Onderwijsverslag 2006 / 2007 - Onderwijs Consumenten Organisatie

Deze bereidheid is soms zo groot dat wanneer de ene verandering nog maar ten dele
is geïmplementeerd de volgende zich al aandient. Dat gaat ten koste van de borging
van het niveau en leidt tot klachten vanuit de samenleving.
Er zijn verschillende initiatieven genomen om de kwaliteit van de lerarenopleidingen
te verbeteren. Soms kwamen die vanuit de opleidingen zelf (Expertgroep Kwaliteit
Lerarenopleidingen Primair Onderwijs, 2004; Kennisbasis tweedegraadslerarenopleidingen),
soms werkten de opleidingen samen met het ministerie van OCW. Hieronder
komen twee initiatieven aan de orde: de Beleidsagenda Lerarenopleidingen 2005-2008
en de kwaliteitsborging van Opleiden in de school.
7.4.1 Effecten van de Beleidsagenda lerarenopleidingen
Verbetering lerarenopleidingen De kwaliteit van lerarenopleidingen staat meer in de
belangstelling dan die van andere opleidingen, zeker wanneer twijfels ontstaan over het
niveau van aanstaande docenten of wanneer een lerarentekort dreigt. De samenleving
is zich bewust van de belangrijke rol die docenten hebben in goed onderwijs. Goed
onderwijs is van belang voor de hoogwaardige kennissamenleving die Nederland hoopt
vorm te geven. Daarnaast verlangt iedere burger voor zijn kind goed onderwijs waarin
het al zijn talenten kan ontplooien. Het is daarom verontrustend dat aanmeldingen bij
hbo- en universitaire lerarenopleidingen al twee jaar teruglopen en dat er twijfel is over
de kwaliteit van de opleidingen. Dat geldt in het bijzonder voor de pabo’s, die negatief
in het nieuws zijn geweest vanwege het lage niveau van reken- en taalvaardigheid van
hun studenten. Naar aanleiding van de alarmerende berichten hebben ministerie, universiteiten
en hogescholen de handen ineen geslagen en afspraken gemaakt over de
verbetering van de kwaliteit van lerarenopleidingen. Deze afspraken zijn vastgelegd in
de Beleidsagenda Lerarenopleidingen 2005-2008. In deze periode wordt gewerkt aan
een aantal thema’s met het doel de kwaliteit te verhogen. Het betreft de kwaliteit van
de instroom, EVC-procedures, het ho-niveau en de bekwaamheidseisen, examinering,
opleiden in de school, lerarenopleiders en kwaliteitszorg (OCW, 2005).
H R
Kwaliteitsimpuls De Beleidsagenda heeft een looptijd van drie jaar: eind 2008 dienen
de afspraken te zijn gerealiseerd. Op verzoek van de staatssecretaris heeft de inspectie
een monitor uitgevoerd, waarbij zij is nagegaan welke producten zijn ontwikkeld en in
hoeverre zij zijn geïmplementeerd. Eind 2007, toen ruim tweederde deel van het traject
was afgelegd, constateerde de inspectie (Inspectie van het Onderwijs, 2008f) dat de
Beleidsagenda een kwaliteitsimpuls heeft gevormd voor alle lerarenopleidingen. Verder
zijn de afgesproken producten, op een enkele na, opgeleverd. Dat wil zeggen dat er
uitstroomprofielen zijn beschreven voor de diverse lerarenopleidingen en dat kwaliteitsstandaarden
zijn opgesteld voor toetsing en examinering, EVC-procedures, werkplekleren
en kwaliteitszorg. Ook zijn plannen voor nieuwe masteropleidingen ontwikkeld en
zijn regionale en expertisecentra van start gegaan. Om de kwaliteit van de instroom te
verhogen hanteren de pabo’s sinds 2006 een verplichte reken- en taaltoets.
Het totaalbeeld van de implementatie van de producten is minder eenduidig: er is verschil
in de mate waarin kwaliteitsverbeteringen zijn doorgevoerd. Die verschillen doen
zich voor tussen de drie betrokken typen lerarenopleidingen: pabo’s, tweedegraads
lerarenopleidingen en de universitaire lerarenopleidingen.
Pabo’s Het curriculum van een deel van de pabo’s zal in 2008 niet volledig op orde zijn,
noch zal er sprake zijn van een goede uitvoeringspraktijk.
133