Verkorte versie jaarverslag 2011 Lees voor - Umcg

Jaarverslag 2011
Universitair Medisch Centrum Groningen

Voor u ligt een verkorte versie van het
Maatschappelijk jaarverslag van het UMCG
over 2011. Deze verkorte versie vermeldt met
name de behaalde resultaten. Het volledige
Maatschappelijk jaarverslag is samen met
het Financiële jaarverslag en de DigiMV
gedeponeerd bij www.jaarverslagenzorg.nl
De genoemde jaarverslagen en deze verkorte
versie zijn ook te vinden op de website van het
UMCG: www.umcg.nl

Jaarverslag 2011
Universitair Medisch Centrum Groningen
Verkorte versie
Gebaseerd op de resultaten

ERIBA in gebruik
De bouw van ERIBA (European
Institute for the Biology of
Ageing) verloopt voorspoedig.
In juni 2012 zijn de eerste drie
verdiepingen in gebruik
genomen.
Met dit nieuwe instituut geeft
het UMCG verdere invulling
aan de focus op Healthy Ageing.

Voorwoord Voorzitter Raad van Bestuur
In 2011 hebben we als UMCG zowel bij zorg, onderzoek, als
onderwijs en opleiding verder invulling gegeven aan onze
missie ‘Bouwen aan de toekomst van gezondheid’. De focus ligt
op Healthy Ageing: gezond en actief ouder worden.
We hebben een bewogen jaar gehad. De kritiek van de
Inspectie voor de Gezondheidszorg en de Nationale ombudsman
op de communicatie en informatievoorziening in twee
kwesties heeft ons zeer geraakt.
We zijn trots op ons nieuwe onderzoeksinstituut ERIBA en de
eerste grensoverschrijdende geneeskundeopleiding die we
samen met Oldenburg hebben opgezet. 2011 was ook een jaar
waarin het door schaarser wordende middelen noodzakelijk was
een omvangrijk doelmatigheidsprogramma in gang te zetten.
Patiëntveiligheid hoogste prioriteit
In 2011 is op het gebied van patiëntenzorg voortgang geboekt,
waar onze medewerkers zich zeer voor hebben ingespannen.
Uit signalen van toezichthouders, certificerende instanties,
zorgverzekeraars en interne auditors blijkt tegelijkertijd dat we
patiëntveiligheid, communicatie en informatievoorziening naar
patiënten nog verder moeten verbeteren.
De Nationale ombudsman heeft in 2011 respectievelijk begin
2012 twee kritische rapporten uitgebracht over de
communicatie naar familie van twee patiënten. We betreuren
de tekortkomingen in de communicatie en hebben onze
excuses hiervoor aangeboden aan betrokkenen. De maatregelen
die de Inspectie in een van deze kwesties heeft voorgesteld,
waaronder het aanpassen van het klachtenreglement,
zijn doorgevoerd. Tegelijkertijd hebben wij aangegeven het niet
met alle conclusies van de Nationale ombudsman eens te zijn.
Het verwijt dat het UMCG bewust informatie heeft achtergehouden,
verwerpen wij. Wanneer ondanks al onze
inspanningen om goede en veilige zorg te verlenen, de
uitkomst toch anders is dan verwacht, stellen wij ons
transparant en toetsbaar op en zoeken wij naar oorzaken om
daarvan te kunnen leren.
Bij verbetering van patiëntveiligheid gaat het vooral om het
gebruik van protocollen, de dubbelcheck van medicatie,
identificatie van de patiënt en het toepassen van de checklist
voor het operatieve proces. In 2012 voeren we verschillende
verbetermaatregelen door binnen deze en andere thema’s van
het landelijke VMS veiligheidsprogramma. Ons motto hierbij
is: ‘Ik doe het!’. Want veilige zorg is er alleen als we het allemaal
doen.
Nieuw onderzoeksinstituut
Er zijn grote stappen gezet richting de volledige realisatie van
ERIBA; het onderzoeksinstituut waarin wetenschappers
fundamenteel onderzoek doen naar verouderingsprocessen.
Daarbij werkt het UMCG samen met de Rijksuniversiteit
Groningen (RUG), hogescholen, overheden en bedrijfsleven.
Met de bouw en inrichting van het instituut en het aantrekken
en faciliteren van internationaal toonaangevende onderzoeksgroepen
is tot en met 2014 een bedrag van € 49 miljoen
gemoeid.
Al helemaal voltooid, en koninklijk geopend, is de nieuwe
polikliniek van het UMC Groningen Cancer Center. In de kliniek
integreren we multidisciplinaire zorg en wetenschappelijk
onderzoek op het hoogste niveau.
3 Jaarverslag 2011 UMCG

Grensoverschrijdende geneeskundeopleiding
Het afgelopen jaar is veel aandacht besteed aan de verdere
internationalisering van het onderwijs. Het UMCG heeft samen
met de RUG en de Carl van Ossietzky Universität Oldenburg
de European Medical School Oldenburg-Groningen opgericht,
de eerste grensoverschrijdende geneeskundeopleiding in
Europa.
kwaliteit van ons onderwijs en onze opleidingen handhaven.
Kortom: wij blijven verder bouwen aan de uitdagende
toekomst van gezondheid.
Jos Aartsen
Voorzitter Raad van Bestuur
Hogere studierendementen
Ons beleid om de studierendementen te verhogen is in 2011
succesvol geweest. Daarnaast zijn we verheugd dat de
instroom in de medische vervolgopleidingen is uitgebreid met
25 plaatsen. Belangrijk met het oog op de toekomstige
beschikbaarheid van specialisten in onze regio.
Ambitieus in uitdagende tijden
Om het UMCG financieel toekomstbestendig te maken in
tijden van bezuinigingen moesten wij in 2011 ingrijpende
maatregelen treffen. We voeren een doelmatigheidsprogramma
uit van ruim € 40 miljoen, dat loopt tot 2013. Dit
programma ‘Klaar voor de Toekomst’ is ook nodig om
financiële ruimte te creëren voor onze beleidsmatige
prioriteiten. Over vijf jaar wil het UMCG nationaal en internationaal
hét centrum voor Healthy Ageing zijn, waar onderzoek,
zorg, opleiding en onderwijs van het hoogste niveau zijn.
In de zorg willen we ons, met een nieuw EPD, concentreren op
topreferente en complexe patiënten en hun de beste zorg
bieden. Waarbij we in samenwerking met andere zorgaanbieders
de basiszorg in de regio garanderen. Om blijvend
te kunnen excelleren in zorg en onderzoek, willen we de hoge
4 Jaarverslag 2011 UMCG

Inhoud
1
2
3
4
5
6
Hoofdzaken in cijfers 7
Missie en visie 9
Zorg 10
Onderwijs en opleiding 17
Onderzoek 23
Organisatie 27
5 Jaarverslag 2011 UMCG

Sneller naar huis
Het aantal dagbehandelingen is
in 2011 toegenomen met bijna
10%. De gemiddelde verpleegduur
is afgenomen door betere
aansluiting op thuiszorg en
verpleeghuiszorg.

