NVIC Jaaroverzicht 2011 - UMC Utrecht

Bovenaan in Tabel 13 en Figuur 27 staat het geslacht
Taxus. Vooral de helderrode schijnbessen van taxussen
hebben een grote aantrekkingskracht op kinderen. Hoewel
taxussen het zeer giftige taxine bevatten, verlopen de
meeste blootstellingen bij jonge kinderen zonder heftige
klachten. Het rode vruchtvlees van de schijnbessen bevat
namelijk nauwelijks taxine. De harde zaden bevatten meer
taxine, maar dit komt pas vrij als de zaden worden
stukgemaakt (bijvoorbeeld door er op te kauwen).
Verder staan in Figuur 27 enkele geslachten uit de aronskelkfamilie, namelijk Spathiphyllum,
Zamioculcas, Anthurium en Arum. In voorgaande jaaroverzichten werd de aronskelkfamilie als
geheel opgenomen in de tabel van planten(categorieën) met het hoogste aantal blootstellingen.
Daarbij nam deze familie altijd al een prominente plaats in in de rangschikking. De toxiciteit van
planten uit de aronskelkfamilie is reeds beschreven in het NVIC-Jaaroverzicht 2008 [Van Velzen et
al., 2009].
Opvallend is de grote stijging in 2011 van het aantal meldingen over planten uit het geslacht Prunus.
Vooral over de bessen van de laurierkers (Prunus laurocerasus) kwamen in 2011 veel
informatieverzoeken binnen. Tot het geslacht Prunus
behoren een aantal soorten die eetbare vruchten
dragen, zoals kersen, pruimen, abrikozen en perziken.
Zowel voor de bessen van de laurierkers, als voor deze
eetbare vruchten, als voor andere prunussoorten, geldt
dat in de pitten van de vruchten cyanogene glycosiden
voorkomen. Dit zijn verbindingen waaruit
waterstofcyanide kan vrijkomen, waardoor een
cyanidevergiftiging kan ontstaan. Echter, doordat deze
cyanogene glycosiden moeilijk vrijkomen uit de harde pitten, worden ernstige vergiftigingen door
inname van (delen van) prunussoorten nauwelijks gezien. Incidenteel ontvangt het NVIC meldingen
over de inname van bittere amandelen of abrikozenpitten als alternatieve therapie tegen kanker. In
een dergelijke situatie, waarbij gedurende een lange periode grote hoeveelheden bittere amandelen of
abrikozenpitten per dag worden ingenomen, zijn vergiftigingsverschijnselen niet uit te sluiten.
Het aantal meldingen over inname van planten door personen van 13 jaar en ouder is gering. Daarom
is hier geen top tien van samengesteld. Meldingen over inname van planten(delen) door volwassenen
betreffen vaak demente of psychiatrische patiënten. Er kan ook sprake zijn van abusievelijke
verwisseling van giftige planten met eetbare planten of van intentionele vergiftigingen. De
plantengeslachten die in 2011 het vaakst betrokken waren bij blootstelling van personen van 13 jaar
en ouder waren Euphorbia (wolfsmelk) en Taxus, met respectievelijk 22 en 21 meldingen.
Acute vergiftigingen bij mens en dier – Jaaroverzicht 2011 73