TOEKOMST BOTERHUISPOLDER - Gemeente Leiderdorp

Om de scenario’s voor verschillende aspecten op waarde te schatten is de hulp ingeroepen van enkele experts. Hen is
gevraagd de drie scenario’s vanuit hun deskundigheid te bestuderen en van hun expert judgement te voorzien. Hen is
gevraagd de effecten van de scenario’s te benoemen en waar mogelijk een voorkeur aan te geven. Verder zijn zij gevraagd
ook bij gemiste kansen aanbevelingen te formuleren. Zij hebben als deskundige buitenstaander hun objectieve oordeel
gegeven.
6.1 LANDSCHAP EN CULTUURHISTORIE
Bestaande waarden.
De Boterhuispolder is een waardevolle veenweidepolder. De Boterhuispolder maakt deel uit van het gebied Oud Ade
en de Kagerplassen, dat globaal begrensd wordt door de Ringvaart van de Haarlemmermeer, Warmond, Leiderdorp en
Rijpwetering. De waarden zijn gebaseerd op een zeer oude verkaveling die vermoedelijk stamt uit de Karolingische tijd (ca
800 na Chr.). De kavels zijn grillig gevormd door aanwezige en verdwenen kreekgeulen. Er is veel open water. Kades en
wegen zijn bochtig. Er is van oudsher enig verspreide bebouwing aanwezig. Er waren vroeger vele windmolens, hiervan
resteert onder meer de Boterhuismolen.
Het gebied heeft een ander karakter dan de rest van het veenweidegebied in het Groene Hart, dat gekenmerkt wordt door
rechte en vaak lange percelen. Volgens het Platform Landschap en Cultuurhistorie heeft het gebied “Oud Ade” vergeleken
met andere gebieden in het Groene Hart een topkwaliteit (Borger, Haartsen en Vesters, 1997). Als we het gebied vergelijken
met andere gebieden die onder deze categorie vallen (delen van de Alblasserwaard en van de Krimpenerwaard, Utrechtse
Venen, polder de Ronde Hoep) dan valt een bijzonderheid op. Er is geen ‘topkwaliteit’ polder in het Groene Hart die zo
aan de voorkant van een stadsrand ligt als de Boterhuispolder. Dat wil zeggen: er kijken vele stedelingen vanuit Leyhof en
Merenwijk direct vanuit hun huis uit over een ‘top’ veenweidepolder.
Wat zijn de kwaliteiten in de Boterhuispolder:
• Aanwezigheid van oude bebouwing en de Boterhuismolen.
• Aanwezigheid van de oude kronkelende waterlopen en onregelmatige kavelgrenzen.
• De polariteit tussen enerzijds het drukke Zijllint in het westen en de rustige Zijp zonder infrastructuur, in het
noordoosten.
• Toegang en zicht op het veenweidegebied en op het agrarische grondgebruik.
• Flora en fauna die behoort bij het landgebruik in de veenweiden.
• Grootschalige openheid en daarbinnen, op microschaal, kleinschalige variatie (kronkelende sloten, afwisselende
oevers et cetera).
• Donkere plek in de nacht en relatieve stilte.
Reactie op de modellen:
A Golfend agrarisch landschap
Dit model bestaat eigenlijk uit drie lagen die los van elkaar kunnen worden beschouwd: een golfgebied, een patroon van
villa’s langs de randen en een grote haven met hiervoor een nieuwe wegontsluiting.
Het golfgebied creëert een tweedeling in de polder. Dit geldt in ieder geval voor de golfbanen die zullen opvallen in het
veenweidelandschap. Mogelijk geldt het ook voor de percelen landbouwgrond tussen de golfbanen die als beheersgebied
anders gaan ontwikkelen dan het agrarische noordelijke deel van de polder. Dit laatste is op basis van de informatie niet in te
schatten.
• Een tweedeling tast de eenheid van de polder aan. De mate waarin dit gebeurt hangt af van de precieze inrichting. Bij
voorkeur: vermijdt het.
• Het argument dat golfterreinen het landschap onomkeerbaar groen houden is pas aan de orde wanneer dit de laatste
optie zou zijn om het groen te houden. Vanuit de cultuurhistorie heeft landbouwkundig gebruik een veel grotere waarde
dan golf. Golf zal ten koste gaan van het originele karakter van het open veenweide landschap.
• Als het wel moet dan geldt als positief dat de golfbaan in het deel van de polder geprojecteerd is met relatief de
laagste historisch- landschappelijke waardering, provincie Zuid Holland) namelijk hoog in plaats van zeer hoog.
De golfpercelen passen binnen de oude verkaveling. De ‘karolingische’ begrenzingen kunnen met begeleidende informatie
voor bezoekers mogelijk beter zichtbaar worden gemaakt. Ze kunnen als het ware het verhaal vertellen van deze bijzondere
verkaveling. We verwachten echter dat de invloed van de golfpercelen onmiskenbaar groot zal zijn op de beleving van
de agrarische verkaveling. Er ontstaat een nieuw landschap met een eigen kwaliteit op deze plekken dat niet vanuit
cultuurhistorie gemotiveerd kan worden.
De golfbanen maken het mogelijk om recreatiepaden het gebied in te leggen. Dit is positief maar het gaat gepaard met een
verandering van het karakter van de polder.
49