18.10.2014 Views

Inhoudsopgave Inleiding 1 Het klonen 1.1 Wat is klonen? 1.2 ...

Inhoudsopgave Inleiding 1 Het klonen 1.1 Wat is klonen? 1.2 ...

Inhoudsopgave Inleiding 1 Het klonen 1.1 Wat is klonen? 1.2 ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Biologie Scriptie Klonen<br />

<strong>Inleiding</strong><br />

<strong>Inhoudsopgave</strong><br />

<strong>Inleiding</strong><br />

1 <strong>Het</strong> <strong>klonen</strong><br />

<strong>1.1</strong> <strong>Wat</strong> <strong>is</strong> <strong>klonen</strong>?<br />

<strong>1.2</strong> Gekloonde dieren<br />

1.3 Mensen <strong>klonen</strong><br />

1.4 De toekomst<br />

2 Hoe men denkt over <strong>klonen</strong><br />

2.1 Meningen uit de politiek, godsdienst en maatschappij<br />

2.2 Eigen mening<br />

Conclusie<br />

Bronnen Lijst<br />

Beste lezer, ga je dingen uit deze scriptie gebruiken of in z’n geheel<br />

overnemen… prima, maar bedenk wel dat de opdracht niet alleen was schrijf een bio<br />

scriptie, nee er moest duidelijk ook een maatschappelijke d<strong>is</strong>cussie in opgenomen<br />

zijn, met eigen meningen e.d. <strong>Het</strong> <strong>is</strong> dus geschreven van uit mijn eigen opvatting.<br />

De beoordeling was een 7,3 voor een vwo vijf leerling. De leraar vond wel dat<br />

er wat meer diepgang in had mogen zitten. (Meer details over de kloon techniek,<br />

bijvoorbeeld meer info over ‘resetten’. Ook de meningen van verschillende groepen<br />

vond de bio docent niet vergenoeg uitgewerkt). Er zitten ook hier en daar nog wel<br />

spelfouten in.<br />

Veel succes er mee en met vragen kan je altijd nog mailen naar:<br />

fam.reerink@gironet.nl<br />

Kijk ook eens op www.ssgz-imperium.nu<br />

Matthijs Reerink 21-04-99<br />

1


Biologie Scriptie Klonen<br />

<strong>Inleiding</strong><br />

<strong>Inleiding</strong><br />

Deze scriptie gaat over Klonen. Klonen <strong>is</strong> het opkweken van een nieuw individu,<br />

maar dan niet volgens de gebruikelijke/ natuurlijke manier, maar volgens een<br />

speciale techniek. Dit <strong>is</strong> een vrij nieuwe techniek, die sinds nu bijna twee jaar ook<br />

werkelijke eind producten heeft opgeleverd.<br />

<strong>Het</strong> ep<strong>is</strong>che centrum wat <strong>klonen</strong> betreft kan je plaatsen in Eddinburg. Daar <strong>is</strong> het de<br />

Schotse onderzoeker dr. Ian Wilmut gelukt het wereld beroemde schaap Dolly te<br />

<strong>klonen</strong>.<br />

In deze scriptie wordt op een eenvoudige wijze uitleg gegeven over wat het <strong>klonen</strong><br />

nou wel werkelijk <strong>is</strong> en wat de meningen daar over zijn! Omdat het een nieuwe<br />

techniek <strong>is</strong> zijn mens en overheid een beetje benauwt! Iets dat nieuw <strong>is</strong> wordt met<br />

argwaan bekeken. Of dat bij het <strong>klonen</strong> terecht <strong>is</strong> en wat we er van kunnen<br />

verwachten in de nabije toekomst wordt in deze scriptie besproken. De uiteindelijke<br />

bedoeling <strong>is</strong> dan ook dat je na het lezen van deze scriptie, een beter beeld kan<br />

vormen over het <strong>klonen</strong>, en zo dus ook een mening.<br />

2


Biologie Scriptie Klonen<br />

EXTRA INFO<br />

1 <strong>Het</strong> <strong>klonen</strong><br />

<strong>1.1</strong> <strong>Wat</strong> <strong>is</strong> Klonen?<br />

In de meeste boeken wordt <strong>klonen</strong> omschreven als: elk proces dat leidt tot het<br />

produceren of vermeerderen van genet<strong>is</strong>ch identieke organ<strong>is</strong>men. Onder deze<br />

definitie valt ook de (ongeslachtelijke) vermeerdering van bacteriën in het<br />

laboratorium, uitgaande van een enkele bacteriecel, en de doelbewuste<br />

vermeerdering van planten via stekken.<br />

Klonen <strong>is</strong> dus;<br />

‣ <strong>Het</strong> ontstaan van één of meer individuen uitgaande van de celkern van een<br />

individu als bron van het genet<strong>is</strong>ch materiaal, waarbij de verkregen individuen<br />

genet<strong>is</strong>ch identiek zijn aan het oorspronkelijke individu<br />

‣ <strong>Het</strong> verkrijgen van twee of meer genet<strong>is</strong>ch identieke individuen door middel<br />

van embryosplitsing, waarbij uitgegaan wordt van intacte cellen in plaats van<br />

celkernen.<br />

<strong>Het</strong> hierboven staande <strong>is</strong> vrij techn<strong>is</strong>che en niet makkelijk leesbaar voor een leek,<br />

daarom staat hier onder een wat beter te begrijpen uitleg, over wat het <strong>klonen</strong> nou<br />

precies <strong>is</strong>.<br />

Bij het <strong>klonen</strong> gaat het er om, om een individu te kweken, zonder dat hier gebruik<br />

gemaakt wordt van de traditionele manier. Dus bijvoorbeeld het kweken van een<br />

mu<strong>is</strong> zonder dat hier sprake <strong>is</strong> van natuurlijke voortplanting. Dat <strong>is</strong> sinds +/- twee<br />

jaar mogelijk. De gebruikte techniek heet <strong>klonen</strong>.<br />

Zodra je een individu wilt kweken heb je informatie nodig, je moet er de<br />

eigenschappen voor weten om het te kunnen creëren. Zo werkt dat ook bij <strong>klonen</strong>.<br />

