Nieuwsbrief tentoonstellingen - UMC St Radboud

2010
TENTOONSTELLINGEN
Radboud Universiteit & UMC St Radboud1
Franse maanden! Het museumweekend
van 10 en 11 april 2010 wordt ook dit
jaar door het Anatomisch Museum aangegrepen
om tussen de vaste opstelling
hedendaagse kunst te exposeren. In
samenwerking met de CBK is gekozen
voor Stéphane Belzère. Deze Franse
kunstenaar bracht namelijk jaren
schilderend door in het Parijse Muséum
d’histoire naturelle met exclusieve aandacht
voor preparaten. Diverse schilderijen
uit de reeks Histoire du Bocal worden
in de bijzondere context van het
Anatomisch Museum opgehangen en
aangevuld met enkele preparaten door
de kunstenaar gemaakt: handen van
Saint-Sulpice-beelden. Op zondagmiddag
11 april om 15.00 uur is Stéphane
Belzère in het museum aanwezig om u
in zijn tentoonstelling mee te nemen.
Intussen lopen op de universiteit twee
presentaties van werk van Jean Le Gac.
Deze Franse kunstenaar – of moeten
we ‘de schilder’ zeggen – is in Nijmegen
geen onbekende. Zijn Groepsportret
gerealiseerd als kunstopdracht voor de
Academiezaal van de Aula, is er permanent
te zien. Ook had hij al eerder
tentoonstellingen op de universiteit, in
Jean Le Gac, Groepsportret, detail met Titus
Brandsma, 2001, gemengde techniek, 120 x 160 x
8,5 cm (foto Jacques Faujour, France)
het toenmalige Nijmeegs Volkenkundig
Museum. Op dit concept doorbordurend
– hedendaagse kunst buiten haar
strikte, eigen circuit van galeries en
musea voor schone kunst exposeren,
wat Jean Le Gac vaker doet –, toont hij
thans zijn werk en zijn boeken, kortom
zijn oeuvre, in de Universiteitsbibliotheek
van de Radboud Universiteit.
Misschien zijn het de komende maanden
dan ook niet zozeer Franse maanden
– er zijn immers eveneens Akhter
Husain van nog verder weg, India,
en Evelyne Hendrikx van dichterbij,
Breda –, maar maanden waarin hedendaagse
kunst dieper in de Radboud
Universiteit en het UMC St Radboud en
hun organen, binnendringt.
De Commissie Beeldende Kunst Radboud Universiteit & UMC St Radboud voert in opdracht van het
College van Bestuur en de Raad van Bestuur het kunstbeleid op de Campus. De door haar gepresenteerde
kunst geeft een extra dimensie aan de universiteit en het UMC. Deze profilerende meerwaarde
realiseert ze via tentoonstellingen, aankopen van en opdrachten voor kwalitatief hoogstaande kunst.

ZUIDCORRIDOR
AKHTER HUSAIN: SHELL SCAPES
van 24 februari tot 14 maart 2010
De geëxposeerde reeks foto’s Shell Scapes van Akhter Husain is ontstaan uit de
fascinatie van deze Indische hoogleraar orthodontie voor de natuur in het algemeen
en voor schelpen in het bijzonder. Getroffen door hun onbeschrijflijke
schoonheid tracht hij er via fotografie verslag van te doen.
Akhter Husain, Shell Scapes, foto uit
gelijknamige reeks, 2009, 35 x 40 cm
Dit kan echter niet door een louter
registreren op directe wijze; én fascinatie
én dergelijke pracht zorgen ervoor
dat geen grip gekregen wordt op het
geziene, of eerder nog op een ervaring
die verder dan het zien alleen gaat.
Akhter Husain trachtte de schelpen die
zich als niet te grijpen, als niet vast te
leggen objecten
aandienen, te
verschalken. Hij
maakte daartoe
de omweg van
de radiografische
opname.
Zo weet hij de
dynamische,
spiraalvormige
structuur van de
schelpen in hun
overweldigende
praal te verleiden
– ze uit hun
schulp te lokken – en te visualiseren.
Zijn foto’s nemen sciencefictionachtige
dimensies aan, terwijl ze het even rijke
als intense, heldere kleurenspel van
microscopische beelden en van micro
imaging tevoorschijn toveren.
Meteen laat de Shell Scapes-reeks een
boeiende ontmoeting tussen de natuur,
de medische wetenschap en de kunst
zien.
Wat een oogverblindende ode aan schelpen is geworden, wordt in deze tentoonstelling aan de kijker
gepresenteerd. Hierna zullen de foto’s blijvend worden opgehangen op de afdeling Mond-, Kaak- en
Aangezichtschirurgie – die aan de basis ligt van deze kunstaankoop.

