02.06.2014 Views

Nieuwsbulletin Van Turfvaart naar Toervaart - Provincie Groningen

Nieuwsbulletin Van Turfvaart naar Toervaart - Provincie Groningen

Nieuwsbulletin Van Turfvaart naar Toervaart - Provincie Groningen

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Van</strong> <strong>Turfvaart</strong> <strong>naar</strong><br />

<strong>Toervaart</strong><br />

NIEUWSBULLETIN<br />

VAN TURFVAART<br />

NAAR TOERVAART<br />

april 2009<br />

In het nieuwsbulletin<br />

<strong>Van</strong> <strong>Turfvaart</strong><br />

<strong>naar</strong> <strong>Toervaart</strong><br />

melden wij achtergronden<br />

en vorderingen<br />

van het<br />

project. Het<br />

nieuwsbulletin is<br />

bedoeld voor<br />

mensen en organisaties<br />

die verantwoordelijk<br />

zijn<br />

voor beleid en uitvoering<br />

en voor<br />

bewoners langs de<br />

vaarverbindingen.<br />

Gedeputeerde Hans Gerritsen:<br />

‘Een fantastisch moment: de<br />

vaarverbindingen zijn klaar!’<br />

Ruim zeven jaar was hij voorzitter van de Stuurgroep Vaarverbindingen<br />

Zuidlaardermeer – Oost-<strong>Groningen</strong>. Tevreden blikt Hans Gerritsen nu terug.<br />

Ondanks hobbels en tegenslagen ligt er een prachtige vaarweg die goed is<br />

voor toervaarders, het cultuurhistorisch erfgoed van de Veenkoloniën en de<br />

leefbaarheid van de kanaaldorpen.<br />

Tevreden<br />

Het project <strong>Van</strong> <strong>Turfvaart</strong> <strong>naar</strong><br />

<strong>Toervaart</strong> ging van start vlak nadat<br />

Gerritsen gedeputeerde werd. ‘Alle<br />

voorbereidingen meegerekend zijn<br />

we als overheden zo'n zeven jaren<br />

met het project bezig geweest. Ik<br />

vond het een geweldig project om aan te<br />

werken. Natuurlijk hebben we een aantal<br />

flinke hobbels moeten nemen. Maar het<br />

is nu eenmaal niet mogelijk om zo'n<br />

groot infrastructureel project uit te voeren<br />

zonder dat ook maar iets of iemand<br />

daar last van heeft. Het belangrijkste is<br />

dat deze turfroute weer in oude staat<br />

hersteld is, en dat <strong>Groningen</strong> weer een<br />

mooie vaarroute rijker is. Daar ben ik<br />

zeer tevreden mee.’<br />

Vier pluspunten<br />

Het hoogtepunt van het project vindt<br />

Gerritsen met afstand de officiële opening<br />

van de vaarverbinding, begin mei<br />

vorig jaar. ‘Dat was écht een fantastisch<br />

moment. Toen ging er wat door me heen:<br />

al die mooie bruggen en bruggetjes, de<br />

sluizen, de blije gezichten van de bewoners.’<br />

NIEUWSBULLETIN<br />

Vervolg op pagina 2


De laatste loodjes<br />

waren van gewicht<br />

Zo vlot als het ging met de Leinewijk, het Kieldiep en het Grevelingskanaal, zo veel<br />

tegenslag kende de aanleg van het Westerdiepsterdallenkanaal. Maar het ligt er.<br />