Als men wil <strong>klonen</strong> heeft men een bouwtekening/ erfelijk materiaal nodig om de<br />

kloon van te voorzien en te construeren. Erfelijk materiaal licht in de cellen van een<br />

individu opgeslagen, en wel op de chromosomen in de celkern. Op deze<br />

chromosomen liggen dus alle eigenschappen van een individu. Bijvoorbeeld bij de<br />

mens; oog kleur, neus lengte, haar kleur enz. Ze noemen die informatie bij elkaar<br />

ook wel DNA! Als je een nieuw individu wilt creëren heb je ook zulk materiaal nodig.<br />

Dit zelf maken <strong>is</strong> veel te ingewikkeld. Alle erfelijke eigenschappen van de mens zijn<br />

bij lange na nog niet bekend. Je kan dan ook het makkelijkst van een ander individu<br />

(van dezelfde soort als die je wilt hebben), de eigenschappen afnemen. Stel dus dat<br />

je een mu<strong>is</strong> wilt <strong>klonen</strong>, dan heb je erfelijk materiaal van die mu<strong>is</strong> nodig. Je neemt<br />

een celletje van dat mu<strong>is</strong>je af, haal daar het benodigde erfelijk materiaal uit en<br />

gebruik dit voor je nieuwe kloon! Je hebt dus in dat erfelijk materiaal genoeg<br />

informatie zitten om een complete mu<strong>is</strong> te creëren!<br />

In elke cel, van elk individu, zit alle informatie opgeslagen die nodig <strong>is</strong> om zo'n<br />

individu te bouwen. Dus in het huidcelletje op het topje van je vinger zit genoeg<br />

3


Biologie Scriptie Klonen<br />

EXTRA INFO<br />

informatie om een compleet mens te construeren. Helaas <strong>is</strong> het toch niet helemaal<br />

zo eenvoudig als het lijkt, n.l. elke cel special<strong>is</strong>eert zich, het DNA van een<br />

willekeurige lichaamscel wijkt dan ook sterk af van dat van een normaal bevruchte<br />

cel. Een bevruchte cel weet dat er voor gezorgd moet worden dat er een compleet<br />

organ<strong>is</strong>me uit voort komt. Een gespecial<strong>is</strong>eerde cel weet daar niets van en zal dus<br />

eerst bewerkt moeten worden. Daar <strong>is</strong> een techniek voor ontwikkeld. Deze techniek<br />

despecial<strong>is</strong>eerd de cel, zodat hij gebruikt kan worden.<br />

Zodra je een bouwtekening hebt kan je gaan bouwen! Je gaat uit een lichaamscel<br />

een nieuw individu opkweken. Als eerste wordt het DNA uit de lichaamscel<br />

geïsoleerd, alleen het DNA <strong>is</strong> nodig, de rest niet.<br />

<strong>Het</strong> gespecial<strong>is</strong>eerde DNA wat zich had toegespitst op een bepaalde<br />

lichaamsfunctie wordt hergeprogrammeerd. <strong>Het</strong> DNA wordt omgevormd tot DNA dat<br />

rechtstreeks bruikbaar <strong>is</strong> bij het voortplantingsproces. <strong>Het</strong> inwendig geheugen van<br />

het DNA met daarin de informatie wat zijn functie was wordt gereset!<br />

Nu <strong>is</strong> het DNA dus beschikbaar, er moet alleen nog gezorgd worden voor een eicel.<br />

Deze eicel moet leeg zijn want anders zou je nog vermenging van DNA krijgen en<br />

dus geen identieke kopie! Deze lege eicel wordt ‘bevrucht’ met het bewerkte DNA.<br />

Dit gebeurt meestal met een groot aantal tegelijk, omdat de kans op slagen zo<br />

vergroot wordt.<br />

De bevruchte eicel wordt geïmplanteerd bij een ‘draagmoeder’. De ‘bevruchte’ eicel<br />

krijgt dan een stroom stootje, waarna de zwangerschap langzaam op gang komt.<br />

Vanaf het stroom stootje <strong>is</strong> alles net zo als anders. Na de volwaardige<br />

zwangerschapsperiode komt de kloon ter wereld.<br />

Doordat er dus dezelfde bouw informatie gebruikt wordt als bij de eigenaar van de<br />

ontnomen lichaamscel, zijn ze volkomen identiek. Zo’n volkomen identieke<br />

biolog<strong>is</strong>che kopie wordt een kloon genoemd! Er <strong>is</strong> hier dus sprake van<br />

ongeslachtelijke voortplanting!<br />

Zo kan je kort de kloon techniek omschrijven, op de volgende bladzijde staat nog<br />

een schemat<strong>is</strong>ch overzicht van het kloon proces. Hier toegespitst op schapen.<br />

