Opmaak 1 - Schauer Agrotronic GmbH

R E P O R TA G E
Renovatie met unieke techniek verlicht arbeid bij Lemmens (Teuven)
Liefde voor het vak
houdt varkenshouder aan de slag
Teuven >
Het varkensbedrijf Lemmens in Teuven (Voerstreek)
was de afgelopen 30 jaar continu in ontwikkeling.
Hersteld nadat hij enkele jaren terug ernstig ziek
was en intussen met de pensioenleeftijd in het
vizier, besloot Michel Lemmens dat het tijd was
om een keuze maken. Langzaam maar zeker was
de vele handenarbeid een sleur geworden.
“Maar ik houd van de stiel en vind het te vroeg
om helemaal niks meer te doen”, vertelt Michel
ons, terwijl we vanuit de keuken van de hoeve
zien hoe een uitzonderlijk gulle decemberzon
het prachtige Voerense landschap alle eer
aandoet. “Het is hier inderdaad goed om te
wonen en te werken”, raadt de varkenhouder
onze gedachten. “Maar mijn realiteit was wel
degelijk: ofwel met pensioen, ofwel
automatiseren.” Het is het laatste geworden.
Lemmens koos daarbij voor een tot nog toe
unieke techniek van brijvoeren in België.
Waarom brijvoer?
Waarom kiest iemand die een leven lang droog
gevoederd heeft in de laatste fase van zijn
actieve carrière dan toch voor brijvoer?
“Omdat er ernstige twijfel was bij de haalbaarheid
van het volledig automatiseren van de distributie
van het vochtig meel”, antwoordt Michel. “Ik
gebruik een fors aandeel CCM in mijn formules.
Gelet op de jongste prijsontwikkelingen wil ik
dat aandeel overigens nog uitbreiden. Op de
beurs in Den Bosch drukte een fabrikant die
zowel droogvoer- als brijvoerinstallaties levert
me op het hart dat ik met zoveel meel met een
vochtgehalte hoger dan 30 % in een traditioneel
droogvoersysteem misère mocht verwachten.”
Bijkomend voordeel van de keuze voor brij is dat
Lemmens nu ook met vloeibare bijproducten in
zijn rantsoenen aan de slag kan. “De tarwegistconcentraten
van Biowanze lijken me in dit
verband aantrekkelijk”, liet hij alvast verstaan.
Momenteel wordt er behalve brood (31 %) ook
veel CCM (31 %) , kortmeel (8 %) en koolzaadschroot
(5 %) in het rantsoen gemengd. “Het
geheel wordt op punt gesteld door gebruik van
een kern (25 %) met o.a. gegarandeerd ggo-vrije
soja; een eis van Detry, de afnemer van de
varkens”, zet Lemmens de puntjes op de i.
De mengtank heeft een inhoud van 2.900 liter, de capaciteit die nodig is voor een voerbeurt van de
varkens in de afmest.
De luchtpomp stuurt de reiniging aan. Een klep
zorgt er voor dat de lucht waarmee de leidingen
gereinigd wordt omgekeerd aan de
transportrichting van het voeder wordt gestuurd.
Duitse voorbeelden
Toch maakte de varkenshouder zich nog zorgen.
“De biggen komen hier recht van de zeug op
amper 7,5 kg aan. Die dieren zijn erg gevoelig
en dus wou ik een zo groot mogelijke zekerheid
dat de brijvoerleidingen proper konden worden
gehouden. Ik ben wel enige tijd op zoek geweest”,
Michel Lemmens verwerkt ook veel broden
in zijn voeder. Een voermengwagen doet dienst
als voormenger.
vertelt Michel, die zich informeerde op zowat
alle vakbeurzen, van Duitsland over Nederland
tot in Geel (Antwerpen). Het was na
laatstgenoemde beurs - de vernieuwde
Pluimveedagen – dat Lemmens met installateur
Ventilec naar Duitsland vloog voor een bezoek
aan een aantal voorbeeldbedrijven van
30 | VARKENSBEDRIJF / NR 12 / DECEMBER 2008 / REPORTAGE

SCHEMA
Legende:
Stal A (8/25 kg) Langwerpige troggen
Stal B.C.D (8/25 kg) Ronde troggen diameter 60 cm
Stal E.F (25/40 kg) Ronde troggen diameter 80 cm
Stal G.H.I (40/115 kg) Langwerpige troggen diameter 250 cm
Bedrijfsprofiel
— Michel (59) en Liliane Lemmens houden
1.050 vleesvarkens in Teuven (Voerstreek).
Het echtpaar renoveerde het bedrijf om de
dagelijkse arbeid te verminderen.
renovaties met Schauer-techniek uitgevoerd.
Lemmens koos uiteindelijk voor een restloos
brijvoersysteem met als aparte insteek dat de
leidingen telkens gereinigd worden met lucht
en dus niet water, zoals tot nog toe gebruikelijk
in ons land.