Met milieuvriendelijke oevers, een groene sluis en twee prachtige bruggen.<br />

Vertraging<br />

Jannes Kamphuis en André van de<br />

Vendel zijn allebei projectleider bij de<br />

afdeling Beton en Waterbouw van de<br />

provincie <strong>Groningen</strong>. Als projectleider<br />

heeft Kamphuis de hele voorbereiding<br />

en uitvoering van de vaarverbinding<br />

meegemaakt. Ook het laatste stuk.<br />

‘Eigenlijk had het Westerdiepsterdallenkanaal<br />

er in mei vorig jaar al<br />

moeten liggen. Maar we liepen vertraging<br />

op. Eerst duurde de grondaankoop<br />

langer dan verwacht, daarna<br />

hield een bijzondere libelle ons op.<br />

Vervolgens werd de kap van de bomen<br />

voor de op- en afritten van de brug in<br />

de Kielsterachterweg vertraagd. En ten<br />

slotte kwamen we met de bouw van<br />

de bruggen in de winter terecht en<br />

dan gaat het allemaal niet zo vlot. Zo<br />

hadden we de grootste moeite om het<br />

zand voor de op- en afritten droog te<br />

krijgen en moesten we de winter door<br />

zonder toplaag op het asfalt. Een wonder<br />

eigenlijk dat het allemaal binnen<br />

de aangepaste ruimte van tijd en budget<br />

is gelukt.’<br />

Landelijke uitstraling<br />

Het kanaal tussen de Molenwijk en de<br />

bocht <strong>naar</strong> de Kielsterachterweg lijkt op<br />

het Kieldiep: een smal kanaal met steile<br />

oevers. Het stuk van de bocht tot het<br />

Langebosschemeer biedt een heel andere<br />

aanblik. ‘De oevers zijn flauw en worden<br />

beschermd door een rietkraag, die de<br />

komende jaren vorm moet krijgen’, vertelt<br />

van de Vendel. ‘De landelijke uitstraling<br />

hebben we ook in de Westerverlaat<br />

doorgezet. Daar hebben we alleen bij de<br />

sluisdeuren beton toegepast en daar tussenin<br />

een stenen bekleding waar groen<br />

op kan groeien. <strong>Van</strong>daar dat we dit een<br />

“groene sluis” noemen. Met de bouw van<br />

de beide bruggen konden de aannemers<br />

pas in mei vorig jaar beginnen. We hebben<br />

geprobeerd om ze in 2008 klaar te<br />

krijgen, maar dat is niet gelukt. Omdat<br />

we de winter in moesten, heeft het extra<br />

tijd en geld gekost. De overlast van<br />

omwonenden en weggebruikers bleef<br />

gelukkig beperkt. Alleen op de<br />

Kielsterachterweg moest het verkeer af<br />

en toe even wachten.’<br />

Bijzonderheden<br />

Al met al een mooi stuk werk. Bijzonder<br />

was dat twee gasleidingen moesten worden<br />

omgelegd en drie een nieuwe coating<br />

moesten hebben. Bijzonder was ook<br />

dat het zand, dat nodig was voor de open<br />

afritten van de beide bruggen, is<br />

gewonnen uit de kanalen. Dat is goedkoper<br />

en beter voor het milieu. Bovendien<br />

betekende dit een minder groot beroep<br />

op de schaarse hoeveelheid zand.<br />

‘<strong>Van</strong>uit een zweefvliegtuig is het heel<br />

mooi om terug te zien op een paar jaar<br />

werk’, besluit Kamphuis.<br />

Vervolg voorpagina<br />

De vaarverbinding heeft volgens de gedeputeerde vier grote<br />

pluspunten. ‘Op de eerste plaats geeft ze een impuls aan de<br />

recreatieve toervaart. Daarnaast voegt ze echt iets toe aan<br />

het cultuurhistorisch erfgoed van de Veenkoloniën.<br />

Vervolgens is de leefbaarheid van de kanaaldorpen erop voor-<br />

uit gegaan: water dat eerst overbodig werd bevonden, is nu<br />

de levensader in de dorpen. Ten slotte gaat er een economische<br />

stimulans van uit: naast de werkgelegenheid tijdens de<br />

aanleg van de verbinding denk ik dan vooral aan economische<br />

activiteiten op het gebied van toerisme en horeca.’<br />

Dé toervaartprovincie<br />

<strong>Groningen</strong> is een heel andere waterprovincie dan Friesland.<br />

‘We vullen het op onze eigen manier in, en mikken op de<br />

recreatieve toervaart. Je kunt hier kilometers door schilderachtige<br />

kanalen varen, die ooit zijn aangelegd voor het<br />

transport van turf.’<br />

De aanleg van de vaarverbinding Erika – Ter Apel is een volgende<br />

stap in het netwerk van Groninger kanalen. ‘Ik ben er<br />

vanuit het project Zuidlaardermeer – Oost-<strong>Groningen</strong> meteen<br />

bovenop gesprongen toen het plan werd geboren. Als provincie<br />

hebben we 1,9 miljoen euro in het project gestopt en toen<br />

de provincie Drenthe ook meeging, konden de gemeenten en<br />

het waterschap niet achterblijven.’<br />

Gerritsen ziet nog meer kansen in <strong>Groningen</strong>. Bijvoorbeeld<br />

het Beertsterdiep tussen Beerta en het Oldambtmeer, dat nu<br />

in aanleg is. Of een vaarverbinding tussen het Oldambtmeer<br />

en de Dollard. ‘<strong>Groningen</strong> is gewoon dé toervaartprovincie,<br />

daar gaat niets boven!’