<strong>1.2</strong> GEKLOONDE DIEREN<br />

SCHAPEN SCHEPPEN<br />

De kloon techniek heeft de laatste jaren al een aantal eindproducten opgeleverd.<br />

Dat er gekloond werd met dieren was eigenlijk niets nieuws. Met koeien gebeurde<br />

zoiets soortgelijks al een tijdje. Maar de echte kloon techniek die nu <strong>is</strong> toegepast en<br />

die een wereldberoemd Te <strong>klonen</strong> schaap:<br />

heeft opgeleverd, <strong>is</strong> nieuw. <strong>Het</strong> schaap Dolly was de<br />

eerste, maar ook DNA Polly -donor en Molly zijn eind producten van eiceldonor de kloon techniek. Net als<br />

een aantal muizen en apen die de laatste tijd ter wereld zijn gekomen.<br />

<strong>Het</strong> begon allemaal al in de jaren vijftig, toen de nucleair transfer techniek voor het<br />

eerst onderzocht werd. (=inbrengen van genet<strong>is</strong>ch materiaal in lege eicel). Dit ging<br />

4


Biologie Scriptie Klonen<br />

EXTRA INFO<br />

toen bij lange na niet zo goed als dat het dr. Wilmut verging. Maar daar <strong>is</strong> het wel<br />

allemaal begonnen. <strong>Het</strong> probleem destijds –en door de jaren heen- was, dat men<br />

niet instaat was de klok van het DNA zo te resetten dat hij weer op nul zou komen.<br />

Dit resulteerde in vroegtijdige sterfte van cellen.<br />

Dolly <strong>is</strong> na al die tijd de eerste ter wereld, die door middel van de kloon techniek<br />

geboren werd. Er zijn al vaker experimenten geweest, en met koeien <strong>is</strong> men al lang<br />

bezig met onnatuurlijke voortplanting, maar zoals Dolly was nog nooit gepresteerd.<br />

Bij koeien wordt al veel de Embryotransplantatie toegepast (ET). Er wordt dan een<br />

bevruchte eicel overgeplaatst van donor naar draagmoeder, maar dat <strong>is</strong> niet echt te<br />

vergelijken met de spectaculaire kloon techniek. Ook in het plantenrijk <strong>is</strong> <strong>klonen</strong> al<br />

lang bekend, bijvoorbeeld het stekken van bloemen, of het opkweken van een plant<br />

uit één cel!<br />

<strong>Het</strong> mooie aan het gekloonde schaap Dolly <strong>is</strong>, <strong>is</strong> dat ze uit een volwassen schaap<br />

(ooi) gekloond <strong>is</strong>. Moeilijkheid hierbij was, dat het donorschaap van de erfelijke<br />

informatie al zes jaar oud was, en het DNA wat zij dus afstond ook zes jaar oud was.<br />

Genet<strong>is</strong>ch gezien zou Dolly dus ook al zes jaar oud zijn. <strong>Het</strong> donor DNA dat Dolly<br />

gekregen heeft, kan bij de ooi al allerlei mutaties ondergaan hebben. Cellen hebben<br />

namelijk geen onbeperkte leeftijd, Na elke celdeling <strong>is</strong> het DNA een stukje korter en<br />

zover bekend blijft dit zo en herstelt het DNA zich niet. <strong>Het</strong> DNA wat Dolly dus kreeg<br />

<strong>is</strong> m<strong>is</strong>schien al zover verkort en beschadigd dat zij een veel kortere levensduur heeft<br />

dan een normaal verkregen schaap. De ‘bouwers’ van Dolly hebben wel geprobeerd<br />

om de DNA-klok terug te zetten, maar onder de heren wetenschappers <strong>is</strong> het nog<br />

niet duidelijk of dit werkelijk werkt. Zo blijkt uit verschillende publicaties.<br />

In die toekomst staat ons nog veel te wachten, volgens de wetenschappers moet het<br />

mogelijk zijn de kloon techniek nog wat nauwkeuriger te maken, zodat op den duur<br />

er gekloond kan worden zonder dat 300 van de bewerkte eicellen tot maar één kloon<br />

leidt. Dat was namelijk bij Dolly het geval, zij was één van de 300 toekomstige<br />

kloontjes. Daar aan kan je zien dat de kloon techniek nog in de kinderschoenen<br />

staat. En voordat het echt zo ver <strong>is</strong> dat er volop en doelmatig gekloond kan worden<br />

er nog heel wat wetenschappers eens diep over na moeten denken.<br />

1.3 MENSEN KLONEN?<br />

In principe zou het <strong>klonen</strong> met mensen al wel mogelijk zijn, maar dit zal in de praktijk<br />

nog wel vies tegenvallen. Er zijn namelijk nog veel te veel draagmoeders nodig die<br />

maar een veel te klein percentage aan gezonde baby’s zouden produceren! Dus de<br />

kloon techniek zal toch eerst een stuk efficiënter moeten worden, wil men ooit<br />

mensen gaan <strong>klonen</strong>! Zo waren voor het schaap Dolly ook bijna 300 pogingen<br />

gepleegd voordat het succes plaatshad. De mens zal hier toch niet echt happig op<br />

zijn. Zolang het slagingspercentage zo laag ligt zal het <strong>klonen</strong> met mensen nog niet<br />

