22.09.2014 Views

Tijdschrift: Getuigen tussen geschiedenis en herinnering - Nr. 118 (september 2014): In naam van de slachtoffers – Dictatuur en staatsterreur in Argentinië, Chili en Uruguay

Tussen 1970 en 1990 kennen Argentinië, Chili en Uruguay een bijzonder gewelddadige periode van dictatuur en staatsterreur. Het proces van democratisch herstel in de jaren daarna gaat onvermijdelijk gepaard met de constructie van verhalen en herinneringen die het verleden vormgeven. De figuur van het slachtoffer staat centraal in dit proces, en wordt kritisch geanalyseerd in de teksten die Claudia Feld, Luciana Messina en Nadia Tahir hebben verzameld.

Tussen 1970 en 1990 kennen Argentinië, Chili en Uruguay een bijzonder gewelddadige periode van dictatuur en staatsterreur. Het proces van democratisch herstel in de jaren daarna gaat onvermijdelijk gepaard met de constructie van verhalen en herinneringen die het verleden vormgeven. De figuur van het slachtoffer staat centraal in dit proces, en wordt kritisch geanalyseerd in de teksten die Claudia Feld, Luciana Messina en Nadia Tahir hebben verzameld.

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>gslabo<br />

<strong>In</strong> <strong>de</strong>ze rubriek legg<strong>en</strong> we <strong>de</strong> focus op<br />

<strong>her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>g</strong> <strong>in</strong> e<strong>en</strong> Belgische context.<br />

Er zull<strong>en</strong> bijdrag<strong>en</strong> verschijn<strong>en</strong><br />

<strong>van</strong> on<strong>de</strong>rzoekers uit België <strong>en</strong><br />

het buit<strong>en</strong>land, actief <strong>in</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

discipl<strong>in</strong>es. Verwacht u aan <strong>in</strong>terviews,<br />

synthes<strong>en</strong> <strong>van</strong> on<strong>de</strong>rzoeksproject<strong>en</strong>,<br />

boekrec<strong>en</strong>sies, aankondig<strong>in</strong>g<strong>en</strong> <strong>van</strong><br />

theatervoorstell<strong>in</strong>g<strong>en</strong> <strong>en</strong> t<strong>en</strong>toonstell<strong>in</strong>g<strong>en</strong>,<br />

dialog<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong>batt<strong>en</strong>. Het is <strong>de</strong><br />

bedoel<strong>in</strong>g om <strong>de</strong> actualiteit <strong>van</strong> nabij<br />

te volg<strong>en</strong> <strong>en</strong> met name <strong>de</strong> herd<strong>en</strong>k<strong>in</strong>g<br />

<strong>van</strong> 100 jaar Eerste Wereldoorlog. Die<br />

oorlog heeft immers e<strong>en</strong> opmerkelijke<br />

impact gehad op <strong>de</strong> nationale <strong>en</strong> regionale<br />

id<strong>en</strong>titeit<strong>en</strong> <strong>in</strong> België.<br />

Vijf on<strong>de</strong>rzoekers, zowel Ne<strong>de</strong>rlands-<br />

als Franstalig, zull<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong>ze rubriek verzorg<strong>en</strong>. Hoewel<br />

ze on<strong>de</strong>rzoek voer<strong>en</strong> <strong>in</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

dome<strong>in</strong><strong>en</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> sociale <strong>en</strong> m<strong>en</strong>swet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>,<br />

werk<strong>en</strong> ze s<strong>in</strong>ds e<strong>en</strong> aantal<br />

jar<strong>en</strong> nauw sam<strong>en</strong> rond collectieve<br />

<strong>her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>g</strong> <strong>en</strong> Belgische id<strong>en</strong>titeit<strong>en</strong>. ❚<br />

IN HET VOLGENDE NUMMER<br />

Her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>gslabo<br />

België-Belgique<br />

© Ph. M.<br />

De veelvormige verbeeld<strong>in</strong>g <strong>van</strong> het verled<strong>en</strong> staat c<strong>en</strong>traal <strong>in</strong> het<br />

on<strong>de</strong>rzoek <strong>van</strong> Marnix Bey<strong>en</strong>, dat zich richt op <strong>de</strong> neg<strong>en</strong>ti<strong>en</strong><strong>de</strong>- <strong>en</strong> tw<strong>in</strong>tigsteeeuwse<br />