Wethouder Henk Jan Schmaal:<br />

‘Dit jaar bruggen ook op<br />

zondag open.’<br />

Met de opening van het Westerdiepsterdallenkanaal krijgt de vaarrecreatie dit jaar<br />

opnieuw een impuls. Wildervank en Veendam horen er nu écht bij. Toervaarders kunnen<br />

een rondje varen en het recreatiegebied Borgerswold binnengaan.<br />

Toegevoegde waarde<br />

‘Het Westerdiepsterdallenkanaal heeft duidelijk iets toegevoegd’,<br />

vindt de Veendammer wethouder Henk Jan Schmaal,<br />

die het kanaal tussen het Langebosschemeer en de<br />

Westerverlaat zelf al voor een deel gevaren heeft. ‘Het is een<br />

mooie vaarverbinding geworden. Dat ging echter niet zonder<br />

slag of stoot; we hebben veel leermomenten gehad, in het<br />

bijzonder waar het gaat om communiceren met de burgers.’<br />

Hierbij doelt Schmaal onder meer op de grondaankoop en de<br />

kap van de bomen in de Kielsterachterweg. ‘Voor Veendam<br />

betekent de vaarverbinding een enorme toeristische impuls.<br />

Veendammers kunnen nu <strong>naar</strong> het Zuidlaardermeer varen en<br />

vice versa. In het centrum hebben we een passantenhaven<br />

aangelegd, maar de meeste effecten verwacht ik toch in en<br />

rondom het gebied Borgerswold. Daar kunnen de schepen<br />

aanleggen bij de kinderboerderij. In het gebied is van alles te<br />

doen; van kinderboerderij tot waterskibaan en van camping<br />

tot skatebaan. Bewoners kunnen nu ook een rondje varen,<br />

met Borgerswold als start- en aankomstpunt. Er hebben zich<br />

al verschillende ondernemers gemeld, die zich willen richten<br />

op vaarrecreatie.’<br />

Nieuwe plannen<br />

De vaarverbinding is nog niet open, of Schmaal kijkt alweer<br />

<strong>naar</strong> verdere ontwikkelingen. ‘Borgerswold is 350 ha groot<br />

en heeft onder meer 25 kilometer fietspad. Alle voorzieningen<br />

zijn er wel, maar leiden nu nog een marginaal bestaan.<br />

Daarom willen we meer mensen <strong>naar</strong> het gebied halen. We<br />

hebben een plan gemaakt voor verblijfsrecreatie: op de voormalige<br />

vuilstort willen we goedkope, wigwamvormige vakantiehuisjes<br />

bouwen. Het Indianendorp moet in het begin 120<br />

wigwams tellen en na verloop van tijd en afhankelijk van de<br />

vraag uit kunnen bereiden <strong>naar</strong> 500. Als de afdekking gereed<br />

is en het inrichtingsplan klaar is hebben we al een mogelijke<br />

investeerder.’<br />

Een ander plan omvat het realiseren van een vaarweg tussen<br />

het Langebosschemeer via Tripscompagnie en Hoogezand<br />

<strong>naar</strong> het Kieldiep. ‘Zo ontstaat een nieuwe mogelijkheid om<br />