1 Hoofdzaken in cijfers
2011 2010
Zorg
Eerste administratieve consulten 195.114 188.672
Totaal consulten 550.883 526.384
- waarvan centrale spoedopvang 36.402 36.762
Dagbehandelingen 33.102 30.160
Klinische opnames 36.892 35.842
Verpleegdagen 321.478 321.245
Gemiddelde verpleegduur in dagen (inclusief Revalidatie en Psychiatrie) 8,7 9,0
Totaal aantal meldingen van incidenten in het IMS 4.249 3.396
Onderwijs en onderzoek
Promoties 149 135
ISI publicaties ca. 1.795 1.836
Ingeschreven studenten (1 oktober) 3.774 3.700
Bedrijfsvoering
Opbrengsten (x miljoen euro) 947 901
Resultaat (x miljoen euro) 4,3 5,2
Medewerkers (per 31-12) 11.279 10.949
Fte (per 31-12) 8.511 8.332
Ziekteverzuim 3,7% 3,7%
Gemelde vacatures 400 490
% vrouwelijke hoogleraren (per 31-12) 22 19
% vrouwelijke afdelingshoofden (per 31-12) 20 14
7 Jaarverslag 2011 UMCG

Langer gezond
De grote uitdaging van Healthy
Ageing is het vergroten van het
aantal gezonde levensjaren, door
de jaren van ongezondheid meer
richting het eind van het leven
te verschuiven.
Concept of succesfull ageing
fitness
compressing period
of decline
= social benefits
50 75 100
healthspan

2 Missie en visie
Bouwen aan de toekomst van gezondheid
Een gezonde samenleving met een bevolking die tot op hoge
leeftijd actief is, daar wil het UMCG aan bijdragen door levensbedreigende
en chronische ziekten tijdig op te sporen en te
behandelen, maar nog liever, zien te voorkomen. Het UMCG
heeft daarom als missie: ‘Bouwen aan de toekomst van
gezondheid’.
Gezond en actief ouder worden
Het UMCG richt zich op levensprocessen, levenslijnen en
de gevolgen van veroudering. Hoe kunnen we gezond ouder
worden? Hoe kunnen we patiënten met chronische
aandoeningen het beste behandelen? Die vragen wil het
UMCG beantwoorden en daarom is in wetenschappelijk
onderzoek, zorg en opleidingen de focus op Healthy Ageing
gelegd. Met deze keuze versterkt het UMCG een lange traditie
van fundamenteel en klinisch translationeel wetenschappelijk
onderzoek naar chronische ziekten en veroudering.
Unieke onderzoeken
Het UMCG heeft biobanken opgericht die gegevens van zieke
en gezonde mensen over langere tijd geanonimiseerd
bijhouden. Binnen het LifeLines-onderzoeksprogramma
worden gedurende dertig jaar maar liefst 165.000 inwoners van
Noord-Nederland gevolgd: kinderen, ouders en grootouders.
Deze driegeneratie-aanpak vanaf de start is uniek in de wereld.
Daarnaast doet het UMCG samen met de RUG in ERIBA
(European Research Institute for the Biology of Ageing)
onderzoek naar de biologische factoren die betrokken zijn bij
veroudering en verouderingsgerelateerde ziekten.
Healthy Ageing was in eerste instantie vooral uitgewerkt
binnen het onderzoeksdomein, maar krijgt inmiddels ook een
praktische vertaling in de klinische setting van het UMCG,
waarbij zowel voor medici als verpleegkundigen een cruciale
rol is weggelegd.
Kennis verzilveren
Om onderzoeksresultaten beter te valoriseren is in 2011 het
Center for Development and Innovation (CDI) ingericht.
Het CDI initieert actief nieuwe samenwerking met Noord-
Nederlandse bedrijven en ondersteunt de al bestaande
samenwerkingsverbanden.
Samen sterker
Niet alleen op het gebied van onderzoek werkt het UMCG
samen met andere partijen. Voor het eendrachtig versterken
van de positie van Groningen als dé kennis- en innovatiestad
van Noord-Nederland is er een unieke samenwerking met de
RUG, de Hanzehogeschool en gemeente en provincie
Groningen. Deze organisaties hebben het Akkoord van
Groningen opgesteld. Het Akkoord benoemt twee speerpunten:
Energie en Healthy Ageing. Alle organisaties en
bedrijven in Noord-Nederland die bij Healthy Ageing
betrokken zijn, nemen deel in het Healthy Ageing Network
Northern Netherlands (HANNN).
9 Jaarverslag 2011 UMCG

3 Zorg
Nieuwe technieken, meetbare kwaliteit,
ketens van zorg
Het UMCG heeft in de zorg gekozen voor de speerpunten topreferente
zorg, complexe zorg en complexe patiënten. Dit
beleid werken we uit in concrete portfoliokeuzes. Tegelijkertijd
voelen we ons maatschappelijk verantwoordelijk voor de
continuïteit van de basiszorg in Noord-Nederland. Daarom
werken we samen met zorgaanbieders in de regio. We
beëindigen geen zorg in het UMCG als de continuïteit ervan
niet is geborgd in de regio.
Toename opname, afname ligduur
Het aantal eerste polikliniekbezoeken en klinische opnames is
in 2011 opnieuw toegenomen. Het aantal dagbehandelingen is
weliswaar minder sterk gegroeid dan in het jaar ervoor, maar
laat nog altijd een stijging zien van bijna 10% (zie tabel op p. 7).
De gemiddelde verpleegduur is verder afgenomen door betere
aansluiting op thuiszorg en verpleeghuiszorg.
Toegangstijden poliklinieken stabiel
De toegangstijden tot de poliklinieken zijn in 2011 gelijk
gebleven ten opzichte van 2009 en 2010: gemiddeld 5,3 weken.
De wachttijden voor de klinische opnames zijn gemiddeld
genomen gedaald van 15,6 naar 12,7 weken. De wachtlijsten
(7,3 weken) voor dagbehandeling wisselen net als voorgaande
jaren sterk per specialisme.
Praktische invulling kwaliteit
De Expertgroep Kwaliteit bewaakt sinds 2010 de voortgang van
alle acties uit de beleidsnota ‘UMCG Kaders Kwaliteit, een
praktische invulling’. De daadwerkelijke implementatie van
kwaliteit en patiëntveiligheid in de primaire processen verdient
extra aandacht. In 2012 gaat het daarbij om patiëntveiligheidsprojecten
(VMS 10 thema’s), de voorbereiding op de UMCGbrede
certificering van het kwaliteitssysteem en goede
inrichting van het hoofdbehandelaarschap en regievoering.
Aan de slag met VMS
Als onderdeel van het kwaliteitsbeleid is een Veiligheids
Management Systeem (VMS) ingevoerd. Een VMS maakt de
resultaten op het gebied van patiëntveiligheid inzichtelijk en
maakt vergelijkingen met andere zorginstellingen mogelijk.
Expertteams vertalen tien thema’s naar de dagelijkse praktijk in
het ziekenhuis, waaronder het voorkomen van wondinfecties
na een operatie, verwisseling van en bij patiënten, en vroege
herkenning en behandeling van pijn.
Voorbereiding advies Clinical Governance
Kwaliteitsmanagement verdient een integrale aanpak. Hiervoor
heeft het UMCG in 2011 de mogelijkheden van Clinical
Governance onderzocht. Clinical Governance lijkt goed aan te
sluiten bij de uitdagingen waar het UMCG voor staat. Centrale
begrippen binnen Clinical Governance zijn: proces- en
systeemdenken, leiderschap, teamwerk en communicatie.
Clinical Governance benadrukt de kracht die in een
professionele organisatie aanwezig is evenals het eigenaarschap
en het lerend vermogen van zorgprofessionals, leidinggevenden
en bestuurders. In 2012 vindt besluitvorming plaats
over te nemen stappen.
10 Jaarverslag 2011 UMCG

Nachtvluchten traumaheli
De traumahelikopter vloog
voor het eerst in de nacht. De
heli werd 1.010 keer opgeroepen
en verleende 686 keer
daadwerkelijk hulp.

