Een nieuwe heup door een resurfacing operatie - Catharina ...

Een nieuwe heup door
een resurfacing operatie
Informatie over de operatie en de opname
Orthopedie

Inhoudsopgave
Inleiding................................................................................................................... 3
De heup en heupslijtage ......................................................................................... 4
Behandeling van heupartrose................................................................................. 5
Wat houdt een heup resurfacing operatie in?......................................................... 7
Voorbereiding thuis ............................................................................................... 11
Uw opname........................................................................................................... 12
Na uw opname...................................................................................................... 17
Leefregels voor thuis............................................................................................. 19
Meest gestelde vragen na het plaatsen van een resurfacing heupprothese........ 20
Tot slot .................................................................................................................. 23
Ruimte voor uw vragen of aantekeningen ............................................................ 23
© Catharina-ziekenhuis
Michelangelolaan 2
Postbus 1350
5602 ZA Eindhoven
040 - 239 9111
Patiëntenvoorlichting
Ort/Een nieuwe heup door een resurfacing operatie/ 15-11-2010
2

Inleiding
De orthopedisch chirurg heeft u geadviseerd om uw heup te laten vervangen door
een kunstheup (heupprothese). De methode die u is voorgesteld heet de
resurfacing operatie. In deze folder vindt u meer informatie over deze operatie en
over de opname. U kunt zo de door de chirurg al gegeven informatie nog eens
rustig doorlezen.
Het herstel vraagt veel wilskracht en inspanning van u en uw familieleden. Een
goede voorbereiding bespaart u onnodige moeite en teleurstelling achteraf. Om
goed voorbereid te zijn, is het belangrijk dat u voldoende kennis heeft over het
heupgewricht, slijtage van het heupgewricht en de operatieve vervanging van dit
gewricht door een kunstheup. In deze brochure vindt u hier meer informatie over.
Het is belangrijk dat u deze informatie leest en begrijpt. Als u na het lezen van
deze folder vragen heeft, stel deze dan gerust aan uw behandelend arts, of de
verpleegkundigen van de afdeling Orthopedie. Het is goed u te realiseren dat
voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan hier is beschreven.
3

De heup en heupslijtage
Een heup wordt gevormd door een dijbeenbot en het bekken. Het dijbeenbot
(femur) heeft een ronde kop (femurkop) die in de heupkom van het bekken past.
Dit heet het heupgewricht. De kop en de kom zijn bekleed met kraakbeen.
Kraakbeen is glad en soepel en vormt zo een glijdende laag.
Bij heupslijtage, heupartrose genoemd, is het kraakbeen (de glijdende laag) van
het heupgewricht versleten. Het is dun, onregelmatig geworden of helemaal
verdwenen. Een versleten heup komt niet alleen op latere leeftijd vaak voor,
maar kan ook bij jongere mensen voorkomen.
4

Pijn kan in de lies en in de bilstreek optreden en kan doortrekken naar de
voorkant van het bovenbeen tot in de knie. Bovendien kan het gewricht steeds
stijver worden. Er kunnen klachten zijn van startpijn en start stijfheid. Dit treedt op
vooral na de nachtrust en na het zitten. Deze startpijn en -stijfheid verdwijnen
wanneer er een tijdje bewogen is. Als de slijtage zich doorzet, nemen de klachten
toe. Gelukkig kan een versleten heup vervangen worden door een kunstheup. In
uw geval gebruikt de orthopedisch chirurg hiervoor de resurfacing prothese.
Meerover deze prothese leest u verderop in deze brochure.
Behandeling van heupartrose
Wanneer sprake is van heupartrose, is het soms nodig dat u uw leefgewoonten
aanpast. Uw klachten kunnen behandeld worden met medicijnen en fysiotherapie,
maar er kan ook een heupoperatie uitgevoerd worden.
Leefgewoonten
Omdat de pijn bij heupartrose toeneemt bij lopen en belasten, is dit een reden om
uit eigen beweging af te zien van lange wandelingen, zwaar tillen en dergelijke.
5