HUYGENSGEBOUW
EVELYNE HENDRIKX
van 25 februari tot 18 april 2010
Het werk van Evelyne Hendrikx bestaat uit een gevarieerd samenbrengen van
foto’s tot een gestructureerd geheel, het eigenlijke kunstwerk. Op een paar
uitzonderingen na – medische fotografie van haar ogen – maakt ze de foto’s
zelf: van gebouwen en van landschappen.
Zijn het om zo te zeggen zuivere registraties
die ze maakt (zonder de ruis
van mensen of auto’s), hun koelheid,
hun objectivering wordt opgeheven
enerzijds door de sensibiliteit waarmee
ze de veelheid ordent tot een sprekend
geheel dat zich niet gemakkelijk laat
ontcijferen. De verborgen logica van de
opbouw wordt versluierd door een spel
van lijnen en kleuren. Steeds weer, ook
na lang kijken, blijven ongeziene details
zich aandienen. Anderzijds is er de herhaling
van hetzij dezelfde foto’s, hetzij
van dezelfde gebouwen maar dan vanuit
een ander perspectief genomen. En dit
geeft dynamiek en ritme aan het geheel.
Is deze fotografie studieus, tegelijk is
iedere compositie op zich af. Zo verwerft
iedere foto zijn plaats in een reeks
waarin nu eens de schilderachtigheid
van het geheel zich toont, of een zekere
abstrahering, of waarbij weer elders,
ieder klein fotografisch beeld afzonderlijk
zich naast een ander voegt om het
in de totaliteit van de foto te bevragen,
Evelyne Hendrikx, Lichtplein, Eindhoven, 2009,
digitale print, 90 x 100 cm
te profileren, kortom, om het te versterken.
En waar de reeks ophoudt is het
slechts om later weer op te duiken, verrijkt
met de intussen nieuw opgedane
fotografische inzichten en ervaringen.
Zo situeert het werk van Evelyne Hendrikx
zich tegen de achtergrond van het
verstrijken van de tijd. Een tijd die hier
en daar doorsijpelt in sommige reeksen
– waar deze bijvoorbeeld vervat ligt in
overdrijvende wolken of in de opeenvolging
van gebouwen op eenzelfde
terrein waar de kunstenaar met haar
camera omheen is gelopen.
Tentoonstellingsprogramma Fotografie
wordt verzorgd in samenwerking met de
Tentoonstellings commissie Faculteit Natuurwetenschappen,
Wiskunde en Informatica.
Op dinsdag 2 maart, tussen 15.00 en 18.00 uur,
ontvangt Evelyne Hendrikx u gaarne in haar
tentoonstelling.

GALERIJ UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK en AULA RADBOUD UNIVERSITEIT
JEAN LE GAC
van 4 maart tot 2 mei 2010
Het werk van Jean Le Gac draait om de vraag wat de kunstschilder vandaag
de dag te doen staat. Immers op alle fronten lijkt hij ingehaald en voorbijgestoken
door de nieuwe media – van fotografie tot film. Geven zij de realiteit
niet beter weer dan de schilder, dan doen ze dit in elk geval nauwkeuriger. En
intussen kan, ja doet iedereen het, al dan niet aan de hand van zijn of haar
mobiele telefoon, op elk moment.
Deze problematiek
heeft
Jean Le Gac
geenszins
verlamd.
Integendeel.
Het is vooral
al tekenend
en schilderend, soms al fotograferend
– maar ook dan nog als schilder –,
dat hij zijn centrale vraag steeds weer
opneemt.
Aldus heeft hij in de loop der jaren
een groot aantal boeken gepubliceerd,
gaande van catalogi tot ware kunstenaarsboeken.
Zijn publicaties worden
– verspreid over de drie verdiepingen
van de Universiteitsbibliotheek
– geëxposeerd.
Dit
gebeurt
in combinatie
met
relevante boeken uit de UB zelf. Op
de galerij wordt het tentoonstellingsconcept
doorgetrokken en toegespitst
op Les Demoiselles d’Avignon. Daarin
confronteert ‘de schilder’ – deze steeds
terugkerende figuur in het oeuvre van
Jean Le Gac – zijn problematische
identiteit met het beroemde doek van
Pablo Picasso. Op reis in Zuid-Frankrijk
De tentoonstellingen in de Galerij zijn een samenwerkingsproject tussen de Universiteitsbibliotheek
en de Commissie Beeldende Kunst, waarbij de kunst die wordt getoond aan boeken refereert. Voor
meer informatie: www.umcn.nl/professionals; www.ru.nl/ubn