te varen. De vaarweg gaat dan door het nieuwe woongebied<br />

aan de zuidelijke rand van Hoogezand. De kavels worden<br />

dan meer waard en dat levert geld op voor de aanleg van de<br />

vaarverbinding.’<br />

Watersportgemeente<br />

Schmaal heeft de smaak te pakken. ‘Varen geeft reuring. Ik<br />

verwacht een grote toeloop van schippers, onder meer in de<br />

beide haventjes van Wildervank. Dit stimuleert ondernemers<br />

hopelijk om activiteiten te ontwikkelen op het gebied van<br />

bijvoorbeeld horeca of bootverhuur. Als gemeente geven we<br />

in ieder geval hiervoor ruimte in de bestemmingsplannen.<br />

Verder gaan we de recreatievaart bevorderen door in het<br />

Oosterdiep ook op zondag de bruggen te bedienen. Dat zijn<br />

er nogal wat: 27 op een traject van 7 kilometer om precies te<br />

zijn. Op de waterkaart hebben die daarom geen naam; ze<br />

worden “vele bruggen” genoemd.’<br />

Ten slotte is Schmaal alvast aan het kijken of het Langebosschemeer<br />

richting Bareveld kan worden vergroot. En zo ontwikkelt<br />

Veendam zich als een echte watersportgemeente.<br />

Grieto Visser (Watersportbedrijf<br />

Vertrouwen in Wildervank):<br />

‘Wij verkopen en repareren boten en motoren. Daarnaast<br />

verkopen we watersportaccessoires en duikmaterialen, onder<br />

meer aan de brandweer. Het is een goede zet om de kanalen<br />

weer te openen. Goed voor de watersporters en goed voor de<br />

werkgelegenheid. Daarbij denk ik aan brugwachters, horeca,<br />

onderhoud en watersport. Maar het duurt nog wel een paar<br />

jaar voordat het hier een écht vaargebied is. Een knelpunt is<br />

nu nog de brugbediening in Veendam en Stadskanaal. Op<br />

zondag gebeurt dit niet. Terwijl dat nou net de dag is waarop<br />

de mensen erop uit willen.’


Westerdiepsterdallenkanaal open op 8 mei<br />

Vrijdagmiddag 8 mei is het zover. Dan<br />

gaat de verbinding tussen de Molenwijk<br />

in Annerveenschekanaal en het<br />

Langebosschemeer open.<br />

• Eerst worden de genodigden ontvangen<br />

in de Borgerswoldhoeve in het<br />

recreatiepark Borgerswold in Veendam,<br />

waarna het gezelschap met een bus via<br />

Wildervank en Bareveld <strong>naar</strong> de<br />

Molenwijk in Annerveenschekanaal<br />

gaat. De Veendammer wethouder Henk<br />

Jan Schmaal vertelt dan iets over de<br />

rijke nautische historie van Wildervank<br />

en Veendam.<br />

• In Annerveenschekanaal gaan ze aan<br />

boord van meerdere schepen, die hen<br />

door het spiksplinternieuwe Westerdiepsterdallenkanaal<br />

onder de brug<br />

Kielsterachterweg door <strong>naar</strong> de<br />

Westerverlaat varen. Het 50-koppige<br />

chantykoor De Scheepsjoagers uit<br />

Muntendam zorgt voor de muzikale<br />

omlijsting.<br />

• Bij de sluis verricht gedeputeerde<br />

Hans Gerritsen van de provincie<br />

<strong>Groningen</strong> rond 15.00 uur de openingshandeling<br />

samen met wethouder Henk<br />

Jan Schmaal van de gemeente<br />

Veendam. Daarbij wordt het boek<br />

gepresenteerd van Nico Erents, waarin<br />

de historie van de Westerdiepsterdallen<br />

staat beschreven. Bij de opening is<br />

iedereen van harte welkom.<br />

Na de officiële opening varen de boten<br />

verder <strong>naar</strong> het Langebosschemeer.<br />

Via het nieuwe Toeristisch Informatie<br />

Centrum, de kinderboerderij en de<br />

waterskikabelbaan fietst het gezelschap<br />

<strong>naar</strong> de Borgerswoldhoeve. Dan<br />

is het ondertussen op het pas geopende<br />

Westerdiepsterdallenkanaal vast al<br />

heel erg druk…<br />

Nico Erents doet een boekje open<br />

Als Nico Erents losbrandt over de historie van Veendam weet hij niet van ophouden. ‘Ik<br />

ben nu bezig met de vijfde uitgave in een serie van de honderd mooiste ansichtkaarten<br />

van Veendam en Wildervank. Na uitgaven over het dorpsbeeld, de kerken, de scholen en<br />

de architectuur zijn nu de verdwenen industrieën aan de beurt.’<br />

Het idee voor het boekje over de geschiedenis van Westerdiepsterdallen ontstond tijdens<br />

een gesprek met de Veendammer wethouder Henk Jan Schmaal. ‘Het is een boekje over<br />

