Download: SpitZ 24 - Scapino Ballet Rotterdam

Scapino Ballet Rotterdam Kranken Katze SpitZ 8
‘De leegtes zijn het belangrijkst’
Felix Landerer
fotografie
Bryndis Brynjolfsdottir
Ondanks zijn jonge leeftijd is Felix Landerer, 31 jaar
en afkomstig uit Hannover, met ingang van 2013 door
Ed Wubbe benoemd als ‘resident choreographer’. Hij
maakte eerder al twee korte dansstukken voor Scapino,
het eerste werd genomineerd voor de Nederlandse
Dansdagen en over zijn tweede stuk schreef een van
de dagbladen: ‘Choreografieën maken voor een groot
podium is een vak. Felix Landerer kan het’.
Met zijn energieke
danstaal maakt
hij nu zijn eerste
grote dansstuk voor
Scapino, als onderdeel van Le
Chat Noir: Kranken Katze. Van Ed
Wubbe kreeg hij alle vrijheid, met
als enige voorwaarde het gebruik
van Franse muziek, gerelateerd
aan de periode van Le Chat Noir.
Hij koos ‘Gnossiennes No. 2’ van
Erik Satie en vroeg zijn landgenoot
Christof Littmann een bewerking
te maken.“Satie hoort nu bij de
gevestigde, klassieke componisten.
Zijn muziek ligt makkelijk in het
‘Ik wil een
emotionele relatie
met het onderwerp
hebben.’
gehoor, het is simpel en puur, maar
voor die tijd was het revolutionair.
Mensen hadden nog nooit zoiets
gehoord. Ik wil een soortgelijk
gevoel bewerkstellingen, iets van
de enorme vibratie en energie uit
de tijd van Le Chat Noir proberen
terug te halen. Christof combineert
muzikale thema’s van Satie tot een
nieuw, pulserend arrangement.”
De danstaal van Landerer wordt
vaak omschreven als vloeiend en
tegelijkertijd robuust. Hij maakt
zichtbaar hoe bewegingenergie in
een groep wordt doorgegeven en
speelt met begrippen als kracht en
ontspanning, met soms verwijzingen
naar zelfverdedigingsporten:
‘Landerer combineert martial artsbewegingen
op sublieme wijze met
moderne dans.’ of ‘Dans met een
ondertoon van tai chi en capoeira’.
Hij kiest onderwerpen die hij kan
vertalen in dans. Politiek, zegt hij,
zal bij hem geen onderwerp zijn.
“Het is te groot, te complex, te
intellectueel voor de soort dans
die ik maak. Ik wil een emotionele
relatie met het onderwerp hebben,
zodat ik de beweging gevoel en
emotie mee kan geven. Dat is waar
ik goed in ben. Als het te verhalend
wordt haal je de werkelijke kracht
van de dans weg. De leegtes tussen
de woorden zijn het belangrijkst.
Dans is voor mij poëzie.”
Het onderwerp van Le Chat Noir
Hommage aan Satie
Christof Littmann woont en werkt
in Hannover. Als producer en componist
loopt zijn artistiek bereik van
klassieke tot experimentele genres.
Naast het componeren van muziek
voor film en tv, heeft Littmann ook
muziek geschreven voor opera en
verschillende theater- en dansstukken.
De laatste paar jaar is hij in het
bijzonder geïnteresseerd geraakt in
het onderzoek naar de relatie tussen
geluid en muziek. “Mijn eerste
doel is nog steeds om het publiek
aan te zetten hun houding van hoe
zij geluid ondergaan te veranderen,
terwijl ze naar (mijn) muziek
luisteren, en natuurlijk omgekeerd
ook.
In het beste geval heeft deze impuls
een duurzaam effect en zal dat ons
bewust maken van de schoonheid
van geluid en soms van de lelijkheid
van zogenaamde muziek.”
De tiende samenwerking met Felix
Landerer creëert de mogelijkheid
te experimenteren en de grenzen
van dit concept verder te verleggen.
Voor het eerst zal Littmann
een bestaand muziekstuk opnemen,
de Gnosienne No. 2 van Erik Satie
uit 1890.
Satie was een pionier van wat
70 jaar later bekend zou worden
als minimale muziek. De arrangementen
die te horen zijn, zijn
een poging een drijvend, pulserend
muzikaal gevoel te creëren door
verschillende combinaties van de
kleinste muzikale thema’s.
Er zal een interactie worden gecreëerd
tussen de oorspronkelijke
Gnossienne en nieuw gearrangeerde
fragmenten, die hun oorsprong
vinden in hetzelfde stuk van de
Franse componist: een geluidsfeer
die subtiel een eigen leven gaat
leiden, als het de dans voert en een
hommage brengt aan Satie.
Bryndis Brynjolfsdottir en Maxime Lachaume
Bonnie Doets en Besim Hoti
koos hij weliswaar niet zelf, maar
de ontwikkelingen in de kunst uit
de bloeiperiode van het theatercafé
boeien hem mateloos, waarbij hij
zich in zijn choreografie vooral laat
inspireren door de opkomst van het
symbolisme en de film.
“Met de opkomst van fotografie en
film konden schilders het figuratieve
steeds meer loslaten en andere
wegen inslaan. In het symbolisme
zie ik een relatie met mijn eigen
werk: in plaats van thema’s realistisch
of verhalend neer te zetten,
zoek je naar symbolen, naar een
groter verband om je boodschap
over te brengen.”
fotografie Hans Gerritsen
Voor deze voorstelling wordt
Landerer echter het meest gegrepen
door de enorme energie van Le
Chat Noir, met z’n levendige, bijna
anarchistische sfeer. “Kunstenaars
uit allerlei disciplines presenteerden
zich daar en kregen direct
respons. De energie was voortdurend
in beweging. Dit gevoel
wil ik overbrengen in mijn stuk.
Het moet een vibrerende energie
krijgen, waarin dingen ontstaan en
transformeren in iets nieuws. Je
kunt de acht dansers zien als acht
individuen of als één energiebron,
één lichaam dat voortdurend op
zoek is naar een nieuwe vorm. Dat
uit elkaar valt en weer hergroepeert.
Dat doen we ook met Satie.
We breken zijn muziek in stukken
en maken er weer iets nieuws van.”
fotografie Hans Gerritsen