Biologie Bachelor jaar 2 en 3 - Bètawetenschappen - Universiteit ...
Biologie Bachelor jaar 2 en 3 - Bètawetenschappen - Universiteit ... Biologie Bachelor jaar 2 en 3 - Bètawetenschappen - Universiteit ...
STUDIEGIDS Bacheloropleiding 36B94BIOLOGIE jaar 2 en 3 Studiejaar 2012-2013 Bijgewerkt op 27 augustus 2012 Universiteit Utrecht Departement Biologie Studiepunt Biologie Buys Ballotlaboratorium (kamer 1.24) Princetonplein 5, 3584 CC Utrecht tel. 030-2531858
- Page 2 and 3: De UBV geeft een alternatieve studi
- Page 4 and 5: Periode 4, niveau 2 cursussen .....
- Page 6 and 7: HET STUDIEPUNT BIOLOGIE Het studiep
- Page 8 and 9: De profileringsruimte In de bachelo
- Page 10 and 11: periode 1: van maandag 3 september
- Page 12 and 13: profileringscursussen: Evolutie en
- Page 14 and 15: Introduction into Molecular Life Sc
- Page 16 and 17: TOELATING TOT JAAR 2 EN 3 Verplicht
- Page 18 and 19: ─ Periode 4 (start op maandag 22
- Page 20 and 21: MASTERPROGRAMMA’S De studiepaden
- Page 22 and 23: Utrechtse Biologen Vereniging (UBV)
- Page 24 and 25: zijn met elkaar. ─ aandacht voor
- Page 26 and 27: Studiepad Moleculaire Levenswetensc
- Page 28 and 29: ─ een smalle tweedegraads onderwi
- Page 30 and 31: Periode 1, cursussen niveau 2 Inhou
- Page 32 and 33: Periode 1, cursussen niveau 2 Vaard
- Page 34 and 35: Periode 1, cursussen niveau 2 MICRO
- Page 36 and 37: Periode 1, cursussen niveau 2 PLANT
- Page 38 and 39: Periode 1, cursussen niveau 2 Toets
- Page 40 and 41: Periode 1, cursussen niveau 2 Vaard
- Page 42 and 43: Periode 1, cursussen niveau 2 Inhou
- Page 44 and 45: Periode 2, cursussen niveau 2 Perio
- Page 46 and 47: Periode 2, cursussen niveau 2 van d
- Page 48 and 49: Periode 2, cursussen niveau 2 ─ e
- Page 50 and 51: Periode 2, cursussen niveau 2 Under
STUDIEGIDS<br />
<strong>Bachelor</strong>opleiding<br />
36B94BIOLOGIE<br />
<strong>jaar</strong> 2 <strong>en</strong> 3<br />
Studie<strong>jaar</strong> 2012-2013<br />
Bijgewerkt op 27 augustus 2012<br />
<strong>Universiteit</strong> Utrecht<br />
Departem<strong>en</strong>t <strong>Biologie</strong><br />
Studiepunt <strong>Biologie</strong><br />
Buys Ballotlaboratorium (kamer 1.24)<br />
Princetonplein 5, 3584 CC Utrecht<br />
tel. 030-2531858
De UBV geeft e<strong>en</strong> alternatieve studiegids uit. In deze gids gev<strong>en</strong><br />
stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> hun persoonlijke m<strong>en</strong>ing over de cursuss<strong>en</strong> van <strong>jaar</strong> 2 <strong>en</strong> 3.<br />
Het departem<strong>en</strong>t <strong>Biologie</strong> is niet verantwoordelijk voor de inhoud van<br />
deze alternatieve gids.
INHOUDSOPGAVE<br />
INLEIDING ............................................................................................................. 1<br />
HET STUDIEPUNT BIOLOGIE ..................................................................................... 2<br />
HET ONDERWIJS VAN JAAR 2 EN 3 VAN DE BACHELOROPLEIDING BIOLOGIE .................... 3<br />
Onder ‘naslag <strong>en</strong> regeling<strong>en</strong>’ . .................................................................................. 3<br />
Het programma van de opleiding ............................................................................... 3<br />
De profileringsruimte .............................................................................................. 4<br />
Minor ................................................................................................................. 4<br />
Sam<strong>en</strong>vatting....................................................................................................... 4<br />
Cursuss<strong>en</strong> buit<strong>en</strong> de opleiding <strong>Biologie</strong> ....................................................................... 5<br />
Het rooster .......................................................................................................... 5<br />
DE CURSUSSEN VAN NIVEAU 2 ................................................................................. 7<br />
Overzicht van de niveau 2 cursuss<strong>en</strong> in 2012-‘13 ........................................................... 7<br />
Uitsluiting<strong>en</strong> ........................................................................................................ 8<br />
DE CURSUSSEN VAN NIVEAU 3 ................................................................................. 9<br />
Overzicht van de niveau 3 cursuss<strong>en</strong> in 2012-‘13 ........................................................... 9<br />
Uitsluiting<strong>en</strong> .......................................................................................................11<br />
TOELATING TOT JAAR 2 EN 3 ...................................................................................12<br />
Verplichte volgorde toelating tot de cursuss<strong>en</strong> ..............................................................12<br />
VOORLICHTING, AANMELDING EN PLAATSING ............................................................13<br />
Voorlichting ........................................................................................................13<br />
Inschrijving cursuss<strong>en</strong> via OSIRIS-stud<strong>en</strong>t ...................................................................13<br />
Uitschrijving cursuss<strong>en</strong> via OSIRIS-stud<strong>en</strong>t ..................................................................14<br />
Regels bij de aanmelding <strong>en</strong> plaatsing ........................................................................14<br />
MASTERPROGRAMMA’S .........................................................................................16<br />
ARBEIDSMARKTORIËNTATIE ...................................................................................17<br />
DE STUDIEPADEN IN DE OPLEIDING BIOLOGIE ...........................................................19<br />
Studiepad Organism<strong>en</strong>, Ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> Biodiversiteit....................................................19<br />
Studiepad Gedragsbiologie .....................................................................................21<br />
Studiepad Moleculaire Lev<strong>en</strong>swet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> ..............................................................22<br />
Studiepad Educatie, Communicatie <strong>en</strong> Managem<strong>en</strong>t (ECM) .............................................23<br />
Periode 1, niveau 2 cursuss<strong>en</strong> ....................................................................................25<br />
De Cel ..............................................................................................................25<br />
Mari<strong>en</strong>e wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> 1 ......................................................................................27<br />
Microbiële interacties ............................................................................................30<br />
Plant<strong>en</strong>fysiologie..................................................................................................32<br />
Ontwikkelingsbiologie ............................................................................................35<br />
Theoretische ecologie ...........................................................................................37<br />
Periode 2, niveau 2 cursuss<strong>en</strong> ....................................................................................40<br />
Gedragsbiologie ..................................................................................................40<br />
G<strong>en</strong>therapie, kanker, aids .......................................................................................43<br />
Metabolisme .......................................................................................................45<br />
Toegepaste biostatistiek .........................................................................................47<br />
Periode 3, niveau 2 cursuss<strong>en</strong> ....................................................................................50<br />
Didactiek ...........................................................................................................50<br />
Evolutie <strong>en</strong> ecologie (AW) .......................................................................................52<br />
Evolutie .............................................................................................................54<br />
Paleoecologie .....................................................................................................57<br />
Toxicologie ........................................................................................................59<br />
Sedim<strong>en</strong>taire system<strong>en</strong> (AW) ..................................................................................61
Periode 4, niveau 2 cursuss<strong>en</strong> ....................................................................................63<br />
De Cel ..............................................................................................................25<br />
Metabolisme .......................................................................................................45<br />
Moleculaire g<strong>en</strong>etica .............................................................................................63<br />
Natuurbehoud, duurzaamheid <strong>en</strong> plant<strong>en</strong>diversiteit ........................................................65<br />
Neurobiologie .....................................................................................................68<br />
Wet<strong>en</strong>schapscommunicatie .....................................................................................70<br />
Alle period<strong>en</strong>, cursuss<strong>en</strong> niveau 3 ................................................................................73<br />
Afstudeeropdracht (scriptiecursus) ............................................................................73<br />
Onderzoeksproject (scriptiecursus gecombineerd met onderzoek) ......................................75<br />
Periode 1, niveau 3 cursuss<strong>en</strong> ....................................................................................77<br />
Biodiversiteit <strong>en</strong> landschap .....................................................................................77<br />
Bio-ethiek ..........................................................................................................80<br />
Endocrinologie ....................................................................................................82<br />
Gedragsecologie..................................................................................................85<br />
G<strong>en</strong>oombiologie ..................................................................................................87<br />
Landschapsecologie <strong>en</strong> natuurbeheer (GEO) ...............................................................89<br />
Paleoklimatologie-paleoecologie (AW) .......................................................................91<br />
Periode 2, niveau 3 cursuss<strong>en</strong> ....................................................................................93<br />
Computationele biologie .........................................................................................93<br />
Mari<strong>en</strong>e wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> 2: ‘Oceans of the future’ ..........................................................95<br />
Milieuverandering door de tijd ..................................................................................97<br />
Oriëntatie op de communicatieve <strong>en</strong> educatieve praktijk (OCEP) ...................................... 100<br />
Tropische ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> klimaat .......................................................................... 103<br />
Wet<strong>en</strong>schapper in beleid ...................................................................................... 106<br />
Periode 3, niveau 3 cursuss<strong>en</strong> .................................................................................. 108<br />
Eukaryote microbiologie ....................................................................................... 108<br />
Moleculaire <strong>en</strong> cellulaire biologie ............................................................................ 110<br />
Ontwikkelingsbiologie <strong>en</strong> g<strong>en</strong>etica ........................................................................... 112<br />
Oriëntatie op de communicatieve <strong>en</strong> educatieve praktijk (OCEP) ...................................... 100<br />
Plant<strong>en</strong>, adaptatie <strong>en</strong> afweer ................................................................................. 114<br />
Wet<strong>en</strong>schapper in advies ..................................................................................... 117<br />
Paleo-oceanografie (AW) ..................................................................................... 119<br />
Sedim<strong>en</strong>tatie, fauna <strong>en</strong> klimaat (AW) ....................................................................... 121<br />
Periode 4, niveau 3 cursuss<strong>en</strong> .................................................................................. 123<br />
Aquatische ecologie ............................................................................................ 123<br />
Cognitie <strong>en</strong> gedrag ............................................................................................. 125<br />
Geschied<strong>en</strong>is <strong>en</strong> wijsbegeerte van de biologie ............................................................ 128<br />
Immunobiologie ................................................................................................. 130<br />
Veldwerk 2 - Pyr<strong>en</strong>eeën (AW) ................................................................................ 132
INLEIDING<br />
In het eerste <strong>jaar</strong> van de bacheloropleiding <strong>Biologie</strong> heb je met veel<br />
deelgebied<strong>en</strong> van de biologie k<strong>en</strong>nis gemaakt. In <strong>jaar</strong> 2 <strong>en</strong> 3 ga je jezelf meer<br />
verdiep<strong>en</strong> in bepaalde specialisaties binn<strong>en</strong> de biologie. In de eerste<br />
cursusperiode van het tweede <strong>jaar</strong> volg je cursuss<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> verdiep<strong>en</strong>d niveau<br />
(niveau 2). In periode 2 volg je de voor alle stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> verplichte cursus<br />
Toegepaste biostatistiek.<br />
Het onderwijs op niveau 2 geeft je de geleg<strong>en</strong>heid om je te oriënter<strong>en</strong> op e<strong>en</strong><br />
biologische richting waarin je je daarna kunt specialiser<strong>en</strong>. Voor het volg<strong>en</strong> van<br />
niveau 3 cursuss<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> niveau 2 cursuss<strong>en</strong> als ingangseis verplicht word<strong>en</strong><br />
gesteld. In andere gevall<strong>en</strong> kan het w<strong>en</strong>selijk zijn dat je e<strong>en</strong> niveau 2 cursus<br />
hebt gevolgd als voorbereiding op e<strong>en</strong> niveau 3 cursus. Om welke cursuss<strong>en</strong> dit<br />
gaat, kun je lez<strong>en</strong> bij de cursusbeschrijving<strong>en</strong> in deze gids. De<br />
cursusbeschrijving<strong>en</strong> in deze gids vind je ook op het web in de universitaire<br />
onderwijscatalogus. Deze onderwijscatalogus kun je bereik<strong>en</strong> via HOSIRIS-stud<strong>en</strong>tH<br />
als je als stud<strong>en</strong>t ingeschev<strong>en</strong> b<strong>en</strong>t bij de <strong>Universiteit</strong> Utrecht of via de op<strong>en</strong>bare<br />
versie op<br />
https://www.osiris.universiteitutrecht.nl/osistu_ospr/OnderwijsCatalogus.do H<br />
Behalve e<strong>en</strong> oriënter<strong>en</strong>de functie heeft het niveau 2 onderwijs nog twee andere<br />
doelstelling<strong>en</strong>. Tijd<strong>en</strong>s deze cursuss<strong>en</strong> maak je k<strong>en</strong>nis, meer dan in het eerste<br />
<strong>jaar</strong>, met de onderzoekscyclus. Daarnaast bekwaam je je verder in e<strong>en</strong> aantal<br />
(academische) vaardighed<strong>en</strong> voor het vervolg van je studie <strong>en</strong> daarna.<br />
In de eerste periode van <strong>jaar</strong> 2 volg je twee niveau 2 cursuss<strong>en</strong>, daarna kies je<br />
in de major biologie keuzecursuss<strong>en</strong> op verdiep<strong>en</strong>d (niveau 2) <strong>en</strong>/of gevorderd<br />
niveau (niveau 3). E<strong>en</strong> deel van <strong>jaar</strong> 2 <strong>en</strong>/of <strong>jaar</strong> 3 mag je bested<strong>en</strong> aan<br />
cursuss<strong>en</strong> bij andere opleiding<strong>en</strong>. Dit noem<strong>en</strong> we de profileringsruimte (zie<br />
verder bladzijde 3). De bacheloropleiding sluit je af met de afstudeeropdracht.<br />
Deze bestaat naar keuze uit de scriptiecursus (7½ stp) of het onderzoeksproject<br />
gecombineerd met de scriptiecursus (sam<strong>en</strong> 15 stp).<br />
Het onderwijs van niveau 2 <strong>en</strong> 3 is georganiseerd in ‘studiepad<strong>en</strong>’. Deze<br />
vergemakkelijk<strong>en</strong> het kiez<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>hang<strong>en</strong>d pakket van cursuss<strong>en</strong> in<br />
e<strong>en</strong> richting van de <strong>Biologie</strong>. Met het kiez<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> studiepad kun je je goed<br />
voorbereid<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> masterprogramma. Je hoeft je echter bij je keuze van de<br />
cursuss<strong>en</strong> niet (strikt) te houd<strong>en</strong> aan cursuss<strong>en</strong> van één studiepad.<br />
Het departem<strong>en</strong>t <strong>Biologie</strong> garandeert haar stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> na het behal<strong>en</strong> van het<br />
bachelordiploma e<strong>en</strong> plaats in e<strong>en</strong> van haar masterprogramma’s.<br />
Hoe de kans<strong>en</strong> van stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> bachelordiploma zijn op de arbeidsmarkt,<br />
is nog niet goed bek<strong>en</strong>d.<br />
1
HET STUDIEPUNT BIOLOGIE<br />
Het studiepunt <strong>Biologie</strong> is onderdeel van de afdeling Onderwijs- <strong>en</strong><br />
stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>zak<strong>en</strong> van de faculteit Bètawet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>. Het studiepunt is het<br />
aanspreekpunt voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> medewerkers over de<br />
bacheloropleiding biologie.<br />
Studiepunt <strong>Biologie</strong><br />
Buys Ballotlaboratorium (kamer 1.24)<br />
Princetonplein 5, 3584 CC Utrecht<br />
mw. S. (Suzanne) Kollar <strong>en</strong> mw Y. (Yvonne) de Jong<br />
tel. 030-253 1858<br />
fax 030-253 6535<br />
e-mail: Hstudiepunt.bio@uu.nl<br />
Het studiepunt <strong>Biologie</strong> is voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van maandag tot <strong>en</strong> met vrijdag<br />
geop<strong>en</strong>d van 10.00-15.30 uur.<br />
Ook voor telefonische inlichting<strong>en</strong> (030-253 1858) kun je alle<strong>en</strong> dan terecht.<br />
Correspond<strong>en</strong>tie voor de exam<strong>en</strong>commissie biologie kun je ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s stur<strong>en</strong><br />
naar het studiepunt <strong>Biologie</strong>.<br />
Studieadviseur voor de bacheloropleiding<br />
Mw.dr. I. (Isolde) d<strong>en</strong> Tonkelaar, BBL, kamer 1.83<br />
e-mail: Hstudieadviseur.bio@uu.nl<br />
spreekur<strong>en</strong>:<br />
maandag <strong>en</strong> donderdag van 11.00-12.00 uur, op afspraak<br />
maandag <strong>en</strong> donderdag van 12.30-13.30 uur, op<strong>en</strong> spreekuur<br />
Je maakt je afspraak via het studiepunt (zie hieronder)<br />
Vertrouw<strong>en</strong>spersoon <strong>en</strong> klacht<strong>en</strong>coördinator<br />
mw.dr. S. (Shirrinka) Goubitz, BBL kamer 1.19, tel. 030-253 1858<br />
e-mail: Hs.goubitz@uu.nlH<br />
Coördinator/manager bacheloropleiding biologie<br />
dr. A.J.M. (Ton) Peeters<br />
Kruytgebouw, kamer Z407<br />
e-mail: a.j.m.peeters@uu.nl<br />
Iedere biologiestud<strong>en</strong>t wordt dring<strong>en</strong>d verzocht om verandering of beëindiging<br />
van de studie, langdurige studieonderbreking e.d. aan het studiepunt <strong>Biologie</strong><br />
door te gev<strong>en</strong>.<br />
2
HET ONDERWIJS VAN JAAR 2 EN 3 VAN DE<br />
BACHELOROPLEIDING BIOLOGIE<br />
De bacheloropleiding biologie heeft e<strong>en</strong> omvang van 180 EC-studiepunt<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
1FF<br />
bestaat uit de major biologie <strong>en</strong> e<strong>en</strong> vrij deel, de profileringsruimte. Het<br />
programma van de opleiding <strong>en</strong> de bijbehor<strong>en</strong>de regeling<strong>en</strong> staan beschrev<strong>en</strong> in<br />
de Onderwijs- <strong>en</strong> Exam<strong>en</strong>regeling<strong>en</strong> (OER). De OER wordt elk <strong>jaar</strong> opnieuw<br />
herzi<strong>en</strong> <strong>en</strong> is te vind<strong>en</strong> op de website: http://www.uu.nl/stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>/biologie H<br />
Onder ‘naslag <strong>en</strong> regeling<strong>en</strong>’ .<br />
Het programma van de opleiding<br />
De opleiding bestaat uit e<strong>en</strong> major (135 studiepunt<strong>en</strong>, stp) <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
profileringsruimte (45 stp) gevuld met cursuss<strong>en</strong> van elk 7½ stp of e<strong>en</strong> veelvoud<br />
daarvan op drie niveaus. Die van <strong>jaar</strong> 1 zijn alle van niveau 1(inleid<strong>en</strong>d), de<br />
cursuss<strong>en</strong> van <strong>jaar</strong> 2 <strong>en</strong> 3 hebb<strong>en</strong> het label niveau 2 (verdiep<strong>en</strong>d) of niveau 3<br />
(gevorderd). De cursuss<strong>en</strong> die tot de major biologie hor<strong>en</strong>, staan vermeld in de<br />
OER. De beschrijving van deze cursuss<strong>en</strong> vind je in deze studiegids <strong>en</strong> in de<br />
onderwijscatalogus op het web. Cursuss<strong>en</strong>, die niet in de OER van <strong>Biologie</strong> staan<br />
<strong>en</strong> die je volgt bij andere opleiding<strong>en</strong>, br<strong>en</strong>g je onder in de profileringsruimte van<br />
je bachelorprogramma.<br />
De major biologie bestaat uit 18 cursuss<strong>en</strong> van 7½ stp. Hiervan zijn er 10 (75<br />
stp) verplicht. Dit zijn:<br />
- alle 8 vakk<strong>en</strong> van het eerste <strong>jaar</strong> (niveau 1), sam<strong>en</strong> 60 stp,<br />
- de cursus Toegepaste biostatistiek (niveau 2), 7½ stp, <strong>en</strong><br />
- de Afstudeeropdracht (niveau 3), 7½ stp.<br />
De Afstudeeropdracht kun je volg<strong>en</strong> als Scriptiecursus (7½ stp) of als het<br />
Onderzoeksproject (15 stp, waarvan 7½ stp als Scriptiecursus <strong>en</strong> 7½ stp, het<br />
onderzoeksdeel, als e<strong>en</strong> keuzecursus van de major (zie onder).<br />
De overige 8 cursuss<strong>en</strong> (60 stp) van de major zijn keuzecursuss<strong>en</strong> die in de OER<br />
staan <strong>en</strong> in deze gids zijn beschrev<strong>en</strong>.<br />
Voor het volg<strong>en</strong> van deze 8 cursuss<strong>en</strong> geld<strong>en</strong> e<strong>en</strong> aantal regels:<br />
- je volgt t<strong>en</strong>minste 2 keuzecursuss<strong>en</strong> (15 stp) op niveau 2,<br />
- je volgt t<strong>en</strong>minste 4 keuzecursuss<strong>en</strong> (30 stp) op niveau 3,<br />
- voor de overige 2 keuzecursuss<strong>en</strong> (15 stp) b<strong>en</strong> je vrij om te kiez<strong>en</strong> uit de lijst<br />
van niveau 2 <strong>en</strong> 3 cursuss<strong>en</strong> van de major (uit de gids).<br />
In totaal moet je in de major dus t<strong>en</strong>minste 5 niveau 3 cursuss<strong>en</strong> (inclusief de<br />
Scriptiecursus).<br />
Je kunt in de profileringsruimte (zie onder) ook kiez<strong>en</strong> uit de lijst van<br />
keuzecursuss<strong>en</strong> van de major van biologie.<br />
1 E<strong>en</strong> EC-studiepunt, afgekort als stp, is 28 uur studie (ECTS is de afkorting van<br />
European Credit Transfer System)<br />
3
De profileringsruimte<br />
In de bacheloropleiding biologie heb je e<strong>en</strong> profileringsruimte van 45 stp (6<br />
cursuss<strong>en</strong> van 7½ stp). De cursuss<strong>en</strong> in deze ruimte kun je zowel buit<strong>en</strong> als<br />
binn<strong>en</strong> de bacheloropleiding biologie kiez<strong>en</strong>. Alle cursuss<strong>en</strong> van de <strong>Universiteit</strong><br />
Utrecht vind je in de universitaire onderwijscatalogus (via HOSIRIS-stud<strong>en</strong>t of via<br />
de op<strong>en</strong>bare versie<br />
op Hhttps://www.osiris.universiteitutrecht.nl/osistu_ospr/OnderwijsCatalogus.do H<br />
T<strong>en</strong>minste twee cursuss<strong>en</strong> (15 stp) van de profileringruimte moet<strong>en</strong> bestaan uit<br />
cursuss<strong>en</strong> op niveau 2 of 3.<br />
Minor<br />
E<strong>en</strong> minor is e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>hang<strong>en</strong>d pakket cursuss<strong>en</strong>, dat je in je profileringsruimte<br />
kunt volg<strong>en</strong>. Je kunt e<strong>en</strong> minor bij e<strong>en</strong> andere bacheloropleiding volg<strong>en</strong>. E<strong>en</strong><br />
steeds groter aantal bacheloropleiding<strong>en</strong> bied<strong>en</strong> complete minorprogramma’s<br />
aan. Wil je bij e<strong>en</strong> andere opleiding of bij <strong>Biologie</strong> zelf je minorprogramma<br />
sam<strong>en</strong>stell<strong>en</strong>, dan moet je daarvoor bij de exam<strong>en</strong>commissie van die opleiding<br />
toestemming vrag<strong>en</strong>. Die commissie bepaalt dan of je gekoz<strong>en</strong> pakket cursuss<strong>en</strong><br />
voldoet aan de eis<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> minor: voldo<strong>en</strong>de omvang (30 stp), sam<strong>en</strong>hang <strong>en</strong><br />
niveau (t<strong>en</strong>minste 7½ stp op niveau 2).<br />
Informatie over minorprogramma’s van andere Utrechtse opleiding<strong>en</strong> kun je<br />
vind<strong>en</strong> via de minorsite:<br />
www.uu.nl/NL/onderwijs/hetonderwijsaanbod/minor/Pages/default.aspxH<br />
Sam<strong>en</strong>vatting<br />
Major biologie (135 stp):<br />
t<strong>en</strong>minste:<br />
a niveau 1: 60 stp in <strong>jaar</strong> 1 8 cursuss<strong>en</strong><br />
b niveau 2: 22,5 stp 3 cursuss<strong>en</strong>, waaronder Toegepaste biostatistiek<br />
c niveau 3: 37,5 stp 5 cursuss<strong>en</strong>, waaronder de Scriptiecursus (7½ stp)<br />
d niveau 2 e/o 3: 15 stp 2 cursuss<strong>en</strong><br />
Onderzoeksproject (15 stp): helft valt onder c, andere helft valt onder d<br />
Profileringsruimte (45 stp)<br />
niveau 2: 15 stp 2 cursuss<strong>en</strong><br />
niv. 1, 2 e/o 3: 30 stp<br />
4 cursuss<strong>en</strong><br />
Minor ( is 30 stp van de profileringsruimte)<br />
niveau 2: 7,5 stp t<strong>en</strong>minste 1 cursus op niveau 2<br />
niv. 1, 2 e/o 3: 22,5 stp<br />
3 cursuss<strong>en</strong><br />
Major <strong>en</strong> profileringsruimte sam<strong>en</strong>: t<strong>en</strong>minste 45 stp moet zijn op niveau 3.<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
In het eerste studie<strong>jaar</strong> besteed je veel aandacht aan (academische)<br />
vaardighed<strong>en</strong> die je (later) nodig hebt in het vervolg van je studie <strong>en</strong> daarna. In<br />
<strong>jaar</strong> 2 <strong>en</strong> 3 wordt deze vaardighed<strong>en</strong>lijn voortgezet. Welke vaardigheid(hed<strong>en</strong>) in<br />
e<strong>en</strong> cursus speciaal aandacht krijg<strong>en</strong>, kun je lez<strong>en</strong> bij de cursusbeschrijving<strong>en</strong> in<br />
het tweede deel van deze studiegids.<br />
4
Cursuss<strong>en</strong> buit<strong>en</strong> de opleiding <strong>Biologie</strong><br />
Als je (in de profileringsruimte) onderwijs bij e<strong>en</strong> andere opleiding aan de<br />
<strong>Universiteit</strong> Utrecht (UU) of daarbuit<strong>en</strong> volgt, dan kun je in die periode (of<br />
timeslot) ge<strong>en</strong> onderwijs van <strong>Biologie</strong> zelf volg<strong>en</strong>. In het biologierooster is ge<strong>en</strong><br />
ruimte gereserveerd om daarbuit<strong>en</strong> onderwijs te volg<strong>en</strong>. De bachelorcursuss<strong>en</strong><br />
aan de UU zijn alle in dezelfde 4 cursusperiod<strong>en</strong> geroosterd. Bij andere<br />
universiteit<strong>en</strong> geld<strong>en</strong> andere period<strong>en</strong>.<br />
Voor het volg<strong>en</strong> van cursuss<strong>en</strong> buit<strong>en</strong> de <strong>Universiteit</strong> Utrecht moet je vóóraf<br />
toestemming vrag<strong>en</strong> aan de exam<strong>en</strong>commissie door middel van e<strong>en</strong> e-mail naar<br />
studiepunt.bio@uu.nl<br />
Cursuss<strong>en</strong> bij buit<strong>en</strong>landse universiteit<strong>en</strong> kun je het beste met behulp van het<br />
internet zoek<strong>en</strong> via:<br />
http://www.uu.nl/nl/informatie/stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>/onderwijs/studer<strong>en</strong>buit<strong>en</strong>land/Pages/d<br />
efault.aspx<br />
In het ERASMUS uitwisselingsprogramma kun je aan veel Europese universiteit<strong>en</strong><br />
cursuss<strong>en</strong> volg<strong>en</strong> zonder dat je daarvoor extra collegegeld moet betal<strong>en</strong>. Ook<br />
zijn structurele uitwisselingsprogramma’s opgezet met <strong>en</strong>kele buit<strong>en</strong>landse<br />
universiteit<strong>en</strong> in Japan, Canada, Australië <strong>en</strong> de VS.<br />
Begin tijdig met het plann<strong>en</strong> van vakk<strong>en</strong> die je buit<strong>en</strong> de eig<strong>en</strong> opleiding wilt<br />
volg<strong>en</strong>! Houd er rek<strong>en</strong>ing mee, dat:<br />
─ de onderwijsperiodes <strong>en</strong> inschrijfprocedures bij andere onderwijsinstelling<strong>en</strong><br />
vaak niet overe<strong>en</strong>kom<strong>en</strong> met die van de UU <strong>en</strong> dat je daardoor<br />
studievertraging kunt oplop<strong>en</strong>,<br />
─ cursuss<strong>en</strong> die je buit<strong>en</strong> <strong>Biologie</strong> wilt volg<strong>en</strong>, in e<strong>en</strong> vrij vroeg stadium al vol<br />