de verbinding tussen het Kieldiep en het Langebosschemeer. Ik heb me verdiept in de<br />

geschiedenis. <strong>Van</strong>uit het Oosterdiep en het Westerdiep liepen vroeger wijken (zijkanalen)<br />

het landbouwgebied in. De pramen, die de aardappelen <strong>naar</strong> de grote kanalen voeren,<br />

brachten stenen het gebied in. Daarmee is Westerdiepsterdallen gebouwd. Vroeger stonden<br />

er vijf huizen. Ik heb de namen van twaalf families achterhaald en onder meer<br />

gesproken met een vrouw, die als meisje uit het gebied is “weggetrouwd”. Ook heb ik met<br />

Egbert de Gries van de beroemde kunste<strong>naar</strong>sgroep De Ploeg gesproken. Die heeft een<br />

aantal mooie schilderijen van het gebied gemaakt. Nu is Westerdiepsterdallen het kleinste<br />

dorpje van Nederland, met twee huizen en vijf bewoners.’<br />

De geschiedenis van Westerdiepsterdallen staat op boeiende wijze beschreven in het<br />

boekje dat op 8 mei verschijnt.<br />

Op zondag rimpelloos water?<br />

De vaarverbinding tussen het Zuidlaardermeer<br />

en het Stadskanaal/Oosterdiep<br />

trok het afgelopen vaarseizoen<br />

honderden plezierboten. Op topweken<br />

bijna honderd. Vooral op zaterdag was<br />

het druk. Dan was een retourtje Zuidlaardermeer-Bareveld<br />

of omgekeerd<br />

heel populair. Met de opening van het<br />

Westerdiepsterdallenkanaal wordt het<br />

nog drukker. Vooral in de weekenden,<br />

wanneer toervaarders uit de omgeving<br />

een dagtochtje willen maken.<br />

Toervaarders kunnen zich op de vaarverbindingen<br />

tussen het Zuidlaardermeer<br />

en het Oost-Groninger vaarcircuit<br />

zeven dagen in de week uitleven. Op<br />

het Stadskanaal en het Oosterdiep kon<br />

dit vorig jaar niet, omdat daar op zondag<br />

geen brugbediening was. Was,<br />

want de gemeente Veendam heeft<br />

besloten om de bruggen in het Oosterdiep<br />

vanaf nu ook op zondag te bedienen.<br />

Nu de gemeente Stadskanaal<br />

nog…. Het bedieningsregime in de<br />

Leinewijk, het Kieldiep, het Grevelingskanaal<br />

en het Westerdiepsterdallenkanaal<br />

komt dan pas goed tot zijn<br />

recht.<br />

<strong>Van</strong> mei tot oktober, zeven dagen in de<br />

week, is de vaarverbinding tussen het<br />

Zuidlaardermeer en Bareveld open. Er<br />

is dan begeleide vaart met brugwachters.<br />

De afvaarttijden staan op de borden<br />

bij de entrees aan het Zuidlaardermeer<br />

en in Bareveld. Dagelijks zijn er<br />

vanaf de beide entrees vier opvaarten.<br />

De eerste begint om 08.00 uur en de<br />

laatste om 15.30 uur. Tussendoor zijn<br />

extra opvaarten mogelijk: de schipper<br />

kan dan met een druk op de rode knop<br />

een brugwachter aanvragen.<br />

De tocht tussen het Zuidlaardermeer en<br />

Bareveld duurt ongeveer tweeënhalf<br />

uur. Er zijn negen vaste brugwachters.<br />

Normaal gesproken zijn er vier in touw,<br />

op topdagen zes.


