ZINGEN - Ondernemersschool

THUISSTUDIE
PROEFHOOFDSTUK
ZANG
www.centrumvoorafstandsonderwijs.be

Beste student,
Bedankt voor je interesse in onze opleiding zang!
Op de volgende pagina bieden we je graag een gratis proefles aan van de thuisstudie
zang. Je vindt hierin de volledige inhoudstafel, één hoofdstuk van de cursus en een
vragenreeks terug. Ook lees je er de manieren waarop je je professionele docent
persoonlijk kan contacteren wanneer je vragen hebt. Door deze gratis proefles kan je
alvorens je in te schrijven al eens rustig bekijken op welke manier en uit welke delen de
cursus is opgebouwd. Daarnaast kom je ook meer te weten over het reilen en zeilen van de
school, de manier waarop je je taken inlevert bij je docent, stage loopt,… Dankzij deze
proefles weet je kortom waar je je aan kan verwachten!
Zou je graag de volledige cursus inkijken alvorens je in te schrijven? Kom dan eens langs in
één van onze vestigingen in Antwerpen, Gent of Hasselt. Onze medewerkers zullen je graag
verder helpen en je inzage geven in een exemplaar van de cursus die je graag wil volgen!
Onze secretariaten zijn gevestigd op volgend adres:
Secretariaat Antwerpen: Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen
Secretariaat Gent: Elfjulistraat 39a, 9000 Gent
Secretariaat Hasselt: Simpernelstraat 27, 3511 Kuringen
Op de volgende pagina’s geven we je een voorproefje van de cursus. Hierin vind je:
- De volledige inhoudstafel van de cursus
- Een gratis hoofdstuk uit de cursus
- Een representatieve vragenreeks voor het examen
- Een inschrijvingsformulier en Informatie over de opleiding en de school

INHOUDSPGAVE
1 Spreken zingen
2 Anatomie van de stem
2.1 Oor & neus
2.1.1 Oor
2.1.2 Neus
2.2 Strottenhoofd
2.2.1 Tongbeen
2.2.2 Samenstelling van de stemplooien
2.3 Ademhalingsorganen
2.3.1 Wervelkolom
2.3.2 Ribben
2.3.3 Ademspieren
2.3.4 Rugspieren
2.3.5 Luchtwegen
2.3.6 Longen
2.3.7 Middenrif
2.4 Oefeningen
3 Je zangstem ontdekken
3.1 Hoe klinkt mijn eigen stem?
3.1.1 Oefeningen

3.2 Registers
3.2.1 Oefeningen
3.2.2 Borstregister
3.2.3 Middenregister
3.2.4 Hoofdregister
3.2.5 Registerovergang
3.2.6 Falset
3.2.7 Castraatstem
3.2.8 Kinderstem
3.3 Stemsoorten
3.3.1 Sopraan
3.3.2 Mezzo
3.3.3 Alt
3.3.4 Altus of mannelijke alt
3.3.5 Tenor
3.3.6 Bariton
3.3.7 Bas
3.3.8 Stemclassificatie bij lichte muziek
3.3.9 Stemclassificatie bij klassieke muziek
3.4 Oefeningen

GRATIS PROEFHOOFDSTUK
Hieronder vind je een gratis onderdeel uit de cursus terug. Bepaalde termen of woorden
worden in eerdere hoofdstukken uitgelegd. Dit deel bouwt hierop verder. Heb je je
ingeschreven voor de volledige cursus en heb je toch nog vragen of wens je wat extra
voorbeelden? Dan kan je steeds terecht bij je professionele docente An Janssens. Tijdens
deze opleiding heb je recht op één jaar gratis begeleiding van je docente via e-mail. Zij
antwoordt op al jouw vragen, zodat je de cursus volledig begrijpt!
HOOFDSTUK 3 : Je zangstem ontdekken
3.1 Hoe klinkt mijn eigen stem?
Wanneer je naar de radio luistert, herken je meestal onmiddellijk je favoriete zanger of
zangeres. Je herkent zijn/haar stem, of beter gezegd “timbre”. Je kan proberen je favoriete
zanger na te bootsen, maar iedere stem heeft zijn eigen timbre of stemkleur. Deze stemkleur
kan veranderen afhankelijk van je gemoedstoestand. De stem is onderhevig aan
stemmingswisselingen. Met een goede stemtechniek kan je je stem leren beheersen en
ontwikkelen en zelfs anders kleuren. Maar het is heel belangrijk eerst je “eigen” stem te
leren kennen, en van je eigen timbre te leren houden.
3.1.1 Oefeningen
Laat je bij de onderstaande oefeningen helemaal gaan! Wacht misschien tot je alleen thuis
bent, of doe de oefeningen in de vrije natuur: alle remmen los!!!!!!!!!!!
Je vindt alle oefeningen terug op de studentenpagina. Daar kan je ook de luister- en
meezingoefeningen vinden.