kunn<strong>en</strong> zitt<strong>en</strong>,<br />
─ er ingangseis<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> zijn om e<strong>en</strong> cursus te mog<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>.<br />
Het rooster<br />
Het <strong>jaar</strong>rooster bestaat uit vier onderwijsperiod<strong>en</strong> van elk 10 wek<strong>en</strong>. In elke<br />
periode volg je, om de 60 studiepunt<strong>en</strong> per studie<strong>jaar</strong> te hal<strong>en</strong>, twee cursuss<strong>en</strong>.<br />
Het is niet mogelijk <strong>en</strong> ook niet toegestaan, om bij <strong>Biologie</strong> meer dan twee<br />
cursuss<strong>en</strong> tegelijk in één periode te volg<strong>en</strong>. Red<strong>en</strong> hiervan is dat <strong>Biologie</strong> 2<br />
timeslotcombinaties voor elke cursus gebruikt <strong>en</strong> vanwege overlap.<br />
E<strong>en</strong> timeslot bestaat uit e<strong>en</strong> aantal halve dag<strong>en</strong> van de week waarin de cursus<br />
wordt gegev<strong>en</strong>.<br />
Er zijn 4 timeslots:<br />
A: op maandagmorg<strong>en</strong> <strong>en</strong> wo<strong>en</strong>sdagmorg<strong>en</strong>,<br />
B: op dinsdagmorg<strong>en</strong> <strong>en</strong> donderdagmiddag,<br />
C: op maandag- <strong>en</strong> dinsdagmiddag <strong>en</strong> op donderdagocht<strong>en</strong>d,<br />
D: op wo<strong>en</strong>sdagmiddag <strong>en</strong> de vrijdagmorg<strong>en</strong> <strong>en</strong> middag .<br />
De cursuss<strong>en</strong> van <strong>Biologie</strong> word<strong>en</strong>, op e<strong>en</strong> paar uitzondering<strong>en</strong> na, gegev<strong>en</strong> in de<br />
timeslotcombinaties A+D (maandagmorg<strong>en</strong>, wo<strong>en</strong>sdag <strong>en</strong> vrijdag) <strong>en</strong> B+C<br />
(maandagmiddag, dinsdag <strong>en</strong> donderdag).<br />
In e<strong>en</strong> onderwijsperiode kun je bij biologie twee cursuss<strong>en</strong> tegelijk volg<strong>en</strong>, de<br />
<strong>en</strong>e in timeslot A+D, de andere in timeslot B+C.<br />
In het studie<strong>jaar</strong> 2012-’13 beginn<strong>en</strong> de cursuss<strong>en</strong> op maandag 3 september.<br />
De indeling van de onderwijsperiod<strong>en</strong> is als volgt:<br />
5
periode 1:<br />
van maandag 3 september tot <strong>en</strong> met vrijdag 9 november;<br />
op donderdag 3 <strong>en</strong> vrijdag 4 januari ’13 (aan het eind van de<br />
kerstvakantie) zijn de herkansingstoets<strong>en</strong> van de cursuss<strong>en</strong> uit<br />
periode 1.<br />
periode 2: van maandag 12 november ’12 tot <strong>en</strong> met vrijdag 1 februari ‘13,<br />
de kerstvakantie is van zaterdag 22 december ’11 tot maandag 7<br />
januari ‘13,<br />
op donderdag 18 <strong>en</strong> vrijdag 19 april ’13 zijn de herkansingstoets<strong>en</strong><br />
van de cursuss<strong>en</strong> uit periode 2.<br />
periode 3: van maandag 4 februari tot <strong>en</strong> met vrijdag 12 april ’13.<br />
van maandag 15 april tot <strong>en</strong> met vrijdag 19 april ge<strong>en</strong> onderwijs,<br />
op donderdag 4 <strong>en</strong> vrijdag 5 juli zijn herkansingstoets<strong>en</strong> van de<br />
cursuss<strong>en</strong> uit periode 3.<br />
periode 4: van maandag 22 april tot <strong>en</strong> met vrijdag 28 juni ‘13,<br />
Op maandag 19 <strong>en</strong> dinsdag 20 augustus ’13 zijn de<br />
herkansingstoets<strong>en</strong> van de cursuss<strong>en</strong> van periode 4.<br />
`<br />
LET OPFF<br />
2<br />
FF:<br />
voor als je voor e<strong>en</strong> cursus e<strong>en</strong> onvoldo<strong>en</strong>de eindcijfer haalt:<br />
1. Is je eindcijfer voor de cursus lager dan 4.0 (dus 3,9 <strong>en</strong> lager), dan mag je<br />
niet meedo<strong>en</strong> aan de herkansingstoets<strong>en</strong>!<br />
2. Als je na het aflegg<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> herkansingstoets nog ge<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de<br />
eindcijfer (5,5 <strong>en</strong> hoger) voor de cursus hebt gehaald, vervall<strong>en</strong> alle<br />
deelcijfers van de betreff<strong>en</strong>de cursus, ook de ev<strong>en</strong>tueel behaalde voldo<strong>en</strong>de<br />
deelcijfers.<br />
E<strong>en</strong> verplichte cursus moet je het studie<strong>jaar</strong> daarop overdo<strong>en</strong> of, als het e<strong>en</strong><br />
keuzecursus betreft, kun je e<strong>en</strong> andere kiez<strong>en</strong>. Je kunt je onvoldo<strong>en</strong>de dus<br />
niet wegwerk<strong>en</strong> door in het volg<strong>en</strong>de studie<strong>jaar</strong> alle<strong>en</strong> deel te nem<strong>en</strong> aan de<br />
herkansingstoets(<strong>en</strong>).<br />
Als je vanwege e<strong>en</strong> aantoonbare overmachtsituatie (bijvoorbeeld je b<strong>en</strong>t/was<br />
ziek) niet in staat b<strong>en</strong>t of niet in staat b<strong>en</strong>t geweest tot het aflegg<strong>en</strong> van<br />
maximaal één deeltoets per cursus, dan mag je alsnog aan de herkansingstoets<br />
deelnem<strong>en</strong>, mits:<br />
1. je de overmachtsituatie zo snel mogelijk (voor of na) de toets die je hebt<br />
gemist, hebt gemeld bij het studiepunt <strong>Biologie</strong>. Ingeval van ziekte moet je<br />
e<strong>en</strong> doktersverklaring inlever<strong>en</strong>.<br />
2. De herkansingstoets wordt e<strong>en</strong>maal gegev<strong>en</strong>. Mis je deze, om welke red<strong>en</strong><br />
dan ook, dus ook door overmacht, dan is er niet nog e<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>de<br />
inhaalmogelijkheid.<br />
2 Deze punt<strong>en</strong> zijn opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in de Onderwijs- <strong>en</strong> Exam<strong>en</strong>Regeling (OER) van de<br />
bacheloropleiding <strong>Biologie</strong> 2012-‘13 (zie website).<br />
6
DE CURSUSSEN VAN NIVEAU 2<br />
De cursuss<strong>en</strong> op niveau 2 (verdiep<strong>en</strong>d) gev<strong>en</strong> je e<strong>en</strong> oriëntatie op <strong>en</strong> verdieping<br />
in deelgebied<strong>en</strong> van de <strong>Biologie</strong>. Je doet in deze cursuss<strong>en</strong> onderzoekservaring<br />
op, past onderdel<strong>en</strong> van de empirische cyclus toe <strong>en</strong> ontwikkel je e<strong>en</strong>voudige<br />
biologische concept<strong>en</strong>. Daarbij maak je gebruik van wet<strong>en</strong>schappelijke literatuur.<br />
We verwacht<strong>en</strong> van je dat je leert argum<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> over biologischmaatschappelijke<br />
problem<strong>en</strong>, kritisch leert analyser<strong>en</strong> <strong>en</strong> leert reflecter<strong>en</strong> op je<br />
eig<strong>en</strong> functioner<strong>en</strong> <strong>en</strong> studievoortgang.<br />
De BLAUW gemarkeerde cursuss<strong>en</strong> in onderstaande overzicht<strong>en</strong> zijn cursuss<strong>en</strong><br />
die voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> tot <strong>en</strong> met cohort 2009-’10 geld<strong>en</strong> als behor<strong>en</strong>d tot de<br />
keuzecursuss<strong>en</strong> van de major <strong>Biologie</strong>. Voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die met de studie zijn<br />
begonn<strong>en</strong> in het studie<strong>jaar</strong> 2010-’11 <strong>en</strong> later zijn het cursuss<strong>en</strong> die<br />
ondergebracht word<strong>en</strong> in de profileringsruimte, niet meer in de major (Zie OER<br />
2011-’12)<br />
Overzicht van de niveau 2 cursuss<strong>en</strong> in 2012-‘13<br />
periode 1<br />
CURSUSSEN timeslot stp opmerking<strong>en</strong><br />
De Cel (B-B3CEL09) A+D 7½<br />
Plant<strong>en</strong>fysiologie (B-B2PLFY09) A+D 7½<br />
Theoretische ecologie (B-<br />
B2THEC05)<br />
Mari<strong>en</strong>e wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> 1<br />
(B-B2MSCI07)<br />
Microbiële interacties<br />
(B-B2MINT10)<br />
A+D<br />
B+C<br />
B+C<br />
7½<br />
7½<br />
7½<br />
Ontwikkelingsbiologie (B-B2OBI07) B+C 7½<br />
periode 2<br />
G<strong>en</strong>therapie, kanker <strong>en</strong> aids<br />
(B-B2GKA05)<br />
Toegepaste biostatistiek<br />
(B-B2TBS05)<br />
Gedragsbiologie (B-B2GEBI05) B+C 7½<br />
Metabolisme B+C 7½<br />
periode 3<br />
Didactiek (B-B2DIDA09) A+D 7½<br />
Toxicologie (B-B2TOX05) A+D 7½<br />
Evolutie (B-B2EVO09) B+C 7½<br />
Paleoecologie (B-B2PALE09) B+C 7½<br />
A+D 7½ volg<strong>en</strong> in <strong>jaar</strong> 3<br />
A+D 7½ Verplicht in <strong>jaar</strong> 2!!<br />
7
profileringscursuss<strong>en</strong>:<br />
Evolutie <strong>en</strong> ecologie (AW) (GEO2-<br />
1215)<br />
Sedim<strong>en</strong>taire system<strong>en</strong> (AW)<br />
(GEO2-1208)<br />
periode 4<br />
A<br />
C<br />
7½<br />
7½<br />
De Cel (B-B3CEL09) A+D 7½<br />
Neurobiologie (B-B2NEUR10) A+D 7½<br />
Natuurbehoud, duurzaamheid <strong>en</strong><br />
plant<strong>en</strong>diversiteit (B-B2NADU11)<br />
Wet<strong>en</strong>schapscommunicatie (B-<br />
B2WECO09)<br />
B+C<br />
B+C<br />
7½<br />
7½<br />
inschrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> plaatsing via<br />
Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong><br />
Inschrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> plaatsing via<br />
Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong><br />
Uitsluiting<strong>en</strong><br />
E<strong>en</strong> aantal niveau 2 cursuss<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> veel overlap met ‘oude’ cursuss<strong>en</strong>. Het is<br />
daarom niet toegestaan om de huidige cursus te volg<strong>en</strong> als je de ‘oude’ al hebt<br />
afgerond. Hieronder staan deze cursuss<strong>en</strong> g<strong>en</strong>oemd met de nam<strong>en</strong> van de<br />
cursus die ze vervang<strong>en</strong>.<br />
Huidige cursus<br />
De Cel<br />
Niet toegestaan als je hebt<br />
gevolgd:<br />
Celbiologie<br />
Microbiologie Moleculaire microbiologie 1<br />
Mari<strong>en</strong>e wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> 1<br />
Microbiële interacties<br />
Neurowet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> (BMW)<br />
Paleoecologie<br />
Mari<strong>en</strong>e ecologie<br />
Plant-microbe interacties<br />
Neurobiologie (Biol)<br />
Paleobiologie van Plant<strong>en</strong><br />
8
DE CURSUSSEN VAN NIVEAU 3<br />
De niveau 3 cursuss<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> je door e<strong>en</strong> breed aanbod van cursuss<strong>en</strong> de<br />
mogelijkheid om e<strong>en</strong> verantwoorde keuze te mak<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> masterprogramma.<br />
Op niveau 3 werk je vrijwel uitsluit<strong>en</strong>d met primaire literatuur op het vakgebied<br />
van e<strong>en</strong> onderzoeksgroep. Je neemt dan in de vorm van kleine project<strong>en</strong> actief<br />
deel aan het universitaire onderzoek.<br />
In de niveau 3 cursuss<strong>en</strong> leer je:<br />
─ Integrer<strong>en</strong> / synthetiser<strong>en</strong>, dat wil zegg<strong>en</strong> voorspell<strong>en</strong> op basis van theorie;<br />
zicht krijg<strong>en</strong> op sam<strong>en</strong>hang tuss<strong>en</strong> bestudeerde vakk<strong>en</strong> <strong>en</strong> theorieën; theorie<br />
toepass<strong>en</strong>; aanzet tot specialisatie; vaardighed<strong>en</strong> <strong>en</strong> k<strong>en</strong>nis toepass<strong>en</strong> bij e<strong>en</strong><br />
biologische vraagstelling.<br />
─ Wet<strong>en</strong>schappelijk <strong>en</strong> conceptueel d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>: specifieke method<strong>en</strong> <strong>en</strong> techniek<strong>en</strong><br />
toepass<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> bijdrage lever<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong> onderzoeksvraagstelling,<br />
ontwerp<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitvoer<strong>en</strong> van experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, in sam<strong>en</strong>hang evaluer<strong>en</strong> van<br />
wet<strong>en</strong>schappelijk informatie over hetzelfde onderwerp uit verschill<strong>en</strong>de<br />
bronn<strong>en</strong> <strong>en</strong> bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> vanuit verschill<strong>en</strong>de wet<strong>en</strong>schappelijke theorieën <strong>en</strong><br />
perspectiev<strong>en</strong>.<br />
Voor e<strong>en</strong> aantal niveau 3 cursuss<strong>en</strong> is ‘voork<strong>en</strong>nis’ nodig. Voor die cursuss<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> ingangseis<strong>en</strong> gesteld. Die voork<strong>en</strong>nis doe je voor e<strong>en</strong> belangrijk deel op<br />
in je eerste studie<strong>jaar</strong> (dit is belangrijk voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van andere opleiding<strong>en</strong><br />
die bij <strong>Biologie</strong> cursus(s<strong>en</strong>) will<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>) of door het volg<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> of meer<br />
niveau 2 cursuss<strong>en</strong>. Bij de cursusbeschrijving<strong>en</strong> staat aangegev<strong>en</strong> wat de<br />
ingangseis<strong>en</strong> zijn.<br />
Overzicht van de niveau 3 cursuss<strong>en</strong> in 2012-‘13<br />
Cursuss<strong>en</strong> timeslot stp opmerking<strong>en</strong><br />
periode 1<br />
Biodiversiteit <strong>en</strong> landschap (B-B2BILA09) A t/m D 15<br />
Gedragsecologie (B-B3GECO09) A+D 7½<br />
G<strong>en</strong>oombiologie (B-B3GENB09) A+D 7½<br />
Bio-ethiek (B-B3BETH05) B+C 7½<br />
Endocrinologie (B-B3ENDO10) B+C 7½<br />
Afstudeeropdracht (scriptiecursus)<br />
(B-B3AFST05) zonder onderzoeksproject<br />
Onderzoeksproject(B-B3ONPR09) met<br />
afstudeeropdracht (scriptiecursus)<br />
Cursuss<strong>en</strong> voor profileringsruimte :<br />
A t/m D<br />
7½<br />
A t/m D 15<br />
Paleoklimatologie (GEO3-1329) A 7½<br />
Landschapsecologie <strong>en</strong> natuurbeheer<br />
(GEO3-2140)<br />
D<br />
7½<br />
alle<strong>en</strong> als 120 stp in<br />
de major <strong>Biologie</strong><br />
zijn behaald!!<br />
alle<strong>en</strong> als 120 stp in<br />
de major <strong>Biologie</strong><br />
zijn behaald!!<br />
inschrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> plaatsing<br />
via Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong><br />
inschrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> plaatsing<br />
via Geowet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong><br />
9
Introduction into Molecular Life Sci<strong>en</strong>ces<br />
(SK-BIMCLS)<br />
B+C<br />
7½<br />
inschrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> plaatsing<br />
via Scheikunde<br />
periode 2<br />
De wet<strong>en</strong>schapper in beleid (B-B3WBEL09) A+D 7½<br />
Milieuverandering<strong>en</strong> door de tijd/<br />
Environm<strong>en</strong>tal change (B-B3ENVCH)<br />
A+D<br />
Computationele biologie (B-B3..10) B+C 7½ nieuwe cursus<br />
7½<br />
Mari<strong>en</strong>e wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> 2 (B-B3MSCI05) B+C 7½<br />
Oriëntatie op de communicatieve <strong>en</strong><br />
educatieve praktijk (OCEP), (B-B3OCEP05)<br />
Tropische ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> klimaat<br />
(B-B3TREK11)<br />
B+C<br />
7½<br />
alle<strong>en</strong> in <strong>jaar</strong> 3,<br />
max. 20 deelnemers<br />
B+C 7½ nieuwe cursus<br />
Afstudeeropdracht (scriptiecursus)<br />
(B-B3AFST05) zonder onderzoeksproject<br />
Onderzoeksproject(B-B3ONPR09) met<br />
afstudeeropdracht (scriptiecursus)<br />
A t/m D<br />
7½<br />
A t/m D 15<br />
alle<strong>en</strong> als 120 stp in<br />
de major <strong>Biologie</strong><br />
zijn behaald!!<br />
alle<strong>en</strong> als 120 stp in<br />
de major <strong>Biologie</strong><br />
zijn behaald!!<br />
periode 3<br />
Eukaryote microbiologie (B-B3EUKA09) A+D 7½<br />
Wet<strong>en</strong>schapper in advies (B-B3WEAD09) A+D 7½<br />
Moleculaire <strong>en</strong> cellulaire biologie<br />
(B-B3MCB05)<br />
Ontwikkelingsbiologie <strong>en</strong> g<strong>en</strong>etica<br />
(B-B3OBG05)<br />
Oriëntatie op de communicatieve <strong>en</strong><br />
educatieve praktijk (OCEP),<br />
(B-B3OCEP05)<br />
Plant<strong>en</strong>, adaptatie <strong>en</strong> afweer (B-<br />
B3PLAA05)<br />
Afstudeeropdracht (scriptiecursus)<br />
(B-B3AFST05) zonder onderzoeksproject<br />
A+D<br />
B+C<br />
7½<br />
7½<br />
B+C 7½<br />
B+C<br />
A+D of<br />
B+C<br />
7½<br />
7½<br />
alle<strong>en</strong> in <strong>jaar</strong> 3,<br />
max. 20 deelnemers<br />
alle<strong>en</strong> als 120 stp in de major<br />
<strong>Biologie</strong> zijn behaald.<br />
Onderzoeksproject(B-B3ONPR09) met<br />
afstudeeropdracht (scriptiecursus)<br />
A t/m D 15<br />
alle<strong>en</strong> als 120 stp in de major<br />
<strong>Biologie</strong> zijn behaald.<br />
Cursuss<strong>en</strong> voor profileringsruimte :<br />
Paleo-oceanografie (AW) (GEO3-1318) A 7½<br />
Sedim<strong>en</strong>tatie, fauna <strong>en</strong> klimaat (AW)<br />
(GEO3-1319)<br />
C<br />
7½<br />
inschrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> plaatsing via<br />
Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong><br />
inschrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> plaatsing via<br />
Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong><br />
10
periode 4<br />
Cognitie <strong>en</strong> gedrag (B-B3CEG05) A+D 7½ Gaat mogelijk naar B+C<br />
Geschied<strong>en</strong>is <strong>en</strong> wijsbegeerte van de<br />
biologie (B-B3GESB05)<br />
A+D<br />
7½<br />
Immunobiologie (B-B3IMMB09) A+D 7½<br />
Aquatische ecologie (B-B3AQEC05), B+C 7½ max. 14 deelnemers<br />
Afstudeeropdracht (scriptiecursus)<br />
(B-B3AFST05) zonder onderzoeksproject<br />
A+D of<br />
B+C<br />
7½<br />
Alle<strong>en</strong> als 120 stp in de major<br />
<strong>Biologie</strong> zijn behaald.<br />
Onderzoeksproject(B-B3ONPR09) met<br />
afstudeeropdracht (scriptiecursus)<br />
A t/m D 15 Alle<strong>en</strong> als 120 stp in de major<br />
<strong>Biologie</strong> zijn behaald.<br />
Cursuss<strong>en</strong> voor profileringsruimte :<br />
Veldwerk Pyr<strong>en</strong>eeën (AW) A t/m D 15 Zie toelatingseis<strong>en</strong><br />
Uitsluiting<strong>en</strong><br />
E<strong>en</strong> aantal nieuwe niveau 3 cursuss<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> veel overlap met ‘oude’ cursuss<strong>en</strong>.<br />
Het is daarom niet toegestaan om de ‘nieuwe’ cursus te volg<strong>en</strong> als je de ‘oude’ al<br />
hebt afgerond. Hieronder staan deze cursuss<strong>en</strong> g<strong>en</strong>oemd met de nam<strong>en</strong> van de<br />
‘oude’ cursus die ze vervang<strong>en</strong>.<br />
Nieuwe cursus<br />
Niet toegestaan als je hebt<br />
gevolgd:<br />
Endocrinologie<br />
Endocrinologie <strong>en</strong> metabolisme<br />
Eukaryote microbiologie<br />
Moleculaire microbiologie 1 of<br />
Microbiologie (beide niveau 2)<br />
G<strong>en</strong>oombiologie<br />
Chromosoomorganisatie<br />
Gedragsecologie Gedragsecologie (niveau 2)<br />
Tropische ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> klimaat<br />
Wet<strong>en</strong>schapper in beleid<br />
Wet<strong>en</strong>schapper in advies<br />
Plant<strong>en</strong> <strong>en</strong> klimaatsverandering<strong>en</strong><br />
(niveau 2)<br />
Milieu, biologie <strong>en</strong> sam<strong>en</strong>leving<br />
De onderzoeker als adviseur<br />
11
TOELATING TOT JAAR 2 EN 3<br />
Verplichte volgorde toelating tot de cursuss<strong>en</strong><br />
Je kunt na je eerste <strong>jaar</strong> niet zonder meer beginn<strong>en</strong> aan de cursuss<strong>en</strong> van <strong>jaar</strong> 2.<br />
Eerst moet<strong>en</strong> van <strong>jaar</strong> 1 e<strong>en</strong> aantal cursuss<strong>en</strong> zijn gehaald. In de Onderwijs <strong>en</strong><br />
Exam<strong>en</strong>regeling (OER) van de bacheloropleiding <strong>Biologie</strong> (studie<strong>jaar</strong> 2012-’13),<br />
staan die regels beschrev<strong>en</strong>.<br />
De OER wordt steeds voor e<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>d studie<strong>jaar</strong> vastgesteld <strong>en</strong> zo nodig<br />
aangepast. Er verschijnt dus elk <strong>jaar</strong> e<strong>en</strong> nieuwe OER die de vorige vervangt. Je<br />
kunt de OER vind<strong>en</strong> op de website: Hwww.uu.nl/opleiding/studer<strong>en</strong>opleidingH<br />
In het artikel uit de OER dat de toelating tot het onderwijs van niveau 2 <strong>en</strong> 3<br />
regelt, staat:<br />
art. 4.2 – verplichte volgorde major<br />
1. Toegang tot de cursuss<strong>en</strong> van het verdiep<strong>en</strong>de niveau (niveau 2) van de<br />
opleiding heeft de stud<strong>en</strong>t die van het eerste <strong>jaar</strong> van de opleiding onderdel<strong>en</strong><br />
met e<strong>en</strong> studielast van t<strong>en</strong>minste 37,5 studiepunt<strong>en</strong> heeft behaald(t<strong>en</strong>minste<br />
5 cursuss<strong>en</strong>).<br />
2. Toegang tot de cursuss<strong>en</strong> van het gevorderde niveau (niveau 3) van de<br />
opleiding heeft de stud<strong>en</strong>t die van de keuzeonderdel<strong>en</strong> van de opleiding op<br />
verdiep<strong>en</strong>d niveau (niveau 2) van het 2 e <strong>jaar</strong> onderdel<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> studielast<br />
van t<strong>en</strong>minste 15 studiepunt<strong>en</strong> (twee cursuss<strong>en</strong>) heeft behaald.<br />
3. Toegang tot de afstudeeropdracht (scriptiecursus) heeft de stud<strong>en</strong>t die<br />
t<strong>en</strong>minste 120 studiepunt<strong>en</strong> van de major van de opleiding heeft afgerond<br />
met e<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de eindcijfer, waarvan het verplichte deel van de major (67,5<br />
studiepunt<strong>en</strong>) geheel moet zijn behaald. Cursuss<strong>en</strong> in de profileringsruimte<br />
tell<strong>en</strong> NIET mee!<br />
Je kunt dus pas aan niveau 3 cursuss<strong>en</strong> beginn<strong>en</strong> als je t<strong>en</strong>minste twee niveau 2<br />
keuzecursuss<strong>en</strong> hebt gevolgd <strong>en</strong> gehaald. Je begint daarom in je tweede<br />
studie<strong>jaar</strong> met het volg<strong>en</strong> van twee niveau 2 cursuss<strong>en</strong> in periode 1. In periode 2<br />
is de cursus Toegepaste biostatistiek voor alle stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> verplicht. Van de niveau<br />
3 cursuss<strong>en</strong> is de Afstudeeropdracht (scriptie) verplicht.<br />
6BHet kiez<strong>en</strong> van de niveau 2 <strong>en</strong> 3 cursuss<strong>en</strong><br />
Met het volg<strong>en</strong> van de niveau 2 <strong>en</strong> 3 keuzecursuss<strong>en</strong> bereid je je voor op e<strong>en</strong><br />
masterprogramma of op de arbeidsmarkt. Ideaal zou het zijn als je al vrij vroeg<br />
in je studie (aan het einde van het eerste <strong>jaar</strong>) weet of je <strong>en</strong> zo ja welk<br />
masterprogramma je na de bachelor wilt volg<strong>en</strong>. Dat vergemakkelijkt het kiez<strong>en</strong><br />
van cursuss<strong>en</strong>. Weet je aan het einde van het eerste <strong>jaar</strong> nog niet in welke<br />
richting van de biologie je je wilt specialiser<strong>en</strong>, dan kun je oriënter<strong>en</strong> door uit<br />
e<strong>en</strong> paar studiepad<strong>en</strong> niveau 2 cursuss<strong>en</strong> te kiez<strong>en</strong>.<br />
In de major <strong>Biologie</strong> zijn de keuzecursuss<strong>en</strong> ondergebracht in vier studiepad<strong>en</strong>.<br />
Deze studiepad<strong>en</strong> zijn gemaakt om richting te gev<strong>en</strong> aan je studie <strong>en</strong> daarbij het<br />
kiez<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>hang<strong>en</strong> pakket cursuss<strong>en</strong> te vergemakkelijk<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
(roostertechnisch) mogelijk te mak<strong>en</strong>.<br />
Bij het kiez<strong>en</strong> van de cursuss<strong>en</strong> in <strong>jaar</strong> 2 <strong>en</strong> 3 heb je veel vrijheid. Je kunt je<br />
specialiser<strong>en</strong> door alle cursuss<strong>en</strong> van één studiepad te volg<strong>en</strong>, maar je kunt ook<br />
e<strong>en</strong> combinatie mak<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> paar studiepad<strong>en</strong>. Als je je breed wilt oriënter<strong>en</strong>,<br />
bijvoorbeeld als je later de lerar<strong>en</strong>opleiding wilt volg<strong>en</strong>, dan kan het zelfs<br />
12
verstandig zijn om je niet aan e<strong>en</strong> studiepad te houd<strong>en</strong> maar cursuss<strong>en</strong> te kiez<strong>en</strong><br />
uit het hele aanbod.<br />
Wil je e<strong>en</strong> masterprogramma volg<strong>en</strong>, dan moet je bachelorprogramma daarop<br />
aansluit<strong>en</strong>. Het is echter niet zo dat je alle cursuss<strong>en</strong> van het voorbereid<strong>en</strong>de<br />
studiepad gevolgd moet hebb<strong>en</strong>. Je kunt uitgaan van 2 tot 3 cursuss<strong>en</strong> op niveau<br />
3 voor toelating tot de master.<br />
VOORLICHTING, AANMELDING EN PLAATSING<br />
Voorlichting<br />
In mei krijg<strong>en</strong> de eerste<strong>jaar</strong>s stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> algem<strong>en</strong>e studievoorlichting over de<br />
studiejar<strong>en</strong> 2 <strong>en</strong> 3 van de bacheloropleiding. De precieze data <strong>en</strong> tijd<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
per e-mail bek<strong>en</strong>d gemaakt. Tweede <strong>en</strong> derde<strong>jaar</strong>s stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn uiteraard ook<br />
welkom.<br />
Inschrijving cursuss<strong>en</strong> via OSIRIS-stud<strong>en</strong>t<br />
De inschrijving voor de cursuss<strong>en</strong> vindt plaats via OSIRIS-stud<strong>en</strong>t .<br />
De opgegev<strong>en</strong> inschrijfperiodes geld<strong>en</strong> voor alle bacheloropleiding<strong>en</strong> van de<br />
<strong>Universiteit</strong> Utrecht.<br />
Houd er rek<strong>en</strong>ing mee dat de cursuss<strong>en</strong> van <strong>Biologie</strong> al vol zijn bij de eerste<br />
inschrijvingsperiode. Dan is er ook GEEN na-inschrijving!<br />
Je aanmeld<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> na-inschrijving kun je do<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> e-mail te stur<strong>en</strong><br />
naar studiepunt.bio@uu.nl<br />
Het uitschrijv<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> cursus doe je via OSIRIS-stud<strong>en</strong>t<br />
Semester 1<br />
─ Periode 1 (start op maandag 3 september 2012)<br />
Aanmeld<strong>en</strong> (via OSIRIS-stud<strong>en</strong>t) van maandag 4 juni tot <strong>en</strong> met zondag 1<br />
juli 2012.<br />
Na-inschrijv<strong>en</strong> (via e-mail naar studiepunt) <strong>en</strong> uitschrijv<strong>en</strong> (via OSIRISstud<strong>en</strong>t)<br />
voor e<strong>en</strong> cursus is mogelijk tot <strong>en</strong> met dinsdag 21 augustus.<br />
─ Periode 2 (start op maandag 12 november 2012)<br />
Aanmeld<strong>en</strong> (via OSIRIS-stud<strong>en</strong>t) van maandag 3 september tot <strong>en</strong> met<br />
zondag 30 september 2012.<br />
Na-inschrijv<strong>en</strong> (via e-mail naar studiepunt) <strong>en</strong> uitschrijv<strong>en</strong> (via OSIRISstud<strong>en</strong>t)<br />
voor e<strong>en</strong> cursus is mogelijk tot <strong>en</strong> met dinsdag 30 oktober.<br />
Semester 2<br />
─ Periode 3 (start op maandag 4 februari 2013)<br />
Aanmeld<strong>en</strong> (via OSIRIS-stud<strong>en</strong>t) van maandag 5 november tot <strong>en</strong> met<br />
zondag 2 december 2012.<br />
Na-inschrijv<strong>en</strong> (via e-mail naar studiepunt) <strong>en</strong> uitschrijv<strong>en</strong> (via OSIRISstud<strong>en</strong>t)<br />
voor e<strong>en</strong> cursus is mogelijk tot <strong>en</strong> met dinsdag 22 januari ‘13.<br />
13
─ Periode 4 (start op maandag 22 april 2013)<br />
Aanmeld<strong>en</strong> (via OSIRIS-stud<strong>en</strong>t) van maandag 28 januari tot <strong>en</strong> met<br />
zondag 24 februari 2013.<br />
Na-inschrijv<strong>en</strong> (via e-mail naar studiepunt) <strong>en</strong> uitschrijv<strong>en</strong> (via OSIRISstud<strong>en</strong>t)<br />
voor e<strong>en</strong> cursus is mogelijk tot <strong>en</strong> met dinsdag 9 april ‘13.<br />
De inschrijving/aanmelding voor de cursuss<strong>en</strong> via OSIRIS-stud<strong>en</strong>t <strong>en</strong> de<br />
plaatsing in de cursus zijn in de tijd gescheid<strong>en</strong> traject<strong>en</strong>.<br />
Ongeveer drie wek<strong>en</strong> na de sluitingsdatum (aanmeld<strong>en</strong> is dan niet meer<br />
mogelijk) krijg je bericht over de cursuss<strong>en</strong> waarvoor je in de volg<strong>en</strong>de periode<br />
b<strong>en</strong>t geplaatst.<br />
De cursuss<strong>en</strong> van <strong>jaar</strong> 2 <strong>en</strong> 3 hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> maximumcapaciteit. Voor de niveau 2<br />
cursuss<strong>en</strong> is het maximum aantal deelnemers meestal 60, voor de niveau 3<br />
cursuss<strong>en</strong> is dit 40. Het komt regelmatig voor dat zich voor e<strong>en</strong> cursus meer<br />
stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> aanmeld<strong>en</strong> dan er plaats<strong>en</strong> zijn.<br />
Om te voorkom<strong>en</strong> dat je bij uitlot<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> plaats hebt bij e<strong>en</strong> cursus bij <strong>Biologie</strong>,<br />
haal je van de website van het studiepunt <strong>Biologie</strong> of bij het studiepunt zelf e<strong>en</strong><br />
tweede <strong>en</strong> derde keus formulier.<br />
De uiterste inleverdatum voor dit formulier is gelijk aan de sluitingsdatum van de<br />
inschrijving op OSIRIS-stud<strong>en</strong>t.<br />
Bij de definitieve plaatsing voor de cursuss<strong>en</strong> houd<strong>en</strong> we er rek<strong>en</strong>ing mee dat je<br />
gedur<strong>en</strong>de e<strong>en</strong> studie<strong>jaar</strong> zo min mogelijk geplaatst wordt bij e<strong>en</strong> tweede of<br />
derde keus cursus, bij voorkeur niet meer dan één keer.<br />
Uitschrijving cursuss<strong>en</strong> via OSIRIS-stud<strong>en</strong>t<br />
Ev<strong>en</strong>als de inschrijving gaat de uitschrijving voor e<strong>en</strong> cursus via OSIRIS-stud<strong>en</strong>t.<br />
De eerste dag van uitschrijving is gelijk aan die van de inschrijving. De laatste<br />
dag dat je je kunt uitschrijv<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> cursus is voor:<br />
Periode 1: dinsdag 21 augustus 2012<br />
Periode 2: dinsdag 30 oktober 2012<br />
Periode 3: dinsdag 22 januari 2013<br />
Periode 4: dinsdag 9 april 2013.<br />