<strong>geschied<strong>en</strong>is</strong> <strong>van</strong> België <strong>en</strong> Ne<strong>de</strong>rland. Daarbij besteedt hij vooral<br />

aandacht aan <strong>de</strong> constructie <strong>van</strong> politieke id<strong>en</strong>titeit<strong>en</strong> via ge<strong>de</strong>el<strong>de</strong> master<br />

narratives over het verled<strong>en</strong> <strong>en</strong> via commemoratieve praktijk<strong>en</strong> <strong>en</strong> object<strong>en</strong><br />

(historische romans, herd<strong>en</strong>k<strong>in</strong>g<strong>en</strong>, straatnam<strong>en</strong>...) waar<strong>in</strong> die verhal<strong>en</strong><br />

vorm krijg<strong>en</strong>.<br />

Elke Brems is coörd<strong>in</strong>ator <strong>van</strong> het C<strong>en</strong>tre for Reception Studies <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

KULeuv<strong>en</strong> Campus Brussel. Ze doet on<strong>de</strong>rzoek op het snijvlak <strong>van</strong> literatuur- <strong>en</strong><br />

vertaalwet<strong>en</strong>schap. Meer bepaald bestu<strong>de</strong>ert ze aspect<strong>en</strong> <strong>van</strong> culturele transfer:<br />

het circuler<strong>en</strong> <strong>van</strong> literatuur <strong>en</strong> cultuur via receptie, vertal<strong>in</strong>g, adaptatie. Meestal<br />

staat <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse literatuur uit <strong>de</strong> eerste helft <strong>van</strong> <strong>de</strong> tw<strong>in</strong>tigste eeuw <strong>en</strong> haar<br />

relatie tot an<strong>de</strong>re literatur<strong>en</strong> daarbij c<strong>en</strong>traal.<br />

Olivier Lum<strong>in</strong>et is professor psychologie (UCL <strong>en</strong> ULB) <strong>en</strong> on<strong>de</strong>rzoeker<br />

bij het FRS-FNRS. Hij bestu<strong>de</strong>ert <strong>de</strong> verband<strong>en</strong> <strong>tuss<strong>en</strong></strong> emotie, id<strong>en</strong>titeit <strong>en</strong><br />

<strong>in</strong>dividuele of collectieve <strong>her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>g</strong>. Rec<strong>en</strong>t spitste zijn on<strong>de</strong>rzoek zich toe op<br />

<strong>de</strong> Belgische <strong>geschied<strong>en</strong>is</strong>: <strong>de</strong> Leuv<strong>en</strong>se kwestie, maar ook <strong>de</strong> <strong>in</strong>terg<strong>en</strong>erationele<br />

<strong>her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>g</strong><strong>en</strong> aan <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> Wereldoorlog. Zo redigeer<strong>de</strong> hij <strong>de</strong> bun<strong>de</strong>l<br />

België-Belgique. Eén staat, twee collectieve geheug<strong>en</strong>s? (2012), die versche<strong>en</strong> <strong>in</strong><br />

e<strong>en</strong> Franstalige <strong>en</strong> e<strong>en</strong> Ne<strong>de</strong>rlandstalige versie.<br />

Laur<strong>en</strong>ce <strong>van</strong> Ypersele is professor aan <strong>de</strong> UCL, waar ze hed<strong>en</strong>daagse<br />

<strong>geschied<strong>en</strong>is</strong> doceert. Ze is auteur <strong>en</strong> me<strong>de</strong>auteur <strong>van</strong> e<strong>en</strong> reeks werk<strong>en</strong> over<br />

<strong>de</strong> Eerste Wereldoorlog. We onthoud<strong>en</strong> De la guerre <strong>de</strong> l’ombre aux ombres <strong>de</strong><br />

la guerre [E<strong>en</strong> oorlog <strong>in</strong> <strong>de</strong> schaduw, <strong>de</strong> schaduw <strong>van</strong> <strong>de</strong> oorlog] (Labor, 2004),<br />

Le roi Albert, histoire d’un mythe [Kon<strong>in</strong>g Albert, <strong>geschied<strong>en</strong>is</strong> <strong>van</strong> e<strong>en</strong> mythe]<br />

(Labor, 2006), La Patrie crie v<strong>en</strong>geance [Het va<strong>de</strong>rland schreeuwt om wraak]<br />