Imiteer het geeuwen:
Je spert je mond heel ver open en je voelt dat ook je keel zich helemaal openzet. Je kan
hierbij een beweging van uitrekken maken, zoals bij het opstaan ’s morgens vroeg. Dan
herhaal je dit geeuwen, maar je laat je stem meeklinken, eerst laag en dan hoog.
Sla een kreet van verrukking:
Stel je voor dat je heel goed nieuws hebt gekregen, en je roept heel blij “jaaaaaaaaaaa” !!!
Probeer te schaterlachen!!
Wanneer je lacht, gebruik je (onbewust) je natuurlijke stem en ademsteun. Denk aan iets
heel grappigs en acteer er op los. Lach tot je er moe van wordt.

Imiteer een sirene:
Je laat je stem van een lage naar een hoge toon glijden, eerst langzaam, dan snel. Je kan
deze oefening best uitvoeren op de klinkers “o” of “a”.
“a” - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
“o” - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Op track 1 op de studentenpagina speelt de piano een toon voor. Je zingt deze toon na.
Daarna speelt de piano deze toon nog een keer en wordt de glijdende toon voorgezongen.
Jij zingt de toon na op “a” en vertrekkende van deze toon ga je, zoals in de vorige oefening,
glijden met je stem, maar nu uitsluitend omhoog of omlaag. Zo kan je uitvinden in welke
ligging jouw stem het makkelijkst beweegt, hoog of laag.
Op track 2 worden 5 verschillende starttonen voorgespeeld. Je start steeds met de
voorgespeelde noot en gaat dan glijden met de stem, omhoog of omlaag. Zorg ervoor dat je
een egale toon zingt, zonder onderbreking.
“a”
“o”
Als je zelf beschikt over een instrument kan je voor jezelf een aantal tonen voorspelen en zo
de oefening uitvoeren.

3.2 Registers
Als je goed naar je stem luistert, zal je merken dat ze niet op elke toonhoogte dezelfde
klankkleur heeft. Je kan de zangstem opdelen in 3 belangrijke onderdelen. Deze 3
onderdelen van de zangstem noemt men “registers”. Je kan ze onderverdelen in
hoofdregister, middenregister en borstregister. Deze 3 registers vormen samen één
prachtige stem. Men spreekt ook van kopstem, middenstem en borststem.
Een register is een opeenvolging van een aantal tonen met eenzelfde klankkleur. Dit is het
gevolg van een bepaalde werking van de strottenhoofdspieren (zie hoofdstuk 1.2 anatomie
van de stem). De stemplooien trillen bij lage tonen anders dan bij hoge tonen. Hierdoor klinkt
het timbre van de stem in de hoogte heel anders dan in de laagte. Zowel mannen als
vrouwen beschikken over deze 3 registers. Bij mannen is het borstregister uitgebreider en
wordt de kopstem ook wel “falset” genoemd.
Het doel van stemtechniek is deze 3 registers mooi ineen te laten vloeien. Dat noemt men
het “egaliseren” van de stem. Door middel van de juiste oefeningen leren we de
verschillende registers met elkaar verbinden. Wanneer men overschakelt naar een volgend
register spreekt men van “registerovergang” of “stembreuk”. Wanneer je hoge tonen zingt,
voel je de stem vibreren in je hoofd. Dan spreken we over kopstem.
Bij de middenstem zing je lager en voel je de stem trillen in de mond en in de keel. En de
borststem situeert zich heel duidelijk ter hoogte van het borstbeen. Boven de stembreuk, bij
je hoge noten, klinkt je stem heel anders dan daaronder, bij je lage noten. Hieronder vind je
een schematische voorstelling van de stem. Probeer alvast d.m.v. de volgende oefening de
verschillende registers te voelen.