Regels bij de aanmelding <strong>en</strong> plaatsing<br />
Vrijwel iedere cursus heeft e<strong>en</strong> maximum capaciteit. Bij meer inschrijving<strong>en</strong> voor<br />
dan plaats<strong>en</strong> bij e<strong>en</strong> cursus kunn<strong>en</strong> niet alle stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> word<strong>en</strong> geplaatst.<br />
Bij de plaatsing, die na de inschrijfperiode gebeurt, wordt gelet of je toegang<br />
hebt tot de cursus aan de hand van de ingangseis<strong>en</strong>. Kunn<strong>en</strong> daarna nog niet<br />
alle inschrijving<strong>en</strong> word<strong>en</strong> geplaatst, dan kan er word<strong>en</strong> geloot.<br />
Mocht je onverhoopt voor e<strong>en</strong> cursus word<strong>en</strong> uitgeloot of niet geplaatst, dan kun<br />
je je het volg<strong>en</strong>de studie<strong>jaar</strong> opnieuw voor deze cursus inschrijv<strong>en</strong>. Meld dit aan<br />
de stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>balie door bijvoorbeeld e<strong>en</strong> e-mail te stur<strong>en</strong>. We houd<strong>en</strong> er dan<br />
rek<strong>en</strong>ing mee bij de plaatsing.<br />
─ De inschrijving voor de cursuss<strong>en</strong> vindt ALLEEN plaats via OSIRIS-stud<strong>en</strong>t in<br />
de g<strong>en</strong>oemde inschrijfperiod<strong>en</strong>. LET HIEROP!!<br />
─ Je tweede (<strong>en</strong> derde) keuze geef je op met e<strong>en</strong> formulier dat je kunt vind<strong>en</strong><br />
bij de stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>balie <strong>en</strong> op de website.<br />
─ Als je ge<strong>en</strong> tweede (<strong>en</strong> derde) keuze cursus opgeeft, geef je daarmee aan dat<br />
14
je, ingeval je niet geplaatst wordt bij je eerste keuze cursus, je in de<br />
betreff<strong>en</strong>de periode bij <strong>Biologie</strong> GEEN andere cursus wilt volg<strong>en</strong>. Het is dus<br />
NIET zo, dat als je GEEN tweede/derde keuze hebt opgegev<strong>en</strong>, dit je<br />
plaatsingskans voor je eerstekeuze cursus vergroot.<br />
Je mag je per periode voor maximaal 2 cursuss<strong>en</strong> van <strong>Biologie</strong> inschrijv<strong>en</strong>. Deze<br />
moet<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>d timeslot vall<strong>en</strong>. Meld je je wel voor meer dan 1<br />
cursus per timeslot aan (zo dit mogelijk is), dan word je voor ge<strong>en</strong> van de<br />
aangemelde cursuss<strong>en</strong> geplaatst.<br />
─ Als je je in e<strong>en</strong> periode naast 2 cursuss<strong>en</strong> bij <strong>Biologie</strong> ook inschrijft voor<br />
cursuss<strong>en</strong> bij andere opleiding<strong>en</strong>, dan verklein je je plaatsingskans bij de<br />
<strong>Biologie</strong>cursuss<strong>en</strong>.<br />
─ We prober<strong>en</strong> zo veel mogelijk te voorkom<strong>en</strong> dat sommig<strong>en</strong> heel goed <strong>en</strong><br />
ander<strong>en</strong> heel slecht word<strong>en</strong> bedeeld. Als je in niet b<strong>en</strong>t geplaatst bij je eerste<br />
keuze cursus, dan houd<strong>en</strong> we daar bij de volg<strong>en</strong>de plaatsing<strong>en</strong> rek<strong>en</strong>ing mee.<br />
We houd<strong>en</strong> als maximum aan dat je niet meer dan één keer per studie<strong>jaar</strong> bij<br />
e<strong>en</strong> tweedekeuze cursus wordt geplaatst.<br />
─ Het is via OSIRIS-stud<strong>en</strong>t niet mogelijk om je na de sluitingsdatum nog in te<br />
schrijv<strong>en</strong>! Dit kan alle<strong>en</strong> nog op de twee na-inschrijvingsdag<strong>en</strong>, mits er dan<br />
nog plaats is (zie hiervoor de website).<br />
─ Voor sommige cursuss<strong>en</strong> vrag<strong>en</strong> we je om e<strong>en</strong> bevestiging van deelname.<br />
Reageer je daar niet op, dan annuler<strong>en</strong> we je plaatsing.<br />
Wil je cursuss<strong>en</strong> bij andere bacheloropleiding<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>, dan moet je er rek<strong>en</strong>ing<br />
mee houd<strong>en</strong> dat de plaatsingsprocedures bij die opleiding<strong>en</strong> anders kan zijn dan<br />
die bij <strong>Biologie</strong>.<br />
15
MASTERPROGRAMMA’S<br />
De studiepad<strong>en</strong> bied<strong>en</strong> je e<strong>en</strong> goede voorbereiding voor de programma's van de<br />
masteropleiding Biological Sci<strong>en</strong>ces. Deze programma's vall<strong>en</strong> (mede) onder<br />
de verantwoordelijkheid van het departem<strong>en</strong>t <strong>Biologie</strong>.<br />
3<br />
Hieronder volgt e<strong>en</strong> opgave van de masterprogramma’s van Biological sci<strong>en</strong>cesFF FF:<br />
De opleiding geeft als ‘doorstroomopleiding’ rechtstreeks toegang tot de<br />
masteropleiding Biologische Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> (CROHO 60293). Let op, elk<br />
masterprogramma selecteert bij toelating, het is dus niet zeker dat je het<br />
programma van je keuze ook kan volg<strong>en</strong>.<br />
De programma’s van de masteropleiding Biologische wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> zijn:<br />
─ Environm<strong>en</strong>tal Biology<br />
─ Molecular and Cellular Life Sci<strong>en</strong>ces<br />
─ Neurosci<strong>en</strong>ce and Cognition<br />
─ Toxicology and Environm<strong>en</strong>tal Health<br />
De bachelor biologie geeft ook goede toegang tot meer toegepaste bètabrede<br />
masters als:<br />
-Sci<strong>en</strong>ce Education and Communication<br />
-Sci<strong>en</strong>ce and Business Managem<strong>en</strong>t<br />
De volg<strong>en</strong>de research masterprogramma's vall<strong>en</strong> (deels) onder de<br />
verantwoordelijkheid van e<strong>en</strong> andere faculteit, maar sluit<strong>en</strong> wel (soms met<br />
aangepast vakk<strong>en</strong>pakket) goed aan bij de opleiding:<br />
─ Biomedical Image Sci<strong>en</strong>ces<br />
─ Biology of Disease<br />
─ Cancer G<strong>en</strong>omics and Developm<strong>en</strong>tal Biology<br />
─ Drug Innovation<br />
─ Immunity and Infection<br />
─ Epidemiology<br />
─ Reg<strong>en</strong>erative Medicine and Technology<br />
─ History and Philosophy of Sci<strong>en</strong>ce<br />
─ Energy Sci<strong>en</strong>ce (www.<strong>en</strong>ergysci<strong>en</strong>ce.uu.nl)<br />
─ Earth , Life and Climate<br />
Meer informatie over masterprogramma’s kun je vind<strong>en</strong> op de website:<br />
www.uu.nl/masters<br />
3 Je moet er wel rek<strong>en</strong>ing mee houd<strong>en</strong> dat e<strong>en</strong> aantal nam<strong>en</strong> van deze programma’s in de<br />
kom<strong>en</strong>de tijd nog kan verander<strong>en</strong>.<br />
16
ARBEIDSMARKTORIËNTATIE<br />
Landelijk<br />
Wat? Beschrijving Wanneer Hoe kom je<br />
ermee in<br />
aanraking?<br />
LOBS<br />
masterdag<br />
BCF Career<br />
Ev<strong>en</strong>t<br />
Nibi<br />
Career week +<br />
life sci<strong>en</strong>ces<br />
ev<strong>en</strong>t<br />
Markt waarbij (bijna) alle biologie-gerelateerde<br />
masters aanwezig zijn<br />
Carrière-ev<strong>en</strong>t; zelf aanmeld<strong>en</strong>. Led<strong>en</strong> van<br />
studiever<strong>en</strong>iging<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong> korting<br />
Nederlands <strong>Biologie</strong> Instituut, biedt gratis carrièreadvies<br />
aan voor haar led<strong>en</strong>. Biolog<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
gestimuleerd lid te word<strong>en</strong>, speciale aanbieding via<br />
UBV.<br />
http://www.makeamove.nl/Sted<strong>en</strong>/Utrecht/Carrierewe<br />
ek.aspx<br />
rond begin<br />
februari<br />
mei<br />
hele <strong>jaar</strong><br />
beschikbaar<br />
november<br />
wordt reclame<br />
gemaakt via<br />
studiever<strong>en</strong>iging<br />
zelf achteraan,<br />
korting via UBV<br />
zelf achteraan<br />
uitnodiging per<br />
stud<strong>en</strong>ts mail, zelf<br />
aanmeld<strong>en</strong>.<br />
UU-breed<br />
C<strong>en</strong>trum<br />
Studiekeuze<br />
Studer<strong>en</strong> in<br />
Buit<strong>en</strong>land<br />
informatie<br />
Loopbaanbegeleiding<br />
Carrièredag UU<br />
Masteravond<br />
Gratis beschikbaar voor elke UU-stud<strong>en</strong>t.<br />
Via Exchange Office: waar stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> altijd langs<br />
mog<strong>en</strong>. Via UU-site voorlichtingsavond<strong>en</strong> te vind<strong>en</strong>.<br />
Gratis voor UU-stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />
Link: http://www.uu.nl/NL/Informatie/stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>/<br />
arbeidsmarkt/Loopbaanadvies/Pages/default.aspx<br />
Dag waarop bedrijv<strong>en</strong> zich pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>, carrièremarkt<br />
<strong>en</strong> workshops.<br />
Waarbij (bijna) alle UU masters zich pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>, met<br />
voorlichting <strong>en</strong> extra activiteit<strong>en</strong>.<br />
hele <strong>jaar</strong><br />
beschikbaar<br />
hele <strong>jaar</strong><br />
beschikbaar<br />
hele <strong>jaar</strong><br />
beschikbaar<br />
februari<br />
februari <strong>en</strong><br />
oktober<br />
folders overal te<br />
vind<strong>en</strong><br />
UU-site<br />
UU-site (moeilijk<br />
te vind<strong>en</strong>!)<br />
info via stud<strong>en</strong>ts<br />
mail<br />
aanmeld<strong>en</strong> via<br />
UU-site, overal<br />
posters etc.<br />
Bèta<br />
Website ‘Your<br />
βetter Future’<br />
Nog in de maak; website met overzicht van alle<br />
loopbaanoriëntatie binn<strong>en</strong> Bètafaculteit, met<br />
kleurcodes per sector.<br />
hele <strong>jaar</strong><br />
beschikbaar<br />
wordt nog<br />
gemaakt, hopelijk<br />
rond februari<br />
klaar<br />
<strong>Biologie</strong> (cursief valt onder tutoraat)<br />
Studieadviseur <strong>Biologie</strong> Voor alle vrag<strong>en</strong>, wijst stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> door naar<br />
allerlei andere informatiepunt<strong>en</strong><br />
Stud<strong>en</strong>tbestuurslid <strong>Biologie</strong> Voor kleine vrag<strong>en</strong>; makkelijk te<br />
b<strong>en</strong>ader<strong>en</strong>. Kan stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> doorverwijz<strong>en</strong><br />
naar de juiste informatiepunt<strong>en</strong>.<br />
Arbeidsmarktoriënter<strong>en</strong>de<br />
lezing<strong>en</strong><br />
BSA informatie<br />
Arbeidsmarktoriëntatie<br />
Info studiepad<strong>en</strong><br />
Elke vrijdag gedur<strong>en</strong>de periode 1 zijn er<br />
lezing<strong>en</strong> van oa AiO’s over wat zij do<strong>en</strong><br />
Door de studieadviseur; informatie dat er<br />
gewerkt hoort te word<strong>en</strong>, anders wordt je<br />
uitgeschrev<strong>en</strong><br />
Informatie-dag over arbeidskans<strong>en</strong><br />
algeme<strong>en</strong> voor biolog<strong>en</strong>, in sam<strong>en</strong>werking<br />
met Nibi.<br />
Informatie over de studiepad<strong>en</strong> <strong>en</strong> hoe die<br />
aansluit<strong>en</strong> op masters<br />
hele <strong>jaar</strong><br />
beschikbaar<br />
hele <strong>jaar</strong><br />
beschikbaar<br />
september<br />
t/m<br />
november<br />
september<br />
mei<br />
mei<br />
mail;<br />
spreekur<strong>en</strong><br />
makkelijk<br />
b<strong>en</strong>aderbaar;<br />
mail /<br />
aansprek<strong>en</strong><br />
1 e <strong>jaar</strong>s<br />
tutoraathandleiding<br />
1 e <strong>jaar</strong>s college<br />
1 e <strong>jaar</strong>s<br />
tutoraathandleiding<br />
1 e <strong>jaar</strong>s<br />
tutoraathandleiding<br />
Masterinformatie Over de masters februari 1 e <strong>jaar</strong>s<br />
tutoraathandleiding<br />
17
Utrechtse Biolog<strong>en</strong> Ver<strong>en</strong>iging (UBV)<br />
Kanal<strong>en</strong> om stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> te bereik<strong>en</strong>: posters, Facebook, nieuwsbrief, website, ver<strong>en</strong>igingskamer<br />
Studer<strong>en</strong> in<br />
buit<strong>en</strong>land avond<br />
Waarbij stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van andere stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
studieadviseur hor<strong>en</strong> hoe het is, hoe te regel<strong>en</strong> etc.<br />
Veel ruimte voor vrag<strong>en</strong><br />
oktober<br />
Alternatieve Avond waarbij stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> over hun masterprogramma februari<br />
masterdag<br />
<strong>en</strong> stage kom<strong>en</strong> vertell<strong>en</strong><br />
Bijna<br />
afgestudeerd<strong>en</strong><br />
dag (BAD)<br />
Avond waarop bedrijv<strong>en</strong> zich pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> aan<br />
stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, misschi<strong>en</strong> uitbreiding met informatie over<br />
promover<strong>en</strong> / academische carrière<br />
oktober<br />
Sollicitatie<br />
workshop<br />
Kleinschalige avond waarbij het Recruitm<strong>en</strong>tbedrijfje<br />
People in Sci<strong>en</strong>ce e<strong>en</strong> workshop aanbiedt<br />
april<br />
CV check<br />
Mogelijkheid voor UBV-led<strong>en</strong> om te lat<strong>en</strong> do<strong>en</strong> bij hele <strong>jaar</strong><br />
People in Sci<strong>en</strong>ce<br />
beschikbaar<br />
Stagebank<br />
Leerstoelgroep<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> stages aanbied<strong>en</strong>; ook plaats hele <strong>jaar</strong><br />
voor stud<strong>en</strong>tassist<strong>en</strong>tschapp<strong>en</strong> <strong>en</strong> ban<strong>en</strong>bank<br />
beschikbaar<br />
Lezing<strong>en</strong> Korte lezing<strong>en</strong> door m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die met biologie werk<strong>en</strong> +/- 1 per<br />
maand<br />
Buit<strong>en</strong>landse Reis met e<strong>en</strong> bezoek aan e<strong>en</strong> buit<strong>en</strong>landse <strong>Universiteit</strong> juli -<br />
Studiereis<br />
/ instelling<br />
augustus<br />
Bedrijfsexcursies Excursies naar bedrijv<strong>en</strong> waar biolog<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> werk<strong>en</strong> meerdere<br />
per <strong>jaar</strong><br />
Bioborrel<br />
Borrel waarbij stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> medewerkers van het e<strong>en</strong>s per<br />
departem<strong>en</strong>t met elkaar in contact kunn<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> maand<br />
Alternatieve<br />
studiegids<br />
Alternatieve<br />
mastergids<br />
Informele studiegids waarin stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> hun m<strong>en</strong>ing<br />
gev<strong>en</strong> over cursuss<strong>en</strong><br />
Informele studiegids waarin stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> hun m<strong>en</strong>ing<br />
gev<strong>en</strong> over masterprogramma’s <strong>en</strong> hun stage<br />
uitlegg<strong>en</strong><br />
via UBV<br />
via UBV<br />
via UBV <strong>en</strong> mail<br />
naar alle Life<br />
Sci<strong>en</strong>ces<br />
stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
via UBV<br />
via UBV<br />
UBV website;<br />
nog in de maak<br />
via UBV<br />
via UBV<br />
via UBV<br />
via UBV <strong>en</strong><br />
departem<strong>en</strong>t<br />
<strong>Biologie</strong><br />
4 per <strong>jaar</strong> via UBV<br />
e<strong>en</strong>s per <strong>jaar</strong><br />
via UBV<br />
18
DE STUDIEPADEN IN DE OPLEIDING BIOLOGIE<br />
De studiepad<strong>en</strong> zijn afgestemd op de masterprogramma’s van <strong>Biologie</strong><br />
Je stelt je eig<strong>en</strong> pakket sam<strong>en</strong>, ev<strong>en</strong>tueel in overleg met je tutor <strong>en</strong>/of<br />
studieadviseur. Bij de mastercoördinator<strong>en</strong> kun je terecht voor inhoudelijke<br />
informatie. Het is niet nodig alle vakk<strong>en</strong> in dit adviespakket te volg<strong>en</strong>.<br />
Afhankelijk van verplichte <strong>en</strong> sterk geadviseerde cursuss<strong>en</strong> per track <strong>en</strong> andere<br />
cursuss<strong>en</strong> die je binn<strong>en</strong> dit master programma wilt gaan volg<strong>en</strong>, pas je je keuzes<br />
aan.<br />
In alle studiepad<strong>en</strong> zijn de cursuss<strong>en</strong> Toegepaste biostatistiek (die je volgt in je<br />
tweede studie<strong>jaar</strong>) <strong>en</strong> de Afstudeeropdracht (scriptiecursus) verplicht. De cursus<br />
Toegepaste biostatistiek 1 staat cursief gedrukt in de cursusoverzicht<strong>en</strong> van de<br />
studiepad<strong>en</strong>. De scriptiecursus staat niet in de schema’s omdat je die cursus<br />
kunt volg<strong>en</strong> in periode 2 of periode 4. Je kiest zelf in welke periode je die cursus<br />
volgt.<br />
Onderscheid<strong>en</strong> word<strong>en</strong> de volg<strong>en</strong>de studiepad<strong>en</strong>:<br />
─ Organism<strong>en</strong>, Ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> Biodiversiteit<br />
─ Gedragsbiologie<br />
─ Moleculaire Lev<strong>en</strong>swet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong><br />
─ Educatie, Communicatie <strong>en</strong> Managem<strong>en</strong>t<br />
Hieronder volgt e<strong>en</strong> korte sam<strong>en</strong>vatting van deze studiepad<strong>en</strong> met de<br />
bijbehor<strong>en</strong>de geadviseerde cursuss<strong>en</strong>.<br />
Studiepad Organism<strong>en</strong>, Ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> Biodiversiteit<br />
Het studiepad Organism<strong>en</strong>, Ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> Biodiversiteit richt zich op het<br />
bestuder<strong>en</strong> van biologische process<strong>en</strong> die t<strong>en</strong> grondslag ligg<strong>en</strong> aan de manier<br />
waarop ecosystem<strong>en</strong>, populaties, <strong>en</strong> individu<strong>en</strong> zich aanpass<strong>en</strong> aan hun biotische<br />
<strong>en</strong> abiotische leefomgeving, in hed<strong>en</strong> <strong>en</strong> verled<strong>en</strong>. Het is e<strong>en</strong> breed vakgebied<br />
dat alle organisati<strong>en</strong>iveaus bestrijkt van molecuul tot ecosysteem. De<br />
vakgebied<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> dit pad prober<strong>en</strong> onder andere antwoord<strong>en</strong> te vind<strong>en</strong> op<br />
grote actuele wet<strong>en</strong>schappelijke <strong>en</strong> maatschappelijke vrag<strong>en</strong> over de effect<strong>en</strong><br />
van klimaatverandering op het functioner<strong>en</strong> van biologische system<strong>en</strong>,<br />
bijvoorbeeld:<br />
─ hoe verandert het reg<strong>en</strong>woud?<br />
─ hoe reager<strong>en</strong> organism<strong>en</strong> op verandering<strong>en</strong> in hun leefmilieu?<br />
Naast fundam<strong>en</strong>tele zijn ook duidelijke toepassing<strong>en</strong> mogelijk (landbouw,<br />
natuurbehoud, natuurlijke waterzuivering):<br />
─ wat is de rol van ecosystem<strong>en</strong> bij het teg<strong>en</strong>gaan van klimaatsverandering?<br />
─ Hoe kunn<strong>en</strong> landbouwgewass<strong>en</strong> zich verdedig<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> pathog<strong>en</strong><strong>en</strong>?<br />
In het studiepad zijn 3 (elkaar overlapp<strong>en</strong>de) hoofdthema’s te onderscheid<strong>en</strong><br />
met als vraagstelling<strong>en</strong>/onderwerp<strong>en</strong>:<br />
1. Organismaal<br />
─ Hoe reager<strong>en</strong> individuele organism<strong>en</strong> op hun omgeving?<br />
─ Begrijp<strong>en</strong> van de moleculaire <strong>en</strong> fysiologische regulatie van reacties op<br />
abiotische stressfactor<strong>en</strong> (bv. schaduw).<br />
─ Begrijp<strong>en</strong> van de perman<strong>en</strong>te wap<strong>en</strong>wedloop waarin organism<strong>en</strong> verwikkeld<br />
19
zijn met elkaar.<br />
─ aandacht voor het belang van organism<strong>en</strong> in biotechnologie voor de productie<br />
van voedsel, grondstoff<strong>en</strong> <strong>en</strong> medicijn<strong>en</strong>.<br />
2. Ecologisch<br />
─ Waar kom<strong>en</strong> organism<strong>en</strong> voor, met hoeveel <strong>en</strong> wat do<strong>en</strong> ze?<br />
─ Hoe verloopt de interactie tuss<strong>en</strong> organism<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun (a)biotische omgeving?<br />
─ Hoe komt biodiversiteit tot stand <strong>en</strong> wordt het gereguleerd?<br />
─ Is e<strong>en</strong> ecosysteem met meerdere soort<strong>en</strong> beter bestand teg<strong>en</strong> verstoring<strong>en</strong>?<br />
─ Hoe bepal<strong>en</strong> organism<strong>en</strong> nutriënt<strong>en</strong> kringlop<strong>en</strong> in het landschap.<br />
3. Paleoecologisch<br />
─ Wat zijn de effect<strong>en</strong> van milieuverandering<strong>en</strong> op mari<strong>en</strong>e <strong>en</strong> contin<strong>en</strong>tale<br />
ecosystem<strong>en</strong>?<br />
─ Inzicht in de evolutie van plant<strong>en</strong>, dier<strong>en</strong> <strong>en</strong> paleoecologisch belangrijke<br />
fossielgroep<strong>en</strong>.<br />
─ Inzicht in de sam<strong>en</strong>stelling van fossiele biota in monsters van contin<strong>en</strong>tale <strong>en</strong><br />
mari<strong>en</strong>e sedim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (effect<strong>en</strong> klimaatverandering).<br />
─ Inzicht in fysische, chemische <strong>en</strong> biologische process<strong>en</strong> in ocean<strong>en</strong> <strong>en</strong> de<br />
specifieke ecosystem<strong>en</strong> van Noordzee <strong>en</strong> Wadd<strong>en</strong>.<br />
De cursuss<strong>en</strong> van het studiepad Organism<strong>en</strong>, Ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> Biodiversiteit zijn:<br />
Niveau 2<br />
Periode 1: Theoretische ecologie, Microbiële interacties, Mari<strong>en</strong>e wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong><br />
I, Plant<strong>en</strong>fysiologie,<br />
Periode 2: Metabolisme,<br />
Periode 3: Evolutie, Toxicologie, Palaeoecologie,<br />
Periode 4: Biodiversiteit, natuurbescherming <strong>en</strong> duurzaamheid Niveau 3<br />
Periode 1: G<strong>en</strong>oombiologie, Biodiversiteit <strong>en</strong> landschap<br />
Periode 2: Milieuverandering<strong>en</strong> door de tijd, Mari<strong>en</strong>e wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> II,<br />
Computationele biologie, Tropische ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> klimaat<br />
Periode 3: Eukaryote microbiologie, Plant<strong>en</strong>, adaptatie <strong>en</strong> afweer<br />
Periode 4: Aquatische ecologie<br />
Het studiepad geeft e<strong>en</strong> goede voorbereiding op het masterprogramma<br />
Environm<strong>en</strong>tal biology, met daarbinn<strong>en</strong> specialisatiemogelijkhed<strong>en</strong> als: Plant<br />
Biology, Fungal Biology, Ecology and Natural Resource Managem<strong>en</strong>t <strong>en</strong><br />
Biomarine Sci<strong>en</strong>ces and Palaeoecology.<br />
Na afstuder<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> van de masterprogramma’s is er e<strong>en</strong> breed scala aan<br />
carrièremogelijkhed<strong>en</strong> bij:<br />
─ universiteit<strong>en</strong>/onderzoeksinstitut<strong>en</strong> als junior onderzoeker of promov<strong>en</strong>dus<br />
(AiO),<br />
─ (biotechnologische) bedrijv<strong>en</strong> zoals Rijk Zwaan, Keyg<strong>en</strong>e of bij<br />
onderzoeksinstitut<strong>en</strong> als Plant Research International,<br />
─ researchinstelling<strong>en</strong> (b.v. Deltares, NIOO, NIOZ, TNO), bij ecologische<br />
adviesbureaus (b.v. Arcadis, Royal Haskoning), bij<br />
natuurbeschermingsorganisaties (WWF, Natuurmonum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>)<br />
─ beleidsorganisaties of de overheid,<br />
de internationale olie- <strong>en</strong> gas exploratie, musea.<br />
20
Studiepad Gedragsbiologie<br />
Het studiepad Gedragsbiologie k<strong>en</strong>merkt zich door e<strong>en</strong> nadruk op de bestudering<br />
<strong>en</strong> verklaring van gedrag van organism<strong>en</strong>. Het gedrag van e<strong>en</strong> dier is de wijze<br />
waarop het als individu reageert op <strong>en</strong> interacteert met zijn omgeving. Gedrag is<br />
daarmee de uitkomst van alle interne process<strong>en</strong> (o.a. <strong>en</strong>docrinologisch,<br />
neurobiologisch) in dit dier in sam<strong>en</strong>hang met externe invloed<strong>en</strong>.<br />
Gedragsbiologie (Ethologie) <strong>en</strong> daarmee ook het studiepad Gedragsbiologie,<br />
heeft als focus de studie van gedrag <strong>en</strong> ook toepassingsaspect<strong>en</strong> zoals welzijn <strong>en</strong><br />
conservatie, <strong>en</strong> heeft raakvlakk<strong>en</strong> met de verschill<strong>en</strong>de biologische<br />
integrati<strong>en</strong>iveaus, van molecuul tot populatie.<br />
In Gedragsbiologie kom<strong>en</strong> vier aspect<strong>en</strong> van gedrag naar vor<strong>en</strong>:<br />
─ het mechanisme (stimuli, hers<strong>en</strong>process<strong>en</strong>,cognitie),<br />
─ ontwikkeling van gedrag <strong>en</strong> leerprocess<strong>en</strong>,<br />
─ functie van gedrag,<br />
─ de evolutionaire ontwikkeling van het gedrag.<br />
De cursuss<strong>en</strong> van het studiepad Gedragsbiologie zijn:<br />
Niveau 2<br />
Periode 2: Gedragsbiologie,<br />
Periode 3: Evolutie<br />
Periode 4: Neurobiologie<br />
Niveau 3<br />
Periode 1: Gedragsecologie, Endocrinologie, Bio-ethiek<br />
Periode 4: Cognitie <strong>en</strong> gedrag.<br />
Het studiepad bevat e<strong>en</strong> relatief klein aantal cursuss<strong>en</strong>. Je hebt dus ruim de<br />
mogelijkheid om buit<strong>en</strong> het adviespad cursuss<strong>en</strong> te kiez<strong>en</strong>. Nog aanvull<strong>en</strong>de<br />
cursuss<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> zijn Aquatische ecologie, Theoretische ecologie <strong>en</strong> Educatie <strong>en</strong><br />
Communicatiecursuss<strong>en</strong><br />
Het studiepad Gedragsbiologie bereidt voor op:<br />
─ het masterprogramma Environm<strong>en</strong>tal Biology, specialisatieprogramma<br />
Behavioural ecology<br />
─ Het masterprogramma Neurosci<strong>en</strong>ce and Cognition track Cognitive<br />
Neurosci<strong>en</strong>ce.<br />
Met e<strong>en</strong> diploma van e<strong>en</strong> van deze programma’s kun je op vele gebied<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
baan vind<strong>en</strong>:<br />
─ Onderzoeksban<strong>en</strong> op vele gebied<strong>en</strong> (o.a. ecologie, cognitie, neurosci<strong>en</strong>ce,<br />
conservatie, welzijn) bij universiteit<strong>en</strong> <strong>en</strong> institut<strong>en</strong> als NIOO, RIVM,<br />
─ Adviesbureaus,<br />
─ Ministerie van EL&I,<br />
─ Noldus,<br />
─ Dier<strong>en</strong>tuin<strong>en</strong> (onderzoeker, curator, educator),<br />
─ Onderwijs, musea<br />
─ Natuurbeschermingsorganisaties zoals Gre<strong>en</strong>peace, Stichting AAP,<br />
Dier<strong>en</strong>bescherming, Wakker Dier<br />
21
Studiepad Moleculaire Lev<strong>en</strong>swet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong><br />
Het studiepad Moleculaire Lev<strong>en</strong>swet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> k<strong>en</strong>merkt zich door e<strong>en</strong> nadruk<br />
op de bestudering van biologische process<strong>en</strong> op moleculair, cellulair <strong>en</strong><br />
weefselniveau die t<strong>en</strong> grondslag ligg<strong>en</strong> aan het functioner<strong>en</strong> van celbiologische,<br />
ontwikkelingsbiologische <strong>en</strong> organismale f<strong>en</strong>om<strong>en</strong><strong>en</strong>. Je bestudeert ook hoe<br />
complexe biologische system<strong>en</strong> zijn geёvolueerd.<br />
In het studiepad zijn 4 belangrijke richting<strong>en</strong> te onderscheid<strong>en</strong>:<br />
Theoretische biologie <strong>en</strong> bioinformatica, Ontwikkelingsbiologie, Microbiële<br />
ontwikkeling <strong>en</strong> Moleculaire celbiologie.<br />
Richting Theoretische biologie <strong>en</strong> bioinformatica<br />
niveau 2<br />
─ Theoretische ecologie<br />
niveau 3<br />
─ Computationele biologie<br />
Richting Ontwikkelingsbiologie<br />
niveau 2<br />
─ Ontwikkelingsbiologie 1<br />
─ De Cel<br />
niveau 3<br />
─ Ontwikkelings <strong>en</strong> g<strong>en</strong>etica<br />
─ G<strong>en</strong>oombiologie.<br />
Richting Microbiële ontwikkeling<br />
niveau 2<br />
─ Microbiële interacties<br />
─ De Cel<br />
niveau 3<br />
─ Eukaryote microbiologie<br />
─ Mol <strong>en</strong> Cell biologie<br />
Richting Moleculaire Celbiologie<br />
niveau 2<br />
─ Scheikunde cursus<br />
─ De Cel<br />
niveau 3<br />
─ Moleculaire <strong>en</strong> cellulaire biologie<br />
Het studiepad bereidt voor op het masterprogramma MCLS (Molecular Cellular<br />
Life Sci<strong>en</strong>ces http://web.sci<strong>en</strong>ce.uu.nl/biomolecularsci<strong>en</strong>ces/ ). Daarnaast is dit<br />
studiepad e<strong>en</strong> uitstek<strong>en</strong>de voorbereiding op masterprogramma‟s als Cancer<br />
G<strong>en</strong>omics and Developm<strong>en</strong>tal Biology, Drug Innovation, Immunity and Infection<br />
<strong>en</strong> Neurosci<strong>en</strong>ce and Cognition.<br />
Na afstuder<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> van de masterprogramma‟s zijn er carrièremogelijk-hed<strong>en</strong>:<br />
─ in het onderzoek bij e<strong>en</strong> universiteit of e<strong>en</strong> onderzoeksinstelling in binn<strong>en</strong>- <strong>en</strong><br />
buit<strong>en</strong>land<br />
─ in het bedrijfslev<strong>en</strong> (DSM, Unilever, Westburg, etc.)<br />
in research and developm<strong>en</strong>tafdeling<strong>en</strong> van biotechnologische of farmaceutische<br />
bedrijv<strong>en</strong>.<br />
22
Studiepad Educatie, Communicatie <strong>en</strong> Managem<strong>en</strong>t<br />
(ECM)<br />
Onderzoek van het NIBI laat zi<strong>en</strong> dat ongeveer de helft van de afgestudeerde<br />
biolog<strong>en</strong> buit<strong>en</strong> het (wet<strong>en</strong>schappelijk) onderzoek terecht komt. Zij werk<strong>en</strong> in<br />
beleid, advies, managem<strong>en</strong>t, educatie <strong>en</strong> communicatie of in e<strong>en</strong> commerciële<br />
functie.<br />
De wereld buit<strong>en</strong> de universiteit is deels e<strong>en</strong> andere dan die daarbinn<strong>en</strong>.<br />
Bedrijv<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> product<strong>en</strong> of verl<strong>en</strong><strong>en</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong>, de overheid maakt beleid, op<br />
schol<strong>en</strong> wordt onderwijs gegev<strong>en</strong>. In deze organisaties wordt biologische k<strong>en</strong>nis<br />
