Factsheet Jeugdzorg 2012 - Provincie Utrecht

factsheet 2012
Jeugdzorg
provincie Utrecht

Inleiding
Inhoud
Voor u ligt de nieuwe Factsheet jeugdzorg provincie Utrecht. Hierin vindt u
informatie over wie er bijvoorbeeld verantwoordelijk zijn voor de aansturing en
de uitvoering van jeugdzorg. Wie maken er gebruik van jeugdzorg? Welke vormen
van jeugdzorg zijn er?
Met de nieuwe ontwikkelingen rond de transitie jeugdzorg is er veel behoefte aan
inzicht in de huidige opzet van jeugdzorg. In deze factsheet vindt u informatie
over de huidige wettelijke kaders en de taken en verantwoordelijkheden van de
verschillende partners: de provincie, Bureau Jeugdzorg en de aanbieders van
Jeugd & Opvoedhulp. Dit wordt geïllustreerd met de gegevens en cijfers uit 2011,
aangevuld met financiële cijfers uit 2012.
In 2010 is de eerste factsheet jeugdzorg uitgegeven, met facts and figures over de
geïndiceerde jeugdzorg in de provincie Utrecht. Vanwege de grote belangstelling
voor dit document wordt de factsheet nu jaarlijks uitgegeven. De gegevens zijn –
voor zover bekend – aangepast en aangevuld.
i Meer informatie: www.provincie-utrecht.nl/jeugdzorg
Contact: kennisnetwerkjeugdzorg@provincie-utrecht.nl
Inleiding 2
Algemeen 4
• Provinciale jeugdzorg 4
• Stroomschema huidige jeugdzorg 6
• Stelselwijziging: transitie jeugdzorg 8
• Stroomschema zorg voor jeugd na de transitie 9
Provinciale middelen 10
• Financiële middelen provinciale jeugdzorg 10
• Herkomst en verdeling middelen Programma Jeugdzorg
Provincie Utrecht 2012 11
Bureau Jeugdzorg Utrecht 13
• Centrale Aanmelding 17
• Toegang Geïndiceerde Jeugdzorg (TGJ) (vrijwillige hulpverlening) 19
• Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) 21
• Jeugdbescherming (gedwongen hulpverlening) 22
• Jeugdreclassering (gedwongen hulpverlening) 25
• Kindertelefoon 27
• Voorlichting en advies 28
Aanbieders Jeugd & Opvoedhulp in de provincie Utrecht 29
Cliënten 39
• Medezeggenschapsrecht 39
• Vertrouwenspersoon 39
• Klachtrecht 40
Rijksoverheid 41
• Raad voor de Kinderbescherming 41
• Jeugdzorgplus 43
• Justitiële Jeugd Inrichtingen (JJI) 44
• Inspectie Jeugdzorg 46
2 3

Algemeen
In het huidige stelsel zijn provincies verantwoordelijk voor de regie op de tweedelijns
Begin dit jaar hebben we de Factsheet Jeugdzorg provincie Utrecht 2010 opgesteld.
(geïndiceerde) jeugdzorg. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het lokale aanbod
In dit factsheet bundelen we informatie over de provinciale jeugdzorg en de jeugdzorgketen
aan eerstelijns zorg (jeugdgezondheidszorg, preventie en licht-ambulante hulpverlening).
De
vanuit
gemeentelijke
diverse bronnen.
voorzieningen
Cijfers en
moeten
feiten die
zoveel
inzicht
mogelijk
bieden
voorkomen
in het wie,
dat
wat kinderen en hoe en in jongeren de jeugdzorg. een problematiek Maar ook informatie ontwikkelen over waardoor het aantal ze jongeren gebruik moeten dat de
jeugdzorg maken van instroomt, de geïndiceerde het aantal jeugdzorg. meldingen De verdeling van kindermishandeling van verantwoordelijkheden of schooluitval. is
vastgelegd in de WMO en de Wet op de jeugdzorg.
De belangstelling voor deze informatie bleek groter dan verwacht en inmiddels zijn
we Provinciale toe aan een jeugdzorg herdruk. Dit bood ons ook de gelegenheid de laatste ontwikkelingen
op Op te 1 januari nemen 2005 en de is cijfers de Wet waar op mogelijk de jeugdzorg te actualiseren. in werking getreden. Hierin zijn de
toegang en bekostiging van de jeugdzorg geregeld en zijn de taken en verantwoordelijkheden
We hopen
verdeeld
met deze
over
bundeling
Rijk, gemeenten
van informatie
en provincies.
een bijdrage te leveren aan een beter
zicht op de provinciale jeugdzorg.
De provincies ontvangen van het Rijk de doeluitkering jeugdzorg en hebben als taak
ervoor te zorgen dat alle kinderen en jongeren in Nederland jeugdzorg kunnen
Marjan Haak-Griffioen
ontvangen, zoals vastgelegd in de wet. De provincie is verantwoordelijk voor:
Gedeputeerde Jeugd, Onderwijs, Zorg, Bestuurlijke Organisatie & Participatie
• de toegang tot de jeugdzorg (via Bureau Jeugdzorg);
• de inkoop van voldoende zorg (middels aanbieders van Jeugd & Opvoedhulp);
• de afstemming met gemeenten (voor het lokale, preventieve veld), het Rijk (voor
de justitiële jeugdzorg en jeugdzorgplus) en AWBZ-partners (voor de AWBZ
gefinancierde jeugdzorg).
De provincie stelt de kaders voor de geïndiceerde jeugdzorg vast, koopt zorg in
en stuurt de geïndiceerde aanbieders van Jeugd & Opvoedhulp (J&O) en Bureau
Jeugdzorg (BJZ) aan. De provincie is bovendien ketenregisseur, zodat een goede
afstemming kan plaatsvinden tussen verschillende zorgdomeinen en er integrale
hulp aan het kind geboden kan worden.
Stroomschema huidige jeugdzorg
In het stroomschema op de volgende pagina wordt geschetst hoe de huidige
jeugdzorg is georganiseerd.
i Meer informatie: www.provincie-utrecht.nl/jeugdzorg
4 5

STROOMSCHEMA 2011
LOKAAL JEUGDBELEID
BUREAU JEUGDZORG UTRECHT (BJU) JUSTITIËLE JEUGDZORG
Gemeentelijk jeugdbeleid:
Centra voor Jeugd en Gezin (CJG),
waaronder:
- Jeugdgezondheidszorg
- Jeugdmaatschappelijk werk
- Jongerenwerk
Centrale Aanmelding (CA)
Verwijst cliënten door naar het lokale veld
of leidt cliënten voor geïndiceerde jeugdzorg
door naar het juiste regiokantoor van
Bureau Jeugd zorg en verzorgt aanmeldbesluit
(AMK/TGJ/SEZ). Juiste hulpverlener
neemt contact met de cliënten op.
Zorg-meldingen van derden komen hier
ook binnen.
Spoed Eisende Zorg (SEZ)
- Crisishulp bij nieuwe zaken: 4 weken in
vrijwillig kader en 6 weken bij VOTS.
Verwijst daarna door naar TGJ of RvdK
- Bereikbaarheidsdienst voor bestaande
caseload TGJ en JB en JR.
Advies en- Meldpunt Kindermishandeling (AMK)
(Bij AMK kan ook rechtstreeks gemeld worden)
Doet onderzoek bij vermoedens van kindermishandeling.
Motiveert voor hulp en verwijst
(indien nodig) door naar de RvdK, het lokale veld
of de TGJ (checkt na 6 mnd hoe de hulp verloopt).
Raad voor de
kinderbescherming (RvdK)
Doet onderzoek. Stelt een
rapport op met een advies
en legt het voor aan de
rechtbank.
Civielrechtelijk: Onderzoekt
of een kind in zijn ontwikkeling
wordt bedreigd en
of hulp niet of onvoldoende
door ouders wordt
geaccepteerd.
Strafrechtelijk: Onderzoekt
de strafbare feiten bij
jongeren (12-18 jaar).
Overlegvormen gemeenten/
scholen/BJU/politie etc:
- Zorg Advies Teams (ZAT)
- Netwerk 12+/12-
- Veiligheidshuis (huisverbod/APJ)
Crisis Coördinatie Punt (CCP)
- Coördineert crisisplekken jeugdzorg
- Coördineert plekken gesloten jeugdzorg
(jeugdzorgplus)
Toegang Geïndiceerde Jeugdzorg (TGJ)
Vrijwillige kader. Casemanager verzorgt voor cliënten
de toegang tot geïndiceerde jeugdzorg en reageert op
zorgmeldingen van derden.
Casemanagement: indiceren, volgen en evalueren van
de geïndiceerde jeugdzorg.
Verwijst bij ontwikkelingsbedreiging door naar de
Raad voor de Kinderbescherming.
PROVINCIALE JEUGDZORG
GEÏNDICEERDE JEUGDZORG:
- Intensief Ambulant
- Dagbehandeling
- Residentieel
- Pleegzorg
Jeugdzorg plus
Alleen voor civielrechtelijk
geplaatste jeugdigen
JEUGD-GGZ
- AWBZ
- Zorgverzekeringswet
INDICATIEBESLUIT
Cliënten hebben met indicatiebesluit
recht op jeugdzorg.
Casemanangers/gezinvoogden schrijven in
overleg met cliënten een indicatieformulier
voor jeugdzorg. Dit formulier wordt veelal
in een MDO (Multi Disciplinair Overleg)
besproken en dit leidt tot een indicatiebesluit.
Indicatiebesluit voor jeugd-GGZ (zvw)kan
ook via de huisarts lopen.
Jeugdbescherming (JB)
Gedwongen kader.
- Gezinsvoogd voert ondertoezichtstelling uit
(ouders zijn beperkt in hun gezag).
- Voogd voert voogdij-maatregel uit
(ouders zijn ontheven uit hun gezag).
- Gezinsvoogd kan alleen uithuisplaatsen met
machtiging van de rechtbank (en indicatiebesluit).
Jeugdreclassering (JR) 12-18 jaar
Gedwongen kader.
1. Hulp en steun (max 2 jaar), waaronder mogelijk:
- ITB- criem (3 mnd. Bij allochtone jongeren).
- ITB-plus (6 mnd. Bij veelvuldige of ernstige delicten).
2. Gedragsbeïnvloedende maatregel (GBM).
3. Toezicht en begeleiding.
Uitspraak Rechtbank
Bij civielrecht:
- Ondertoezichtstelling
(OTS)
- Voorlopige OTS (VOTS)
- Voogdij (bijv. ontheffing)
- Uithuisplaatsing
Bij strafrecht:
- Jeugdreclassering.
- Plaatsing in Justitiële
Jeugd Inrichting (JJI)
Justitiële
jeugdinrichting (JJI)
Alleen voor strafrechtelijk
geplaatste jeugdigen
6 7