Hoofdregister
Middenregister
Borstregister
Het gebruik van registers in de zangkunst hangt sterk af van cultuur en mode. In de vorige
eeuw kon een c2 (een hoge do) door een tenor nog best in falset gezongen worden, later
werd het veel meer gewaardeerd als dat in middenstem gebeurde.
In popmuziek trekt men het borstregister vaak op tot de c2 (voor vrouwen) of c1 (voor
mannen).
3.2.1 Oefeningen
Om het verschil te leren voelen tussen kop- en borstregister kan je een toon glissando
(glijdend) zingen van heel laag naar heel hoog (zoals in de vorige meezingoefening). Je zal
voelen dat je op een bepaald moment moet “overschakelen”.
Wat je hier voelt, is te vergelijken met het schakelen naar een andere versnelling in de auto:
het strottenhoofd zal van positie veranderen en daardoor schakel je over van het ene naar
het andere register. Je kan deze oefening uitvoeren op een klinker naar keuze. Maar let er
op dat je laag genoeg start en hoog genoeg eindigt. Dus “hoogtevrees” is hier niet aan de
orde.

“o” of “a” of “oe”
Luisteroefening
Op track 3 op de studentenpagina laat ik in een aantal zangoefeningen de verschillende
registers horen. Luister goed naar het verschil in klankkleur.

3.2.2 Borstregister
De borststem klinkt donker, ruw en zwaar. Bij lage tonen kan een zanger/zangeres
trillingen in de borst waarnemen. Dat komt omdat niet alleen de lucht in de keel- en
mondholte door de stembanden in trilling wordt gebracht, maar ook de lucht in de longen
zelf. De borst komt daardoor zelf in trilling. De borststem situeert zich ongeveer ter hoogte
van je spreekstem. Bij vrouwen ligt het bereik van de borststem tussen g en e1. Bij mannen
ligt dat tussen F en as.
Wanneer je in borststem zingt zal je merken dat er meer “druk” op de stembanden komt te
staan. Zingen in borststem is dus ook meer belastend voor de stem. Maar als je dit
stemgebruik, na wat oefening, juist benadert, is het een verrijking voor je zangkunst.
De beste manier om te weten te komen wat je borststem is, is door het te voelen.
In onderstaande oefening kan je proberen te voelen en te horen waar jouw borststem ligt. Let
op wat er met je lichaam gebeurt. Voer de oefening uit op de klinkers “a” of “è”, deze slaan
het beste aan in de borststem.

Oefening
Op track 4 op de studentenpagina hoor je een oefening in borststem. Er wordt een hele lage
toon aangezet, luid en krachtig, bijna alsof je zou roepen. Zing deze toon na, zo luid
mogelijk. Je voelt onmiddellijk de druk op de stem. Probeer ook te
benoemen waar je de toon voelt trillen in je lichaam. Nu herhaal je
dezelfde toon, maar een beetje minder luid, maar wel met de trillingen op
dezelfde plaats in je lichaam.
We gaan een stapje verder. Op track 5 hoor je nu 5 tonen zingen, in borststem. Zing deze
oefening na. Voel je je stem nog steeds trillen op dezelfde plaats? Herhaal deze oefening
een aantal keer, tot je het gevoel hebt dat je de juiste regio gevonden hebt. Als je twijfelt, kan
je een opname van jezelf maken, en mij doorsturen per mail. Doe deze oefening niet te lang,
dat kan je stem overbelasten. Waar de borststem zich juist situeert in jouw lichaam is een
kwestie van te leren voelen.
3.2.3 Middenregister
Het middenregister is de brug tussen het borstregister en het hoofdregister. Bij vrouwen
ligt het bereik van het middenregister tussen f1 en f2 naargelang het stemtype. Bij mannen
ligt dat tussen a en e1. Bij het zingen in middenstem voel je duidelijke vibraties in mond- en
keelholte. Zingen in het middenregister vraagt wat oefening. Een ongeschoolde
zanger/zangeres zal snel overschakelen naar ofwel de borststem, ofwel de kopstem. De
middenstem is als het ware een manier om die 2 uitersten te mengen. Een veelgebruikte
term is daarom ook “voix mixte”.
Oefening
Zing de oefening van track 6 na. Je zingt de oefening op RA in diminuendo. Diminuendo is
de Italiaanse benaming voor zachter worden.