U moet echter niet alles laten, want het is belangrijk om in beweging te blijven.
Let u hierbij op het volgende:
Zorg ervoor, dat de pijngrens weinig of niet overschreden wordt. Veel
kleine stukjes bewegen is dus beter dan een lange afstand. Voor langere
trajecten is het beter om te fietsen.
Bij het lopen kan de pijnlijke heup ontlast worden door een wandelstok te
gebruiken. Gebruik hierbij de stok aan de kant van de goede heup .
Zwemmen is voor u een sport bij uitstek, want u gebruikt hierbij namelijk
alle spieren zonder dat u uw heup teveel belast. Een aantal zwembaden
beschikt over een therapeutisch bad (water 30°Celsius, lucht 32°Celsius).
Mensen met gewrichtsklachten vinden deze temperatuur meestal zeer
aangenaam.
Warme kleding, een elektrische deken en een warm bad hebben een
gunstig effect op de pijn.
Overwicht is een extra belasting voor de heup. Afvallen is dan
noodzakelijk. Bovendien is het operatierisico bij een slanke patiënt veel
kleiner dan bij een te zware patiënt en verloopt de revalidatie na de
operatie vaak makkelijker.
Pijnstillende medicijnen
De heuppijn kan door een groot aantal medicijnen worden onderdrukt. Het
slijtageproces zelf wordt er echter niet door geremd. Het is verstandig om het
gebruik van pijnstillers beperkt te houden, bijvoorbeeld alleen voor nachtelijke pijn
of bij een belangrijke gebeurtenis waar u graag pijnvrij voor wilt zijn.
Fysiotherapie
Het doel van fysiotherapie is het heupgewricht en de spieren goed beweeglijk en
soepel te houden. Ook kunt u met behulp van fysiotherapie het gebruik van een
hulpmiddel oefenen, zoals een wandelstok of looprek. Als voorbereiding op een
heupoperatie leert u met twee krukken lopen.
6

Wat houdt een heup resurfacing operatie in?
Heup resurfacing (ofwel hip-resurfacing) is een operatie waarbij een kunstheup
wordt geplaatst op een zogenoemde botsparende manier. Resurfacing is
afgeleid van het Engelse woord surface, dat oppervlak betekent. Resurfacing is
letterlijk vertaald: oppervlak vernieuwing.
Bij de resurfacing prothese blijft de heupkop grotendeels intact.
Alleen de beschadigde kraakbeenlaag met daaronder een laagje van het bot
worden weggehaald; er wordt dus een nieuw oppervlak (surface) gemaakt.
Ter vervanging van de kraakbeenlaag wordt een metalen dop aangebracht. Deze
prothese, die een beetje aan een fietsbel doet denken, wordt met botcement op
de eigen heupkop vastgezet. Het bijbehorende metalen kommetje wordt in het
bekken geplaatst zonder cement. Het klemt zichzelf vast, dit is een zogenaamde
ingroei- prothese.
Kop
cup
Beide prothese delen zijn van een zeer slijtvast metaal vervaardigd. Voor de mate
van slijtage is de hardheid van het materiaal belangrijk. Hoe harder het metaal,
hoe gladder het gepolijst kan worden.
7

De operatie:
Eerst wordt de heupkom voorzien van een goed passende metalen kunstkom. De
maat van de heupkom verschilt per persoon. Daarna wordt de natuurlijke
heupkop zo bijgeschaafd dat de fietsbel prothese er goed overheen past.
Doordat de natuurlijke stand van de heupkop ten opzichte van de kom niet
verandert, blijft het draaipunt hetzelfde. De beweging van het kunstgewricht
benadert hierdoor heel dicht de natuurlijke beweging van een gezonde heup. Dit
geeft een zeer goede stabiliteit
De implantaten zijn specifiek ontwikkeld voor jonge, actieve patiënten met
heupproblemen. Voorwaarde is een goede botdensiteit (botdichtheid). Daarom
geldt bij de man een leeftijdslimiet van 60 a 65 jaar en bij de vrouw van 55 a 60
jaar. Dit vanwege mogelijke osteoporose(botontkalking) op oudere leeftijd. Een
stevige heuphals is noodzakelijk en dit is vaak een zwakke plaats bij osteoporose.
Opmerkelijk is dat een resurfacing prothese voor patiënten vaak heel natuurlijk
aanvoelt. Een ander belangrijk winstpunt bij de resurfacing techniek is, dat er later
altijd nog een klassieke prothese geplaatst kan worden.
De risico s die bij deze operatie horen zijn hetzelfde als bij een klassieke
heupoperatie. Dit geldt ook voor de kans op complicaties. Het litteken dat
gemaakt wordt bij een recurfacing kan iets groter zijn dan bij een standaard
heupoperatie, omdat meer ruimte nodig is om de prothese goed te plaatsen.
8

Figuur 1 figuur 2 figuur 3
gezond heupgewricht klassieke heupprothese heup resurfacing
Bij de klassieke (conventionele) heupprothese (figuur 2) wordt de heupkop
afgezaagd en het gehele heupgewricht vervangen door een prothese. De
heupkop wordt dus verwijderd van het bovenbeen en vervangen door een
metalen steel met hierop een bolletje. In het bekken wordt een bijpassend
kommetje geplaatst.
9

