download nummer 4 hier - Accountancy Nieuws

download nummer 4 hier - Accountancy Nieuws download nummer 4 hier - Accountancy Nieuws

accountancynieuws.nl
from accountancynieuws.nl More from this publisher
31.07.2014 Views

accountantscontrole An matie over deelnemingen, omzetsegmentatie of informatie over transacties met verbonden partijen. Het opnemen van deze informatie in de controleverklaring is al snel niet meer praktisch. Toelichtende paragrafen Iedere accountant zal bekend zijn met het de al dan niet verplichte toelichtende paragraaf. Als sprake is/was van onzekerheid inzake de continuïteit van de onderneming (Standaard 570), wordt door middel van een verplichte paragraaf in de verklaring de aandacht gevestigd op de in de toelichting beschreven situatie. Via een zogeheten onverplicht toelichtende paragraaf kan de accountant wijzen op bepaalde informatie in de toelichting, zodat gebruikers hierop extra alert kunnen zijn. In de herziene Standaard 706 spreekt men niet meer van verplicht of onverplicht toelichtende paragrafen, maar van ‘paragrafen ter benadrukking van aangelegenheden’. Door middel van deze paragrafen vestigt de accountant de aandacht op zaken die reeds op adequate wijze in het financiële overzicht zijn verwerkt of toegelicht. In de terminologie van de vorige Standaarden betreft dit zowel de verplichte als de onverplicht toelichtende paragraaf. Middels een paragraaf ter benadrukking van aangelegenheden kan dus geen vervanging van of aanvulling op toelichtingen plaatsvinden, die eigenlijk in de door het management opgestelde financiële overzicht hadden moeten staan. Standaard 706 kent daarnaast de ‘paragraaf inzake overige aangelegenheden’. Hierbij gaat het om het benadrukken van andere zaken dan die, welke reeds zijn weergegeven of toegelicht in het finan cieel overzicht, maar waarvan de accountant vindt dat het belangrijk is om dit te communiceren voor het begrip van gebruikers. Dit is dus nieuw ten opzichte van de vorige versie van Standaard 706. Het kan hierbij gaan om zaken rondom de controle zelf, de verantwoordelijkheden van de accountant of de controleverklaring. Als voorbeelden van degelijke ‘ Overige aangelegenheden’ kunnen worden genoemd een beschrijving van de (beperkte) verspreidingskring, of een toelichting op het doel van de controleverklaring. Deze additionele paragraaf is uitdrukkelijk niet bedoeld om toelichtingen te verstrekken die eigenlijk in de door het management opgestelde ‘Oude’ accountantsverklaring naast ‘nieuwe’ controleverklaring *) *)Hieronder staat de ‘oude’ accountantsverklaring naast de ‘nieuwe’ controleverklaring, uitgaande van een verklaring bij een jaarrekening. Voor nadere toelichting zijn verwijzingen naar de relevante paragrafen in de COS opgenomen. ‘Oude’ accountantsverklaring ‘Nieuwe’ Controleverklaringen vanaf 15-12-2010 Onderdeel van de verklaring Onderdeel van de verklaring Verwijzing naar Standaard: Aan: Opdrachtgever ACCOUNTANTSVERKLARING CONTROLEVERKLARING VAN DE 700.21 ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: de AvA en directie 700.22 Verklaring betreffende de