gebruikt, toegepast <strong>en</strong> bewerkt <strong>en</strong> soms wordt ook nieuwe k<strong>en</strong>nis ontwikkeld,<br />
maar in e<strong>en</strong> andere context dan die van de universiteit. Communicer<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong> met allerlei person<strong>en</strong> <strong>en</strong> groep<strong>en</strong> is daarbij ess<strong>en</strong>tieel.<br />
In deze andere context<strong>en</strong> van onderwijs, beleid <strong>en</strong> bedrijfslev<strong>en</strong>, heb je te<br />
mak<strong>en</strong> met andere roll<strong>en</strong> van biolog<strong>en</strong> <strong>en</strong> met andere perspectiev<strong>en</strong> op natuur,<br />
gezondheid <strong>en</strong> zelfs op wet<strong>en</strong>schap. In het studiepad ECM kun je cursuss<strong>en</strong><br />
volg<strong>en</strong> waarin je kunt ler<strong>en</strong> om te gaan met die andere roll<strong>en</strong> <strong>en</strong> perspectiev<strong>en</strong>.<br />
Elke cursus richt zich op e<strong>en</strong> specifieke context. We veronderstell<strong>en</strong> dat je weet<br />
hoe je in principe biologisch onderzoek moet do<strong>en</strong> <strong>en</strong> wat belangrijke biologische<br />
k<strong>en</strong>nis is in verschill<strong>en</strong>de disciplines van de biologie. In het studiepad ECM wordt<br />
je kijk op de biologie verbreed <strong>en</strong> verrijkt.<br />
Meer informatie vind je op de volg<strong>en</strong>de site onder het kopje ‘Studiepad ECM’:<br />
http://www.fi.uu.nl/fisme/nl/studer<strong>en</strong>/bachelor.html<br />
Cursuss<strong>en</strong> in het studiepad ECM<br />
De ECM vakk<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> ook word<strong>en</strong> ingezet in de major biologie.<br />
Niveau 2<br />
Periode 3: Didactiek<br />
Periode 4: Wet<strong>en</strong>schapscommunicatie<br />
Niveau 3<br />
Periode 2 <strong>en</strong> 3: Oriëntatie op de communicatieve <strong>en</strong> educatieve praktijk<br />
Periode 2: De wet<strong>en</strong>schapper in beleid<br />
Periode 3: De wet<strong>en</strong>schapper in advies<br />
Masters<br />
Het studiepad ECM is e<strong>en</strong> goede voorbereiding op e<strong>en</strong> aantal masterprogramma’s<br />
aan de <strong>Universiteit</strong> Utrecht:<br />
─ Sci<strong>en</strong>ce Education and Communication<br />
─ Environm<strong>en</strong>tal Biology, met name track Ecology & natural resources<br />
managem<strong>en</strong>t<br />
─ Sustainable Developm<strong>en</strong>t<br />
─ Sci<strong>en</strong>ce and Business Managem<strong>en</strong>t, of<br />
─ iedere andere biologische master<br />
Maar ook kun je:<br />
─ de e<strong>en</strong>jarige lerar<strong>en</strong>opleiding volg<strong>en</strong> nadat je e<strong>en</strong> (andere) onderzoeks- of<br />
beleidsmaster hebt gevolgd <strong>en</strong> zo je eerstegraads onderwijsbevoegdheid<br />
hal<strong>en</strong>,<br />
23
─ e<strong>en</strong> smalle tweedegraads onderwijsbevoegdheid hal<strong>en</strong> via de educatieve<br />
minor verzorgd door de faculteit bètawet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> (dit is onder te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong><br />
in de profileringsruimte van je bachelorprogramma)<br />
Kijk voor mogelijkhed<strong>en</strong> in bachelor- <strong>en</strong> masteropleiding in Sci<strong>en</strong>ce Education<br />
and Communication op: http://www.fi.uu.nl/fisme/nl/studer<strong>en</strong>/welcome.html<br />
Je kunt de ECM vakk<strong>en</strong> natuurlijk ook uit interesse volg<strong>en</strong> als je niet kiest voor<br />
e<strong>en</strong> vervolgopleiding op het gebied van ECM. Communicatie <strong>en</strong> educatie over<br />
wet<strong>en</strong>schap is van belang in elke vervolgmaster <strong>en</strong>/of het beroepsveld.<br />
24
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
Periode 1, niveau 2 cursuss<strong>en</strong><br />
DE CEL<br />
The Cell<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
dr. J.A. Post,<br />
Onderzoeksgroep Biomolecular Imaging<br />
H.R. Kruytgebouw<br />
kamer W505, tel.: 030-253 3894<br />
e-mail: j.a.post@uu.nl<br />
H<br />
dr. J.A. Post, j.a.post@uu.nl<br />
dr. A. Thomas, a.a.m.thomas@uu.nl<br />
dr. F. Cremers, a.f.m.cremers@uu.nl<br />
Cursuscode: B-B2CEL09<br />
Studiepunt<strong>en</strong>: 7½<br />
Timeslot: A+D (in periode 1 <strong>en</strong> in periode 4)<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
De cursus Moleculaire biologie op 1 niveau uit de bachelor opleiding <strong>Biologie</strong> of<br />
k<strong>en</strong>nis die daarmee vergelijkbaar is.<br />
Uitsluiting<br />
De theorie in de cursus De Cel is is nag<strong>en</strong>oeg gelijk met die van de cursus<br />
Celbiologie die tot <strong>en</strong> met het studie<strong>jaar</strong> 2008-’09 is gegev<strong>en</strong>. Daarom is het niet<br />
toegestaan om beide cursuss<strong>en</strong> te volg<strong>en</strong>. Het is ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s niet toegestaan om<br />
De Cel te volg<strong>en</strong> als je de niveau 3 cursus Moleculaire Celbiologie al hebt<br />
gevolgd.<br />
Studiepad<br />
De Cel is e<strong>en</strong> kerncursus in het studiepad Moleculaire lev<strong>en</strong>swet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
Aan het eind van de cursus kun je:<br />
─ met elk cellulair proces werk<strong>en</strong> op het niveau van het boek The Cell (Alberts).<br />
Met deze k<strong>en</strong>nis kan je primaire artikel<strong>en</strong> lez<strong>en</strong>.<br />
─ e<strong>en</strong> celbiologisch onderwerp/probleem eig<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitdiep<strong>en</strong> aan de hand<br />
van primaire literatuur.<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
Aan de ordekom<strong>en</strong>:<br />
─ lez<strong>en</strong> <strong>en</strong> verwerk<strong>en</strong> van primaire literatuur,<br />
─ sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong> <strong>en</strong> kom<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> gezam<strong>en</strong>lijk product (minisymposium),<br />
─ rapporter<strong>en</strong>,<br />
─ houd<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> pres<strong>en</strong>tatie.<br />
25
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
Inhoud<br />
In deze cursus krijg je inzicht in het functioner<strong>en</strong> van de eukaryotische cel op<br />
zowel moleculair als celbiologisch niveau. Dit wordt gedaan aan de hand van het<br />
boek ‘Molecular Biology of the Cell’ (zie studiemateriaal).<br />
Inzicht in de process<strong>en</strong> die zich afspel<strong>en</strong> in cell<strong>en</strong> <strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> cell<strong>en</strong> spel<strong>en</strong> zijn van<br />
groot belang voor onder andere gezondheid <strong>en</strong> biotechnologie.<br />
In de cursus kom<strong>en</strong> de volg<strong>en</strong>de drie onderdel<strong>en</strong> aan bod:<br />
─ g<strong>en</strong>regulatie <strong>en</strong> expressie,<br />
─ signaaltransductie <strong>en</strong> compartim<strong>en</strong>talisatie,<br />
─ celskelet, celcyclus <strong>en</strong> celdood).<br />
Elk onderdeel bestaat uit hoorcolleges <strong>en</strong> werkcolleges <strong>en</strong> soms e<strong>en</strong> COO <strong>en</strong> elk<br />
blok wordt afgeslot<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> deeltoets. Daarnaast werk je gedur<strong>en</strong>de de hele<br />
cursus met e<strong>en</strong> groep aan e<strong>en</strong> bepaald celbiologisch probleem/proces. Aan het<br />
eind van de cursus organiseer je met je medestud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> e<strong>en</strong> minisymposium<br />
waar je e<strong>en</strong> pres<strong>en</strong>tatie geeft over je bestudeerde celbiologische<br />
probleem/proces.<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
Hoorcolleges, werkcolleges, COO, organiser<strong>en</strong> minisymposium.<br />
Toetsing<br />
De eindbeoordeling van de cursus bestaat uit e<strong>en</strong> drietal deeltoets<strong>en</strong> <strong>en</strong> het minisymposium.<br />
Elk deel telt voor 25% mee in het eindcijfer.<br />
De beoordeling voor het theoretisch deel mag niet lager dan 5.0 zijn <strong>en</strong> voor het<br />
succesvol afrond<strong>en</strong> van het minisymposium is naast e<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de groepscijfer<br />
ook e<strong>en</strong> individuele goede inzet noodzakelijk.<br />
Studiemateriaal<br />
Het boek: ‘Molecular Biology of the Cell’, 5 Ed., van Alberts et al.<br />
26
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
MARIENE WETENSCHAPPEN 1<br />
Marine sci<strong>en</strong>ces 1<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
dr. Appy Sluijs<br />
Leerstoelgroep Mari<strong>en</strong>e Palynologie (Geowet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>),<br />
Gebouw Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong><br />
Budapestlaan 4, 3584 CD Utrecht<br />
kamer Z312, tel.: 030-253 2638<br />
e-mail: Ha.sluijs@uu.nl<br />
secretariaat: Hm.mull<strong>en</strong>@uu.nlH; tel. 030-253 2629<br />
dr. H<strong>en</strong>k Brinkhuis, Hh.brinkhuis@uu.nl<br />
dr.ir. Katja Philippart, Hkatja@nioz.nl<br />
dr. Francesca Sangiorgi, Hf.sangiorgi@uu.nl<br />
dr. Stefan Schout<strong>en</strong>, Hstefan.schout<strong>en</strong>@nioz.nl<br />
dr. Appy Sluijs, Ha.sluijs@uu.nl<br />
B-B2MSCI07<br />
7½<br />
B+C<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
Jaar 1 van de bacheloropleiding<strong>en</strong> <strong>Biologie</strong> of Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>. De cursus<br />
bouwt voort op de biologiecursuss<strong>en</strong> Evolutie <strong>en</strong> biodiversiteit <strong>en</strong> de cursus<br />
Ecologie van <strong>jaar</strong> 1.<br />
Studiepad<br />
De cursus is van belang voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die het studiepad Oganism<strong>en</strong>,<br />
ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> biodiversiteit volg<strong>en</strong>.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
In deze multidisciplinaire cursus leer je verband<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> fysische, chemische <strong>en</strong><br />
biologische process<strong>en</strong> die mari<strong>en</strong>e ecosystem<strong>en</strong> in brede zin te bepal<strong>en</strong>. Na<br />
afloop kun/heb je:<br />
─ e<strong>en</strong> basisinzicht in (de evolutie van) <strong>en</strong> fysische, chemische <strong>en</strong> biologische<br />
process<strong>en</strong> in de ocean<strong>en</strong>, <strong>en</strong> de ecologische gevolg<strong>en</strong> van antropog<strong>en</strong>e<br />
invloed<strong>en</strong>,<br />
─ k<strong>en</strong>nis van de belangrijkste groep<strong>en</strong> phyto <strong>en</strong> zoöplankton, b<strong>en</strong>thos,<br />
─ inzicht in de specifieke Noordzee <strong>en</strong> Wadd<strong>en</strong> ecosystem<strong>en</strong>,<br />
─ basaal inzicht in de belangrijkste biogeochemische kringlop<strong>en</strong>,<br />
─ k<strong>en</strong>nis gemaakt met professioneel mari<strong>en</strong>ecologisch veldonderzoek (NIOZ,<br />
Texel).<br />
27
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
─ Selecter<strong>en</strong> <strong>en</strong> verwerk<strong>en</strong> e<strong>en</strong>voudige media, literatuur <strong>en</strong> internetbronn<strong>en</strong>,<br />
─ inzicht in praktijk (op NIOZ, Texel),<br />
─ systematische b<strong>en</strong>adering problem<strong>en</strong>; kritisch d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>, mondelinge<br />
rapportage (Engels); wet<strong>en</strong>schappelijke discussie,<br />
─ professionele posterpres<strong>en</strong>tatie (<strong>en</strong>gels),<br />
─ microscopie,<br />
─ k<strong>en</strong>nis(vorming) complexe mari<strong>en</strong>e (eco)system<strong>en</strong>.<br />
Inhoud<br />
Het hoofdthema in deze bij uitstek multidisciplinaire cursus is e<strong>en</strong> introductie in<br />
oceanografie <strong>en</strong> mari<strong>en</strong>e ecosystem<strong>en</strong>, <strong>en</strong> het ler<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> van (basale) verband<strong>en</strong><br />
tuss<strong>en</strong> fysische, chemische <strong>en</strong> biologische process<strong>en</strong>, in het verled<strong>en</strong> (paleo) <strong>en</strong><br />
hed<strong>en</strong>, die mari<strong>en</strong>e ecosystem<strong>en</strong> in brede zin bepal<strong>en</strong> <strong>en</strong> of bepaald hebb<strong>en</strong>. Ook<br />
besteed je aandacht aan verwachting<strong>en</strong> voor de nabije toekomst.<br />
In de eerste wek<strong>en</strong> volg je inleid<strong>en</strong>de colleges over het ontstaan van de ocean<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> hun evolutie, biochemische kringlop<strong>en</strong>, (fysisch, chemische) oceanografie, <strong>en</strong><br />
pelagische <strong>en</strong> b<strong>en</strong>thische ecosystem<strong>en</strong>, <strong>en</strong> later e<strong>en</strong> introductie in<br />
paleoceanografie. Practica gaan in op belangrijke groep<strong>en</strong> fyto-, <strong>en</strong> zoöplankton<br />
(diatomeeën, dinoflagellat<strong>en</strong>, foraminifer<strong>en</strong>) <strong>en</strong> b<strong>en</strong>thische groep<strong>en</strong>, naast<br />
werkcolleges/practica oceanografie, <strong>en</strong> inleid<strong>en</strong>de colleges <strong>en</strong> practica organische<br />
biogeochemie. De colleges gaan ook in op actuele thema’s zoals opwarming van<br />
de Aarde, globale biodiversiteits-verandering<strong>en</strong>, effect<strong>en</strong> van vervuiling, <strong>en</strong> de<br />
typische Wadd<strong>en</strong>- <strong>en</strong> Noordzee ecosystem<strong>en</strong>, mede aan de hand van (redelijk<br />
e<strong>en</strong>voudige) literatuur <strong>en</strong> discussies, <strong>en</strong> de dagelijkse ‘news of the day’<br />
discussies.<br />
Pres<strong>en</strong>taties voor <strong>en</strong> door stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> vorm<strong>en</strong> hier e<strong>en</strong> onderdeel van. E<strong>en</strong> deel<br />
van de colleges, <strong>en</strong> <strong>en</strong>kele veldpractica volg je op het Koninklijk NIOZ te Texel<br />
gegev<strong>en</strong> (t<strong>en</strong>minste 2 dag<strong>en</strong>).<br />
Op het NIOZ ervaar je in groepjes het praktijkonderzoek naar e<strong>en</strong> veelvoud van<br />
onderwerp<strong>en</strong> <strong>en</strong> vraagstelling<strong>en</strong> uit de professionele micro- <strong>en</strong> macro mari<strong>en</strong>e<br />
biologie/ecologie.<br />
Let op: er zal in de vroege ocht<strong>en</strong>d (rond 0700 uur) naar Texel gereisd moet<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong>!<br />
In de cursus ligt de nadruk op het herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> van process<strong>en</strong>, patron<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
verband<strong>en</strong> (bijvoorbeeld pelagic-b<strong>en</strong>thic coupling) in het mari<strong>en</strong>e domein. Je<br />
besteedt aandacht aan actuele vraagstelling<strong>en</strong>, <strong>en</strong> hoe onderzoek in de praktijk<br />
wordt verricht. In de laatste week maak je e<strong>en</strong> poster <strong>en</strong> houd je e<strong>en</strong> pres<strong>en</strong>tatie<br />
(Engels), die deels is voorbereid in de voorafgaande wek<strong>en</strong>, aan de hand van<br />
zelfgekoz<strong>en</strong>, of voorgestelde probleemstelling<strong>en</strong>.<br />
Onderwijsvorm<strong>en</strong><br />
Hoorcolleges, practica, veldpractica, discussie, pres<strong>en</strong>tatie(s), poster<br />
Toetsing<br />
De cursus is voldo<strong>en</strong>de afgerond als je e<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de hebt behaald voor de<br />
onderdel<strong>en</strong>:<br />
1. ‘pres<strong>en</strong>tatie’,<br />
2. ‘poster’ <strong>en</strong><br />
3. het afsluit<strong>en</strong>de t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong> over de gehele stof.<br />
28
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
Het eindcijfer wordt bepaald in de verhouding 1: 1: 2, (met niet meer dan één<br />
maal e<strong>en</strong> 5) <strong>en</strong> als aan alle practicumverplichting<strong>en</strong> is voldaan.<br />
De practica word<strong>en</strong> niet beoordeeld met e<strong>en</strong> cijfer maar actieve deelname aan<br />
alle hoorcolleges <strong>en</strong> practicumonderdel<strong>en</strong> is verplicht. Opdracht<strong>en</strong>/uitkomst<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> gecontroleerd!<br />
Studiemateriaal<br />
─ Reg<strong>en</strong>kleding, laarz<strong>en</strong>, etc. voor Texel,<br />
─ De kost<strong>en</strong> van de reiz<strong>en</strong> naar Texel <strong>en</strong> terug zijn voor eig<strong>en</strong> rek<strong>en</strong>ing.<br />
Het boek: Garrison, T., 2002, Oceanography, an invitation to marine sci<strong>en</strong>ce, 6th<br />
Edition, Thomson/Brooks/Cole Press, ISBN 0-534-37557-X, ca. € 70,- (korting<br />
mogelijk via UBV), is VERPLICHT!<br />
29
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
MICROBIËLE INTERACTIES<br />
Microbial interactions<br />
Coördinator:<br />
dr. P.A.H.M. Bakker (Peter)<br />
Onderzoeksgroep Plant-microbe interacties<br />
H.R. Kruytgebouw, kamer W307<br />
tel.: 030-253 6861<br />
e-mail: Hp.a.h.m.bakker@uu.nl<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> :<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
dr. P.A.H.M. Bakker, Hp.a.h.m.bakker@uu.nl<br />
prof. dr. M.G.A. van der Heijd<strong>en</strong><br />
(Hmarcel.vanderheijd<strong>en</strong>@art.admin.ch H)<br />
dr. M.C. Koster (HM.C.Koster@uu.nlH)<br />
prof.dr.ir. C.M.J. Pieterse, Hc.m.j.pieterse@uu.nl<br />
B-B2MINT10<br />
7½<br />
B+C<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
De eerste<strong>jaar</strong>s cursuss<strong>en</strong> Plant<strong>en</strong>biologie <strong>en</strong> Evolutie <strong>en</strong> biodiversiteit.<br />
Studiepad<br />
De cursus is e<strong>en</strong> goede voorbereiding op andere cursuss<strong>en</strong> waarin microorganism<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> afweer e<strong>en</strong> rol spel<strong>en</strong>. De cursus kan daarom gevolgd word<strong>en</strong> als<br />
onderdeel van verschill<strong>en</strong>de studiepad<strong>en</strong>, zoals Environm<strong>en</strong>tal <strong>Biologie</strong><br />
(Plant<strong>en</strong>biologie), Biomolecular Sci<strong>en</strong>ces of Biology and Biocomplexity.<br />
Leerdoel<strong>en</strong>:<br />
Tijd<strong>en</strong>s de cursus microbiele interacties kom je zowel theoretisch als praktisch in<br />
aanraking met verschill<strong>en</strong>de vorm<strong>en</strong> van interacties tuss<strong>en</strong> micro-organism<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
dier<strong>en</strong> of plant<strong>en</strong>. Hierbij kom<strong>en</strong> pathog<strong>en</strong><strong>en</strong>, symbiont<strong>en</strong>, probiotica <strong>en</strong><br />
beheersing van pathog<strong>en</strong><strong>en</strong> aan de orde.<br />
Na afloop van deze cursus kun je:<br />
─ de karakteristiek<strong>en</strong> beschrijv<strong>en</strong> van verschill<strong>en</strong>de vorm<strong>en</strong> van dier-microbe <strong>en</strong><br />
plant-microbe interacties,<br />
─ de belangrijkste mechanism<strong>en</strong> beschrijv<strong>en</strong> van interacties tuss<strong>en</strong> dier/plant<br />
<strong>en</strong> micro-organism<strong>en</strong>,<br />
─ de belangrijkste mechanism<strong>en</strong> beschrijv<strong>en</strong> van interacties tuss<strong>en</strong> microorganism<strong>en</strong>,<br />
─ begrip hebb<strong>en</strong> van het belang van micro-organism<strong>en</strong> voor het functioner<strong>en</strong><br />
van dier<strong>en</strong>/plant<strong>en</strong>,<br />
─ afwijking<strong>en</strong> aan plant<strong>en</strong> waarnem<strong>en</strong>,<br />
─ virul<strong>en</strong>tie factor<strong>en</strong> van bacteriën bestuder<strong>en</strong>,<br />
─ e<strong>en</strong> onderzoeksvraag formuler<strong>en</strong>, wet<strong>en</strong>schappelijke experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> bed<strong>en</strong>k<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> uitvoer<strong>en</strong>,<br />
─ e<strong>en</strong> literatuuronderzoek do<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> poster mak<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> pres<strong>en</strong>tatie mak<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
gev<strong>en</strong>.<br />
30
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
Lez<strong>en</strong> <strong>en</strong> analyse van wet<strong>en</strong>schappelijke artikel<strong>en</strong>, chemisch rek<strong>en</strong><strong>en</strong>, uitvoer<strong>en</strong><br />
van de onderzoekscyclus, systematische b<strong>en</strong>adering van problem<strong>en</strong>, kritisch<br />
d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>, creatief <strong>en</strong> probleemoploss<strong>en</strong>d d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> <strong>en</strong> werk<strong>en</strong>, omgaan met<br />
complexe system<strong>en</strong>, plann<strong>en</strong>, mondelinge rapportage, wet<strong>en</strong>schappelijke<br />
discussie.<br />
Inhoudsbeschrijving<br />
Micro-organism<strong>en</strong> veroorzak<strong>en</strong> niet alle<strong>en</strong> ziekt<strong>en</strong> maar zijn ook onmisbaar zijn<br />
voor het normaal functioner<strong>en</strong> van dier<strong>en</strong> <strong>en</strong> plant<strong>en</strong>.<br />
Afhankelijk van de aard van het micro-organisme kunn<strong>en</strong> neutrale, positieve <strong>en</strong><br />
negatieve interacties tuss<strong>en</strong> micro-organism<strong>en</strong> <strong>en</strong> dier<strong>en</strong>/plant<strong>en</strong> plaatsvind<strong>en</strong>.<br />
In deze cursus kom<strong>en</strong> mechanism<strong>en</strong> van interacties aan de orde waarbij duidelijk<br />
wordt hoe complex de biotische omgeving van e<strong>en</strong> dier/plant is.<br />
De interacties word<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s de cursus van beschrijv<strong>en</strong>d tot op het moleculaire<br />
niveau behandeld. Vrag<strong>en</strong> die aan de orde kom<strong>en</strong> zijn: Welke signal<strong>en</strong> zijn<br />
betrokk<strong>en</strong> bij communicatie tuss<strong>en</strong> dier<strong>en</strong>/plant<strong>en</strong> <strong>en</strong> micro-organism<strong>en</strong>? Wat is<br />
het voordeel van de interactie voor de micro-organism<strong>en</strong>? Heeft het dier/de plant<br />
e<strong>en</strong> voor- of nadeel van de interactie? Hoe kunn<strong>en</strong> interacties door de m<strong>en</strong>s<br />
word<strong>en</strong> b<strong>en</strong>ut?<br />
In vier modules, waarin colleges <strong>en</strong> practica/werkcolleges op elkaar zijn<br />
afgestemd, kom<strong>en</strong> de volg<strong>en</strong>de thema’s aan de orde:<br />
- Plant pathog<strong>en</strong>e <strong>en</strong> symbiotische interacties<br />
- Antagonist<strong>en</strong> <strong>en</strong> onderdrukking van plant<strong>en</strong>ziekt<strong>en</strong><br />
- M<strong>en</strong>s/dier pathog<strong>en</strong>e <strong>en</strong> symbiotische interacties<br />
- Beheersing van pathog<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
In de eerste module leer je nauwkeurig waarnem<strong>en</strong> <strong>en</strong> zal met behulp van<br />
handboek<strong>en</strong> <strong>en</strong> internet informatie word<strong>en</strong> verzameld die mondeling wordt<br />
gepres<strong>en</strong>teerd. In de tweede module wordt de experim<strong>en</strong>tele cyclus doorlop<strong>en</strong>,<br />
vervolg<strong>en</strong>s wordt e<strong>en</strong> verslag geschrev<strong>en</strong> waarin e<strong>en</strong> drietal aparte experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> geïntegreerd. In de derde module word<strong>en</strong> virul<strong>en</strong>tie factor<strong>en</strong> van<br />
bacteriën bestudeerd <strong>en</strong> in e<strong>en</strong> pl<strong>en</strong>aire discussie besprok<strong>en</strong>. De vierde module,<br />
waarin met name literatuur wordt verzameld <strong>en</strong> gelez<strong>en</strong>, wordt afgeslot<strong>en</strong> met<br />
e<strong>en</strong> posterpres<strong>en</strong>tatie.<br />
De laatste anderhalve week van de cursus schrijf je in groep<strong>en</strong> van 10 e<strong>en</strong> essay<br />
over e<strong>en</strong> specifiek onderwerp binn<strong>en</strong> het veld van de microbiële interacties.<br />
Onderwijsvorm<strong>en</strong><br />
De cursus omvat hoorcolleges, werkcolleges, <strong>en</strong> practica. Er wordt gepres<strong>en</strong>teerd<br />
in de vorm van e<strong>en</strong> mondelinge pres<strong>en</strong>tatie, e<strong>en</strong> verslag, e<strong>en</strong> pl<strong>en</strong>aire discussie,<br />
e<strong>en</strong> poster <strong>en</strong> e<strong>en</strong> essay.<br />
Toetsing<br />
Actieve deelname aan practica <strong>en</strong> pres<strong>en</strong>tatieopdracht<strong>en</strong> is verplicht. Voor het<br />
eindcijfer telt het gemiddelde van de drie deeltoets<strong>en</strong> voor 65% mee <strong>en</strong> de<br />
beoordeling voor de practica voor 35%. Beide cijfers moet<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de zijn.<br />
Studiemateriaal<br />
Labjas, practicumhandleiding <strong>en</strong> labjournaal<br />
31
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
PLANTENFYSIOLOGIE<br />
Plant Physiology<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> :<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
dr. M.C.G. Prov<strong>en</strong>iers (Marcel)<br />
Onderzoeksgroep Moleculaire Plant<strong>en</strong>fysiologie<br />
H.R. Kruytgebouw, kamer O403<br />
tel.: 030-253 3172<br />
e-mail: m.prov<strong>en</strong>iers@uu.nl<br />
dr. M.C.G. Prov<strong>en</strong>iers, m.prov<strong>en</strong>iers@uu.nl<br />
Gastdoc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, nog niet bek<strong>en</strong>d<br />
B-B2PLFY09<br />
7½<br />
A+D<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
De eerste<strong>jaar</strong>s cursus Plant<strong>en</strong>biologie.<br />
Studiepad<br />
De cursus is onderdeel van het studiepad Organism<strong>en</strong>, ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
biodiversiteit. De cursus vormt e<strong>en</strong> goede voorbereiding op de niveau 3 cursus<br />
Plant<strong>en</strong>, adaptatie <strong>en</strong> afweer.<br />
Leerdoel<strong>en</strong>:<br />
De doelstelling van de cursus is de stud<strong>en</strong>t inzicht te gev<strong>en</strong> in de fysiologische<br />
process<strong>en</strong> die zich afspel<strong>en</strong> in hogere plant<strong>en</strong>. Hierbij wordt de plant vooral als<br />
geheel bekek<strong>en</strong> <strong>en</strong> wordt de interactie van de plant met zijn omgeving verder<br />
uitgediept.<br />
Na afloop van deze cursus:<br />
─ heb je inzicht verworv<strong>en</strong> in het moleculair functioner<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> plant op het<br />
niveau van cel, weefsel, <strong>en</strong> volledige plant<br />
─ kun je de mechanism<strong>en</strong> beschrijv<strong>en</strong> waarover hogere plant<strong>en</strong> beschikk<strong>en</strong> om<br />
op diverse omgevingsfactor<strong>en</strong> te reager<strong>en</strong>,<br />
─ kun je plantreacties vertal<strong>en</strong> naar moleculaire mechanism<strong>en</strong> die aan de basis<br />
ligg<strong>en</strong> van deze reacties,<br />
─ kun je beschrijv<strong>en</strong> hoe e<strong>en</strong> plant zich aan kan pass<strong>en</strong> aan verschill<strong>en</strong>de types<br />
van stress in zijn leefmilieu,<br />
─ kun je onderzoeksgericht d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> om mogelijke plantreacties te evaluer<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
te kunn<strong>en</strong> stur<strong>en</strong>,<br />
─ heb je inzicht verkreg<strong>en</strong> in verschill<strong>en</strong>de maatschappelijke ontwikkeling<strong>en</strong><br />
waarin plant<strong>en</strong> c<strong>en</strong>traal staan, zoals de moderne landbouw, de discussie<br />
omtr<strong>en</strong>t transg<strong>en</strong>e gewass<strong>en</strong>, de plant als <strong>en</strong>ergiebron (biofuels) <strong>en</strong> de<br />
effect<strong>en</strong> van klimaatverandering op plant<strong>en</strong>groei <strong>en</strong> -ontwikkeling.<br />
32
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
Lez<strong>en</strong> <strong>en</strong> analyse van wet<strong>en</strong>schappelijke artikel<strong>en</strong>, systematische b<strong>en</strong>adering van<br />
problem<strong>en</strong>, kritisch d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>, mondelinge rapportage, wet<strong>en</strong>schappelijke<br />
discussie.<br />
Je oef<strong>en</strong>t ook je pres<strong>en</strong>tatietechniek <strong>en</strong> door middel van peer-review e<strong>en</strong> oordeel<br />
te vell<strong>en</strong> over het werk van ander<strong>en</strong>.<br />
Inhoud<br />
Het c<strong>en</strong>trale thema in de cursus plant<strong>en</strong>fysiologie is het functioner<strong>en</strong> van de<br />
plant in zijn omgeving. Plant<strong>en</strong> zijn, in teg<strong>en</strong>stelling tot dier<strong>en</strong>, niet mobiel <strong>en</strong> ze<br />
moet<strong>en</strong> hun groei <strong>en</strong> ontwikkeling daarom continu afstemm<strong>en</strong> op verandering<strong>en</strong><br />
in hun leefomgeving. Dit kunn<strong>en</strong> acute verandering<strong>en</strong> zijn, zoals de de<br />
plotselinge aanwezigheid van (a)biotische stressor<strong>en</strong>, maar ook graduele,<br />
seizo<strong>en</strong>sgebond<strong>en</strong> verandering<strong>en</strong>, zoals de verandering van dagl<strong>en</strong>gte <strong>en</strong><br />
omgevingstemperatuur gedur<strong>en</strong>de de loop van het seizo<strong>en</strong>.<br />
In de cursus wordt zowel stilgestaan bij de basale process<strong>en</strong> die voor groei <strong>en</strong><br />
ontwikkeling van de plant nodig zijn, alsmede bij de verschill<strong>en</strong>de mechanism<strong>en</strong><br />
waarover hogere plant<strong>en</strong> beschikk<strong>en</strong> om op de diverse omgevingsfactor<strong>en</strong> te<br />
reager<strong>en</strong>. Ook zal word<strong>en</strong> ingegaan op hoe verschill<strong>en</strong>de omgevingssignal<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
plant-eig<strong>en</strong> signal<strong>en</strong> geïntegreerd word<strong>en</strong> om ontwikkelingsprocess<strong>en</strong> te “finetun<strong>en</strong>”.<br />