Vóór uw opname
U hebt samen met uw arts besloten om een heup resurfacing operatie te laten
uitvoeren. We proberen op dezelfde dag dat dit besloten is, met u een afspraak te
plannen voor een zogeheten intakegesprek.
Het intakegesprek
In dit gesprek bespreekt een intakeverpleegkundige verschillende zaken met u
zoals uw eerdere ziekenhuiservaringen, ziektebeloop en uw actuele
medicijngebruik. Mogelijk komen er bijzonderheden naar boven waarmee
rekening kan worden gehouden tijdens uw opname. Vervolgens wordt uw
thuissituatie in kaart gebracht. Als na uw ontslag thuis problemen worden
verwacht, wordt de transferverpleegkundige ingeschakeld. Deze zorgt dan dat
thuiszorg wordt geregeld, of dat u (tijdelijk) naar een verpleeg- of verzorgingshuis
kunt. Verder wordt de algemene gang van zaken tijdens een opname uitgelegd.
De intakeverpleegkundige beantwoordt uw vragen, geeft u informatiefolders die
voor u belangrijk zijn en licht deze toe. Hierin staat onder meer beschreven wat u
zelf thuis aan voorbereiding moet doen. Daarom is het belangrijk dat u deze
folders thuis goed doorneemt en eventuele zaken van tevoren regelt.
Pre-operatieve screening
Voordat u wordt opgenomen wordt u voor onderzoek van uw algemene
gezondheid doorverwezen naar de polikliniek pre-operatieve screening (PPOS,
1e etage, route 30). Hiervoor is geen afspraak nodig en dit kunt u meestal ook
dezelfde dag doen. Op deze polikliniek moet u een vragenlijst over uw medische
geschiedenis invullen. Een arts stelt u aanvullende vragen over bijvoorbeeld uw
gezondheid, medicijngebruik, allergieën, doorgemaakte ziekten en eerdere
operaties. Als er iets niet helemaal duidelijk is, of u heeft aanvullende vragen,
vraag het dan gerust. Ook worden afspraken met u gemaakt voor eventuele
aanvullende onderzoeken, zoals een ECG (hartfilmpje), bloedonderzoek en soms
röntgenfoto's van de longen. Het is ook mogelijk dat u op advies van de arts wordt
doorverwezen naar de internist, cardioloog of longarts voor verder onderzoek. Dit
is afhankelijk van uw leeftijd en medische geschiedenis.
De verdoving
De verdoving kan plaatsvinden via een ruggenprik, eventueel gecombineerd met
een roesje (zodat u slaapt), of onder algehele narcose. De anesthesist bespreekt
dit met u.
10

Voorbereiding thuis
Belangrijk!
Gebruikt u bloedverdunnende medicijnen? Bespreek dit dan met uw behandelend
arts en/of de anesthesist. Deze medicijnen kunnen tijdens en na de operatie meer
bloedverlies geven.
Het is belangrijk dat u thuis het volgende geregeld hebt voordat u wordt
opgenomen:
Probeer zoveel mogelijk zaken vóór de opname geregeld te hebben,
zoals eventuele hulp van een mantelzorger (mensen die als het nodig is,
tijdelijk voor u kunnen zorgen wanneer u weer thuis bent);
Regel vóór uw opname de volgende hulpmiddelen: twee krukken, een
toiletverhoger, een helping hand en een lange schoenlepel. U kunt
hiervoor terecht bij een thuiszorgwinkel.
Zorg dat obstakels in huis uit de weg zijn, zodat u zich makkelijk en veilig
thuis kunt bewegen met krukken. Denk hierbij aan zaken waar u over
kunt struikelen of tegenaan kunt lopen;
Plaats eventueel (tijdelijk) een bed op de begane grond;
U mag niet zelf naar huis rijden. Regel daarom van tevoren dat iemand
anders u komt ophalen wanneer u weer naar huis mag. Het verdient de
voorkeur om in een auto met hoge instap naar huis te gaan.
Probeer alvast thuis te wennen aan het slapen op de rug, want dat is na
de operatie drie maanden noodzakelijk.
De verpleging onthaart uw heup als dit nodig is ter voorbereiding op uw
operatie. Doe dit niet zelf van tevoren! Dit kan wondjes of uitslag
veroorzaken en een reden zijn om u niet te kunnen opereren.
Het is verstandig om vóór uw operatie contact op te nemen met een
fysiotherapeut. Deze kan u spierversterkende oefeningen geven,
waardoor uw revalidatie sneller verloopt. Ook leert u alvast met krukken
lopen. U krijgt hiervoor op de polikliniek een machtiging.
Wat neemt u mee naar het ziekenhuis?
Wanneer u voor de opname naar het ziekenhuis komt, neemt u naast de
gebruikelijke zaken als nachtgoed en toiletartikelen het volgende mee:
Alle medicijnen die u normaal thuis gebruikt, voor minimaal 24 uur. Neem
deze als het kan mee in de originele verpakking;
11