kwam ‘de schilder’ oog in oog te staan
met genoemd doek dat in zijn overbekendheid
nog nauwelijks wordt gezien.
Dit ervarend is hij erop uit om op hedendaagse
wijze een doek van vroeger
te schilderen, als een bijzondere wijze
van het te bekijken ergens – naar eigen
zeggen – tussen een ‘zachte inbraak’ op
en ‘rakelings aandoen’ van de geniale
schilderachtigheid van Picasso’s werk.
Op de begane grond worden intussen
twee eerdere tentoonstellingen van
Jean Le Gac op de Radboud Universiteit
in herinnering geroepen.
De gestelde schildersproblematiek doet
zich evenzeer gelden met betrekking
tot het portret. Jean Le Gac boog zich
er nadrukkelijk over in het kader van
zijn kunstopdracht voor de Academiezaal
van onze Universiteit in 2001.
Hem was gevraagd de geschiedenis van
de Universiteit en de perspectieven
voor haar toekomst te verbeelden aan
de hand van illustere hoogleraren die
de Radboud Universiteit heeft gekend
en van jonge mensen die geacht worden
de fakkel over te nemen. Het werd
Groepsportret met onder andere citaten
uit meesterwerken van de westerse
en mondiale kunst en cultuur. Een
aantal ontwerpschetsen voor deze
kunstopdracht is in de tentoonstelling
opgenomen.
In Groepsportret verschijnt – als iets
tussen signatuur en watermerk – de
kunstenaar zelf. Of is het ‘de schilder’?
Vergezeld van zijn kleindochter, zwaait
hij ons de rijke cultuur en traditie
toe. Ook in de tentoonstelling in de
Aula duikt bij het artistiek exploreren
van het portret, zijn familie op. Maar
het zou geen tentoonstelling op een
universiteit zijn, moesten de illustere
personen door de familie verdrongen
worden. Zo zien we tevens het portret
van Agatha Christie en dat van Rob
Sengers – gemaakt in opdracht van het
Kinderziekenhuis UMC St Radboud.
In een college Kunstgeschiedenis wordt
aandacht besteed aan Le Gacs oeuvre.
Jean Le Gac, Le Canapé post-colonialiste, 2008,
gemengde techniek op doek, 185 x 208 cm
(twee delen) en foto-tekst 68,5 x 120 cm
(foto’s Jacques Faujour, France)
Jean Le Gac, Personnage 27, 2005,
gemengde techniek op papier en twee foto’s,
elk 100 x 70 cm, plus texte 21 x 29,7 cm

ANATOMISCH MUSEUM, ZUIDCORRIDOR*
STÉPHANE BELZÈRE
van 8 maart tot 2 mei 2010
Dat Stéphane Belzère zijn ‘anatomische werken’ in een Anatomisch Museum
exposeert, kan op het eerste gezicht dubbelop lijken. Zijn daar niet al genoeg
preparaten te zien? Het zou misschien beweerd kunnen worden indien het om
een wijze van fijnschilderen zou gaan. Maar zoiets is hier niet het geval. Hoewel
de kunstenaar werkt met een grote precisie, doorbreekt hij het anatomisch
discours: er treedt een vorm van vervreemding op, die juist prikkelend werkt.
Het heeft zeker niet in de eerste plaats
te maken met het feit dat het dierlijke
organen betreft, geschilderd in het Muséum
d’histoire naturelle. Feit is dat de
bezoeker aan het Anatomisch Museum
een heel bijzondere ervaring krijgt, hij
gaat anders kijken. De verwachtingen
die hij koesterde, worden niet zozeer
onderuit gehaald, maar daarentegen
geïntensiveerd. En dit scherpt de blik
aan, maakt hem fris en meer sensibel.
Want wat Stéphane Belzère ons aan
preparaten laat zien, strookt niet meer
met de realiteit. Er treden een schilderkunstig
kleurenspel en een lichtwerking
op waardoor de vormen van
de preparaten een bijzondere uitstraling
krijgen, ja echt ‘week’ worden. En
hun proportie is meestal ontzettend
uitvergroot. Zo verandert onze verhouding
tot de in formol opgezette
organen. Waar een afzonderlijk orgaan
groter wordt dan onszelf, maar zijn
‘vleselijke’ uitstraling bewaart, werkt
het overdonderend. De overweldiging
voert de kunstenaar op door na eerst
Stéphane Belzère
Bocaux anatomiques n°46
peinture vinylique sur toile
50 x 100 cm
Zondag 11 april om 15.00 uur,
in het kader van het Museumweekend,
persoonlijke toelichting
door Stéphane Belzère.
Stéphane Belzère
Grand tableau long
olieverf op doek
98 x 780 cm