Patiëntenervaringen meten
In NFU-verband is afgesproken om de focus te verleggen van
patiënttevredenheid naar patiëntervaring. De CQ-index
(Consumer Quality Index) meet ervaringen van patiënten in
zorginstellingen. In 2011 is met de CQ-index een pilot
gehouden op het zorgtraject Mammacare. In 2012 wordt
besloten of er meerdere CQ-metingen komen. Naast de CQindex
meet het UMCG op tal van manieren de ervaringen van
patiënten, onder andere met hospitalityscans, focusgroepen
en spiegelbijeenkomsten. De uitkomsten zijn een belangrijke
basis voor de dialoog met patiëntenvertegenwoordigers in de
diverse patiëntenparticipatietrajecten over onder meer zorgvernieuwing.
In 2011 zijn in dit kader zeven zorgvernieuwingstrajecten
uitgevoerd.
Score ziekenhuisbrede indicatoren aangepakt
De aandacht voor prestatie-indicatoren in de zorg stijgt. Steeds
meer externe partijen maken ranglijsten. Het UMCG hecht
eraan dat prestatie-indicatoren leiden tot kwaliteitsverhoging
van de onderliggende zorg. En dat de wijze van registreren
vereenvoudigt en tegelijkertijd betere mogelijkheden voor
analyse biedt. In 2011 bleek na analyse van een aantal ranglijsten
dat de ziekenhuisbrede indicatoren ruimte lieten voor
verbetering. In 2012 zijn er daarom UMCG-breed opererende
expertiseteams ingericht voor: onverwacht lange verblijfsduur,
sterftecijfers, pijnmeting, decubitus, ondervoeding en delirium.
Verbeteracties operatief proces
In 2009/2010 is het gehele operatieve proces in kaart gebracht
en een verbetertraject ingezet. Belangrijke aandachtspunten in
2011 waren: een patiëntvolgsysteem, informed consent,
medicatie en veilig gebruik medische apparatuur. De invoering
van de SURPASS-checklist voorziet in een sluitend patiëntvolgsysteem
met stopmomenten. SURPASS staat voor SURGical
PAtient Safety System. Voor het perioperatieve traject is
precies uitgewerkt wie op welk moment verantwoordelijk is
voor de medicatie van de geplande chirurgische patiënt. Deze
verbeteringen zijn uitgevoerd volgens de richtlijnen van de IGZ
voor Toezicht Operatief Proces.
Verpleegkundig Expertisecentrum
Het Verpleegkundig Expertisecentrum UMCG richt zich op
kwaliteitsverbetering van de zorg. In 2011 zijn alle verpleegkundige
protocollen ondergebracht in een nieuw documentbeheerssysteem
(iDocument). De protocollen zijn daardoor
makkelijker te raadplegen (via DocPortal) en actueel te houden.
De in 2010 opgerichte Verpleegkundige Adviesraad (VAR)
van het Verpleegkundig Expertisecentrum UMCG is in 2011
gegroeid in haar adviesrol door trainingen te volgen. De VAR
heeft onder andere advies uitgebracht aan de Raad van Bestuur
over het vormgeven van casemanagement, de implementatie
van de Groninger Frailty Index en de protocollen Euthanasie en
Palliatieve Sedatie.
IGZ keurt CSO en NGBM goed
De Inspectie voor de Gezondheidszorg heeft als onderdeel van
haar landelijke programma Thematisch Toezicht Spoed Eisende
Hulp de Centrale Spoedopvang bezocht. De IGZ oordeelde dat
de CSO aan alle eisen en veldnormen voldoet. Een zelfde oordeel
velde de IGZ over de afdeling Nucleaire Geneeskunde &
12 Jaarverslag 2011 UMCG

Moleculaire Beeldvorming die werd bezocht vanwege een
Good Manufacturing Practice Inspectie.
Leren van incidenten
De laatste jaren is het aantal meldingen van fouten, ongevallen
en ‘near-accidents’ gestaag toegenomen. In 2011 waren er
4.249, in 2010 3.396. De stijging komt voornamelijk doordat
medewerkers sneller melden en breder gebruik maken van het
Incident Meld Systeem. Medewerkers zijn zich beter bewust
van verbetermogelijkheden, onder andere door voorlichting
hierover. Daarmee wordt de kans op fouten verkleind.
Calamiteiten sneller afhandelen
In 2011 zijn negen calamiteiten in de patiëntenzorg gemeld aan
de IGZ (2010: 8). Verbetermaatregelen op basis van analyses
zijn doorgevoerd. Om de analyse en afhandeling van
calamiteiten binnen de vereiste acht weken af te ronden zijn
medewerkers opgeleid en procedures aangescherpt.
Afname klachten
Het aantal geregistreerde klachten is afgenomen van 309 in
2010 naar 263 in 2011. Mogelijk bespreken meer patiënten hun
onvrede direct op de afdeling. Dit is conform de onderliggende
gedachte van klachtenbemiddeling: het bespreken van
problemen op de plek waar ze zich voordoen. Bejegening,
communicatie en voorlichting van arts of verpleging richting
patiënt of familie blijft het hoofdkenmerk van de klachten.
Het UMCG besteedt daarom veel aandacht aan goede uitleg,
betrokkenheid en inlevingsvermogen.
UMC Groningen Cancer Center geopend
Het UMC Groningen Cancer Center opende een nieuwe polikliniek.
In het Cancer Center zijn multidisciplinaire zorg en
wetenschappelijk onderzoek in hoge mate geïntegreerd. Topspecialisten
maken gebruik van de meest geavanceerde
diagnostiek en behandelmethoden om tot het beste resultaat
te komen. Dit in nauwe afstemming met verwijzende huisartsen
en specialisten in andere ziekenhuizen. Het UMC
Groningen Cancer Center is een spil in het regionale netwerk
van kankerzorg.
Succesvolle pilots perioperatieve keten
De perioperatieve keten is versterkt na vijfentwintig kortlopende
pilots in multidisciplinaire teams. Doel is: van een
functiegerichte naar een ketengerichte organisatie. De
gedigitaliseerde SURPASS-checklist is UMCG-breed ingevoerd.
Verder is onder andere de ligduur verkort door patiënten op te
nemen op de operatiedag en niet de dag ervoor. De kwaliteit
van kinderchirurgie is verbeterd door kinderen te clusteren op
het operatiecentrum. Ook wordt nagedacht over de nieuwbouw
(of verbouw) van het operatiecentrum.
Scheiding acute en electieve patiëntenstromen
Een kwartiermakersgroep werkt aan de scheiding van de
electieve en acute stromen en de rol van het UMCG in de
keten van de spoedeisende hulp in de regio. Prioriteit heeft
een spoedzorgfaciliteit - een Acute Opname Afdeling in de
nabijheid van de Centrale Spoedopvang en de afdeling
Radiologie - die verstoring van de electieve zorg in het UMCG
kan verminderen.
13 Jaarverslag 2011 UMCG

Koninklijke opening
Prinses Margriet opende op
16 september 2011 de
nieuwe polikliniek van het
UMC Groningen Cancer
Center. De zorg voor
patiënten met kanker is een
speerpunt van het UMCG.