jaarrekening Verantwoordelijkheid van het bestuur Verantwoordelijkheid van de accountant Onderbouwing van het oordeel (met beperking, oordeelonthouding of afkeuring) Oordeel betreffende de jaarrekening Toelichting (Verwijzing naar toelichting inzake een onzekerheid, bijv. een rechtszaak) Toelichting (Verwijzing naar toelichting inzake onzekerheid continuïteit) n.v.t. Verklaring betreffende andere wettelijke voorschiften en/of voorschriften van regelgevende instanties Bijv: jaarverslag (2:393 lid 5) Verklaring betreffende de jaarrekening Verantwoordelijkheid van het bestuur Verantwoordelijkheid van de accountant Onderbouwing van het oordeel (met beperking, oordeelonthouding of afkeuring) 700.23 700.24-27 700.28-33 705, met name 705.16-21 Oordeel betreffende de jaarrekening 700.34-37 705.22-25 Benadrukking van een onzekerheid in de jaarrekening (Bijv. vanwege een rechtszaak; verwijzing naar toelichting van de jaarrekening) Benadrukking van onzekerheid omtrent de continuïteit (Verwijzing naar toelichting van de jaarrekening) Overige aangelegenheden (Andere zaken dan reeds in jaarrekening toegelicht) Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Bijv. jaarverslag (2:393 lid 5) en Overige gegevens 706.6-7 706.A1-A4 706.6-7 570.19 706.8 706.A5-A11 700.38-39 Plaats en datum Plaats, datum 700.41 Naam accountantspraktijk Naam accountantspraktijk 700.40 Naam / ondertekening accountant Naam / ondertekening accountant 700.40 financieel overzicht hadden moeten staan. In beide gevallen (paragraaf ter benadrukking van aangelegenheden en paragraaf inzake overige aangelegenheden) is dit logisch en volgt dit uit Standaard 706. Immers, daarbij gaat het om nadere toelichtingen die géén impact hebben op het oordeel van de accountant. Als wél sprake is van een bevinding die gevolgen heeft voor het oordeel, komt Standaard 705 om de hoek kijken. Scheidslijn niet helder? Toch kan ik me voorstellen dat de scheidslijn, zeker voor gebruikers, wellicht niet altijd duidelijk is. Immers, op grond van Standaard 705 moet de accountant aanvullingen geven in de paragraaf ‘Onderbouwing van het oordeel’ indien betreffende informatie ontbreekt of ontoereikend is in het door het management opgestelde financiële overzicht, en daarmee dus impact heeft op het oordeel. Op grond van Standaard 706 mag de accountant geen aanvullingen geven die eigenlijk voor rekening van het management hadden moeten komen. Subtiel verschil, en in het licht van de accountantsverantwoordelijkheden begrijpelijk, maar voor het maatschappelijk verkeer wellicht wat minder voor de hand liggend. Hier ligt mijns inziens nog ruimte voor meer ‘clarity’. An D.W.S. van Onzenoort RA is verbonden aan het Bureau Vaktechniek van BDO Accountants & Adviseurs en Associate Lector aan Fontys Hogeschool voor Financieel Management te Eindhoven. 1. NBA Praktijkhandreiking 1115, d.d. 24 januari 2011 inzake ‘Aanpassing van het oordeel in de controleverklaring bij materiële tekortkomingen in de toelichting op de jaarrekening’. 2. Zie hiervoor de brochure ‘Controleverklaringen.Nieuwe stijl, heldere taal’ www.accountancynieuws.nl 19