Gemakkelijke kleding voor ten minstens vier dagen. Het is de bedoeling
dat u vanaf de eerste dag na de operatie uw eigen kleding en schoenen
draagt;
Stevige schoenen die ruim zitten vanwege het tijdelijk dikker worden van
de voet na de operatie;
Twee krukken;
Uw opname
De dag van de opname
Algemene informatie over een opname in het Catharina-ziekenhuis, vindt u in de
folder Opnamewijzer , die u hebt gekregen. Lees ook deze informatie goed door,
vóór uw opname.
Voorbereiding thuis
Vanaf 24.00 uur s nachts vóór uw operatie, mag u niet meer eten, drinken of
roken.
De dag van de opname
Meestal wordt u op de dag van de operatie opgenomen op de verpleegafdeling
Orthopedie. Wanneer uw behandelend arts of anesthesist u uitgebreider wil
onderzoeken of voorbereiden, kan het nodig zijn u eerder op te nemen.
Opnamegesprek
Een verpleegkundige voert met u een opnamegesprek. In dit gesprek wordt de
informatie uit het intakegesprek nog eens met u doorgenomen op mogelijke
veranderingen.
Als u overgevoelig bent voor een bepaalde stof, dan moet u dit laten weten aan
de verpleegkundige van de afdeling. Als u wondjes of infecties heeft, is het
belangrijk dat u dit doorgeeft aan de verpleegkundige. Hierdoor kan de
operatiewond geïnfecteerd raken. De operatie moet dan mogelijk worden
uitgesteld. Op het been dat geopereerd moet worden, wordt een pijl gezet.
12

De dag van de operatie
De verpleging treft de laatste voorbereidingen. Uw bed wordt op een speciale
manier opgemaakt. Ook krijgt u een operatiejasje aan, een armbandje met uw
gegevens om en (indien afgesproken) medicijnen om rustig te worden. Als u een
gebitsprothese heeft moet u deze uitdoen. Sieraden moeten af en make-up en
nagellak moet verwijderd worden. Daarna brengt een verpleegkundige u in bed
naar de operatieafdeling. U gaat eerst naar de voorbereidingskamer, waar een
verpleegkundige u opvangt en u verder voorbereidt. Vervolgens gaat u naar de
operatiekamer.
De operatie
In de operatiekamer legt men u op de operatietafel. Dan brengt een
anesthesieverpleegkundige een infuus bij u in. Via het infuus krijgt u vocht en
medicijnen toegediend. Dan wordt de ruggenprik gezet of wordt u onder algehele
narcose gebracht. Hierna draaien wij u op uw zij.
Vervolgens krijgt u antibiotica toegediend en mogelijk medicijnen die u rustig
maken. Uw heup en been worden bestreken met jodium en er worden steriele
doeken over u heen gelegd, behalve over uw heup. Als u verdoofd bent, wordt de
resurfacing heup geplaatst.
In het wondgebied wordt soms een slangetje (drain) gelegd, waardoor het
wondvocht kan aflopen naar een flesje dat er aan vastzit. Daarna wordt de wond
dichtgemaakt. De operatie duurt anderhalf tot tweeënhalf uur.
13

Mogelijke risico s en complicaties
De risico s en complicaties die bij deze operatie horen zijn vrijwel hetzelfde als bij
een klassieke heupoperatie:
Infecties
Om infecties te voorkomen krijgt u tijdens en mogelijk ook ná de operatie
antibiotica.
Trombose en longembolie
Trombose en longembolie
Bij trombose ontstaan er bloedstolsels in de bloedvaten. Als bloedstolsels een
bloedvat afsluiten, ontstaat een embolie. Het weefsel dat door dit bloedvat wordt
voorzien van zuurstof, krijgt dan te weinig bloed. Hierdoor kan schade aan dat
weefsel ontstaan. Om dit te voorkomen krijgt u een bloedverdunnend medicijn,
tenzij uw arts u iets anders voorschrijft. Wanneer u al bekend bent bij de
trombosedienst, is dit waarschijnlijk anders. Uw arts bespreekt dit dan met u.
Uit de kom raken (luxatie) van de heup
Dit kan iedereen overkomen in de eerste twaalf weken na de operatie. De reden
hiervoor is dat het kapsel rond de heup zich nog niet volledig hersteld heeft. De
belangrijkste bewegingen die ervoor kunnen zorgen dat de heup uit de kom raakt,
staan hieronder. Volg daarom zo goed mogelijk de instructies die staan vermeld
onder leefregels . Bij de resurfacing techniek is deze complicatie vele malen
geringen dan bij een klassieke techniek.
Beschadiging aan de zenuw
Dit treedt slechts zelden op, maar kan aanleiding geven tot gevoelsstoornissen en
krachtverlies in de voet. Dit geneest meestal doorgaans geheel of grotendeels.
Nabloeding.
Hiervoor krijgt u na de operatie gedurende 24 uur een strak verband om de heup.
Abnormale botvorming
Om dit te voorkomen krijgt u mediccatie (indometacine). Een enkele keer wordt er
voor bestraling gekozen als u bijvoorbeeld de medicatie niet verdraagd.
14