Gezocht: standplaats traumahelikopter
De traumahelikopter vliegt sinds april 2011 ook in het donker.
De politiek maakte dit mogelijk nadat uit onderzoek was
gebleken dat de veiligheid niet in het geding is als helikopters
ook ‘s nachts vanaf het ziekenhuisdak opstijgen en landen. Het
’s nachts vliegen vanaf het dak is tijdelijk totdat voor de
helikopter een meer centrale standplaats in de regio is
gevonden. Het UMCG organiseerde in 2011 bijeenkomsten
voor de buurt over de helikopter. Geluidsoverlast kwam daar
nadrukkelijk aan de orde.
Vergunning steunhart en THI
Het UMCG heeft een vergunning gekregen om bij ernstig
zieke patiënten die in Groningen op de wachtlijst staan voor
een harttransplantatie, een steunhart (LVAD) te implanteren.
Sommige patiënten hebben een Left Ventricular Assist Device
nodig om de periode tot de harttransplantatie te overbruggen.
Voorheen moesten deze patiënten worden doorverwezen.
Sinds begin 2012 mag het UMCG ook transcatheter hartklepinterventies
(THI’s) verrichten bij volwassenen.
Wereldprimeur operatietechniek eierstokkanker
De toepassing van een nieuwe operatietechniek bij vrouwen
met eierstokkanker bezorgde het UMCG een wereldprimeur.
De techniek gebruikt een tumorspecifieke fluorescerende
kleurstof en een ultragevoelig camerasysteem waarmee
tumoren al in een vroeg stadium zijn te detecteren.
Aanbesteding nieuw ZIS/EPD
In 2014 is er voor iedere patiënt één kerndossier waarin zorgprofessionals
uit verschillende disciplines op een uniforme
manier gegevens vastleggen en kunnen naslaan. De voorbereidingen
hiervoor zijn in volle gang. De activiteiten richtten
zich in 2011 vooral op de aanbesteding.
Samenwerking zorgaanbieders
Met de Zorggroep Leveste Middenveld is, net als eerder met
de Ommelander Ziekenhuisgroep, een intentieverklaring
getekend. Het UMCG en ZLM werken samen op: Inkoop,
Oogheelkunde, Pathologie, KNO (Audiologie), Cardiologie,
Radiotherapie, Orthopedie en Radiologie. Ook met andere
zorgaanbieders in de regio zoals het Martini Ziekenhuis en de
Ommelander Ziekenhuisgroep werkt het UMCG samen om
15 Jaarverslag 2011 UMCG

Pijngeneeskunde
Plastische chirurgie
Radiotherapie
Oogheelkunde
Sneek
Leeuwarden
Dokkum
Medisch Centrum Leeuwarden
Antonius Ziekenhuis
Heerenveen
Tjongerschans
Revalidatie
Genetica
Oncologie
Intensive Care
Neurochirurgie
Orthopedie
ICT
Voortplantingsgeneeskunde
Neurologie
Onderwijs
Chirurgie
Longgeneeskunde
Cardiologie
Cardiothoracale
chirurgie
Sionsberg
Drachten
Nij Smellinghe
Zwolle
Isala Klinieken
Meppel
Diaconessenhuis
Deventer
Deventer Ziekenhuis
Groningen
Martini Ziekenhuis
Assen
Hoogeveen
Bethesda
Wilhelmina Ziekenhuis
Almelo
Delfzijl
Winschoten
Stadskanaal
Refaja
Emmen
Delfzicht Ziekenhuis
Scheperziekenhuis
Ziekenhuisgroep Twente
Enschede
Lucas Ziekenhuis
Medisch Spectrum Twente
kennisinstituut. In 2011 zijn werkconferenties gehouden om
kennis te delen en liep het longitudinale onderzoek Take Care
onder ruim 2.300 kinderen en jongeren die zorg ontvangen
vanwege gedragsmatige en emotionele problemen.
Oud gedaan?
Het Nationaal Programma Ouderenzorg (NPO) wil de zorg
voor en het welzijn van ouderen met complexe hulpvragen
verbeteren. Op verzoek van het ministerie van VWS heeft
het UMCG in 2008 een regionaal geriatrisch netwerk tot
stand gebracht in Groningen, Friesland, Drenthe en een deel
van Overijssel. In deze regio lopen tien NPO-projecten. In
zeven Groningse gemeenten zijn in 2011 twee grote ouderenprojecten
gestart. Zo volgden onder meer honderd ouderen de
Cursus 80 in ‘30. Ze vroegen zich af: hoe wil ik oud worden?
continuïteit van de basiszorg te borgen. Het UMCG wil zich
nadrukkelijker profileren als regionaal topreferent centrum.
Met de samenwerkingsovereenkomst met VUmc is een
volgende stap gezet in de ontwikkeling van plannen voor een
protonenfaciliteit. Met verzekeraars overlegt het UMCG onder
meer over zorgvisies.
Jong geleerd
C4Youth is een Academische Werkplaats waar instellingen in
de zorg voor jeugd, kennisinstituten en beleidsmakers samenwerken
om het proces in de keten van zorg te verbeteren.
C4Youth is gehuisvest in het UMCG, dat participeert als
16 Jaarverslag 2011 UMCG