Stelselwijziging: transitie jeugdzorg
In het regeerakkoord van oktober 2010 heeft het kabinet besloten het jeugdzorgstelsel
te hervormen. Dit betekent dat de verantwoordelijkheid voor de zorg voor jeugd
overgaat naar de gemeenten. De komende periode kenmerkt zich door de voorbereiding
op deze grote stelselwijziging en op een inhoudelijke vernieuwingsslag:
de transitie jeugdzorg. In de plannen voor de transitie komt de bestuurlijke verantwoordelijkheid
voor specialistische jeugdzorg (provinciale jeugdzorg, jeugd-GGZ en
jeugd-LVG) uiterlijk 2015 in z’n geheel bij gemeenten te liggen. De stelselwijziging is
opgenomen in het huidige regeerakkoord en komt in essentie op het volgende neer:
• De bestuurlijke verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg komt integraal bij
gemeenten te liggen.
• De financieringsstromen worden gebundeld.
• Op lokaal niveau is er een duidelijk herkenbare en goed toegankelijke front
office voor de jeugdzorg.
• Het beroep op jeugdzorg moet worden verminderd door meer preventieve
begeleiding.
• De bureaucratie moet worden beperkt.
Stroomschema zorg voor jeugd na de transitie
In het stroomschema op de volgende pagina wordt geschetst wat de plannen zijn
om de zorg voor jeugd na de transitie vorm te geven.
i Meer informatie: www.samenwerkenvoordejeugd.nl
Stroomschema zorg voor jeugd na de transitie
Bovenlokaal
Verantwoordelijkheid gemeenten Kwaliteit Toezicht
Meldpunt voor huiselijk geweld
en Kindermishandeling (MHK)
Uitvoering van Kinderbeschermingsmaatregelen
Jeugdreclassering
Gesloten Jeugdhulp
Lokaal Jeugdhulp met verblijf
(residentieel)
Intensief ambulante hulp in het
gedwongen kader
Gecertificeerde
instellingen
Voor de instellingen
in dit donker
groene kader
komen extra
wettelijke
kwaliteitseisen
Toezicht op
gecertificeerde
instellingen valt
onder Rijkstoezicht
Jeugdhulp:
- Laagdrempelige en herkenbare
toegang
- Advies en inzet van jeugdhulp
- Adviseren van professionals
- Toegang tot het gedwongen
kader
1 Het stroomschema is vormgegeven op basis van de voortgangsbrief stelselwijziging voor de
jeugd (april 2012), de antwoorden op de vragen van de Algemene commissie Jeugdzorg naar
aanleiding van deze brief en de concept-wettekst.
8
9

Provinciale middelen
Financiële middelen provinciale jeugdzorg
De provincies ontvangen van het Rijk de doeluitkering jeugdzorg. Het Sociaal en
Cultureel Planbureau (SCP) heeft een ramings- en verdeelmodel ontwikkeld voor de
verdeling van de doeluitkering voor de provinciale jeugdzorg. Risicofactoren van de
jeugd (gewogen jeugdigen) zijn hierin bepalend. Op basis van dit verdeelmodel
ontvangt de provincie Utrecht in 2012 7,4% van de landelijke doeluitkering.
Risicofactoren Nederland Provincie Utrecht
% jongens
% laag opgeleid
% niet westers allochtoon
% kinderen in eenoudergezin
% kinderen in gezinnen met een laag
inkomen
51,2%
13,3%
16,0%
13,8%
8,8%
Bron: SCP. De jeugd een zorg, Ramings- en verdeelmodel jeugdzorg, 2009
51,2%
11,2%
17,1%
11,8%
7,2%
Hoe ziet de verdeling van de middelen eruit in het nieuwe stelsel zorg voor jeugd? 2
In verband met de stelselherziening werkt het SCP aan een nieuw verdeelmodel, zodat
dit model ook in de toekomst de basis kan bieden voor de verdeling van de jeugdzorgmiddelen.
Het nieuwe model wordt een integraal model dat een verdeelsleutel voor
alle middelen voor de brede jeugdzorg oplevert en dat past binnen de systematiek van
het gemeentefonds.
Het SCP baseert het toekomstige verdeelmodel op een grootschalige jeugdenquête
onder ca. 21.000 respondenten. Hiermee wordt het ook mogelijk om in tegenstelling
tot het huidige model een verdeling op basis van de vraag op te stellen.
Herkomst en besteding middelen Programma Jeugdzorg
Provincie Utrecht 2012
Min V&J
23,7 mln.
Provincie Utrecht Programma Jeugdzorg Bureau Jeugdzorg
5,9 mln. 117,6 mln. 36,9 mln.
Min VWS
88,0 mln.
SGJ (LWI)
4,1 mln.
Transitie en steunfuncties
2,5 mln.
Jeugdhulp provinciaal
71,1 mln.
Jeugdhulp LWI’s
3,0 mln.
Op basis van begroting en verleningsbeschikking ultimo aug. 2012
Justitietaak
4,1 mln.
Toegangsfunctie
17,2 mln.
Justitietaak
19,7 mln.
Residentiële hulp
31,8 mln.
Pleegzorg
12,2 mln.
Ambulante hulp
11,7 mln.
Dagbehandeling
12,7 mln.
Flexibele middelen
2,7 mln.
2 De informatie uit deze blokjes (en de blokjes op de volgende pagina’s) komt uit de voorgangsbrief
stelselwijziging voor de jeugd (april 2012), de antwoorden op vragen Algemene commissie
Jeugdzorg naar aanleiding van deze brief en de concept-wettekst.
Toelichting: zie pagina 12.
10
11

Toelichting
• Van de provinciale middelen (5,9 mln.) is 2,8 mln. structureel en 3,1 mln.
incidenteel (grotendeels uit coalitieakkoord 2011-2014).
• Het ministerie van Veiligheid en Justitie (V&J) financiert de gedwongen hulp
(Jeugdbescherming en Jeugdreclassering) die door Bureau Jeugdzorg Utrecht (BJU)
en de Stichting Gereformeerde Jeugdwelzijn (SGJ) geboden wordt.
• Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) financiert de
(toeleiding naar) vrijwillige hulp die geboden wordt door BJU en de SGJ en het
zorgaanbod door de aanbieders van J&O.
• Er zijn zes Landelijk Werkende Instellingen (LWI’s) 3 : de provincie Utrecht is de
penvoerder van de SGJ voor wat betreft de gedwongen hulpverlening. De financiering
van de zorg door de LWI’s is met ingang van 2012 overgegaan naar de
afzonderlijke provincies en grootstedelijke regio’s, zij het op basis van gedwongen
winkelnering conform een vastgesteld verdeelmodel.
Bureau Jeugdzorg Utrecht
BJU vormt de toegang tot de geïndiceerde jeugdzorg in de provincie Utrecht.
De doelgroep is jeugdigen tot 18 jaar en hun ouders/opvoeders in situaties waarin er
ernstige problemen zijn bij het opgroeien en de opvoeding. Veiligheid van kinderen
is de kernwaarde.
Bureau Jeugdzorg heeft twee hoofdfuncties:
1. Nagaan welke hulp kinderen en hun ouders nodig hebben, deze indiceren en indien
nodig volgen (casemanagement).
2. Nagaan of kinderen in hun ontwikkeling bedreigd worden en mogelijk bescherming
nodig hebben.
Bureau Jeugdzorg voert op grond van de Wet op de jeugdzorg de volgende taken uit:
• Centrale aanmelding
• Toegang Geïndiceerde Jeugdzorg (TGJ, vrijwillige hulpverlening)
• Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK)
• Jeugdbescherming (JB, gedwongen hulpverlening)
• Jeugdreclassering (JR, gedwongen hulpverlening)
• Kindertelefoon
• Het geven van voorlichting en advies
3 SGJ, Stichting Joods Maatschappelijk Werk, De Hoenderloo groep, Stichting Avenier, Leger des
Heils Jeugdbescherming en -Reclassering en de William Schrikker Groep.
12 13

