Om van te dromen (pdf, 3658KB) - Steunpunt Jeugd

k rax -t e st
OM VAN TE
DROMEN
Gino Bombeke
35 I KRAX

Titels als ‘Belg onzeker over
werkzekerheid en toekomst’,
‘8 op 10 Belgen pessimistisch
over loon en werkomstandigheden’
en ‘65% kan jeugddromen
niet waarmaken’ zijn de regelmatige
krantenlezer niet
onbekend. Uit de dagelijkse
berichtgeving blijkt het kortetermijnperspectief
van de
(jonge) werkende burger niet
echt optimistisch.
Omdat vragen over toekomstverwachtingen
eigen zijn aan
de start van een nieuw jaar,
trok Krax de Leuvense binnenstad
in om de toekomstperspectieven
van een vijftigtal
jongeren te polsen.
Wat ligt er voor hen in het
verschiet? En hebben nieuwe
fenomenen, zoals het intensieve
gebruik van digitale
media, invloed op hun kijk op de
toekomst? Dromen ze van
rijkdom en roem? Hopen ze
misschien op een doorbraak via
YouTube?
Een traject over rozen
Het toekomstbeeld dat jongeren voor
zichzelf schetsen, is alleszins positief
te noemen en bevat weinig verrassende
resultaten. In het gemiddelde
traject dat jongeren schetsen, worden
ze 81 jaar en krijgen ze 2 à 3 kinderen.
80% van de jongeren wil trouwen
(gemiddeld rond 26 jaar) en nagenoeg
allemaal dromen ze van een eigen
huis. Het maakt niet echt uit of deze
stek zich nu in de stad of op het
platteland bevindt.
enkeling na denken ze allemaal deze
problemen te kunnen ontlopen.
De hedendaagse jongeren hopen op
een gezonde combinatie van carrière
en vrienden, willen veel reizen en
dromen van vrijheid en welstand.
Waarschijnlijk komt daarom net hun
grootste onzekerheid naar boven in de
antwoorden over hun professionele
toekomst. Voor de jongste tieners is dit
heel ver weg: zij hebben nog niet
beslist wat ze later willen doen.
Jongeren vanaf zestien jaar hopen dat
ze snel een job zullen vinden. Hoewel
ze er nagenoeg allemaal van uitgaan
dat dit in orde komt, denkt slechts een
derde snel werk te vinden na de
opleiding. Een opvallende vrees die
ongeveer 40% van de jongeren deelt ,
is te moeten werken in een sector die
niet aansluit bij hun interesse en
vooropleiding.
Janne (17 jaar) • “Na mijn middelbaar
ga ik verder studeren. Op zich ga ik
graag naar school, maar ik moet er
ook echt voor werken. Het lijkt me
vreselijk om drie jaar hard te werken
voor een diploma en dan te merken dat
dit je niet verder helpt.”
Iedereen beroemd
In mei 2009 publiceerde Marion Duimel
(in opdracht van de stichting Mijn Kind
Online) het onderzoeksrapport
Onbewerkt beroemd, met daarin de
resultaten uit een representatieve
bevraging van ongeveer 500 Nederlandse
tieners. Een van de uitgangspunten
was de vraag hoeveel jongeren
ervan droomden ooit een ster te
worden en waarom ze dit deden.
Duimel onderzocht hiernaast of er een
verband was tussen deze droom en de
mediaconsumptie van jongeren of de
manier waarop ze online gebruik
maakten van bewerkte en gecorrigeerde
foto’s.
De resultaten komen goed overeen
met de niet-representatieve steekproef
die wij op straat uitvoerden.
Het rapport vermeldt dat 61% van de
jongeren ervan droomt beroemd te
worden. Opleidingsniveau of geslacht
gaven geen aanleiding tot significante
verschillen. Wel zagen jongens zich
eerder als beroemde wetenschapper
of sporter, terwijl meisjes droomden
van een carrière als zangeres, actrice
of fotomodel. Op de vraag ‘Wil je
beroemd worden?’ antwoordde slechts
22% expliciet dit niet te willen. Een
stijgend aantal niet-celebrityresultaten
hier toont aan dat jongeren een sterke
link leggen tussen beroemd zijn en de
entertainmentsector. Anna (15 jaar)
bevestigt dit: “Er is een verschil tussen
bekend en beroemd. Je bent beroemd
als mensen foto’s van je in hun
schoolagenda steken. Dat kan bij
sporters of filmsterren, maar ik zie het
nog niet direct gebeuren bij wetenschappers.”
Sofie (17 jaar) • “Ik snap wel waarom
zo veel mensen beroemd willen
worden. Een groot stuk van je vrije tijd
gaat naar film en muziek, dus je bent
er veel mee bezig. Ook gaan veel
tijdschriften en sites over sterren en
komen vragen als ‘Wil je beroemd
worden?’, ‘In welke film wil je meespelen?’
en ‘Wie is je favoriete celeb?’
terug in gesprekken met vrienden en
in schoolboeken.”
De belangrijkste achterliggende reden
die jongeren in het onderzoek gaven
voor hun sterrendroom was anderen
blij maken (32%). Ook wij tekenden
reacties op als “Dan zijn je ouders en
vrienden trots op je!” (Ellen, 14 jaar)
KRAX I 36
Of hen een gelukkige toekomst te
wachten staat? De meesten antwoorden
positief, met een gamma van
‘uiteraard’ tot ‘niet, toch?’ in de ogen.
Uit de gesprekken blijkt dat jongeren
zich bewust zijn van scheidingen en
geldmoeilijkheden, maar op een