4 Onderwijs en opleiding
Instroom en studierendementen stijgen
Het UMCG telt bijna 3.800 studenten en acht bachelor-,
master- en researchmasteropleidingen. De opleiding Geneeskunde
is met een jaarlijkse instroom van circa 450 eerstejaars
en zij-instromers de grootste medische opleiding in Nederland.
Met intensivering van het onderwijs, excellentie en duidelijke
profilering, zijn bezuinigingen in het onderwijs deels terug te
halen. Het UMCG wil binnen de bachelor Geneeskunde
learning communities inrichten – elk met circa honderd
studenten – rond specifieke thema’s.
Bindend Studieadvies werkt
In het studiejaar 2010/2011 is het Bindend Studieadvies (BSA)
ingevoerd om het studierendement te verhogen. Ter ondersteuning
van het BSA zijn er individuele studievoortgangsgesprekken,
studiebegeleidingsgroepen, actieve voortgangsbewaking
door studieadviseurs en regelmatige feedback aan
studenten over resultaten. Resultaat: bij Geneeskunde is het
propedeuserendement verbeterd van 62% in 2008/2009 naar
69% in 2010/2011. Het rendement bij Bewegingswetenschappen
steeg van 23% naar 32%. Onbetwiste uitschieter is Tandheelkunde
met een rendementssprong van 28% naar 63%.
Bovendien kreeg geen enkele Tandheelkundestudent een definitieve
afwijzing. Het BSA heeft ook als effect dat studenten
eerder stoppen met een opleiding die niet bij hen past.
Wanneer studenten zich uitschrijven voor 1 februari ontlopen
zij een BSA. In het verleden bleven deze studenten vaak nog
een tijd hangen. Vooral bij de opleiding Bewegingswetenschappen
zijn meer studenten dan in andere jaren
voor 1 februari gestopt.
Toenemende internationalisering
Internationalisering krijgt als speerpunt in het UMCG-
onderwijsbeleid steeds meer vorm.
Zo neemt het percentage studenten dat ervaring opdoet in het
buitenland toe. Het streefpercentage is 50%. Voor de opleiding
Geneeskunde is dit ruimschoots gehaald met 78%. Bij Tandheelkunde
ligt het percentage op ruim 20 en bij Bewegingswetenschappen
op 5. De master Bewegingswetenschappen
wordt sinds september 2011 in het Engels aangeboden.
Het Engelstalige curriculum van de International Bachelor of
Medicine Groningen (IBMG) is gesynchroniseerd met het
reguliere programma.
In het studiejaar 2010/2011 zijn 166 buitenlandse studenten naar
het UMCG gekomen, nagenoeg evenveel als het jaar ervoor.
Om de Groningse researchmasters en promotieopleidingen
internationaal onder de aandacht te brengen zijn er jaarlijks
Summer Schools. In 2011 zijn deze Schools meer gericht op
onderzoek om beter aan te sluiten bij de ambitie van het
UMCG om te excelleren in onderzoek. In totaal hebben 167
studenten deelgenomen aan de verschillende programma’s.
Het UMCG heeft samen met de RUG en de Carl van Ossietzky
Universität Oldenburg de European Medical School
Oldenburg-Groningen opgericht, de eerste grensoverschrijdende
geneeskundeopleiding in Europa. De School
biedt veertig Oldenburgse en veertig Groningse studenten
Geneeskunde de gelegenheid hun opleiding deels in elkaars
steden te volgen.
Bij een universiteit in Saudie-Arabië is geholpen met de
invoering van het Groningse curriculum; een Problem Based
Learning Programma.
17 Jaarverslag 2011 UMCG

Patiëntvriendelijk oefenen
Een belangrijk onderdeel van
opleiden is het aanleren van
praktische vaardigheden. Om
patiënten zo min mogelijk te
belasten maakt het UMCG steeds
meer gebruik van het Skills Center
dat onder andere beschikt over
patiëntsimulatoren.

Aandacht voor kwaliteitszorg
De affiliatieziekenhuizen zijn gevisiteerd om de kwaliteit van de
coassistentschappen te beoordelen. In vrijwel alle ziekenhuizen
is het onderwijs goed georganiseerd. Uitzondering is Curaçao,
waar sprake is van een zorgelijke situatie, die grotendeels te
wijten is aan een tekort aan stafleden. De coassistentschappen
Chirurgie en Neurologie zijn hier opgeschort.
In 2011 is een nieuw accreditatiestelsel ingevoerd. Nieuw is de
‘instellingstoets kwaliteitszorg’. Instellingen kunnen vrijwillig
door het Nederlands-Vlaamse Accreditatie Orgaan (NVAO)
laten toetsen hoe zij intern de kwaliteit van hun opleidingen
bewaken. De opleiding Geneeskunde heeft op alle punten de
kwaliteitstoets goed doorstaan. Er is lovend gerapporteerd
over de wetenschappelijke vorming in de opleiding en over de
onderwijslijn ‘professionele ontwikkeling’.
Docentprofessionalisering
De professionalisering en het carrièreperspectief van docenten
heeft een aantal impulsen gekregen. Zo is door de invoering
van een kwaliteitszorgprotocol het functioneren van docenten
nu structureel in kaart te brengen.
In 2007 is gestart met het programma Basiskwalificatie
Onderwijs (BKO), een op universitair niveau landelijk erkend
certificaat. Eind 2011 volgden 91 docenten het opleidingstraject
en hebben 15 docenten een BKO-certificaat gehaald.
Voor enthousiaste en getalenteerde docenten die de nadruk op
onderwijs willen leggen is er een duidelijk loopbaanperspectief
gekomen tot uiteindelijk een UHD- of hoogleraarspositie.
Daarbij gaat het niet alleen om het invullen van prominente
onderwijsrollen, maar ook om het publiceren over onderwijs
en onderzoek naar verbetering van onderwijs. In 2011 is vier
UMCG-stafleden dit perspectief geboden.
Uitbreiding instroom medische vervolgopleidingen
De instroom in de medische vervolgopleidingen is uitgebreid.
In 2011 startten 214 AIOS, tegen 189 een jaar eerder. Deze
uitbreiding is van belang voor de toekomstige beschikbaarheid
van specialisten in Noord-Nederland, en daarmee voor het
toegankelijk blijven van zorg in onze regio. De regionale
behoefte aan specialisten is in kaart gebracht door de
Onderwijs- en OpleidingsRegio Noord- en Oost-Nederland.
OOR N&O actief
In de Onderwijs- en OpleidingsRegio Noord- en Oost-
Nederland (OOR N&O) zorgen het UMCG, regionale ziekenhuizen
en opleidingsinstellingen samen voor goede medische
vervolgopleidingen. In 2011 is onder andere gewerkt aan een
toolbox van kwaliteitsinstrumenten (D-rect), afstemming en
kwaliteitsbevordering van disciplineoverstijgende cursussen
voor AIOS, en aan het vullen van de site opleidingsetalage.nl
met differentiatiestages.
Algemene competenties versterken
Alle medisch specialistische vervolgopleidingen worden
gemoderniseerd volgens het zogenoemde CanMEDS model.
De praktijk leert dat opleiders en AIOS ondersteuning nodig
hebben om de algemene competenties voldoende in het
programma te borgen. Het UMCG is als initiatiefnemer
betrokken bij het opzetten van een landelijk onderwijsprogramma
gericht op die algemene competenties.
19 Jaarverslag 2011 UMCG

Initiatief: opleiding tot ziekenhuisarts
Het UMCG heeft het initiatief genomen voor de opleiding
tot ziekenhuisarts. Aan de inhoud wordt samengewerkt met
VUmc, het Jeroen Bosch Ziekenhuis (Den Bosch) en het
Catharina Ziekenhuis (Eindhoven). Voor de ontwikkeling is een
subsidieaanvraag bij VWS ingediend. Het project moet leiden
tot een nieuwe profielregistratie als ziekenhuisarts, vergelijkbaar
met de profielregistratie van de SEH-arts.
Wenckebach Instituut: hoger rendement
Het Wenckebach Instituut richt zich op de ontwikkeling en
opleiding van professionals in de zorg en op de afstemming van
vraag en aanbod van zorgprofessionals op de arbeids- en
opleidingsmarkt. Samen met de regionale ziekenhuizen en
partners (HBO’s en ROC’s) in het onderwijsveld werkte het
instituut in 2011 aan het verhogen van de opleidingsrendementen
van de initiële opleidingen tot bijvoorbeeld
verpleegkundige.
20 Jaarverslag 2011 UMCG

Lovende woorden voor
opleiding Geneeskunde
De Nederlands-Vlaamse
Accreditatieorganisatie heeft over
de opleiding Geneeskunde lovend
gerapporteerd over de wetenschappelijke
vorming en de
onderwijslijn ‘professionele
ontwikkeling’.