echt aanslaan.<br />

5


Biologie Scriptie Klonen<br />

EXTRA INFO<br />

Er zijn her en der over de wereld al een aantal mensen die beweren dat ze instaat<br />

zijn om mensen te <strong>klonen</strong>, maar dat we ze nou zo serieus moeten nemen,<br />

waarschijnlijk niet.<br />

De kloon techniek moet eerst een heel stuk efficiënter worden wil men echt met<br />

mensen gaan <strong>klonen</strong>. Sinds Dolly <strong>is</strong> de kloon techniek al een heel stuk verfijnd, de<br />

vraag <strong>is</strong> alleen of een menselijke kloon wel precies zal voldoen aan de menselijke<br />

e<strong>is</strong>en. <strong>Het</strong> kan best zijn dat een kloon toch lang niet zo goed zich zal ontwikkelen als<br />

een normaal mens. <strong>Het</strong> <strong>is</strong> maar de vraag of bijvoorbeeld het denkvermogen van een<br />

kloon optimaal zal zijn. De enige manier om hier achter te komen <strong>is</strong> door het uit te<br />

proberen.<br />

En daar hoeven we volgens de geleerden niet lang meer op te wachten. De<br />

bekendste mensen kloner in spé <strong>is</strong> wel de Amerikaanse doctor Richard Seed. Hij<br />

beweert dat hij zichzelf wil en kan <strong>klonen</strong> en dat zijn vrouw draagmoeder wil spelen.<br />

Hij beweert dat hij dit wil doen om te kijken naar de r<strong>is</strong>ico’s van het <strong>klonen</strong> met<br />

mensen. Ook heeft deze wetenschapper al enkele paren gevonden die wel bereid<br />

zijn een kloon van hen zelf te laten maken. Dit zijn wanhopige die na veel onderzoek<br />

en stimulerende maatregelen toch niet vruchtbaar bleken te zijn.<br />

Dr. Seed beweert dat hij deze mensen binnen afzienbare tijd aan een kind kan<br />

helpen. Hij verwacht dat het binnen twee jaar mogelijk moet zijn. <strong>Het</strong> grootste<br />

probleem volgens hem zelf, <strong>is</strong> dat hij het geld nog niet bij elkaar heeft voor het<br />

openen van een kloon kliniek. Hij <strong>is</strong> al driftig opzoek naar sponsoren en grote geld<br />

schieters, maar dit blijkt lastiger dan verwacht. Zodra Dr. Seed de financiën rond<br />

heeft, <strong>is</strong> hij van plan om in de VS een kloon kliniek te openen. In bepaalde staten in<br />

Amerika <strong>is</strong> dit nog wel mogelijk, in andere daarentegen <strong>is</strong> er al een verbod op<br />

<strong>klonen</strong>.<br />

De geleerden beschouwen Seed als een man met veel praatjes en grootspraak. Hij<br />

heeft een reeks van problemen op te lossen wil hij ooit aan <strong>klonen</strong> toe komen. Als<br />

natuurkundige <strong>is</strong> hij sinds de jaren zeventig, zich bezig gaan houden met<br />

vruchtbaarheidsonderzoek. Door bestudering van de werkwijze in Edinburgh, waar<br />

het schaap Dolly ter wereld kwam, <strong>is</strong> hij zo ver gekomen, volgens eigen zeggen, dat<br />

hij mensen kan <strong>klonen</strong>. Dit wordt alom betwijfeld. Hij heeft nog een heel aantal<br />

problemen op te lossen, wil hij kunnen <strong>klonen</strong>. (los van het benodigde geld)<br />

Waar, bijvoorbeeld, komen alle eicellen vandaan waar hij er waarschijnlijk wel<br />

honderden van nodig zal hebben wil het een succes worden.<br />

Voorlopig hoeven we nog niet bang te zijn dat dr. Seed het zal lukken een<br />

fatsoenlijk embryo te creëren door middel van de kloon techniek. En zolang het duurt<br />

kunnen alle Doctor Frankensteijn verhalen ook wel in de kast blijven.<br />

Dat toch in de toekomst en die <strong>is</strong> waarschijnlijk niet zo heel ver, gekloond gaat<br />

worden met mensen zal haast niet te vermijden zijn. Eerst zal het m<strong>is</strong>schien om een<br />

deel kloon gaan. Zo zijn er ideeën voor ‘therapeut<strong>is</strong>ch’ <strong>klonen</strong>. Dit houdt in dat door<br />

middel van kerntransplantatie een celkern in een eicel wordt geplaatst. Zodra die<br />

eicel een bepaalde periode heeft doorlopen (eerste vijfdagen) zijn er cellen uit te<br />

<strong>is</strong>oleren die dan vervolgens gebruikt kunnen worden voor het ‘kweken’ van organen<br />

en weefsels. De geïsoleerde cellen worden stamcellen genoemd. Een stamcel <strong>is</strong> de<br />

voorloper van elk weefsel en elk orgaan. De onderzoekers die hier mee bezig zijn<br />

willen graag toestemming om hier mee te experimenteren. De Britse regering <strong>is</strong> dan<br />

6


Biologie Scriptie Klonen<br />

EXTRA INFO<br />

ook al gevraagd om het <strong>klonen</strong> van mensen te verbieden, maar het therapeut<strong>is</strong>ch<br />