Locaties BJU:
Regiokantoor Locatie Gemeenten
Centraal Bureau
Regiokantoor Stad Utrecht
Regiokantoor Noord
Regiokantoor Zuid (1)
Regiokantoor Zuid (2)
Regiokantoor Oost
Utrecht
Utrecht
Utrecht
Nieuwegein
Veenendaal
Amersfoort
Het gemiddeld aantal medewerkers in 2011: 486 fte
Hoe ziet jeugdhulp eruit in het nieuwe stelsel zorg voor jeugd?
Utrecht
De Bilt, De Ronde Venen,
Stichtse Vecht, Woerden, Zeist
Bunnik, Houten, Lopik, Montfoort,
Nieuwegein, Oudewater, Vianen,
Wijk bij Duurstede en IJsselstein
Renswoude, Rhenen, Utrechtse
Heuvelrug en Veenendaal
Amersfoort, Baarn, Bunschoten,
Eemnes, Leusden, Soest en
Woudenberg
De gemeente krijgt de verantwoordelijkheid voor alle vormen van jeugdhulp (inclusief
specialistische zorg zoals jeugd-GGZ, jeugd-LVB en jeugdzorgplus). De gemeente is
verantwoordelijk om een kind, gericht op de specifieke situatie en met inachtneming
van de systemen die bij dit kind horen, zodanig te helpen dat het binnen de gegeven
mogelijkheden veilig en gezond opgroeit (jeugdhulpplicht). Hierbij hoort ook het zo
nodig toeleiden naar het gedwongen kader.
In de nieuwe jeugdwet krijgt de gemeente de verantwoordelijkheid om:
• Op een laagdrempelige en herkenbare wijze jeugdhulp te bieden.
• Advies te geven over, het bepalen van en het inzetten van de aangewezen vorm van
jeugdhulp.
• Professionals te adviseren die zich zorgen maken over een minderjarige.
• De toegang tot jeugdhulp in het gedwongen kader in samenhang te organiseren.
Instroom bij BJU per gemeente
De tabel 4 laat de nieuwe instroom van jeugdige cliënten in 2011 zien per taak
van Bureau Jeugdzorg, onderscheiden naar de gemeente van inschrijving van de
jeugdige. Het gaat om de gemeente waar de jeugdige is ingeschreven op het
moment van aanmelding.
Let wel: het gaat in deze tabel alleen om instroom (nieuwe zaken).
Nieuwe instroom bij BJU (2011)
Regio Gemeente Start TGJ 5 Start JB 6 Start JR 7
Regio Eemland
Regio Lekstroom
Amersfoort
Baarn
Bunschoten
Eemnes
Leusden
Soest
Woudenberg
625
55
35
15
75
144
30
87
13
2
1
13
16
4
Totaal 979 136 72
Houten
IJsselstein
Lopik
Nieuwegein
Vianen
151
121
72
332
73
35
16
2
64
12
51
2
3
3
5
8
0
9
9
2
46
8
Totaal 749 129 74
i Meer informatie: www.bjzutrecht.nl
4 Dit betreft alleen provinciale (geen buiten provinciale) aanmeldingen.
5 Dit betreft het aantal geaccepteerde aanmeldingen voor de vrijwillige toegang, inclusief de
aanmeldingen voor de jeugd-GGZ.
6 Dit betreft het aantal nieuwe jeugdigen met een jeugdbeschermingsmaatregel in 2011.
7 Dit betreft het aantal nieuwe jeugdigen met een jeugdreclasseringsmaatregel in 2011.
14 15

Nieuwe instroom bij BJU (2011)
Regio Gemeente Start TGJ 5 Start JB 6 Start JR 7
Regio Zuid-Oost
Regio West
Food Valley
Regio Utrecht
De Bilt
Bunnik
Utrechtse Heuvelrug
Wijk bij Duurstede
Zeist
101
25
194
87
232
14
3
20
14
33
Totaal 639 84 38
Montfoort
Oudewater
De Ronde Venen
Stichtse Vecht
Woerden
59
17
129
221
169
8
7
16
22
11
8
3
9
2
16
1
1
4
20
11
Totaal 595 64 37
Renswoude
Rhenen
Veenendaal
25
72
352
4
3
56
Totaal 449 63 23
Utrecht
Totaal 1436 160 173
Totaal in de provincie Utrecht 4847 636 417
Bron: Landelijk vastgesteld Rapportage Format 2011 (LRF)
0
2
21
Centrale Aanmelding
BJU heeft een centrale toegang: één telefoonnummer dat voor alle nieuwe
aanmeldingen gebeld kan worden. Alle aanmeldingen worden, na acceptatie,
gescreend op aard, ernst en mate van urgentie. Daarna wordt het vervolgtraject
bepaald: doorgeleiding naar de Toegang Geïndiceerde Jeugdzorg (TGJ), het team
Spoed Eisende Zorg (SEZ) of het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK).
In onderstaande tabel is te zien dat van de 6244 aanmeldingen slechts 5% op eigen
initiatief van de cliënt is. Bij de overige meldingen beoordeelt BJU of het noodzakelijk
is om proactief contact op te nemen met ouders om te achterhalen wat er aan de
hand is en of er hulpverlening ingeschakeld moet worden.
Aantal nieuwe aanmeldingen in 2011
Aanmeldingen (door de cliënt zelf of door
derden) waarbij BJU dient te bezien of deze
geïndiceerde zorg nodig heeft. Aanmeldingen
bij het AMK worden apart geregistreerd.
Wijze van aanmelding
Beroepsmatige verwijzers zijn beroepsmatig
met de cliënt werkzame personen die de cliënt
hebben aangemeld of de cliënt geadviseerd
hebben zich aan te melden.
De categorie “eigen initiatief” gaat om
situaties waarin de cliënt zonder inmenging
van een beroepsmatige verwijzer zich bij BJU
heeft aangemeld. Zorgmeldingen van derden
zijn zorgmeldingen door niet-professionals.
Vervolg op aanmelding
Niet alle aanmeldingen leiden tot een vervolg.
Aantal 6244
Via een beroepsmatige verwijzer
Grootste groep verwijzers:
Politie: 40%
GGZ: 5%
Onderwijs: 5%
91%
Op eigen initiatief cliënt 5%
Zorgmelding van derden 4%
Geaccepteerde aanmeldingen 77%
Verwezen naar voorliggend veld 8%
Informatie en advies 10%
Geen vervolg bepaald 5%
Bron: LRF 2011
16
17

Hoe ziet de toegang tot de jeugdzorg eruit in het nieuwe stelsel zorg voor de jeugd?
Gemeenten krijgen wettelijk de verantwoordelijkheid om de jeugdhulp voor jeugdigen,
ouders en professionals herkenbaar en laagdrempelig te organiseren. Op lokaal niveau
moet er een duidelijk herkenbare en goed toegankelijke front office voor de jeugdzorg zijn.
Spoed Eisende Zorg (SEZ)
Indien er uit de aanmelding blijkt dat er sprake is van een crisissituatie, dan wordt
dit direct opgepakt door het team SEZ. Deze is 24 uur per dag bereikbaar. De SEZmedewerker
ondersteunt het gezin maximaal vier weken en schakelt geïndiceerde
jeugdzorg in als dat nodig is. Indien de geïndiceerde jeugdzorg langer doorloopt dan
vier weken, krijgt de cliënt een casemanager vrijwillige hulpverlening. Indien er sprake
is van een Voorlopige Ondertoezichtstelling (VOTS), dan wordt deze ook opgepakt
door het SEZ.
Aantal zaken die door het SEZ zijn opgepakt
waarvan VOTS
Bron: Jaarverslag BJU 2011
Hoe ziet spoedeisende zorg/crisishulp eruit in het nieuwe stelsel zorg voor de jeugd?
2011
859
214
Gemeenten zorgen er voor dat men binnen de gemeente terecht kan (ook buiten
kantooruren) met vragen over de opvoeding, ontwikkeling of veiligheid van een kind.
Er is 24 uursbereikbaarheid inclusief de mogelijkheid van directe interventie in crisissituaties.
Toegang Geïndiceerde Jeugdzorg (TGJ) (vrijwillige hulpverlening)
Casemanagement vrijwillige hulpverlening
Na doorgeleiding vanuit de Centrale Aanmelding neemt de casemanager van BJU
contact op met het gezin.
In samenspraak met de ouders en/of jeugdige wordt onderzocht welke vorm van
geïndiceerde jeugdzorg nodig is. Als duidelijk is welke zorg gewenst is, wordt de
definitieve keuze vastgelegd in het indicatiebesluit. De casemanager begeleidt de
cliënt actief naar een aanbieder van J&O, die op basis van het indicatiebesluit en in
samenwerking met de cliënt een hulpverleningsplan opstelt.
Bureau Jeugdzorg indiceert voor:
1. Provinciaal gefinancierde jeugdzorg (op grond van de Wet op de jeugdzorg)
Na vaststelling van het indicatiebesluit heeft bureau jeugdzorg de wettelijke taak
tot casemanagement. De casemanager vrijwillige hulpverlening blijft betrokken
bij de hulp die wordt geboden. Dit betekent dat de casemanager via start- en
evaluatiegesprekken volgt hoe de hulpverlening verloopt en bijstuurt indien
noodzakelijk.
2. Jeugd-GGZ (op grond van de AWBZ of de zorgverzekeringswet)
Bureau Jeugdzorg geeft jeugd-GGZ indicaties af wanneer er sprake is van psychiatrische
problematiek en het IQ 85 is of hoger. Dit gaat om Zorg in Natura (ZIN) of
zorg die via een Persoons Gebonden Budget (PGB) kan worden verzilverd. Er is
geen sprake van casemanagement vanuit Bureau Jeugdzorg bij de zorg die vanuit
de jeugd-GGZ wordt geboden. De zorgkantoren en de zorgverzekeraars hebben de
taak om erop toe te zien of de zorg juist wordt ingezet.
Melding bij de Raad voor de Kinderbescherming
Mocht gaandeweg de hulpverlening blijken dat de jeugdige in zijn ontwikkeling wordt
bedreigd of dat ouders hulp niet of onvoldoende accepteren, dan kan er vanuit de
vrijwillige hulpverlening besloten worden tot een melding bij de Raad voor de Kinderbescherming.
18
19

