Raadsadres stedelijke vernieuwing door Samen Sterk in Nieuw ...

Raadsadres stedelijke vernieuwing door Samen Sterk in Nieuw-West
Geachte raadsleden van Nieuw-West,
Amsterdam 7 juh 2012
Donderdagavond 10 mei 2012 organiseerde Samen Sterlc in Nieuw-West (SSNW) de conferentie 'Wijken
voor bewoners?!". Een grote groep bewoners(vertegenwoordigers) drong er bij de aanwezige coi-poratieen
stads(deel)bestuurders op aan hen in de hoofdrol van de stedelijke vernieuwing te plaatsen. Om dit voor
elkaar te laijgen, moet het stads(deel)bestuur de regie van de stedelijke vernieuwing op zich nemen. Dit
heeft het tot nog toe verzuimd. Daarmee lieeft zij de democratie een sleclite dienst bewezen en bewoners in
de kou laten staan.
De deelraad is een door de burgers gekozen lichaam en is daardoor tevens controleerbaar door de burgers.
Dat is democratie. Die democratie vind je niet bij corporaties, waarvan ooit aanwezige ledem-aden vaak
zijn opgeheven. En die van vereniging stichting zijn geworden, waardoor de invloed van leden c.q.
huurders minimaal is geworden.
Nu verloopt de vernieuwing ongecoördineerd en ongecontroleerd en bewoners zijn daaivan het slachtoffer.
SSNW is een samenwerkingsverband van WE's, bewonerscommissies en andere bewonersgroepen uit
Nieuw-West dat zich beijvert in deze situatie verandering te brengen ten gunste van de bewoners.
Zij vraagt daarom aan u, raadsleden: geef het DB onverwijld opdracht de regie over de vernieuwing te
nemen. Zij vraagt u ook als raad nauwgezet en regelmatig te controleren of het DB deze regie goed voert.
Goed, dat wil zeggen met inachtneming van de volgende punten:
1. Een vernieuwingsplan begint en eindigt met wat bewoners (niet) willen. Er bestaan geen plannen
voor bewoners, alleen maar plannen met bewoners.
2. Geen grootschalige sloop en deportatie van zittende bewoners. Renovatie waar mogelijk met
respect voor zittende bewoners en hun sociale netwerk.
3. Sloop zonder 100% garantie op voorafgaande nieuwbouw is verboden. Nu liggen er te veel
gronden jarenlang braak, terwijl er nog enorme wachttijden zijn in de huursector. Dit is een vorm
van falende planning die misdadig genoemd mag worden gelet op de nadelige effecten voor zowel
de bewoners in de wijken als voor woningzoekenden.
4. Alleen plannen met zo min mogelijk verhuisbewegingen en een controleerbaar en uitvoerbaar
plan voor herhuisvesting en terugkeer voor wie wil.
5. Geen aanpak van sociale problemen met fysieke middelen (sloop/deportatie/nieuwbouw). In de
bijgevoegde brief van wethouder Ossel lezen wij, dat er onvoldoende bewijs is voor de samenhang
tussen sociale en fysieke vernieuwing. Het bestuur van Nieuw-West moet dh feit onder ogen zien,
wat betekent dat deze pijler onder haar vernieuwingsdrift wegvalt en het beleid herijkt moet
worden. Dus: een sociale aanpak voor sociale problemen waar mogelijk en noodzakelijk. Indien
wordt gekozen voor een fysieke aanpak, eerst aantonen dat dit gaat werken. Zo niet, geen fysieke
aanpak van sociale problemen. Dat is beter voor bewoners en ook éérlijker tegenover diezelfde
bewoners.
6. Controle op corporaties: voeren zij hun kerntaken uit, nl. beheer, onderhoud en, waar nodig,
renovatie? En voor nu extra dringend: voeren zij alsnog het onderhoud uit dat soms al 20 jaar
achterstallig is? De rol van projectontwikkelaar moet hieraan ondergeschikt zijn. Is dit niet het
geval, dan moet de politiek alles, maar dan ook echt alles, doen om de corporaties weer tot hun
kerntaak terug te brengen.
raadsadres Samen Sterk juli 2012,doc pagina 1 van 3

7. Openbare ruimte moet integraal onderdeel uitmaken van vernieuwingsplannen. Er mag geen
onduidelijkheid meer bestaan welke deelnemende partij voor die mimte verantwoordelijk is. Door
de al jaren voortwoekerende onenigheid over die verantwoordelijkheid tussen politiek en
corporatiebestuur hoh de kwaliteit van de openbare ruimte in ons stadsdeel achteruit. Bewoners
zijn hieivan de dupe.
8. Problemen in het gebruik van de openbare ruimte oplossen door er privémimte van te maken met
hekken eromheen is onwenselijk en past niet bij het plezier dat de meeste bewoners beleven aan
het groen en de ruimte in ons stadsdeel. Oplossingen moeten worden gezocht in beheer,
handhaving en bewonersdeelname aan onderhoud.
9. Draai de plannen waartegen bewoners al jaren en masse te hoop lopen (Aireystrook langs de De
Vlugtlaan, Aiiebéplein) terug en herschiijf ze mét de bewoners. Politici mogen een vastgesteld
plan wijzigen, als maatschappelijke omstandigheden daarom vragen. Sterker nog, dat is hun taak,
de vinger aan de pols van de inmier veranderende samenleving houden. De herijking van de
stedelijke vernieuwing is bij uitstek zo'n omstandigheid. Grijp haar aan, door de meest schrijnende
misstanden aan te pakken.
10. Zeker nu de budgetten krimpen moet haarscherp onderscheid gemaakt worden tussen
noodzakelijke vernieuwing en "leuke vernieuwing". Het gaat bijvoorbeeld niet aan om bewoners
in een ziekmakende woning te laten bivakkeren en basisvoorzieningen als bibliotheken te sluiten
en tegelijkertijd een kostbare Sloterplasconferentie op te zetten over een stuk openbare ruimte dat
in de ogen van sommigen leuker kan, maar in de ogen van allen al wél goed onderhouden wordt en
nog jaren zo mee kan. De tijd van "leuk en prikkelend" is voorbij. Bestuurders moeten weer kiezen
voor directe bewonersbelangen en het kordaat oplossen van sociale misstanden. Alleen daaivan
wordt onze microsamenleving in Nieuw-West écht beter en mooier. Een voorbeeld van kostbare
vertraging is de soms al bijna zes jaar voort slepende verloedering en overlast door buurtvreemde
Iangparkeerders, her en der in Nieuw-West. Vele bewoners hebben - individueel en in
georganiseerd verband - hiervoor uw aandacht gevraagd. Diverse malen heeft het stadsdeelbestuur
duidelijk gesuggereerd dat het aan kosteneffectieve maatregelen werkt, maar half juni 2012 is er
nog steeds geen uitvoering zichtbaar. Zorg s.v.p. dat bewoners niet nog langer aan het lijntje
gehouden worden.
11. Het overleg met je bewoners moetje institutionaliseren, er geen vrijblijvende aangelegenheid van
maken. In de al genoemde brief van Ossel lezen wij, dat de centrale stad erop vertrouwt, dat het
stadsdeel bewonersbelangen voldoende laat meewegen. Hijzelfheeft ons inmiddels al als
gesprekspartner geaccepteerd. Ons stadsdeelbestuur kan niet achter blijven. Dan is het, om te
beginnen, belangiijk dat onze verantwoordelijke stadsdeelbestuurders benaderbaar zijn. Dat waren
zij niet, toen we hen uitnodigden voor de conferentie. De Wilt liet niets van zich horen, totdat wij
via het ambtenarenapparaat en Wijksteunpunt wonen druk gingen uitoefenen. Bos reageerde pas
enkele dagen voor de conferentie. Mauer ook. Toch hadden wij hen maanden van tevoren
persoonlijk, later nog eens via het DB secretariaat, uitgenodigd. Van Ossel kwam binnen drie
dagen reactie. En SSNW is door hem alweer voor het volgende gesprek uitgenodigd. De Wih heeft
ook sinds 10 mei niets van zich laten horen. Dat moet anders! Verder valt het ons op, dat ons
stadsdeelbestuur door slechts twee ambtenaren een Stand van zaken stedelijke vernieuwing heeft
laten geven aan ambtenaren van de centrale stad, zonder daarover ook maar één bewonersgroep te
hebben geraadpleegd! Het daaruit voortgekomen stuk (bijlage) vormt wel de voornaamste bijdrage
vanuit ons stadsdeelbestuur voor de herijking van de stedelijke vernieuwing door de centrale stad.
En geen bewoner heeft erover meegepraat. Hierover hebben wij bij de centrale stad al onze
verbazing geuit door middel van een raadsadres (bijlage). Die verbazing leggen wij ook bij u neer
als nog een argument om SSNW voortaan rechtstreeks te betrekken bij het opstellen van dergelijke
stukken. Een laatste voorbeeld van wat er mis gaat: 9 mei 2012 sloten stadsdeelbestuur en
corporaties een nieuwe overeenkomst over de vernieuwing, waarmee de politiek, aldus
portefeuillehouder De Wih in de Westerpost, de regie naar zich toetrekt. De dag erna was de
conferentie "Wijken voor bewoners?!". Met geen woord repte De Wilt tijdens deze conferentie van
raadsadres Samen Sterk juli 2012.doc pagina 2 van 3

de nieuwe overeenkomst. Dan neem je bewoners niet serieus, want dit was de aanwezen plek om
de overeenkomst bekend te maken en nader toe te licliten. Deze toeliciiting laat overigens nog
steeds op zich wachten. Het is bewoners onbekend hoe de afspraken er in concreto uitzien, welke
veranderingen ze (niet) met zich meebrengen in de afzonderlijke stedelijke vernieuwingsprojecten.
Dat moet écht anders!
12. Ambtenaren en bestuurders moeten bewonersparticipatie op één hebben staan. Onderzoek van
socioloog Imrat Verhoeven en diens collega's/studenten heeft aangetoond dat de meeste
stadsdeelmedewerkers en -bestuurders van Nieuw-West niet overweg kunnen met
bewonersparticipatie. Dit strookt met de ei-varingen van de bij SSNW aangesloten groepen. Hierin
moet z.s.m. verandering komen, desnoods door ongeschikte medewerkers van publieksfuncties af
te halen, maar liever nog op te leiden. Toch is opleiding alleen onvoldoende. Er moet controle van
bovenaf, van raad en DB, komen. Nu glippen misstanden er gemakkelijk doorheen, waardoor
bewoners door horkerige ambtenaren, bestuurders en raadsleden ontmoedigd worden te
participeren.
13. Raadsleden en portefeuillehouders moeten zich véel beter informeren en niet langer wijken voor
de wensen van de corporaties en ontwikkelaars, in de ongefundeerde hoop dat nieuwe stenen ook
nieuwe (betere?) mensen met zich meebrengen. Zij moeten onderscheid leren maken tussen
noodzakelijke investeringen (onderhoud gebouwen en openbare ruimte, sociale vernieuwing in
probleemwijken, op peil houden basisvoorzieningen zoals openbare bibliotheken in
achterstandswijken) en "leuke dingen" (Coffemania, Sloterplasconferentie, paardentram, etc).
14. Raadsleden en portefeuillehouders moeten bewoners de middelen geven om te participeren.
Waarom zou je een ton of meer uitgeven aan de Tafel van West, als het stadsdeel al gonst van de
goede bewonersideeën, die alleen maar wachten op uitvoering (geld, deskundige ondersteuning)?
Ons stadsdeelbestuur moet duiven faciliterend op te treden en moet niet blijven steken in
conferenties en nog meer gepraat, maar bewoners de kans geven hun eigen omgeving vorm te
geven, sociaal en fysiek.
Een hele waslijst, maar veel bewoners van ons stadsdeel zitten ook behoorlijk knijp. Als u daaraan nog
twijfelt, kijkt u dan eens naar de filmpjes die tijdens "Wijken voor bewoners?!" zijn vertoond (
http://wvyw.buurttelevisieainsterdamnieuwwest.nl/schermpagina%20I22%2Qstedelijke
%20vernieuwing.html). Hun verhalen zijn niet slechts incidenten. Om budgettaire redenen hebben we ons
beperkt tot 5 filmpjes.Het hadden er ook 50 kuimen zijn.
Nu de Tweede Kamer een nieuwe Gemeentewet heeft aangenomen waarmee de stadsdeelbesturen in 2014
opgeheven moeten worden, dringen wij er toch nog extra op aan geen tijd te verliezen en burgers snel in de
rol te zetten waar zij horen: een hoofdrol.
Onder het motto "Vertrouwen is goed, maar controle is beter" zal SSNW in het najaar een nieuwe
conferentie beleggen, waarin we bespreken welke vorderingen ons stadsdeelbestuur heeft gemaakt bij de
herijking van het vernieuwingsbeleid. Met bijzondere aandacht voor de rol van bewoners.
Namens Samen Sterk in Nieuw-West
Arnold Paalvast, Wout Heukelom, Martijn Rutte, Wim Winter, Jamal Boukamir
bijlagen:
1. doorzoekbare pdf brief Ossel aan S SNW
2. raadsadres SSNW aan de gemeenteraad van Amsterdam naar aanleiding van de Stand van zaken
Stedelijke vernieuwing Amsterdam Nieuw-West
3. Stand van zaken Stedelijke vernieuwing Amsterdam Nieuw-West
raadsadres Samen Sterk juli 2012.doc pagina 3 van 3