Je start dus de eerste noot luid en naarmate de oefening vordert, ga je steeds zachter
zingen. Als dat lukt, herhaal je de oefening steeds een ½ toon lager. De oefening wordt
voorgespeeld en gezongen op track 6. De bedoeling van deze oefening is om langzaam de
kopstem mee te nemen naar de lage tonen. Dit lukt in het begin het makkelijkst als je zachter
zingt. Herhaal deze oefening tot je start met de beginnoot g1 (sol). Deze noot wordt op het
einde van track 6 voorgespeeld.
RA - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
3.2.4 Hoofdregister
Bij hoge, lichte tonen kan een zanger/zangeres trillingen in het hoofd waarnemen. De
trillende lucht in de keel- en mondholte verspreidt zich ook door het hoofd. Je zal de toon
voelen trillen tot in je voorhoofdsholten. Het overschakelen naar kopstem zorgt ervoor dat je
de hoge tonen makkelijk en licht kan zingen. Daarom heb ik ook de 3 registers voorgesteld
in de vorm van een piramide. Hoe hoger je zingt, hoe slanker en lichter de toon zal voelen.
Hoofdregiste
r
Middenregister
Borstregister

Oefening
Luister naar track 7. De noten voor volgende oefening worden voorgespeeld. Zing volgende
oefening op “O”. Je bindt de lage toon goed aan de hoge toon. De hoge toon zing je iets
luider dan de lage toon. Je hebt hier meer ademsteun nodig. Dan keer je de oefening om: je
start met de hoge noot zacht, en zingt naar de lage noot, ook zacht. Je zal voelen dat je de
lichte, hoge toon meeneemt naar de lage toon. Let erop dat je geen druk voelt in de keel of
de stem wanneer je de hoge noot zingt, want dan ben je verkeerd bezig. Het is de bedoeling
de hoge noot zo licht mogelijk te zingen. Dat is je kopstem.

3.2.5 Registerovergang
Een registerovergang of stembreuk is een hoorbare, natuurlijke, abrupte overgang tussen
twee registers, bij het zingen van een glijdende toon.
Je zingt een harde klank op “à” die je zo laag mogelijk laat beginnen en zingt die als een
sirene naar boven. Je komt dan op een punt waarop de stembanden op zijn strakst staan en
loslaten om vervolgens opnieuw op te spannen. Daar ligt je stembreuk.
Daar hoor je in je stem een klik, te vergelijken met de klank die je hoort bij het jodelen.
Jodelaars doen niets anders dan steeds de stem die klik te laten maken. Het punt waarop
die klik te horen is, is het punt waarop de stem schakelt van borst- naar middenregister. De
strembreuk ligt voor elke zanger/zangeres op een andere plaats. Als je volgende
oefeningen probeert, zal je uitvinden rond welke toonhoogte jouw stembreuk(en) liggen.
Oefening
Imiteer een jodelaar. Je kan het niet gek genoeg laten klinken. Zo zal je de stembreuk
makkelijk ervaren.
Oefening
Zing de oefening zoals hierboven beschreven. Herhaal deze oefening steeds een ½ toon
hoger tot aan beginnoot g1.
Hetzelfde kan je doen voor de schakeling van middenstem naar kopstem. Deze
overschakeling is minder duidelijk hoorbaar maar vooral voelbaar. Je voelt de druk op de
stem veranderen van keelholte naar voorhoofdsholte. Onderzoek in de liedjes die jij zingt op
welke noot je meestal schakelt. Dat kan per aria of lied verschillen. Het is nooit exact
hetzelfde punt. We doen in het hoofdstuk stemtechniek nog een hele reeks oefeningen om
dit onder de knie te krijgen.