Toen er nog geen aannemer aan de<br />

slag was, ontstond in Kiel-Windeweer<br />

tumult over de sloop van de<br />

Klapbrug. Na een enquête onder de<br />

bewoners werd besloten de brug te<br />

vervangen door een replica. Met<br />

genoegen zien zes bestuursleden<br />

van de dorpsvereniging nu schepen<br />

door het kanaal varen.<br />

Kielsters zijn<br />

tevreden<br />

Overleg<br />

Begin 2005 hing achter menig raam in<br />

het dorp een poster van een actiegroep,<br />

die ontstemd was over het plan<br />

van de gemeente om de Klapbrug te<br />

slopen. Het plan viel de bewoners rauw<br />

op het dak; ze wilden meepraten.<br />

Tegen de heropening van de vaarweg<br />

hadden ze geen bezwaren. ‘Sterker<br />

nog, we zagen heel goed in dat de<br />

vaarweg zou zorgen voor extra levendigheid<br />

in het dorp en nieuwe kleinschalige<br />

bedrijvigheid zou stimuleren’,<br />

stelt Mariken Ligtvoet van de<br />

Vereniging Plaatselijke Belangen Kiel-<br />

Windeweer en Nieuwe Compagnie<br />

(VPBK). In goed overleg met de bewoners<br />

is de Klapbrug uiteindelijk vervangen<br />

door een fraaie replica. Ook over<br />

de andere werkzaamheden, waaronder<br />

de renovatie van de sluis, de vervanging<br />

van de dam door een brug, de<br />

bouw van grote bruggen en de zo<br />

karakteristieke fietsvoetbruggetjes,<br />

vond overleg plaats.<br />

Leven in de brouwerij<br />

‘Het dorp ligt er mooi bij’, vindt<br />

Margreet Tangerman. ‘Er is leven in de<br />

brouwerij, al die bootjes maken het<br />

hier heel gezellig. In het begin dacht<br />

niemand dat er zo veel vaarverkeer zou<br />

zijn. Ook waren de mensen bang dat<br />

de schippers vanaf hun boten zo op<br />

hun tafels konden kijken. Maar dat valt<br />

allemaal erg mee.’<br />

Harald van Leeuwen doet er nog een<br />

schepje bovenop: ‘Op een gegeven<br />

moment was hier een heuse rage aan<br />

de gang. Steeds meer kinderen hadden<br />

een roei- of een motorbootje; ze voeren<br />

fanatiek heen en weer door het<br />

kanaal. Heel leuk.’<br />

Recreatieve impuls<br />

De nieuwe vaarweg brengt volgens<br />

Wim Meeldijk ook al bedrijvigheid met<br />

zich mee. ‘Er is een kanoverhuurbedrijf<br />

geopend, Peddel & Zo, en een andere<br />

ondernemer is de minicamping<br />

Dieverdoatsie begonnen. De eerste<br />

schapen zijn over de dam!’<br />

Een andere recreatieve impuls is het<br />

dorpsommetje. Chris Kamphuis legt uit:<br />

‘We zijn bezig met het uitzetten van<br />

een wandelroute van een paar kilometer.<br />

Die gaat ook langs het kanaal,<br />

maar voert vooral door de landerijen.<br />

Dorpsbewoners en toeristen kunnen<br />

daar straks gebruik van maken.’ Een<br />

nieuwe impuls moet komen van de<br />

aanleg van een fiets-voetpad langs het<br />

Westerdiepsterdallenkanaal. Zo krijgt<br />

Kiel-Windeweer ook recreatief gezien<br />

steeds meer profiel.<br />

Doeke Schrage besluit: ‘We blikken met<br />

een tevreden gevoel terug op het grote<br />

openingsfeest van 2 mei 2008. We zijn<br />

trots dat dit in ons dorp plaatsvond.<br />

Eind vorig jaar hebben we met de<br />

besturen van alle dorpsverenigingen tijdens<br />

het Dorpenoverleg het project<br />

geëvalueerd. We constateerden allemaal<br />

dat we tevreden zijn en dat het<br />

Dorpenoverleg op standby kan.’<br />

Vol trots doorvertellen...<br />

