download nummer 4 hier - Accountancy Nieuws
download nummer 4 hier - Accountancy Nieuws
download nummer 4 hier - Accountancy Nieuws
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
An<br />
strategie<br />
De toekomst van de<br />
jaarrekening<br />
Fou-Khan Tsang<br />
Het afgelopen jaar hebben wij binnen de SRA geprobeerd om een toekomstvisie op het<br />
accountantskantoor van 2020 te ontwikkelen. Maar alleen die visie is niet genoeg, de<br />
weg er naartoe is nog veel spannender. Want welke stappen moeten accountantskantoren<br />
de komende jaren zetten? Voor elk accountantskantoor is die weg anders; kantoren<br />
verschillen nu, en dat doen ze in 2020 nog steeds. Daarom hebben wij een aantal<br />
scenario’s geschetst die kunnen worden uitgerold.<br />
Voordat ik de verschillende scenario’s<br />
toelicht, is het verstandig om<br />
eerst eens naar de jaarrekening van vandaag<br />
te kijken. De jaarrekening vandaag<br />
is een stuk ambachtelijk werk dat door<br />
de accountant specifiek voor de klant<br />
wordt opgesteld. In logistieke termen<br />
zouden we spreken over semi-maatwerk;<br />
het werk is immers voor een gedeelte<br />
geautomatiseerd. Optellen, aftrekken,<br />
vermenigvuldigen en de lay-out<br />
laten we sinds een aantal jaren door een<br />
rapportgenerator uitvoeren. Hoewel we<br />
er over de lay-out eigenlijk nog steeds<br />
niet uit zijn, want het liefst zouden we<br />
net als vroeger de jaarrekening gewoon<br />
in een tekstverwerker willen uitwerken.<br />
En natuurlijk stellen we de jaarrekening<br />
wel goed op conform Titel 9 BW 2 en de<br />
Richtlijnen voor de jaarverslaggeving.<br />
Waarom? Omdat wij dat belangrijk vinden,<br />
niet omdat de klant erom vraagt.<br />
Wat weet de klant nu van de complexe<br />
regelgeving?<br />
De jaarrekening wordt ook voorzien van<br />
een samenstellingsverklaring. Nog meer<br />
ambachtelijk werk, waarbij we de administratie<br />
nog eens grondig omkeren en<br />
we de nodige aansluitingen zoeken en<br />
vinden. Jammer alleen dat het maatschappelijk<br />
verkeer de waarde van de<br />
samenstellingsverklaring maar niet wil<br />
zien. Anders gesteld: we bieden onze<br />
klant een all inclusive vakantie, of hij er<br />
nu om gevraagd heeft of niet.<br />
Proces<br />
Kijken we nog eens naar het proces van<br />
het samenstellen van de jaarrekening,<br />
dan zien we grote gelijkenissen met een<br />
logistiek proces. Van de grondstof administratieve<br />
bescheiden wordt het halffabrikaat<br />
administratie gemaakt. Hoewel<br />
een aantal kantoren dit geterugsourcet<br />
heeft naar de klanten (online boekhouden)<br />
of aan het administreren is met<br />
scan to-boeken en het dan outsourcet<br />
naar de softwareleverancier.<br />
Hierna is er het proces van het samenstellen,<br />
vaak nog ambachtelijk uitgevoerd,<br />
hoewel er nog steeds kantoren<br />
aan het kijken zijn of het geoutsourcet<br />
kan worden naar India, Zuid-Afrika of<br />
Suriname. Dit levert een eerste eindproduct<br />
voor de jaarrekening, maar we zijn<br />
nog niet klaar, want iets anders opgeteld<br />
levert dat uiteindelijk nog een laatste<br />
product op: de fiscale aangifte. Zoals ik<br />
al aangaf, een proces van semi-maatwerk.<br />
Maar wat als we volgens de logistieke<br />
wetten het klantorder-ontkoppelpunt<br />
gaan verleggen? Welke gevolgen<br />
heeft dit voor het proces en het businessmodel?<br />
In de volgende scenario’s<br />
wordt dit nader verklaard.<br />
Scenario 1: de papieren standaard<br />
jaarrekening<br />
Stel, we verschuiven het klantorder-ontkoppelpunt<br />
zodanig dat we geen semimaatwerk<br />
meer maken maar dat we verschuiven<br />
naar massaproductie.<br />
Misschien moeten we er dan voor zorgen<br />
dat de transformatie van administratieve<br />
bescheiden naar de administratie zodanig<br />
plaatsvindt dat dat voor alle klanten<br />
op dezelfde wijze gebeurt. Anders gesteld,<br />
we gaan de SBR/XBRL-code al toe-<br />
voegen bij het vastleggen van de basisbescheiden.<br />
Administreren wordt dan<br />
rapporteren. Het samenstellen van de administratie<br />
is dan alleen nog het op een<br />
andere wijze presenteren van de administratie.<br />
Door de uniforme codering wordt<br />
het ook eenvoudiger om een aantal controles<br />
verregaand te automatiseren. De<br />
klant krijgt uiteindelijk een standaardproduct.<br />
Het ligt voor de hand dat voor<br />
fiscale waarderingsgrondslagen wordt<br />
gekozen om ook het aangifteproces verder<br />
te integreren en te vereenvoudigen.<br />
Dit kan alleen werken indien het accountantskantoor<br />
een groot aantal identieke<br />
klanten heeft. Anders is het niet<br />
mogelijk om het proces zover te optimaliseren.<br />
Accountantskantoren die gaan<br />
voor dit scenario, dienen zich te specialiseren<br />
in één of meerdere branches. Ander<br />
marktsegment is natuurlijk de steeds<br />
groter wordende groep van zelfstandige<br />
professionals (zzp’ers). Het businessmodel<br />
zal veranderen; de vraag is of het<br />
mogelijk blijft om de prijs van de jaarrekening<br />
te bepalen door middel van uren<br />
maal tarief of dat er nieuwe prijsmodellen<br />
moeten worden bedacht. De kosten<br />
voor personeel zullen afnemen, maar de<br />
kosten voor ICT zullen daarnaast toenemen.<br />
En nog steeds komt de jaarrekening<br />
uit op papier.<br />
Scenario 2: de digitale standaard<br />
jaarrekening<br />
Het is maar een kleine stap van een papieren<br />
jaarrekening naar een digitale<br />
jaarrekening. En wat is digitaal? Een<br />
jaarrekening in pdf-formaat, een jaarrekening<br />
in een portaal of een interactieve<br />
jaarrekening op een iPad? Wat dat betreft<br />
is er niet één digitale jaarrekening;<br />
we zullen jaarrekeningen in de komende<br />
jaren steeds vaker in verschillende verschijningsvormen<br />
zien. Basis voor al<br />
deze jaarrekeningen zal echter wel het<br />
24 www.accountancynieuws.nl
Change language