3.2.6 Falset
À - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
De falsetstem is een hoog register voor de mannenstem. Wanneer een man in falset zingt,
klinkt hij als een “vrouw”. De falsetstem is eigenlijk de kopstem van de man.
Maar er is wel een verschil tussen kopstem en falsetstem!
De kopstem kan gemengd worden met de borststem zodat ze samen de middenstem
vormen. De falsetstem bestaat helemaal op zichzelf. Dat komt omdat in falset je
strottenhoofdspieren in een bepaalde positie staan. Het kraakbeengedeelte van de
stemspleet wordt gesloten en alleen de stembandspleet wordt erbij betrokken.
De klankkleur van de falsetstem is heel ijl en dun. Er is een duidelijke overschakeling te
horen naar een ander register. Dit stemgebruik vindt zijn oorsprong in de periode dat altrollen
door castraten gezongen werden. Je hoort dit stemgebruik zowel in klassieke muziek als in
popmuziek & jazz.
Voorbeelden van zangers die hun falsetstem (soms) gebruiken:
Prince
Gabriel Rios
Chris Martin
Andreas Scholl
Philippe Jaroussky
Michael Jackson
Freddy Mercury
Alfred Deller

3.2.7 Castraatstem
Rond 1600 begon in Italië de opera zich te ontwikkelen en was er nood vrouwenstemmen.
Maar de vrouw mocht niet in het openbaar optreden. De katholieke kerk had
vrouwenstemmen verbannen. Daarom werden de geschoolde castraatzangers
ingeschakeld. Dit fenomeen speelde zich vooral af in Italië van de 16e tot begin 20e eeuw.
Jonge mannen met een goede knapenstem werden gecastreerd in de hoop dat ze hun
mooie, hoge stem zouden behouden. Bij de kinderen die een mooie stem bezaten, werden
voor de puberteit de zaadleiders en de vaat-zenuwstrengen doorgesneden. Daardoor werd
het functioneren van de geslachtshormonen tegengegaan.
Dit gebeurde meestal zonder verdoving. Deze ingreep zorgde ervoor dat de stembanden
klein bleven. Maar het lichaam en vooral de longen groeiden door. Daardoor konden
castraten hun ’kinderstem’ met grote kracht laten klinken. Door hun flink gegroeide
borstkast en hun kleine strottenhoofd waren de castraten in staat heel licht te zingen en de
tonen lang aan te houden. De jongens werden na het castreren zes jaar geschoold en
startten hun carrière rond hun 15e jaar.
Vaak waren het jongens uit armere gezinnen. De ouders kregen hiervoor een flinke som
geld. Veel jongens overleden als gevolg van de castratie door het destijds ontbreken van
hygiëne of antibiotica. Slechts een klein aantal van de gecastreerde jongetjes ging een
bloeiende zangcarrière tegemoet. De andere jongens wachtte enkel ellende: geen
zangcarrière, geen gezin en meestal uitgesloten uit de gemeenschap.
17

Vanaf 1870 raakte de castraat uit de mode en werd het castreren bij wet verboden uit
humanitaire overwegingen door Joseph Napoleon, koning van Italië.
Tegenwoordig wordt de rol van de castraat vervangen door de contratenor of altus.
Contratenoren zingen met een falsetstem.
Een geromantiseerd beeld van een beroemde castraat is te vinden in de film “Farinelli”. De
film vertelt het verhaal van de castraat Carlo Broschi, bekend als Farinelli (1705-1782).
Karikatuur van Farinelli, door Joseph Goupy (1689-1769)
TIP
Er is één opname bewaard gebleven van de laatste, reeds bejaarde castraat in het koor van
de Sixtijnse Kapel: Alessandro Moreschi (opname uit 1902 en 1904).
De praktijk van het castreren was toen al lang verboden, maar bleef in de 19de eeuw soms
nog illegaal doorgaan.
http://www.youtube.com/watch?v=wv-S3uoeTXg
18