Hierbij kom<strong>en</strong> alle aspect<strong>en</strong> van de moderne plant<strong>en</strong>fysiologie aan de orde:<br />
─ transport van water, ion<strong>en</strong> <strong>en</strong> suikers,<br />
─ metabolisme (fotosynthese, respiratie, assimilatie),<br />
─ groei <strong>en</strong> ontwikkeling (patroonvorming, meristem<strong>en</strong>, organog<strong>en</strong>ese),<br />
─ regulatie van bloei (integratie van dagl<strong>en</strong>gte, omgevingstemperatuur <strong>en</strong><br />
ontwikkelingsafhankelijke signal<strong>en</strong>),<br />
─ de rol van hormon<strong>en</strong> (auxine, gibberelline, cytokinine, ethyle<strong>en</strong>, abscisinezuur<br />
<strong>en</strong> brassinosteroid<strong>en</strong>) als signaalmolecul<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s de ontwikkeling, hun<br />
werkingsmechanisme <strong>en</strong> onderlinge interacties,<br />
─ de rol van licht tijd<strong>en</strong>s verschill<strong>en</strong>de stadia van de ontwikkeling<br />
(fotomorfog<strong>en</strong>ese; rood, verrrood <strong>en</strong> blauw licht respons<strong>en</strong>),<br />
─ stressfysiologie; adaptatie aan biotische <strong>en</strong>, met name, abiotische stress<br />
(droogte, hitte, zout, koude, anaerobie).<br />
Alle process<strong>en</strong> word<strong>en</strong> behandeld op diverse niveaus: de hele plant, de cel <strong>en</strong> op<br />
moleculair niveau (g<strong>en</strong><strong>en</strong>, eiwitt<strong>en</strong> etc.).<br />
Hiernaast beoogt de cursus aan de hand van de besprok<strong>en</strong> stof inzicht te gev<strong>en</strong><br />
in maatschappelijke ontwikkeling<strong>en</strong> waarin plant<strong>en</strong> c<strong>en</strong>traal staan, zoals<br />
gewasontwikkeling in de moderne landbouw (domesticatie/veredeling,<br />
biotechnologie), de discussie omtr<strong>en</strong>t transg<strong>en</strong>e gewass<strong>en</strong>, de plant als<br />
<strong>en</strong>ergiebron (biofuels) <strong>en</strong> de gevolg<strong>en</strong> van klimaatverandering voor plant<strong>en</strong> als<br />
<strong>en</strong>ergieleverancier voor bijna alle ecosystem<strong>en</strong> op aarde.<br />
Onderwijsvorm<strong>en</strong><br />
Naast hoorcolleges, zijn werkcolleges, het schrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> review<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />
“position paper”, pres<strong>en</strong>tatie van e<strong>en</strong> primair onderzoeksartikel <strong>en</strong> zelfstudie de<br />
onderwijsvorm<strong>en</strong> in deze cursus.<br />
33
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
Toetsing<br />
Voor het eindcijfer telt de eindtoets voor 60 % mee, de beoordeling voor het<br />
essay + review voor 30% <strong>en</strong> de poster voor 10%. Alle cijfers moet<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de<br />
zijn.<br />
Studiemateriaal<br />
Boek Plant Physiology (5e editie, Sinauer) van Taiz & Zeiger<br />
Tijd<strong>en</strong>s de cursus op te zoek<strong>en</strong> <strong>en</strong> aan te reik<strong>en</strong> literatuur.<br />
34
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
ONTWIKKELINGSBIOLOGIE<br />
Developm<strong>en</strong>tal biology<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
dr. W.J.A.G. Dictus<br />
Biomedische Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong><br />
Hijmans van d<strong>en</strong> Berghgebouw, HB4.04b,<br />
tel.: 088-7559961<br />
e-mail: w.j.a.g.dictus@umcutrecht.nl<br />
dr. W.J.A.G. Dictus<br />
prof. dr. S.J.L. van d<strong>en</strong> Heuvel, s.j.l.vand<strong>en</strong>Heuvel@uu.nl<br />
dr. A.A.M.Thomas, Ha.a.m.thomas@uu.nl H<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
B-B2OBI07<br />
7½<br />
B+C<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
Het blok sluit aan op eerdere onderdel<strong>en</strong> van het eerste <strong>jaar</strong> <strong>Biologie</strong><br />
(Moleculaire biologie, <strong>Biologie</strong> van Dier<strong>en</strong> <strong>en</strong> Biodiversiteit) c.q. het 1 e <strong>jaar</strong><br />
Biomedische Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> (Cell<strong>en</strong> <strong>en</strong> Organisme) <strong>en</strong> het tweede <strong>jaar</strong><br />
Biomedische Wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> (Biomembran<strong>en</strong>/Signaaltransductie). Daarbij zijn<br />
aan de orde geweest: transcriptie, translatie, interacties tuss<strong>en</strong> cell<strong>en</strong>,<br />
signaaltransductie, celcyclus, embryog<strong>en</strong>ese, bouwplan. Bij het uitvoer<strong>en</strong> van<br />
experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> wordt voortgebouwd op de theoretische <strong>en</strong> praktische ervaring van<br />
de cursuss<strong>en</strong> “<strong>Biologie</strong> van Dier<strong>en</strong>” (<strong>Biologie</strong>) of “Weefsels” (Biomedische<br />
wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>)”. Bij niet voldo<strong>en</strong> aan de ingangseis<strong>en</strong> kan door de<br />
blokcoördinator extra stof word<strong>en</strong> opgegev<strong>en</strong>, die voorafgaand aan het blok<br />
bestudeerd di<strong>en</strong>t te word<strong>en</strong>.<br />
Studieadviespad<br />
Het blok is voorbereid<strong>en</strong>d voor het studieadviespad Moleculaire<br />
lev<strong>en</strong>swet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
Na afloop van de cursus kun/heb je:<br />
─ inzicht in de embryonale ontwikkeling van de gangbare modelsystem<strong>en</strong> in de<br />
ontwikkelingsbiologie (muis, zebravis, X<strong>en</strong>opus, Drosophila <strong>en</strong> C. elegans),<br />
─ inzicht in de wijze waarop de moleculair g<strong>en</strong>etische informatie, die in het DNA<br />
is opgeslag<strong>en</strong>, wordt gedecodeerd <strong>en</strong> vertaald in de contour<strong>en</strong> van het<br />
bouwplan van e<strong>en</strong> embryo, de bevruchting van eicell<strong>en</strong>, de rol van<br />
asymmetrische deling<strong>en</strong> van embryo’s, de differ<strong>en</strong>tiatie van weefsels, de<br />
vorming van organ<strong>en</strong> <strong>en</strong> de uitgroei van het embryo tot e<strong>en</strong> volwass<strong>en</strong><br />
individu, <strong>en</strong> de relatie tuss<strong>en</strong> ontwikkelingsbiologie <strong>en</strong> evolutie,<br />
─ verklar<strong>en</strong> hoe verstoring<strong>en</strong> in de bov<strong>en</strong>g<strong>en</strong>oemde process<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> leid<strong>en</strong><br />
tot ziekt<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> ontregeling van celgroei of celdiffer<strong>en</strong>tiatie <strong>en</strong> tot erfelijk<br />
bepaalde ontwikkelingsstoorniss<strong>en</strong>,<br />
─ 3-4 rec<strong>en</strong>te artikel<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> van de gebied<strong>en</strong> van de ontwikkelingsbiologie<br />
helder sam<strong>en</strong> te vatt<strong>en</strong> in de vorm van e<strong>en</strong> essay <strong>en</strong> via peer-review e<strong>en</strong><br />
essay van ander<strong>en</strong> te voorzi<strong>en</strong> van feedback.<br />
35
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
Bibliotheekgebruik, selecter<strong>en</strong> <strong>en</strong> verwerk<strong>en</strong> literatuur, lez<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijk<br />
artikel, hanter<strong>en</strong> biologische variabiliteit, omgaan met complexe system<strong>en</strong>,<br />
wet<strong>en</strong>schappelijke discussie, beargum<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> standpunt<strong>en</strong>, schriftelijke<br />
rapportage in het Nederlands of Engels, microscoopgebruik,<br />
dissectievaardighed<strong>en</strong>, ethisch bewustzijn, kritisch d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>, peer-review <strong>en</strong><br />
sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong>.<br />
Inhoudsbeschrijving <strong>en</strong> onderwijsvorm<strong>en</strong><br />
Tijd<strong>en</strong>s de cursus word<strong>en</strong> aan de hand van e<strong>en</strong> aantal veelgebruikte<br />
modelsystem<strong>en</strong>, zowel van vertebrat<strong>en</strong>, invertebrat<strong>en</strong> als plant<strong>en</strong>, de volg<strong>en</strong>de<br />
aspect<strong>en</strong> behandeld: klieving<strong>en</strong>, gastrulatie, neurulatie, organog<strong>en</strong>ese, het<br />
ontstaan van de lichaamsass<strong>en</strong>, positionele informatie, Hox-g<strong>en</strong><strong>en</strong>,<br />
mesodermvorming, celdiffer<strong>en</strong>tiatie, celmigratie, recombinant/knock<br />
out/transg<strong>en</strong>e dier<strong>en</strong>, de moleculair-g<strong>en</strong>etische regulatie van gecoördineerde<br />
ontwikkeling. Naast de normale ontwikkeling besteed je tijd<strong>en</strong>s de cursus<br />
aandacht aan stoorniss<strong>en</strong> die bij de ontwikkeling kunn<strong>en</strong> optred<strong>en</strong>.<br />
In e<strong>en</strong> 6-tal practica bekijk je lev<strong>en</strong>de embryo’s van kipp<strong>en</strong> <strong>en</strong> zebraviss<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
preparat<strong>en</strong> van embryo’s van de kip <strong>en</strong> de hamster. Het ontstaan van het<br />
embryonale kraakbe<strong>en</strong>skelet van de kip maak je zichtbaar in e<strong>en</strong> zelf uit te<br />
voer<strong>en</strong> kleuringsprocedure.<br />
Naast hoorcolleges <strong>en</strong> practica volg je werkcolleges, nabespreking<strong>en</strong> van<br />
hoorcolleges <strong>en</strong> practica, computerpractica <strong>en</strong> gestructureerde zelfstudie. Daarbij<br />
word je ondersteund door e<strong>en</strong> BlackBoard site waar handouts van de colleges (in<br />
kleur), zelftest<strong>en</strong>, roosterwijziging<strong>en</strong>, uitslag<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> oef<strong>en</strong>t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong> <strong>en</strong> allerlei<br />
andere informatie te vind<strong>en</strong> is. Er wordt vanuit gegaan dat je regelmatig de<br />
BlackBoard site raadpleegt.<br />
In sam<strong>en</strong>werking met de bibliotheekmedewerkers krijg je instructie in het zoek<strong>en</strong><br />
van gegev<strong>en</strong>s in wet<strong>en</strong>schappelijke databestand<strong>en</strong>. Hieraan gekoppeld schrijf je<br />
in e<strong>en</strong> groepje van 4-5 stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> e<strong>en</strong> literatuuropdracht over e<strong>en</strong> onderwerp dat<br />
gebaseerd is op e<strong>en</strong> van de 24 onderwerp<strong>en</strong> uit de ‘Milestones in Developm<strong>en</strong>tal<br />
Biology’ (publicatie Nature, juli 2004). Deze onderwerp<strong>en</strong> gaan over e<strong>en</strong> van de<br />
volg<strong>en</strong>de terrein<strong>en</strong>: ontwikkeling van het z<strong>en</strong>uwstelsel, kiemcell<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
geslachtsdeterminatie, reg<strong>en</strong>eratie, groei <strong>en</strong> veroudering, evolutie <strong>en</strong><br />
ontwikkeling.<br />
Toetsing<br />
Het eindcijfer van de cursus wordt voor 80% bepaald door e<strong>en</strong> drietal toets<strong>en</strong>.<br />
De zwaarte van deze toets<strong>en</strong> is gelijk.<br />
De literatuuropdracht telt voor 20% mee.<br />
Deelname aan toets<strong>en</strong>, voorcolleges van practica, practica, computerpractica,<br />
werkcolleges, als mede aan het eerste hoorcollege is verplicht, ook voor<br />
recidivist<strong>en</strong>. De hoorcolleges zijn niet verplicht maar wel zéér aan te rad<strong>en</strong>.<br />
Individuele toets<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> niet word<strong>en</strong> herkanst, t<strong>en</strong>zij in geval van overmacht.<br />
Studiemateriaal<br />
─ Het boek ‘Principles of Developm<strong>en</strong>t’ van Wolpert & Tickle (4 e druk),<br />
─ Snijset, labjas, kleurpotlod<strong>en</strong>, gum.<br />
36
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
THEORETISCHE ECOLOGIE<br />
Theoretical Ecology<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
prof.dr. Rob J. de Boer<br />
Onderzoeksgroep Theoretische <strong>Biologie</strong><br />
H.R. Kruytgebouw<br />
kamer Z502, tel.: 030-2537560<br />
e-mail: Hr.j.deboer@uu.nlH<br />
dr. F. Schieving, Hf.schieving@uu.nl<br />
prof.dr. R.J. de Boer, Hr.j.deboer@uu.nlH<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
B-B2THEC05<br />
7½<br />
A+D<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
Systeembiologie (<strong>jaar</strong> 1) <strong>en</strong> Ecologie (<strong>jaar</strong> 1)<br />
Studiepad<br />
Deze cursus behoort tot de studiepad<strong>en</strong> Organism<strong>en</strong>, ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
biodiversiteit<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
In deze cursus leer je:<br />
─ ecologische process<strong>en</strong> beschrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> begrijp<strong>en</strong> met behulp van wiskundige<br />
modell<strong>en</strong>,<br />
─ wiskundige modell<strong>en</strong> lez<strong>en</strong>, begrijp<strong>en</strong> (kunn<strong>en</strong> toelicht<strong>en</strong>) <strong>en</strong> bekritiser<strong>en</strong>,<br />
─ klassieke modell<strong>en</strong> uit de theoretische ecologie begrijp<strong>en</strong> <strong>en</strong> herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>,<br />
─ nieuwe wiskundige modell<strong>en</strong> opstell<strong>en</strong> voor ecologische vraagstukk<strong>en</strong>,<br />
─ wiskundige modell<strong>en</strong> analyser<strong>en</strong> in term<strong>en</strong> van de biologische betek<strong>en</strong>is,<br />
─ theoretische resultat<strong>en</strong> vertal<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong> biologische interpretatie,<br />
─ wiskundige modell<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> computer analyser<strong>en</strong> <strong>en</strong> simuler<strong>en</strong>,<br />
─ toepass<strong>en</strong> van e<strong>en</strong>voudige algebra om ev<strong>en</strong>wicht<strong>en</strong> <strong>en</strong> isoclines uit te<br />
rek<strong>en</strong><strong>en</strong>,<br />
─ toepass<strong>en</strong> van begripp<strong>en</strong> als stabiliteit, periodiek gedrag, attractor, hysterese,<br />
complex system<strong>en</strong>,<br />
─ e<strong>en</strong> mondelinge pres<strong>en</strong>tatie mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>,<br />
─ schriftelijk rapporter<strong>en</strong>,<br />
─ speltheorie k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> <strong>en</strong> begrijp<strong>en</strong>.<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
Bibliotheekgebruik, lez<strong>en</strong> <strong>en</strong> analyser<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijk artikel,<br />
beroepsspecifieke tools, computer als leeromgeving, programmer<strong>en</strong>, uitvoer<strong>en</strong><br />
van de onderzoekscyclus, omgaan met complexe system<strong>en</strong>, mondelinge<br />
rapportage (Engels), schriftelijke rapportage (Engels).<br />
37
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
Inhoud<br />
Theoretisch onderzoek speelt e<strong>en</strong> belangrijke rol in de ecologie. De cursus<br />
behandelt e<strong>en</strong> groot aantal e<strong>en</strong>voudige <strong>en</strong> e<strong>en</strong> aantal gecompliceerde modell<strong>en</strong><br />
om te lat<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> hoe m<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> dergelijke formele behandeling ecologische<br />
process<strong>en</strong> kan beschrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> ler<strong>en</strong> begrijp<strong>en</strong>. Stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> word<strong>en</strong> vertrouwd<br />
gemaakt met het opstell<strong>en</strong> <strong>en</strong> analyser<strong>en</strong> van wiskundige modell<strong>en</strong>. Theoretische<br />
ecologische modell<strong>en</strong> zoud<strong>en</strong> na deze cursus niet langer als ‘black box’<br />
beschouwd mog<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. Resultat<strong>en</strong> van modell<strong>en</strong>, <strong>en</strong> hun ev<strong>en</strong>tuele<br />
ecologische consequ<strong>en</strong>ties, moet<strong>en</strong> kritisch gewog<strong>en</strong> word<strong>en</strong> aan de hand van de<br />
inhoud, de complexiteit, de realiteit, <strong>en</strong> het formalisme van het model.<br />
In het onderdeel ‘modellering van populatiedynamica’ word<strong>en</strong> bek<strong>en</strong>de modell<strong>en</strong><br />
uit de theoretische ecologie opnieuw afgeleid. Door modell<strong>en</strong> zelf af te leid<strong>en</strong> uit<br />
e<strong>en</strong>voudige biologische aannames leert de stud<strong>en</strong>t dergelijke modell<strong>en</strong> kritisch te<br />
beschouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> doet de stud<strong>en</strong>t ervaring op met het zelf ontwikkel<strong>en</strong> van<br />
wiskundige modell<strong>en</strong>. De klassieke modell<strong>en</strong> voor de groei van populaties,<br />
roofdier-prooisystem<strong>en</strong>, concurr<strong>en</strong>tie, <strong>en</strong> metapopulaties kom<strong>en</strong> all<strong>en</strong> aan de<br />
orde. De stud<strong>en</strong>t leert de resultat<strong>en</strong> verkreg<strong>en</strong> met dergelijke modell<strong>en</strong> vertal<strong>en</strong><br />
naar e<strong>en</strong> biologische interpretatie (totaal 4 wek<strong>en</strong>).<br />
In het onderdeel "speltheorie <strong>en</strong> ecologie" zull<strong>en</strong> e<strong>en</strong> aantal klassieke modell<strong>en</strong><br />
uit de speltheorie word<strong>en</strong> afgeleid. Door deze modell<strong>en</strong> te vergelijk<strong>en</strong> met e<strong>en</strong><br />
aantal concrete optimalisatie modell<strong>en</strong>, besprek<strong>en</strong> we hoe speltheorie inzicht<br />
geeft in de strategi<strong>en</strong> waarmee organism<strong>en</strong> interacter<strong>en</strong> met hun omgeving. We<br />
gebruik<strong>en</strong> modell<strong>en</strong> uit het "populatiedynamica onderdeel" om inzicht te krijg<strong>en</strong><br />
in de verspreiding van strategi<strong>en</strong> in populaties. Door de modell<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> met de<br />
doc<strong>en</strong>t zelf af te leid<strong>en</strong>, leer je e<strong>en</strong> kritisch inzicht te ontwikkel<strong>en</strong> in hoe de<br />
biologische resultat<strong>en</strong> van modell<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>hang<strong>en</strong> met hun wiskundige structuur<br />
(totaal 3 wek<strong>en</strong>).<br />
De grote opdracht bestaat uit e<strong>en</strong> onderzoekscyclus die doorlop<strong>en</strong> wordt aan de<br />
hand van e<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijke publicatie. In kleine groep<strong>en</strong> verdiep<strong>en</strong> de<br />
stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> de resultat<strong>en</strong> van dit gepubliceerde model, of stell<strong>en</strong> zij e<strong>en</strong> nieuw<br />
model op. Dit wordt afgeslot<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> degelijk schriftelijk verslag <strong>en</strong> korte<br />
mondelinge pres<strong>en</strong>tatie (totaal 3 wek<strong>en</strong>).<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
Nieuwe stof wordt gegev<strong>en</strong> in hoorcolleges, in werkcolleges <strong>en</strong> computerpractica<br />
wordt de stof van het hoorcollege geoef<strong>en</strong>d. daarnaast wordt tijd gereserveerd<br />
voor zelfstudie. In week 8-10 wordt zo zelfstandig mogelijk aan e<strong>en</strong> groot project<br />
gewerkt.<br />
Toetsing<br />
Het eindcijfer is e<strong>en</strong> gewog<strong>en</strong> gemiddelde over de drie onderdel<strong>en</strong>. Voor de<br />
practica zelf krijg je ge<strong>en</strong> cijfer, de deelname aan de practica is niet verplicht. In<br />
de praktijk blijk<strong>en</strong> de practica ess<strong>en</strong>tieel voor e<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de begrip van de stof.<br />
38
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
Studiemateriaal<br />
- Het e-boek “Modeling Population Dynamics” van Rob de Boer wordt bij<br />
aanvang van de cursus verstrekt (teg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> kostprijs van ongeveer € 10) <strong>en</strong><br />
is ook verkrijgbaar via “http://theory.bio.uu.nl/rdb/books”.<br />
- De reader “Speltheorie <strong>en</strong> ecologie door Feike Schieving wordt in week 5<br />
verstrekt.<br />
- De computerprogamma's GRIND <strong>en</strong> Berkeley Madonna staan geïnstalleerd in<br />
de computerleerzal<strong>en</strong>. GRIND is ook vrij beschikbaar<br />
via Hhttp://theory.bio.uu.nl/rdb/grindH<br />
Informatie<br />
Tijd<strong>en</strong>s de cursus krijg je actuele informatie via WebCT <strong>en</strong>/of<br />
Hhttp://theory.bio.uu.nl/rdb/te<br />
39
Periode 2, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
Periode 2, niveau 2 cursuss<strong>en</strong><br />
GEDRAGSBIOLOGIE<br />
Behaviour Biology<br />
Coördinator<strong>en</strong>:<br />
dr. M.J. Duchateau (Marie José)<br />
Onderzoeksgroep Gedragsbiologie<br />
Kruytgebouw, kamer O 210<br />
tel.: 030-2535435<br />
e-mail: s.m.reader@uu.nl<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
Cursuscode:<br />
prof. dr. J.J. Bolhuis, j.j.bolhuis@uu.nl<br />
mw.dr. M.J.H.M. Duchateau, m.j.h.m.duchateau@uu.nl<br />
mw.dr. E.H.M.Sterck, e.h.m.sterck@uu.nl<br />
dr. J. de Vries, j.devries@uu.nl<br />
dr. M.A. Zandberg<strong>en</strong>, m.a.zandberg<strong>en</strong>@uu.nl<br />
Gastdoc<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
B-B2GEBI05<br />
Studiepunt<strong>en</strong>: 7½<br />
Timeslot: B+C<br />
Capaciteit: max. 60<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
De cursus is e<strong>en</strong> vervolg op de onderdel<strong>en</strong> Gedragsbiologie <strong>en</strong> Gedragsecologie<br />
uit de niveau 1 cursuss<strong>en</strong> <strong>Biologie</strong> van Dier<strong>en</strong> <strong>en</strong> Evolutiebiologie. De cursus kan<br />
gezi<strong>en</strong> word<strong>en</strong> als e<strong>en</strong> voorbereiding van de niveau 3 cursus Cognitie <strong>en</strong> Gedrag<br />
<strong>en</strong> de meer functionele <strong>en</strong> evolutionaire b<strong>en</strong>adering van gedrag van de niveau 3<br />
cursus Gedragsecologie.<br />
Studiepad<br />
De cursus is maakt deel uit van het studiepad Gedragsbiologie. Zij bereidt mede<br />
voor op de Master Neurosci<strong>en</strong>ce and Cognition <strong>en</strong> het specialisatieprogramma<br />
Behavioural Ecology binn<strong>en</strong> de master Environm<strong>en</strong>tal Biology.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
Na afloop van deze cursus kun je:<br />
─ de neurobioologische principes van stimulus perceptie, structur<strong>en</strong> voor de<br />
zintuiglijke verwerking <strong>en</strong> resulter<strong>en</strong>d motorisch gedrag beschrijv<strong>en</strong>,<br />
─ aangev<strong>en</strong> wat motivatie is <strong>en</strong> welke modell<strong>en</strong> motivatie beschrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> welke<br />
factor<strong>en</strong> bij motivatie e<strong>en</strong> rol spel<strong>en</strong>,<br />
─ verschill<strong>en</strong>de motivatiesystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun interacties beschrijv<strong>en</strong>,<br />
─ aangev<strong>en</strong> hoe emoties <strong>en</strong> beloningssystem<strong>en</strong> aan elkaar gerelateerd zijn<br />
aangev<strong>en</strong> welke biologische ritmes er zijn, hoe ze ontstaan <strong>en</strong> werk<strong>en</strong> <strong>en</strong> wat<br />
hun invloed is op gedrag,<br />
─ aan de hand van auditieve perceptie bij de uil, cognitieve verwerking van<br />
ler<strong>en</strong> bij de honingbij <strong>en</strong> motorische output van zang van vogels de neurale<br />
mechanism<strong>en</strong> van gedrag beschrijv<strong>en</strong>,<br />
40
Periode 2, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
─ aangev<strong>en</strong> wat nature/nurture controverse inhoudt, aangev<strong>en</strong> wat imprinting<br />
is, de ontwikkeling van gedrag aan de hand van vogelzang beschrijv<strong>en</strong>, de rol<br />
van hormon<strong>en</strong> <strong>en</strong> de ontwikkeling van de hers<strong>en</strong><strong>en</strong> in de ontwikkeling van<br />
gedrag aangev<strong>en</strong>,<br />
─ de verschill<strong>en</strong>de soort<strong>en</strong> van ler<strong>en</strong> beschrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> de rol van het<br />
werkgeheug<strong>en</strong> <strong>en</strong> refer<strong>en</strong>tiegeheug<strong>en</strong> in het leerproces aangev<strong>en</strong>,<br />
─ e<strong>en</strong> beschrijving gev<strong>en</strong> van de verschill<strong>en</strong>de cognitieve vaardighed<strong>en</strong> van<br />
dier<strong>en</strong> zoals ruimtelijke repres<strong>en</strong>taties, repres<strong>en</strong>taties van aantall<strong>en</strong>, inzicht,<br />
gereedschapsgebruik, sociale repres<strong>en</strong>taties waaronder theory of mind, social<br />
learning <strong>en</strong> taal,<br />
─ aangev<strong>en</strong> wat communicatie is, verschill<strong>en</strong>de vorm<strong>en</strong> van<br />
communicatiesignal<strong>en</strong> <strong>en</strong> eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> ervan beschrijv<strong>en</strong>, de oorsprong van<br />
signal<strong>en</strong> uitlegg<strong>en</strong>,<br />
─ aangev<strong>en</strong> wat seksuele selectie is <strong>en</strong> de verschill<strong>en</strong>de effect<strong>en</strong> van seksuele<br />
selectie beschrijv<strong>en</strong>,<br />
─ de evolutie van gedrag uitlegg<strong>en</strong> aan de hand van 'strong infer<strong>en</strong>ce',<br />
fylog<strong>en</strong>ie <strong>en</strong> coëvolutie,<br />
─ de factor<strong>en</strong> aangev<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> rol spel<strong>en</strong> in het ontstaan van sociale groep<strong>en</strong>,<br />
de verschill<strong>en</strong>de vorm<strong>en</strong> van sam<strong>en</strong>werking beschrijv<strong>en</strong>, de mogelijke<br />
consequ<strong>en</strong>ties van groepslev<strong>en</strong> beschrijv<strong>en</strong>,<br />
─ uitlegg<strong>en</strong> wat dier<strong>en</strong>welzijn is, k<strong>en</strong>nis van diergedrag bij de groei <strong>en</strong> het<br />
hanter<strong>en</strong> van dier<strong>en</strong> in gevang<strong>en</strong>schap toepass<strong>en</strong>,<br />
─ diergedrag in de conservatiebiologie toepass<strong>en</strong>,<br />
─ toepass<strong>en</strong> van verklaring<strong>en</strong> voor diergedrag <strong>en</strong> de evolutie van gedrag op het<br />
gedrag van m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>,<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
─ Mondelinge <strong>en</strong> schriftelijke rapportage in het Nederlands,<br />
─ Het schrijv<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> onderzoeksvoorstel aan de hand van e<strong>en</strong> opgegev<strong>en</strong><br />
onderwerp. Dit pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> <strong>en</strong> verdedig<strong>en</strong>.<br />
─ Toepass<strong>en</strong> van k<strong>en</strong>nis,<br />
─ Bibliotheekgebruik,<br />
─ Creativiteit <strong>en</strong> problem<strong>en</strong> oploss<strong>en</strong>,<br />
─ Beargum<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> van standpunt<strong>en</strong>.<br />
Inhoud<br />
Gedragsbiologie is de wet<strong>en</strong>schappelijke bestudering van het gedrag van dier<strong>en</strong>.<br />
Ruim veertig <strong>jaar</strong> geled<strong>en</strong> heeft de Nederlandse etholoog Niko Tinberg<strong>en</strong> de vier<br />
grote vrag<strong>en</strong> in de gedragsbiologie gepostuleerd: evolutie, functie, ontwikkeling<br />
<strong>en</strong> causatie.<br />
De eerste twee vrag<strong>en</strong> kan m<strong>en</strong> omschrijv<strong>en</strong> als vrag<strong>en</strong> naar het waarom van<br />
gedrag. Hieronder valt onder andere het deelgebied van de gedragsecologie. De<br />
laatste twee vrag<strong>en</strong> betreff<strong>en</strong> het hoe van gedrag, de mechanism<strong>en</strong> die aan het<br />
gedrag t<strong>en</strong> grondslag ligg<strong>en</strong>.<br />
Gedragsbiologie is de moderne versie van wat we vroeger ethologie noemd<strong>en</strong>.<br />
Het is echter veel breder dan de traditionele ethologie <strong>en</strong> omvat ook disciplines<br />
als cognitieve ethologie, neurobiologie van gedrag, <strong>en</strong> de meer toegepaste<br />
disciplines als zoo conservatie biologie <strong>en</strong> dier<strong>en</strong>welzijn. Dit zijn disciplines die in<br />
de dag<strong>en</strong> van Lor<strong>en</strong>z <strong>en</strong> Tinberg<strong>en</strong>, de grondleggers van de ethologie, nog niet<br />
bestond<strong>en</strong>.<br />
In de cursus Gedragsbiologie kom<strong>en</strong> alle vier vrag<strong>en</strong> van Tinberg<strong>en</strong> aan bod.<br />
Door middel van hoorcolleges <strong>en</strong> werkcolleges krijg je e<strong>en</strong> gedetailleerd beeld<br />
41
Periode 2, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
van de moderne gedragswet<strong>en</strong>schap. Hierbij gebruik<strong>en</strong> we het boek ‘The<br />
Behavior of Animals’.<br />
Behalve het belang van de vier vrag<strong>en</strong> voor onderzoek naar gedrag besprek<strong>en</strong><br />
we ook de noodzaak waarom je deze vrag<strong>en</strong> moet onderscheid<strong>en</strong>. Hierbij komt<br />
de (on-)mogelijkheid van integratie van causatie <strong>en</strong> functie aan bod.<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
Je krijgt in het theoretische eerste deel van de cursus colleges, werkopdracht<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> –colleges, computerpractica, <strong>en</strong> zelfstudie. De stof wordt middels 2<br />
deelt<strong>en</strong>tam<strong>en</strong>s get<strong>en</strong>tamineerd.<br />
In het 2 e deel van de cursus schrijf je in e<strong>en</strong> groepje medestud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
onderzoeksvoorstel aan de hand van e<strong>en</strong> opgegev<strong>en</strong> onderwerp over één van de<br />
thema's uit het boek. Het voorstel verdedig je met e<strong>en</strong> korte pres<strong>en</strong>tatie voor de<br />
groep. Daarbij moet je opmerking<strong>en</strong> verdedig<strong>en</strong> van andere stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> uit de<br />