Breken van de dijbeenhals (femurhals)
De belangrijkste complicatie van resurfacing is dat het bot onder de fietsbel toch
niet sterk genoeg is en de hals van het dijbeen afbreekt. Als dit gebeurt, is dat
meestal in de eerste zes weken na de operatie. Dan moet alsnog een gehele
heupprothese met een steel worden geplaatst.
Na de operatie
Na de operatie gaat u naar de uitslaapkamer. Hier wordt uw toestand heel goed
in de gaten gehouden. Uw bloeddruk, polsslag en ademhaling worden regelmatig
gecontroleerd en er wordt een controlefoto gemaakt. Na een tot twee uur, als u
goed hersteld bent, gaat u weer terug naar uw kamer op de verpleegafdeling.
Op de verpleegafdeling Orthopedie wordt uw toestand geregeld gecontroleerd.
Het kan zijn dat u nog wat slaperig of suf bent. Sommige patiënten voelen zich na
de operatie misselijk en hebben geen zin in eten.
In uw arm zit een infuus om vocht of medicijnen te kunnen toedienen als dit nodig
is. Om te kunnen plassen hebt u een slangetje in de blaas (katheter). Een
verpleegkundige verwijdert dit in principe de volgende dag.
U ligt op uw rug met een kussen tussen de benen. Deze houding is bedoeld om
te voorkomen dat de kunstheup uit de kom schiet. Dit gevaar is het grootst in de
eerste twee maanden na de operatie. Let dus goed op de instructies van de
fysiotherapeut en de verpleegkundige, zodat u deze thuis ook kunt uitvoeren.
Fysiotherapie
Tijdens uw opname besteden de fysiotherapeut en de verpleegkundige aandacht
aan uw revalidatie, zodat u thuis gemakkelijk zelfstandig kunt functioneren. De
vooruitgang van het bewegen wordt beïnvloed door uw activiteiten: hoe beter u
oefent, hoe beter het resultaat kan zijn. De fysiotherapeut helpt u met het oefenen
als dit niet soepel loopt.
De eerste dag na de operatie wordt u op bed verzorgd. Na de verzorging mag u,
als dit lukt, uit bed om op een stoel te gaan zitten. Diezelfde dag wordt gekeken of
u al een stukje kunt lopen. De fysiotherapeut komt elke dag met u oefenen. Het
aantal loopoefeningen wordt elke dag uitgebreid en u leert ook traplopen. De
eerste dagen na de operatie worden de eventuele drain, de blaaskatheter en
infuus verwijderd.
15

Het hele behandelteam zet zich ervoor in om u zo zelfstandig mogelijk te maken.
Om dit te realiseren wordt er gebruik gemaakt van diverse hulpmiddelen. Dit zijn
de helping hand , een lange schoenlepel en/of elastische veters en/of een
tenenwasser. Deze moet u zelf van tevoren regelen via een thuiszorgwinkel.
De Quikstep
Om het groepsgebeuren te stimuleren is er een huiskamer op de afdeling, de
Quikstep genoemd. Dit is onderdeel van het revalidatie plan. U verblijft hier met
uw medepatiënten. U komt hier ook patiënten tegen die een totale knie operatie
hebben ondergaan. Hier gebruikt u de maaltijden, drinkt uw koffie en u kunt in de
avonduren ook hier uw bezoek ontvangen. Daarom is het ook de bedoeling dat u
gewone kleren draagt. Ook geven de verpleegkundigen u hier voorlichting om u
te helpen in de voorbereiding op de thuissituatie.
Quikverpleegkundige
Op de afdeling Orthopedie werken we met het systeem van eerst
verantwoordelijk verpleegkundige: EVV, in dit geval Quikverpleegkundige
genoemd. Deze verpleegkundige wisselt iedere 3 á 4 dagen. De
quikverpleegkundige neemt contact met u op over verschillende zaken zoals:
Hoe ervaart u de zorg?
Bent u voldoende op de hoogte van de behandeling?
Zijn alle voorbereidingen thuis getroffen en zijn eventuele hulp en
hulpmiddelen goed geregeld als u thuis komt.
Ook kunt u uw vragen of klachten met de quikverpleegkundige bespreken. Als
deze verpleegkundige niet aanwezig is kunt u natuurlijk ook bij een andere
verpleegkundige terecht.
16