Indicatiebesluiten vrijwillige hulpverlening 2011
2011
Aantal indicatiebesluiten
Inclusief jeugd-GGZ
Aantal cliënten voor wie een indicatiebesluit
is genomen in vrijwillig kader 8
Inclusief jeugd-GGZ
Meldingen vanuit TGJ bij de Raad voor de
Kinderbescherming
Bron: LRF 2011
4.187
Vereenvoudigde indicatieprocedure sinds juni 2012
Sinds juni 2012 heeft BJU de indicatieprocedure vereenvoudigd. Verwijzers kunnen
ouders en hun kind nu rechtstreeks bij BJU aanmelden voor een indicatiebesluit. Zij
kunnen op het aanmeldformulier de veiligheid in de opvoedingssituatie, de complexiteit
van de problematiek en de bereidheid van ouders om eigen hulp te organiseren
zelf invullen. BJU toetst de aanvraag en let dan vooral op de veiligheid van het kind in
de opvoedingssituatie. Mocht uit het aanmeldformulier blijken dat ouders en hun kind
in staat zijn om zelf hulp te regelen en organiseren, dan ontvangen zij binnen tien
dagen een indicatiebesluit dat zij zelf kunnen verzilveren bij een aanbieder van Jeugd
& Opvoedhulp. In dit geval wordt er geen casemanagement van BJU ingezet.
3201
Hoe ziet de indicatiestelling eruit in het nieuwe stelsel zorg voor de jeugd?
368
Advies- en Meldpunt Kindermishandeling
Het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) is een onderdeel van Bureau
Jeugdzorg en is toegankelijk voor iedereen die zich zorgen maakt over kinderen in zijn
of haar omgeving en denkt aan kindermishandeling.
Het AMK heeft drie functies:
1. Adviesfunctie
Als er een vermoeden is dat er een kind mishandeld wordt, dan kunnen deze
vermoedens met het AMK besproken worden. Een adviesgesprek kan anoniem,
het AMK legt geen dossier aan en onderneemt geen actie richting het gezin.
2. Consultfunctie
Bij een consult is sprake van meerdere contacten met het AMK over hetzelfde kind.
Het AMK geeft advies hoe de consultvrager het gezin het best kan ondersteunen.
3. Onderzoeksfunctie
Na een geaccepteerde melding stelt het AMK een onderzoek in naar de gezinssituatie.
Zij praten met de ouders en winnen informatie in bij mensen die het
gezin beroepshalve kennen (school/huisarts).
Het AMK biedt zelf geen hulp, maar zorgt er wel voor dat noodzakelijke hulp in gang
wordt gezet en checkt na drie tot zes maanden hoe deze hulpverlening verloopt.
Als de situatie voor het kind levensbedreigend is of als ouders geen hulp willen
accepteren, dan doet het AMK een melding bij de Raad voor de Kinderbescherming.
Als door een bij of voor gemeente werkzame professional geconstateerd wordt dat een
kind bijvoorbeeld specialistische zorg nodig heeft, dan zijn er verschillende mogelijkheden
om deze te organiseren zonder formele indicatiestelling. Bij een hulpvraag wordt in
het gesprek met ouder en kind bepaald wat een kind (of zijn ouder) nodig heeft.
De gemeente is verantwoordelijk dat er professionals zijn die deze ‘diagnose’ kunnen
stellen en vervolgens dat de benodigde hulp voorhanden is.
Adviezen
Consulten
Onderzoeken
Aantal
2367
680
1068
Aantal jeugdigen
-
-
1781
8 Een cliënt kan meerder indicatiebesluiten ontvangen.
20 21

Leeftijd van de kinderen
voor wie een onderzoek is
gestart
Aantal Geslacht Aantal
0 t/m 5 jaar
6 t/m 11 jaar
12 t/m 14 jaar
15 t/m 17 jaar
Totaal
723
640
248
170
1781
Vervolg voor jeugdige na afronding onderzoek
Mishandeling beëindigd
Overgedragen naar hulpverlening
Gemeld aan Raad voor de Kinderbescherming
Mishandeling niet bevestigd
Geen mishandeling
Bron: Jaarverslag BJU 2011
Jongens
Meisjes
Hoe ziet het AMK eruit in het nieuwe stelsel zorg voor de jeugd?
901
880
Percentage
4%
48%
24%
17%
7%
De gemeenten dragen zorg voor regionaal gecombineerde Steunpunten Huiselijk
Geweld/Advies en Meldpunt Kindermishandeling met één front office.
Jeugdbescherming (gedwongen hulpverlening)
Civielrechtelijk
Na een melding onderzoekt de Raad voor de Kinderbescherming of het kind bedreigd
wordt in zijn ontwikkeling en of een kinderbeschermingsmaatregel noodzakelijk is.
De kinderrechter beslist of er een ondertoezichtstelling, voogdijmaatregel dan wel een
maatregel van voorlopige voogdij noodzakelijk is. Bureau Jeugdzorg voert het casemanagement
van deze gedwongen maatregelen vervolgens uit. Jeugdbescherming
kan alleen uitgevoerd worden na een uitspraak en beschikking van de kinderrechter.
De kinderrechter kan de volgende jeugdbeschermingsmaatregelen uitspreken:
1. Ondertoezichtstelling (OTS)
Wordt door de kinderrechter uitgesproken voor de duur van één jaar. Bij deze
maatregel behouden ouders het ouderlijk gezag, maar het wordt beperkt door de
OTS. Er wordt een gezinsvoogd aangesteld, die toezicht houdt op het kind en die
hulp regelt die noodzakelijk is. Na één jaar kan aan de kinderrechter verzocht
worden om de OTS te verlengen, indien de bedreiging van de ontwikkeling van
het kind nog niet is opgeheven.
2. Voorlopige ondertoezichtstelling (VOTS)
Wordt uitgesproken wanneer er sprake is van spoed/crisis en het onderzoek van
de Raad voor de Kinderbescherming niet kan worden afgewacht. Wordt door de
kinderrechter uitgesproken voor de duur van drie maanden. In deze periode voert
de Raad het onderzoek uit.
3. Voogdij
Bij deze maatregel zijn ouders uit hun gezag ontheven, ontzet of door overlijden is
er geen ouder met gezag meer aanwezig. De voogdij (het volledige gezag) ligt bij
Bureau Jeugdzorg. Er wordt een voogd aangesteld die verantwoordelijk is voor het
kind.
4. Voorlopige voogdij
Wanneer er direct moet worden voorzien in gezag, omdat er niemand is die het
gezag uitoefent. Bijvoorbeeld door ziekenhuisopname, detentie in het buitenland
of overlijden. Dit is een maatregel die wordt ingezet als acuut ingrijpen noodzakelijk
is.
5. Uithuisplaatsing
Een jeugdige kan alleen (gedwongen) uit huis worden geplaatst indien de rechter
daarvoor een machtiging uithuisplaatsing heeft afgegeven.
Werkwijze ondertoezichtstelling
Het doel van de ondertoezichtstelling is het wegnemen van de bedreiging in de
ontwikkeling van het kind. De geïndiceerde hulp die wordt ingezet is niet vrijblijvend.
Bij voorkeur wordt geïndiceerde zorg in de thuissituatie ingezet. Indien hulp in de
22 23