De installatie
Bij ons bedrijfsbezoek was de opbouw van de
installatie nog in volle gang. De voormenger,
de 3 wachtsilo’s voor droge grondstoffen en de
5 silo’s voor diverse vloeibare bijproducten, lagen
nog aan de kant. Aan de keuken zelf – het hart
van de installatie – werd de laatste hand gelegd.
Zowel de netheid – de ruimte is naar Duits
voorbeeld netjes met wandtegels afgewerkt –
als de relatieve eenvoud viel ons meteen op.
Op de vloer geen wirwar van leidingen en in de
ruimte slechts 2 pompen - de brijvoerpomp en
de luchtpomp, beiden compact maar met een
hoog debiet – en een mengtank.
Laatstgenoemde heeft een inhoud van 2.900
liter – de capaciteit die nodig is voor een
voerbeurt van de varkens in de afmest. Een
stenenvanger met ingebouwde magneet moet
beschadiging van pomp en ventielmembranen
voorkomen.
Een klep zorgt er voor dat de lucht waarmee de
leidingen gereinigd worden omgekeerd aan de
transportrichting van het voeder wordt gestuurd
(zie schema). Voorafgaand ontsmet een
ozonapparaat de waterdruppels die verneveld
worden in de reinigingslucht. Verder is een deel
van de vertrekkende circuits helemaal
doorzichtig. Zo is de gebruiker continu in de
mogelijkheid het resultaat van de sturing of de
reiniging te controleren.
Het ganse proces wordt door een computer
gecontroleerd. Doch om toe te laten indien
gewenst manueel tussen te komen, werd in de
hoek waar de luchtpomp gemonteerd is, een
display voorzien dat toelaat de diverse
componenten met de hand aan te sturen.
Sensoren in de bakken sturen het proces. In de
stallingen zijn zowel ronde troggen voor de
biggen in de voorafmest opgesteld, als rechte
troggen voor de afmestfase. “De keuze voor
ronde troggen heeft o.a. te maken met de
nood om plaats te winnen. Maar ze zijn ook
makkelijker toegankelijk voor de dieren en
worden minder snel bevuild”, zegt Michel.
“Omdat het niet zeker is dat er hier wel degelijk
opvolging zal zijn, was de bouw van een nieuwe
stal namelijk niet verantwoord. Ik besef goed
dat we voor de beperkte omvang van ons bedrijf,
een relatief zware investering hebben gedaan.
Voor een jonge landbouwer zou dit
onverantwoord zijn. Voor mezelf was het echter
noodzakelijk om op een menswaardige manier
nog een tijd in de sector actief te kunnen blijven.
Overigens zal de nieuwe techniek me toelaten
het hele proces veel zorgvuldiger dan voorheen
te volgen. Een en ander geeft heel wat
mogelijkheden naar het trekken van conclusies
in verband met de rentabiliteit van mijn arbeid.
Neen, echt waar; ik houd nog te veel van dit
vak om er nu al mee te kappen!” <
— Aanvankelijk werkte Michel gedurende 3,5
jaar als boekhouder in het slachthuis van
Detry. Bij hun huwelijk in 1973 nam het
echtpaar zijn intrek in het bedrijf in Teuven.
Het betrof toen een klassiek melkveebedrijf
met zo’n 13 ha grond. Michel was opgegroeid
op een landbouwbedrijf in het nabije Sint-
Pieters Voeren. Zijn ouders hadden het
bedrijf in Teuven als tweede bedrijf weten
te verwerven.
— Even zag het er naar uit dat Lemmens zich
zou specialiseren in de kalverhouderij. Hij
was daarvoor zelfs aan het bouwen toen
dat plan werd afgevoerd. In 1975-1976 werd
er gestart met het afmesten van varkens
op contract. Enkele jaren later zagen Michel
en Liliane de kans om hun toekomst in de
varkenshouderij volledig in eigen beheer
uit te bouwen. Jarenlang werd er gebouwd
en verbouwd. Het bedrijf ging tot 120 zeugen
houden en mestte zoveel mogelijk biggen
zelf af. Gestart met het inmengen van CCM
in de jaren 80 evolueerde Michel tot een
echte zelfmenger. Al die jaren nam Liliane
de zorg voor de kraambiggen waar; in de
beginjaren in combinatie met haar werk
als verpleegkundige.
— 2 jaar geleden werd beslist de zeugenstapel
geleidelijk af te bouwen. De vergunning
werd volledig omgezet naar vleesvarkens.
Resultaat: vandaag is het bedrijf vergund
voor 1.050 vleesvarkens. Alle biggen worden
aangekocht op 7,5 kg bij slechts één
herkomstbedrijf. Het bedrijf Lemmens
produceert al vele jaren onder een
ggo-vrijlabel voor Detry.
Michel en Liliane Lemmens.
VARKENSBEDRIJF / NR 12 / DECEMBER 2008 / REPORTAGE | 31