Anemie in de zwangerschap - Saltro

Anemie
tijdens zwangerschap
en kraamperiode
Dre Stark,
huisarts
Monique van Heumen,
verloskundige

LESA-V
Landelijke Eerstelijns
Samenwerkingsafspraak Verloskunde

Doel van deze workshop
1. presentatie Lesa anemie
2. inventarisatie lopende afspraken
3. discussie
4. aanbevelingen voor concrete werkafspraken

Stellingen 1
Een Hb-bepaling
bepaling in de zwangerschap kan in
eigen praktijk plaatsvinden
het anemieprotocol op het Saltroformulier kan
worden gebruikt voor anemie detectie

Stellingen 2
goed hulpverlenerschap betekent overdracht van
relevante gegevens bij verwijzing.
Dragerschap van hemoglobinopathie heeft alleen
consequenties voor de zwangere.
Voor het maken van samenwerkingsafspraken
moet je elkaar kennen.

Anemie
Definitie:
Een te laag hemoglobinegehalte
Lagere referentiewaarden in de zwangerschap
vanwege fysiologische hemodilutie

Hb referentiewaarden per
zwangerschapsduur
7,2
7,0
6,8
6,7
7
7,1
6,8
6,8
6,6
6,5
6,5 6,5
6,4
6,3
6,2
6,0
5,8
N 10-19
jr
N 20-69
jr
t/m 13
wk
14-17
wk
18-21
wk
22-37
wk
vanaf
38 wk
1 wk pp 6 wk pp

Meest voorkomende oorzaak
IJzergebrek
Foliumzuurtekort

Verhoogd risico op anemie:
Slechte voedingsgewoonte
Tienerleeftijd
Binnen 1 jaar opnieuw zwanger
Meerlingzwangerschap
Afkomstig uit / voorouders uit landen met hoge
prevalentie hemoglobinopathie
dragerschap 4-14%

Diagnostiek
Hb
MCV
Normaalwaarden 80-100 fl

Wanneer hemoglobine bepalen?
– Routinematig bij begin zwangerschap en
bij 30 weken.
– Bij verhoogd risico ook bij 20 weken

Behandeling ijzergebreksanemie
Suppletie ferrofumaraat 200 mg 2-32
3 dd.
Indien stabiel of stijging:
– voortzetting therapie
– controle na 4-64
6 wk
Normalisatie:
– voortzetting therapie met halve dosering,
– controle na 4-64
6 wk
Daling:
– Verwijzing naar huisarts voor verder onderzoek

Behandeling foliumzuurtekort
door huisarts
Suppletie foliumzuur 1xdd 1mg
Controle na 4-64
6 wk

Wanneer nadere diagnostiek?
Verloskundige verwijst naar de huisarts voor
nadere diagnostiek bij:
Hb ≤ 6 mmol/l bij de eerste
zwangerschapscontrole
MCV < 70 fl of > 100 fl
Normaal Hb en te laag MCV
Hb-daling
na 4-64
weken ijzertherapie

Nadere diagnostiek
Bepaling van reticulocyten, leukocyten,
trombocyten, , LDH en ferritine
Vitamine B12 en foliumzuur
bij macrocytaire anemie
Onderzoek naar hemoglobinopathie

nadere diagnostiek
HA of VLK overlegt met de gynaecoloog:
– Hb lager dan 5,6 mmol/l
ongeacht de zwangerschapsduur

Communicatie
verloskundige ► huisarts (2008)
Inschrijving
uitslagen bloed
plan zwangerschap
overname 2e lijn
verslag partus
verder beleid

Communicatie
verloskundige ◄ huisarts (2008)
bijzonderheden nodig voor de intake
eventueel gedane zaken door de huisarts
consulten bij huisarts of in ziekenhuis
voorzover consequenties voor de
zwangerschap
uitslagen urineweginfectie en kweken

4. aanbevelingen voor concrete
werkafspraken

1. Lesa anemie
– optimale zorg bieden aan zwangeren en
kraamvrouwen met (vermoeden van) anemie
– Aanbevelingen geven voor samenwerking en
suggesties voor werkafspraken tussen
huisartsen en verloskundigen

Soorten anemie
Normocytair (MCV 80 fl 100 fl)
– Fysiologische hemodilutie
– Hb-controle
na 4-64
6 wk
Microcytair (MCV < 70 fl)
– Ijzergebrek
– Hb-pathie
– Chronische ziekte
Macrocytair (MCV >100fl)
– Foliumzuurgebrek,
– (Vit.B12 gebrek)

Hemoglobinopathie!
Op bedacht zijn bij zwangeren
van niet noord-europese
afkomst :
Dragerschap is 4-14% 4

Normaalwaarden ferritine in de
zwangerschap

Normaalwaarden ferritine in de
zwangerschap

Zin of onzin?
Ferritinebepaling in de
zwangerschap
– Serumferritineconcentratie neemt flink af in
de zwangerschap
– Verhoogde ijzerbehoefte, ijzerconcentratie
verandert nihil, ferritine opslag neemt af
– Grote spreiding normaalwaarden
– Bij ijzergebrek kan ferritinegehalte ook
normaal of verhoogd zijn