Download het rapport - Provincie Drenthe

III.
Het is te overwegen om de jaarlijkse betaling van de provincie aan de programmagemeente op te
kunnen schorten wanneer aannemelijk is dat er ten laste van de voorgaande jaarschijf nog geen
feitelijke bestedingen voor concrete projecten van stadsvernieuwing hebben plaatsgevonden.
Toelichting
Het onderzoek laat zien dat de programmagemeenten de feitelijke besteding van hun ISV-gelden naar
achteren schuiven. Bovendien worden ISV-gelden aangewend voor plankosten. De
programmafinanciering blijkt de programmagemeenten vooral te prikkelen om programma’s te maken
en bevat onvoldoende financiële prikkels om tot projectuitvoering te komen.
Het vertragen van de projectuitvoering leidt tot een ernstig doelmatigheidsverlies. De baten (laten we
zeggen: de aangepaste woningen) komen misschien wel vier jaar later beschikbaar dan mogelijk was
geweest. Niet alleen worden er zo baten gederfd. Tijdens deze periode zullen ook de bouwprijzen zijn
gestegen waardoor een geringer materieel effect wordt bereikt dan bij een tijdige besteding.
Het provinciebestuur kan de huidige provinciale verordening zo aanpassen dat het overmaken van de
jaarschijf geen automatisme meer is.
IV.
Het is te overwegen om programmagemeenten die met relatief hoge administratieve bestuurslasten te
maken krijgen, als gevolg van het meedoen aan de programmafinanciering - en daardoor relatief lage
baten produceren op het vlak van projectrealisatie - voortaan weer onder het regime van
projectfinanciering te brengen.
Bij de overgang van de ISV-1-periode naar de ISV-2-periode is besloten dat alle voormalige
programmagemeenten deze status behouden en ook in de lopende periode optreden als
programmagemeenten. Nu echter de gegevens uit de eindverantwoording beschikbaar komen en nu
ook de resultaten van het doelmatigheids- en doeltreffendheidsonderzoek voorliggen, kan worden
geconstateerd dat de gemeenten Coevorden, Hoogeveen en Meppel minder goed geëquipeerd zijn
dan de gemeente Assen om het spel van de programmafinanciering goed te spelen. Deze eerste drie
gemeenten hebben - in vergelijking met de gemeente Assen - een veel lagere realisatiegraad bereikt
bij het uitvoeren van ISV-projecten (zie hoofdstuk 3). De oorzaken kunnen liggen in onvoldoende
ervaring met projectmanagement, in een tekortschietende continuïteit, of in het ontbreken van
consensus over de langetermijnstrategie van stedelijke ontwikkeling en stedelijke vernieuwing. In zo’n
geval zou een gemeente baat kunnen hebben bij het regime van projectfinanciering. Dit regime kent
een grotere en directere doelmatigheidsprikkel en stelt minder hoge eisen aan de programmerings- en
planningscapaciteit. Zo kan worden voorkomen dat een relatief groot deel van de voor ISV
geoormerkte middelen en energie weglekken aan programmering, plankosten, monitoring, bestuurlijk
overleg en verantwoording. In plaats van naar binnen gekeerde energie is stedelijke vernieuwing
vooral gebaat bij naar buiten gerichte energie: richting marktpartijen, richting bewoners, richting
consumentenwensen. Indien toch gekozen wordt voor de relatief veeleisende vorm van
programmafinanciering bij een gemeente waarvan het projectmanagement nog niet helemaal aan de
maat is, rust op het provinciebestuur een zorgplicht om te bewerkstelligen dat de in het programma
opgenomen projecten ook een redelijke kans op daadwerkelijke realisatie hebben. Dit kan betekenen
dat de provincie een actieve rol speelt bij het obstakelvrij maken van de prioritaire projecten.
V.
Bij de beoordeling van de recent goedgekeurde ISV-projecten moet bij de verantwoording (in 2009)
een zwaarder gewicht worden toegekend aan a) de feitelijke realisatie en b) de multiplier.
66