Forse toename onderzoeksgelden
Het toponderzoek naar veroudering
doet de tweede en derde geldstroom
toenemen. Ook de
persoonsgebonden onderzoekssubsidies
zitten in de lift.

5 Onderzoek
Toponderzoek naar veroudering
Het UMCG heeft de primaire focus voor wetenschappelijk
onderzoek op veroudering en verouderingsgerelateerde
ziekten gelegd. Die kennis vergaart het UMCG onder andere
met het longitudinale bevolkingsonderzoek LifeLines en in het
onderzoeksinstituut ERIBA waar wetenschappers
fundamenteel onderzoek doen naar verouderingsprocessen.
Toename promoties en publicaties
In 2011 steeg het aantal promoties ten opzichte van 2010 met
10% van 135 naar 149. Ook het aantal publicaties heeft de
afgelopen jaren een stijgende lijn laten zien. Verwacht wordt
dat hiermee ook het aantal citaties gaat toenemen. Dit alles
past binnen de doelstellingen van het UMCG en de RUG:
toename van het aantal promoties, toename van de
kwaliteit van onderzoek en onderzoekers, en verbeteren van
het promotierendement. Ook in 2011 zijn hiertoe verschillende
initiatieven ontplooid zoals scherpere eisen aan het Principal
Investigatorschap en het stroomlijnen van de promotieopleidingsprogramma’s.
Negen onderzoeksgroepen ERIBA
In 2010 is begonnen met de bouw van het laboratorium voor
ERIBA (European Institute for the Biology of Ageing). In 2011
zijn negen onderzoeksgroepen geformeerd. Bij ERIBA is
plaats voor maximaal twaalf topwetenschappers met hun
onderzoeksgroepen; in totaal zo’n 150 onderzoekers. De ruwbouw
van het nieuwe instituut was in 2011 gereed. Het gebouw
wordt vanaf voorjaar 2012 gefaseerd in gebruik genomen. Met
de bouw en inrichting van het instituut en het aantrekken en
faciliteren van onderzoekers, is tot en met 2014 een bedrag
van € 49 miljoen gemoeid. De opzet en de hoogte van de
investering maken ERIBA uniek in Nederland. In 2011 zijn al
twaalf wetenschappelijke publicaties voortgekomen uit ERIBA
waarvan een in Science is uitgeroepen tot een van de tien
grootste wetenschappelijke doorbraken van het jaar.
De realisatie van ERIBA en LifeLines kan dankzij verschillende
subsidies van de Europese Unie, de rijksoverheid, de
provinciale overheid, de Noaber Foundation en charitatieve
fondsen.
Er zijn publieksbijeenkomsten gehouden om geïnteresseerden
te informeren over ERIBA en om te horen wat er leeft over
gezond en actief ouder worden.
Steeds meer deelnemers LifeLines
Het aantal nieuwe deelnemers aan LifeLines bedroeg in 2011
ruim 30.000. Daarmee kwam het totaal op 72.308. De doelstelling
is 165.000 deelnemers eind 2013. Een grootscheepse
genetische studie met gegevens uit de databank LifeLines heeft
inmiddels geleid tot een publicatie in the New England Journal
of Medicine.
In 2011 is de bouw van de LifeStore aanbesteed, een opslagruimte
voor de miljoenen bloed- en urinemonsters. Het
gebouw moet in 2013 klaar zijn. Zowel regionaal, landelijk als
Europees werkt het UMCG samen met andere biobanken om
methoden en technieken te ontwikkelen om genetische,
medische en gezondheidsparameters te harmoniseren en
te standaardiseren met inbegrip van ethische en juridische
aspecten.
23 Jaarverslag 2011 UMCG

Twee nieuwe Centers of Research Excellence
In 2011 is het Center of Medical Imaging North East
Netherlands opgericht om toonaangevend onderzoek te doen
naar medische beeldvorming. Het CMI NEN is geïnitieerd door
het UMCG, de RUG, Universiteit Twente en Siemens
Nederland. CMI NEN is een van de acht nationale Centers of
Research Excellence (CoRE’s) die op initiatief van de
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek
in het leven zijn geroepen. In 2011 is veel energie gestoken om
het CMI te promoten in het nieuwe topsectorenbeleid van
de overheid. Het Samenwerkingsverband Noord-Nederland
(SNN) heeft een subsidie van € 1,2 miljoen toegekend aan het
CMI.
Een andere CoRE, waarin onder andere het UMCG en de RUG
participeren, is SPRINT. Een researchprogramma naar nieuwe
medische apparaten, programmatuur en hulpmiddelen om de
vergrijzing het hoofd te bieden. Preventie en kostenbesparing
zijn hierbij belangrijke uitgangspunten. SPRINT heeft een
subsidie van € 1,5 miljoen van SNN ontvangen.
HAPS onderzoekt levensloop
Healthy Ageing komt ook terug in sociologisch demografisch
onderzoek. In het project Healthy Ageing: Population and
Society (HAPS) werkt het UMCG samen met faculteiten
Ruimtelijke Wetenschappen en Gedrags- en Maatschappijwetenschappen
van de RUG. Centraal thema is ‘levensloop’
en daarbinnen draait het om gezondheid, welzijn en maatschappelijk
geluk. Epidemiologen, demografen en sociologen
kijken ieder vanuit hun vakgebied naar vraagstukken als het
steeds dikker worden van de bevolking. In hun onderzoek
kunnen zij elkaar versterken. Het UMCG en de RUG investeren
beide € 2,5 miljoen in HAPS.
Nieuwe initiatieven voor valorisatie
Op het gebied van valorisatie van onderzoek is samen met
onderzoekers gewerkt aan de vertaling van kennis naar
toepassing. Zo zijn vier patenten geregistreerd en zijn daarnaast
potentiële patentaanvragen in ontwikkeling genomen.
Voor de financiering van ondernemingen die deze
technologieën verder ontwikkelen is een financieringspijplijn
opgezet die zowel op het niveau van projecten (Technovatieleningen,
Proof-of-Concept fonds) als op het niveau van
bedrijven (Healthy Ageing Fund) leningen of risicodragend
kapitaal kan bieden. Voor het Healthy Ageing Fund hebben
investeerders, waaronder PGGM, Mayo Pension Fund en
Noaber Foundation ruim € 20 miljoen bijeen gebracht.
Samen met de Hanzehogeschool en RUG heeft het UMCG
het Centrum voor Valorisatie en Ondernemerschap (CVO)
opgericht. Voor de ontwikkeling van het CVO is € 5 miljoen
ontvangen van het ministerie van EL&I.
Het Center for Development and Innovation (CDI) is opgezet
om actief nieuwe samenwerking met Noord-Nederlandse
bedrijven te initiëren en bestaande samenwerkingsverbanden
te ondersteunen.
Forse toename 2e en 3e geldstroom
Het UMCG is de afgelopen jaren zeer succesvol geweest in
het binnenhalen van onderzoeksmiddelen, onder andere voor
LifeLines en ERIBA. De omzet in de 2e en 3e geldstroom is in
enkele jaren met bijna € 30 miljoen toegenomen tot ruim
24 Jaarverslag 2011 UMCG