Raadsadres aan de gemeenteraad van Amsterdam
inzake de vastgestelde notitie
"Stedelijke vernieuwing: de stand van zaken in 2011"
15 februari 2012, Amsterdam
Geachte gemeenteraadsleden van Amsterdam,
Samen Sterk in Nieuw-West, de vereniging van bewonersgroepen, -commissies en VVE's uit
Amsterdam Nieuw-West, wil graag reageren op de door u op 6 december 2011 vastgestelde notitie
Stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011. Wij beperken ons tot bijlage 5, de stand van zaken
van de stedelijke vernieuwing in Nieuw-West, ons eigen stadsdeel.
Wij realiseren ons dat een vastgestelde nota geen ruimte voor amendementen laat. Maar aangezien
de raad aan het stuk een bestuursopdracht heeft vastgeloioopt die ons dagelijks leven ingrijpend zal
beïnvloeden, hebben wij besloten dat reageren noodzakelijk is. Dit, in de hoop dat onze
opmerkingen, onze kritiek en onze suggesties door u ter harte zullen worden genomen.
Kernvraag aan de raadsleden
Wij vragen de gemeenteraadsleden: alstublieft, draagt u het gemeentebestuur op er voor te
zorgen dat bewoners van Nieuw-West vanaf het allereerste begin betroldten worden bij de
plan- en beeldvorming van de stedelijke vernieuwing in hun wijken. Het allereerste begin, dat is
het moment waarop de vraag wordt gesteld of vernieuwing nodig is en zo ja, in welke vorm. Zorg er
voor dat dit in de vervolgopdracht wordt opgenomen, dat er maai- éen werkwijze is, die niet voor
meerdere uitleg vat baar is en die luidt dat bewoners vanaf het allereerste begin bij de planvorming
worden betroldcen. Tot op heden gebeurt dit niet en is bewoners bovengenoemde tweeledige vraag
nooit voorgelegd. Bewoners verschillen fundamenteel van mening met bestuur en
corporaties/ontwildcelaars over stedelijke vernieuwing.
Hieronder volgt een opsomming van onze voornaamste punten van kritiek, vragen en suggesties
voor verbetering.
1. Bronnengebruik
U hebt gesproken met vertegenwoordigers van het ambtelijkiDestuurlijk appai-aat van Nieuw-West.
Wij missen echter de twee andere, essentiële partners: de coiporaties/ontwikkelaars en de bewoners.
Als wij de laatste evaluatie van de vernieuwing door de corporaties vergelijken met uw stand van
zaken {Evaluatie Verniemving Westelijke Tuinsteden 2010. 16 december 2010), zien we flinke
verschillen, onder andere in de wijze waarop wordt gedacht over vernieuwing/onderhoud van de
openbare ruimte (een ander belangrijk verschil bespreken we onder 3.c). Het stadsdeelbestuur
meent dat corporaties veelal ook de openbare ruimte moeten meevernieuwen, de corporaties zijn het
hiermee lang niet altijd eens. Hier zijn blijkbaar geen duidelijke afspraken gemaakt. Zulke
onenigheid leidt niet zelden tot langdurige vei-waai-lozing van de openbare ruimte en daai- gaat de
vernieuwing dan ook zodanig mank dat bewoners er nodeloos hinder van ondervinden. Dat u dit
pagina 1

meningsverschil onderbelicht laat, is onverstandig. U loopt het risico aaimames te doen die niet
stroken met de werkelijkheid, waardoor toekomstig beleid gedoemd is te mislulcken. U constateert
zelf dat de corporaties sinds 2008 een leidende rol spelen in de vernieuwing. Dan gaat het niet aan
hun visie zo onderbelicht te laten, ook al is die in strijd met die van het stads(deel)bestuur.
2. Effectmeting stedelijice vernieuwing: indicatoren
Uw stuk verzuimt te vermelden dat er geen eenduidige indicatoren zijn afgesproken tussen bestuur,
corporaties/ontwikkelaars en bewoners om de effecten van de stedelijke vernieuwing te meten. Uit
de onder 1 genoemde evaluatie door de coiporaties komt bijvoorbeeld duidelijk naai' voren dat de
corporaties onvolledige statistieken bijhouden over woningverkoop, waardering van vernieuwde
woningen e.d. Daarnaast hanteren zij verschillende statistische methodes. De cijfers die u wel
noemt, die betreldcing hebben op waai'dering voor de buuit (leefbaarheidsmonitor), verzuimt u op
een eenduidige manier te correleren aan de doelstellingen van de stedelijke vernieuwing. Ook
verzuimt u te vei-melden dat de projecteams van Nieuw-West die zich bezighouden met stedelijke
vernieuwing evenmin een eenduidige methodiek hanteren om de gevolgen van de stedelijke
vernieuwing in kaait te brengen, dan wel het behalen van de doelstellingen te meten.
3. Samenhang en gelootwaardigheid van de doelsteUingen
3.(1. De samenhang tussen fysieke en sociale vernieuwing wordt niet duidelijk. Volgt sociale
vernieuwing uit fysieke vernieuwing, gaan ze hand in hand, had de sociale vernieuwing niet zonder
fysieke vernieuwing gekund? Uit uw stuk wordt onvoldoende duidelijk hoe fysieke en sociale
vernieuwing hebben bijgedragen, of zouden kunnen bijdragen, aan verbetering van de waardering
van bewoners voor hun leefomgeving. En hoe het zit als de waarderingscijfers worden gecorrigeerd
voor gebreklcig onderhoud van de afgelopen jaren? Onze suggestie is dat de weging van deze
factoren onontbeerlijk is. In dit kader is de keuze, zoals te lezen in genoemde notitie, om in veel
wijken sociale vernieuwing niet te blijven financieren, maar fysieke vernieuwing wel, op z'n zachtst
gezegd voorbarig. Wat nu, als blijkt, na gedegen weging, dat sociale vernieuwing veel meer effect
sorteert dan fysieke vernieuwing? De aan grote groepen bewoners van Nieuw-West toegeschreven
sociale en economische achterstand is gedurende de hele vernieuwingsoperatie aangemerkt als een
van de belangrijkste redenen voor ingrijpen. Maar brengt een nieuwe woning een nieuwe baan of
ander, wenselijker, sociaal gedrag? Zoja, waar ligt de samenhang? Dat is in de voorliggende stand
van zaken, waarop u nieuw beleid gaat baseren, onduidelijk.
3.b. 'Tevredenheid met de bereilde resultaten' wordt in de notitie als argument genoemd om door
te gaan (met grootschalige sloop/nieuwbouw). Waarom zou die tevredenheid niet door verstandig
onderhoud en goede handhaving en woningtoewijzing bereikt kunnen worden? In Buitenveldeit,
gebouwd in dezelfde tijd als Nieuw-West, heeft men het onderhoud van de woningen de afgelopen
20 jaar op peil gehouden. Deze wijk wordt niet gesloopt, en de bewonerstevredenheid ligt hoger dan
in Nieuw-West. Waarom komen wij dergelijk vergelijkend onderzoelc niet tegen in uw weging van
de tevredenheid?
3.c. In uw notitie wordt de bevoUdngssamenstelling van de stedelijke vemieuwingsgebieden
summier genoemd. In de onder 1 genoemde evaluatie wordt nadruldcelijk als doelstelling genoemd
het bewerkstelligen van een andere bevolkingssamenstelling. In Nieuw-West betekent dat, dat
duizenden bewoners zich gedwongen zagen - zien? - hun woning en buurt te verlaten. Bij de
treldcers van de vernieuwing bestaat hierover blijkbaar overeenstemming. Waarom wordt dit streven
niet in uw vastgestelde notitie genoemd? Een voor zittende bewoners zo gevoelig onderwerp
verdient zo groot mogelijke openheid.
pagina 2

4. Veroudering woningvoorraad
Wat is "verouderde" woningvoorraad? Is dat een woning waarop jarenlang geen onderhoud is
gepleegd - en zou dat in het kader van sociale vernieuwing niet moeten zijn aangepakt? - of is dat
een woning waaraan weliswaar het hoognodige onderhoud is gepleegd (reparaties van lekkages,
verstoppingen, vernieuwing vei-warmingsketels en aanbrengen nieuwe verflaag e.d.) is, maar die
verder niet voldoet aan "de eisen van deze tijd"? En wat zijn die "eisen" dan? Ons valt op dat van
dezelfde soort woningen in Nieuw-West sommige gesloopt worden wegens beweerde veroudering,
terwijl exact dezelfde, doch beter onderhouden woningen grif van de hand gaan, omdat de huur- en
koopprijs relatief laag liggen. Wij missen in uw stuk een duidelijke definitie van "verouderd".
Vanwege de potentieel zeer lange levensduur van woningen (circa tweehonderd j aai-, mits goed
onderhouden) missen wij in uw documenten het besef dat er naast preventief onderhoud en repai-atie
(coiTectief onderhoud) ook perfectief onderhoud noodzakelijk is om woningen aan de veranderende
eisen van de tijd aan te passen.
5. Belang van de openbare ruimte
In de vernieuwingsopdracht zoals u die verwoordt in uw stand van zaken is nauwelijks plaats
ingeruimd voor de rol van openbare ruimte. Ons verbaast het dat belangweklcende studies hierover
(met name de Atlas Westelijke Tuinsteden Amsterdam van Ivan Nio e.a.) niet terugkomen in het
verhaal. Te meer, daar uit vele onderzoeken blijkt - ook uit die van de gemeente Amsterdam en de
stadsdelen - dat bewoners van Nieuw-West de openbare ruimte belangrijk vinden en waarderen,
maar zich tegelijkertijd mateloos ergeren aan de verwaarlozing ervan. Uit een marktonderzoek,
uitgevoerd in Slotermeer in 2008, bleek dat de verrotzooiing van de openbare ruimte de grootste
zorg van de bewoners was. Wij hebben dan ook grote moeite met de passage op pagina 6, die stelt
dat de openbare ruimte pas goed wordt aangepakt "nadat woningen in het gebied zijn vernieuwd of
verbeterd". Her en der leven burgers al pakweg twee decermia in een verwaaiioosd woonmilieu. Als
je dat voegt bij de onder punt 1 genoemde onenigheid over wie de openbare ruimte moet
revitaUseren, is onze conclusie dat de stedelijke vernieuwing in dit opzicht geen doel getroffen
heeft.
6. Afgrenzing en combinatie van vemieuwingsgebieden
In uw stuk wordt meermalen een vernieuwingsgebied uit buurten samengesteld die, als we letten op
de wijze waai'op de vernieuwing totstandkomt, weinig met elkaar gemeen hebben. Het meest
sprekende voorbeeld daarvan is het op een hoop vegen van de Delflandpleinbuurt en de
Staalmanpleinbuurt. Het ware beter om de stedelijke vernieuwing in beide buurten los van elkaar en
op eigen merites te beoordelen. De vernieuwing in de Staalmanpleinbuurt verloopt in samenspraak
met en naar tevredenheid van bewoners, niet in de laatste plaats door de inspanningen van
corporatie De Alliantie. In de Delflandpleinbuurt is veeleer sprake van een al jaren voortdurende
strijd tussen corporaties, stadsdeel en bewoners. Er zijn meer voorbeelden, bijvoorbeeld in
Overtoomse veld, rondom de vernieuwing van het Aiiebéplein, waar een grote groep bewoners
tegenover bestuur en ontwikkelaai's staat, maar ook in Slotermeer, waar veel ophef is rond de
voorgenomen sloop/vernieuwing van de Couperusbuurt en de Airey-woningen rondom de De
Vlugtlaan. Het lijkt ons een goed idee nog eens kritisch naar de gekozen samenstellingen te kijken
om slordigheden en verkeerde indrukken te vermijden.
7. Procesmanagement stedelijke vernieuwing
Wij missen een beschouwing van de stedelijke vernieuwing als proces, dat wil zeggen een
beschouwing van de wijze waarop de plannen en besluiten totstandkomen. Toen de Parkstaddeal
pagina 3

gesloten werd, werd gekozen voor het open-planproces als manier om plarmen op te stellen en
besluiten tot stand te laten komen. Wij missen in uw stuk de evaluatie van 10 jaar open-planproces.
Dit is temeer een gemis, daar allereerst een groeiende groep lang zittende bewoners én
nieuwkomers van mening is dat dit proces moeizaam verloopt, zo niet al jaren geleden hollend en
stotend tot stilstand is gekomen. Daaivan getuigen aanhoudende bewonersacties in de
Delflandpleinbuurt, het Rembrandtpark, op het August Aiiebéplein en in Slotermeer Noord. Dit is
overigens een kleine greep uit een groter geheel. Wij dringen er op aan dat in de volgende fasen van
vernieuwing het proces integraal deel uitmaakt van metingen en evaluaties. Wij dringen er tevens
op aan dat in alle gevallen waarin tussen partners in vernieuwing grote onenigheid bestaat over het
proces dit proces met terugwerkende laacht geëvalueerd wordt; dat u nfet bang bent op de
uitkomsten van de evaluaties toekomstig beleid te baseren. Dit is ook urgent, omdat de overheid in
de afgelopen maanden op allerlei niveaus taken afstoot naar burgers, terwijl niet zichtbaar is dat ook
budgetten en faciliteiten in gelijke mate overgeheveld worden.
Om te laten zien wat wij - de verenigde bewoners van Nieuw-West - bedoelen hebben we vorig
jaai- Het Manifest van Nieuw-West aangenomen, waarin wij stellen hoe wij ons onze rol in de
vernieuwing van onze leefomgeving voorstellen. Het Manifest is bij dit raadsadres bijgesloten.
8. Stedelijke vernieuwing en duurzaamheid
Duurzaamheid, milieu en zuinig omspringen met energie spelen een steeds grotere rol in de
ruimtelijke ordening en woning- en kantoorbouw. Wij missen een beschouwende passage over hoe
slopen zich hiertoe verhoudt. Is het sti'even naar duurzaamheid gediend met slopen? Hoe dan? Of
niet? Maai- waai-om doen we het dan op zo'n grote schaal?
Conclusie/vraag aan de raadsleden
Wij hopen bij elke volgende stap van de plan- en besluitvorming betrokken te worden. Om te
beginnen zouden wij dit schi-ijven graag uitgebreid mondeling toelichten aan de verantwoordelijke
bestuurders en hun verantwoordelijke ambtenaren. Ons raadsadres is een noodla-eet van bewoners,
die de stedelijke vernieuwing dagelijks aan den lijve ondervinden, maar er nauwelijks of geen grip
op ki-ijgen, ook al geven zij al jaren te kennen dat zij mee willen doen. Wij willen u er ook op
wijzen dat wij niet met tien zijn, of met honderd, maar met duizenden. Het Manifest is getekend
door vertegenwoordigers van zo'n vijftig bewonersgroepen, die vai-iëren in omvang van veertig tot
duizend leden.
Wij willen u erop wijzen dat wij in 10 mei 2012 een conferentie beleggen, waarop bewoners,
bestuui-ders van de stad, corporaties en bedrijfsleven en deskundigen zullen discussiëren over de
vraag hoe bewoners een hoofdrol kunnen gaan spelen in de vernieuwing van hun leefomgeving. Uw
notitie, de eraan verbonden vervolgopdacht, ons raadsadres én het Manifest van Nieuw-West zullen
daai- onderwerp van gesprek zijn. Wij houden u van de planning op de hoogte. In elk geval zullen
wij voor deze bijeenkomst wethouders Ossel en Van Poelgeest uitnodigen als sprekers.
Namens Samen Sterk in Nieuw-West,
Martijn Rutte (VVE Ensemble Rietveld / Actiecomité Plein Allebé Ja!)
Arnold Paalvast (Bewonersplatform Geuzenveld-Slotermeer)
pagina 4

Wout Heukelom (Intercultureel LeefbaarheidOverleg Amsterdam Nieuw-West)
Wim Winter (VVE 155x thuis)
Telefoon:
020 - 639 06 2
06 36 24 21 02
E-mail:
pleinal(^pleinallebej a.nl
opales@zonnet.nl
pagina 5

Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' -18 november 2011
Stand van zaken stedelijke vernieuwing stadsdeel Nieuw-West
Inhoudsopgave:
1.1 Stedelijke Vernieuw/lng in stadsdeel Nieuw-West
1.1.1 Vemieuwingsgebieden
1.1.2 Afspraken Parkstad
1.1.3. Conclusies Stedelijke Vernieuwing in stadsdeel Nieuw West
1.1.4 Toekomstige opgave stadsdeel Nieuw West
1.2 Stand van zaken per vernieuwingsgebied in Nieuw-West
1.3 Gebruikte bronnen
1.1 Stedelijke vernieuwing in stadsdeel Nieuw-West
1.1.1 Vemieuwingsgebieden
In stadsdeel Nieuw West wordt volgens opgave in het Meerjaren Ontwikkelingsprogramma ISV III
2010-2014 gewerkt aan 17 vemieuwingsgebieden. Van deze gebieden zijn er drie (bijna) klaar:
Zuidwest Kwadrant, Meer en Oever en Geuzenbaan.
Er zijn negen zogenaamde transitiegebieden. In deze gebieden is de fysieke vernieuwing gestart,
maar treedt er nu vertraging op als gevolg van de economische crisis en het ineenstorten van de
woningmarkt. Dit zijn de vemieuwingsgebieden Buurt 5, Geuzenveld Zuid, Buurt Ne9en,
Delflandplein/Staalmanpleinbuurt, Overtoomse Veld, Lelylaan, De Punt, Osdorp Midden Noord en de
Suha-buurt binnen het Centrumplan NieuwWest In deze gebieden zijn er drie typen bewoners:
O
O
O
Er zijn de oorspronkelijke bewoners die binnen afzienbare tijd verwachten uitgeplaatst te
worden. Zij laten de binding met de woonomgeving los.
Daarnaast is er sprake van diverse nieuwbouwprojecten met nieuwe bewoners die binnen
afzienbare tijd verwachten dat de woonomgeving wordt verbeterd met een hoger
voorzieningenniveau.
Verder zijn er de tijdelijke bewoners die in een te slopen complex wonen. Zij hebben minder
binding met de buurt.
In deze vemieuwingsgebieden is hotzeer belangrijk om de opwaartse trend die inmiddels in het
gebied voorzichtig is te constateren, vast te houden.
De laatste categorie bevat vernieuwingsplannen waar nog geen fysieke vernieuwing heeft plaats
gevonden, maar wel planvorming. Dit zijn Slotermeer Noord, Slotermeer Zuid, Noordoever,
Wildeman/Blomwijckerbuurt en de Jacob Geelbuurt (deel van Slotervaart Noord).
De Bakemabuurt is eerder benoemd als vernieuwingsgebied maar is een
uitwerkingsgebied/onderdeel van vernieuwingsgebied Geuzenveld Zuid.
1

Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011'-18 november 2011
De stedelijke vemieuwingsgebieden van NieuwWest in kaart
tl EAittefasfl
ZiAI'Aeït Rwidtanl (Osctoip). Siurt Hfi9fln
(Qsui»rb-»H-S!ctsriniirt€nO«flco(rB*VÉW
lOcnl (Sbfóman)', Geuze nbasn CG4i«rTAt:l>
UmrsÉf).
; Tweede fa»
Oidcfp Mkhfen H«MdS)s*rp), Me*iinO«tf
KïsiiM0.-an Spartaan (6QI »S Lommti)-
Deidefase
Wil(feBttnbiuft(0«Iwp), StottmilirNcort
(GeuzirrrtH-Sbtsfnwd, Nosrdsmf {GeartrwïU-
SoUrniier). Statsrmit H«fd^t9fvaMt) tn
UyUm t/üttii Uit f^urmiü.
Overzicht stedelijke vemieuwingsgebieden in stadsdeel Nieuw-West
Periode voor ISV M0P2 MOP ISV lil 2010-2014
Zuidwest Kwadrant Zuidwest Kwadrant Zuidwest Kwadrant
De Punt
De Punt
Osdorp Centrum
Osdorp Centrum
Osdorp Midden Noord
Osdorp Midden Noord
Meer en Oever
Meer en Oever
Overtoomseveld Overtoomseveld Overtoomseveld
Delfland/Staalmanplein
Delfland/Staalmanplein
Lelylaan eo
Lelylaan eo
Buurt Ne9en Buurt Ne9en Buurt Ne9en
Geuzenveld Zuid
Geuzenveld Zuid
Buurt 5 Buurt 5
Geuzenbaan
Noordoever
Slotermeer Noord
Slotermeer Zuid
Bal

Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' -18 november 2011
• Er moet een grote diversiteit aan leefmilieus komen
• Met menging van wonen- en werkfuncties op bestaande en nieuwe locaties
e De kwaliteit van de groen- en waterstructuur van Parkstad wordt versterkt
« De bereikbaarheid wordt verbeterd
e De kwaliteit van de openbare ruimte moet fors worden versterkt
Er is overeenstemming (met de structuurvisie van dRO) over de volgende punten:
• Verdichting en intensivering volgens de voorgestelde leefmilieus, aansluitend op de
verdichtingopgave van de A10
• het Osdorpplein als stedelijk centrum vergelijkbaar met Buikslotermeerplein en Amstelveen
• de aanleg van de Westrandweg met 2 afslagen, aan de noord en de westkant tussen de Al O
en de A9
• het doortrekken van het ringspoor tot aan het centraal station
• op lange termijn de strategische reservering van de zuidrand voor Schiphol gebonden
bedrijvigheid aansluitend aan de ontwikkeling van de Zuidas en Zuidoost
Daarnaast zijn er nog afspraken gemaakt over parkeren, Sloterplas, bereikbaarheid en
milieudoelstellingen.
Doelen Wonen in Richting Parkstad 2015
Uitgangspunten over differentiatie van de woningvoorraad zijn beschreven in Richting Parkstad 2015:
• Voor zittende bewoners moet wooncarrière in de wijk mogelijk zijn
• De vestigingsmogelijkheden voor midden- en hogere inkomensgroepen moet worden
verbeterd.
• Het aantal inwoners blijft minimaal gelijk.
• Bij gedwongen verhuizing zijn de herhuisvestingmogelijkheden binnen de Westelijke
Tuinsteden desgewenst gegarandeerd.
• De diverse bevolkingssamenstelling is een gegeven bij de vernieuwing.
Er zijn ook kwalitatieve doelstellingen geformuleerd:
• Apart woonprogramma voorouderen
• Kwalitatief goed en betaalbaar aanbod voor lagere inkomens
• Kwalitatief goed aanbod voor midden- en hogere inkomensgroepen
• Meer woningen nodig in een goed leefmilieu
• Ruime woningen
Tabel 1: Afgesproken programma woningvoorraad in Richting Parkstad 2015 uit 2001
Categorie Situatie 2000 Situatie 2015
Sociale huurwoningen van 41.000 (76%) Naar 29.000 (45%)
Dure huurwoningen van 5.000 (9%) Naar 10.000 (15%)
Koopwoningen van 8.000 (15%) Naar 26.000 (40%)
Totaal 54.000(100%) Naar 65.000 (100%)
Aangepast programma 2015 in 2005: Verdichting van 11.000 naar 13.600 tot 19.600 woningen
(waarvan 4.600 buiten de vemieuwingsgebieden).
3

Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' -18 november 2011
Raamovereenkomst
Tijdens de evaluatie van de vernieuwing in Nieuw West in 2005 bleek dat de gemeente geen geld
meer had om de stedelijke vernieuwing te financieren. De sociaal economische vernieuwing bleef
achter bij de fysieke vernieuwing en de gemeente moet moest meer gaan investeren in de sociaal
economische vernieuwing. Daarom hebben gemeente en corporaties afspraken gemaakt over de
nieuwe financiële verhoudingen. Corporaties werden financieel verantwoordelijk voor de fysieke
vernieuwingen kregen daarbij een grote ontwikkelvrijheid.
Deze afspraken zijn in januari 2008 vastgelegd in de Raamovereenkomst Integrale
Gebiedsontwikkeling Parkstad.
Na het begin van de kredietcrisis eind 2008 is de stedelijke vernieuwing sterk vertraagd . Corporaties
hadden na de kredietcrisis en tegenvallende woning verkopen geen geld meer om de kosten van de
gehele fysieke vernieuwing op zich te nemen. Daarom zijn na de evaluatie van de vernieuwing in
2010 de onderhandelingen over de afspraken weer gestart.
Op het moment lopen de onderhandelingen nog.
1.1.3 Conclusies stedelijke vernieuwing in stadsdeel Nieuw-West
In stadsdeel Nieuw-West wordt aan veel verschillende stedelijke vemieuwingsgebieden tegelijk
gewerkt. Uit ervaring is gebleken dat het ontwikkelen van plannen veel tijd beslag neemt. In overleg
met alle betrokken partijen in een buurt moet het plan worden ontwikkeld. Inmiddels zijn er in de
uitvoering van de plannen ook grote vertragingen ten gevolge van de kredietcrisis en de
tegenvallende verkoop van nieuwbouwwoningen. De woningmarktpositie van Nieuw-West is niet zo
goed dat de verkoop toch nog een redelijk tempo door kan gaan. Stadsdeel Nieuw West is een
gebied dat juist werkt aan de verbetering van haar woningmarktpositie maar die is nog broos en kan
snel weer omslaan. Van drie gebieden kan worden gezegd dat ze vrijwel afgerond zijn: Geuzenbaan,
Meer en Oever en Zuidwestkwadrant. In onderstaande tabel is te zien hoe ver het staat met de
stedelijke vernieuwing in Nieuw West.
Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuvt/ing
Nieuw-West
Gerealiseerd
nog te realiseren
Sloop (aantal woningen) 4.000 8.000 (67%)
Nieuwbouw (aantal woningen) 8.500 13.500 (61%)
Renovatie (aantal woningen) 1.500 3.000 (67%)
Infrastructuur/openbare ruimte -
Voorzieningen/bedrijvigheid -
Tijdpad
oorspronkelijke planning:
nieuwe planning: 2030?
2000-2015
Bron: Jaarboek Nieuw-West 2010 (AFWC 2011) en Evaluatierapport Vernieuwing Westelijke Tuinsteden (2010)
Uit de cijfers is af te lezen dat in ruim 10 jaar een derde van de opgave is gerealiseerd. Deze heeft
met name in voormalig stadsdeel Osdorp plaats gevonden (Zuidwest Kwadrant en Meer en Oever).
De vemieuwingsgebieden in de ringspoorzone (Overtoomse Veld en
Delflandplein/Staalmanpleinbuurt) zitten duidelijk in de overgang. Er is sprake van opgeleverde
nieuwbouw, er is sprake van gesloopte complexen (braakliggende terreinen) en er is sprake van
oudbouw wat voorlopig ook nog blijft staan (eventueel met tijdelijke bewoners).
Gereed Sloop nieuwbouw
90-100% Meer en Oever Meer en Oever
ZW Kwadrant
ZW Kwadrant
Geuzenbaan
50-90% Buurt 5 Buurt 9
4

Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' -18 november 2011
Centrum Amsterdam NW
Osdorp Midden Noord
Buurt 9
20-50% Geuzenveld Zuid Delfland/Staalmanplein
Lelylaan
Overtoomseveld
Centrum Amsterdam NW
0-20% Osdorp Midden Noord
Delfland/Staalmanplein
Overtoomseveld
Geuzenveld Zuid
Buurt 5
De Punt
De Punt
Deze tabel is gemaakt in het kader van de evaluatie van de vernieuvi^ing in Nieuw West in 2010. De tabel geeft de stand van
zaken van de stedelijke vemieuwingsgebieden eerste en tweede fase in Nieuw West.
Woningbouwproductie
t/m 2010 feitelijk productie
vanaf 2011 geplande productie
O -I : , , , 1 , , , ; -r- , , ,
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
Jaartal
De toekomstige vernieuwingsopgave in Nieuw-West blijft groot. In veel gebieden moet nog meer dan
de helft van het vernieuwingsplan (het fysieke deel) uitgevoerd worden. Stadsdeel en corporaties
zijn in overleg over een nieuwe aanpak en planning. Vooralsnog worden de inhoudelijke ambities niet
teruggeschroefd maar wel het tempo en de looptijd.. Van een aantal gebieden (Slotermeer en de
Wildemanbuurt) zijn de vernieuwingsplannen nooit vastgesteld door de gemeenteraad. Het is onzeker
wat er met deze gebieden gaat gebeuren. Wel zijn dit op dit moment gebieden met grote problemen,
met name sociaal economisch. Er wordt door het stadsdeel op deze gebieden via de wijkaanpak dan
ook extra inzet geleverd. Bewoners zijn natuudijk teleurgesteld dat de vernieuwing in hun gebied
voodopig niet doorgaat.
Urgente problemen zijn:
• Braakliggende terreinen: deze hebben een negatieve invloed op de leefbaarheid in een wijk maar
geven ook een verkeerd signaal naar de bewoners.
• Nalatenschap Far West: draagkracht van de rechtsopvolgers in relatie tot de urgente projecten
(Seneca, Voerman, August Aiiebéplein)
5

Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' -18 november 2011
• Kwaliteit van de openbare ruimte : in de Raamovereenkomst zijn afspraken gemaakt over de
financiering van de ingrepen in de openbare ruimte door corporaties. Openbare ruimte wordt
aangepakt nadat woningen in het gebied zijn vernieuwd of verbeterd. Door vertragingen zal ook
de openbare ruimte later worden aangepakt. Maar in sommige gebieden is de kwaliteit van de
openbare ruimte zo slecht dat uitstel niet langer verantwoord is..
e Maatschappelijk Vastgoed: de meeste corporaties trekken zich terug uit eerder gemaakte
afspraken over het ontwikkelen van maatschappelijk vastgoed.
e Tijdelijk beheer vastgoed: verouderd maatschappelijk vastgoed dat leeg komt te staan, moet
beheerd en geëxploiteerd worden. Eerder was het de bedoeling die gebouwen te slopen ten
behoeve van nieuwbouw. Dit wordt nu vaak uitgesteld..
Buurtwaardering (WiA)
Stedelijke vernieuwing is gericht op het bijdragen aan de ontwikkeling van een buurt. Het oordeel van
bewoners over de buurt waarin zij wonen is een belangrijke indicator voor deze ontwikkeling. In het
onderzoek Wonen in Amsterdam (WiA) geven Amsterdammers sinds 2001 iedere twee jaar een
rapportcijfer over de buurt. Dit betreft een totaaloordeel en wordt gebruikt bij de monitoring van de
leefbaarheid in de stad. In het Zuidwest Kwadrant is te zien dat het oordeel over de buurt na
vernieuwing verbetert. Alleen Meer en Oever haalde in 2009 het stedelijke gemiddelde.
totaaloordeel over de buurt
stadsdeel Gebied Gebied 2001 2003 2005 2007 2009
P78d Buurt Ne9en 6,1 6,2 6,1
P77d Buurt 5 noord 5,6 5,1 5,7 6,7 5,5
P77f Buurt 5 zuid 6,5 6,0 6,2 6,1 6,8
P78a Geuzenveld Zuid 6,3 6,3 6,0
P78b Geuzenveld Zuid 6,6 6,7 6,6
P78c Geuzenveld Zuid 6,0 6,4 5,7
P77b Noordoever 6,7 6,7 7,2
P76a Slotermeer Noord 6,4 6,5 6,5
P77a Slotermeer Zuid 6,2 6,4 6,7
R86a Overtoomseveld noord 5,4 5,7 5,2
R86b Overtoomseveld zuid 5,4 5,1 5,6
R87d Delflandpleinbuurt west 6,1 6,0 6,1
R87c Delflandpleinbuurt oost 6,7 6,7 6,4
R85f Staalmanpleinbuurt 5,1 6,5 5,3
Q82a Osdorp midden noord noord 5,4 5,6 6,2 5,6 5,5
Q82b Osdorp Midden Noord zuid 6,7 6,3 6,8 6,2 6,7
Q82c Zuidwest kwadrant noord 5,3 6,0 6,7 6,5 6,6
Q82d Zuidwest kwadrant zuid 5,7 5,7 6,5 6,3 6,3
Q83a De Punt 6,5 6,5 6,9 6,8 6,7
Q81c Osdorp Centrum 6,4 6,2 6,9 6,9 6,7
Q81b Meer en Oever 7,2 7,2 7,4
Q81a Wildemanbuurt 6,3 6,6 6,6
R85c Slotervaart Noord 5,6 5,8 6,1
stadsdeel NieuwWest totaal 6,5 6,4 6,5 6,6 6,6
Amsterdam totaal 6,9 7,0 7,1 7,2 7,3
Bron: WIA 2001-2009
1.1.4 Toekomstige opgave stadsdeel Nieuw-West
1.1.4.1. sloop-nieuwbouw
6

Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' -18 november 2011
De vernieuwingsopgave in stadsdeel Nieuw-West is nog steeds groot voor de komende jaren. De
uitvoering van de huidige plannen zal gespreid worden over een langere tijd. Het is wel belangrijk om
door te gaan, want er zijn positieve ontwikkelingen te zien in waardering van de buurten en in de
leefbaarheid. Die ontwikkeling kan echter zo weer omslaan en dan worden veel investeringen in de
wijk weer teniet gedaan. Doorgaan is dan ook de insteek van het stadsdeel en de meeste corporaties.
De corporaties kijken aan de hand van hun financiële draagkracht, waar ze nog gaan investeren.
Marktpotentie en waar het echt nodig is iets te doen zullen over het algemeen bepalen welke
projecten weer als eerste opgepakt gaan worden. Dat gebeurt in goed overleg met het stadsdeel
zodat het stadsdeel daar ook haar investeringen op kan afstemmen.
Er zal de komende jaren op een andere manier gewerkt gaan worden aan de stedelijke vernieuwing
dan tot nu toe. Voorheen werden er totaal plannen opgesteld voor de vemieuwingsgebieden die
vervolgens uitgevoerd gaan worden. Nu zal dat veel meer gebeuren op basis van maatwerk en
flexibiliteit. De bestaande voorraad zal meer uitgangspunt zijn. De oude vernieuwingsplannen vormen
vooralsnog wel de basis maar zullen minder strak gevolgd worden. Stadsdeel en corporaties komen
in overleg tot nieuwe planningen.
Er zijn overigens al plekken in het stadsdeel waar woningen gesloopt zijn maar waar toch voorlopig
niet gebouwd gaat worden. Deze braakliggende terreinen hebben aandacht nodig omdat ze een
negatieve invloed hebben op de leefbaarheid in een gebied. Maar een goede invulling van het terrein
kan juist ook een positieve impuls geven aan het gebied.
Voortgang van de vernieuwing is essentieel voor het in stand houden/consolideren van bereikte
resultaten. De fysieke vernieuwing is pas op een derde.
Naast de fysieke vernieuwing blijft de sociaal-economische vernieuwing de nodige aandacht vragen.
De vernieuwing in Nieuw West gaat het ook om het vergroten van kansen op opleiding en werk voor
kansarme jongeren. De stedelijke vernieuwing is de motor maar de echte problemen liggen op het
sociaal economische vlak.
1.1.4.2. renovatie
Corporatie
locatie
vernieuwingsgebied
aantal
woningen
jaar van aanpak
(2011-215)
De Key Delflandpleinflats Delftland/staalmanplein 183! 2012
Ymere Bierens de Haanstraat e.o
Buurt 5
177
bij mutatie
2011-2013
Ymere De Punt / Hoogheemraadbuurt
De |Punt
450
bij mutatie
2011-2013
Ymere
Dwaze moeders (Samenwerking
e.o)
Osdorp Centrum
289
bij mutatie
2011-2013
Eigen Haard Speelmanstraat noordoever 48 2011
Stadgenoot Dudokhaken fase 3 Geuzenveld-Zuid 104
Stadgenoot Louis Couperusstraat Geuzenveld-Zuid 136
Stadgenoot Botteskerksingel faseA Osdorp Midden Noord 166
Stadgenoot Goeman Borgeslus Geuzenveld-Zuid 128
de Alliantie Plesmanflats ? 108 2013-2014
de Alliantie
Jacob Geelbuurt: westelijk
Jocob Geelbuurt
gelegen laagbouwwoningen
250 2013-2016
7

Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' -18 november 2011
1.2 Stand van zaken per vernieuwingsgebied in Nieuw West
Om een goed inzicht te krijgen in de resterende vernieuwingsopgave in stadsdeel Nieuw-West volgt
hier een beschrijving van de stand van zaken per gebied.
1.2.1 Stand van zaken Buurt neSen
Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Buurt Ne9en
Gerealiseerd
Nog te realiseren
Sloop (aantal woningen) 624 0
Nieuwbouw (aantal woningen) 526 2010-2014 173
2015-2019 170
Renovatie (aantal woningen)
Infrastructuur/openbare ruimte Herinrichting openbare
ruimte, oost en west van de
buurt verbinden na afgraven
dijklichaam Abraham
Kuipedaan
Voorzieningen/bedrijvigheid
Tegengaan verschraling
voorzieningenniveau
Tijdpad 1995 2016
Oorspronkelijk gebied
Het Plangebied Buurt Ne9en ligt ingeklemd tussen de Haademmerweg (noord) en de Alberdagracht
(zuid), het eendrachtspark en nieuwbouwwijk uit de jaren negentig Geuzenveld West.
Buurt Ne9en is in 1995 aangewezen als een voorbeeld project voor de stedelijke vernieuwing in de
Westelijke Tuinsteden. Het doel was om het woon- en leefklimaat in de buurt weer aantrekkelijk te
maken. Hiervoor was samenwerking nodig tussen de Gemeente Amsterdam en de
woningcorporaties. Ook bewoners hebben meegedacht over de aanpak van de buurt. De basis
hiervoor was dat een investering in de buurt, de openbare ruimte en het groen in de omgeving
noodzakelijk was. Het merendeel van de toenmalige bewoners onderschreef deze analyse. Als er niet
gedaan werd, zou de achteruitgang van de kwaliteit van de woningen en de openbare ruimte
onvermijdelijk zijn. Dat zou verder kunnen leiden tot een zwakkere sociaal economische basis,
verdere verschraling van voorzieningen en een concentratie van minder draagkrachtige bewoners.
Belangrijk voor Buurt Ne9en is ook de nieuwbouw van de Geuzenbaan geweest. Oorspronkelijk werd
het gebied opgedeeld in twee delen aan weerszijden van het dijklichaam de Abraham Kuypedaan. Op
de locatie van dit dijklichaam is de nieuwbouw van de Geuzenbaan gerealiseerd. De nieuwbouw heeft
gezorgd voor meer verwevenheid en samenhang in de buurt.
Stedelijke vernieuwingsplan
Het vernieuwingsplan voor Buurt Ne9en bevat een ruimtelijk kader voor de fysieke ingrepen. De
diverse deelgebieden zijn afgebakend en daarbinnen zijn de projecten aangegeven. Bij de projecten
gaat het zowel om bouwplannen als om herinnchting van de openbare ruimte. Partijen hebben zich
bereid verklaard gezamenlijk de diverse deelprojecten te ontwikkelen.
8

Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' -18 november 2011
Voortgang stedelijke vernieuwing (output)
In het vernieuwingsplan voor Buurt Ne9en is afgesproken de uitvoering van projecten in twee fasen te
knippen: In de eerste fase tot 2005 zijn de zogenaamde sleutelprojecten voor de woningbouw
opgestart en hebben de belangrijkste ingrepen in de openbare ruimte plaatsgevonden en in de
tweede fase na 2005 zijn plannen gemaakt voor de vernieuwing van de Eendrachtsparkbuurt. De
eerste fase is zo goed als afgerond. De ontwikkeling van de Eendrachtsparkbuurt (fase 2) is vertraagd
en zal gefaseerd worden uitgevoerd. De bouw van het eerste deel van de Eendrachtsparkbuurt gaat
najaar 2011starten en loopt door tot 2016. In deze buurt is het van belang om de komende jaren de
gedane investeringen op peil te houden.
1.2.2 Stand van zaken Zuidwest Kwadrant
Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Zuidwest
gerealiseerd
Kwadrant
Sloop (aantal woningen) 1664 0
Nog te realiseren
Nieuwbouw (aantal woningen) 2405 2010-2014 228
Renovatie (aantal woningen) 322
2015-2019 31
Infrastructuur/openbare ruimte Aanleggen nieuw park Voor nu zijn er alleen nog
Voorzieningen/bedrijvigheid
m2 bvo: Winkels 8917 (met
name invulling van de plint
aan de Pieter Calandlaan)
M2 bvo: onderwijs 10175
(w.o. de Kikker, het
Wellantcollege)
M2 bvo:
sociaal/cultureel/medisch:
3089 (w.o. AGO, de Serre)
interimbeheerwerkzaamheden
voor de deelgebieden A, C en
D. Op basis van de
actieplannen die per jaar
worden vastgesteld wordt een
onderverdeling gemaakt in
zowel sociaal als fysiek
beheer
Tijdpad 1995 Laatste projecten zijn
0
uitgesteld tot na 2016
Oorspronkelijk gebied
Het Zuidwest Kwadrant is het eerste vernieuwingsgebied van Osdorp en is gestart in 1997. Het
gebied wordt begrensd door de Baden Powellweg, Tussen Meer, de Hoekenesgracht en Slotervaart.
Het Zuidwest Kwadrant is verdeeld in 5 deelgebieden, A t/m E. Bijna alle deelgebieden zijn klaar met
ontwikkeling behalve dig A en D. Oorspronkelijk zou eind 2011 de laatste oplevering plaatsvinden
waarmee het ZWK fysiek afgerond is. Door de huidige krisis en het stagneren van de woningverkoop
is dit niet haalbaar. Dit zal nu ca. 2015/2016 zijn.
Stedelijke vernieuwingsplan
9

Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' -18 november 2011
Het oorspronkelijke woonprogramma bestond uit 2785 woningen waarvan 335 woningen zijn
gehandhaafd, 322 woningen zijn gerenoveerd en 2128 woningen worden gesloopt.
Na volledige realisatie van het ZWK bestaat het totale nieuwbouwprogramma uit 1916 marktwoningen
en 822 sociale woningen. Hiermee komt het aantal woningen na de vernieuwing op 3384.
Gezien de krisis en stagnerende verkoop is dit vernieuwingsgebied nog niet helemaal gerealiseerd.
Blok 4 en 5 in dig D is vedaat (totaal aantal woningen 212) en uitstel Nierkerkecomplex fase II
(realisatie van 32 eengezinswoningen) maakt dat er nog 244 woningen gebouwd moeten worden.
Nieuwbouw
(programmavernieuwin
gsplan)
Gesloo
pt per
2010
Totale
nieuwbouwprogra
mma
Netto
toevoegi
ng per
2010
Gerealise
erd 2010
Percenta
ge
gereed
Renova
tie per
2010
2056 3384 1084 3140 92% 322
Voortgang stedelijke vernieuwing (output)
De fysieke vernieuwing in deelgebied D wordt door Eigen Haard afgemaakt. Daarmee is de
sloop/nieuwbouwopgave in het totale gebied afgerond met uitzondering van het Nierkerkecomplex.
Dit complex van Rochdale blijft in ieder geval nog 5 jaar staan als tijdelijke studentenhuisvesting (via
Duwo).
Er is een flink afvalprobleem in deelgebied D en rond de Nierkerkestraat.
Sociale vernieuwing: er zijn problemen tussen bewoners met verschillende leefmilieu's en tussen jong
en oud. Daarnaast zijn er teleurgestelde nieuwe bewoners rond de Nierkerkestraat nu daar vertraging
optreedt. Verdergaan de kinderen van de nieuwe bewoners naar scholen buiten het gebied.
Daarmee worden de twee basisscholen in het gebied geconfronteerd met teruglopende
leerlingaantallen.
De komende jaren inzetten op schoon, heel en veilig met aandacht voor handhaving. De corporaties
willen naar voorbeeld van de Vrankendijke (project in Osdorp Midden Noord) leefregels gaan
opstellen en uitdragen.
1.2.3 Stand van zaken Overtoomseveld
Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Overtoomseveld
Gerealiseerd
Nog te realiseren
Sloop (aantal woningen) 548 381
Nieuwbouw (aantal woningen) 714 noord
2010-2014 149
2015-2019 277
Na 2020 677
Zuid
2010-2014 232
2015-2019 426
Na 2020 389
Renovatie (aantal woningen)
Infrastructuur/openbare ruimte
Voorzieningen/bedrijvigheid
Kleinschalige bedrijvigheid en werken aan huis, nieuw
maatschappelijke vastgoed aan het August Aiiebéplein
Tijdpad
10

Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' -18 november 2011
Oorspronkelijk gebied
Overtoomse Veld Noord is eind jaren negentig tot een van de voorbeeldprojecten van Nieuw West
benoemd in het kader van het Grote Steden Beleid. Begin 2000 is het zuidelijk deel van Overtoomse
veld aan het gebied toegevoegd.
Het plangebied Overtoomseveld wordt in het noorden begrensd door de Jan Evertsenstraat, in het
westen door het ringspoor, in het zuiden door de Johan Jongkindstraat en in het oosten door de Al 0-
Rembrandtpark.
Overtoomseveld wordt gewaardeerd om haar groene en ruime karakter, de ligging vlakbij het centrum
en de goede bereikbaarheid met het openbaar vervoer. Die kwaliteiten maken dat mensen er graag
wonen. Tegelijkertijd zijn er problemen als onveiligheid, het wegtrekken van buurtwinkels en
verouderde woningen. Het eenzijdige aanbod van goedkope huurwoningen heeft tot gevolg dat veel
mensen die het beter krijgen weggaan uit de buurt en kanarme groepen er voor in de plaats komen.
Stedelijke vernieuwingsplan
Overtoomseveld moet een buurt worden die bruist van toekomstperspectief. Het moet een gevarieerd
en divers stuk stad worden met aantrekkelijke woningen en veel kansen voor ondernemers. Huidige
bewoners en nieuwkomers kunnen bewust kiezen en aansluiting zoeken bij hun specifieke
woonwensen, budget, leefstijlen en culturele achtergrond. Sterke punten van Overtoomseveld zijn
"licht, luchten ruimte' en de heldere hoofdstructuur moeten worden behouden en verstrekt. Het
vernieuwen van de woningvoorraad door sloop gevolgd door nieuwbouw is essentieel om
daadwerkelijk een ander leefmilieu te kunnen realiseren. Kleinschalige bedrijvigheid en werken aan
huis zijn essentieel voor de vitaliteit en sociale veiligheid. Straten en pleinen worden weer echte
verblijfsgebieden worden met volop ruimte om te spelen, flaneren en ontmoeting. Mensen moeten
zich weer veilig voelen op straat, ook in de avonduren. Op sociaal economisch vlak is de ambitie de
sociaal economische positie van de bewoners te verbeteren door het stimuleren van eigen initiatief en
het bieden van een goed vraag gestuurd aanbod van voorzieningen voor alle burgers in het
plangebied. Economische vernieuwing moet met het oog op de leefbaarheid in de buurt leiden tot
toenemende bedrijvigheid en werkgelegenheid.
Voortgang stedelijke vernieuwing (output)
Het vernieuwingsgebied Overtoomse Veld kent alle stadia die een vernieuwingsgebied doorgaat. Er
zijn diverse nieuwbouwprojecten gerealiseerd. Er is gesloopt, maar er wordt voodopig door de
verslechterde woningmarkt niet gebouwd (braakliggende terrein Middengebied Noord). Er wordt
uitgeplaatst, maar het complex wordt voodopig nog niet gesloopt (De Voerman). Er wordt in een lager
tempo doorgebouwd (Middengebied Zuid, Willy Sluiter). En als laatste, de planvorming in een aantal
deelgebieden is stil komen te liggen (Spoorstrook Noord en Zuid). Op een flink aantal plaatsen in de
kwaliteit van de openbare ruimte slecht. Dit wordt voodopig niet aangepakt, omdat financiering
voortkomend uit de aanpak van het vastgoed vertraging oploopt. Op het August Aiiebéplein gaan
enkele onderdelen van de ontwikkeling van het plein in vertraagde vorm door (bouw
Communitycentre, verplaatsing Albert Heijn).
Er is sprake van een verbetering van het gebied (ten opzichte van de NAP-scores). Programma
sociaal economisch inzetten op het vasthouden van de opgaande lijn om gedane investering niet te
niet te doen.
11

Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' -18 november 2011
1.2.4 Stand van zaken Buurt 5
Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Buurt 5
gerealiseerd
Sloop (aantal woningen) 427 837
Nog te realiseren
Nieuwbouw (aantal woningen) 226 2010-2014 115
Renovatie (aantal woningen) 94 (Verfdoos)
Infrastructuur/openbare ruimte Rondom de opgeleverde
nieuwbouw / renovatieprojecten
/bij vervanging
riolering is de openbare
ruimte opnieuw ingericht.
2015-2019 89
Na 2020 1061
De openbare ruimte in de
overige gebieden, inclusief
de behoedzame gebieden,
is over het algemeen van
matige tot slechte kwaliteit.
Voorzieningen/bedrijvigheid
Tijdpad
Bestaande bedrijven behouden en nieuwe plek in de buurt
geven
Oorspronkelijk gebied
Buurt 5 ligt tussen de Sloterplas, het Eendrachtspark, het Jan de Louterpark en plein 40/45. Deze
buurt is net als andere naoorlogse wijken veranderd, draagkrachtige bewoners trekken weg en veel
kansarme gezinnen komen daarvoor in de plaats. Met name ouderen zijn in de buurt achtergebleven.
De inkomens zijn over het algemeen niet hoog. De bewoners van de laagbouw zijn wel tevreden over
hun kleine woningen met tuintje. De bewoners van de portieketagewoningen vinden de technische
staat van hun woningen slecht. Bovendien voldoen ze vaak niet meer aan de eisen van deze tijd en
zijn vaak identiek. Er zijn onvoldoende voorzieningen, verouderd en niet verspreid over de wijk.
Winkels zijn er wel maar de buurtwinkels verdwijnen.
Stedelijke vernieuwingsplan
Het vernieuwingsplan heeft als doel de huidige en toekomstige bewoners een goede (sociale)
omgeving bieden, een mooi stedelijk suburbane woonomgeving. Op sommige plaatsen is een
ingrijpende aanpak nodig, in andere delen minder ingrijpende maatregelen. De sociale vernieuwing
bestaat uit twee onderdelen, een sociaal investeringsplan dat op korte termijn is gericht op het
vergroten van de leefbaarheid in de buurt en op het structureel verbeteren de sociaaleconomische
positie van de bewoners en een sociaal voorzieningenplan. Om in buurt 5 een gevarieerd aanbod
bedrijfsruimte en voorzieningen op herkenbare locaties te realiseren, is een goede bereikbaarheid en
een positieve uitstraling belangrijk. Bestaande bedrijven moeten zo veel mogelijk voor de buurt
behouden blijven en passende ruimte krijgen aangeboden. Daarnaast worden bedrijven van buiten
gestimuleerd om zich in Buurt 5 te vestigen. Het programma economische vernieuwing wil het
bestaande aanbod verbeteren en ook meer ruimte voor bedrijvigheid creëren in verschillende
prijsklassen. Om een aantrekkelijk en gevarieerd woningaanbod te creëren en de eenzijdigheid van
de bestaande woningvoorraad te veranderen wordt een deel van de woningen gesloopt en zullen er
betere en grotere woningen voor terugkomen. Er zal een aanzienlijk deel duurdere huur/ en
koopwoningen gebouwd worden. Daarnaast zal een aantal bestaande woningen gerenoveerd
worden.
Voortgang stedelijke vernieuwing (output)
12

Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' -18 november 2011
In Buurt 5 is met name in de Confuciusbuurt een deel van het sloop/nieuwbouwprogramma
gerealiseerd. Er liggen in dezelfde buurt inmiddels gebieden braak door de verslechterde
woningmarkt. Wanneer 80% van de woningen in de voorverkoop zijn verkocht dan zal de bouw
starten. Daarnaast is door de opheffing van Far West stagnatie opgetreden in het planvormingsproces
van het project de Nieuwe Seneca. Op dit moment wordt het gebouw bewoond door tijdelijke
huurders en zijn er ernstige leefbaarheidsproblemen in en rond het pand. In twee andere buurten
(Lodewijk van Deijsselbuuurt en de Rousseaubuurt) binnen het vernieuwingsgebied worden de eerste
tien jaar geen ingrepen aan het vastgoed uitgevoerd. Voor met name de Lodewijk van Deijsselbuurt is
dit een slechte ontwikkeling. De leefbaarheid en veiligheid in deze buurt staat ernstig onder druk
(evaluatie Vogelaarwijken). Verder zijn er twee scholen die op korte termijn toe zijn aan nieuwbouw
(Immanuelschool en de Burgemeester de Vlughtschool).
1.2.5 Stand van zaken Geuzenveld Zuid
Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Geuzenveld Zuid
gerealiseerd
Nog te realiseren
Sloop (aantal woningen) 563 704
Nieuwbouw (aantal woningen) 184 2010-2014 25
2015-2019 733
Na 2020 148
Renovatie (aantal woningen) 340
Infrastructuur/openbare ruimte Herinrichting van straten
Voorzieningen/bedrijvigheid
Uitbreiding voorzieningenaanbod
Tijdpad
Oorspronkelijk gebied
In de jaren 80 is Geuzenveld Zuid ingrijpend veranderd van bevolkingssamenstelling en daarmee de
sfeer. Veel bewoners van het eerste uur zijn vertrokken, de achterblijvers bejaard. Bewoners van
weleer verhuisden vooral uit de middelhoogbouw. In hun plaats kwamen gezinnen met lage
inkomens, voornamelijk van allochtone afkomst. Meer dan de helft van de huishoudens woont minder
dan vijfjaar in de buurt. Doordat de bewoners kort blijven wonen, hebben ze weinig binding met de
woningen, woonomgeving, buurt en met elkaar. Het samenleven tussen deze groepen vedoopt niet
altijd soepel. Het rondhangen van jongeren leidt op een aantal plaatsen tot gevoelend van
onveiligheid. In Geuzenveld Zuid is de werkloosheid relatief hoog (15% tegen 9% in heel
Amsterdam).Het perspectief van werkloze bewoners is ook weinig rooskleurig door een lage
vooropleiding. Maar ook de geringe werkervaring en taalachterstand bij allochtone werklozen speelt
hier een rol.
Stedelijke vernieuwingsplan
Het versterken van de sociale infrastructuur op korte en lange termijn is een belangrijke doelstelling
van de sociale pijler. Dat betekent een extra inzet op programma's die investeren in bewoners, de
buurt en in voorzieningen. Op korte termijn worden activiteiten opgestart gericht op het vergroten van
de leefbaarheid en het verbeteren van de sociaal en economische positie van de huidige bewoners.
Dat betekent investeren in scholing, emancipatie, integratie en uitzicht op werk. Op de langere
termijn wordt geïnvesteerd in stenen. Het gaat dan niet alleen om de woningen maar ook om de
maatschappelijke voorzieningen. Hiermee wordt het voorzieningen aanbod in de buurt uitgebreid en
vernieuwd voor ouderen, jongeren, kinderen en hun ouders. Ook de woningen worden op de lange
termijn opgeknapt, gerenoveerd of vervangen door nieuwbouwwoningen. Straten worden
heringericht Er komen meer duurdere huur- en koopwoningen in de buurt. Mensen die er in slagen
13

Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' -18 november 2011
hun sociaal economische positie verbeteren krijgen de kans om door te stromen naar een duurdere
of betere woning in de buurt.
Voortgang stedelijke vernieuwing (output)
Binnen het vernieuwingsgebied zijn er vier deelgebieden in verschillende stadia van ontwikkeling;
• Van Tijenbuurt: nieuwbouw tot en met fase 2 in aanbouw. Fases 3 en 4 worden voodopig
uitgesteld. Sloop leegstaande blokken uitvoeren (braakliggend terrein) en aandacht voor schoon,
heel en veilig.
• Bakemabuurt: nieuwbouw noordelijk deel in aanbouw. Nieuwbouw Timotheusschool opgeleverd.
Van het zuidelijk deel is de herhuisvesting van ca 300 huishoudens bijna voltooid. Complex
blijft nog minstens 5 jaar staan met bewoning door tijdelijke huurders.
• Hoogniveau renovatie derde fase Dudokhaken wordt in periode tot 2014 uitgevoerd.
• Dudokbuurt: concept-uitwerkingsplan wordt heroverwogen. Hierbij wordt nogmaals onderzocht of
middels combinatie van sloop/nieuwbouw en renovatie de oorspronkelijke doelstellingen uit het
vernieuwingsplan kunnen worden gerealiseerd en welke gevolgen deze aanpak heeft voor het
stedenbouwkundig beeld. In de vedengde interim beheer periode extra aandacht voor schoon,
heel veilig.
• Wegener Sleeswijkbuurt: eerst komende tien jaar geen vernieuwing in deze buurt.
Woningcorporatie komt met beheerplan.
Sociale vernieuwing: aandacht voor de leefbaarheid in de Bakemabuurt. Brede sociaal economische
inzet op de Dudokbuurt. In hele vernieuwingsgebied stevige inzet op schoon, heel en veilig.
1.2.6 Stand van zaken Delfland/Staalmanplein
Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Delfland/Staalmanplein
Gerealiseerd
Nog te realiseren
Sloop (aantal woningen) 558 641
Nieuwbouw (aantal woningen) 816 2010-2014 569
2015-2019 744
Na 2020 739
Renovatie (aantal woningen) 0 183 (2012)
Infrastructuur/openbare ruimte Meer levendigheid op straat
Voorzieningen/bedrijvigheid
Nieuwe voorzieningen in de buurt
Tijdpad
Oorspronkelijk gebied
De Staalmanplein buurt en Delflandpleinbuurt zijn toe aan vernieuwing. De ooit zo keurig
nieuwgebouwde woonwijk met alleen jonge gezinnen bestaat niet meer. Het eenzijdige
woningaanbod en de kwaliteit van de woonomgeving zorgen nu voor sociale problemen. Ook is het
niet vanzelfsprekend dat bewoners zich veilig voelen in hun eigen buurt. De sober ingerichte
openbare ruimte, de bergingen, garages en portieken direct aan de straat zorgen voor een
onaantrekkelijk beeld
Stedelijke vernieuwingsplan
Centrale vraagstelling is hoe maak je een levendige, veilige en aantrekkelijke buurt. Sleutel voor het
succes van levendigheid is de woonbuurt niet alleen als woonbuurt te zien. Diversiteit is een
belangrijk aandachtspunt. Een diverse woningvoorraad zorgt voor een gemengde
bevolkingssamenstelling. Er moeten nieuwe voorzieningen komen in de wijk, niet alleen voor de
14

Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' -18 november 2011
nieuwe bewoners. In het hart van de buurt komt er een buurtpark met verschillende
speelvoorzieningen. Door de verschillende functies en een mix van doelstellingen zal ook de
veiligheid in de buurt toenemen. Op veel momenten van de dag zijn er mensen op straat. Maar dat
kan ook door woningen met de voordeur direct aan de straat te situeren, ruime gemeenschappelijke
entrees te maken en altijd een duidelijke scheiding tussen privé en openbaar gebied te maken. De
uitstraling van de nieuwbouw is zeer bepalend voor het vernieuwde imago van de buurt. Dat vereist
en zorgvuldige stedenbouw met respect voor het bestaande.
Voortgang stedelijke vernieuwing (output)
Fysieke vernieuwing in dit gebied is begonnen. Er zijn tekenen dat het al weer in begint te zakken. Er
is een gevoel van onveiligheid. Er is een verloederde woningvoorrraad met veel tijdelijke bewoning.
Delflandpleinbuurt: eerste paal is geslagen voor nieuwbouw St. Jan de Doperschool. Voor het Hart
Delflandplein wordt een nieuw uitwerkingsplan gemaakt waarbij de inzet is om de bestaande flats te
renoveren.
Bestaande bebouwing Zuidblok is gesloopt. Nieuwbouw start voorlopig niet.
In Staalmanpleinbuurt is langs het ringspoor inmiddels flink wat nieuwbouw toegevoegd. Verder is het
Communitycentre Einstein opgeleverd en in gebruik. De openbare ruimte in deze buurt is erg sleets.
Er is een deel nieuw aangelegd rond de nieuwbouw. Dit detoneert met het oude deel.
Sociale vernieuwing: Dit is een vernieuwingsgebied waar al veel geïnvesteerd is met als resultaat een
opgaande lijn. Het is zaak deze vast te houden door middel van blijven investeren zowel sociaal als
fysiek in het gebied.
1.2.7 Stand van zaken Lelylaan e.o.
Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Lelylaan e.o.
gerealiseerd
Sloop (aantal woningen) 0 0
Nog te realiseren
Nieuwbouw (aantal woningen) 277 2010-2014 210
Renovatie (aantal woningen) 0 0
Na 2020 1048
2® fase nnb
Infrastructuur/openbare ruimte Station als verkeers- en vervoersknooppunt versterken
Voorzieningen/bedrijvigheid
Tijdpad
Project Lelylaan omvat vijf verschillende deelgebieden.
Hoogwaardige economische functies naar gebied
•
Lelylaan tweede fase moet
nog ontwikkeld worden
Oorspronkelijk gebied
Het plangebied ligt in voormalig stadsdeel Slotervaart en betreft de brede zone aan weerszijden van
de Lelylaan vanaf het station over de Ringweg heen tot aan de genzen van stadsdeel Zuid.
De betekenis van het station Lelylaan als knooppunt van verschillende modaliteiten van verkeer en
vervoer (spoodijn, ringlijn, stadstram en lijnbus) is de laatste jaren gegroeid en zal dat ook in de
toekomst nog groeien. De aangekondigde uitbreiding van de metro ringlijn, het regionet en de
realisatie van de Hemboog tussen Schiphol en Zaanstad geven het station gelegen op de grens van
de westelijke Tuinsteden en de vooroorlogse Stad, in de toekomst strategische betekenis is de
ontwikkeling en vernieuwing van het westen van Amsterdam. De omgeving van station Lelylaan is
een uitgelezen locatie om de grond beter te benutten en de bebouwing sterk te verdichten. Het
15

Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' -18 november 2011
gebied vraagt om verstedelijking, waarin woningen, kantoren, bedrijven en voorzieningen in een
hoogwaardig ingerichte openbare ruimte met elkaar worden vermengd.
Stedelijke vernieuwingsplan
In het vernieuwingsplan gaat het in dit plangebied vooral om toevoegingen. Wat betreft de
woningvoorraad wordt in dit gebied dan ook ingezet op het differentiëren van de eenzijdige
woningvoorraad in voormalig Slotervaart. De vraag naar woningen in dit gebied is wel plunform.
Belangrijk doel is het maken van de sprong over de ringweg. In het sociale programma is vooral
gericht op het toevoegen van voorzieningen maar voor een groot deel zijn de nieuwe bewoners
aangewezen op voorzieningen in nabijgelegen wijken. In het economische programma wordt veel
aandacht besteed aan het stimuleren van hoogwaardige economische functies in het gebied.
Voortgang stedelijke vernieuwing (output)
Fysieke vernieuwing: het Andreasensemble is gerealiseerd aan de oostzijde van dit plangebied
(Andreasensemble ligt binnen de ringweg), de vernieuwing van de stationslocatie (Bus-en
treinstation) gaat door, naast de ontwikkeling van voorzieningen op het deelgebied Podium. De
andere plannen zijn stil gezet, waaronder het deelgebied Jan Toorop.
Sociale vernieuwing: een aandachtspunt blijft de leefbaarheid en veiligheid rond het station.
Lelylaan e.o. gemonitord (outcome)
Er wonen op dit moment nog weinig mensen in het plangebied.
1.2.8 Osdorp Midden Noord
Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Osdorp Midden Noord
gerealiseerd
Nog te realiseren
Sloop (aantal woningen) 216 0
Nieuwbouw (aantal woningen) 553 2010-2014 268
2015-2019 273
Na 2020 123
Renovatie (aantal woningen) n.v.t. 166 (Botteskerksingel)
Infrastructuur/openbare ruimte Openbare ruimte moet gezelliger en veiliger
Voorzieningen/bedrijvigheid
Meer maatschappelijke voorzieningen in de buurt
Tijdpad
Oorspronkelijk gebied
Het plangebied osdorp Midden Noord ligt ingesloten tussen Tussenmeer aan de zuidkant en
Ookmeerweg aan de noordzijde, grenzend aan het open poldedandschap. Aan de westzijde ligt de
grens bij de Baden Powellweg en aan de oostzijde de Hoekenesgracht.
Wonen in Osdorp Midden Noord heeft veel voordelen, wonen aan de rand van de stad en toch in de
buurt van voorzieningen die een grote stad te bieden heeft. De buurt is goed bereikbaar, er is veel
ruimte, de woningen zijn betaalbaar. Het Osdorpplein heeft veel te bieden, de Sloterplas en Sloterpark
liggen om de hoek. Mara toch gaat het niet goed in de buurt. Veel woningen zijn verouderd en te
klein, het openbaar groen is niet goed onderhouden, er is te weinig te doen voor jongeren. En omdat
er allemaal dezelfde woningen staan, wonen er vooral mensen die op betaalbare woningen zijn
aangewezen.
Stedelijke vernieuwingsplan
16

Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' -18 november 2011
Het vernieuwingsplan houdt in dat er nieuwere en betere woningen komen. Straten, pleinen en
openbaar groen moeten gezelliger en veiliger worden, dat er meer werkgelegenheid komt en vooral
ook dat er meer voorzieningen komen voor de bewoners. Te denken valt aan nieuwe scholen, nieuwe
speelplaatsen, een jeugdhonk en taallessen. Maar er is eigenlijk maar een manier om Osdorp Midden
Noord drastisch aan te passen aan de moderne wooneisen, de woningen die het minst in trek zijn
worden gesloopt. Daarvoor in de plaats komt een brede variatie aan nieuwe woningen terug. Eerst
bouwen en dan slopen, dat betekent dat bewoners kunnen doorschuiven naar een andere woning
binnen de buurt.
Voortgang stedelijke vernieuwing (output)
Een aantal deelgebieden zijn gereed (Schoolwerktuinenterrein, ElAmien en Botteskerkpark).
Voor het deelgebied de Reimerswaalbuurt zijn turn-key afspraken gemaakt tussen Ymere en het
stadsdeel. Het middengebied bevat negen blokken en zal blok voor blok uitgevoerd worden, het
eerste blok is gerealiseerd maar de woningen in het tweede blok verkopen niet. Eind 2010 is het
activiteitencentrum opgeleverd. Voorlopig bouwt Ymere het geplande programma in de
Reimerswaalbuurt op basis van voldoende marktopname. Dit betekent een veel langere doodooptijd
en het ontstaan van braakliggende terreinen. Sociale vernieuwing: gebied scoort slecht op
werkeloosheid, lage inkomens en lage cito-scores. Aandachtspunt bij de ontstane vertraging:
aandacht besteden aan de huishoudens die langer moeten blijven zitten in een bouwput enerzijds en
leeglopende flats anderzijds.
1.2.9 Stand van zaken De Punt
Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Zeeheldenbuurt
gerealiseerd
Nog te realiseren
Sloop (aantal woningen) 12 0
Nieuwbouw (aantal woningen) 42 2010-2014 242
2015-2019 237
Renovatie (aantal woningen) 0 450 bij mutatie 2011-2013
Infrastructuur/openbare ruimte
Voorzieningen/bedrijvigheid
Tijdpad
Opknappen Dijkgraafplein,
nieuwe voorzieningen voor
ouderen in de buurt
Oorspronkelijk gebied
Vernieuwingsgebied de Punt grenst aan de noordkant aan het Bedrijvencentrum Osdorp, ten oosten
liggen de vemieuwingsgebieden Osdorp Midden Noord en het Zuidwest Kwadrant, aan de zuidkant
de uitbreidingswijk Der Aker en ten westen ligt Begraafplaats Westgaarde. Het vernieuwingsgebied
wordt begrensd door de watedoop aan de Osdorper Ban, de Baden Powellweg, de Hogeboomsloot
en de ookmeerweg.
De Punt is een prettige ruim opgezette woonwijk in Osdorp, rustig met veel aantrekkelijke
laagbouwwoningen en voldoende welzijns-, gezondheids- en onderwijsvoorzieningen, winkels en
horeca. Toch kan er nog wel wat worden verbeterd. De openbare ruimte is verouderd en is erg stenig
van karakter. Bewoners ervaren het Dijkgraafplein vaak als een vervelende, onveilige plek terwijl het
plein het hart van de buurt moet zijn. Een deel van de woningen is verouderd en er bestaat behoefte
aan meer koopwoningen en woningen in de duurdere huursector. De onderwijsvoorzieningen zijn ook
verouderd en de meeste winkels hebben het moeilijk.
17

Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' -18 november 2011
Stedelijke vernieuwingsplan
Het prettige wonen moet behouden blijven voor de buurt maar er moet wel geïnvesteerd worden op
sociaal, economisch en fysiek gebied. De Punt heeft een aantal bijzondere plekken in de openbare
ruimte meteen specifieke sfeer. Door vernieuwing van de openbare ruimte kunnen bijzondere
plekken worden versterkt. Het Dijkgraafplein is zo'n plek. Een deel van de woningen wordt gesloopt.
Sommige seniorenwoningen zijn sterk verouderd In het plan is met name ruimte gereserveerd voor
meer woningen voor mindervaliden en ouderen, ook voor steunpunten en een activiteitencentrum.
Ouderen moeten langer zelfstandig kunnen blijven wonen. Daarnaast is er nog aandacht voor
kleinschalige bedrijvigheid.
Voortgang stedelijke vernieuwing (output)
Fysieke vernieuwing: Er worden telkens kleine aantallen woningen op de markt gebracht met een
goede prijs/kwaliteit verhouding. De verkoop van deze woningen loopt goed. Voor de komende jaren
worden de bestaande plannen verder uitgevoerd met uitzondering van fase 2 en 3 in de
Waterschapsbuurt. Deze wordt waarschijnlijk heroverwogen door gewijzigde marktomstandigheden.
Daar is inmiddels sprake van een braakliggend terrein. Dit zal in overieg met de bewoners een
tijdelijke invulling krijgen.
Wat betreft de openbare ruimte: inzetten op de aanpak van het Dijkgraafplein.
Sociale vernieuwing: aandacht voor schoon, heel en veilig en de jongerenoveriast rond het
Dijkgraafplein
1.2.10 Osdorp Centrunm NieuwWest
Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Osdorp Centrum Nieuw West
gerealiseerd
Nog te realiseren
Sloop (aantal woningen) 240 547
Nieuwbouw (aantal woningen) 0 2010-2014 531
2015-2019 412
Renovatie (aantal woningen)
Infrastructuur/openbare ruimte Betere inrichting Sloterplasoever, stedelijke uitstraling van
het gebied
Voorzieningen/bedrijvigheid
Meer voorzieningen voor echt stadscentrum
Tijdpad
Oorspronkelijk gebied
Centrum NieuwWest is het hele gebied tussen de Sloterplas, de Osdorpergracht, de Hoekenesgracht
en het Hoekenespad. Het centrum van Osdorp groeit, verbetert en wordt het centrum van heel Nieuw
West. Dat is nodig omdat een goed ingericht stadscentrum vraagt om meer levendigheid en
voorzieningen dan we hier nu hebben. Er moeten betere woningen komen, meer winkels, meer
uitgaansruimte in een mooie omgeving. Het centrum van Osdorp heeft een inhaalslag nodig.
Stedelijke vernieuwingsplan
De vernieuwing van het centrumgebied gebeurt stap voor stap. Er komen meer winkels, meer
woningen en meer parkeervoorzieningen en een betere inrichting van de Sloterplasoever aan de
Centrumzijde. Centrum NieuwWest moet een stedelijke uitstraling krijgen. Er moeten voorzieningen
komen die bij een echt stadscentrum horen pleinen met terrassen en andere horeca, meer
18

Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' -18 november 2011
evenementen en activiteiten. Er moet meer ruimte komen om elkaar te ontmoeten zodat Nieuw West
niet alleen aantrekkelijk wordt voor de inwoners van Nieuw West maar voor alle Amsterdammers.
Voortgang stedelijke vernieuwing (output)
Deze informatie gaat met name om het woningbouwprogramma in de Suchtelen van der Haarebuurt
(Suha-buurt). Fysieke vernieuwing: Far West was begonnen met de bouw van blok 1 tot en met 4
boven op de eerder aangelegde parkeerkelder. De verkoop van blok 5 tot en met 7 is gestart. Er
wordt pas gebouwd na het behalen van 80% voorverkoop. Wanneer voorverkooppercentage niet
wordt gehaald aandacht voor gedeeltelijk openliggende parkeerkelder.
Blok B zal worden gestart als blok A volledig is verkocht.
Blok C is een samenwerking van Eigen Haard en Far West. Het blok is grotendeels geprojecteerd op
erfpachtgrond van Far West. Eigen Haard wil blok C volgens planning bouwen. Herhuisvesting bezit
Eigen Haard naast stadsdeellocatie is gestart.
In de hele buurt is er sprake van veel zwerfend afval.
Sociale vernieuwing: aandacht voor frictie in levensstijl tussen de vaste en de tijdelijke bewoners.
1.2.11 Stand van zaken Meer en Oever
Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Meer en Oever
gerealiseerd
Nog te realiseren
Sloop (aantal woningen) 272 0
Nieuwbouw (aantal woningen) 716 0
Renovatie (aantal woningen) geen 0
Infrastructuur/openbare ruimte Buitenruimte,
0
speelvoorziening
Voorzieningen/bedrijvigheid
Voorzieningen complementair aan aanbod Osdorpplein,
vestigen kleine bedrijvigheid / kinderdagverblijf
Tijdpad
afgerond
Oorspronkelijk gebied
Het plangebied Meer en Over ligt tussen de Ookmeerweg en sportpark Ookmeer, de Osdorper Ban,
de westelijke Geer Banstrook en het Sloterpark. In het gebied was veel ruimte voor nieuwbouw
zonder dat er gebouwen gesloopt hoefden te worden.
Stedelijke vernieuwingsplan
Voor de fysieke vernieuwing van het gebeid was de sloop van de woningen aan de Meer en Vaart van
belang. Door de sloop van de drie haakvormige woongebouwen waren er meer mogelijkheden voor
een nieuwe stedebouwkundige structuur in het gebied. Het plangebied is in twee delen gesplitst om
de herhuisvesting van de bewoners in de te slopen woningen zo goed mogelijk te kunnen regelen.
Voor het sociale programma was het vooral belangrijk dat het voorzieningenaanbod buurt- en
stadsdeel overstijgend is. Met partijen die actief zijn in het gebied, worden voorzieningen gerealiseerd
die complementair zijn aan het aanbod in het nabijgelegen Osdorpplein. Het huisvesten van kleine
bedrijvigheid en startende ondernemers is een belangrijk uitgangspunt geweest voor de economische
vernieuwing in dit plangebied.
Voortgang stedelijke vernieuwing (output)
19

Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' -18 november 2011
De fysieke vernieuwing is gereed. Aandacht blijven houden voor schoon, heel en veilig. In de
gebouwen, in binnenterreinen en in de openbare ruimte.
Sociale vernieuwing: aandacht voor de verschillende groepen met verschillende leefstijlen (leefregels
toepassen)
1.2.12 Stand van zaken Noordoever
Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Noordoever
gerealiseerd
Nog te realiseren
Sloop (aantal woningen) 0 0
Nieuwbouw (aantal woningen) 0 2010-2014 160
Renovatie (aantal woningen)
Infrastructuur/openbare ruimte Haven en oever Sloterplas
aantrekkelijker maken
Voorzieningen/bedrijvigheid
Tijdpad
Nog onbekend
Oorspronkelijk gebied
De Noordoever ligt aan de Sloterplas. Het vernieuwingsgebied wordt begrensd door de Burgemeester
Röellstraat in het noorden, de Siotermeerlaan in het westen, de spoorbaan in het oosten en ten
zuiden de oever van de plas. Slotermeer is het oudste deel van de Westelijke tuinsteden, de aanleg
vond plaats in de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw. Einde jaren 90 groeide het besef dat er
dringend iets moest gebeuren in Slotermeer. De wijk is bij veel bewoners nog steeds geliefd maar
kreeg steeds meer te kampen met ovedast, onveiligheid en de algehele indruk van een versleten
buurt. Dat vindt eigenlijk iedereen maar over de mate van ingrijpen lopen de opvattingen uiteen.
Stedelijke vernieuwingsplan
Het hoofddoel is het integraal verbeteren van de woon-, werk- en leefsituatie in Slotemeer. Onder het
motto vooruitkomen in Slotermeer gaat het vernieuwingsplan over het aanpakken van de sociaal
economische situatie, de kwaliteit van de openbare ruimte en het groen, de veiligheid op straat, een
goedaanbod van voorzieningen, het renoveren- en waar nodig vervangen- van woningen en een
goede huisvesting. Haven en oever van de Sloterplas moeten aantrekkelijker worden. Een deel van
de woningen aan de Sloterplas leent zich uitstekend voor bewoners in Slotermeer die iets meer aan
wonen kunnen en willen uitgeven en toch graag in de buurt willen blijven wonen. Binnen de sociale
huursector worden woningen vooralledei bijzondere doelgroepen gebouwd, waaronder
zorgwoningen voor ouderen, jongerenwoningen en woningen voor grote gezinnen.
Voortgang stedelijke vernieuwing (output)
Er is geen vastgesteld vernieuwingsplan voor dit gebied. Deze collegeperiode gebruiken om een
gemeenschappelijke visie op de Sloterplas te ontwikkelen. De periode daarna gebruiken om van de
visie een concreet plan te maken. Daarna planrealisatie (na 2019).
In deze collegeperiode wel de sociale problematiek in de hofjes aan de Noordzijde oppakken en deels
aanpak van de openbare ruimte en realisatie horeca Vuurkorf na het vinden van een geschikte
exploitant. Realisatie van Noorderhof Zuid vindt plaats zodra de marktomstandigheden dat toelaten.
Uiteindeijke besluit daarover ligt bij de rechtsopvolger van Far West.
20

Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' -18 november 2011
1.2.13 Stand van zaken Slotermeer Noord
Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Slotermeer Noord
Gerealiseerd
Nog te realiseren
Sloop (aantal woningen) 0 0
Nieuwbouw (aantal woningen) 0 2015-2019 474
Na 2020 432
Renovatie (aantal woningen) 53 n.t.b.
Infrastructuur/openbare ruimte Behoud van groene
karakter
Voorzieningen/bedrijvigheid
Voorzieningenniveau
verbeteren
Tijdpad
2015 en verder
Oorspronkelijk gebied
Het vernieuwingsgebied Slotermeer Noord is een omvangrijk gebied, dat begrensd wordt door de
Haarlemmerweg in het noorden, de Jan de Louterbuurt in het westen, het Gerbrandypark en Plein 40-
45 in het zuiden en de afwateringssloot van de spoorbaan in het oosten. Het is het oudste deel van
de Westelijke Tuinsteden, de aanleg vond plaats in de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw. De wijk
bevat op veel plekken nog het authentieke tuinstadkarakter, zoals de befaamde stedenbouwkundige
Van Eesteren het ongeveer voor ogen moet hebben gehad. De wijk wordt nog steeds gewaardeerd
om het ruim aanwezige groen, de relatieve rust en de betaalbare woningen en de nabijheid van de
Sloterplas. Speciale aandacht is nodig voor de problemen in de Dobbebuurt (zuidelijk deel van buurt
grenzend aan het Gerbrandypark) waar veel sociale problemen zijn. Er wonen veel grote gezinnen in
krappe woningen. In het noorden aan de Haademmerweg is al veel eigen woningbezit maar in de rest
van de buurt staan veel goedkope huurwoningen.
Stedelijke vernieuwingsplan
Het hoofddoel is het integraal verbeteren van de woon-, werk- en leefsituatie in Slotemeer. Onder het
motto vooruitkomen in Slotermeer gaat het vernieuwingsplan over het aanpakken van de sociaal
economische situatie, de kwaliteit van de openbare ruimte en het groen, de veiligheid op straat, een
goed aanbod van voorzieningen, het renoveren- en waar nodig vervangen- van woningen en een
goede huisvesting. De fysiek vernieuwing bevat een mix aan ingrepen. Met de ingrepen wordt de
kwaliteit van het wonen in Slotermeer aanmerkelijk vergroot. Het groen knusse karakter blijft
behouden en het voorzieningenniveau verbetert. Daarnaast moet het woningaanbod beter gaan
aansluiten op de vraag omdat er meer variatie aan woningen geboden gaat worden met een hogere
kwaliteit.
Voortgang stedelijke vernieuwing (output)
Het Vernieuwingsplan is vastgesteld door de stadsdeelraad maar niet door de gemeenteraad. Ook
zijn de corporaties ten gevolge van de kredietcrisis en de stagneren verkoop van nieuwbouw
woningen hun plannen aan het herzien. Daarom is het onduidelijk wat er met het huidige
vernieuwingsplan Slotermeer Noord gaat gebeuren, wat betreft planning maar ook inhoudelijk.
De situatie in Slotermeer-Noord maakt het dringend gewenst om komende jaren zowel sociaal als
fysiek aan de slag te gaan.
De fysieke vernieuwing is vooral nodig in de Aireystrook, deel Dobbebuurt en Brouwerpad vanwege
de (zeer) slechte bouwtechnische staat van deze woningen.
Sociale vernieuwing is nodig in het hele gebied waarbij de Dobbebuurt extra aandacht nodig heeft.
21

Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' -18 november 2011
1.2.14 Stand van zaken Slotermeer Zuid
Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Slotermeer Zuid
Gerealiseerd
Nog te realiseren
Sloop (aantal woningen) 0 0
Nieuwbouw (aantal woningen) 0 Na 2020 1090
Renovatie (aantal woningen)
Infrastructuur/openbare ruimte Behoud van groen en rust
in het gebied
Voorzieningen/bedrijvigheid
Tijdpad
2020 en verder
Oorspronkelijke gebied
Het plangebied Slotermeer Zuid is een lang rechthoekig gebied dat wordt begrensd door de
burgemeester van Tienhovengracht in Noorden, de Slotermeedaan in het westen, de Burgemeester
Röellstraat in het zuiden en de spoorbaan in het westen. Het staat bekend als een woongebied met
een echt tuinstedelijk karakter. Het is het oudste deel van de westelijke Tuinsteden, de aanleg vond
plaats in de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw. De wijk bevat op veel plekken nog het authentieke
tuinstadkarakter, zoals de befaamde stedenbouwkundige Van Eesteren het ongeveer voor ogen moet
hebben gehad. De wijk wordt nog steeds gewaardeerd om het ruim aanwezige groen, de relatieve
rust en de betaalbare woningen en de nabijheid van de Sloterplas. Het is een buurt met relatief veel
ouderen(65 jaar en ouder) en oudere alleenstaanden van autochtone oorsprong en niet zoveel
gezinnen met jonge kinderen. Het besteedbaar inkomen in deze buurt is gemiddeld laag en veel
mensen zijn aangewezen op een bijstandsuitkering. Slotermeer Zuid kent relatief weinig
voorzieningen.
Stedelijke vernieuwingsplan
Het hoofddoel is het integraal verbeteren van de woon-, werk- en leefsituatie in Slotemeer. Onder het
motto vooruitkomen in Slotermeer gaat het vernieuwingsplan over het aanpakken van de sociaal
economische situatie, de kwaliteit van de openbare ruimte en het groen, de veiligheid op straat, een
goedaanbod van voorzieningen, het renoveren- en waar nodig vervangen- van woningen en een
goede huisvesting.
Het gebied heeft een aantal kwaliteiten die voor Amsterdam zeldzaam zijn zoals de ruimte en het
groen, het flinke aantal laagbouwwoningen, de rust en de nabijheid van de Sloterplas. Die kwaliteiten
vormen de kracht van het gebied en die moeten behouden blijven bij de vernieuwing. Bij de aanpak
van het gebied wordt speciale aandacht geschonken aanhet karakter van de nieuwbouw, parkeren,
het groen en de openbare ruimte..
Voortgang stedelijke vernieuwing (output)
Het Vernieuwingsplan is vastgesteld door de stadsdeelraad maar niet door de gemeenteraad. Ook
zijn de corporaties ten gevolge van de kredietcrisis en de stagneren verkoop van nieuwbouw
woningen hun plannen aan het herzien.
Er vindt de komende 10 jaar geen sloop/nieuwbouw plaats in deze buurt. Wel aandacht voor
onderhoud van de woningvoorraad. Het gebied bevat veel duplexwoningen. Stadgenoot wil het
volume aan studentenwoningen middels labeling en instroom na mutatie (passief) laten toenemen tot
50% van de voorraad. Op den duur zou daarbij een bijpassend voorzieningenniveau kunnen worden
gerealiseerd. In de Dichtersbuurt blijvende aandacht voor screening van bewoners
22

Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' -18 november 2011
Nadruk komende jaren op de sociale vernieuwing. Het gebied kent vele achterstanden (t.o.v. NAP)
met nadruk op leefbaarheid en veiligheid.
1.2.15 Stand van zaken Wildemanbuurt
Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Wildemanbuurt
gerealiseerd
Nog te realiseren
Sloop (aantal woningen) 0 0
Nieuwbouw (aantal woningen) 0 Na 2020 1086
Renovatie (aantal woningen) 0 Nog te bepalen/ evt. keuze
ipv sloop/nieuwbouw
Infrastructuur/openbare ruimte 0 Op korte termijn
Voorzieningen/bedrijvigheid
Tijdpad
Tijdelijke hotspot in
voormalige garage aan de
Notweg
investeringen noodzakelijk
in de openbare ruimte
Oorspronkelijk gebied
Het gebied Wildemanbuurt wordt begrensd door Geerban, Osdorperban, Meer en Vaart, Groenpad,
Hoekenesgracht en de Ookmeerweg.
Met name in de Wildemanbuurt verkeren de woningen in slechte staat. Vernieuwing of bij uitstel
renovatie is hier zeer wenselijk.
Momenteel is de kwaliteit van het groen in de buurt laag. De verwachting is dat door uitstel van de
vernieuwing de kwaliteit van het groen snel achteruit zal gaan.
Stedelijke vernieuwingsplan
Vernieuwingsplan is in 2010 vastgesteld door de stadsdeelraad, uitgaande van sloop nieuwbouw,
nieuwbouw Kraemerschool, wijkvoorziening, sociale en economische vernieuwing
Voortgang stedelijke vernieuwing (output)
Er vindt de komende 10 jaar geen sloop/nieuwbouw plaats behalve nieuwbouw voor de
Kraemerschool. Het is sociaal economisch een zwakke buurt met hoge werkeloosheid, lage
inkomens, lage subjectieve veiligheidsindex, vervuiling en criminaliteit. Er wordt komend jaar via het
gebiedsarrangement extra inzet in de wijk gepleegd. Verder doorgaan met succesvolle projecten als
de Garage Notweg en de bewonersinitiatieven. De openbare ruimte is aftands. Op korte termijn zijn er
de investeringen nodig om het gebied op peil te houden.
Sociaal
De Wildeman- en Blomwijckerbuurt heeft een lage sociaaleconomische status in vergelijking met
andere buurten in Nieuw- West, maar ook in vergelijking met andere gebieden in Amsterdam. Zo is
het gemiddelde gezinsinkomen met € 1481 het laagst van alle vemieuwingsgebieden in Nieuw- West
en is het sinds 2005 achteruit gegaan (toen was het€ 1540). Het aandeel kinderen dat in armoede
opgroeit is groter dan gemiddeld in Amsterdam. De werkgelegenheid is het kleinst van alle
vemieuwingsgebieden (75 tegenover 594/ banen per 100 inwoners).
23

Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' -18 november 2011
Ruim een derde van de bewoners in de buurt is 55 jaar; 16 % is 75 jaar en ouder, tegenover 5%
gemiddeld in Amsterdam. Het aandeel mensen met een Marokkaanse achtergrond is bijna drie keer
zo hoog (26%) als gemiddeld in Amsterdam(9%); 11% van de bewoners heeft een Turkse
achtergrond.
De onderwijsprestaties van de leerlingen in de Wildeman- en Blomwijckerbuurt zijn zwak. Het aantal
voortijdig schoolvedaters ligt hoger dan gemiddeld in Nieuw- West en Amsterdam; de cito- scores zijn
lager dan gemiddeld en daarmee ook de schooladviezen voor het voorgezet onderwijs. Leedingen
hebben minder vaak een startkwalificatie dan gemiddeld in Amsterdam en verzuimen ook meer dan
gemiddeld.
De subjectieve veiligheidsindex is sterk achteruit gegaan en is daarmee nog ongunstiger dan
gemiddeld in Amsterdam.(106 tegenover 76; hoe lager hoe veiliger).
Van 2007 t/m 2009 is er intensief met bewoners geparticipeerd over integrale stedelijke vernieuwing
in het gebied. Hierdoor zijn verwachtingen gecreëerd over verbetenngen in woning, woonomgeving
en voorzieningen. Met name de bewoners van de Wildemanbuurt hebben aangegeven dat hun
woning gesloopt moet worden: er zijn veel tocht- en vochtproblemen en de woningen zijn vaak te
klein voor de gezinnen die erin wonen. Dit wordt bevestigd in de buurtfoto; het onderhoud van de
woning wordt met rapportcijfer 5,8 bijna een punt lager gescoord dat gemiddeld in Amsterdam (6,7).
De vertragingen in stedelijke vernieuwing betekenen voor veel bewoners dat ze langer in de
Wildeman- en Blomwijckerbuurt moeten blijven wonen; ze hebben niet de middelen om zonder
verhuisurgentie in aanmerking te komen voor een woning in een ander gebied.
1.2.16 Stand van zaken Slotervaart Noord
Kerncijfers voortgang stedelijke vernieuwing Slotervaart Noord
gerealiseerd
Nog te realiseren
Sloop (aantal woningen) 0 0
Nieuwbouw (aantal woningen) 0 2010-2014 30
2015-2019 88
Na 2020 268
Renovatie (aantal woningen)
Infrastructuur/openbare ruimte
Voorzieningen/bedrijvigheid
Tijdpad
Plan is in ontwikkeling
Oorspronkelijk gebied
In Slotervaart Noord is de Jacob Geelbuurt het meest problematisch. De buurt heeft vooral te maken
met veel slechte onderwijsprestaties. Er is een hoog schoolverzuim en veel kinderen veriaten de
school vroegtijdig.
Stedelijke vernieuwingsplan
De Alliantie wil gaan starten met de vernieuwing van de Jacob Geelbuurt. De buurt moet zich
ontwikkelen tot een duurzame gezinsbuurt.
Voortgang stedelijke vernieuwing (output)
De Alliantie wil het vernieuwingsplan afmaken om een kader te hebben voor een integrale aanpak van
de buurt en het verkrijgen van peildata voor herhuisvesting.
24