thuissituatie onvoldoende is om de bedreiging in de ontwikkeling van het kind weg te
nemen, dan kan BJU bij de kinderrechter een verzoek tot uithuisplaatsing indienen.
De kinderrechter beslist of een machtiging uithuisplaatsing noodzakelijk is.
Jeugdbeschermingsmaatregelen in 2011
24
Aantal nieuw
Aantal beëindigd
Aantal eind 2011
Gemiddelde duur
OTS VOTS Voogdij Voorlopige
voogdij
664
714
1827
2,6 jaar
204
214
33
3 maand
Reden beëindiging jeugdbeschermingsmaatregel
Reden beëindiging
Bereiken meerderjarigheid jeugdige: 20%
Tussentijdse opheffing: 11%
Niet verlengd: 65%
Gezag beëindigende maatregel: 4%
Indicatiebesluiten gedwongen jeugdzorg 2011
Reden beëindiging
Aantal indicatiebesluiten
Inclusief jeugd-GGZ
Aantal cliënten voor wie één of meer
indicatiebesluiten zijn genomen in
gedwongen kader
Inclusief jeugd-GGZ
Aantal machtigingen tot uithuisplaatsing
Bron: LRF 2011
49
49
338
4,3 jaar
Reden beëindiging voogdij OTS
19
29
3
66 dagen
Bereiken meerderjarigheid jeugdige: 67%
Voogdij naar pleegouder: 12%
Herstel gezag: 21%
Reden beëindiging voogdij OTS
2.451
1.331
N.a.v 1 e machtiging: 495
Verlengde machtiging: 799
Hoe ziet jeugdbescherming eruit in het nieuwe stelsel zorg voor de jeugd?
Gemeenten krijgen in de nieuwe wet de taak voor het toeleiden naar en het uitvoeren
van jeugdbescherming. Afgesproken is dat de jeugdbescherming op bovenlokaal niveau
wordt georganiseerd. Jeugdbescherming kan in het nieuwe stelsel alleen worden
uitgevoerd door gecertificeerde instellingen.
Jeugdreclassering (gedwongen hulpverlening)
Strafrechtelijk
Wanneer een jeugdige in aanraking komt met de politie, dan kan de kinderrechter een
straf opleggen. Dit kan een boete zijn, een taakstraf of een gevangenisstraf. Bovendien
kan de kinderrechter besluiten dat de jongere begeleiding nodig heeft van de jeugdreclassering.
Een jeugdreclasseringsmaatregel kan door de kinderrechter opgelegd worden bij
jongeren van 12 jaar en ouder die een strafbaar feit hebben gepleegd. Er zijn verschillende
reclasseringsmaatregelen. Welke wordt opgelegd, is afhankelijk van het
gepleegde delict.
1. Hulp en steun
De begeleiding is gericht op de aanpak van problemen thuis, op school of in de
vrije tijd. Er worden afspraken gemaakt over de aanpak van problemen.
2. Toezicht en begeleiding
Begeleiding in de periode tussen de arrestatie en de strafzitting. Dit wordt verzocht
door de Raad voor de kinderbescherming. De begeleiding is gericht op aanpak van
problemen thuis, op school of in de vrije tijd. Het is vrijwillig, maar niet vrijblijvend.
3. Gedrags Beïnvloedende Maatregel (GBM)
Wanneer naast begeleiding ook behandeling noodzakelijk is. De reclasseringsmedewerker
begeleidt de jongere en zorgt daarnaast ook voor coördinatie van de
ingezette behandeling.
25

4. Intensieve Trajectbegeleiding Criem (ITB criem)
Een intensieve vorm van begeleiding voor etnische jongeren die voor het eerst in
aanraking komen met justitie. De begeleiding is erop gericht om recidive te
voorkomen.
5. Intensieve trajectbegeleiding Plus (ITB plus)
Intensieve begeleiding voor jongeren die ernstige of meerdere delicten hebben
gepleegd. Reclassering heeft een controlerende taak.
6. Samenloop
Indien er naast een reclasseringsmaatregel ook een jeugdbeschermingsmaatregel
(OTS) is uitgesproken.
Jeugdreclasseringsmaatregelen 2011 Aantal Duur
JR (hulp en steun & toezicht en begeleiding)
GBM
ITB criem
ITB plus
Samenloop (JB&JR)
Bron: Jaarverslag BJU 2011
Hoe ziet de jeugdreclassering eruit in het nieuwe stelsel zorg voor de jeugd?
437
2
20
31
92
433 dagen
303 dagen
89 dagen
224 dagen
Gemeenten krijgen in de nieuwe wet de taak voor het zo nodig toeleiden naar en het
uitvoeren van jeugdreclassering. Afgesproken is dat de jeugdreclassering op bovenlokaal
niveau wordt georganiseerd. Jeugdreclassering kan in het nieuwe stelsel alleen worden
uitgevoerd door gecertificeerde instellingen.
Kindertelefoon
De kindertelefoon is onderdeel van Bureau Jeugdzorg. Bij de kindertelefoon kunnen
kinderen anoniem hun verhaal kwijt over de problemen die zij ervaren bij opgeleide
vrijwilligers. Kinderen kunnen bellen of chatten met de kindertelefoon.
Kindertelefoon 2011
Aantal gesprekken
Aantal chats
Bron: Jaarverslag BJU 2011
22.161
10.980
Hoe ziet de kindertelefoon eruit in het nieuwe stelsel zorg voor de jeugd?
Er moeten nog definitieve afspraken worden gemaakt over de vormgeving van de
landelijke financiering van bepaalde voorzieningen, waaronder de kindertelefoon.
i Meer informatie: www.kindertelefoon.nl
26 27

Voorlichting en advies
Bureau Jeugdzorg heeft op grond van de wet de taak het geven van advies aan, het
bijdragen aan deskundigheidsbevordering van en het onderhouden van contacten
met algemene (lokale) voorzieningen voor jeugdigen. Het doel van deze taak is het
versterken van deze voorzieningen en het bevorderen van vroegtijdige signalering
van problemen. Bureau Jeugdzorg doet dit in de vorm van deelname aan lokale
zorgstructuren en lokale netwerken rondom jeugd (zoals het veiligheidshuis en
netwerk 12+ of 12-) en door middel van het geven van training en advies.
Trainingsaanbod In 2011 gegeven aan Aantal
- Werkwijze BJU
- Signaleren en gespreksvoering
met ouders
- Praten met het kind/de puber
- Motiverende gespreksvoering
met ouders
- Training en voorlichting over
kindermishandeling
- Verwijsindex: hoe vertel ik het?
- Werken met gescheiden ouders
- Coördinatie van zorg
Bron: Jaarverslag BJU 2011
i Meer informatie: www.bjzutrecht.nl
- Kinderopvang
- Basisonderwijs
- Jeugdgezondheidszorg
- Ziekenhuizen
- Aanbieders van Jeugd &
Opvoedhulp
- CJG/Jong Centraal
- Welzijn (AMW, jongeren
werk)
- ROC/hoger onderwijs
- GGZ
356 trainingen
totaal
Aanbieders Jeugd & Opvoedhulp in de provincie Utrecht
Binnen de provincie Utrecht zijn er acht aanbieders voor Jeugd & Opvoedhulp (J&O)
die provinciaal geïndiceerde jeugdzorg bieden. Iedere instelling heeft (buiten enige
overlap) een andere doelgroep qua leeftijd en/of problematiek.
Route bij Jeugd & Opvoedhulp
Jeugdigen, zowel vanuit het vrijwillige als het gedwongen kader, kunnen bij één van
deze zorgaanbieders terecht mits zij een indicatiebesluit hebben en binnen de
provincie Utrecht 9 wonen.
Wanneer een aanbieder van J&O het indicatiebesluit ontvangt en accepteert, dan
worden ouders en hun kind 10 binnen tien dagen uitgenodigd voor een afstemmingsgesprek.
In dit gesprek wordt besproken welke hulp wordt ingezet, wat de
behandeldoelen zijn en wanneer de hulp kan starten. Er wordt ook al een (concept-)
hulpverleningsplan opgesteld, zodat helder is aan welke doelen gewerkt gaat worden
wanneer de hulp begint.
Een half jaar na de start van de zorg is er een tussenevaluatie om te spreken over de
voortgang van de hulp. Aan het eind van de zorg is er een eindevaluatie waarin onder
andere de doelrealisatie en cliënttevredenheid gemeten worden.
Centrale uitgangspunten bij de hulpverlening
Centraal in de hulpverlening staan jeugdigen en hun opvoeders. Er wordt zoveel
mogelijk aangesloten bij hun hulpvraag en ook worden zij – waar mogelijk – in de
eigen omgeving geholpen, liefst met steun van het eigen netwerk. Eigen kracht is
daarbij een belangrijk motto. Zowel voor het ‘gedwongen kader’ als voor de vrijwillige
hulpverlening geldt het uitgangspunt dat de jeugdige en het gezin zoveel mogelijk in
de thuissituatie worden begeleid. De geboden hulp sluit aan bij de aard en ernst van
de problematiek van kind en gezin en er wordt afgestemd met eventuele andere
hulpverlenende partijen. Er wordt gebruikgemaakt van effectieve methodieken.
9 Voor jeugdigen buiten de provincie Utrecht geldt een aparte regeling.
10 En de casemanager of (gezins-)voogd van BJU.
28 29