Ontslag uit het ziekenhuis
Als de specialist en de fysiotherapeut vinden dat uw toestand goed genoeg is,
kunt u naar huis. Dit is meestal tussen de derde en zevende dag van uw opname.
U krijgt dan de volgende papieren mee:
controleafspraak met de orthopeed, voor ongeveer 6 weken na de operatie;
verwijzing om een röntgenfoto te laten maken vóór de afspraak met uw arts.
Dit kan zonder afspraak. U moet hier wel een uur eerder naar het ziekenhuis
komen, dan uw afspraaktijd bij de orthopeed.
verwijzing voor verdere fysiotherapeutische behandeling en een overdracht
voor uw fysiotherapeut;
afspraak op de polikliniek met de Nurse Practitioner voor het verwijderen van
de hechtingen, ongeveer 14 dagen na de operatie;
een recept voor medicijnen. Deze moet u halen bij uw eigen apotheek.
Vervoer naar huis
Zoals u al eerder heeft gelezen, mag u niet zelf naar huis rijden. Regel daarom
van tevoren, dat iemand u komt ophalen. De makkelijkste manier om in de auto te
stappen is eerst op de stoel te gaan zitten en daarna de benen één voor één naar
binnen te zetten. Bij het in- en uitstappen is het raadzaam om de auto een stukje
van de stoeprand af te zetten zodat u gemakkelijk vanaf het wegdek kunt in- en
uitstappen.
Na uw opname
Als alles normaal verloopt bij de operatie, bent u na drie tot zeven dagen weer uit
het ziekenhuis ontslagen. Thuis werkt u verder aan uw revalidatie, waarbij u door
uw fysiotherapeut wordt begeleid. Hoe lang de revalidatie gaat duren is sterk
afhankelijk van een aantal persoonlijke factoren, zoals uw conditie vóór de
operatie, de wondgenezing, uw leeftijd en het soort inspanning dat van u wordt
verwacht. Globaal moet u rekening houden met een herstelperiode van vier
maanden, waarbij u de eerste zes weken de meeste beperkingen zult
ondervinden.
17

De toekomst
Na de operatie is de pijn van de versleten heup meestal verdwenen en het lopen
zal langzaam maar zeker weer goed gaan. U moet zich echter realiseren dat u
een kunstheup heeft. Om klachten zoveel mogelijk te voorkomen, is het belangrijk
dat u zich houdt aan de volgende adviezen:
U kunt beter een paar kleine wandelingen maken dan één grote. Als u
pijn krijgt bij het lopen, is dat een teken dat u moet rusten;
Vooral vrouwen met een versleten heup kunnen pijn last hebben van pijn
tijdens seksuele activiteiten. Na de operatie en de herstelperiode kunt u
voorzichtig weer proberen hoe dit gaat. In principe zijn er geen
belemmeringen meer, maar laat u leiden door eventuele klachten;
Naarmate u zwaarder bent, heeft uw heup meer te dragen. We raden u
daarom aan om op uw gewicht te letten;
Zwemmen en fietsen zijn goede activiteiten voor u. U beweegt hiermee
uw heup zonder dat u deze belast. Fiets liever niet in de heuvels of met
harde tegenwind;
Raadpleeg uw huisarts als de pijn erger wordt.
Autorijden, zwemmen en seksuele activiteit zijn meestal weer mogelijk na de
eerste controle bij uw orthopeed, zes weken na uw operatie. Sporten (ook golfen)
mag pas na uitdrukkelijke toestemming van uw orthopeed. Het eerste half jaar is
uw heup het meest kwetsbaar. Het bot heeft tijd nodig om zich aan de nieuwe
situatie aan te passen. Daarbij moeten ook de kapsels weer genezen.
Overmatige belasting moet in deze periode vermeden worden. De meeste
patiënten beschouwen zich na maximaal een jaar weer volledig genezen.
Wanneer moet u contact opnemen?
Als binnen twee weken na uw operatie een van de onderstaande problemen
optreden, moet u contact opnemen met de polikliniek Orthopedie telefoonnummer
040-239 7180. In overleg met uw behandelende arts wordt dan bekeken wat er
eventueel moet gebeuren:
als de wond gaat lekken;
als de wond rood of dik wordt en/of meer pijn gaat doen;
als u niet meer op het geopereerde been kunt staan, terwijl dit daarvóór
goed mogelijk was.
als u temperatuur verhoging krijgt boven de 38.5 graden Celcius en als u
zich hierbij niet lekker voelt.
Als er problemen ontstaan ná twee weken, dan kunt u contact opnemen met uw
huisarts.
18