column An Jan Joling Geheimhouding versus transparantie I n de praktijk komt regelmatig de vraag aan de orde in hoeverre de cliënt of zijn rechtsopvolger, zoals de curator, recht heeft op stukken uit het accountantsdossier. De wet- en regelgeving, jurisprudentie en literatuur leveren een onderbouwing voor de doctrine dat de auditfiles eigendom zijn van de accountant en dat de klant daarop geen recht heeft. In toenemende mate staat dat standpunt onder druk. Hoewel geheimhouding al vele jaren deel uitmaakt van de gedragsregels voor accountants, past het steeds minder in een tijd waarin de maatschappij transparantie eist. Een wetswijziging is dan ook gewenst, zo valt in de vakliteratuur te lezen. De regels voor geheimhouding vinden we allereerst als een van de vijf fundamentele beginselen in de VGC: de accountant onthoudt zich van het bekend maken van vertrouwelijke informatie, die hij in het kader van zijn beroepsmatig of zakelijk optreden heeft verkregen. Uitzondering is, onder voorwaarden, dat hij door zijn cliënt is gemachtigd tot bekendmaking over te gaan, of indien beroepshalve of op basis van een wettelijk voorschrift een plicht tot openbaarmaking bestaat. De bepaling A-140 vult dit verder in: de wettelijke plicht tot informatieverstrekking ziet onder meer op het optreden als getuige in een gerechtelijke procedure, de meldingsplicht onder de Wwft en ten opzichte van de AFM inzake de WTA. De accountant kan beroepshalve in een situatie komen te verkeren waarin wordt gevraagd om in het kader van het maatschappelijk belang vertrouwelijke informatie te verstrekken, dus zonder dat daar een wettelijke verplichting als geduid in A-140 aan de orde is. De accountant moet dan in zijn besluitvorming de belangen van alle betrokken partijen afwegen en de kwaliteit van de informatie in zijn dossier in aanmerking nemen. Die afweging moet ook worden gemaakt als er in die situatie toestemming is verleend tot informatieverstrekking door de cliënt. In het dossier van de accountant moet onderscheid worden gemaakt tussen enerzijds gegevens uit de administratie van de cliënt afkomstig, en anderzijds eigen controlebevindingen en vastleggingen daaromtrent van de accountant. Voor wat betreft de van de cliënt afkomstige gegevens (zoals kopieën van betalingsdocumenten, debiteurenlijsten en kostenspecificaties) geldt dat deze eigendom kunnen zijn van de cliënt, wat de cliënt in beginsel recht geeft op de stukken. Indien dat het geval is, wordt aangenomen – zo blijkt uit de tuchtrechtspraak hieromtrent – dat het in strijd met de beroepsregels is om die stukken achter te houden indien de cliënt om de stukken vraagt (ook indien de cliënt bijvoorbeeld niet betaalt). COS 230 inzake de controledocumentatie geeft aan wat tot het accountantsdossier behoort: de controleprogramma’s en checklists, (cijfer)analyses, memoranda en andere vastleggingen van controlewerkzaamheden. Deze ‘controleaantekeningen’ zijn eigendom van de accountant. Correspondentie e.d. behoort ook tot de controledocumentatie, maar het begrip eigendom is daarop niet eenduidig toepasbaar. COS 230 bevat overigens geen bepalingen over de verstrekking van informatie uit het dossier; daarvoor moeten we bij de VGC zijn. Er is verder weinig guidance voor de accountant. In het civiele recht of tuchtrecht komt deze problematiek niet of nauwelijks aan de orde. Een in de praktijk gehanteerde benadering hierbij is wel: alles wat dient ter onderbouwing van posten in de jaarrekening valt in de categorie ‘eigendom cliënt’. Bij wettelijke controles zijn ook de geheimhoudingsverplichtingen van de WTA van toepassing. Deze zijn nog strikter dan in de VGC: onder de WTA geldt alleen een uitzondering voor opheffing van de geheimhoudingsverplichting krachtens wettelijk voorschrift tot mededeling. Met de op handen zijnde wijziging van het Bta wordt dit regime verruimd, waarbij ook de vrijwillige informatieverstrekking mogelijk wordt. De indruk is dat de AFM in de praktijk al toezicht houdt op basis van de gewijzigde bepalingen in het Bta. Daarnaast is het de vraag wanneer en hoe op grond van een maatschappelijk belang, zoals genoemd in COS 140, moet worden gehandeld? Wanneer is er sprake van de situatie waarin de accountant beroepshalve is komen te verkeren en waarin wordt gevraagd om vertrouwelijke informatie te verstrekken zonder dat daar een wettelijke verplichting als geduid in A-140.7 aan de orde is? De accountant moet dan volgens A 140.8 in zijn besluitvorming de belangen van alle betrokken partijen afwegen en de kwaliteit van de informatie in zijn dossier in aanmerking nemen. Die (lastige) afweging moet ook worden gemaakt als er toestemming is verleend tot informatieverstrekking door de cliënt. An Jan Joling, partner bij NautaDutilh. www.accountancynieuws.nl 21