3.2.8 Kinderstem
De bouw van de kinderstem is in principe gelijk aan die van de volwassen stem. Er zijn toch
een aantal belangrijke verschillen.
Het strottenhoofd van een kind bestaat nog volledig uit kraakbeen waardoor het
stemmateriaal zeer soepel is.
De kinderstem heeft maar 1 stemsoort: de sopraan. Zowel jongens als meisjes
zingen in dezelfde ligging.
De klankkleur van de kinderstem is redelijk dun en ijl.
De kinderstem beschikt ook over borststem en kopstem.
Het bereik van een kinderstem ligt gemiddeld tussen g en g2.
Mutatie van de stem
Rond de puberteit zal de stem veranderen. Deze verandering noemt men “mutatie van de
stem”. Door een verhoogde hormoonwerking groeit de puber snel. De lichaamsproporties
veranderen. Strottenhoofd en stembanden ondergaan een snelle groei. Dit gebeurt zowel bij
meisjes als bij jongens.
Bij jongens merk je de mutatie beter. We zeggen bij jongens ook wel dat ze de “baard in de
keel” krijgen. Het strottenhoofd groeit bij jongens meer in horizontale richting, waardoor de
adamsappel ontstaat. De stembanden worden langer en dikker.
19

Bij jongens kan de lengte van de stembanden tot 1/3 toenemen. Bij mannen verlaagt de
spreekstem dan gemiddeld tot 1 octaaf.
Bij meisjes is de mutatie minder opvallend omdat het strottenhoofd meer in de lengte groeit.
De stem van een meisje zakt gemiddeld 1 á 2 tonen. De gemiddelde duur van de mutatie ligt
tussen 2 maanden en 1 jaar.
In de periode van de mutatie klinkt de stem een beetje schor of hees. Je kan blijven
doorzingen, hoewel je zal merken dat de stem dan makkelijk overslaat. De stem
schommelt tussen het hoge en het lage register omdat de coördinatie van de
strottenhoofdspieren ontbreekt.
Het is belangrijk de stem niet te zwaar te belasten. Dat kan in deze periode schadelijk zijn
voor de stem.
Na de mutatie is de stem niet alleen veranderd in toonhoogte, maar ook in timbre. De
jongensstem klinkt dan plots als een mannenstem. Bij meisjes verandert het timbre
geleidelijk aan.
TIP
Hieronder een aantal luistervoorbeelden van de verschillende registers. De links vind je ook
terug op de studentenpagina.
Kopstem
W.A.Mozart: aria van de koningin van de nacht uit De Toverfluit
http://www.youtube.com/watch?v=9qqDKUKvoIs
Kate Bush, Wuthering heights
http://www.youtube.com/watch?v=YTs-Wa9lB0Q
Mix
Natalia & Gabriel Rios, Halleluia
http://www.youtube.com/watch?v=pgZFgGSRJo4
Borststem
W.A.Mozart: aria van Farnace uit Mitridate
http://www.youtube.com/watch?v=gAF1rbbX0dI
20

Vragenreeks
Op het einde van elk hoofdstuk (of na enkele hoofdstukken) vind je oefeningen die je thuis
kan maken. Je kan deze gedurende één jaar (via e-mail) naar jouw persoonlijke docente An
Janssens sturen. Zij zal deze oefeningen dan verbeteren en je vervolgens feedback
bezorgen. Door het maken van deze oefeningen ben je beter voorbereid op de vragen van
het examen!
1) Welke verschillende factoren bepalen een stemtype:
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
2) Benoem de 6 verschillende stemsoorten:
1
2
3
4
5
6
3) Wat betekent “falset”?
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
21