Leefregels voor thuis
Het belangrijkste is dat u de eerste zes weken de heup nooit verder mag buigen
dan 90° (haaks). Bij buigen verder dan 90° is de kans dat de heup uit de kom
schiet groot. Daarom mag u niet diep bukken. Bukken en iets oprapen van de
grond zijn de belangrijkste oorzaken van het uit de kom raken van de heup.
Verder:
Als u uw romp wil draaien, verplaats dan altijd tegelijkertijd uw benen mee
naar die kant;
Ga niet op uw zij liggen of draaien;
Ga niet op uw buik liggen;
Het is belangrijk om te zitten op een hoge rechte stoel. Is er alleen een
lage stoel in de buurt dan kunt u er eventueel een kussen inleggen;
Tijdens het zitten mag u de benen niet kruisen. Het ene been mag dus
niet over het andere worden gelegd;
Het is belangrijk om thuis regelmatig de oefeningen te doen zoals ze zijn
voorgedaan door de fysiotherapeut. U herstelt hierdoor beter;
Gedurende de eerste zes weken mag u in bed alleen op de rug liggen
met een kussen tussen de benen, zoals u in het ziekenhuis hebt gedaan;
Ga thuis twee maal daags een half uurtje plat liggen, zoals u ook tijdens
uw verblijf in het ziekenhuis hebt gedaan.
U mag alleen zittend douchen, door een stoel in de douche te plaatsen.
Let er hierbij op dat deze niet kan wegschuiven! Als u alleen een bad
heeft, kunt u bij de thuiszorg een speciale plank lenen die u over het bad
klemt zodat u alsnog zittend kunt douchen;
Sporten: U mag pas sporten (ook zwemmen en golfen) na toestemming
hiervoor van uw orthopeed. Meestal is dit pas na enkele maanden.
U mag het been dat geopereerd is 50 % belasten, dat wil zeggen dat u
met twee krukken loopt. De fysiotherapeut heeft dit tijdens uw verblijf in
het ziekenhuis met u besproken en met u geoefend.
19

Mogelijk infectierisico na de implantatie van de nieuwe heup
Als drager van een resurfacing prothese blijft de kans op infectie ook in de
toekomst bestaan. Daarom moet u uw huisarts, tandarts of specialist van tevoren
inlichten over uw heupprothese, als tanden en kiezen getrokken worden,
tandwortelbehandelingen plaatsvinden, operaties of andere inwendige ingrepen
verricht worden. Hetzelfde geldt ook als u ontstoken wonden heeft. Het is dan
noodzakelijk dat u beschermd wordt met antibiotica om zo het gevaar van infectie
te voorkomen.
Meest gestelde vragen na het plaatsen van een
resurfacing heupprothese
1. Hoe lang blijft mijn heup pijnlijk?
De wondpijn na het plaatsen van een heupprothese wordt geleidelijk minder,
beginnend ongeveer twee weken na de operatie. Drie tot vier maanden na de
operatie treedt een aanzienlijke verbetering op. Startpijn en/of startstijfheid kan
nog een poosje aanhouden. Dit gevoel verbetert zonder verdere behandeling. Het
betekent niet dat de prothese niet goed functioneert of loszit!
2. Hoe lang blijft mijn been dik?
De zwelling vermindert meestal gedurende de eerste zes weken na uw ontslag.
Het dik worden van het been vermindert door uw been hoog te leggen. De
zwelling is over het algemeen 's avonds het grootst en neemt af wanneer u goed
de oefeningen blijft doen. Tijdens opname en de eerste zes weken krijgt u
overdag een zogenoemde tedkous aan, deze vermindert de zwelling. Deze
tedkous moet u thuis s nachts uittrekken.
3. Hoe vaak moet ik oefenen en hoe weet ik of ik teveel geoefend
heb?
Drie keer per dag tien minuten oefenen is voldoende. Voert u de oefeningen
serieus uit, maar overdrijf niet! U merkt vanzelf wanneer u te veel gedaan hebt,
de heup voelt dan stram en stijf aan.
4. Wanneer mag ik weer zelf autorijden?
Autorijden is een individuele aangelegenheid. In overleg met uw behandelende
arts mag u meestal na zes weken weer proberen zelf auto te rijden. Lees verder
vooraf de polisvoorwaarden van uw verzekeringsmaatschappij door.
20

5. Wanneer mag ik weer fietsen?
Na ongeveer zes weken mag u in overleg met uw behandelend arts weer fietsen.
Gebruik een damesfiets vanwege de lage instap. Het is aan te raden van tevoren
te oefenen op een hometrainer.
6. Wanneer mag ik in een ligbad?
In een ligbad (zonder zitplank) gaan zitten is de eerste zes weken niet
verantwoord, omdat u dan te diep moet zitten. Als u zich zeker genoeg voelt, kunt
u wel staand in bad douchen, zoals in een gewone douchecabine.
7. Moet ik een steunkous dragen?
De eerste dag na de operatie krijgt u een steunkous aangemeten, de
zogenoemde Tedkous. Deze helpt de zwelling in het geopereerde been te
verminderen. Deze steunkous draagt u alleen overdag zolang uw been dik blijft,
maar minimaal zes weken. Overleg dit met uw behandelend fysiotherapeut.
8. Hoe lang moet ik de bloedverdunnende medicijnen blijven
gebruiken?
Wanneer u tijdens deze opname gestart bent met het gebruik van
bloedverdunnende medicijnen, dan blijft u deze gebruiken zolang uw arts dit heeft
voorgeschreven. Deze medicatie wordt daarna gestopt. Mocht u al
bloedverdunnende middelen gebruiken vóór de operatie, dan moet u met uw arts
overleggen wanneer u hiermee weer moet beginnen.
9. Wanneer mag ik weer op mijn zij slapen?
Wij raden u sterk aan om de eerste zes weken op de rug te slapen met een
kussen tussen de benen, net als tijdens uw verblijf in het ziekenhuis. Tijdens de
controle na zes weken bekijkt de arts of het weer verantwoord is dat u op de zij
kunt slapen. Mocht u heel af en toe toch op uw zij willen gaan liggen om uw stuitje
te ontlasten, dan dient u een kussen tussen de benen te leggen. Uw geopereerde
been mag namelijk niet naar binnen buigen. Ga bij voorkeur juist op uw
geopereerde zijde liggen zodat het geopereerde been niet naar binnen kan
buigen. U mag niet op uw buik gaan liggen.
10. Hoe verzorg ik mijn wond?
De wond moet schoon en droog blijven. De huid rondom de hechtingen/nietjes
kan er wat rood of geïrriteerd uitzien.
21