(Le Cri, 2008), Je serai fusillé <strong>de</strong>ma<strong>in</strong> [Morg<strong>en</strong> word ik gefusilleerd] (Rac<strong>in</strong>e,<br />

2011) <strong>en</strong> Bruxelles, la mémoire et la guerre [Brussel, oorlog <strong>en</strong> <strong>her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>g</strong>] (La<br />

R<strong>en</strong>aissance du Livre, <strong>2014</strong>).<br />

G<strong>en</strong>eviève Warland (UCL) is historica <strong>en</strong> filosofe, gespecialiseerd <strong>in</strong><br />

geschiedschrijv<strong>in</strong>g <strong>en</strong> theorie <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>geschied<strong>en</strong>is</strong> over <strong>de</strong> neg<strong>en</strong>ti<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>en</strong><br />

tw<strong>in</strong>tigste eeuw. Ze voert on<strong>de</strong>rzoek naar <strong>de</strong> manier<strong>en</strong> waarop <strong>de</strong> <strong>geschied<strong>en</strong>is</strong><br />

<strong>in</strong> <strong>de</strong> publieke ruimte wordt gebruikt om nationale id<strong>en</strong>titeit<strong>en</strong> te creër<strong>en</strong><br />

(<strong>in</strong> Duitsland, België, Frankrijk <strong>en</strong> Ne<strong>de</strong>rland). Daarnaast br<strong>en</strong>gt ze <strong>de</strong><br />

netwerk<strong>en</strong> <strong>van</strong> historici over <strong>de</strong> gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> he<strong>en</strong> <strong>in</strong> kaart. Mom<strong>en</strong>teel gaat haar<br />

aandacht uit naar <strong>de</strong> Eerste Wereldoorlog, <strong>en</strong> meer bepaald naar <strong>de</strong> rol <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

historicus-getuige.<br />

<strong>Getuig<strong>en</strong></strong> <strong>tuss<strong>en</strong></strong> <strong>geschied<strong>en</strong>is</strong> <strong>en</strong> <strong>her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>g</strong>.<br />

<strong>In</strong>terdiscipl<strong>in</strong>air tijdschrift <strong>van</strong> <strong>de</strong> Sticht<strong>in</strong>g Auschwitz.<br />

Uitgegev<strong>en</strong> door het studie- <strong>en</strong> docum<strong>en</strong>tatiec<strong>en</strong>trum<br />

Auschwitz <strong>in</strong> Gedacht<strong>en</strong>is <strong>en</strong> Éditions Kimé.<br />

E<strong>in</strong>dredacteur: H<strong>en</strong>ri Goldberg.<br />

Hoofd <strong>van</strong> <strong>de</strong> redactie: Philippe Mesnard.<br />

Redactieme<strong>de</strong>werkers: Nathalie Peeters,<br />

Annele<strong>en</strong> Spiess<strong>en</strong>s.<br />

Contact: contact.testimonyquarterly@gmail.com<br />

Redactiecomité: Daniel Acke (België), Frédéric Crahay<br />

(België), Janos Frühl<strong>in</strong>g (België), Luba Jurg<strong>en</strong>son<br />

(Frankrijk), Silva<strong>in</strong> Keuleers (België), Isabelle Galichon<br />

(Frankrijk), Meïr Wa<strong>in</strong>trater (Frankrijk).<br />

Wet<strong>en</strong>schappelijk comité: Marnix Bey<strong>en</strong> (België),<br />

Sonia Combe (Frankrijk), Bernard Dan (België),<br />

Emmanuelle Danblon (België), Wim De Vos (België),<br />

Carola Hähnel (Duitsland), Fransiska Louwagie (België),<br />

Carlo Saletti (Italië), Frediano Sessi (Italië),<br />

Rég<strong>in</strong>e Wa<strong>in</strong>trater (Frankrijk).<br />

Concept <strong>en</strong> grafisch ontwerp:<br />

Yann Coll<strong>in</strong>/www.wakeup<strong>de</strong>sign.fr<br />

Druk: Nouvelle Imprimerie Laballery <strong>–</strong><br />

58502 Clamecy <strong>–</strong> N° d’imprimeur 403094<br />

De auteurs zijn volledig verantwoor<strong>de</strong>lijk voor <strong>de</strong> <strong>in</strong>houd<br />

<strong>van</strong> hun artikels. De tekst<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gepubliceerd <strong>in</strong> het<br />