<strong>klonen</strong> toe te staan. <strong>Het</strong> zou in de toekomst namelijk kunnen leiden tot een compleet<br />

nieuwe impuls in de med<strong>is</strong>che wereld. Organen zouden op een gegeven moment op<br />

bestelling gekweekt kunnen worden. De onderzoekers wijzen er wel met nadruk op<br />

dat de producten alleen bestemd zullen zijn voor de ouder van het gebruikte DNA.<br />

Goed te weten <strong>is</strong> dat na het <strong>is</strong>oleren van de stamcellen het embryo vernietigd zal<br />

worden.<br />

1.4 DE TOEKOMST<br />

Hoe het in de toekomst verder zal gaan met het <strong>klonen</strong> <strong>is</strong> niet duidelijk, zal de<br />

samenleving <strong>klonen</strong> goed keuren. Of wordt het <strong>klonen</strong> met mensen verboden. In<br />

ieder geval <strong>is</strong> het duidelijk dat de onderzoekers verder willen met <strong>klonen</strong> van dieren<br />

en mensen. Belangrijk doel hierbij <strong>is</strong> het maken van allerlei geneeskundige<br />

oplossingen voor ziektes en gebreken.<br />

<strong>Het</strong> <strong>is</strong> ook te verwachten dat de kloon techniek nog een stuk beter en nauwkeuriger<br />

zal worden. Wetenschappers aan het Roslin Instituut zitten natuurlijk ook niet stil, zij<br />

zijn al lang weer verder aan het onderzoeken hoe de kloon techniek verbeterd kan<br />

worden.<br />

<strong>Het</strong> <strong>klonen</strong> van mensen zal naar het zich nu laat aanzien niet meer lang op zich<br />

laten wachten. De één zegt, binnen een jaar, de ander heeft het over tien jaar. Maar<br />

eigenlijk twijfelen de grote wetenschappers er niet meer echt aan en verwachten ze<br />

dat binnen afzienbare tijd de eerste menselijke kloon over de aardbol rondwandelt.<br />

Mocht dat niet al het geval zijn. Wetenschappers hebben namelijk de voorzichtige<br />

gewoonte om te wachten met het naar buiten treden over ontdekkingen. Zo werd pas<br />

maanden later na de geboorte van Dolly bekend dat er een gekloond schaap<br />

bestond. M<strong>is</strong>schien <strong>is</strong> dat nu ook al het geval en wachten de kloners van de eerste<br />

gekloonde mens eerst eens af hoe de resultaten zijn. Sterft een baby op jonge<br />

leeftijd door een ‘programeer’ fout van de wetenschappers, dan <strong>is</strong> dat natuurlijk niet<br />

iets om trots op te zijn. Dat kan je dan maar beter verzwijgen, wil je niet de hele<br />

moral<strong>is</strong>t<strong>is</strong>che wereld over je heen krijgen.<br />

7


Biologie Scriptie Klonen<br />

EXTRA INFO<br />

2 Hoe<br />

men denkt over <strong>klonen</strong><br />

2.1 MENINGEN UIT DE POLITIEK, GODSDIENST EN MAATSCHAPPIJ<br />

In de hele wereld zijn de laatste jaren comm<strong>is</strong>sies aan het werk geweest om<br />

regeringen en bestuurders van informatie en advies te voorzien. <strong>Het</strong> <strong>klonen</strong>, zo<br />

nieuw als het <strong>is</strong>, heeft veel mensen stof tot praten gebracht. Veel mensen hebben<br />

hun oordeel al klaar voordat ze iets er van af weten. Alles wat nieuw <strong>is</strong> en wat<br />

onbekend <strong>is</strong>, <strong>is</strong> natuurlijk eng en niet gewenst. Maar zouden we daar met z’n allen<br />

aan vast houden dan komen we nooit verder. Dus het <strong>is</strong> verstandig dat er krit<strong>is</strong>ch<br />

over nagedacht wordt, maar zomaar nee zeggen en af keuren <strong>is</strong> natuurlijk niet<br />

gezond.<br />

In Nederland speelt het probleem van wat er nou toegestaan mag worden en wat<br />

niet natuurlijk ook. Er zijn hier de laatste twee jaar dan ook al wat wetten verschenen<br />

die het <strong>klonen</strong> in Nederland verbieden. Niet dat die wetten veel te verbieden<br />

hadden, want in Nederland werd nauwelijks geëxperimenteerd met de nieuwe kloon<br />

techniek. <strong>Het</strong> enige bedrijf wat er mee bezig was, heet Pharming. Maar zij hebben al<br />

aangekondigd, mochten ze in Nederland belemmerd worden in hun onderzoek, om<br />

naar het buitenland uit te wijken.<br />

In Nederland lopen de meningen aardig uiteen. <strong>Wat</strong> moeten we nou toelaten en wat<br />

<strong>is</strong> eth<strong>is</strong>ch gezien niet tolereerbaar.<br />

Om hier een mening over te vormen, heeft het Rathenau Instituut, een debat<br />

georgan<strong>is</strong>eerd omtrent het <strong>klonen</strong>. Dit debat vond plaats in juli 1998. Er werden<br />

verschillende vertegenwoordigers van verschillende levensbeschouwende<br />

stromingen uitgenodigd. Dit debat had tot doel, de maatschappelijke d<strong>is</strong>cussie,<br />

omtrent <strong>klonen</strong>, een impuls te geven. Door naar allerlei meningen te lu<strong>is</strong>teren van<br />

anderen, kan je gemakkelijker je eigen oordeel vormen.<br />

Veel geloofsstromingen kijken, van uit hun achtergrond, naar het <strong>klonen</strong>. De<br />

algemene lijn die uit hun meningen <strong>is</strong> op te maken, kan je verdelen in twee groepen.<br />