accountantscontrole<br />

An<br />

matie over deelnemingen, omzetsegmentatie<br />

of informatie over transacties met<br />

verbonden partijen. Het opnemen van<br />

deze informatie in de controleverklaring<br />

is al snel niet meer praktisch.<br />

Toelichtende paragrafen<br />

Iedere accountant zal bekend zijn met het<br />

de al dan niet verplichte toelichtende paragraaf.<br />

Als sprake is/was van onzekerheid<br />

inzake de continuïteit van de onderneming<br />

(Standaard 570), wordt door middel van<br />

een verplichte paragraaf in de verklaring de<br />

aandacht gevestigd op de in de toelichting<br />

beschreven situatie. Via een zogeheten onverplicht<br />

toelichtende paragraaf kan de accountant<br />

wijzen op bepaalde informatie in<br />

de toelichting, zodat gebruikers <strong>hier</strong>op extra<br />

alert kunnen zijn. In de herziene Standaard<br />

706 spreekt men niet meer van verplicht<br />

of onverplicht toelichtende<br />

paragrafen, maar van ‘paragrafen ter benadrukking<br />

van aangelegenheden’. Door<br />

middel van deze paragrafen vestigt de accountant<br />

de aandacht op zaken die reeds<br />

op adequate wijze in het financiële overzicht<br />

zijn verwerkt of toegelicht. In de<br />

terminologie van de vorige Standaarden<br />

betreft dit zowel de verplichte als de onverplicht<br />

toelichtende paragraaf. Middels een<br />

paragraaf ter benadrukking van aangelegenheden<br />

kan dus geen vervanging van of<br />

aanvulling op toelichtingen plaatsvinden,<br />

die eigenlijk in de door het management<br />

opgestelde financiële overzicht hadden<br />

moeten staan. Standaard 706 kent daarnaast<br />

de ‘paragraaf inzake overige aangelegenheden’.<br />

Hierbij gaat het om het benadrukken<br />

van andere zaken dan die, welke<br />

reeds zijn weergegeven of toegelicht in het<br />

finan cieel overzicht, maar waarvan de accountant<br />

vindt dat het belangrijk is om dit<br />

te communiceren voor het begrip van gebruikers.<br />

Dit is dus nieuw ten opzichte van<br />

de vorige versie van Standaard 706. Het<br />

kan <strong>hier</strong>bij gaan om zaken rondom de controle<br />

zelf, de verantwoordelijkheden van de<br />

accountant of de controleverklaring. Als<br />

voorbeelden van degelijke ‘ Overige aangelegenheden’<br />

kunnen worden genoemd een<br />

beschrijving van de (beperkte) verspreidingskring,<br />

of een toelichting op het doel<br />

van de controleverklaring. Deze additionele<br />

paragraaf is uitdrukkelijk niet bedoeld<br />

om toelichtingen te verstrekken die eigenlijk<br />

in de door het management opgestelde<br />

<br />

‘Oude’ accountantsverklaring naast ‘nieuwe’ controleverklaring *)<br />

*)Hieronder staat de ‘oude’ accountantsverklaring naast de ‘nieuwe’ controleverklaring,<br />

uitgaande van een verklaring bij een jaarrekening. Voor nadere toelichting<br />

zijn verwijzingen naar de relevante paragrafen in de COS opgenomen.<br />

‘Oude’ accountantsverklaring ‘Nieuwe’ Controleverklaringen vanaf 15-12-2010<br />

