NVIC Jaaroverzicht 2011 - UMC Utrecht

4.7 Planten, paddenstoelen en dieren
Feiten over planten, paddenstoelen en dieren samengevat
Het NVIC werd in 2011 geconsulteerd over 2164 blootstellingen aan planten,
paddenstoelen en dieren.
Taxussoorten waren verantwoordelijk voor het hoogste aantal blootstellingen
bij jonge kinderen; deze blootstellingen verliepen meestal zonder ernstige
klachten.
Het aantal meldingen over het geslacht Prunus is in 2011 sterk gestegen. De
pitten uit de vruchten van deze planten bevatten cyanogene glycosiden.
Het aantal vergiftigingen door paddenstoelen is in 2011 fors gedaald. Dit is
waarschijnlijk veroorzaakt door een daling van het aantal paddenstoelen in
de natuur, als gevolg van de weersomstandigheden.
Het aantal blootstellingen aan (giftige) dieren is in 2011 gestegen met 73%;
er werden onder andere 14 beten door de Nederlandse adder (Vipera berus)
gemeld.
In ieder park en iedere tuin in Nederland kunnen giftige
planten en paddenstoelen voorkomen. Giftige dieren zijn
gelukkig minder wijd verspreid, maar komen wel degelijk in
de Nederlandse natuur voor. Men moet dan denken aan bijen,
wespen en adders. Daarnaast bestaat aan het strand altijd de
kans op een ontmoeting met een kwal of een pieterman (een
giftige vissoort). In 2011 werd het NVIC geconsulteerd over
2164 blootstellingen van mensen aan potentieel giftige
planten, paddenstoelen en dieren (Figuur 26). Dit is een
stijging van bijna 15% ten opzichte van 2010, toen er
1885 blootstellingen werden gemeld. Deze toename is voor het grootste deel veroorzaakt door een
toename van het aantal blootstellingen aan planten, van 1561 in 2010 naar 1838 in 2011.
Taxusnaaldjes
Een 5-jarige jongen heeft sinds een paar weken regelmatig last van buikpijnaanvallen. Wanneer
hij opnieuw een aanval heeft van buikpijn en misselijkheid, neemt zijn moeder contact op met
de huisarts. De huisarts stelt voor de ontlasting van de jongen te onderzoeken. Nog voordat dit
onderzoek heeft plaatsgevonden, ontdekt de moeder echter dat de jaszakken van haar zoon
gevuld zijn met taxusnaaldjes. Wanneer ze hem daarmee confronteert, vertelt hij dat hij
regelmatig een paar takjes met naalden van de taxus eet. Moeder vertelt dit aan de huisarts,
die het NVIC om advies vraagt. De taxus is een zeer giftige plant. Bij het kauwen op de
naaldvormige bladeren bestaat een reële kans op vergiftigingsverschijnselen. Daarbij kunnen
o.a. duizeligheid, braken en buikkrampen optreden. In ernstige gevallen kunnen convulsies,
hartritmestoornissen en coma ontstaan. Het NVIC bespreekt de behandelmogelijkheden met de
huisarts. Gelukkig lijken de klachten van de jongen zich beperkt te hebben tot maagdarmklachten.
70 NVIC Rapport 002/2012