‣ De orthodox protestantse en rooms-katholieke geloofsgemeenschap, zijn van<br />

mening dat de mens terughoudend dient te zijn met het ingrijpen in wat door<br />

de Schepper <strong>is</strong> gegeven. Of te wel; Je hoort je niet te bemoeien met wat de<br />

schepper geschapen heeft. Dat <strong>is</strong> zijn afdeling.<br />

‣ <strong>Het</strong> joodse en protestantse geloof, daarentegen <strong>is</strong> hier toch duidelijk anders<br />

in. Zij zijn van mening dat de mens de opdracht heeft de schepping te<br />

vervolmaken. <strong>Het</strong> ingrijpen in natuurlijke processen vinden zij dan ook geen<br />

probleem. Al kent het liberaal protestant<strong>is</strong>me ook de ‘zondigheid ‘ van de<br />

mens, en dat leidt ju<strong>is</strong>t tot grote terughoudendheid. Ze zijn er zelf dus ook nog<br />

niet helemaal uit.<br />

8


Biologie Scriptie Klonen<br />

EXTRA INFO<br />

Beide standpunten zijn niet compleet. Elk van de genoemde geloofsrichtingen vindt<br />

natuurlijk dat natuurwetenschappelijk onderzoek van belang <strong>is</strong> voor de voortgang<br />

van de mensheid. Maar uit eindelijk vallen zij toch telkens weer terug op<br />

levensbeschouwende bas<strong>is</strong>waarden.<br />

In de boven genoemde geloofsrichtingen staat nog niets vermeld over de moslim<br />

gemeenschap. Dezen vallen wat dit betreft dan ook een beetje buiten de boot. Naar<br />

eigen zeggen, kunnen de moslims nog niet oordelen over de vraag of <strong>klonen</strong> nou<br />

wel of niet mag. Ze vinden dat de <strong>is</strong>lamit<strong>is</strong>che med<strong>is</strong>che ethiek nog niet ver genoeg<br />

ontwikkeld <strong>is</strong>. ‘die zijn we nog aan het ontwikkelen’, aldus Imam Abdulwahid van<br />

Bommel. Dat zal dan voorlopig maar afwachten zijn.<br />

Naast de kerkelijke instellingen zijn er ook andere instellingen die een menig geven<br />

over de vraag of <strong>klonen</strong> wel of niet mag.<br />

Bijvoorbeeld de dierenbescherming:<br />

De dieren bescherming vindt dat <strong>klonen</strong> maar een ordinaire vermeerderingstechniek<br />

<strong>is</strong>. <strong>Het</strong> dier <strong>is</strong> volgens hen er helemaal niet mee geholpen. Met genet<strong>is</strong>che<br />

manipulatie worden soortgrenzen overschreden en van natuurlijke voortplanting <strong>is</strong><br />

geen sprake meer. De verbetering van productie-eigenschappen leidde al tot<br />

gewrichtsontstekingen, nierziekten, huidafwijkingen enz. Nee op <strong>klonen</strong> <strong>is</strong> de<br />

dierenbescherming niet erg happig. Ze pleiten dan ook voor een veel grotere rol van<br />

het dier in de menselijke moraal.<br />

De Europese Unie heeft ook een geluid laten horen, over wat zij van <strong>klonen</strong> vinden.<br />

De geboorte van Dolly was voor EC-voorzitter Jacques Santer ook aanleiding om<br />

eens aan het werk te gaan. Nou niet eens echt, hij heeft adv<strong>is</strong>eurs aan het werk<br />

gezet. Zodat de Europese Comm<strong>is</strong>sie zich ook een mening kon vormen. Volgens de<br />

adviesgroep, <strong>is</strong> het verstandig om <strong>klonen</strong> met dieren verder te onderzoeken. <strong>Het</strong> kan<br />

volgens hen bijdragen aan het welzijn van de mens. Natuurlijk <strong>is</strong> het alleen<br />

aanvaardbaar als het welzijn van het dier gewaarborgd <strong>is</strong>. Dat moet ook<br />

controleerbaar zijn voor het bevoegd gezag. Erg belangrijk vonden de adv<strong>is</strong>eurs ook<br />

dat de genet<strong>is</strong>che diversiteit van een soort behouden moet blijven.<br />

De adv<strong>is</strong>eurs benadrukten in hun rapport aan de EC dat de verantwoordelijkheid van<br />

mens erg groot <strong>is</strong>. Als mensen willen we de wereld bepalen, dan moeten we ook de<br />

verantwoordelijkheid voelen die dat met zich mee brengt.<br />

Mensen <strong>klonen</strong> <strong>is</strong> volgens de groep adv<strong>is</strong>eurs verwerpelijk. De veiligheidsr<strong>is</strong>ico’s zijn<br />

naar hun mening nog veel en veelte te groot. Ze keuren het deel-kloneren van<br />

bijvoorbeeld organen en weefsels ook af. ‘Klonen, of pogingen daartoe ondernemen,<br />

ten behoeven van menselijke voortplanting, mag nooit!<br />

Dus ze staan hier lijnrecht tegen over de heer Seed, Die graag wil <strong>klonen</strong> met<br />

mensen.<br />

Of de Europese Comm<strong>is</strong>sie zich achter de adviesgroep schaart, <strong>is</strong> niet bekend. Maar<br />

dat zal ook nog wel even duren, de EC kennende.<br />

9


Biologie Scriptie Klonen<br />

EXTRA INFO<br />

2.2 EIGEN MENING<br />

<strong>Het</strong> publiek in Nederland <strong>is</strong> vrij verdeeld, die verdeling bestaat natuurlijk ook uit de<br />

geloofsverdeling. Maar over het algemeen <strong>is</strong> men niet zo te spreken over <strong>klonen</strong>.<br />

