WATER- EN NUTRIËNTEN- HUISHOUDING VAN - Stowa

STOWA 2004-30 WATER- EN NUTRIËNTENHUISHOUDING VAN EEN VEENWEIDEGEBIED
De aan- en afvoersituatie valt veelal samen met de zomer respectievelijk winter. Omdat het
aanvoeren van water, hetzij afvoeren van water bepalend is voor het onderscheid en er ook
s’ zomers wel eens zware buien worden uitgemalen wordt in deze rapportage de voorkeur
gegeven aan de termen aanvoersituatie en afvoersituatie i.p.v. zomer en winter. De hydrologische
omstandigheden bepalen de situatie, niet perse de periode in het kalenderjaar. De nutriëntenproblematiek
is namelijk verschillend voor beide situaties. In een aanvoersituatie is de
waterkwaliteit van het polderwater in het geding, terwijl in een afvoersituatie het boezemwater
belast wordt.
Deze rapportage vormt een compilatie van resultaten verkregen uit fase I van het Veenweideproject.
Het project DOVE-veen maakt onderdeel uit van het Veenweideproject. In deze
rapportage wordt steeds de term Veenweideproject gebruikt. In dit project is gedurende 4
jaar (1999-2003) intensief gemeten aan nutriëntenstromen in een veenweidepolder in West-
Nederland (Vlietpolder). De probleemstelling luidt als volgt:
´In het veenweidegebied is naast het stedelijk landgebruik en boomteelt de melkveehouderij
de belangrijkste vorm van grondgebruik. De bij de toegekende functies van het watersysteem
behorende waterkwaliteitsnormen worden niet gehaald, met name de MTR-normen
(Maximaal Toelaatbaar Risico) voor stikstof en fosfor worden overschreden. Er doen zich
eutrofiëringsverschijnselen voor, zowel in de veenweidepolders zelf als ook in het ontvangende
oppervlaktewater in de polder en de boezem. De belasting van het oppervlaktewater
met nutriënten in veenweidepolders geschiedt vanuit verschillende bronnen. De relatieve
bijdrage van die verschillende bronnen is veelal onvoldoende nauwkeurig bekend.´
De doelstellingen van dit project zijn:
• ´vergroting van kwantitatief inzicht in de eutrofiëringsproblematiek in het veenweidegebied,
c.q. de N- en P-belasting van sloten in het veenweidegebied, en invloed daarvan
op de belasting van het boezemsysteem met deze meststoffen, en
• definitie en implementatie van regionaal beleid ter reductie van de emissie van N en P
naar het oppervlaktewater.´
Het Veenweideproject beoogt uiteindelijk een meetbare verbetering van de oppervlaktewaterkwaliteit
tot stand te brengen: in de polder gedurende de aanvoersituatie en via een
vermindering van de belasting van het boezemwater gedurende perioden van waterafvoer
uit de polder. Daartoe is eerst een onderzoek naar de huidige nutriëntenhuishouding van
een veenweidepolder uitgevoerd (fase I) waarvan deze rapportage de afsluiting is. Fase I van
het Veenweideproject kent verder tegen het einde ervan een ´go-no go´ beslissing: gaan we
door of niet met fase II? Op dit moment (juni 2004) is fase II nog niet opgezet en gestart.
De relevante vragen voor fase II zijn:
• Welke gebiedsgerichte maatregelen zijn kansrijk en effectief om de waterkwaliteit in
veenweidepolders te verbeteren en om de belasting van de boezem te verminderen, als
aanvulling op generieke maatregelen?
• Hoe groot is de haalbare verbetering van de waterkwaliteit?
• Welke aanpassing is nodig in het beleid van de waterbeheerder om de waterkwaliteit in
veenweidepolders te verbeteren zodanig dat de belasting van de boezem met nutriënten
uit deze polders duidelijk vermindert, en wat zijn de consequenties hiervan?
2