cursus die je voorstel hebb<strong>en</strong> gelez<strong>en</strong> <strong>en</strong> van kritische vrag<strong>en</strong> <strong>en</strong> opmerking<strong>en</strong><br />
hebb<strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong>.<br />
Toetsing<br />
Het eindcijfer van de cursus is sam<strong>en</strong>gesteld uit:<br />
─ de schriftelijke toets (2/3 van het eindcijfer, als elk deelt<strong>en</strong>tam<strong>en</strong> minst<strong>en</strong>s<br />
5.0 is <strong>en</strong> beide deelcijfers gemiddeld minst<strong>en</strong>s 5.5 is),<br />
─ de opdracht 'Onderzoeksvoorstel' (1/3 van het eindcijfer)<br />
De beoordeling van het ‘Onderzoeksvoorstel’ bestaat uit het zelf geschrev<strong>en</strong><br />
voorstel <strong>en</strong> de pres<strong>en</strong>tatie (3/4) <strong>en</strong> uit de review <strong>en</strong> interview van e<strong>en</strong> ander<br />
onderzoeksvoorstel <strong>en</strong> je werkhouding (1/4).<br />
Je krijgt pas e<strong>en</strong> eindcijfer als zowel de theoretische toets als de opdracht<br />
voldo<strong>en</strong>de zijn afgerond.<br />
Studiemateriaal<br />
Boek: ‘The Behavior of Animals: Mechanisms, Function, and Evolution’. Blackwell<br />
Publishing, Oxford, 2005 (Eds. Johan J. Bolhuis & Luc-Alain Giraldeau)<br />
ISBN 0-631-23125-0<br />
42
Periode 2, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
GENTHERAPIE, KANKER, AIDS<br />
G<strong>en</strong>e therapy, cancer, AIDS<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t:<br />
dr. A.A.M. Thomas<br />
Onderzoeksgroep Ontwikkelingsbiologie<br />
H.R. Kruytgebouw, kamer O506<br />
tel.: 030-2533971<br />
e-mail: Ha.a.m.thomas@uu.nlH<br />
dr. A.A.M. Thomas<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
B-B2GKA05<br />
7½<br />
A+D<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
Noodzakelijke voorafgaande cursuss<strong>en</strong> bevatt<strong>en</strong> k<strong>en</strong>nis van replicatie,<br />
transcriptie, translatie, basale k<strong>en</strong>nis over het ontstaan van kanker, (zoals te<br />
vind<strong>en</strong> in Campbell and Reece, 9 e druk, hoofdstukk<strong>en</strong> 15- 21), k<strong>en</strong>nis van<br />
celbiologie, (hoofdstukk<strong>en</strong> 7, 8, 11, <strong>en</strong> 12), basale k<strong>en</strong>nis van immunologie,<br />
zoals ter sprake komt in huidige <strong>Biologie</strong>-cursuss<strong>en</strong> <strong>jaar</strong> 1 (hoofdstuk 43), basale<br />
k<strong>en</strong>nis van virusreplicatie, zoals in hoofdstuk 19, k<strong>en</strong>nis van veel gebruikte<br />
techniek<strong>en</strong> in de moleculaire biologie zoals beschrev<strong>en</strong> in hoofdstuk 20, k<strong>en</strong>nis<br />
van dierlijke weefsels, vorm<strong>en</strong> <strong>en</strong> functies, zoals in hoofdstuk 40.<br />
Studiepad<br />
De cursus past in de studiepad<strong>en</strong> Moleculaire lev<strong>en</strong>swet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> (vanaf<br />
2009), Biomoleculaire wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>, Dierwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>,<br />
Ontwikkelingsbiologie <strong>en</strong> g<strong>en</strong>etica, <strong>en</strong> Toxicologie. Je kunt de cursus ook volg<strong>en</strong><br />
vanuit e<strong>en</strong> bredere interesse.<br />
Leerdoel<strong>en</strong>:<br />
Na de cursus kun je:<br />
─ uitlegg<strong>en</strong> welke vorm<strong>en</strong> van g<strong>en</strong>etische therapie bestaan, hoe ze werk<strong>en</strong>, <strong>en</strong><br />
bij welke aando<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> dit theoretisch of praktisch haalbaar zou kunn<strong>en</strong> zijn,<br />
─ b<strong>en</strong> je op de hoogte van de ethische aspect<strong>en</strong> rondom g<strong>en</strong>etische therapieën,<br />
─ uitlegg<strong>en</strong> welke cellulaire process<strong>en</strong> belangrijk zijn bij het ontstaan van e<strong>en</strong><br />
tumor <strong>en</strong> bij uitzaaiing<strong>en</strong>, <strong>en</strong> hoe <strong>en</strong> welke therapieën deze process<strong>en</strong><br />
beïnvloed<strong>en</strong>,<br />
─ uitlegg<strong>en</strong> wat de normale afweerreactie is teg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> infectie, <strong>en</strong> wat de<br />
reactie is bij e<strong>en</strong> HIV infectie,<br />
─ uitlegg<strong>en</strong> wat het effect is van bestaande <strong>en</strong> te ontwikkel<strong>en</strong> medicijn<strong>en</strong> teg<strong>en</strong><br />
HIV <strong>en</strong> AIDS,<br />
─ uitlegg<strong>en</strong> hoe het immuunsysteem reageert op e<strong>en</strong> vaccin, e<strong>en</strong> tumor, of e<strong>en</strong><br />
virusinfectie,<br />
─ uitlegg<strong>en</strong> waarom er virale variatie is <strong>en</strong> hoe de variatie invloed heeft op<br />
medicijn<strong>en</strong> <strong>en</strong> vaccins,<br />
─ relevante gegev<strong>en</strong>s verzamel<strong>en</strong> via internet <strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijke<br />
tijdschrift<strong>en</strong>,<br />
43
Periode 2, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
─ e<strong>en</strong> essay mak<strong>en</strong> over e<strong>en</strong> medicijn.<br />
De cursus is op gevorderd niveau qua moleculaire <strong>en</strong> celbiologische aspect<strong>en</strong>, <strong>en</strong><br />
verdiep<strong>en</strong>d wat betreft immunologische aspect<strong>en</strong>.<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
Selecter<strong>en</strong> <strong>en</strong> verwerk<strong>en</strong> literatuur, omgaan met complexe system<strong>en</strong>,<br />
wet<strong>en</strong>schappelijke discussie, schriftelijke rapportage in het Nederlands, ethisch<br />
bewustzijn wat betreft g<strong>en</strong>therapie, gebruik van medicijn<strong>en</strong> <strong>en</strong> vaccins.<br />
Inhoudsbeschrijving<br />
De cursus geeft je inzicht in humane cellulaire process<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> geïntegreerde<br />
b<strong>en</strong>adering vanuit de moleculaire biologie, biochemie, <strong>en</strong> celbiologie. Die k<strong>en</strong>nis<br />
gebruik je in e<strong>en</strong> aantal toepassingsgerichte biotechnologische problem<strong>en</strong> zoals<br />
g<strong>en</strong>therapie, RNA interfer<strong>en</strong>tie, <strong>en</strong> g<strong>en</strong>correctie, <strong>en</strong> bij het begrijp<strong>en</strong> van<br />
tumorontwikkeling, metastasering, <strong>en</strong> het ontstaan van AIDS.<br />
De cursus zal de volg<strong>en</strong>de thema’s behandel<strong>en</strong>: g<strong>en</strong>therapie, anti-s<strong>en</strong>se<br />
therapie, RNA-interfer<strong>en</strong>tie, DNA-repair als g<strong>en</strong>etische therapie, ontstaan van<br />
tumor<strong>en</strong>, oncog<strong>en</strong><strong>en</strong>, tumorsuppressors, apoptose, telomer<strong>en</strong>, receptor<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
ligand<strong>en</strong>, monoklonale antilicham<strong>en</strong>, antikanker medicijn<strong>en</strong>, vaccins teg<strong>en</strong><br />
kanker, viruss<strong>en</strong> als vaccins, adhesiemolecul<strong>en</strong>, integrine’s, metastasering,<br />
angiog<strong>en</strong>ese.<br />
Bij het HIV-AIDS deel: Koch’s postulat<strong>en</strong>, moleculaire biologie van HIV, interactie<br />
van HIV met immuunsysteem, belangrijke cell<strong>en</strong> van het immuunsysteem,<br />
immuundominantie, eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> van virale polymerase, ontstaan van virale<br />
variant<strong>en</strong>, mechanisme van HIV medicijn<strong>en</strong>, virusreceptor<strong>en</strong>, resist<strong>en</strong>tie, HIVvaccins,<br />
ethiek rondom gebruik medicijn<strong>en</strong> <strong>en</strong> ontwikkeling van vaccins.<br />
Werkvorm<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijbehor<strong>en</strong>de inhoud<br />
De cursus is theoretisch. Werkvorm<strong>en</strong> zijn hoorcolleges, zelfstudie, <strong>en</strong> het<br />
schrijv<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> essay.<br />
Toetsing<br />
Aanwezigheid bij het eerste college is verplicht. De cursus is voldo<strong>en</strong>de afgerond<br />
als de twee toetscijfers (elk 40%) <strong>en</strong> de beoordeling van het ingeleverde essay<br />
(20%) resulter<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de.<br />
Studiemateriaal<br />
─ cursushandleiding met hand-outs<br />
─ kopieën van de b<strong>en</strong>odigde artikel<strong>en</strong>, te verkrijg<strong>en</strong> via internet of bibliotheek<br />
44
Periode 2, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
METABOLISME<br />
Metabolism<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
mw.dr. H. Schlüpmann<br />
Onderzoeksgroep Moleculaire Plant<strong>en</strong>fysiologie<br />
H.R. Kruytgebouw, Padualaan 8<br />
kamer O405, tel.: 030-2533289<br />
e-mail: Hh.schlupmann@uu.nlH<br />
dr. F. Cremers, a.f.m.cremers@uu.nl<br />
dr. H. Schlüpmann, h.schlupmann@uu.nl<br />
Cursuscode: B-B2META09<br />
Studiepunt<strong>en</strong>: 7½<br />
Timeslot: B+C (in periode 2 <strong>en</strong> in periode 4)<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
De cursus Moleculaire biologie op niveau 1 uit de bacheloropleiding <strong>Biologie</strong> of<br />
k<strong>en</strong>nis die daarmee vergelijkbaar is.<br />
Studiepad<br />
De cursus ‘Metabolisme’ maakt deel uit van de studiepad<strong>en</strong> Moleculaire<br />
lev<strong>en</strong>swet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> <strong>en</strong> Organism<strong>en</strong>, ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> biodiversiteit.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
De cursus heeft als doel om het effect van metabolisme op fysiologie te<br />
illustrer<strong>en</strong> met betrekking op metabolische ziekt<strong>en</strong>.<br />
Deze cursus leert je de beginsel<strong>en</strong> van de biochemie waaronder:<br />
─ de thermodynamica van <strong>en</strong>zymatische reacties, <strong>en</strong>zym kinetica <strong>en</strong> regulatie,<br />
─ de meest belangrijke metabolisme cascades die betrekking hebb<strong>en</strong> op het<br />
vergar<strong>en</strong> van <strong>en</strong>ergie <strong>en</strong> primaire stoff<strong>en</strong>, hoe ze met elkaar in verbinding<br />
staan <strong>en</strong> in welke cel compartim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> ze plaats vind<strong>en</strong>.<br />
De metabolismeconcept<strong>en</strong> word<strong>en</strong> geoef<strong>en</strong>d met behulp van computerpractica <strong>en</strong><br />
met behulp van oef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> uit het tekstboek.<br />
Tijd<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> practicum in het laboratorium word<strong>en</strong> de basisprincipes van <strong>en</strong>zymthermodynamica<br />
<strong>en</strong> -kinetica behandeld.<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
─ Bepal<strong>en</strong> van kinetische parameters van <strong>en</strong>zymatische reacties in de praktijk,<br />
─ onderzoek van primaire <strong>en</strong> secondaire literatuur,<br />
─ pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> van k<strong>en</strong>nis die gerelateerd is aan de integratie van metabolisme<br />
<strong>en</strong> fysiologie.<br />
Inhoud<br />
Metabolism underlies every living organism and defines the organisms’ ecological<br />
niche. Metabolism occurs at differing scales. At a larger scale, metabolism affects<br />
the composition of gases in the atmosphere with oxyg<strong>en</strong> resulting from photo<br />
and redox-syntheses that occurred in anci<strong>en</strong>t bacteria. At a cellular scale<br />
metabolism provides the <strong>en</strong>ergy and building blocks required for cellular growth<br />
and differ<strong>en</strong>tiation of cells to form functional organs. Metabolism determines also<br />
the physiological integration of organs.<br />
45
Periode 2, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
Understanding metabolism requires knowledge of biochemistry. Curr<strong>en</strong>t research<br />
in metabolism goes beyond the chemical characterization of all metabolites,<br />
detection of their cont<strong>en</strong>t in cellular compartm<strong>en</strong>ts and of their flux through<br />
interwov<strong>en</strong> pathways. The chall<strong>en</strong>ge today is to reconstruct metabolite<br />
interactions with proteins, their distribution over pathways and cellular<br />
compartm<strong>en</strong>ts in computed models that allow predicting organ growth and<br />
developm<strong>en</strong>t.<br />
In comparison to the ambitions of modern research in metabolism, the topics<br />
studied during the course are very humble and include:<br />
─ an introduction into thermodynamics, <strong>en</strong>zyme kinetics and regulation,<br />
─ carbon and <strong>en</strong>ergy metabolism across sub-cellular compartm<strong>en</strong>ts,<br />
─ <strong>en</strong>ergy storage and its metabolic regulation,<br />
─ the classes of primary compounds amino acids, nucleotides and lipids and<br />
their metabolic interconnections,<br />
─ ess<strong>en</strong>tial metabolites from outside: vitamins,<br />
─ metabolic diseases that uncover physiological connections beyond cellular<br />
metabolism.<br />
The course will lay foundations for Niveau 3 courses in cell biology and<br />
physiology.<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
Hoor- <strong>en</strong> werkcollege, zelfstudie, practicum <strong>en</strong> computerpracticum met report,<br />
pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> van metabolische ziektes.<br />
Toetsing<br />
Toets 1 30%<br />
Toets 2 40%<br />
Report Practicum <strong>en</strong> Computerpracticum 20%<br />
Pres<strong>en</strong>tatie Metabolische Ziekte 10%<br />
Studiemateriaal<br />
─ verplicht: het boek ‘Biochemisry’, 6th edition, J.M. Berg, J.L. Tymoczko <strong>en</strong> L.<br />
Stryer, 2007<br />
─ aanbevol<strong>en</strong>: ‘Stud<strong>en</strong>t Companion to accompagny Biochemistry Sixth Edition’,<br />
Gumport, Deis, Counts Gerber <strong>en</strong> Koeppe II; ISBN 0-7167-7067-9<br />
46
Periode 2, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
TOEGEPASTE BIOSTATISTIEK<br />
Applied Biostatistics<br />
Coördinator:<br />
Mw. R.K Stellato MSc<br />
UMC Utrecht, Julius Biostatistics<br />
Strat<strong>en</strong>um<br />
kamer 7.125, tel.: 088-755 0794<br />
e-mail: Hr.k.stellato@umcutrecht.nl<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
Capaciteit:<br />
Mw. R.K. Stellato (Rebecca), Hr.k.stellato@umcutrecht.nl<br />
dr. P. Westers (Paul), Hp.westers@umcutrecht.nl<br />
drs. W.M. van der Wal (Willem), W.M.vanderWal-2@umcutrecht.nl<br />
B-B2TBS05<br />
7½<br />
A+D<br />
verplichte cursus major <strong>Biologie</strong><br />
Studiepad<br />
Het vak is van belang voor alle biologiestud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, omdat er e<strong>en</strong> basis wordt<br />
gelegd voor inzicht in de onderzoekscyclus binn<strong>en</strong> biologisch onderzoek, de<br />
plaats van methodologie <strong>en</strong> statistiek hierin, e<strong>en</strong> verantwoorde methodologische<br />
opzet van experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> de analyse <strong>en</strong> interpretatie van gegev<strong>en</strong>s die<br />
verzameld zijn in het onderzoek. Hiermee is dit vak voor e<strong>en</strong> ieder die zich<br />
binn<strong>en</strong> de wet<strong>en</strong>schap wil ontwikkeling van belang.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
Na afloop van deze cursus kun je:<br />
─ basisconcept<strong>en</strong> (bv. populatie vs. steekproef, compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van variatie,<br />
infer<strong>en</strong>tie) uit het onderzoek beschrijv<strong>en</strong>,<br />
─ de gevolg<strong>en</strong> van keuzes in studieopzet (bv. studie design, gepaard of<br />
ongepaard, keuze meetniveau) op de resultat<strong>en</strong> <strong>en</strong> conclusies uite<strong>en</strong>zett<strong>en</strong>,<br />
─ de optimale beschrijv<strong>en</strong>de methode(n) (bijv grafische weergave, weergave<br />
mbv k<strong>en</strong>getall<strong>en</strong>) kiez<strong>en</strong> <strong>en</strong> toepass<strong>en</strong>,<br />
─ in relatie tot de vraagstelling, opzet <strong>en</strong> waarg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> data, e<strong>en</strong> optimale<br />
keuze mak<strong>en</strong> uit de beschikbare statistische method<strong>en</strong> <strong>en</strong> deze toepass<strong>en</strong>,<br />
─ uitvoer van statistisch programmatuur lez<strong>en</strong> <strong>en</strong> interpreter<strong>en</strong>,<br />
─ aan de hand van de resultat<strong>en</strong> van statistische analyses, e<strong>en</strong> antwoord op de<br />
onderzoeksvraag formuler<strong>en</strong>,<br />
─ de resultat<strong>en</strong> van de statistische analyse, de verantwoording van de<br />
gemaakte keuzes, <strong>en</strong> de conclusie mbt de vraagstelling vastlegg<strong>en</strong> in e<strong>en</strong><br />
wet<strong>en</strong>schappelijk verslag,gepubliceerd onderzoek kritisch beoordel<strong>en</strong>.<br />
47
Periode 2, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
Statistisch analyser<strong>en</strong> <strong>en</strong> kritisch interpreter<strong>en</strong> van e<strong>en</strong>voudig biologisch<br />
cijfermateriaal, zowel met de hand als met behulp van het statistisch<br />
computerprogramma SPSS. Het schrijftelijk vastlegg<strong>en</strong> van statistische<br />
resultat<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijk verslag.<br />
Inhoud<br />
In de onderzoekscyclus nem<strong>en</strong> de opzet van e<strong>en</strong> experim<strong>en</strong>t <strong>en</strong> het uitwerk<strong>en</strong><br />
van de onderzoeksgegev<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> belangrijke plaats in. Welke rol speelt de<br />
statistiek hierin?<br />
Met behulp van statistische method<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> de verkreg<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>s<br />
overzichtelijk gemaakt word<strong>en</strong> (beschrijv<strong>en</strong>de statistiek). Met statistisch toets<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> schatt<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> conclusies getrokk<strong>en</strong> word<strong>en</strong> over het veel grotere geheel<br />
(de populatie), waaruit de waarneming<strong>en</strong> (de steekproef) afkomstig zijn<br />
(verklar<strong>en</strong>de statistiek). Voor het toets<strong>en</strong> <strong>en</strong> schatt<strong>en</strong> is <strong>en</strong>ige k<strong>en</strong>nis van de<br />
belangrijkste kansverdeling<strong>en</strong> noodzakelijk.<br />
Beschrijv<strong>en</strong>de statistiek:<br />
─ Populatie, steekproef, aselecte trekking<strong>en</strong>, de aard van de te met<strong>en</strong><br />
grootheid, meetmethod<strong>en</strong>, meetvariatie <strong>en</strong> meetfout, frequ<strong>en</strong>tietabell<strong>en</strong>,<br />
grafiek<strong>en</strong>, karakteristieke getall<strong>en</strong>, correlatiecoëfficiënt <strong>en</strong><br />
regressiecoëfficiënt<strong>en</strong>.<br />
Kansverdeling<strong>en</strong><br />
─ Kansverdeling van het gemiddelde van e<strong>en</strong> aselecte steekproef, bijzondere<br />
kansverdeling<strong>en</strong> zoals de binomiale, de Poisson <strong>en</strong> de normale verdeling.<br />
Verklar<strong>en</strong>de statistiek:<br />
─ Algem<strong>en</strong>e toetsings- <strong>en</strong> schattingstheorie, toets<strong>en</strong> voor 1,2 <strong>en</strong> meer dan 2<br />
steekproev<strong>en</strong> voor continue data (t-toets<strong>en</strong>, F-toets, ANOVA), voor nietnormaal<br />
verdeelde data (toets<strong>en</strong> van Wilcoxon, Mann-Whitney, Kruskal-<br />
Wallis) <strong>en</strong> voor dichotome data (tek<strong>en</strong>toets, chi-kwadraattoets),<br />
aanpassingstoets<strong>en</strong>, schatting<strong>en</strong> van parameters <strong>en</strong><br />
betrouwbaarheidsintervall<strong>en</strong>, toets<strong>en</strong> voor correlatie- <strong>en</strong><br />
regressiecoëfficiënt<strong>en</strong>.<br />
Verder bestudeer je aan de hand van kleine casestudies de relatie tuss<strong>en</strong> de<br />
opzet van e<strong>en</strong> proef <strong>en</strong> de analyse van de gegev<strong>en</strong>s <strong>en</strong> op de bepaling van de<br />
groepsgrootte voor experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />
Onderwijsvorm<strong>en</strong><br />
Na e<strong>en</strong> korte uitleg <strong>en</strong> sam<strong>en</strong>vatting van de theorie in e<strong>en</strong> hoorcollege ga je in<br />
werkcolleges <strong>en</strong> computerpractica de theorie uitwerk<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> goede voorbereiding<br />
(thuis) van theorie <strong>en</strong> opgav<strong>en</strong> is belangrijk.<br />
In groepjes van 3 analyseer je e<strong>en</strong> databestand. Hierover schrijf je e<strong>en</strong> verslag<br />
in de vorm van e<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijk artikel.<br />
Gastdoc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> besprek<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> hoorcollege de toepassing van biostatistiek in<br />
hun onderzoek.<br />
Toetsing<br />
Deze bestaat uit e<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong>toets met meerkeuzevrag<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> eindtoets met<br />
‘op<strong>en</strong>’ vrag<strong>en</strong>. De tuss<strong>en</strong>- <strong>en</strong> eindtoets mag je met ‘op<strong>en</strong> boek’ beantwoord<strong>en</strong>.<br />
Voor het eindcijfer telt de tuss<strong>en</strong>toets voor 30%, de eindtoets voor 50% <strong>en</strong> het<br />
verslag voor 20% mee.<br />
48
Periode 2, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
Studiemateriaal<br />
─ The Analysis of Biological Data – MC Whitlock and D Schluter, 2009,<br />
─ collegeaantek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>en</strong> werkboek Toegepaste Biostatistiek 1 – Julius<br />
Biostatistics,<br />
─ (grafische) rek<strong>en</strong>machine.<br />
49
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
Periode 3, niveau 2 cursuss<strong>en</strong><br />
DIDACTIEK<br />
Didactics<br />
Coördinator<br />
Doc<strong>en</strong>t:<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
mw.dr. M.C.P.J. Knippels (Marie-Christine)<br />
Didactiek van de <strong>Biologie</strong><br />
Freud<strong>en</strong>thal Institute for Sci<strong>en</strong>ce and Mathematics Education<br />
(FIsme)<br />
Buysballot Laboratorium, Princetonplein 5, Kamer 362<br />
tel. 030 – 253 2213 (secr. 253 1179)<br />
e-mail: m.c.p.j.knippels@uu.nl,<br />
website FIsme: http://www.fisme.uu.nl<br />
mw.dr. M.C.P.J. Knippels (Marie-Christine)<br />
B-B2DIDA09<br />
7½<br />
A+D<br />
Studiepad<br />
De cursus Didactiek valt binn<strong>en</strong> het studiepad Educatie, communicatie <strong>en</strong><br />
managem<strong>en</strong>t. De cursus is daarnaast voor e<strong>en</strong> ieder aan te rad<strong>en</strong> die kritisch wil<br />
ler<strong>en</strong> kijk<strong>en</strong> naar <strong>en</strong> nad<strong>en</strong>k<strong>en</strong> over het (eig<strong>en</strong>) leerproces <strong>en</strong> biologieonderwijs.<br />
De cursus is in het bachelorprogramma voorbereid<strong>en</strong>d voor Oriëntatie op de<br />
Communicatieve <strong>en</strong> Educatieve Praktijk (OCEP) alsook op de Educatieve minor<br />
(smalle tweedegraad bevoegdheid). Daarnaast is het e<strong>en</strong> goede voorbereiding op<br />
de master Sci<strong>en</strong>ce Education and Communication.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
De overkoepel<strong>en</strong>de doel<strong>en</strong> van de cursus zijn:<br />
─ het verwerv<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> vakdidactisch begripp<strong>en</strong>apparaat voor het beschrijv<strong>en</strong>,<br />
ontwikkel<strong>en</strong>, analyser<strong>en</strong> <strong>en</strong> beoordel<strong>en</strong> van biologieonderwijs,<br />
─ bevorder<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> actieve studiehouding waarin kritische reflectie <strong>en</strong><br />
verantwoordelijkheid voor het eig<strong>en</strong> leerproces c<strong>en</strong>traal staan.<br />
Hiertoe moet je onder meer:<br />
─ je bewust zijn van eig<strong>en</strong> opvatting<strong>en</strong> over ler<strong>en</strong> <strong>en</strong> onderwijz<strong>en</strong>, deze kunn<strong>en</strong><br />
relater<strong>en</strong> aan pedagogische <strong>en</strong> leertheoretische principes uit de literatuur,<br />
─ het model van didactische analyse kunn<strong>en</strong> beschrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> toepass<strong>en</strong> in het<br />
beoordel<strong>en</strong> van biologieonderwijs,<br />
─ inzicht hebb<strong>en</strong> in de maatschappelijke kracht<strong>en</strong> die de inhoud <strong>en</strong> vorm van<br />
het biologieonderwijs mede bepal<strong>en</strong>.<br />
Inhoud<br />
Deze cursus is e<strong>en</strong> inleiding in de didactiek, waarin ler<strong>en</strong> <strong>en</strong> onderwijz<strong>en</strong> van de<br />
biologie c<strong>en</strong>traal staat. Je maakt k<strong>en</strong>nis met leertheorieën, verk<strong>en</strong>t verschill<strong>en</strong>de<br />
leerstijl<strong>en</strong> <strong>en</strong> d<strong>en</strong>kt na over de aard van je vak. Wat houdt het ‘vak biologie’<br />
precies in, wat onderscheidt biologie van de andere natuurwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>,wat<br />
zijn moeilijke thema’s in de biologie <strong>en</strong> hoe kun je het onderwijsleerproces het<br />
beste vormgev<strong>en</strong>? Kortom, de relaties tuss<strong>en</strong> het vak, de ler<strong>en</strong>de <strong>en</strong><br />
50
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
maatschappij word<strong>en</strong> verk<strong>en</strong>d <strong>en</strong> consequ<strong>en</strong>ties voor de inrichting van<br />
(biologie)onderwijs besprok<strong>en</strong>.<br />
Deze cursus richt zich niet primair op het zelf ler<strong>en</strong> lesgev<strong>en</strong>. Daarvoor zijn de<br />
meer op vaardighed<strong>en</strong> <strong>en</strong> onderwijspraktijk gerichte cursuss<strong>en</strong> OCEP <strong>en</strong> de<br />
Educatieve minor (niveau 3). De cursus Didactiek heeft meer het karakter van<br />
e<strong>en</strong> theoretische inleiding <strong>en</strong> praktijkoriëntatie. Wel ontwerp je in e<strong>en</strong><br />
groepsopdracht zelf e<strong>en</strong> les of educatieve bije<strong>en</strong>komst.<br />
Waar wet<strong>en</strong>schapscommunicatie zich richt op informeel ler<strong>en</strong> in buit<strong>en</strong>schoolse<br />
context<strong>en</strong>, richt didactiek zich vooral op formeel ler<strong>en</strong> in schoolse context<strong>en</strong>.<br />
De hoofdthema’s die in de cursus aan bod kom<strong>en</strong> zijn:<br />
─ K<strong>en</strong>nismaking <strong>en</strong> oriëntatie Hoe, wat, waarom?<br />
─ Wat is ler<strong>en</strong>?<br />
Ler<strong>en</strong> <strong>en</strong> leertheorieën<br />
─ Wat is het vak?<br />
Aard <strong>en</strong> ontwikkeling van het (school)vak<br />
biologie<br />
─ Waarom is dit vak belangrijk? Onderwijsvisies<br />
─ Hoe ontwikkel je vakonderwijs? Modell<strong>en</strong>–(leer)doel<strong>en</strong>–werkvorm<strong>en</strong> – toetsing<br />
─ Vakdidactisch onderzoek<br />
Method<strong>en</strong> <strong>en</strong> praktijkvoorbeeld<strong>en</strong><br />
Onderwijsvorm<strong>en</strong><br />
Per week zijn er twee dagdel<strong>en</strong> aan contacttijd, de overige tijd (1½ dag) is voor<br />
zelfstudie waaronder het werk<strong>en</strong> aan opdracht<strong>en</strong> <strong>en</strong> het bestuder<strong>en</strong> van<br />
literatuur. De tijdsinvestering voor deze cursus is 20 uur per week<br />
De contacttijd wordt vormgegev<strong>en</strong> als interactieve colleges. Daarmee wordt<br />
bedoeld dat pl<strong>en</strong>aire, individuele <strong>en</strong> groepsactiviteit<strong>en</strong> elkaar afwissel<strong>en</strong>.<br />
Beoordeling<br />
In week 10 vindt e<strong>en</strong> schriftelijke toets (t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong>) over de gehele stof plaats.<br />
Daarnaast wordt in e<strong>en</strong> groepsopdracht e<strong>en</strong> les ontworp<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> specifieke<br />
doelgroep. Het ontwerp zelf (educatief materiaal) <strong>en</strong> de verantwoording van het<br />
ontwerp word<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> verslag aangeleverd <strong>en</strong> het ontwerp wordt voor de<br />
medestud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> gepres<strong>en</strong>teerd.<br />
Gedur<strong>en</strong>de de contactur<strong>en</strong> wordt e<strong>en</strong> actieve houding van de stud<strong>en</strong>t verwacht.<br />
Zo word<strong>en</strong> (groeps)opdracht<strong>en</strong> uitgevoerd, pres<strong>en</strong>taties verzorgd <strong>en</strong> peerfeedback<br />
gegev<strong>en</strong>. Actieve deelname is voorwaarde om toegelat<strong>en</strong> te kunn<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> tot het t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong>.<br />
Beoordeeld word<strong>en</strong> dus:<br />
─ Schriftelijke toets (individueel)<br />
─ Ontwerpopdracht (groep): verslag <strong>en</strong> pres<strong>en</strong>tatie<br />
B<strong>en</strong>odigdhed<strong>en</strong><br />
─ Syllabus waarin e<strong>en</strong> algem<strong>en</strong>e inleiding, rooster, toetsing, literatuur <strong>en</strong><br />
opdracht<strong>en</strong>.<br />
─ WebCT.<br />
─ Tijd<strong>en</strong>s de cursus word<strong>en</strong> aanvull<strong>en</strong>de opdracht<strong>en</strong> <strong>en</strong> achtergrondmateriaal<br />
uitgedeeld of via WebCT beschikbaar gesteld.<br />
─ Je moet kunn<strong>en</strong> beschikk<strong>en</strong> over e<strong>en</strong> editie van Campbell ‘Biology’.<br />
51
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
EVOLUTIE EN ECOLOGIE (AW)<br />
(Bron van deze cursusbeschrijving: Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>)<br />
Dit is e<strong>en</strong> profileringscursus voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> vanaf cohort 2010-‘11<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
dr. W. Wessels<br />
Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>gebouw<br />
kamer W.314, tel.: 030-253 5176<br />
e-mail : w.wessels@geo.uu.nl<br />
dr. W. Wessels, w.wessels@geo.uu.nl<br />
prof.dr. J.W.F. Reumer, j.w.f.reumer@geo.uu.nl<br />
GEO2-1215<br />
7½<br />
A<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
