
in de huid die giftige stoffen afscheiden. De toxiciteit van deze stoffen is reeds besproken in het
NVIC-Jaaroverzicht 2009 [van Velzen et al., 2010].
Vijf informatieverzoeken gingen over honden die waren vergiftigd door het opeten van rupsen.
Sommige rupsensoorten (bijvoorbeeld de rups van de eikenprocessievlinder) hebben brandharen.
Wanneer een mens of dier hiermee in contact komt, kunnen deze brandharen de huid en slijmvliezen
binnendringen. Brandharen kunnen hol zijn en toxines bevatten. Deze toxines komen vervolgens in
90 NVIC Rapport 002/2012