Met de voltooiing van de vaarverbinding tussen het Zuidlaardermeer<br />

en Oost-<strong>Groningen</strong> krijgt het toeristisch product<br />

Veendam een impuls van jewelste. In zowel het stadscentrum<br />

als in het recreatiegebied Borgerswold gaan we dat merken.<br />

In beide gebieden is de afgelopen jaren al veel geïnvesteerd.<br />

Centrum steeds leuker<br />

De afgelopen jaren heeft het centrum van Veendam een<br />

ware metamorfose ondergaan. Tussen het Museumplein en<br />

het STAR-station is een fraaie wandelpromenade gecreëerd:<br />

van plein <strong>naar</strong> trein. Tegenover het STAR-station komt een<br />

nieuwe OV-terminal, van waar volgend jaar een passagierstrein<br />

<strong>naar</strong> <strong>Groningen</strong> rijdt.<br />

Een tweede opvallende ingreep in het stadscentrum is de<br />

Blauwe Loper, een stukje van het voormalige Beneden<br />

Oosterdiep dat is uitgegraven. ‘Het centrum van Veendam<br />

wordt steeds leuker’, vindt Gert Westerman, de keurslager<br />

die in het bestuur zit van de Ondernemersvereniging<br />

Veendam Centraal. ‘In de passantenhaven Molenstreek in de<br />

vaarweg Wildervank-Veendam-Eemskanaal is plaats voor in<br />

totaal zo’n dertig tot veertig boten. We huldigen hier ieder<br />

jaar de 1000ste schipper. Het centrum gaat zeker profiteren<br />

van de toervaarders. En andersom, want ze zijn van harte<br />

welkom tijdens evenementen zoals de Turfdagen en het<br />

Blankensteijnkadeconcert.’<br />

Naamsbekendheid<br />

Ook Borgerswold plukt de vruchten van de vaarverbinding.<br />

‘De boten kunnen nu varen tot het scoutinggebouw’, aldus<br />

Erik Nijkamp, eige<strong>naar</strong> van de Borgerswoldhoeve. ‘Daar kun-<br />

nen ze aanleggen. Het zou leuk zijn om van daar een informatieroute<br />

uit te stippelen voor varende bezoekers. Die kunnen<br />

dan een wandeling maken van vier, vijf kilometer en op<br />

informatieborden lezen hoe het gebied is ontstaan en wat er<br />

te zien en te beleven valt. De afgelopen jaren is het gebied<br />

grondig gerenoveerd. Mensen die hier voor het eerst komen,<br />

staan versteld van wat ze zien. Jammer genoeg schort het<br />

nog aan naamsbekendheid. Het Zuidlaardermeer en het<br />

Leekstermeer kent iedereen, maar van Borgerswold heeft<br />

nauwelijks iemand gehoord. Dat zouden we beter moeten<br />

vertellen.’<br />

Trots<br />

Vertellen, dat is Oost-Groningers niet op het lijf geschreven.<br />

Westerman: ‘De mentaliteit hier is een beetje: de kat uit de<br />

boom kijken en eerst zien, dan pas geloven. Dat zag je ook<br />

heel goed toen de waterskibaan en het cultuurcentrum werden<br />

gebouwd. Scepsis alom. Het wordt eens tijd dat we hier<br />

de bescheidenheid voorbij gaan.’<br />

Nijkamp vult aan: ‘De vaarverbindingen hebben veel geld<br />

gekost. Er ligt iets moois, je kunt er een heleboel bij halen:<br />

het Zuidlaardermeer, de kanalen, Borgerswold, STAR, noem<br />

maar op. Alleen, we vergeten trots te zijn en het te vertellen.<br />

Dat moeten we beslist meer doen.’


Ruim achthonderd<br />

schepen<br />

‘Het wordt niks, ik denk dat we nog geen tien bootjes zullen zien.’ Scepsis onder de bewoners<br />

was niet van de lucht toen een paar jaar geleden het bouwen en renoveren van sluizen en<br />

bruggen begon. Ondertussen weten we beter: we telden vorig jaar maar liefst 813 schepen.<br />