Zorgvarianten
Er kunnen globaal vier zorgvarianten onderscheiden worden:
Zorgvariant
Ambulante hulpverlening (incl. crisis)
Zorg die bij de cliënt thuis of bij de zorgaanbieder wordt
geboden. Deze hulp bestaat uit één of meerdere keren per
week een aantal uren begeleiding en ondersteuning door de
hulpverlener gedurende een bepaalde periode. Er wordt
zoveel mogelijk gewerkt met effectieve methoden zoals
multidimensionele familie therapie, Intensief Orthopedagogische
Gezinsbehandeling, Families First.
Dagbehandeling
Zorg en begeleiding die één of meerdere dagen per week
gegeven wordt op locatie van de zorgaanbieder. Te denken
valt aan Medisch Kinderdagverblijf, Boddaertcentra of
Arbeidstrainingscentra.
Residentiële zorg (incl. crisis)
Zorg waarbij het kind op een locatie van de zorgaanbieder
woont en hier 24-uurs zorg ontvangt. Te denken valt aan
kinderhuizen, gezinshuizen, observatiegroepen, behandelgroepen,
kamertrainingscentra (KTC), begeleide huisvesting.
Pleegzorg
Plaatsing van kinderen in een (netwerk)pleeggezin. Binnen
pleegzorg is ook crisisopvang, observatie- en weekendpleegzorg
mogelijk.
Gemiddeld percentage
(aantal jeugdigen) per
zorgvariant
39%
13%
17%
31%
Hoe ziet jeugdhulp eruit in het nieuwe stelsel zorg voor de jeugd?
Gemeenten moeten ervoor zorgen dat ieder kind, dat in enigerlei vorm jeugdhulp nodig
heeft, deze daadwerkelijk krijgt. Een van de taken voor gemeenten die wettelijk wordt
vastgelegd is het voorzien in een voldoende passend (en dus effectief) aanbod van
jeugdhulp.
Voor jeugdhulp in het gedwongen kader geldt een leveringsplicht.
Jeugdhulp met verblijf (residentiële zorg) en intensief ambulante hulp in het gedwongen
kader mag alleen uitgevoerd worden door gecertificeerde instellingen.
Aantal cliënten dat in de periode 2011 gemiddeld geïndiceerde jeugdzorg ontvangt
of heeft ontvangen
Op jaarbasis stromen er jaarlijks gemiddeld 2000 kinderen in en 2000 kinderen uit de
jeugdzorg. Het aantal kinderen dat geen perspectief heeft op terugkeer naar huis
bedraagt gemiddeld 700 per jaar.
Aantal kinderen dat provinciale geïndiceerde jeugdzorg ontvangt per gemeente en regio
Regio Gemeente Aangemeld Uitgestroomd In zorg
eind 2011
Regio Eemland
Amersfoort
Baarn
Bunschoten
Eemnes
Leusden
Soest
Woudenberg
349
21
10
5
35
50
17
325
16
13
11
29
49
16
352
32
16
9
31
57
22
Totaal 487 459 519
30 31

Aantal kinderen dat provinciale geïndiceerde jeugdzorg ontvangt per gemeente en regio
Regio Gemeente Aangemeld Uitgestroomd In zorg
eind 2011
Regio Lekstroom
Regio Zuid-Oost
Regio West
Houten
IJsselstein
Lopik
Nieuwegein
Vianen
58
39
17
103
17
62
41
16
100
23
85
57
27
125
39
Totaal 234 242 333
De Bilt
Bunnik
Utrechtse
Heuvelrug
Wijk bij
Duurstede
Zeist
50
14
78
36
134
44
11
65
28
146
52
26
101
52
144
Totaal 312 294 375
Montfoort
Oudewater
De Ronde
Venen
Stichtse
Vecht
Woerden
14
15
36
87
56
12
12
34
77
52
12
12
53
104
65
Utrechtse aanbieders van Jeugd en Opvoedhulp
Hieronder volgt een beschrijving van de acht Utrechtse aanbieders van Jeugd- en
Opvoedhulp.
Zorgaanbieder
Website
Hulpvormen
Doelgroep
Trajectum
Zorgaanbieder Lijn 5
www.trajectum.nl
Ambulant, Dagbehandeling, Residentieel
• Jonge kinderen (0-12/14 jaar) met ernstige en complexe
gedrags- en ontwikkelingsproblematiek op meerdere
domeinen, wiens ouders/omgeving ernstige problemen
rond opvoeden hebben of dreigen te krijgen.
• Autisme, ernstige gedragsproblematiek, somatische en
psychiatrische problematiek.
Food Valley
Totaal 208 187 246
Renswoude
Rhenen
Veenendaal
7
18
136
7
19
129
9
26
160
Totaal 161 155 195
Regio Utrecht Utrecht 553 526 558
Totaal 553 526 588
Website
Hulpvormen
Doelgroep
www.ln5.nl
Ambulant, Crisis-Ambulant, Dagbehandeling, Residentieel,
Crisisopvang
Ondersteuning aan jongeren met en zonder verstandelijke
beperking met gedragsproblemen en/of problemen in de
sociale ontwikkeling.
Totaal in de provincie Utrecht 1955 1863 2256
Bron: ADD gemeentemonitor
32 33

Zorgaanbieder
De Rading
Website
www.rading.nl
Hulpvormen
Ambulant, Residentieel, Pleegzorg en Crisis
Doelgroep
Zorgaanbieder
Website
Hulpvormen
• Pleegzorg en kleinschalig residentieel voor kinderen die
(tijdelijk of langdurig) een vervangende opvoedingssituatie
nodig hebben.
• Seksspecifieke hulp aan meiden met een relationeel
(seksueel) getraumatiseerde problematiek, waaronder
seksueel misbruik.
• Ondersteuning van gezinnen met jeugdigen met externaliserende
gedragsproblematiek (focus op 0-12 jaar)
Reinaerde
www.reinaerde.nl
Ambulant, Residentieel
Zorgaanbieder
Website
Hulpvormen
Doelgroep
Timon
www.timon.nl
Ambulant, Crisis-Ambulant, Dagbehandeling, Residentieel,
Crisisopvang
Jongeren 12-18 en hun gezin met doorlopende zorglijnen tot
23 jaar:
• Jongeren en gezinnen in crisis.
• Jongeren met meervoudige problematiek.(internaliserend,
criminaliteits- en verslavingsrisico en schoolweigeraars)
en hun gezin.
• Tienermoeders, -meiden en hun context.
• Jongvolwassenen 18-23 (nazorg en zwerfjongeren).
Doelgroep
• (Intensieve) Ambulante hulp aan gezinnen bij een
instabiele opvoedsituatie, ontoereikende kwaliteit
opvoeding, meervoudige problematiek en/of problemen
in de ouder-kindrelatie (0-23 jaar).
• Residentiële hulp aan gezinnen bij een instabiele opvoedsituatie,
ontoereikende kwaliteit opvoeding, meervoudige
problematiek en/of problemen in de ouder-kindrelatie/
problemen bij de cognitieve ontwikkeling van de jeugdige
(4-13 jaar).
• Problemen met verbinden van opvoeden in de eigen
(Islamitische) en Nederlandse maatschappij/cultuur;
woon/behandelgroep voor kinderen met islamitische
achtergrond.
Zorgaanbieder
Website
Hulpvormen
Doelgroep
JOOZT onderdeel van LSG Rentray
www.lsg-rentray.nl
Ambulant, Dagbehandeling, Residentieel
Hulp aan jongeren van 12 tot 18 jaar met meervoudige en
ernstige problematiek, onder andere tot uiting komend in
meerdere psychische stoornissen.
34
35

Zorgaanbieder
Website
Hulpvormen
Doelgroep
Leger des Heils
http://cwzwmiddennederland.legerdesheils.nl
Ambulant, Residentieel, Crisisopvang
• Langer durende hulp aan kinderen met (ernstige)
chronische problematiek die niet langer thuis kunnen
wonen.
• Langdurige ondersteuning multiprobleemgezinnen.
• Crisisopvang.
• Observatie jonge kind.
Kwaliteit van zorg
De provincie Utrecht monitort de kwaliteit van zorg onder andere door middel van
prestatie indicatoren. Inzicht in de effectiviteit van hulp is belangrijk voor de kwaliteitsontwikkeling
in de jeugdzorg. De Utrechtse aanbieders van J&O maken met behulp
van scores op doelrealisatie, cliënttevredenheid en reden beëindiging hulp inzichtelijk
in hoeverre kwaliteit van hun hulp effectief is.
Zorgaanbieder
Website
Hulpvormen
Doelgroep
Zandbergen Jeugd & Opvoedhulp
www.zandbergenjeugd.nl
Ambulant, Behandelgroepen, Gezinsbehandeling,
Begeleiding naar zelfstandigheid, Pleegzorg en Crisisopvang.
Oplossingsgerichte hulp aan kinderen, jongeren en hun
ouders in de leeftijd 0-25 jaar.
Gemiddelde scores van Utrechtse aanbieders van J&O in 2011
Doelrealisatie
Per cliënt wordt in het hulpverleningsplan, in samenspraak met de cliënt,
een aantal doelen van de hulp bepaald. Na afloop van het hulptraject
worden er scores per doel toegekend door de cliënt, de hulpverlener en de
casemanager. Doelen uit één hulpverleningsplan kunnen verschillende
scores krijgen.
Doelen (deels) gehaald, situatie gunstiger dan bij start (score +1/+2).
Doelen niet gehaald, situatie gelijk als bij start (score 0).
Doelen niet gehaald, situatie ongunstiger dan bij start (score -1).
Scores in 2011
86%
12%
2%
Cliënttevredenheid
Voor het meten van de cliënttevredenheid bij het einde van de hulp vullen
cliënten een vragenlijst in. Deze laat de tevredenheid over de resultaten
van de hulp zien.
Scores in 2011
Gemiddeld rapportcijfer 8
36 37