Onderdeel van de verklaring Onderdeel van de verklaring Verwijzing naar<br />

Standaard:<br />

Aan: Opdrachtgever<br />

ACCOUNTANTSVERKLARING CONTROLEVERKLARING VAN DE 700.21<br />

ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT<br />

Aan: de AvA en directie 700.22<br />

Verklaring betreffende de<br />

jaarrekening<br />

Verantwoordelijkheid van het<br />

bestuur<br />

Verantwoordelijkheid van de<br />

accountant<br />

Onderbouwing van het oordeel<br />

(met beperking, oordeelonthouding<br />

of afkeuring)<br />

Oordeel betreffende de<br />

jaarrekening<br />

Toelichting<br />

(Verwijzing naar toelichting inzake<br />

een onzekerheid, bijv.<br />

een rechtszaak)<br />

Toelichting<br />

(Verwijzing naar toelichting inzake<br />

onzekerheid continuïteit)<br />

n.v.t.<br />

Verklaring betreffende andere<br />

wettelijke voorschiften en/of voorschriften<br />

van regelgevende instanties<br />

Bijv: jaarverslag (2:393 lid 5)<br />

Verklaring betreffende de<br />

jaarrekening<br />

Verantwoordelijkheid van het<br />

bestuur<br />

Verantwoordelijkheid van de<br />

accountant<br />

Onderbouwing van het oordeel<br />

(met beperking, oordeelonthouding<br />

of afkeuring)<br />

700.23<br />

700.24-27<br />

700.28-33<br />

705, met name<br />

705.16-21<br />

Oordeel betreffende de jaarrekening 700.34-37<br />

705.22-25<br />

Benadrukking van een onzekerheid<br />

in de jaarrekening<br />

(Bijv. vanwege een rechtszaak;<br />

verwijzing naar toelichting van de<br />

jaarrekening)<br />

Benadrukking van onzekerheid<br />

omtrent de continuïteit<br />

(Verwijzing naar toelichting van de<br />

jaarrekening)<br />

Overige aangelegenheden<br />

(Andere zaken dan reeds in<br />

jaarrekening toegelicht)<br />

Verklaring betreffende overige bij of<br />

krachtens de wet gestelde eisen<br />

Bijv. jaarverslag (2:393 lid 5) en<br />

Overige gegevens<br />

706.6-7<br />

706.A1-A4<br />

706.6-7<br />

570.19<br />

706.8<br />

706.A5-A11<br />

700.38-39<br />

Plaats en datum Plaats, datum 700.41<br />

Naam accountantspraktijk Naam accountantspraktijk 700.40<br />

Naam / ondertekening accountant Naam / ondertekening accountant 700.40<br />

financieel overzicht hadden moeten staan.<br />

In beide gevallen (paragraaf ter benadrukking<br />

van aangelegenheden en paragraaf<br />

inzake overige aangelegenheden) is dit logisch<br />

en volgt dit uit Standaard 706. Immers,<br />

daarbij gaat het om nadere toelichtingen<br />

die géén impact hebben op het<br />

oordeel van de accountant. Als wél sprake<br />

is van een bevinding die gevolgen heeft<br />

voor het oordeel, komt Standaard 705 om<br />

de hoek kijken.<br />

Scheidslijn niet helder?<br />

Toch kan ik me voorstellen dat de scheidslijn,<br />

zeker voor gebruikers, wellicht niet<br />

altijd duidelijk is. Immers, op grond van<br />

Standaard 705 moet de accountant aanvullingen<br />

geven in de paragraaf ‘Onderbouwing<br />

van het oordeel’ indien betreffende<br />

informatie ontbreekt of ontoereikend is in<br />

het door het management opgestelde financiële<br />

overzicht, en daarmee dus impact<br />

heeft op het oordeel. Op grond van Standaard<br />

706 mag de accountant geen aanvullingen<br />

geven die eigenlijk voor rekening<br />

van het management hadden moeten komen.<br />

Subtiel verschil, en in het licht van de<br />

accountantsverantwoordelijkheden begrijpelijk,<br />

maar voor het maatschappelijk verkeer<br />

wellicht wat minder voor de hand liggend.<br />

Hier ligt mijns inziens nog ruimte<br />

voor meer ‘clarity’. An<br />

D.W.S. van Onzenoort RA is verbonden aan het<br />

Bureau Vaktechniek van BDO Accountants & Adviseurs<br />

en Associate Lector aan Fontys Hogeschool<br />

voor Financieel Management te Eindhoven.<br />

1. NBA Praktijkhandreiking 1115, d.d. 24 januari<br />

2011 inzake ‘Aanpassing van het oordeel in de<br />

controleverklaring bij materiële tekortkomingen<br />

in de toelichting op de jaarrekening’.<br />

2. Zie <strong>hier</strong>voor de brochure ‘Controleverklaringen.Nieuwe<br />

stijl, heldere taal’<br />

www.accountancynieuws.nl 19

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!