4) Wat is een “stembreuk”? Bevindt de stembreuk zich bij elke zanger/zangeres
op dezelfde plaats?
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
22

Handleiding bij de opleiding
Hoe kan ik huistaken inzenden?
Bij elk hoofdstuk in de cursus zal je oefeningen en huistaken vinden. De oplossingen zijn
vaak terug te vinden op de studentenpagina. Je kan deze taken ook steeds doorsturen naar
je persoonlijke docent via e-mail of met de post. Deze zal je taken dan verbeteren en je er
feedback op geven. Uiteraard kan je je docent ook steeds via e-mail contacteren als je
vragen hebt in verband met de cursus!
Hieronder vind je de mogelijkheden om je huistaken naar je docent te sturen:
A. Huistaken versturen via e-mail:
1. Zodra je één of meerdere huistaken hebt afgewerkt, kan je deze via e-mail doorsturen
naar het e-mailadres van je docent.
2. Vermeld duidelijk je naam, voornaam en studentennummer.
B. Huistaken versturen via de post:
1. Zodra je één of meerdere huistaken hebt afgewerkt, kan je deze ook opsturen via de post.
2. Je stuurt best een kopie van je werk op, zodat je het origineel zelf kan bewaren.
3. Stuur altijd een lege retourenveloppe mee met je huistaken. Voorzie deze enveloppe van
voldoende postzegels en schrijf je adres erop. Zorg ervoor dat je je enveloppe voldoende
gefrankeerd hebt, zodat je docent je taken gemakkelijk naar jou kan terugsturen.
4. Stuur je huistaken naar: Ondernemersschool, Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen
23

Hoe kan ik inloggen op mijn persoonlijke studentenpagina?
Inloggen op de studentenpagina is heel eenvoudig. Je surft naar www.studentenpagina.be
in de titelbalk bovenaan. Je komt terecht op volgende pagina:
JOUW LOGIN:
studentxx
JOUW PASWOORD:
xxxxxxx
Vervolgens wordt er een login en een paswoord gevraagd. Bij login typ je studentxx’ in. Het
paswoord is xxxxxx’. Let er wel op dat je enkel kleine letters gebruikt en dat je alles aan
elkaar typt. Klik vervolgens op het vakje ‘enter’.
Opgelet: deze informatie wordt regelmatig geüpdatet. Je kan dus best regelmatig een kijkje
nemen op deze studentenpagina.
Hoe kan ik mijn examen afleggen?
Als je heel de cursus hebt doorgenomen en alle huistaken hebt doorgestuurd, kan je examen
afleggen. Alle inschrijvingsdocumenten kan je verkrijgen via de school. Je kan telefonisch
een afspraak maken op het nummer 03/292.33.30.
Hoe kan ik stage doen?
Om de praktijk onder de knie te krijgen, kan je stage doen bij jou in de buurt. Deze stage is
volledig vrijblijvend, maar wordt wel sterk aangeraden. Het is een goede referentie om later
professioneel aan de slag te gaan en praktijkervaring op te doen. Dit stagecontract vraag je
aan bij het centrale secretariaat in Antwerpen.
24

Ben je overtuigd van de professionele kwaliteit van onze cursus? Dan kan je je
inschrijven via onderstaand inschrijvingsformulier.
INSCHRIJVINGSFORMULIER ZANG
Firmanaam en BTW-nummer
Naam
Voornaam
Straat + huisnummer
Postcode + gemeente / stad
Telefoon
GSM
E-mailadres 1
Geboortedatum
Heeft u reeds les bij ons gevolgd?
Wenst u een factuur?
JA / NEE – CURSUS:
JA / NEE
Handtekening
Gelieve het cursusgeld te storten op rekeningnummer 001-5806085-32 van CVA, Frankrijklei 127 te
2000 Antwerpen met vermelding van je naam + naam thuisstudie + je adres. Je inschrijving is pas
definitief geldig nadat je het inschrijvingsgeld met de juiste vermeldingen hebt overgeschreven. Bij
annulatie of stopzetting van de opleiding wordt het inschrijvingsgeld niet terugbetaald. Meer
inlichtingen kan je verkrijgen via e-mail op info@centrumvoorafstandsonderwijs.be, op de website
www.centrumvoorafstandsonderwijs.be of op het nummer 03/292.33.30. Bij ondertekening van
het inschrijvingsformulier verklaar je akkoord te gaan met onze algemene voorwaarden.
25