Dat <strong>is</strong> natuurlijk altijd zo met nieuwe dingen. Plus minus twintig jaar geleden was het<br />

grote publiek ook erg benauwt over reageerbu<strong>is</strong>bevruchtingen. Dat was toen<br />

eigenlijk net zo spannend en nieuw als het <strong>klonen</strong> nu. <strong>Het</strong> <strong>is</strong> natuurlijk eigen aan het<br />

diertje om bang te zijn voor iets wat hij niet kent. Maar om nou koppig te volharden<br />

en nooit open te staan voor nieuwe ideeën, dat <strong>is</strong> ook geen instelling waarmee de<br />

wereld verder komt.<br />

En wat hebben wij als publiek er nou eigenlijk nog over te zeggen. Dat menselijke<br />

<strong>klonen</strong> komen <strong>is</strong> al eigenlijk wel zeker. Is het niet over een jaar dan <strong>is</strong> het wel over<br />

20 jaar. De drang naar het nieuwe <strong>is</strong> toch te groot om te temmen. Natuurlijk <strong>is</strong><br />

concurrentie hier ook van groot belang. Wie zal het als eerste presteren een<br />

menselijke kloon te creëren. Overheden en vooraanstaanden proberen krampachtig<br />

de ontwikkelingen te dimmen, maar of ze het echt zal lukken de leergierigen te<br />

stoppen… Ik denk het niet. Volgens mij zullen er binnen enkele jaren <strong>klonen</strong> rond<br />

lopen op deze wereld. En m<strong>is</strong>schien wel zonder dat ze het zelf weten.<br />

Dat ik dat nou zo’n goede ontwikkeling vindt, nee ook ik ben bang voor de<br />

onbekende vooruitgang. Maar boven al zie ik het nut er niet van in. Dat echtparen<br />

zonder kinderen er in de toekomst mee geholpen zijn kan ik me voorstellen. Dat <strong>is</strong><br />

ook leuk voor ze, maar dat het echt nodig <strong>is</strong>, nee! Er zitten veel te veel onbekende<br />

gevaren aan het <strong>klonen</strong>. Als de techniek voor het <strong>klonen</strong> van mensen eenmaal<br />

algemeen wordt, <strong>is</strong> het hek van de dam. Iedereen kan er dan maar op los gaan<br />

<strong>klonen</strong>, als je maar genoeg geld hebt.<br />

Niet dat we angst hoeven te hebben voor een corps vol Hitlers, dat <strong>is</strong> toch niet<br />

mogelijk zoals het er nu naar uit ziet. Een kloon <strong>is</strong> dan wel genet<strong>is</strong>ch identiek aan<br />

zijn DNA ouder, maar dat wil niet zeggen dat hij precies hetzelfde zich ontwikkelt en<br />

gaat gedragen. De invloeden van buiten af spelen natuurlijk een hele grote rol in de<br />

vorming van een mens. M<strong>is</strong>bruik van de kloon techniek moet je eerder zoeken in het<br />

ongewenst gekloond worden. Techn<strong>is</strong>ch gezien zou er in de toekomst m<strong>is</strong>schien wel<br />

een mens gekloond kunnen worden uit een toevallig op de grond liggende haar. Er<br />

loopt dan iemand anders rond met jouw DNA, zonder dat je er erg in hebt. Dat <strong>is</strong><br />

natuurlijk niet zo’n prettig idee. Dit heeft een heel hoog ‘m<strong>is</strong>schien’ gehalte!<br />

De grootste gevaren die het <strong>klonen</strong> met zich mee brengt <strong>is</strong> natuurlijk de kans op<br />

m<strong>is</strong>kramen. <strong>Het</strong> zou zomaar kunnen dat de techniek niet zo feilloos werkt als<br />

gedacht.<br />

<strong>Wat</strong> het <strong>klonen</strong> van mensen betreft ben ik dus erg voorzichtig, het lijkt mij verstandig<br />

niet te <strong>klonen</strong> met mensen. Ik heb namelijk nog geen één echt goed argument<br />

gehoord die vóór pleit!<br />

Dieren daarentegen <strong>is</strong> een heel ander verhaal, het <strong>klonen</strong> van dieren kan naar mijn<br />

mening wel toegestaan worden. Wel belangrijk <strong>is</strong> natuurlijk, om er op te letten dat de<br />

genet<strong>is</strong>che diversiteit van een soort behouden blijft. Dieren <strong>klonen</strong> voor de fun <strong>is</strong><br />

natuurlijk niet nodig. Maar dieren <strong>klonen</strong> die vervolgens med<strong>is</strong>che uitkomsten<br />

kunnen bieden voor ziektes en gebreken van de mens zou erg mooi wezen. Je kan<br />

hierbij denken aan koeien die gekloond worden, en waar voordat het donor DNA<br />

ingebracht wordt een genet<strong>is</strong>che code wordt gewijzigd. Bijvoorbeeld zo, dat de koe<br />

