WATER- EN NUTRIËNTEN- HUISHOUDING VAN - Stowa

STOWA 2004-30 WATER- EN NUTRIËNTENHUISHOUDING VAN EEN VEENWEIDEGEBIED
sloot. Voor en na het baggeren werden de bakken gewogen en na afloop van de proef werden
de monsters geanalyseerd op N-Kjehldahl en totaal-P. Per baggerronde werd 102 kg/ha N
toegediend en 10 kg/ha P (Van Schaik et al., 2004).
3.8 FOSFAATTOESTAND VAN DE BODEM
Meestal is het merendeel van het fosfaat in de bodem niet mobiel, dat wil zeggen gebonden
aan Fe- en Al-(hydr)oxiden. Meer nog dan de totale P toestand van de bodem, is de hoeveelheid
mobiel P (d.w.z. reversibel gebonden) van belang voor de P uitspoeling naar het oppervlaktewater.
De P toestand van de bodem in de Vlietpolder, en de P (de)sorptie-isothermen
zijn beschreven in Van Beek et al. (2003d).
De vruchtbaarheidstoestand van
P sorptie en P desorptie
landbouwgrond in voor fosfaat
wordt voor bouwland vaak uitgedrukt
in P-w (water oplosbaar) en
P sorptie en desorptie bestaat uit 2 processen
P sorptie (F) =adsorptie (Q) + diffusie/precipitatie (S)
voor grasland vaak in P-Al (totaal
Adsorptie is een veel sneller proces dan diffusie
oplosbaar) getallen. Deze getallen
precipitatie. De ratio tussen de maximale sorptie
staan voor gehalten aan P in een
en de werkelijke sorptie wordt bepaald met
bepaalde bodemlaag, voor grasland
meestal de toplaag van de
procesparameters voor F, Q en S symbolisch
weergegeven hierboven.
zode tot 0,05 m of 0,1 m diepte.
Deze getallen zeggen maar deels
iets over de totale hoeveelheid P
die aanwezig is in de bodem. Om meer te weten over de totale P voorraad van de bodem in
de Vlietpolder en over de beschikbaarheid van dit P zijn (de)sorptie-isothermen bepaald van
verschillende bodemlagen (0-10, 10-20, 20-30, 30-40, 45-55 en 65-75 cm –mv). Op dit moment
bedraagt de totale P voorraad in de bovenste 0,75 m van de Vlietpolder ongeveer
3200 kg/ha P. Hiervan is circa 5% reversibel (kan weer in bodemoplossing komen) gebonden
aan Al+Fe (hydr)oxiden. Van het oxalaat-extraheerbaar Al en Fe kan circa 10% een reversibele
binding vormen met fosfaat. De beschikbaarheidsparameters α, β en τ bedroegen
respectievelijk 0.5, 0.1 en 0.4 (zie kader). Bij volledige fosfaatverzadiging van de grond in de
Vlietpolder is ongeveer 1/5 reversibel gebonden en 4/5 irreversibel gebonden. Dit laatste deel
blijft altijd aan de veenbodem vastzitten. Omdat de P-voorraad van de bovenste laag van de
veenbodem groot is, betekent de omvang van het reversibele deel dat er nogal wat P kan
vrijkomen uit de bodem en in oplossing kan gaan, als omstandigheden daartoe aanleiding
geven. Vervolgens kan dit deel van de gebonden P dat vrij is gekomen het gewas ten goede
komen, of in de sloot belanden. Overigens zullen de nog eventueel beschikbaar komende
gegevens van de melkveehouders op het gebied van P-w en/of P-Al cijfers gebruikt en
geanalyseerd worden in de voorbereiding van een eventuele fase II van het project.
25