WATER- EN NUTRIËNTEN- HUISHOUDING VAN - Stowa

STOWA 2004-30 WATER- EN NUTRIËNTENHUISHOUDING VAN EEN VEENWEIDEGEBIED
De bedrijfsvoering van de veehouders wordt mogelijk direct met taakstellende maatregelen
geconfronteerd en bedrijfsrisico´s zullen toenemen.
Een fase II heeft bij voorkeur plaats in de Vlietpolder omdat de uitgangssituatie goed bekend
is. Daarnaast echter biedt fase I voldoende aanknopingspunten om alle veehouders in
veenweidepolders binnen Rijnland en erbuiten te voorzien van informatie en kennis die
hen in staat stelt de ervaringen van de veehouders in en om de Vlietpolder te delen en over
te nemen. Rijnland als waterbeheerder speelt hierin een belangrijke rol, en het water kan er
beter van worden. Het is wenselijk een twee sporenaanpak te gaan bewandelen: één dat
gericht is op de Vlietpolder in de vorm van een project en een tweede in de vorm van
beleidsaanbevelingen, gebiedsgericht en aanvullend, zoals we die nu kunnen definiëren
voor waterbeheer en melkveehouderij in het veenweidegebied van Rijnland en erbuiten
(‘gewoon doen’). De ervaringen in en van andere projecten in Nederland op het gebied van
waterbeheer-melkveehouderij-veengrond zullen hierin meegenomen worden.
Om de waterkwaliteit in veenweidegebieden te verbeteren aan de ene kant en de belasting
van de boezem aan de andere kant te reduceren moet er een combinatie gemaakt worden
van:
• maatregelen voor bemesting (niveau en tijdstip),
• de ontwatering van de percelen (peilbeheer) en in mindere mate
• het inlaatbeheer (waterbeheer).
Deze parallelle sporen zijn voorwaarden-scheppend voor biologisch gezond water. Er zal sprake
zijn van een ´achtergrond´-belasting van oppervlaktewater in veenweidegebieden door
menselijk handelen omdat de afbraak van veen niet helemaal gestopt kan worden én er
invloed is van veenwater. Deze belasting levert de ondergrens op van de belasting van het
water met nutriënten in de zin van welke samenstelling haalbaar is. De achtergrondbelasting
is niet natuurlijk maar het gevolg van menselijk handelen, te weten:
• ontginning,
• ontwatering en
• bemesting.
De inrichting en het beheer van oevers en watergangen zorgen samen met de verminderde
belasting uiteindelijk voor een ´gezonde sloot´. Deze verminderde belasting kan tot stand
komen door een reductie van het absolute bemestingsniveau door de landbouw (netto
belasting perceel omlaag) en aanpassing van het tijdstip van bemesting (kans op afspoeling
verminderen). Ook kan de ontwatering aangepast worden, zodat er minder veenwater
(in)direct uittreedt en de afbraak van veen vermindert. Tenslotte kan de interne eutrofiëring
beperkt worden door aanpassing van de ontwatering en een ander inlaatbeheer. Hierna kan
de inrichting en het beheer van het watersysteem afgestemd worden op de realisatie van
een ‘gezonde sloot’. Deze zaken zullen ter voorbereiding van fase II uitgezocht en concreet
gemaakt moeten worden.
Zowel fase I als fase II zijn zeer relevant voor discussies en keuzes zoals die momenteel
binnen de Europese Kaderrichtlijn Water (EU KRW) aan de orde zijn. Haalbare doelstellingen,
zowel chemisch voor N en P als ook ecologisch, op basis van systeemkennis en –
eigenschappen, alsmede het kennen van mogelijkheden en onmogelijkheden om deze
doelstellingen te bereiken zijn mede bepalend voor de insteek van de waterbeheerder in dat
proces. De resultaten van fase I geven een basis hiervoor. Ook voor het Waterbeheersplan-
47