Reden beëindiging hulp
De reden beëindiging hulp wordt door de zorgaanbieder vastgelegd om
inzicht in de mate van uitval te krijgen.
Scores in 2011
Versterking van de positie van cliënten in de
provinciale jeugdzorg
Zorg in overeenstemming beëindigd, omdat de doelen zijn behaald
en zorg niet meer nodig is.
Zorg eenzijdig beëindigd door cliënt en/of BJU. Zorg beëindigd door
externe omstandigheden (verhuizing), overmacht of reden onbekend/
overig.
Bron: Jaarverslagen van de Utrechtse aanbieders van J&O
Hoe zien kwaliteitseisen eruit in het nieuwe stelsel zorg voor de jeugd?
Er zullen wettelijke kwaliteitseisen aan alle aanbieders worden gesteld. Voor bepaalde
vormen van jeugdhulp (wanneer er sprake is van jeugdhulp met verblijf en intensief
ambulante hulp in het gedwongen kader) worden door het Rijk aanvullende kwaliteitseisen
gesteld. Voor de overige vormen van jeugdhulp zullen in de wet bepalingen worden
opgenomen die de gemeenten verplichten om kwaliteitseisen te stellen.
88%
12%
Medezeggenschapsrecht
Het medezeggenschapsrecht is bedoeld om cliënten binnen de jeugdzorg een afdwingbaar
recht op medezeggenschap toe te kennen. Binnen de provincie Utrecht is dit als
volgt georganiseerd:
• Cliëntorganisaties worden in de gelegenheid gesteld om te reageren op het ontwerpbeleidskader
en uitvoeringsprogramma van de provincie.
• Jeugdzorginstellingen investeren in cliëntenparticipatie. Dit varieert van het hebben
van een cliëntenraad tot het doen van huisvergaderingen. Jaarlijks worden de
prestaties van jeugdzorginstellingen op het gebied van cliëntenparticipatie met de
JIJ-meter gemeten.
• Het provinciale cliëntenplatform JIJ Utrecht is een belangrijke gesprekspartner van de
provincie. JIJ Utrecht heeft panels van (oud)cliënten om de stem van de cliënt goed
hoorbaar te maken en legt regelmatig belangrijke vragen voor aan deze panels.
Jaarlijks vindt er een gesprek tussen Statenleden en cliënten plaats. De informatie
die hieruit voortkomt, wordt gebruikt voor kwaliteitsverbetering.
i Meer informatie: www.jijutrecht.nl
Vertrouwenspersoon
In de Wet op de jeugdzorg is bepaald dat de provincies ervoor moeten zorgen dat
cliënten van Bureau Jeugdzorg en van aanbieders van J&O een beroep kunnen doen op
een vertrouwenspersoon die onafhankelijk is van deze instellingen. De provincie Utrecht
heeft dit belegd bij het Advies- en Klachtenbureau Jeugdzorg (AKJ). Dit is een onafhankelijke,
landelijk georiënteerde organisatie.
De vertrouwenspersonen van het AKJ bezoeken cliënten binnen de instellingen, zij
bieden ondersteuning bij klachten en het AKJ heeft een centrale telefonische adviesdienst.
38 39

Taken AKJ Aantallen in 2011
Het beantwoorden van vragen van
cliënten over provinciale jeugdzorg en het
geven van informatie en advies.
Het bieden van ondersteuning bij klachten
en/of bezwaarprocedures.
Het bezoeken van cliënten per instelling,
het signaleren en bespreken van verbeterpunten
per instelling.
Bron: Jaarverslag AKJ 2011
i Meer informatie: www.AKJ.nl
935 cliënten hebben het AKJ benaderd met
een vraag, klacht of probleem.
207 cliënten hebben gebruikgemaakt van
de telefonische advies dienst.
Het AKJ heeft ondersteuning geboden bij
555 klachten.
Naar aanleiding van de binnengekomen
signalen vanuit de instelling wordt er in
samenwerking met de aanbieder J&O een
werkplan voor het volgende jaar opgesteld.
Rijksoverheid
De Raad voor de Kinderbescherming, de jeugdzorgplus, de justitiële jeugdinrichtingen
en de Inspectie jeugdzorg vallen onder de verantwoordelijkheid van de Rijksoverheid.
Raad voor de Kinderbescherming
De Raad valt onder het ministerie van Veiligheid en Justitie. De organisatiestructuur
omvat een landelijke directie, een landelijk ondersteuningsbureau en dertien locaties,
waaronder de locatie Utrecht.
Klachtrecht
Vanuit de Wet op de jeugdzorg zijn de Bureaus Jeugdzorg en de aanbieders van J&O
verplicht om een klachtenregeling te treffen en een klachtencommissie in te stellen.
Het AKJ kan cliënten op verzoek ondersteuning bieden bij hun klacht.
• Interne klachtenprocedure
Iedere jeugdzorginstelling heeft een interne klachtenprocedure. Het heeft de
voorkeur om klachten rechtstreeks met de medewerker en/of zijn leidinggevende
te bespreken. Mocht de cliënt dit niet willen, of mocht dit geen oplossing bieden,
dan kan er een klacht ingediend worden bij de externe klachtencommissie.
• Klachtencommissie Jeugdzorg Utrecht (KJU)
Dit is de externe klachtencommissie binnen de provincie Utrecht. Zij functioneert
onafhankelijk van de Utrechtse jeugdzorginstellingen. In 2011 zijn er bij de KJU
63 klachten binnengekomen.
• Nationale Ombudsman
De nationale ombudsman behandelt klachten over jeugdzorg als er sprake is van
hulpverlening in het gedwongen kader.
Hoe ziet de versterking van de positie van de cliënt eruit in het nieuwe stelsel zorg
voor de jeugd?
Voor bepaalde vormen van jeugdhulp (jeugdhulp met verblijf en ambulante hulpverlening
in niet vrijwillig kader) zullen wettelijke kwaliteitseisen ten aanzien van de
beschikbaarheid van een onafhankelijk vertrouwenspersoon, medezeggenschap en
klachtrecht worden vastgelegd. Voor de overige vormen van jeugdhulp zullen gemeenten
de opdracht krijgen om regels op te stellen voor deze onderwerpen.
De kerntaken van de Raad liggen op het terrein van:
• Kinderbescherming
De Raad is betrokken bij gezinnen waar opvoeden een probleem is geworden
en kan de rechter verzoeken een kinderbeschermingsmaatregel op te leggen.
Gemiddeld aantal KB onderzoeken per 1000 kinderen in Nederland is 5,5.
• Straf
De Raad onderzoekt de situatie van jongeren die met de politie in aanraking komen
en licht de rechter of officier van justitie daarover in. Gemiddeld aantal strafonderzoeken
per 1000 jeugdigen 12-18 jaar in Nederland is 25,7.
• Gezag en Omgang na scheiding
De Raad adviseert de rechter bij gezags- en omgangszaken. Dit is het geval als
ouders die uit elkaar gaan, het niet eens worden over afspraken over de kinderen,
bijvoorbeeld over de omgangsregeling of de verblijfplaats. Gemiddeld aantal G&O
onderzoeken per 10.000 inwoners in Nederland is 2,9.
• Afstand, Screening, Adoptie en Afstammingsvragen
De Raad is betrokken bij zaken op het gebied van afstand doen, de screening van
pleeggezinnen, adoptiegezinnen, adviesaanvragen over adoptie en afstammingsvragen.
• Toetsende/toezichthoudende taak
Daarnaast heeft de Raad een toetsende/toezichthoudende taak bij jeugdbescherming-
en reclasseringszaken.
40 41

Activiteiten van de Raad voor de Kinderbescherming in de locatie Utrecht (2011)
Meldingen bij de Raad vanwege opgroei- en opvoedingsproblematiek
Soort melder
Aantal jeugdigen
AMK
BJU
Ambtshalve
Anderen (incl. crisis)
352
578
368
126
Verzoek Raad aan rechtbank (rekest) voor maatregel m.b.t. het gezag
Aard van het verzoek
Rekest OTS
Rekest VOTS
Rekest voogdij aan instelling
Rekest voorlopige voogdij
Rekest ontheffing/ontzetting
Aantal jeugdigen
Verwijzing Raad na onderzoek opgroei- en opvoedingsproblematiek
Soms blijkt uit het onderzoek van de Raad dat het aanvragen van een kinderbeschermingsmaatregel
bij de rechter niet noodzakelijk is en verwijzen zij door naar Bureau
Jeugdzorg.
Verwijzingen naar bureau jeugdzorg
943
216
5
10
82
Aantal jeugdigen
Aantal verwijzingen 321
Jeugdzorgplus
Jeugdzorgplus valt onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van VWS. De
jeugdzorgplus is bedoeld voor jongeren die zo ernstig zijn vastgelopen binnen hun
gezin of hun dagelijkse omgeving dat zij een gesloten behandeling nodig hebben.
Jongeren kunnen hier alleen (gedwongen) geplaatst worden met een indicatiebesluit
van Bureau Jeugdzorg en een geldige (civielrechtelijke) machtiging van de kinderrechter.
Nederland kent veertien verschillende jeugdzorgplus instellingen op zesentwintig
locaties. Deze zijn opgedeeld in vijf zorggebieden. Iedere jeugdzorgplus instelling
heeft specifieke behandelmethoden (en sommigen een specifieke doelgroep).
Jongeren worden zoveel mogelijk opgenomen in een instelling in hun eigen zorggebied.
Utrecht maakt deel uit van het zorggebied Noord West (samen met de provincie
Noord-Holland en stadsregio Amsterdam). Utrechtse jeugdigen worden bij voorkeur
in dit gebied geplaatst tenzij de problematiek om specifieke expertise van een
instelling uit een ander zorggebied vraagt.
Zorggebied Noord-West
Naam instelling Locatie Aantal plaatsen Doelgroep
Avenier
Wapenveld
60
Jongens 12-18 jaar
Bron: Beleidsinformatie Raad – Provincies, juli 2011
Hoe ziet ziet de de Raad voor de de Kinderbescherming eruit in in het het nieuwe stelsel zorg voor de
jeugd? voor de jeugd?
In de nieuwe jeugdwet worden gemeenten verantwoordelijk voor de toeleiding naar de
Raad voor de Kinderbescherming, zij moeten daartoe bindende afspraken met de Raad
maken.
Transferium Jeugdzorg
De Koppeling
Almata
Heerhugowaard
Amsterdam
Den Dolder
80
54
120
Jongens/meisjes
12-18 jaar (ook LVG/
psychiatrisch)
Jongens/meisjes
12-18 jaar
Jongens 12-18 jaar
i Meer informatie: www.kinderbescherming.nl
De Lindenhorst
Zeist
54
Meisjes 12-18 jaar,
ook LVG.
42 43