Waarom kiezen voor Centrum Voor Afstandsonderwijs (CVA)?
CVA is een erkende opleidingsverstrekker
• CVA is erkend opleidingsverstrekker van de overheid. Zo ben je zeker van de
kwaliteit en kan je van subsidies genieten.
• CVA heeft het ISO 9001-2000 certificaat. Dit is een onafhankelijk kwaliteitslabel
dat na een grondige audit aan onze school werd toegekend. Zowel ons
cursusmateriaal als de docenten en de secretariaatswerking kregen een positieve
beoordeling. Regelmatige controles garanderen de kwaliteit volgens de laatste
normen.
• CVA is erkend door een groot aantal beroepsfederaties.
CVA staat voor professionalisme en kwaliteit
• Al onze opleidingen en cursussen worden ontwikkeld en geschreven door
zelfstandige specialisten met jarenlange beroepservaring.
• Wij garanderen een maximaal contact tussen studenten en docenten.
• CVA wil jouw carrière zo ver mogelijk op weg helpen. Daarom bieden wij onze
thuisstudenten ook de mogelijkheid om privélessen of workshops te volgen.
CVA staat voor klantvriendelijkheid en flexibiliteit
• Je bepaalt zelf wanneer je aan je nieuwe toekomst werkt. Je kan onze opleiding
starten en de cursus instuderen wanneer het voor jou het beste uitkomt.
• Je kan een gratis hoofdstuk op onze website downloaden. Op deze manier krijg
je een beter beeld van de specifieke opleiding. Deze eerste hoofdstukken helpen
je bij het maken van de juiste studiekeuze.
• Bovendien kan je de cursus die je interesse wekt voor aanvang van de thuisstudie
eens rustig komen inkijken op één van onze secretariaten.
• Indien je twijfels of vragen hebt, ben je ook steeds welkom op ons secretariaat
voor een vrijblijvend, adviserend gesprek.
26

CVA houdt de financiële drempel zo laag mogelijk
• Voor het examen worden geen extra kosten aangerekend. Bovendien krijg je
een onbeperkt aantal herkansingen indien je de eerste keer niet slaagt. Ook
voor deze herkansingen moet je niet extra betalen.
• CVA zorgt ervoor dat de thuiscursussen zo voordelig mogelijk zijn voor de student
door ze op een economische manier te laten drukken zonder dat ze iets van hun
kwaliteit en duidelijke structuur verliezen.
CVA heeft een sterke reputatie
• Binnen de branche van afstandsleren heeft onze school een sterke reputatie
uitgebouwd. Onze diploma’s zijn hierdoor een mooi visitekaartje, waarmee je bij
je cliënten of toekomstige werkgever meteen een positieve indruk maakt.
• Veel afgestudeerde studenten startten reeds hun eigen succesvolle zaak door
het volgen van een thuiscursus bij ons. Kijk eens rond in je omgeving en je kent
vast en zeker wel iemand die bij ons een opleiding heeft gevolgd!
27

Deze cursus wordt uitgegeven door:
Centrum Voor Afstandsonderwijs, onderdeel van de Ondernemersschool
Frankrijklei 127 – 2000 Antwerpen
Telefoon: 03.292.33.30
Mail: info@thuisstudie.be
Ondernemingsnummer: 0811.009.080
Erkenningsnummer: DV.0107588
Copyright
© Centrum Voor Afstandsonderwijs, Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen
in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige
wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere
manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur.
Ondanks al de aan de samenstelling van de tekst bestede zorg, kan noch de auteur, noch de
uitgever aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien
uit enige fout die in deze uitgave zou kunnen voorkomen.
28