Bijlage 5 bij notitie 'stedelijke vernieuwing: stand van zaken in 2011' -18 november 2011
De uitvoering wordt sterk gefaseerd. De eerste stap is de bouw van de Huizingaschool. Daarna
herontwikkelen schoollocatie (ca. 50 woningen na 2014). Verder nieuwe invulling vinden voor gebouw
Islamitisch College.
Sociale vernieuwing: doorgaan met Achter de Voordeur-aanpak, bewoners toeleiden naar de
basisvoorzieningen en meer inzet op dagelijks beheer met name in relatie tot hoge aantal jongeren
overdag in de wijk door de diverse scholen in het gebied.
1.3 Gebruikte bronnen
Documenten
- Map Evaluatie Parkstad 2010.
- Jaarboek Federatie Nieuw West 2011 vernieuwingsplannen van de verschillende
deelgebieden.
Intemet
- www.nieuwwest.amsterdam.nl/plannen en proiecten/stedeliike/
Bestanden
- Wonen in Amsterdam (WiA) 2001-2009.
Gespre/c/cen
- Gesprek op 20 juli 2011. Stadsdeel Nieuw-West werd vertegenwoordigd door: Gemma Somé
(programmamanager procesbureau stedelijke ontwikkeling), Dave Man (afdelingshoofd
procesbureau stedelijke ontwikkeling) en Richard Vermolen (afdelingshoofd planning en
investering).
- Diverse momenten van afstemming per telefoon en e-mail tussen WZS en het stadsdeel.
25

Ingescande brief van Wethouder Ossel
Gemeente Amsterdam
Bezoekadres
stadhuis, Amstel 1
Wethouder F. Ossel
1011 PN AMSTERDAM PortefeuiUe Wonen en Wijken, Grote stedenbeleid, Armoedebeleid, Openbare Ruimte en
postbus ZüZ
Groen en Haven
1000 AE AMSTERDAM
Telefoon 020 552 7208
Fax 020 552 7266
www.amsterdam.nl
Retouradres: B&W, Postbus 202, 1000 AE AMSTERDAM
Aan Samen Sterk in Nieuw West
Van Abbestraat 68
1064 WW Amsterdam
Datum
Ons kenmerk
Behandeld door
Doorkiesnummer
E-mail
6 juni 2012
2012-582
C. Baeten
09-83623183
c.baeten@wzs.amsterdam.nl
Bijlage
ondenwerp
Raadsadres inzake de vastgestelde notitie "stedelijke vernieuwing : de stand van zaken in
2011
Geachte heer Rutte, heer Paalvast, heer Heukelom en heer Winter,
Uw raadsadres van 15 februari 2012 inzake de vastgestelde notitie "Stedelijke vernieuwing: de stand
van zaken in 2011" heeft de gemeenteraad ontvangen. De gemeenteraad heeft het College van B & W
gevraagd hierop te reageren. Ik zal reageren op uw brief namens het College.
Algemeen
Vooraf wil Ik u graag bedanken voor uw betrokkenheid en inzet bij de stedelijke vernieuwing. Met u ben
ik van mening dat vernieuwing niet kan zonder de inzet, mening en betrokkenheid van bewoners. Bij de
doorontwikkeling van de stedelijke vernieuwing (bestuursopdracht Hervorming Stedelijke Vernieuwing) is
de inbreng van de bewoners dan ook randvoorwaardelijk Bij deze dialoog horen ook onherroepelijk
meningsverschillen over wat nodig is aan de mate van vernieuwing. Met elkaar moeten we bezien wat we
kunnen doen voor de verbetering en vernieuwing van wijk en buurt. Want de tijden van grootschalig
sloop en nieuwbouw zijn in deze tijden van crisis voodopig voorbij.
Uw kernvraag is duidelijk. U vraagt ons ervoor te zorgen dat de bewoners van Nieuw West vanaf het
allereerste begin betrokken worden bij de plan- en besluitvorming van de stedelijke vernieuwing. Daarvoor
zijn stedelijke afspraken gemaakt, de zogenaamde Amsterdamse Kaderafspraken bij vernieuwing en
verbetering 2011-2014. Ik ga er van uit dat stadsdelen en corporaties zich goed aan deze afspraken
houden.
Het stadhuis is bereikbaar per metro en tram (lijnen 9 en 14), halte Waterlooplein
20120606BriefFreekOsselAanSamenSterkNwWest (Ingescand - AP) pagina 1 van 5

Reactie wethouder Freel< Ossel op Raadsadres Samen Sterk in Nieuw-West over stedelijke vernieuwing d.d. 15 februari 2012
6 juni 2012 Gemeente Amsterdam
Pagina 2 van 5
Met deze brief w/il il< reageren op de acht aandachtspunten uit uw
raadsadres. Daarbij wW ik w/el vooraf de aandacht vestigen op het doel van
de notitie "Stedelijke vernieuwing: de stand van zaken in 2011". Een groot
aantal van uw vragen en opmerkingen hebben betrekking op deze notitie.
Deze notitie had voor ons als doel een stand van zaken te geven van de
stedelijke vernieuwing in de stad. Met name de voortgang in de 33
aangewezen stedelijke vemieuwingsgebieden had daarbij de aandacht.
Andere aspecten van de stedelijke vernieuwing (effecten, mate van
betrokkenheid van bewoners, tevredenheid van bewoners met de
resultaten) komen in andere landelijke of stedelijke onderzoeken aan de
orde. Er is voor gekozen alleen de stadsdelen om informatie te vragen over
de stand van zaken. De stadsdelen zijn al jaren voor ons het
aanspreekpunt als het gaat om de stedelijke vernieuwing. Stadsdelen
hebben een goed overzicht en als er andere meningen zijn bij corporaties,
bewoners en ander partijen, horen stadsdelen die te kennen. Ik ga er van uit
dat die ook in de notitie benoemd zijn als deze andere meningen invloed
hebben op de voortgang.
1 Bronnengebruik
U vraagt waarom bewoners en corporaties niet zijn gehoord ten behoeve
van het opstellen van deze notitie "Stedelijke vernieuwing: de stand van zaken
in 2011". U wijst daarbij met name op het verschil van mening tussen de
verschillende betrokken partijen in Nieuw West over de
verantwoordelijkheid als het gaat om de vernieuwing met betrekking tot de
openbare ruimte.
Ik ken het meningsverschil over de interpretatie van de Raamovereenkomst
over de verantwoordelijkheden in de openbare ruimte. De
Raamovereenkomst heeft alleen betrekking op bepaalde
vemieuwingsgebieden in Nieuw West en de Kolenkit. Met het onlangs gesloten
akkoord moeten die problemen zijn opgelost en kan het (achterstallig)
onderhoud van de openbare ruimte weer opgepakt worden door de partijen.
Tenslotte wil ik nog opmerken dat ik bekend ben met de Evaluatie
Vernieuwing Westelijke Tuinsteden 2010 van 16 december 2010.
2 Effectmeting stedelijke vernieuwing: indicatoren
U geeft aan dat dat er geen eenduidige indicatoren zijn afgesproken om de
effecten van de stedelijke vernieuwing te meten. U geeft aan dat het dan ook
niet gebeurt in de stand van zaken notitie.
Er zijn afspraken gemaakt over doelstellingen van de stedelijke vernieuwing,
maar op stedelijk niveau. Daaraan gekoppeld zijn ook indicatoren vast
gesteld. De notitie "Stedelijke vernieuwing: de stand van zaken in 2011"
geeft geen oordeel over het bereiken van de doelstellingen en de gevolgen
van de stedelijke vernieuwing. We hebben goed zicht op de effecten van de
stedelijke vernieuwing. De effecten van de stedelijke vernieuwing in het
algemeen worden regelmatig onderzocht. Het onderzoek " Wonen in
Amsterdam" geeft aan dat de leefbaarheid in alle buurten voldoende is.
In Nieuw West zijn er afspraken over monitoring van de stedelijke
vernieuwing vastgelegd In de Raamovereenkomst. De verantwoordelijkheid
van de monitoring is daarmee bij de corporaties komen te liggen, aangezien
de corporaties ook de fysieke vernieuwing geheel op zich zouden nemen.
20120606BriefFreekOsselAanSamenSterkNwWesl (ingescand - AP) pagina 2 van 5

Reactie wettiouder Freel< Ossel op Raadsadres Samen Sterkin Nieuw-West over stedelijke vernieuwing d.d. 15 februari 2012
6juni2012
Pagina 3 van 5
Gemeente Amsterdam
Mijn doel is om in de toekomst op een paar meer eenduidige indicatoren
te gaan monitoren. Daarbij zal ik gebruik maken van gegevens uit de
leefbaarheidsbarometer. De tevredenheid van bewoners zal worden
gemeten vanuit het idee daarmee kleinschaliger en sneller/effectiever te
kunnen in grijpen als het ergens 'mis' gaat.
3 Samenhang en geloofwaardigheid van de doelstellingen
constateert dat in de notitie "Stedelijke vernieuwing: de stand van zaken in
2011" onvoldoende duidelijk wordt hoe de sociale en fysieke vernieuwing
hebben bijgedragen aan de verbetering van de waardering van bewoners
voor hun woonomgeving.
heeft gelijk dat deze samenhang en 'wetenschappelijke' bewijsvoering
nog onvoldoende is onderzocht. Toch zullen we blijven Investeren in de
sociale vernieuwing. Dit is een belangrijk aandachtspunt in de stedelijke
vernieuwing van de toekomst, kleinschaliger fysiek ingrijpen en meer in cocreatie
met de bewoners is datgene waar die veronderstelde samenhang
tussen fysieke en sociale vernieuwing meer moet garanderen.
Tevredenheid met de bereikte resultaten
U vraagt of ook door verstandig onderhoud, goede handhaving en
woningtoewijzing tevredenheid in de en over de buurt bereikt kan worden. Dat
is wel de bedoeling. In de toekomst zullen we meer gaan kijken naar andere
oplossingen om de kwaliteit van de stad op peil te houden dan
sloop/nieuwbouw.
De bevolkingssamenstelling van de stedelijke vemieuwingsgebieden
vraagt waarom er in de notitie "Stedelijke vernieuwing: de stand van zaken in
2011" niet meer aandacht is voor de doelstelling van de stedelijke vernieuwing
om een andere bevolkingssamenstelling te bewerkstelligen.
Een van de doelstellingen van het ISV op stedelijk niveau is Inderdaad
differentiatie van de woningvoorraad en een toename van koop en
duurdere huur in vemieuwingsgebieden. Het is mogelijk dat het niet steeds
expliciet genoemd wordt in de notitie. Het is overigens niet zo dat de
corporaties en gemeente geen aandacht zouden hebben voor de rechten en
gevoelens van de zittende huurders. Regelmatig besteden stadsdeel en
corporaties ook aandacht aan een goed en intensief participatietraject.
4 Veroudering woningvoorraad
U geeft aan in de notitie "Stedelijke vernieuwing: de stand van zaken in
2011" een duidelijke definitie van" verouderd" te missen. U mist ook het
besef dat er naast preventief onderhoud en reparatie (correctief onderhoud)
ook perfectief onderhoud noodzakelijk is om woningen aan de veranderende
eisen van de tijd aan te passen. Inderdaad is het moeilijk duidelijk te
omschrijven wat "verouderd" precies inhoudt. Verouderd is een relatief
begrip. Het heeft namelijk ook te maken met de woningmarktpositie van
gebieden. Dezelfde woningen hebben in verschillende marktgebieden een
verschillende waarde. Ik denk vooralsnog niet dat de benodigde
aanpassingen aan de voorraad bereikt kunnen worden door regulier
onderhoud uit te
20120606BriefFreekOsselAanSamenSterkNwWest (ingescand - AP) pagina 3 van 5

Reactie wetliouder Freek Ossei op Raadsadres Samen Sterk in Nieuw-West over stedelijke vernieuwing d.d. 15 februari 2012
6 juni 2012 Gemeente Amsterdam
Pagina 4 van 5
voeren. Maar ik wil dat in de toekomst wel opnieuw gaan bekijken. Sloop
nieuwbouw op grote schaal biedt geen oplossing meer en er moet
gekeken worden naar alternatieven om de kwaliteit van de
woningvoorraad te waarborgen.
5 Belang van de openbare ruimte
U wijst er op dat de openbare ruimte en de verzorging daarvan belangrijk
zijn voor bewoners. U geeft aan moeite te hebben met de huidige gang van
zaken dat de woonomgeving pas aangepast wordt als de fysieke vernieuwing
van de woningen al is uitgevoerd.
Het is inderdaad zo dat deze volgorde der dingen gebruikelijk is . Maar
met het vertragen van de stedelijke vernieuwing blijft ook vaak het onderhoud
van de openbare ruimte achter. De koppeling aan de vernieuwing van de
woning moet losgelaten worden en investeringen in de openbare ruimte moeten
naar voren worden gehaald. Dat zal ook gebeuren in Nieuw West.
6 Afgrenzing en combinatie van vemieuwingsgebieden
U geeft aan problemen te hebben met de begrenzing van de stedelijke
vemieuwingsgebieden zoals gebruikt in de notitie "Stedelijke vernieuwing: de
stand van zaken in 2011". We hebben in de notitie de grenzen aangehouden
die al de hele periode van de stedelijke vernieuwing worden gebruik. Deze
grenzen zijn op aangeven van het stadsdeel zo bepaald. In de toekomst kunnen
we bekijken of de grenzen moeten worden aangepast of dat we op een andere
manier, mogelijk meer op complex niveau, aan de stedelijke vernieuwing gaan
werken.
7 Procesmanagement stedelijke vernieuwing
U vraagt om een evaluatie van het open planproces zoals dat tot nu toe is
uitgevoerd. U ziet regelmatig moeizaam verlopende processen.
Het planproces is vooral een verantwoordelijkheid van de stadsdelen,
samen met de lokale betrokken partijen. Een evaluatie zal dan ook lokaal
niveau uitgevoerd moeten worden.
8 Stedelijke vernieuwing en duurzaamheid
U vraagt naar de relatie tussen duurzaamheid en stedelijke vernieuwing en
dan met name de relatie tussen duurzaamheid en sloop.
Dit is zeker een belangrijk aandachtspunt. Bij de ontwikkeling van de
toekomstige aanpak voor verbetering van de stad zal duurzaamheid een
belangrijk onderdeel worden.
Conclusie en vraag aan de raadsleden
Uw noodkreet is duidelijk overgekomen. Zoals ik al eerder heb uitgelegd was de
notitie "Stedelijke vernieuwing: de stand van zaken in 2011" vooral bedoeld
om de stand van zaken van de voortgang van de stedelijke vernieuwing weer
te geven. Veel Inhoudelijke zaken die u aandraagt, hebben wij niet in die fase
van het proces betrokken. Wij zijn inmiddels al verder in het proces en
denken na over de stedelijke vernieuwing in de toekomst. In het
vervolgtraject zullen inderdaad veel van uw vragen aan de orde komen
20120606BriefFreekOsselAanSamenSterkNwWest (ingescand - AP) pagina 4 van 5

Reactie wettiouder Freel< Ossel op Raadsadres Samen Sterkin Nieuw-West over stedeiiji