Aantal plaatsingen in de jeugdzorgplus vanuit BJU (2011)
Nieuwe plaatsingen
in 2011
Uitstroom in
2011
Aantal jeugdigen
eind 2011
Gemiddelde hulpduur van
uitgestroomde cliënten
Bron: LRF 2011
71 68 106 401 dagen
Hoe ziet jeugdzorgplus eruit in het nieuwe stelsel zorg voor de jeugd?
In de nieuwe wet krijgt de gemeente de taak voor het zo nodig inzetten van onvrijwillige
jeugdhulp, in de vorm van jeugdzorgplus. Voor jeugdzorgplus is het noodzakelijk dat
gemeenten op bovenlokaal niveau gaan samenwerken. Jeugdzorgplus kan in het nieuwe
stelsel alleen worden uitgevoerd door gecertificeerde instellingen.
i Meer informatie: www.jeugdzorgplus.nl
Justitiële Jeugd Inrichtingen (JJI)
De verantwoordelijkheid voor jongeren in detentie ligt bij de sector Justitiële Jeugdinrichtingen
(JJI) van Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), welke onder het ministerie
van Veiligheid en Justitie valt.
Jeugddetentie
Jongeren die een misdrijf hebben gepleegd, kunnen door de kinderrechter veroordeeld
worden tot jeugddetentie. In een justitiële jeugdinrichting verblijven jongeren
in de leeftijd van 12 tot 18 jaar op strafrechtelijke basis. In de leeftijd van 12 tot 15 jaar
krijgen jongeren maximaal een straf van 12 maanden in een justitiële jeugdinrichting
opgelegd. Is een jongere 16 of 17 jaar, dan is de straf maximaal 24 maanden.
PIJ-maatregel
Na het plegen van een geweldsdelict of zedendelict, kan de rechter een jongere
veroordelen tot een PIJ-maatregel oftewel ‘plaatsing in een inrichting voor jongeren’.
Er moet dan sprake zijn van een ontwikkelingsstoornis of psychische aandoening.
De jongere krijgt eerst minimaal twee jaar een behandeling in een justitiële jeugdinrichting.
Na deze periode kan de maatregel indien nodig verlengd worden
(maximaal twee keer een verlengingstermijn van twee jaar).
Resocialisatie en nazorg
Alle jongeren in een justitiële jeugdinrichting krijgen bij vertrek passende resocialisatie
of nazorg. Onder deze nazorg valt iedere vorm van begeleiding door de (jeugd)reclassering,
in aansluiting op het verblijf van een jongere in een inrichting. De Raad voor
de Kinderbescherming, justitiële jeugdinrichtingen en de Jeugdreclassering werken
hierin intensief samen. Dit wordt gedaan via:
• Trajectplan
Het Trajectplan bestaat uit het Perspectiefplan dat elke jeugdinrichting opstelt kort
na binnenkomst én het plan van aanpak – het nazorgplan – dat de jeugdreclassering
opstelt ter voorbereiding op de terugkeer in de samenleving.
• Netwerkberaad
De Raad voor de Kinderbescherming organiseert wekelijks in elke opvanginrichting
een Netwerkberaad. Hierin bespreken de Raad, de jeugdinrichting en de jeugdreclassering
alle (nieuw) ingestroomde jongeren. Het doel van het beraad is om zo
snel mogelijk alle relevante informatie over een jongere te verzamelen, partijen bij
elkaar te brengen en afspraken te maken over wie wat doet.
• Trajectberaad
Het Trajectberaad vindt niet plaats binnen de jeugdinrichting (JJI), maar in de
(regio van) de gemeente waar de jongere woont. De Raad, de jeugdreclassering, de
jeugdinrichting (JJI) en een contactpersoon van de gemeenten nemen deel aan het
Trajectberaad. Tijdens het beraad vindt inhoudelijke afstemming plaats en worden
afspraken gemaakt over de doelen van het Trajectplan en over de begeleiding van
de jongere en zijn ouders. De gemeente adviseert in dit overleg de ketenpartners
over de inzet van gemeentelijke voorzieningen.
• Scholings- en Trainingsprogramma’s (STP)
De Scholings- en Trainingsprogramma’s (STP’s) voorzien in een programma van
minimaal 26 uur per week, dat is gericht op opleiding, training of werk om de
jongere weer te laten meedraaien in de samenleving na verblijf in een inrichting.
De jongere verblijft daarbij zowel overdag als ‘s nachts buiten de inrichting onder
toezicht en begeleiding van de jeugdreclassering. Wie zich tijdens een STP niet aan
de afspraken houdt, loopt het risico op terugplaatsing in de inrichting.
44 45

Hoe ziet de justitiële jeugdinrichting eruit in het nieuwe stelsel zorg voor de jeugd?
Strafrechtelijk geplaatste jeugdigen blijven onder Rijksverantwoordelijkheid vallen.
i Meer informatie: www.dji.nl
Inspectie jeugdzorg
De Inspectie jeugdzorg valt onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van
VWS. De Wet op de jeugdzorg vormt het wettelijke kader voor het toezicht. Deze wet
geeft de Inspectie Jeugdzorg de volgende taken:
• Onderzoek verrichten naar de kwaliteit van de jeugdzorg
• Toezicht houden op de naleving van de wettelijke kwaliteitseisen
• Voorstellen doen voor verbetering
De inspectie houdt onafhankelijk toezicht op de kwaliteit van de jeugdzorg in
Nederland. Zij doet onderzoek naar het werk van de volgende organisaties:
• Bureaus Jeugdzorg
• Aanbieders voor J&O
• Raad voor de Kinderbescherming
• Justitiële jeugdinrichtingen
• Organisaties voor interlandelijke adoptie
• Opvang en voogdij van alleenstaande minderjarige vreemdelingen
• Schippersinternaten
Werkwijze inspectie
De inspectie selecteert de thema’s waarop zij haar onderzoek gaat richten uit de
informatie die voorkomt uit:
• Toezicht op instellingen
• Onderzoek van gemelde klachten, meldingen en signalen
• Toezicht naar aanleiding van calamiteiten
Melden van calamiteiten
Alle instellingen zijn verplicht calamiteiten te melden bij de inspectie. Een calamiteit is
een gebeurtenis die kan leiden tot een ernstig of schadelijk gevolg voor een jeugdige,
of voor een ander als gevolg van het handelen van een jeugdige. De inspectie beoordeelt
of zij direct een onderzoek start.
Incidentenrapportage
Incidenten zijn (in vergelijking met calamiteiten relatief lichte) verstoringen van de
dagelijkse gang van zaken in een instelling. Aangezien alle instellingen gecertificeerd
(moeten) zijn, is het de verantwoordelijkheid van deze instellingen zelf om deze
incidenten te registreren en te analyseren en waar nodig verbeteringen aan te brengen.
De Inspectie jeugdzorg ontvangt van alle instellingen halfjaarlijks een incidentenrapportage
met een analyse van de geaggregeerde incidenten en een overzicht van
de verbetermaatregelen die zij hebben getroffen.
Onderzoek verricht in 2011
• Landelijk onderzoek implementatie schematisch protocol netwerkpleegzorg.
• Landelijk onderzoek “Jongeren in buitenlands zorgaanbod” .
• Landelijke oriëntatie op de uitvoeringspraktijk van de jeugdreclassering.
• Landelijk onderzoek “Kwaliteit van de advies- en consultfunctie van het AMK”.
• Landelijk onderzoek “Het leefklimaat van jongeren in Jeugdzorg Plus
instellingen”.
• Landelijk onderzoek “Beoordeling kwaliteit en analyse incidenten rapportages”.
• Utrechts onderzoek: Start onderzoek naar calamiteit BJU.
• Utrechts onderzoek: Start onderzoek naar calamiteit SGJ.
Hoe ziet toezicht eruit in het nieuwe stelsel zorg voor de jeugd?
Het vormgeven van de controle op de uitvoering van jeugdzorg door middel van toezicht
ligt bij gemeenten. Voor niet vrijwillige jeugdhulp, jeugdhulp met verblijf en intensief
ambulante hulp in het gedwongen kader zal het toezicht op rijksniveau worden uitgevoerd.
Er komt geïntegreerd toezicht voor alle domeinen van jeugdhulp voor zover
deze onder Rijkstoezicht vallen. Een gemeente kan ervoor kiezen om het Rijkstoezicht
in te schakelen voor toezicht op de uitvoering van jeugdhulp.
i Meer informatie: www.inspectiejeugdzorg.nl
46 47

Provincie Utrecht, november 2012
Postbus 80300
3508 TH Utrecht
T: 030 258 9111
[MMC 15790]
48