Ne<strong>de</strong>rlands, Engels of Frans.<br />

Voorpag<strong>in</strong>a © Gerardo Dell’Oro - Archiev<strong>en</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> GAC,<br />

24 maart 2004.<br />

Uitgever: Kimé, Impasse <strong>de</strong>s Pe<strong>in</strong>tres 2, 75002 Parijs.<br />

www.editionskime.fr<br />

© Éditions Kimé, Paris, <strong>2014</strong> <strong>–</strong> ISBN 978-2-84174-674-3<br />

vzw Auschwitz <strong>in</strong> Gedacht<strong>en</strong>is<br />

Studie- <strong>en</strong> docum<strong>en</strong>tatiec<strong>en</strong>trum<br />

Hui<strong>de</strong>vettersstraat 65, 1000 Brussel - België<br />

00 32 [0]2.512.79.98<br />

www.auschwitz.be<br />

De activiteit<strong>en</strong> <strong>van</strong> ons C<strong>en</strong>trum word<strong>en</strong> me<strong>de</strong><br />

mogelijk gemaakt door:<br />

<strong>de</strong> Nationale Loterij, <strong>de</strong> Fe<strong>de</strong>ratie Wallonië-Brussel, <strong>de</strong><br />

FOD - Directie-g<strong>en</strong>eraal Oorlogs<strong>slachtoffers</strong>, <strong>de</strong><br />

Commission communautaire française (COCOF), Ethias,<br />

<strong>de</strong> Nationale Bank <strong>van</strong> België, <strong>de</strong> Prov<strong>in</strong>cies, <strong>de</strong><br />

Geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, P&V Verzeker<strong>in</strong>g<strong>en</strong>, <strong>en</strong> onze vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

led<strong>en</strong>. Wij dank<strong>en</strong> h<strong>en</strong> hartelijk voor hun steun.<br />

Met onze partner<br />

www.resmusica.com<br />

© Rai<br />

IN HET VOLGENDE NUMMER<br />

NR. 119 <strong>–</strong> DECEMBER <strong>2014</strong><br />

70 JAAR GELEDEN: AUSCHWITZ<br />

TERUGBLIK<br />

OP PRIMO LEVI<br />

27 januari 1945. Zev<strong>en</strong>tig jaar geled<strong>en</strong> wan<strong>de</strong>ld<strong>en</strong> <strong>de</strong> eerste soldat<strong>en</strong><br />

<strong>van</strong> het Ro<strong>de</strong> Leger Auschwitz b<strong>in</strong>n<strong>en</strong>. M<strong>en</strong> zou kunn<strong>en</strong> zegg<strong>en</strong> dat<br />

het kamp to<strong>en</strong> werd ‘bevrijd’, hoewel Auschwitz, <strong>en</strong> ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel an<strong>de</strong>r<br />

nazikamp, ooit e<strong>en</strong> prioriteit vormd<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> Geallieerd<strong>en</strong>. Primo Levi<br />

was e<strong>en</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> we<strong>in</strong>ige overlev<strong>en</strong>d<strong>en</strong> die zich wist<strong>en</strong> te verberg<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

zo ontsnapt<strong>en</strong> aan <strong>de</strong> gedwong<strong>en</strong> evacuaties. Jood, ge<strong>de</strong>porteer<strong>de</strong>,<br />

chemicus, getuige, schrijver: we blikk<strong>en</strong> terug op <strong>de</strong>ze complexe figuur,<br />

op zijn evolutie tot wat hij zelf e<strong>en</strong> ‘professionele overlev<strong>en</strong><strong>de</strong>’ noem<strong>de</strong>,<br />

op zijn oeuvre. En op <strong>de</strong> betek<strong>en</strong>is die hij aan <strong>de</strong> woord<strong>en</strong> ‘verzet’ <strong>en</strong><br />

‘<strong>en</strong>gagem<strong>en</strong>t’ gaf.<br />

Close-up<br />

Rwanda: <strong>de</strong> rol <strong>van</strong> <strong>de</strong> buit<strong>en</strong>staan<strong>de</strong>r<br />

210<br />

<strong>Getuig<strong>en</strong></strong> <strong>tuss<strong>en</strong></strong> <strong>geschied<strong>en</strong>is</strong> <strong>en</strong> <strong>her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>g</strong> <strong>–</strong> nr. <strong>118</strong> / September <strong>2014</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!