Het behal<strong>en</strong> van de tuss<strong>en</strong>toets van de cursus is verplicht als je de niveau-3<br />
cursus Veldwerk 2-Pyr<strong>en</strong>eeën (periode 4) wilt volg<strong>en</strong>. Zie daar voor meer<br />
informatie.<br />
Cursusaanmelding bij Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> via OSIRIS-stud<strong>en</strong>t.<br />
Studiepad<br />
De cursus is onderdeel van het thematische studiepad Aarde, Klimaat <strong>en</strong> Lev<strong>en</strong><br />
van de bacheloropleiding Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>, Faculteit Geowet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
Inzicht te verkrijg<strong>en</strong> in het gebruik van invertebrat<strong>en</strong> <strong>en</strong> vertebrat<strong>en</strong> voor de<br />
reconstructie van de geologische tijd <strong>en</strong> de ontwikkelingsgeschied<strong>en</strong>is van het<br />
lev<strong>en</strong>.<br />
Inhoud<br />
De cursus bestaat uit twee gerelateerde del<strong>en</strong> <strong>en</strong> is gericht op het reconstruer<strong>en</strong><br />
van fossiele milieus, zowel mari<strong>en</strong> als contin<strong>en</strong>taal, door de geologische tijd.<br />
Enerzijds maak je daarbij gebruik van fossiel<strong>en</strong> van belangrijke groep<strong>en</strong> mari<strong>en</strong>e<br />
invertebrat<strong>en</strong>, anderzijds van de functionele morfologie van gebitt<strong>en</strong> van<br />
(land)zoogdier<strong>en</strong>. Daarbij maak je gebruik van disciplines als paleoecologie,<br />
paleozoölogie <strong>en</strong> statistiek. Je verwerft hiermee basisk<strong>en</strong>nis over de relatie<br />
tuss<strong>en</strong> (paleo)ecologie <strong>en</strong> evolutie op grote ruimtelijke- <strong>en</strong> tijdschal<strong>en</strong>.<br />
Aan de hand van de ontwikkeling van mari<strong>en</strong>e invertebrat<strong>en</strong> gaan we in op de<br />
globale to<strong>en</strong>ame van diversiteit gedur<strong>en</strong>de het Phanerozoïcum. Je krijgt inzicht in<br />
factor<strong>en</strong> die daarbij e<strong>en</strong> rol spel<strong>en</strong>, zoals extincties <strong>en</strong> radiaties, alsmede klimaat<br />
<strong>en</strong> paleogeografie. Met Mioc<strong>en</strong>e zoogdierassociaties bestudeer je clado- <strong>en</strong><br />
anag<strong>en</strong>ese <strong>en</strong> migraties in relatie tot verandering<strong>en</strong> in lokale communiteit<strong>en</strong> op<br />
langere tijdschal<strong>en</strong>.<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
Hoorcollege <strong>en</strong> practicum<br />
52
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
Toetsing<br />
De beoordeling van de cursus is e<strong>en</strong> t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong> dat voor 100% het eindcijfer<br />
pepaalt.<br />
Studiemateriaal<br />
─ Bron voor zelfstudie: B<strong>en</strong>ton & Harper (2009) Introduction to paleobiology<br />
and the fossil record. Wiley-Blackwell 592 pp.<br />
Loupe 10X<br />
53
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
EVOLUTIE<br />
Evolution<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
dr. Roy Erk<strong>en</strong>s<br />
Onderzoeksgroep Ecologie <strong>en</strong> Biodiversiteit<br />
H.R. Kruytgebouw<br />
kamer N305, tel.: 030-253 6845<br />
e-mail: r.h.j.erk<strong>en</strong>s@uu.nl<br />
dr. R.H.J, Erk<strong>en</strong>s, r.h.j.erk<strong>en</strong>s@uu.nl<br />
Gastsprekers (n.n.b.)<br />
B-B2EVO09<br />
7½<br />
B+C<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
De niveau 1 cursuss<strong>en</strong> Biodiversiteit <strong>en</strong> Evolutiebiologie<br />
Studiepad<br />
De cursus Evolutiebiologie maakt deel uit van de studiepad<strong>en</strong> Gedragsbiologie,<br />
Moleculaire lev<strong>en</strong>swet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> <strong>en</strong> Organism<strong>en</strong>, ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> biodiversiteit.<br />
De cursus bereidt voor op alle biologische masterprogramma’s.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
Tijd<strong>en</strong>s de cursus verwerf je op e<strong>en</strong> verdiep<strong>en</strong>d niveau inzicht in de belangrijkste<br />
algem<strong>en</strong>e patron<strong>en</strong> <strong>en</strong> process<strong>en</strong> van evolutie. Ook verdiep je je k<strong>en</strong>nis over<br />
biodiversiteit op fylum niveau door voor 15 fyla materiaal te verzamel<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun<br />
k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> te bestuder<strong>en</strong>. Verder leer je evolutionaire k<strong>en</strong>nis concreet toe te<br />
pass<strong>en</strong> door het schrijv<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> voorstel tot bescherming van e<strong>en</strong> soort. Tot<br />
slot kun je het synthetische karakter van de evolutiebiologie (d.w.z. het<br />
aandrag<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> 'unifying' concept voor de hele biologie <strong>en</strong> het absorber<strong>en</strong><br />
van k<strong>en</strong>nis uit alle richting<strong>en</strong> van de biologie) uitlegg<strong>en</strong> <strong>en</strong> illustrer<strong>en</strong> met<br />
voorbeeld<strong>en</strong>.<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
Je oef<strong>en</strong>t met het zelfstandig verwerk<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> grote hoeveelheid studiestof. In<br />
het kader van de opdracht<strong>en</strong> oef<strong>en</strong> je met het vertal<strong>en</strong> van wet<strong>en</strong>schappelijke<br />
k<strong>en</strong>nis naar e<strong>en</strong> toegepaste setting. Je oef<strong>en</strong>t ook je pres<strong>en</strong>tatietechniek <strong>en</strong> door<br />
middel van peer-asessm<strong>en</strong>t e<strong>en</strong> oordeel te vell<strong>en</strong> over het werk van<br />
cursusg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong>. Als laatste train je vaardighed<strong>en</strong> die je nodig hebt voor het<br />
verzamel<strong>en</strong>, herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> <strong>en</strong> b<strong>en</strong>oem<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> deel van de fyla van het lev<strong>en</strong>.<br />
Inhoud<br />
Evolutie is het meest belangrijke principe binn<strong>en</strong> de biologie. Het is de <strong>en</strong>ige<br />
biologisch-wet<strong>en</strong>schappelijke theorie die alle f<strong>en</strong>om<strong>en</strong><strong>en</strong> van het lev<strong>en</strong> ver<strong>en</strong>igt,<br />
van het niveau (macro)molecuul tot ecosysteem. Sinds de moderne synthese<br />
(het combiner<strong>en</strong> van Darwin’s inzicht<strong>en</strong> met de moderne g<strong>en</strong>etica) begin vorige<br />
eeuw heeft evolutionair onderzoek e<strong>en</strong> grote vlucht g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. De daarop<br />
volg<strong>en</strong>de ontwikkeling<strong>en</strong> - ontstaan van de moleculaire biologie, het to<strong>en</strong>em<strong>en</strong><br />
van computerrek<strong>en</strong>kracht <strong>en</strong> het ontwikkel<strong>en</strong> van fylog<strong>en</strong>etische reconstructie<br />
54
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
method<strong>en</strong> - hebb<strong>en</strong> gezorgd voor e<strong>en</strong> <strong>en</strong>orme to<strong>en</strong>ame in ons begrip van de<br />
process<strong>en</strong> <strong>en</strong> patron<strong>en</strong> van evolutie. Vandaag de dag focust evolutionair<br />
onderzoek niet alle<strong>en</strong> op typisch evolutiebiologische vrag<strong>en</strong>, zoals de regulatie<br />
van g<strong>en</strong>etische diversiteit, het ontstaan van complexe system<strong>en</strong> als cell<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
hers<strong>en</strong><strong>en</strong>, <strong>en</strong> het ontstaan van biodiversiteit. Ook onderzoekers op het gebied<br />
van de moleculaire, g<strong>en</strong>omische, cellulaire <strong>en</strong> ontwikkelingsbiologie<br />
onderschrijv<strong>en</strong> dat het raamwerk, de principes <strong>en</strong> de analysemethod<strong>en</strong> van de<br />
evolutionaire biologie van belang zijn voor hun werkgebied<strong>en</strong>. Deze cursus legt<br />
de nadruk op de algem<strong>en</strong>e principes van evolutie, de hypothes<strong>en</strong> over de<br />
oorzak<strong>en</strong> van evolutionaire verandering<strong>en</strong> (die relevant zijn voor de meeste<br />
organism<strong>en</strong>) <strong>en</strong> de grote patron<strong>en</strong> die zichtbaar zijn in de geschied<strong>en</strong>is van de<br />
aarde. De cursus is uitstek<strong>en</strong>d geschikt voor het opdo<strong>en</strong> van evolutionaire basis<br />
k<strong>en</strong>nis, ongeacht het werkveld waar de bioloog in terecht komt (binn<strong>en</strong> de<br />
biologie of daarbuit<strong>en</strong>).<br />
Deze cursus gaat verder waar de cursus Evolutiebiologie <strong>en</strong> Biodiversiteit op<br />
niveau 1 stopt. Het eerste deel van de cursus behandelt macro-evolutionaire<br />
onderwerp<strong>en</strong>. Eerst wordt ingegaan op de Tree of Life <strong>en</strong> de method<strong>en</strong> die t<strong>en</strong><br />
grondslag ligg<strong>en</strong> aan de reconstructie hiervan. Vervolg<strong>en</strong>s wordt gekek<strong>en</strong> naar<br />
het ontstaan van biodiversiteit <strong>en</strong> de patron<strong>en</strong> die in deze diversiteit zichtbaar<br />
zijn. E<strong>en</strong> fundam<strong>en</strong>tele e<strong>en</strong>heid binn<strong>en</strong> de biologie is de soort <strong>en</strong> daarom wordt<br />
ook aandacht besteed aan theorieën omtr<strong>en</strong>t soort<strong>en</strong> <strong>en</strong> soortvorming. Als<br />
afsluiting van het thema macro-evolutie wordt o.a. gekek<strong>en</strong> naar de geschied<strong>en</strong>is<br />
van de aarde, tr<strong>en</strong>ds in het fossiele archief <strong>en</strong> snelhed<strong>en</strong> van evolutie.<br />
Het tweede deel van de cursus focust op het thema micro-evolutie. Allereerst<br />
wordt gekek<strong>en</strong> naar de thema’s variatie <strong>en</strong> random verandering<strong>en</strong> in populaties<br />
(g<strong>en</strong>etic drift). Daarna wordt het onderwerp natuurlijke selectie bestudeerd. De<br />
evolutie van g<strong>en</strong><strong>en</strong>, g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>en</strong> ontwikkelingsprocess<strong>en</strong> komt hierbij ook aan<br />
bod. Tot slot word<strong>en</strong> de onderwerp<strong>en</strong> co-evolutie, de evolutie van f<strong>en</strong>otypes <strong>en</strong><br />
de evolutie van life-histories besprok<strong>en</strong>.<br />
De kern van de evolutionaire biologie is het beschrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> analyser<strong>en</strong> van de<br />
geschied<strong>en</strong>is van evolutie, <strong>en</strong> de analyse van de daaraan t<strong>en</strong> grondslag ligg<strong>en</strong>de<br />
oorzak<strong>en</strong> <strong>en</strong> mechanism<strong>en</strong>. De reikwijdte van de evolutionaire biologie is veel<br />
groter dan ieder ander biologisch veld, omdat alle organism<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong><br />
het product zijn van e<strong>en</strong> evolutionaire geschied<strong>en</strong>is van verandering. Het is<br />
daarom onmogelijk om in e<strong>en</strong> algem<strong>en</strong>e cursus evolutiebiologie als deze de<br />
evolutionaire geschied<strong>en</strong>is van afzonderlijke groep<strong>en</strong> te behandel<strong>en</strong>. Om toch<br />
e<strong>en</strong> indruk te krijg<strong>en</strong> van de diversiteit van het lev<strong>en</strong> wordt aan e<strong>en</strong> grote<br />
opdracht gewerkt, de Fyla Expositie, waarin stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zelf e<strong>en</strong> aantal door hun<br />
gekoz<strong>en</strong> groep<strong>en</strong> gaan verzamel<strong>en</strong> <strong>en</strong> bestuder<strong>en</strong>.<br />
Omdat evolutionaire k<strong>en</strong>nis ook steeds meer doordringt in het dagelijkse lev<strong>en</strong> -<br />
van de g<strong>en</strong>eeskunde (bv. ontstaan van antibiotica resist<strong>en</strong>tie, begrijp<strong>en</strong> van<br />
verouderingsprocess<strong>en</strong>) tot klimaatverandering (bv. wat is de impact van<br />
verandering in vergelijking met het verled<strong>en</strong>) - is het ook belangrijk om<br />
evolutionaire k<strong>en</strong>nis concreet te kunn<strong>en</strong> toepass<strong>en</strong>. Aan de hand van e<strong>en</strong> aantal<br />
opdracht<strong>en</strong> – over bedreigde soort<strong>en</strong> – zal word<strong>en</strong> geoef<strong>en</strong>d met het toepass<strong>en</strong><br />
van evolutionaire k<strong>en</strong>nis in e<strong>en</strong> concrete casus. Wat zijn argum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> om e<strong>en</strong><br />
bepaalde soort te bescherm<strong>en</strong> <strong>en</strong> wat is er op teg<strong>en</strong>. Hierbij moet<strong>en</strong> stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
uiteindelijk zelf besliss<strong>en</strong> welke 10 van de 30 voorgedrag<strong>en</strong> soort<strong>en</strong> in<br />
aanmerking kom<strong>en</strong> voor bescherming.<br />
55
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
De studiestof wordt behandeld aan de hand van het boek “Evolution” (Futuyma)<br />
<strong>en</strong> je zult e<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong>lijk deel van deze stof zelfstandig verwerk<strong>en</strong>. Om je te<br />
help<strong>en</strong> met het verwerk<strong>en</strong> van de leerstof zijn e<strong>en</strong> aantal (responsie)colleges<br />
ingebouwd, waarin je met je medestud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> de doc<strong>en</strong>t systematisch de stof<br />
behandelt. Daarnaast wordt in groep<strong>en</strong> van twee gewerkt aan drie kleine <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
grote (afsluit<strong>en</strong>de) opdracht. Tot slot wordt één van de kleine opdracht<strong>en</strong><br />
individueel gepres<strong>en</strong>teerd.<br />
Toetsing<br />
Er zull<strong>en</strong> 5 onderdel<strong>en</strong> word<strong>en</strong> beoordeeld met e<strong>en</strong> cijfer:<br />
─ individueel t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong> (50% van het eindcijfer). Voor dit t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong> moet hoger<br />
dan e<strong>en</strong> 5,5 word<strong>en</strong> gehaald,<br />
─ groepsbeoordeling van de opdracht Fyla Expositie (20% van het eindcijfer,<br />
─ groepsbeoordeling van de opdracht Galerij van bedreigde Biodiversiteit 1<br />
(10% van het eindcijfer),<br />
─ groepsbeoordeling van de opdracht Galerij van bedreigde Biodiversiteit 2<br />
(10% van het eindcijfer),<br />
─ individuele pres<strong>en</strong>tatie van opdracht Galerij van bedreigde Biodiversiteit 1 of 2<br />
(10% van het eindcijfer).<br />
Studiemateriaal<br />
─ Handleiding blok Evolutiebiologie 2010,<br />
─ boek Evolution (2 e editie, Sinauer) van Futuyma,<br />
─ tijd<strong>en</strong>s de cursus op te zoek<strong>en</strong> literatuur.<br />
56
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
PALEOECOLOGIE<br />
Palaeo-ecology<br />
Coördinator:<br />
mw.dr. F. Wagner,<br />
Onderzoeksgroep Paleoecologie,<br />
Gebouw Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>,<br />
kamer W324 tel.: 030- 253 2636<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
B-B2PALE09<br />
7½<br />
A+D<br />
Plaats in het curriculum<br />
De cursus bouwt voort op de cursuss<strong>en</strong> plant<strong>en</strong>biologie, biodiversiteit,<br />
evolutiebiologie, systeem aarde <strong>en</strong> vegetatiegeografie.<br />
Studiepad<br />
Deze cursus is van belang voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die het adviespad Organism<strong>en</strong>,<br />
ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> biodiversiteit volg<strong>en</strong>.<br />
Inhoud<br />
Deze cursus behandelt de ecologie <strong>en</strong> evolutie van het lev<strong>en</strong> vanuit e<strong>en</strong><br />
palaeobiologisch perspectief. Waar hebb<strong>en</strong> die grote organism<strong>en</strong> groep<strong>en</strong> hun<br />
oorsprong? C<strong>en</strong>traal staat de evolutionaire geschied<strong>en</strong>is <strong>en</strong> palaeo-ecologie van<br />
de primaire produc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, landplant<strong>en</strong> zoals deze over de afgelop<strong>en</strong> 500 miljo<strong>en</strong><br />
<strong>jaar</strong> in het geologisch archief gedocum<strong>en</strong>teerd is. Welke adaptieve stapp<strong>en</strong><br />
moet<strong>en</strong> plant<strong>en</strong> <strong>en</strong> dier<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> om het land te kunn<strong>en</strong> verover<strong>en</strong> <strong>en</strong> welke<br />
strategieën ontwikkel<strong>en</strong> ze om de hed<strong>en</strong>daagse soort<strong>en</strong>rijkdom te behal<strong>en</strong>? Met<br />
voorbeld<strong>en</strong> van de meest belangrijke plant<strong>en</strong> families uit verschill<strong>en</strong>de<br />
geologische tijdsperk<strong>en</strong> word vervolg<strong>en</strong>s de intrede van zaad- <strong>en</strong><br />
bloem<strong>en</strong>plant<strong>en</strong> behandeld. Tev<strong>en</strong>s word inzicht gegev<strong>en</strong> in factor<strong>en</strong> die daarbij<br />
e<strong>en</strong> rol spel<strong>en</strong>, zoals extincties <strong>en</strong> radiaties, ev<strong>en</strong>als klimaat verandering<strong>en</strong>,<br />
palaeogeografie <strong>en</strong> co-evolutie met dier<strong>en</strong>. De toepasbaarheid van ‘Anci<strong>en</strong>t DNA’<br />
studies wordt behandeld.<br />
Tijd<strong>en</strong>s practica in de botanische tuin<strong>en</strong> word<strong>en</strong> de morfologie <strong>en</strong> ecologie van<br />
nog lev<strong>en</strong>de verwante plant<strong>en</strong> soort<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitzonderlijke voorbeeld<strong>en</strong> van<br />
zog<strong>en</strong>oemde “lev<strong>en</strong>de fossiel<strong>en</strong>” ter discussie gesteld.<br />
Daarnaast is er specifieke aandacht voor het reconstruer<strong>en</strong> van milieu <strong>en</strong><br />
klimaatsverandering<strong>en</strong> met behulp van poll<strong>en</strong> <strong>en</strong> spor<strong>en</strong>.<br />
Tev<strong>en</strong>s zijn er 2 dagexcursies naar (1) stortplaats van e<strong>en</strong> koolmijn in Limburg<br />
(Carboon plant<strong>en</strong>fossiel<strong>en</strong>) <strong>en</strong> (2) ve<strong>en</strong>afzetting<strong>en</strong> (Mariapeel) geplant.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
In deze cursus bestudeer je het fossiel<strong>en</strong> archief om inzicht in de evolutionair<br />
geschied<strong>en</strong>is van organism<strong>en</strong>, met acc<strong>en</strong>t op het plant<strong>en</strong>rijk, te krijg<strong>en</strong>. Het doel<br />
is om basisk<strong>en</strong>nis te verwerv<strong>en</strong> over de morfologische diversiteit <strong>en</strong><br />
soort<strong>en</strong>rijkdom in het geologisch verled<strong>en</strong>.<br />
Na afloop kan je / heb je:<br />
57
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
─ de morfologische k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> van macros- <strong>en</strong> microscopische plant<strong>en</strong> fossiel<strong>en</strong><br />
determiner<strong>en</strong>, in de taxonomische hoofdgroep<strong>en</strong> indel<strong>en</strong> <strong>en</strong> waar mogelijk<br />
aan moderne plant<strong>en</strong>families relater<strong>en</strong>,<br />
─ inzicht over de fysiologische aanpassing<strong>en</strong> die plant<strong>en</strong> in de loop van evolutie<br />
ontwikkel<strong>en</strong> om het land succesvol te verover<strong>en</strong>,<br />
─ vegetatie reconstructie met behulp van poll<strong>en</strong> analyse uitvoer<strong>en</strong>,<br />
─ aan de hand van e<strong>en</strong> vegetatiereconstructie het palaeomilieu / - klimaat<br />
herleid<strong>en</strong>,<br />
─ de fysische <strong>en</strong> chemische process<strong>en</strong> rangschikk<strong>en</strong> welke de vorming van<br />
fossiel plant<strong>en</strong> assemblages beïnvloed<strong>en</strong> <strong>en</strong> de consequ<strong>en</strong>ties voor het<br />
reconstruer<strong>en</strong> van de vegetatie <strong>en</strong> klimaat,<br />
─ inzicht over de invloed van vegetatie op de mondiale koolstof kringloop<br />
gedur<strong>en</strong>de de opkomst van landplant<strong>en</strong> <strong>en</strong> het ontstaan van de eerste<br />
boss<strong>en</strong>,<br />
─ uitlegg<strong>en</strong> onder welke milieu <strong>en</strong> geologische factor<strong>en</strong> de productie <strong>en</strong><br />
accumulatie van organisch materiaal tot vorming van olie- <strong>en</strong> gasreservoirs /<br />
bronn<strong>en</strong> leidt,<br />
─ basisbegripp<strong>en</strong> van relevante aspect<strong>en</strong> uit de sedim<strong>en</strong>tologie, stratigrafie <strong>en</strong><br />
algem<strong>en</strong>e geologie hanter<strong>en</strong>.<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
Je oef<strong>en</strong>t in de cursus de volg<strong>en</strong>de vaardighed<strong>en</strong>:<br />
─ observer<strong>en</strong>, tek<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> beschrijv<strong>en</strong> van plant<strong>en</strong>fossiel<strong>en</strong>,<br />
relevante informatie verzamel<strong>en</strong> via internet, boek<strong>en</strong> <strong>en</strong> tijdschrift<strong>en</strong>, selecter<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> verwerk<strong>en</strong> van literatuur,<br />
─ uitvoer<strong>en</strong> van de onderzoekscyclus,<br />
─ mondeling <strong>en</strong> schriftelijke rapporter<strong>en</strong> in het Nederlands, e<strong>en</strong> pres<strong>en</strong>tatie<br />
mak<strong>en</strong>, deze gev<strong>en</strong> <strong>en</strong> die van medestud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> beoordel<strong>en</strong><br />
─ microscoper<strong>en</strong>,<br />
Onderwijsvorm<strong>en</strong><br />
Dit zijn (hoor)colleges, werkcolleges, practica, excursies, COO, <strong>en</strong> zelfstudie.<br />
Tijd<strong>en</strong>s de practica <strong>en</strong> werkcolleges werk je met 3-5 medestud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (afhankelijk<br />
van de totaal hoeveelheid deelnemers) sam<strong>en</strong> aan opdracht<strong>en</strong>, die je schriftelijk<br />
uitwerkt. De werkcollegeopdracht<strong>en</strong> lever je in.<br />
WebCT-Vista<br />
Tijd<strong>en</strong>s de cursus krijg je ondersteuning via WebCT-Vista. Hier vind je collegehandouts,<br />
werkcollege- <strong>en</strong> practica opdracht<strong>en</strong>, roosters, interessante links.<br />
Toetsing<br />
Het cijfer van het blok wordt bepaald door het verslag (20%), de pres<strong>en</strong>tatie<br />
(20%) <strong>en</strong> het afsluit<strong>en</strong>d t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong> (60%). De practica word<strong>en</strong> niet beoordeeld<br />
middels e<strong>en</strong> cijfer maar het inlever<strong>en</strong> van <strong>en</strong> sam<strong>en</strong>vatting, actieve deelname <strong>en</strong><br />
aan alle practicumonderdel<strong>en</strong> is verplicht.<br />
Studiemateriaal<br />
─ ‘The evolution of plants’ van Willis & McElwain; Oxford University press, 2002,<br />
ISBN 0198500653,<br />
─ wit tek<strong>en</strong>papier, e<strong>en</strong> potlood, e<strong>en</strong> gum <strong>en</strong> e<strong>en</strong> punt<strong>en</strong>slijper.<br />
58
H<br />
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
TOXICOLOGIE<br />
Toxicology<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (IRAS):<br />
Gastdoc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
dr. Joop Herm<strong>en</strong>s<br />
Onderzoeksgroep Biologische Toxicologie, IRAS<br />
Nieuw Gildestein, Yalelaan 2, kamer 0.29<br />
tel.: 030-253 5337 / 030-253 9494<br />
e-mail: j.herm<strong>en</strong>s@uu.nl<br />
dr. Bas Blaauboer<br />
dr. Joop Herm<strong>en</strong>s<br />
prof.dr. Martin van d<strong>en</strong> Berg<br />
mw.dr. Majorie van Duurs<strong>en</strong><br />
dr. Raymond Pieters<br />
prof.dr. Willem Sein<strong>en</strong><br />
dr. Remco Westering<br />
dr.ir. Chiel Jonker<br />
dr. Jan Meul<strong>en</strong>belt, UMCU<br />
mw.dr. ir. Josje Arts, TNO Voeding<br />
mw.dr. Petra Peeters, UMCU<br />
B-B2TOX05<br />
7½<br />
B+C of in A+D<br />
Cursus wordt waarschijnlijk e<strong>en</strong> niveau 3 cursus.<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
Biologische k<strong>en</strong>nis van dierkunde <strong>en</strong> moleculaire (cel)biologie op niveau 1 <strong>en</strong><br />
basisk<strong>en</strong>nis van de organische chemie.<br />
Studiepad<br />
Deze cursus is e<strong>en</strong> keuzecursus van het studiepad Moleculaire<br />
lev<strong>en</strong>swet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> <strong>en</strong> Organism<strong>en</strong>, ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> Biodiversiteit <strong>en</strong><br />
daarnaast als basiscursus e<strong>en</strong> belangrijk onderdeel van de voorbereiding op het<br />
masterprogramma Toxicology and <strong>en</strong>vironm<strong>en</strong>tal health.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
Na afloop van deze cursus kan <strong>en</strong>/of beheers je:<br />
─ de basisprincipes van de toxicologie <strong>en</strong> de mechanism<strong>en</strong> van werking van de<br />
belangrijkste groep<strong>en</strong> toxische stoff<strong>en</strong>,<br />
─ modelmatig d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> over kinetiek <strong>en</strong> dynamiek van toxische stoff<strong>en</strong> <strong>en</strong> k<strong>en</strong> je<br />
de mogelijkhed<strong>en</strong> van de voor dit doel specifiek beschikbare software,<br />
─ gezondheidsrisico’s <strong>en</strong> de factor<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> rol spel<strong>en</strong> bij gezondheidsrisico’s<br />
evaluer<strong>en</strong>,<br />
─ de begripp<strong>en</strong> gevaar (hazard), blootstelling (exposure) <strong>en</strong> risico (risk) die de<br />
basis vorm<strong>en</strong> van het ‘risk assessm<strong>en</strong>t paradigma’, in toxicologische<br />
vraagstukk<strong>en</strong> toepass<strong>en</strong>,<br />
─ het belang inzi<strong>en</strong> van de toxicologie als vakgebied in e<strong>en</strong> maatschappelijke<br />
context van risicoschatting<strong>en</strong> voor m<strong>en</strong>s <strong>en</strong> milieu.<br />
59
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
Tev<strong>en</strong>s krijg je inzicht in de aspect<strong>en</strong> van de (gezondheids)risicoanalyse.<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
─ chemisch <strong>en</strong> fysisch rek<strong>en</strong><strong>en</strong>,<br />
─ systematische b<strong>en</strong>adering van problem<strong>en</strong>,<br />
─ kritisch d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>,<br />
─ ethisch bewustzijn<br />
Inhoud<br />
De cursus Toxicologie laat je k<strong>en</strong>nismak<strong>en</strong> met de fundam<strong>en</strong>tele basisaspect<strong>en</strong><br />
van de toxicologie <strong>en</strong> <strong>en</strong>kele basisprincipes van de milieuepidemiologie. Het<br />
programma is opgebouwd van molecuul naar cel, orgaan, organisme tot het<br />
niveau van populatie <strong>en</strong> ecosysteem. Vanwege het brede, multidisciplinaire<br />
karakter van de cursus krijg je de inhoud aangebod<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> groot aantal<br />
doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />
Je maakt k<strong>en</strong>nis met:<br />
─ basisbegripp<strong>en</strong> zoals blootstelling, dosis, blootstellingeffect <strong>en</strong> dosiseffect<br />
relaties, biotransformatie, kinetiek,<br />
─ eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> <strong>en</strong> problem<strong>en</strong> van <strong>en</strong>ige specifieke groep<strong>en</strong> van toxische<br />
stoff<strong>en</strong> (bijvoorbeeld bestrijdingsmiddel<strong>en</strong>, natuurlijke toxin<strong>en</strong>, PCB’s <strong>en</strong><br />
dioxines),<br />
─ toxicologische <strong>en</strong> milieuepidemiologische problem<strong>en</strong>/ probleemstelling<strong>en</strong><br />
(bijvoorbeeld chronische toxiciteit, extrapolatie van proefdier naar m<strong>en</strong>s),<br />
mogelijke effect<strong>en</strong> van (m<strong>en</strong>gsels van) stoff<strong>en</strong> in het milieu <strong>en</strong> de relatie<br />
tuss<strong>en</strong> milieu <strong>en</strong> gezondheid,<br />
─ method<strong>en</strong> van toxicologisch <strong>en</strong> milieuepidemiologisch onderzoek,<br />
─ maatschappelijke <strong>en</strong> ethische aspect<strong>en</strong> (proefdiergebruik, experim<strong>en</strong>tele<br />
expositie studies bij m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, risicoschatting, beleid),<br />
─ specifieke thema’s (bijvoorbeeld allergie, ‘<strong>en</strong>docrine disruptors’ <strong>en</strong> humane<br />
reproductie <strong>en</strong> risico op kanker), aangedrag<strong>en</strong> <strong>en</strong> geïllustreerd vanuit de<br />
verschill<strong>en</strong>de disciplines.<br />
Onderwijsvorm<strong>en</strong><br />
Je krijgt colleges, werkcolleges <strong>en</strong> COO (week 1 t/m 6). In de wek<strong>en</strong> 7-10 werk<br />
je in groepjes van 2 aan door doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> begeleide opdracht<strong>en</strong> (casestudy). Voor<br />
deze opdracht verzamel je literatuur, waarover je e<strong>en</strong> verslag schrijft. Je rond de<br />
casestudy af met het gev<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> pres<strong>en</strong>tatie.<br />
WebCT-Vista<br />
Afhankelijk van mogelijkhed<strong>en</strong> <strong>en</strong> toegankelijkheid krijg je studiemateriaal<br />
aangebod<strong>en</strong> via de IRAS website of via WebCT-Vista.<br />
Toetsing<br />
De toetsing bestaat uit e<strong>en</strong> schriftelijke toets <strong>en</strong> de beoordeling van de<br />
casestudy. De cijfers die je voor deze onderdel<strong>en</strong> haalt, moet<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de zijn.<br />
Het eindcijfer is het gemiddelde van het cijfer voor de toets (70%) <strong>en</strong> het verslag<br />
met de pres<strong>en</strong>tatie over casestudy (30%).<br />
Studiemateriaal<br />
Boek: Casarett and Doull’s Ess<strong>en</strong>tials of Toxicology, C.D. Klaass<strong>en</strong>, J.B. Watkins<br />