Populariteit<br />

Met de feestelijke opening van de vaarverbinding<br />

tussen het Zuidlaardermeer<br />

en het Oost-Groninger vaarcircuit op 2<br />

mei vorig jaar werd een traditie hersteld<br />

die dertig jaar daarvoor werd verbroken:<br />

varen door de dorpen Kiel-<br />

Windeweer, Annerveenschekanaal en<br />

Eexterveenschekanaal. De plannenmakers<br />

gingen en gaan uit van 1.500 schepen<br />

per jaar. Dan zijn 813 in het eerste<br />

jaar niet gek. Want de populariteit<br />

onder schippers moet via mond-opmond<br />

reclame en verdere promotie<br />

nog komen. Bovendien wordt de vaarverbinding<br />

met de opening van het<br />

Westerdiepsterdallenkanaal extra aantrekkelijk.<br />

De vaarweg kan de schepen prima aan.<br />

Op topdagen voeren er vorig jaar wel<br />

25, in topweken wel 100 door. Een<br />

enkele schipper strandde. Zo kwam een<br />

boot vast te liggen in het begin van de<br />

Leinewijk. De schipper had het bord,<br />

waarop een maximale diepgang van<br />

1.20 meter stond, even over het hoofd<br />

gezien.<br />

Prachtige omgeving<br />

Bewoners van de dorpen zien de boten<br />

ongeveer door hun voortuin varen. Een<br />

heel aparte ervaring. Maar ook voor<br />

schippers is het een bijzondere belevenis.<br />

Jan Radsma (Radsma Charters in<br />

Muntendam) heeft de route vorig jaar<br />

een paar keer gevaren. ‘Op mijn De<br />

Vries kruiser uit 1964 kan ik twaalf passagiers<br />

aan boord hebben. Het is een<br />

prachtige vaarweg. De Leinewijk is heel<br />

mooi, maar het is ook een groot genot<br />

om door de dorpen te varen. Je vaart<br />

door een prachtige omgeving en in<br />

gedachten ben je zo vijftig jaar terug in<br />

de tijd. De vaarroute zou voor veel<br />

schippers aantrekkelijker zijn als het<br />

Oosterdiep ook op zondag zou zijn<br />

geopend.<br />

‘Dan zou ik een dagtocht kunnen<br />

maken vanaf het Zuidlaardermeer via<br />

Kiel-Windeweer, Annerveensche- en<br />

Eexterveenschekanaal, Bareveld,<br />

Wildervank, Veendam en dan via het<br />

Langebosschemeer of Winschoterdiep<br />

terug <strong>naar</strong> het Zuidlaardermeer. Ik ben<br />

er alleen niet zeker van of dat met de<br />

diepgang en de hoogte van de bruggen<br />

wel goed komt.’<br />

Zigzaggende Duitser<br />

De brugwachters staan in weer en wind<br />

klaar om de bruggen open en dicht te<br />

doen en de sluizen te schutten: in<br />

totaal zo’n veertig hobbels in de vaarweg.<br />

Een van hen is Bennie Bosman.<br />

Samen met drie collega’s van Alescon<br />

en vijf van Trio Bedrijven zorgt hij<br />

ervoor dat de schepen de hobbels probleemloos<br />

kunnen nemen. ‘Als een<br />

schipper op de rode knop drukt bij een<br />

brug of een sluis, krijg ik een smsberichtje.<br />

Ik kijk dan bij welke brug of<br />

sluis hij ligt en overleg met een collega<br />

wie hem gaat helpen.’<br />

De brugwachter gaat dan op een scooter<br />

op pad en begeleidt de schipper tijdens<br />

zijn vaart. Af en toe was er vorig<br />

jaar een incidentje. ‘Een van de grote<br />

bruggen heeft een tijdje nukken<br />

gehad, die wilde niet goed sluiten.<br />

Maar dat probleem is voorbij. En ik heb<br />

een keer de politie gebeld over een<br />

Duitse schipper die zigzaggend door<br />

het kanaal voer, terwijl verderop een<br />

kinderfeest met bootjes aan de gang<br />

was. Maar hij kwam de blaastest goed<br />

door.’<br />

Bosman ziet uit <strong>naar</strong> het begin van het<br />

vaarseizoen op 1 mei. Dan verruilt hij<br />

zijn werk in de groenvoorziening weer<br />

voor de bruggen en de sluizen.<br />

Colofon<br />

Uitgave: Projectgroep Vaarverbindingen<br />

Zuidlaardermeer - Oost-<strong>Groningen</strong><br />

Productie: Comm’Art, Assen<br />

Oplage: 2.250<br />

<strong>Groningen</strong>, april 2009<br />

In de Projectgroep Vaarverbindingen<br />

Zuidlaardermeer - Oost-<strong>Groningen</strong> zijn<br />

vertegenwoordigd de provincies Drenthe<br />

en <strong>Groningen</strong>, Waterschap Hunze en Aa’s<br />

en de gemeenten Aa en Hunze,<br />

Hoogezand-Sappemeer en Veendam.<br />

Informatie:<br />

www.varen.veenkolonien.nl<br />

Eric Mulder (0599 631 798)<br />

Publieksinformatienummer 050 316 4160<br />

Dit project wordt medegefinancierd<br />

door de Europese gemeenschap<br />

Europees Fonds voor Regionale<br />

Ontwikkeling en het samenwerkingsverband<br />

Noord-Nederland EZ/Kompas.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!