€ 66 miljoen in 2011. Deze forse stijging heeft geleid tot een
stijging van de wetenschappelijke output en verdere
ontwikkeling van state-of-the-art onderzoeksfaciliteiten.
Stijgende lijn persoonsgebonden subsidies
Naast de 2e en 3e geldstroom is ook het aantal persoons-
gebonden subsidies flink gestegen. Vier onderzoekers
ontvingen in 2011 van de European Research Council een
aanzienlijke persoonsgebonden subsidie. Aan dr. J.J. Schuringa
(Hematologie) en mw. dr. ir. E.A.A. Nollen (ERIBA, afdeling
Verouderingsbiologie) werd de Starting Independent
Researcher Grant (€ 1,5 miljoen per onderzoeker) uitgereikt.
De Starting Grant is voor jonge veelbelovende onderzoeksleiders
die hun eigen onderzoeksteam hebben samengesteld
en een eigen onderzoekslijn hebben.
Prof. dr. P. Lansdorp (ERIBA) en mw. prof. dr. E.G.E. de Vries
(Oncologie) ontvingen de Advanced Investigator Grant (€ 2,5
miljoen). Deze grant is voor toponderzoekers die excellent en
innovatief onderzoek doen.
Daarnaast kregen twee Groningse onderzoekers van de
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek
de prestigieuze Vici-subsidie (€ 1,5 miljoen): prof. dr. A. Aleman
(Neurowetenschappen) en prof. dr. P. de Jonge (Universitair
Centrum Psychiatrie). De Vici-subsidie is bestemd voor
excellente, ervaren onderzoekers die met succes een
vernieuwende onderzoekslijn hebben ontwikkeld en daarmee
een vooraanstaande positie innemen op nationaal en
internationaal niveau.
Twee onderzoekers kregen van NWO de Veni-beurs
(€ 250.000): dr. R. Vliegenthart (Radiologie) en dr. H.J. Lambers
Heerspink (Klinische Farmacologie).
De Europese Unie heeft een subsidie van € 6 miljoen
toegekend voor een groot internationaal onderzoek naar
ticstoornissen in 27 medische centra. Het onderzoek wordt
geleid door dr. P.J. Hoekstra (UMCG/Accare).
Veel belangstelling voor Medische Publieksacademie
De Medische Publieksacademie slaat een brug tussen het
toponderzoek dat in het UMCG plaatsvindt en de interesse
hiervoor in de samenleving. In 2011 bezochten 4.800 belangstellenden
twaalf lezingen. Aan bod zijn onder andere geweest
pijn, hersenvliesontsteking, taaislijmziekte (CF) en depressie.
Tegelijkertijd besteedde de regionale pers aandacht aan het
onderwerp.
25 Jaarverslag 2011 UMCG

Waar krijgt u energie van?
Denk ter voorbereiding op het jaargesprek
na over wat u het komende
jaar wilt gaan doen. Waarom bent u
in het UMCG gaan werken, ervaart
u dat nog in uw werk? Waar zit uw
passie?
Duurzame inzetbaarheid is in 2011
nadrukkelijk op de kaart gezet.

6 Organisatie
Aantrekkelijke werkgever met oog voor
kwaliteit en milieu
Het UMCG wil een aantrekkelijke werkgever zijn waar medewerkers
hun verantwoordelijkheid nemen en veilig, gezond en
met plezier kunnen werken. Het ziekteverzuim is met 3,7% in
2011 gelijk gebleven. Energie- en milieubewustzijn nemen toe.
Leiderschapsontwikkeling
Het UMCG zet volop in op leiderschapsontwikkeling, waaronder
talentmanagement en de doorstroom van vrouwelijk
talent. Het aandeel vrouwen in de top stijgt gestaag. Nadat in
2010 kritische functies zijn geïnventariseerd, is in 2011 het
potentieel aan talent en hun doorstroommogelijkheden in
kaart gebracht.
Jaargesprek is ontwikkelkans
Het jaargesprek is een van de fundamenten in het personeelsbeleid.
De nadruk in dit gesprek ligt op persoonlijke
ontwikkeling, duurzame inzetbaarheid en output. De jaargespreksformulieren
zijn hierop toegespitst en in de jaargesprekken
voor medisch specialisten is het 360 graden feedbackinstrument
opgenomen. Voor een goede voorbereiding
op het jaargesprek is voor medewerkers een nieuwe brochure
gemaakt en kunnen alle leidinggevenden een training ‘Het
voeren van het jaargesprek’ volgen.
Werven op (krappe) arbeidsmarkt
Bij het wervingsbeleid zijn met succes sociale en professionele
netwerken intensiever ingezet. Ook voor de werving van AIOS
blijken nieuwe media succesvol. Er is daarom een platform voor
opleiders en AIOS gemaakt: www.aios.umcg.nl.
Schaarste begint zich voor te doen bij een beperkt aantal
medisch specialismen en (para)medische ondersteuning.
Beperkte mobiliteit van en naar het Noorden is een nadeel.
Samenwerking met andere werkgevers maakt de regio
aantrekkelijker, bijvoorbeeld door loopbaanmogelijkheden
voor partners te bieden en de opleidingscapaciteit voor OKen
anesthesieassistenten te stroomlijnen.
Werken waar je nodig bent
Het UMCG moet fors bezuinigingen en heeft daarom een
selectieve vacaturestop afgekondigd. Deze stop biedt kansen
voor interne mobiliteit en geeft handen en voeten aan ‘daar
werken waar de organisatie je nodig heeft’.
Succesvol Mobiliteitspunt
Via het Mobiliteitspunt heeft een groot deel van de 51 boventallige
medewerkers een nieuwe baan gevonden, veelal via
interne herplaatsing. Uiteindelijk is met slechts vijf medewerkers
het dienstverband eenzijdig beëindigd.
Nieuwe CAO
In 2011 is een nieuwe CAO van kracht geworden die loopt tot
april 2013. Naast afspraken over salaris wordt in de nieuwe CAO
ook voortgebouwd op het persoonlijk budget en duurzame
inzetbaarheid. Eenendertig medewerkers hebben hun duurzame
inzetbaarheid al ruimschoots bewezen, ze waren veertig
jaar in dienst en hebben daarvoor het bronzen beeldje de
Verwondering gekregen.
27 Jaarverslag 2011 UMCG

