WATER- EN NUTRIËNTEN- HUISHOUDING VAN - Stowa

STOWA 2004-30 WATER- EN NUTRIËNTENHUISHOUDING VAN EEN VEENWEIDEGEBIED
Tijdens de berekeningen bleek, op basis van chloride dat succesvol als hulpstof is gebruikt,
dat er een tot dan toe onbekende bron aanwezig moest zijn: het veenwater. Hiermee wordt
het water bedoeld dat in de deklaag van veen en klei in de ondergrond zit, beneden de
ontwaterde laag (>2 m diep). Dit water staat reeds heel lange tijd in contact met de bodem
ter plekke. Daardoor is de samenstelling ervan grotendeels afhankelijk van de veen- en kleisoort,
ook omdat er weinig water wegzijgt uit de Vlietpolder. De stofconcentraties van het
veenwater bedragen ongeveer 20 mg/l N en 10 mg/l P, anders gezegd globaal 10x (N) tot
100x (P) de MTR-norm voor open water voor beide stoffen. Indien er slechts een geringe hoeveelheid
van het veenwater terechtkomt in de sloot, dan is de invloed ervan op de samenstelling
van het slootwater meteen omvangrijk.
Na interpretatie van de drie referenties wordt de volgende bronnenverdeling verkregen
(Tabel 13). De aangegeven ranges komen voort uit de toepassing van de drie verschillende
methodes. Ze geven ook weer dat de bronnenanalyse onzekerheden kent, die zichtbaar worden
wanneer bij de toepassing van verschillende rekenmethodes aannames worden gedaan.
Uit de bronnenanalyse blijkt dat voor N en P de belangrijkste bronnen het veenwater en de
meststoffen uit de landbouw zijn. Dat het veenwater in het slootwater terechtkomt is deels
het gevolg van het gevoerde peilbeheer in de polder. De wegzijging naar het regionale grondwater
is gering en is van kleine invloed hierop. Voor de afbraak van organisch materiaal, i.c.
de veenbodem geldt ook dat peilbeheer de sturende factor is. De ontwatering van de polder voor
de landbouw stuurt aldus het veenwater en de afbraak van organische stof aan, samen goed voor de
belangrijkste bijdrage aan de N- en P-belasting van het slootwater. Deze ontwatering wordt geregeld
door het peilbeheer. De benodigde hoeveelheid inlaatwater is mede afhankelijk van de gekozen
waterpeilen en beter, het operationele waterbeheer. Kortom, zowel het waterbeheer
met als onderdeel peilbeheer, als de bemesting van het grasland door de melkveehouders
spelen samen de cruciale rol in de nutriëntenproblematiek in de sloten. Peilbeheer en
waterkwaliteit hebben dus een directe relatie met elkaar, integraal waterbeheer in de praktijk
brengen is dus geen overbodige luxe maar noodzaak om de waterhuishouding te verbeteren.
NB: er is hier geen sprake van een achtergrondbelasting van een natuurlijke oorsprong,
maar van een nutriëntenprobleem dat veroorzaakt is door menselijk handelen, met name
door ontginning, ontwatering en bemesting. Deze activiteiten zijn het gevolg van menselijk
handelen en van de functie of bestemming van het gebied. De nutriënten zijn van nature
deels aanwezig in de bodem, ondiep zowel als diep, maar komen aldus door menselijk
handelen in het oppervlaktewater terecht.
38