De hedendaagse
jongeren hopen op
een gezonde combinatie
van carrière
en vrienden, willen
veel reizen en
dromen van vrijheid
en welstand.
en “Dan kun je iets betekenen voor
andere mensen” (Sien, 16 jaar).
Hiernaast kwamen op de tweede en
derde plaats: rijk zijn/ in een mooi huis
wonen (29%) en gelukkig zijn (17%).
Voor de Leuvense jongeren was de
materiële reden het meest doorslaggevend.
Thomas (16 jaar) • “In films,
maar ook in documentaires, hebben
sterren een luxueus leven: ze wonen
groot, hebben niet echt zware dagen
en kunnen veel aanschaffen.”
Of de roem ook automatisch geluk met
zich meebrengt, blijkt een moeilijkere
kwestie; de meningen waren dan ook
sterk verdeeld. Heel wat jongeren
twijfelden eraan of bekende mensen
gelukkiger zijn.
Realistisch?
De talloze talentenshows op tv, de
bereikbaarheid van populaire figuren
en de mogelijkheid om online content
te verspreiden, lijken tegemoet te
komen aan deze bekendheidsdroom. In
tegenstelling tot vorige generaties zijn
camera’s gemeengoed en is het
relatief eenvoudig om digitale opnamen
te maken en online te zetten. Toch
lijken deze ontwikkelingen niet zo veel
invloed te hebben. Opvallend is dat alle
ondervraagde jongeren heel realistisch
blijven over hun doorbraakkans.
Hoewel een enkeling toegeeft met die
ambitie ooit te hebben deelgenomen
aan een talentenjacht, blijkt het
leeuwendeel van de jongeren zeer
terughoudend tegenover de kansen die
nieuwe media bieden.
Annelies (15 jaar) • “Iedereen droomt
er wel van om bekend te worden. Maar
de kans dat je een filmpje online zet
zoals Esmée Denters en zo een
platencontract binnenhaalt is toch heel
klein.”
Vooral talentenshows op televisie
worden kritisch benaderd. Jongeren
vinden deze heel leuk om naar te
kijken, maar ze geloven niet in de
geclaimde doorbraakkansen.
Ruben (17 jaar) • “Shows als Britain’s
Got Talent of destijds Idool zijn er
eigenlijk niet op uit een ster te zoeken,
maar om een programma te maken.
Rare mensen worden veel meer in
beeld gebracht dan mogelijke artiesten.”
Om effectief aan de weg te timmeren,
zien de ondervraagde jongeren meer
heil in lokale dansstudio’s en toneelgroepen.
Hier krijgen ze een persoonlijke
begeleiding en komen ze met hun
kwaliteiten naar buiten op vaste
toonmomenten. Kaat (17 jaar) • “Via
een dansstudio kom je direct met
mensen in contact. Mensen kennen en
actief opzoeken is belangrijk om door
te groeien. Gezelschappen kijken naar
wat je kunt voorleggen, of komen langs
bij optredens. En dan helpt het zeker
als je contacten hebt.”
Wees jezelf, onder
vrienden
Uit de gesprekken komt duidelijk naar
voren dat jongeren gretig gebruik
maken van digitale opnames. Ze
richten zich sterk op hun peers om de
resultaten te delen. Sociale
netwerksites als Facebook of Netlog
worden boven YouTube verkozen om
beeldmateriaal te delen.
Isa (16 jaar) • “Het is leuk om iets te
maken en dat te tonen aan vrienden.
Het gaat meestal om dingen die je
samen gedaan hebt, bijvoorbeeld op
een cultuuravond. Eigenlijk zijn die
opnames alleen interessant voor
mensen die daar waren.”
Dit sluit aan bij een observatie van
Duimel in het bovenvermelde rapport:
jongeren (meisjes iets meer dan
jongens) bewerken graag digitale foto’s
van zichzelf. Toch willen ze te allen
tijde als zichzelf overkomen. Als de
foto genomen wordt, hechten ze
belang aan hun houding. Achteraf
passen ze lichte bewerkingen toe als
bijsnijden, zwart-wit maken en tekst bij
de afbeelding plaatsen.
Anton (17 jaar) • “Het is fun om een
foto wat bij te kleuren of er een quote
bij te plaatsen, maar echt gaan
bijwerken is triestig. Foto’s waar veel
aan gesleuteld is, zie je zelden. De
makers krijgen ook harde commentaren
en de afbeeldingen staan vaak niet
lang online.”
Zowel het onderzoeksrapport van
Marion Duimel als de straatantwoorden
bewijzen dat jongeren veel bezig
zijn met nieuwe media. Voor velen
lonkt ook stiekem het sterrendom.
Toch blijven deze twee elementen
gescheiden. Weinig jongeren plaatsen
materiaal online om op te vallen of
door te breken. Ze houden er eerder
van hun digitale foto’s en opnamen met
vrienden te delen via netwerksites.
Uit de antwoorden die de Leuvense
jongeren gaven, bleek ook een
overwegend positieve toekomstvisie.
Voor 2011 wenst Krax alle jongeren
dan ook de moed en inspiratie om hun
dromen op een gezonde manier na te
jagen! ×
37 I KRAX