10


Biologie Scriptie Klonen<br />

EXTRA INFO<br />

in plaats van z’n eigen eiwitten in de melk, menselijke eiwitten produceert. Die<br />

menselijke eiwitten kunnen dan in de med<strong>is</strong>che wereld helpen bij het bestrijden van<br />

ziektes en gebreken. Zo zijn er nog wel meer prakt<strong>is</strong>che voorbeelden te noemen,<br />

waar bij het <strong>klonen</strong> met dieren van belang zou kunnen zijn voor de mens. Ik zou daar<br />

geen bezwaar tegen hebben. Wel bezwaarlijk vind ik het, als honderden super<br />

koeien gekweekt worden die genet<strong>is</strong>ch identiek zijn. Dit lijkt me niet gezond voor de<br />

soort. Je werkt zo namelijk de natuurlijke diversiteit van DNA tegen. Dat zou de<br />

wereld in de toekomst nog een keer op kunnen breken.<br />

Met het <strong>klonen</strong> moeten we dus zeer zorgvuldig te werk gaan, en zeker niet alles<br />

tolereren. De vooruitgang van de wetenschap heeft al wel vaker negatieve<br />

eindproducten op geleverd. (Atoom bom). Maar je kop in het zand steken lost naar<br />

mijn idee ook niets op, als de mensheid dat altijd maar zou doen, dan leefden we<br />

hier nu nog op het beschavingsniveau van de middel eeuwen.<br />

11


Biologie Scriptie Klonen<br />

EXTRA INFO<br />

Ajuus<br />

Conclusie<br />

Klonen <strong>is</strong> een nieuwe techniek, die de laatste jaren voor heel wat ongerustheid heeft<br />

gezorgd. Men heeft er in de media ruime aandacht aan besteed, wat resulteerde in<br />

een grote maatschappelijke d<strong>is</strong>cussie. De handvraag bij deze d<strong>is</strong>cussie was; ‘wat <strong>is</strong><br />

<strong>klonen</strong> nou precies, en hoever gaat men hier mee door?’ <strong>Wat</strong> het <strong>klonen</strong> op dit<br />

moment voor stelt kan je redelijk beantwoorden. Maar wat het in de toekomst gaat<br />

doen <strong>is</strong> nog vrij onduidelijk. De kloon techniek zoals die nu toegepast <strong>is</strong> op dieren, <strong>is</strong><br />

nog niet eth<strong>is</strong>ch verantwoord toepasbaar op mensen.<br />

Er zijn wetenschappers die beweren dat <strong>klonen</strong> van mensen binnen 1 à 2 jaar<br />

mogelijk <strong>is</strong>. Anderen daarentegen denken hier anders over. <strong>Wat</strong> waarheid <strong>is</strong> zal in<br />

de toekomst blijken.<br />

We moeten er in ieder geval krit<strong>is</strong>ch tegenover staan, want <strong>is</strong> het nou wel echt nodig<br />

om mensen te <strong>klonen</strong>. Volgens de kerkelijke en politieke organ<strong>is</strong>aties, <strong>is</strong> het <strong>klonen</strong><br />

eth<strong>is</strong>ch gezien niet verantwoord. Daar <strong>is</strong> natuurlijk wat voor te zeggen. Ieder bekijkt<br />

van uit zijn eigen achtergrond, en dat <strong>is</strong> heel verstandig. Een menig vormen over<br />

één van de grootste ontwikkelingen op het gebied van de voortplanting, kan geen<br />

kwaad.<br />

Matthijs Reerink V5 1999<br />

12


Biologie Scriptie Klonen<br />

EXTRA INFO<br />

Bronnen Lijst<br />

ARTIKELEN:<br />

‣ Klonen, Chem<strong>is</strong>ch Magazine juni ’98<br />

‣ Klonen na Dolly, Volkskrant (Rik Nijland) 3 januari ’98<br />

‣ Helderheid over <strong>klonen</strong>, NRC 12 december ’98<br />

‣ De Techniek van het <strong>klonen</strong>, Algemeen Dagblad 7 november ’98<br />

CD ROM:<br />

‣ Kloneren, Encarta ’98 Encyclopedie Winkler Prins editie<br />

‣ <strong>Het</strong> gekloonde schaap Dolly/ Dit <strong>is</strong> pas het begin, Natuur en techniek 1997<br />

jaargang 65 aflevering 8 pag. 10 e.v. Prof. Grahame Bulfield Uitgeverij Segment<br />

B.V.<br />

RAPPORTEN:<br />

‣ Verslag Debat Levensbeschouwing en <strong>klonen</strong> 2 julie ’98, Rathenau instituut<br />

INTERNET:<br />

‣ Wetenschappelijk debat <strong>klonen</strong>, http://www.knaw.nl/08nieuws/kloon01.htm<br />

‣ Klonen, http://fswinfo.fsw.ruu.nl/wetfil/<strong>klonen</strong>.htm<br />

TELEVISIE:<br />

‣ Close Up: De kunst van het <strong>klonen</strong>. Zondag 23 januarie 1999 op ned.1 Avro<br />

(Oorspronkelijk Channel 5)<br />

13

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!