OMLOOP UMC BIJ BIBLIOTHEEK MEDISCHE WETENSCHAPPEN
nog de bokaal waarin het orgaan is
gevat mee te schilderen, daar stilaan
van af te stappen en als het ware zonder
nog enige tussenwand van glas het
orgaan aan de kijker voor te houden.
Uit het lichaam geïsoleerd en opgezet,
is het dan wel dood en geobjectiveerd,
maar door zijn omvang komt het weer
dichter bij het leven en krijgt het een
subjectieve geladenheid, bijna ‘van
mens tot mens’ te noemen. Uit zijn
conserverende context gelicht raakt het
orgaan verlost: het gaat over van een
opgesloten zijn naar een toestand van
bevrijding, daarbij niet alleen het hele
doek in beslag nemend, maar ook de
ruimte er omheen.
Zo nemen de bokalen verrassende
wendingen. Het studieuze gaat over in
fascinatie maar botst tegen het bizarre
aan; herkenbaarheid legt het af tegen
de overweldiging; het statische wordt
zwevend en het tactiele doet zacht,
meegevend aan; de complexiteit van
het orgaan wordt getemperd en gestroomlijnd
door de specifieke vormen;
de gaafheid van de vorm en de subtiliteit
van de kleuren stevenen af op een
verleidelijkheid waarvoor we tegelijk
terugschrikken. De toeschouwer verlaat
de vleselijke wereld om in de schilderkunstige
te worden meegenomen.
De grote schilderijen die Stéphane
Belzère in de zuidcorridor exposeert
liggen in het verlengde van zijn histoires
de bocal. Heeft het orgaan zich
daar in zijn geschilderde hoedanigheid
van zijn bokaal bevrijd, hier gaan de
schilderijen een stap verder door zich
thans van ieder figuur los te maken.
Het zijn abstracties geworden waarin
het spel van lichtinval en reflecties
zich ontplooit tot een panoramische
landschappelijkheid.
* In de Zuidcorridor vanaf 18 maart.
In samenwerking met Anatomisch Museum UMC St Radboud, ter gelegenheid van het Nationaal
Museumweekend 2010 op 10 en 11 april, waarbij hedendaagse kunstwerken geïntegreerd worden
in de vaste museale opstelling. Stéphane Belzère licht op zondag 11 april om 15.00 uur zijn werk toe
in zijn tentoonstelling in het Anatomisch Museum.

✃
OMLOOP UMC BIJ BIBLIOTHEEK MEDISCHE WETENSCHAPPEN
Tegen de achtergrond van zijn oeuvre is het niet vreemd
dat Stéphane Belzère het ontwerpen van zeven ramen
in de kathedraal van Rodez toevertrouwd kreeg. Want
ramen dienen niet enkel een optimaal licht met al zijn
schakeringen en reflecties in het kerkgebouw te laten
vallen. Ook is het wenselijk dat de kunstenaar in zijn
oeuvre blijk heeft gegeven met de thema’s van leven en
dood om te gaan.
De presentatie van zijn ontwerpschetsen sluit aan bij
een min of meer verborgen draad in de CBK-tentoonstellingen,
waarbij eerder maquettes en kartons van onder
andere Gérard Garouste voor Talant en Jean-Michel
Alberola voor Nevers werden geëxposeerd.
Stéphane Belzère, voorbereidende schets voor ramen in de kathedraal
van Rodez
LOCATIES
n Radboud Ziekenhuis
Zuidcorridor, eerste verdieping
Geert Grooteplein 10
Dagelijks toegankelijk van 8.30 tot 19.00 uur
n Onderwijscentrum Medische
Wetenschappen: Omloop, bij Bibliotheek
Medische Wetenschappen
Geert Grooteplein 15
Open op werkdagen van 8.30 tot 19.00 uur
n Anatomisch Museum
UMC St Radboud
Geert Grooteplein 21
Met op 11 april, de zondag van het Museumweekend,
om 15.00 uur een toelichting van
Stéphane Belzère bij zijn tentoonstelling.
Open op werkdagen van 9.00 tot 17.00 uur
(vrijdag van 10.00 tot 14.00 uur, zie ook website:
www.umcn.nl/museum).
n Aula
Omloop, eerste verdieping
Comeniuslaan 2
Open op werkdagen van 9.00 tot 17.00 uur
n Universiteitsbibliotheek
Galerij, eerste verdieping
Erasmuslaan 36
Open van 9.00 tot 21.00 uur
n Huygensgebouw
Centrale straat, begane grond
Heyendaalseweg 135
Op dinsdag 2 maart, tussen 15.00 en 18.00 uur,
ontvangt Evelyne Hendrikx u gaarne in haar
tentoonstelling.
Open op werkdagen van 9.00 tot 19.00 uur
Tentoonstellingen Radboud Universiteit & UMC St Radboud – jaargang 2 – nummer 1
Uitgave Commissie Beeldende Kunst Radboud Universiteit & UMC St Radboud
Samengesteld door Daan Van Speybroeck, kunstcoördinator – postbus 9103, 6500 HD Nijmegen
E-mail: d.vanspeybroeck@let.ru.nl – www.umcn.nl/professional/afdelingen onder Kunst Commissie