Als na ongeveer twee weken de hechtingen/nietjes verwijderd zijn neemt deze
roodheid af. Tot die tijd is een pleister ter bescherming van de hechtingen
voldoende.
11. Waar moet ik op letten na de operatie?
Gedurende de eerste zes weken na de operatie is het belangrijk te voorkomen
dat het heupgewricht uit de kom raakt (luxatie). Dit kan door de leefregels goed in
acht te nemen:
Buig de heup de eerste zes weken de heup nooit verder dan 90° (haaks).
Bij buigen verder dan 90° is de kans groot dat de heup uit de kom schiet.
Daarom mag u niet diep bukken of hurken. Breng uw knie niet in de
richting van uw neus. Bukken en iets oprapen van de grond zijn de
belangrijkste oorzaken van het uit de kom raken van de heup.
Als u uw romp wil draaien, verplaats dan altijd tegelijkertijd uw benen mee
naar die kant;
Gedurende de eerste zes weken mag u in bed alleen op de rug liggen
met een kussen tussen de benen, zoals u in het ziekenhuis hebt gedaan.
Ga niet op uw zij liggen of draaien en ga niet op uw buik liggen.
Zit bij voorkeur alleen op een hoge rechte stoel. Is er alleen een lage
stoel in de buurt leg er dan stevige kussen in zodat u hoger zit;
Tijdens het zitten mag u de benen niet kruisen. Het ene been mag dus
niet over het andere worden gelegd;
Het is belangrijk om thuis regelmatig de oefeningen te doen zoals ze zijn
voorgedaan door de fysiotherapeut. U herstelt hierdoor beter en sneller;
Ga thuis twee maal daags een half uurtje plat liggen, zoals u ook tijdens
uw verblijf in het ziekenhuis hebt gedaan.
Douche alleen zittend, door een stoel in de douche te plaatsen. Let er
hierbij op dat deze niet kan wegschuiven! Als u alleen een bad heeft, kunt
u bij de thuiszorg een speciale plank lenen die u over het bad klemt zodat
u alsnog zittend kunt douchen;
Sporten: U mag pas sporten (ook zwemmen en golfen) na toestemming
hiervoor van uw orthopeed. Meestal is dit pas na enkele maanden.
U mag het been dat geopereerd is 50 % belasten. De fysiotherapeut heeft
dit tijdens uw verblijf in het ziekenhuis met u besproken en geoefend;
Gebruik de helping hand bij het aantrekken van kousen of schoenen;
Stilstaan, bijvoorbeeld bij het aanrecht, mag zonder krukken. Gaat u
echter lopen, gebruik dan altijd de krukken of een ander loopmiddel.
22

12. Hoe lang moet ik gebruik maken van een loophulpmiddel, zoals
krukken?
Patiënten met een heupprothese moeten minimaal tot zes weken na de operatie
een loophulpmiddel gebruiken. Het verdient de voorkeur om met krukken te
lopen. Wanneer dit niet lukt kan in overleg met de fysiotherapeut en de
behandelend arts, voor een ander hulpmiddel gekozen worden.
13. Wanneer kan ik weer seksueel actief zijn?
Na de operatie en de herstelperiode van zes tot acht weken kunt u voorzichtig
weer proberen hoe het voor u is. In principe zijn er geen belemmeringen meer,
maar laat u hierbij leiden door eventuele pijnklachten.
Tot slot
Mocht u na het lezen van deze folder nog vragen hebben, dan kunt u die stellen
aan uw behandelend arts, of aan de verpleegkundigen van de afdeling
Orthopedie. Tijdens kantooruren zijn de verpleegkundigen van de afdeling
Orthopedie telefonisch bereikbaar op telefoonnummer 040-239 7550. Voor meer
informatie kunt u ook de volgende websites bekijken:
www.cze.nl
www.orthopaedie.nl
www.orthopedie.nl
Ruimte voor uw vragen of aantekeningen
23