Organogram UMCG
Ondernemingsraad
O&O-raad
Raad van Toezicht
Raad van Bestuur
Stafconvent
CRAZ
UMC-staf
Beleidsontwikkeling en
UMCG-brede control
Facilitaire Dienst
Bouw & Infrastructuur
ICT, Functioneel- & Gegevensbeheer,
Medische Techniek
Sector A
Sector B
Sector C
Sector D
Sector E
Sector F
Langdurige
Zorg,
Vaten
Kortdurende
Zorg,
Buik
Kinderen,
Voortplanting,
Revalidatie,
Psychiatrie
Oncologie
Ondersteunende
Specialismen
Ontwikkeling
en
Overdracht
28 Jaarverslag 2011 UMCG

Op weg naar DOT
Met ingang van 2012 is de financiering van de gezondheidszorg
gewijzigd en zijn DOT (DBC’s Op weg naar Transparantie) en
prestatiebekostiging ingevoerd. Het UMCG heeft in 2010 de
voorbereiding in gang gezet. In 2011 heeft een projectgroep
de organisatorische en IT-aanpassingen voor de invoering van
DOT ter hand genomen. Begin 2012 zijn de IT-systemen DOTproof
gemaakt.
Risicomanagement
Bij risicomanagement lag het zwaartepunt op patiëntveiligheid
en ICT. In 2011 zijn voor de patiëntveiligheid trendanalyses
uitgevoerd plus analyses van incidenten en calamiteiten, gericht
op tijdige herkenning en bijsturing. Bij ICT zijn na analyse van
enkele calamiteiten verbetermaatregelen gedefinieerd en
geïmplementeerd. Ook zijn IT-audits uitgevoerd op de infrastructuur,
het applicatielandschap en de beveiliging van het
netwerk. Verder is gewerkt aan een geïntegreerde audit voor
kwaliteit (ISO 9001), patiëntveiligheid (NTA 8009) en
informatiebeveiliging (ISO/IEC 27001 / NEN 7510:2011). In 2012
worden de audits op de nieuwe wijze uitgevoerd.
Update milieuzorgsysteem
In 2011 bleek uit analyses dat het UMCG het nodige aan milieubelasting
registreert, maar dat evaluatie van de registratie nog
niet altijd gebeurt zoals wordt vereist vanuit milieuzorg. Het
UMCG gaat stapsgewijs over op een milieuzorgsysteem waarin
het meet- en registratiesysteem is te implementeren.
Energiebesparing
Het UMCG is deelnemer aan de Meerjarenafspraak energieefficiëntie
(MJA3). Dit is een afspraak tussen de overheid
en bedrijven om bewuster om te gaan met energie. Uit een
analyse bleek dat energiebesparing voornamelijk technisch
wordt aangepakt. Er is daarom gestart met organisatorische en
gedragsmatige maatregelen die ook energiewinst opleveren.
Het UMCG doet samen met twee ziekenhuizen in Spanje en
Finland mee aan een Europees energiebesparingsprogramma.
Er zijn twee beddenlagen uitgerust met allerlei software,
bewegingssensoren en speciale verlichting en ventilatie. Getest
wordt welke maatregelen het best werken.
Professionalisering fondsenwerving
Het UMCG oriënteert zich op de mogelijkheid intensiever en
professioneler in contact te komen met particulier
vermogenden en vermogensbeheerders. Voor een goed
relatiebeheer is een CRM-applicatie aangeschaft.
Kunst in het UMCG
De ING heeft veertig kunstwerken geschonken uit haar eigen
collectie. Het gaat om grafisch werk van bekende Nederlandse
kunstenaars als Jeroen Hermkens, Vincent van Ojen en Marcel
Schellekens.
In 2011 is het boek ‘Kunst in het UMCG’ uitgebracht, met daarin
een compilatie van kunstwerken van het UMCG.
Bestuursstructuur
Het organogram van het UMCG is hiernaast weergegeven.
29 Jaarverslag 2011 UMCG

Welkom voelen
De doordachte aandacht voor
architectuur, vormgeving,
verlichting, kleuren, beelden en
schilderijen geven het UMCG
een bijzondere uitstraling.
Hierdoor ontstaat zowel voor
patiënten, bezoekers, studenten
en medewerkers een verrassende,
stimulerende omgeving waar een
ieder zich welkom voelt.

Voldaan aan governancecode
Het UMCG heeft in 2011 voldaan aan alle eisen van de
Governancecode UMC’s.
De Raad van Bestuur is benoemd door de Raad van Toezicht en
bestaat uit vier leden:
Drs. L.C. Bruggeman (voorzitter tot 1 juli 2012)
Mr. J.F.M. Aartsen
Drs. Fr.C.A. Jaspers
Prof. dr. F. Kuipers (decaan)
Scala aan overlegpartners
De Raad van Bestuur wordt geadviseerd door of legt
verantwoording af aan diverse commissies en adviesorganen,
waaronder: Ondernemingsraad, Onderzoek- & Onderwijsraad
inclusief studentenvertegenwoordiging, Research Advisory
Committee samengesteld uit jong toptalent, patiëntenorganisaties
via de Cliëntenraad Academische Ziekenhuizen
(CRAZ), Klachtencommissie, Centrale Incident Meldingcommissie,
Verpleegkundige Adviesraad van het Verpleegkundig
Expertisecentrum UMCG, Stafconvent (medisch
specialisten) en de METc (Medisch Ethische Toetingscommissie).
Raad van Toezicht
De Raad van Toezicht is benoemd door de minister van OCW
om de rol van toezichthouder binnen het UMCG te vervullen.
De leden zijn:
J.G.M. Alders, voorzitter
Prof. dr. L. Koopmans
Prof. dr. B. Witholt
Mw. prof. dr. H.J. Völker-Dieben
Mw. mr. L. Lindner
In 2011 is een informatieprotocol vastgesteld. Daarin staat welke
informatie de Raad van Bestuur wanneer naar de Raad van
Toezicht stuurt. Doel is dat de Raad van Toezicht alle informatie
heeft die nodig is om goed toezicht uit te kunnen oefenen.
Over de volgende onderwerpen wordt periodiek,
gestructureerd gerapporteerd: kwaliteit en veiligheid,
bezuinigingen/financiële kwesties, grote projecten, risico’s en
incidenten, en wet- en regelgeving. De Raad van Toezicht heeft
zich ervan vergewist dat de Raad van Bestuur veel aandacht
heeft voor kwaliteit en veiligheid. De implementatie van het
beleid op dit terrein zal de Raad van Toezicht blijven volgen.
In 2011 heeft voor het eerst een zelfevaluatie van de Raad van
Toezicht plaatsgevonden aan de hand van een vragenlijst. Deze
zelfevaluatie wordt jaarlijks herhaald.
31 Jaarverslag 2011 UMCG

Colofon
Uitgave
Universitair Medisch Centrum Groningen
Samenstelling en redactie
UMC-staf
Joop K. de Vries
Vormgeving
studio Tineke Wieringa
Fotografie
Antoinette Borchert
Roelof Bos
Pim Feijen
Jeroen van Kooten
Henk Veenstra
Productie
Het Grafisch Huis
© UMCG, 2012
Universitair Medisch Centrum Groningen
Hanzeplein 1
Postbus 30 001
9700 RB Groningen
www.umcg.nl
Gedrukt op FSC gecertificeerd papier

www.umcg.nl
Universitair