III, McGraw-Hill, New York, (Paperback, 512pp, ISBN 0071389148, richtprijs €<br />
60.00).<br />
60
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
SEDIMENTAIRE SYSTEMEN (AW)<br />
Dit is e<strong>en</strong> profileringscursus voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> vanaf cohort 2010-‘11<br />
(Bron van deze cursusbeschrijving: Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>)<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
dr. F.J. Hilg<strong>en</strong><br />
Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>gebouw<br />
kamer N.314, tel.: 030- 253 5173<br />
e-mail : fhilg<strong>en</strong>@geo.uu.nl<br />
dr. F.J. Hilg<strong>en</strong>,<br />
dr. J.T. Egg<strong>en</strong>huis<strong>en</strong><br />
K.M. Coh<strong>en</strong><br />
GEO2-1208<br />
7½<br />
C<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
Cursusaanmelding bij Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> via OSIRIS-stud<strong>en</strong>t.<br />
Studiepad<br />
De cursus is onderdeel van het thematische studiepad Aarde, Klimaat <strong>en</strong> Lev<strong>en</strong><br />
van de bacheloropleiding Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>, Faculteit Geowet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>. Het<br />
behal<strong>en</strong> van de tuss<strong>en</strong>toets van de cursus is verplicht als je de cursus Veldwerk<br />
2-Pyr<strong>en</strong>eeën (periode 4) wilt volg<strong>en</strong>. Dit is e<strong>en</strong> aanbevol<strong>en</strong> cursus voor de niveau<br />
3 cursuss<strong>en</strong> Paleoklimatologie <strong>en</strong> Paleoecologie <strong>en</strong> Sedim<strong>en</strong>tatie, fauna <strong>en</strong><br />
klimaat.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
K<strong>en</strong>nis van de opbouw van sedim<strong>en</strong>taire bekk<strong>en</strong>s (klastika <strong>en</strong> carbonat<strong>en</strong>) <strong>en</strong> de<br />
eerste orde controle van plaattektoniek <strong>en</strong> klimaat op sedim<strong>en</strong>tatie. Aankwek<strong>en</strong><br />
van promin<strong>en</strong>t theoretisch besef van de waarde van (bio) stratigrafie <strong>en</strong><br />
geologische tijdschal<strong>en</strong> om geste<strong>en</strong>t<strong>en</strong> te ord<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> te kunn<strong>en</strong> correler<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
dater<strong>en</strong>. De cursus levert vooral theoretische basisk<strong>en</strong>nis voor veldwerk inclusief<br />
voorbeeld<strong>en</strong> van sedim<strong>en</strong>taire sequ<strong>en</strong>ties <strong>en</strong> facies.<br />
Inhoud<br />
Tijd<strong>en</strong>s de cursus krijg je colleges <strong>en</strong> practica over de volg<strong>en</strong>de onderwerp<strong>en</strong>:<br />
- plaattektonische <strong>en</strong> klimatologische setting van sedim<strong>en</strong>taire bekk<strong>en</strong>s,<br />
- daterings <strong>en</strong> correlatie method<strong>en</strong> in sedim<strong>en</strong>taire geste<strong>en</strong>tes,<br />
- geïntegreerde tijdschal<strong>en</strong> <strong>en</strong> astro-chronologie,<br />
- cycli (bekk<strong>en</strong>bodem),<br />
- sedim<strong>en</strong>taire <strong>en</strong> biologische k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> van contin<strong>en</strong>tale, kust, shelf <strong>en</strong><br />
diepzee afzettingsmilieus toegespitst op de Veldwerk 2 cursus,<br />
- grootschalige invullingpatron<strong>en</strong> <strong>en</strong> effect van tektoniek,<br />
- sequ<strong>en</strong>tie stratigrafie (bekk<strong>en</strong>rand); Het effect van zeespiegel verandering<strong>en</strong><br />
op de stapeling <strong>en</strong> preservatie van sedim<strong>en</strong>taire afzetting<strong>en</strong> (siliciclastica <strong>en</strong><br />
carbonat<strong>en</strong>).<br />
61
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
De cursus is opgebouwd rond 2 x 2 hoorcolleges <strong>en</strong> e<strong>en</strong> practicum middag per<br />
week voor de volle duur van de cursus. Tijd<strong>en</strong>s de practica br<strong>en</strong>g je de theorie<br />
die tijd<strong>en</strong>s de hoorcolleges aan de orde is gekom<strong>en</strong> in de praktijk door middel<br />
van oef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> in de computer- <strong>en</strong> practicumzaal.<br />
De cursus heeft 6 verplichte practicamiddag<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> verplichte excursiedag. De<br />
precieze data hoor je aan het begin van de cursus.<br />
Toetsing<br />
Het eindcijfer is sam<strong>en</strong>gesteld uit:<br />
─ t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong> (60%) (2 del<strong>en</strong>),<br />
─ practica (2 onderdel<strong>en</strong>) (40%).<br />
Postma deel 2/3 <strong>en</strong> Hilg<strong>en</strong> deel 1/3. Dit geldt voor t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong> als voor<br />
(comp).practicum.<br />
Studiemateriaal<br />
“Sedim<strong>en</strong>tology and stratigraphy”, Gary Nichols (1999). Blackwell sci<strong>en</strong>ce ISBN:<br />
0-632-03578-1<br />
Nota B<strong>en</strong>e<br />
Meer gedetailleerde informatie betreff<strong>en</strong>de werkvorm, toets <strong>en</strong> literatuur is te<br />
vind<strong>en</strong> in de studiewijzer (vanaf twee wek<strong>en</strong> voor aanvang bij het facultair<br />
verkooppunt).<br />
Let op<br />
Deze cursus is verplicht als je de cursus Veldwerk 2-Pyr<strong>en</strong>eën in periode 4 wilt<br />
volg<strong>en</strong>!! Zie daar voor meer informatie.<br />
62
Periode 4, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
Periode 4, niveau 2 cursuss<strong>en</strong><br />
MOLECULAIRE GENETICA<br />
Molecular g<strong>en</strong>etics<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
dr. R<strong>en</strong>ze Heidstra<br />
Onderzoeksgroep Moleculaire G<strong>en</strong>etica<br />
H.R. Kruytgebouw,<br />
kamer N404, tel.: 030-2533436<br />
e-mail: r.heidstra@uu.nl<br />
dr. Viola Willems<strong>en</strong>, v.a.willems<strong>en</strong>@uu.nll<br />
dr. R<strong>en</strong>ze Heidstra, r.heidstra@uu.nl<br />
Cursuscode: B-B2MOLG05<br />
Studiepunt<strong>en</strong>: 7½<br />
Timeslot: B+C<br />
Capaciteit: max. 60<br />
Niet zeker (juni 2012) of deze cursus in 2012-’13 nog wordt gegev<strong>en</strong>.<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
Basisk<strong>en</strong>nis Moleculaire biologie uit of vergelijkbaar met <strong>jaar</strong> 1 van de opleiding<br />
<strong>Biologie</strong>.<br />
Studiepad<br />
Moleculaire g<strong>en</strong>etica is e<strong>en</strong> kerncursus in het studiepad Moleculaire<br />
lev<strong>en</strong>swet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
Aan het einde van de cursus kun je:<br />
– moleculair g<strong>en</strong>etische k<strong>en</strong>nis toepass<strong>en</strong>,<br />
– moderne moleculair g<strong>en</strong>etische vaardighed<strong>en</strong> <strong>en</strong> techniek<strong>en</strong> toepass<strong>en</strong>,<br />
moleculair biologische problem<strong>en</strong> oploss<strong>en</strong>,<br />
– de systematische b<strong>en</strong>adering van problem<strong>en</strong> <strong>en</strong> vraagstelling<strong>en</strong> begrijp<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
toepass<strong>en</strong>,<br />
– complexe biologische system<strong>en</strong> onderk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> <strong>en</strong> hanter<strong>en</strong>,<br />
– moleculair g<strong>en</strong>etische data integrer<strong>en</strong> met het doel om in begrijpelijke taal<br />
over e<strong>en</strong> bepaald onderwerp e<strong>en</strong> verslag te schrijv<strong>en</strong>,<br />
– met bov<strong>en</strong>staande k<strong>en</strong>nis primaire artikel<strong>en</strong> lez<strong>en</strong>.<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
– e<strong>en</strong> onderzoekscyclus zelfstandig opzett<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitvoer<strong>en</strong>,<br />
– kritisch d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> <strong>en</strong> standpunt<strong>en</strong> beargum<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijke<br />
discussie over e<strong>en</strong> vraagstelling, de aanpak <strong>en</strong> de daaruit voortvloei<strong>en</strong>de<br />
resultat<strong>en</strong>,<br />
– browsers <strong>en</strong> databases gebruik<strong>en</strong> met betrekking tot het vind<strong>en</strong> van gegev<strong>en</strong>s<br />
over literatuur, g<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
63
Periode 4, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
Inhoud<br />
De cursus bestaat uit e<strong>en</strong> theoretisch <strong>en</strong> e<strong>en</strong> praktisch gedeelte. In het<br />
theoretisch deel gaan we vanuit het basisniveau van het eerste <strong>jaar</strong> verder in op<br />
de opbouw <strong>en</strong> regulatie van het g<strong>en</strong>oom, recombinant DNA techniek<strong>en</strong>,<br />
g<strong>en</strong>etische analyse, DNA sequ<strong>en</strong>tieanalyse, etc. Daarnaast kom<strong>en</strong> onderwerp<strong>en</strong><br />
uit de actualiteit aan de orde. E<strong>en</strong> deel van de cursustijd besteed je aan<br />
praktisch onderzoek in de vorm van experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die word<strong>en</strong> uitgevoerd in<br />
groepjes van twee stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />
Iedere week volg je op maandag e<strong>en</strong> college dat de basis vormt voor de verdere<br />
week. Op de andere dag<strong>en</strong> werk je aan opdracht<strong>en</strong>. De doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn dan<br />
beschikbaar voor overleg <strong>en</strong> vrag<strong>en</strong>. Op e<strong>en</strong> aantal vrijdag<strong>en</strong> werk je aan<br />
computeropdracht<strong>en</strong> die gericht zijn om te ler<strong>en</strong> werk<strong>en</strong> met DNA informatie.<br />
De eerste wek<strong>en</strong> van de cursus hebb<strong>en</strong> als thema: DNA als basis van de<br />
moleculaire biologie. Om e<strong>en</strong> goede basis te legg<strong>en</strong> beginn<strong>en</strong> we met het<br />
onder de knie krijg<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> aantal begripp<strong>en</strong> <strong>en</strong> basistechniek<strong>en</strong> uit de<br />
moleculaire biologie. We behandel<strong>en</strong> DNA opbouw <strong>en</strong> replicatie, besprek<strong>en</strong> de<br />
recombinant DNA technologieën zoals DNA/RNA isolatie, digestie,<br />
gelelektroforese, PCR, kloner<strong>en</strong>, transformer<strong>en</strong>, etc. Deze basis komt goed van<br />
pas verder in de cursus.<br />
Het tweede deel van de cursus is de moleculaire g<strong>en</strong>etica voor gevorderd<strong>en</strong>,<br />
<strong>en</strong> is gericht op het verhog<strong>en</strong> van het niveau van begrip van de moleculaire<br />
g<strong>en</strong>etica. Het ler<strong>en</strong> van de experim<strong>en</strong>tele aanpak <strong>en</strong> de techniek<strong>en</strong> die word<strong>en</strong><br />
gebruikt om process<strong>en</strong> in lev<strong>en</strong>de cell<strong>en</strong> op moleculair g<strong>en</strong>etisch niveau te<br />
bestuder<strong>en</strong>. We behandel<strong>en</strong> transpositie, DNA insertie <strong>en</strong> overdracht, DNA<br />
mutatie <strong>en</strong> herstel, recombinatie <strong>en</strong> mapping, DNA sequ<strong>en</strong>cing, g<strong>en</strong>omics <strong>en</strong><br />
bioinformatica, <strong>en</strong> tot slot complexe g<strong>en</strong>etica effect<strong>en</strong> op overerving van<br />
eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>.<br />
In dit blok werk je gedur<strong>en</strong>de 5 wek<strong>en</strong> aan experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> om met geavanceerde<br />
moleculaire techniek<strong>en</strong> onderzoeksvrag<strong>en</strong> te kunn<strong>en</strong> beantwoord<strong>en</strong>. Zo gaan we<br />
mutag<strong>en</strong>iser<strong>en</strong>, mutaties opspor<strong>en</strong> <strong>en</strong> de verantwoordelijke g<strong>en</strong><strong>en</strong> id<strong>en</strong>tificer<strong>en</strong>,<br />
kloner<strong>en</strong> <strong>en</strong> sequ<strong>en</strong>c<strong>en</strong>. De behandelde theorie komt terug in de practica.<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
Hoorcollege, (computer)opdracht<strong>en</strong>, practicum, zelfstudie, verslag schrijv<strong>en</strong>,<br />
pres<strong>en</strong>tatie.<br />
Veel van de b<strong>en</strong>odigde informatie tijd<strong>en</strong>s de cursus krijg je via WebCT-Vista.<br />
Toetsing<br />
Actieve deelname aan de collegeserie is aanbevol<strong>en</strong>, deelname aan het<br />
practicum is verplicht. Het eindcijfer is het gemiddelde van<br />
– e<strong>en</strong> schriftelijk t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong>, 60% <strong>en</strong><br />
– de practicumbeoordeling, 40% (labjournaal <strong>en</strong> verslag).<br />
Voor beide onderdel<strong>en</strong> moet je e<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de hal<strong>en</strong>.<br />
Studiemateriaal<br />
Boek (aanbevol<strong>en</strong>, niet verplicht): Principles of G<strong>en</strong>etics (5th edition),<br />
International stud<strong>en</strong>t version, van Snustad and Simmons. ISBN: 978-0-470-<br />
39842-5.<br />
64
Periode 4, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
NATUURBEHOUD, DUURZAAMHEID EN<br />
PLANTENDIVERSITEIT<br />
Nature conservation, sustainability and plant diversity<br />
Coördinator<br />
drs. Vijko Lukki<strong>en</strong><br />
Onderwijsinstituut <strong>Biologie</strong><br />
Kamer Z403 KRUYT gebouw<br />
Tel 030 2537436<br />
e-mail : v.p.a.lukki<strong>en</strong>@uu.nl<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
dr. Niels Ant<strong>en</strong>, prof. dr. R<strong>en</strong>é Boot, dr. Roy Erk<strong>en</strong>s,<br />
drs. Eric Gouda, dr. Monique Groot<strong>en</strong>, drs. Vijko Lukki<strong>en</strong>,<br />
drs. Hans Persoon, dr. Hans ter Steege <strong>en</strong> dr. Pita Verweij<br />
B-B2NADU11<br />
7½<br />
B+C<br />
Studiepad : Organism<strong>en</strong>, Ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> Biodiversiteit<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
─ K<strong>en</strong>nis over <strong>en</strong> inzicht in plant<strong>en</strong>diversiteit,<br />
─ ler<strong>en</strong> van <strong>en</strong> vertrouwd rak<strong>en</strong> met techniek<strong>en</strong> (determinaties <strong>en</strong> g<strong>en</strong>etische<br />
analyses) om soort<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> juiste naam te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.<br />
─ k<strong>en</strong>nis over de verschill<strong>en</strong>de wet<strong>en</strong>schappelijke b<strong>en</strong>aderingswijz<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
modell<strong>en</strong> van natuurbehoud om het verlies van soort<strong>en</strong> <strong>en</strong> natuurlijke<br />
system<strong>en</strong> te kwantificer<strong>en</strong> <strong>en</strong> maatregel<strong>en</strong> te formuler<strong>en</strong> om dit teg<strong>en</strong> te<br />
gaan,<br />
─ inzicht in de aard <strong>en</strong> de gevolg<strong>en</strong> van process<strong>en</strong> als habitatverlies,<br />
overexploitatie, fragm<strong>en</strong>tatie, klimaatverandering, beïnvloeding van<br />
zoetwatersystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> introductie van exotische soort<strong>en</strong> in gebied<strong>en</strong> waar<br />
deze niet van nature thuishor<strong>en</strong>,<br />
─ deze begripp<strong>en</strong> in verband br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> met toegepaste<br />
natuurbeschermingsmaatregel<strong>en</strong> op lokaal, nationaal <strong>en</strong> internationaal<br />
niveau,<br />
─ inzicht in de relaties die bestaan tuss<strong>en</strong> het behoud van soort<strong>en</strong> <strong>en</strong> het<br />
behoud van ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> op welke wijze deze bijdrag<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong><br />
duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronn<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> min of meer stabiel<br />
klimaat.<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
─ Beschrijv<strong>en</strong>, onderbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> in rek<strong>en</strong>modell<strong>en</strong> <strong>en</strong> in kaart br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van<br />
plant<strong>en</strong>diversiteit, bijvoorbeeld met behulp van remote s<strong>en</strong>sing techniek<strong>en</strong>,<br />
─ k<strong>en</strong>merkpatron<strong>en</strong> van plant<strong>en</strong>soort<strong>en</strong> beschrijv<strong>en</strong>, interpreter<strong>en</strong> <strong>en</strong> in<br />
verband br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> met taxonomische (families <strong>en</strong> g<strong>en</strong>era) <strong>en</strong> functionele (coevolutionaire)<br />
relaties, ecologische aanpassing<strong>en</strong> (in hoofdonderdeel 1),<br />
─ herbariumgebruik.<br />
65
Periode 4, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
Inhoud<br />
Tijd<strong>en</strong>s deze cursus zal aan de hand van vooral voorbeeld<strong>en</strong> uit het plant<strong>en</strong>rijk<br />
het begrip biodiversiteit <strong>en</strong> de achteruitgang van soort<strong>en</strong> in relatie tot m<strong>en</strong>selijke<br />
activiteit<strong>en</strong> nader word<strong>en</strong> toegelicht <strong>en</strong> vervolg<strong>en</strong>s in verband word<strong>en</strong> gebracht<br />
met k<strong>en</strong>nisterrein<strong>en</strong> die over natuurbehoud <strong>en</strong> duurzaamheid gaan.<br />
De cursus is sam<strong>en</strong>gesteld uit 4 hoofdonderdel<strong>en</strong>:<br />
1. Je maakt k<strong>en</strong>nis met (co-)evolutionaire relaties binn<strong>en</strong> het plant<strong>en</strong>rijk, de<br />
variatie binn<strong>en</strong> <strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> belangrijke plant<strong>en</strong>families, hun verspreiding op<br />
aarde, ecologische/ economische betek<strong>en</strong>is <strong>en</strong> bedreiging<strong>en</strong>.<br />
2. Sam<strong>en</strong> met verschill<strong>en</strong>de doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> werk je de relatie uit tuss<strong>en</strong> biodiversiteit<br />
met a) onderwerp<strong>en</strong> als het in kaart br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> (kwantitatief <strong>en</strong> kwalitatief) van<br />
plant<strong>en</strong>diversiteit <strong>en</strong> de g<strong>en</strong>etische onderbouwing daarvan e<strong>en</strong> belangrijke rol<br />
spel<strong>en</strong> <strong>en</strong> met b) de grote maatschappelijke thema’s zoals natuurbehoud <strong>en</strong><br />
duurzaamheid (inclusief de relatie met klimaat)<br />
3. De “Grote Opdracht<strong>en</strong>” waaraan tijd<strong>en</strong>s de gehele cursus door groepjes<br />
stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (onder leiding van e<strong>en</strong> “e-mail coach”) wordt gewerkt. Deze<br />
opdracht<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> vooral als doel je aan de hand van e<strong>en</strong> concrete (liefst<br />
actuele) vraagstelling de onderwerp<strong>en</strong> natuurbehoud, duurzaamheid <strong>en</strong><br />
plant<strong>en</strong>diversiteit op e<strong>en</strong> geïntegreerde wijze te ler<strong>en</strong> b<strong>en</strong>ader<strong>en</strong> <strong>en</strong> uit te<br />
werk<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> pres<strong>en</strong>tatie.<br />
De opstellers (doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>) pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> de opdracht<strong>en</strong> al op de eerste dag van<br />
de cursus waarna de gevormde groepjes solliciter<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong> opdracht door<br />
het schrijv<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> motivatiestuk. Op grond hiervan krijgt e<strong>en</strong> groepje de<br />
gew<strong>en</strong>ste opdracht al of niet toebedeeld.<br />
Aan het einde van de cursus pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> de groepjes hun opdracht tijd<strong>en</strong>s<br />
e<strong>en</strong> minisymposium. Daarbij zijn dan ook alle doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van de cursus <strong>en</strong><br />
verteg<strong>en</strong>woordigers van verschill<strong>en</strong>de onderzoeks- <strong>en</strong> werkterrein<strong>en</strong> binn<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> buit<strong>en</strong> de universiteit aanwezig.<br />
4. De “Werkgeversdag”.Op deze dag gev<strong>en</strong> verteg<strong>en</strong>woordigers van<br />
onderzoeksgroep<strong>en</strong> van de universiteit <strong>en</strong> van organisaties buit<strong>en</strong> de<br />
universiteit (ngo’s) je e<strong>en</strong> overzicht van hun wet<strong>en</strong>schappelijke <strong>en</strong><br />
maatschappelijke werkterrein<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> de thema’s natuurbehoud,<br />
duurzaamheid <strong>en</strong> plant<strong>en</strong>diversiteit<br />
Onderwijsvorm<strong>en</strong><br />
Deze cursus wordt gegev<strong>en</strong> in de vorm van colleges, practica <strong>en</strong> workshops.<br />
Daarnaast word<strong>en</strong> opdracht<strong>en</strong> in de Botanische Tuin<strong>en</strong> <strong>en</strong> in het veld uitgevoerd.<br />
Tijd<strong>en</strong>s de gehele cursus wordt in de zelfstudietijd in kleinere groep<strong>en</strong> gewerkt<br />
aan de eindopdracht.<br />
Beoordeling<br />
─ In de laatste week van de cursus vindt e<strong>en</strong> schriftelijke toets over de gehele<br />
stof plaats. Deze toets draagt voor 50 % bij aan de eindbeoordeling.<br />
─ Het schriftelijke verslag van de “Grote Opdracht” telt voor 20 % mee.<br />
─ De mondelinge pres<strong>en</strong>tatie van de “Grote Opdracht”, in de vorm van e<strong>en</strong><br />
powerpoint pres<strong>en</strong>tatie tijd<strong>en</strong>s het minisymposium, inclusief de bijdrage in de<br />
discussies, telt ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s voor 20 % mee.<br />
─ De actieve aanwezigheid tijd<strong>en</strong>s de cursus <strong>en</strong> het voldo<strong>en</strong>de mak<strong>en</strong> van<br />
deelopdracht<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s de practica <strong>en</strong> workshops draagt nog e<strong>en</strong>s voor 10 %<br />
bij aan het eindcijfer voor de cursus.<br />
66
Periode 4, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
B<strong>en</strong>odigdhed<strong>en</strong><br />
─ Campbell Biology (Pearson, editie 9), hoofdstuk 56, Conservation Biology and<br />
Global Change is inleiding op de cursus (zelf vooraf bestuder<strong>en</strong>).<br />
─ De Heukels’ Flora van Nederland, 23ste druk, door R. van der Meijd<strong>en</strong>,<br />
Wolters Noordhoff,<br />
─ Geadviseerd het boek: Plants, Diversity and Evolution van Martin J. Ingrouille<br />
and Bill Eddie (ISBN-13 978-0-521-79433-6, Cambridge University Press).<br />
─ Loep <strong>en</strong> prepareerset,<br />
─<br />
─<br />
De syllabus van de cursus,<br />
Tijd<strong>en</strong>s de cursus krijg je aanvull<strong>en</strong>de opdracht<strong>en</strong> <strong>en</strong> achtergrondmateriaal<br />
uitgedeeld of via Blackboard.<br />
67
Periode 4, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
NEUROBIOLOGIE<br />
Neurosci<strong>en</strong>ce<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
prof.dr. C.C. Hoog<strong>en</strong>raad<br />
Afdeling Celbiologie<br />
H.R. Kruytgebouw, kamer N501<br />
tel. 2534585<br />
e-mail: c.hoog<strong>en</strong>raad@uu.nl<br />
prof.dr. Casper Hoog<strong>en</strong>raad, c.hoog<strong>en</strong>raad@uu.nl<br />
dr. Corette J. Wier<strong>en</strong>ga, c.wier<strong>en</strong>ga@uu.nl<br />
dr. Lukas Kapitein, l.kapitein@uu.nl<br />
dr. Esther De Graaff, e.degraaf@uu.nl<br />
dr. Maartje Ve<strong>en</strong>eman, m.m.j.ve<strong>en</strong>eman-rijk<strong>en</strong>s@umcutrecht.nl<br />
B-B2NEUR10<br />
7½<br />
A+D<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
Basisk<strong>en</strong>nis Neurobiologie uit of vergelijkbaar met <strong>jaar</strong> 1 van de<br />
bacheloropleiding <strong>Biologie</strong>.<br />
Studiepad<br />
Deze cursus vormt e<strong>en</strong> onderdeel van de studiepad<strong>en</strong> Moleculaire<br />
Lev<strong>en</strong>swet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> <strong>en</strong> van Gedragsbiologie. De cursus vormt e<strong>en</strong> goede<br />
voorbereiding op de niveau 3 cursus ‘Moleculaire <strong>en</strong> cellulaire biologie’ <strong>en</strong><br />
‘Cognitie <strong>en</strong> gedrag’. Alle<strong>en</strong> of sam<strong>en</strong> met de vervolgcursus is de cursus e<strong>en</strong><br />
goede basis voor de masterprogramma’s ‘Molecular and Cellular Life Sci<strong>en</strong>ces’ <strong>en</strong><br />
‘Environm<strong>en</strong>tal Biology’, de track Behavioural ecology <strong>en</strong> van het<br />
masterprogramma <strong>en</strong> van ‘Neurosci<strong>en</strong>ce and Cognition’. Vanwege grote overlap<br />
met de BMW-cursus Neurowet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> is het niet toegestaan om beide<br />
cursuss<strong>en</strong> te volg<strong>en</strong>.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
De cursus geeft je:<br />
─ e<strong>en</strong> overzicht van wat neurobiologie inhoudt,<br />
─ e<strong>en</strong> idee van de functionele structuur van het dierlijke <strong>en</strong> m<strong>en</strong>selijke brein,<br />
─ inzicht in de manier waarop informatie in het m<strong>en</strong>selijke <strong>en</strong> dierlijke brein<br />
opgeslag<strong>en</strong> <strong>en</strong> verwerkt wordt,<br />
─ e<strong>en</strong> idee van wat er fout gaat in bepaalde hers<strong>en</strong>ziektes,<br />
─ e<strong>en</strong> glimp van de actuele stand van zak<strong>en</strong> <strong>en</strong> ontwikkeling<strong>en</strong> in het huidige<br />
neurobiologische onderzoek.<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
─ selecter<strong>en</strong> <strong>en</strong> verwerk<strong>en</strong> van literatuur,<br />
─ essay schrijv<strong>en</strong>,<br />
─ doorgrond<strong>en</strong> van complexe system<strong>en</strong>,<br />
─ systematische b<strong>en</strong>adering problem<strong>en</strong>.<br />
68
Periode 4, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
Inhoud<br />
De hers<strong>en</strong><strong>en</strong> van hogere vertebrat<strong>en</strong> zijn de meest complexe system<strong>en</strong> die we<br />
k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, <strong>en</strong> de poging<strong>en</strong> om die te begrijp<strong>en</strong> word<strong>en</strong> wel gezi<strong>en</strong> als de grootste<br />
uitdaging van de moderne wet<strong>en</strong>schap. Deze cursus heeft als doel je e<strong>en</strong><br />
basisk<strong>en</strong>nis bij te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van de moderne neurowet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> in al zijn<br />
facett<strong>en</strong>. Deze basisk<strong>en</strong>nis is onontbeerlijk voor fundam<strong>en</strong>teel onderzoek aan het<br />
brein, het bestuder<strong>en</strong> van gedrag van m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>en</strong> dier<strong>en</strong> <strong>en</strong> voor onderzoek naar<br />
ziektes van het z<strong>en</strong>uwstelsel.<br />
Tijd<strong>en</strong>s de cursus gaan we in op de functionele <strong>en</strong> neuro-anatomische aspect<strong>en</strong><br />
van de hers<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> de neurofysiologische basis van perceptie, cognitie <strong>en</strong><br />
motorische sturing. We bested<strong>en</strong> aandacht aan algem<strong>en</strong>e neurobiologische<br />
principes die zowel bij de m<strong>en</strong>s als bij (andere) dier<strong>en</strong> terug zijn te vind<strong>en</strong>, maar<br />
gaan ook in op specifieke eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> (<strong>en</strong> soms ziektes) van het m<strong>en</strong>selijk<br />
brein. Veel van de structur<strong>en</strong> <strong>en</strong> process<strong>en</strong> zoals ionkanal<strong>en</strong>, actiepot<strong>en</strong>tial<strong>en</strong>,<br />
neurotransmitters, synaps<strong>en</strong>, etc., kom<strong>en</strong> in het gehele dier<strong>en</strong>rijk voor. Ze<br />
vorm<strong>en</strong> de bouwst<strong>en</strong><strong>en</strong> voor de veel complexere process<strong>en</strong> zoals cognitie <strong>en</strong><br />
bewustzijn in hogere vertebrat<strong>en</strong>.<br />
Aan de hand van het boek 'Neurosci<strong>en</strong>ce' van Purves (5de editie) bestuder<strong>en</strong> we<br />
de volg<strong>en</strong>de hoofdthema's:<br />
─ basale fysiologie van elektrische signal<strong>en</strong> in neuron<strong>en</strong>,<br />
─ communicatie tuss<strong>en</strong> neuron<strong>en</strong>,<br />
─ ler<strong>en</strong> <strong>en</strong> geheug<strong>en</strong>,<br />
─ ontwikkeling van het z<strong>en</strong>uwstelsel,<br />
─ perceptuele system<strong>en</strong>: zi<strong>en</strong>, hor<strong>en</strong>, ruik<strong>en</strong>,<br />
─ motorsystem<strong>en</strong>: motor cortex, basale ganglia, cerebellum,<br />
─ hogere cognitieve functies: taal, slaap, emoties, sexuele verschill<strong>en</strong>.<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
E<strong>en</strong> groot deel van de stof van de cursus zal word<strong>en</strong> gepres<strong>en</strong>teerd in de vorm<br />
van hoorcolleges <strong>en</strong> zelfstudieopdracht<strong>en</strong>. Daarnaast is er e<strong>en</strong><br />
computerpracticum over elektrische signal<strong>en</strong> in z<strong>en</strong>uwcell<strong>en</strong>.<br />
De stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> schrijv<strong>en</strong> in groepjes van 5 (met begeleider) e<strong>en</strong> essay (~3<br />
pagina’s) over e<strong>en</strong> zelf te kiez<strong>en</strong> neurobiologisch onderwerp. Dit essay wordt<br />
eerst beoordeeld door medestud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van andere groep<strong>en</strong> (peer review) <strong>en</strong><br />
daarna door de begeleider van elk groepje.<br />
week 4/5: inv<strong>en</strong>tariser<strong>en</strong> van het onderwerp,<br />
week 7/8: essay schrijv<strong>en</strong>,<br />
week 9: peer review,<br />
week 10: verbeter<strong>en</strong> van het essay <strong>en</strong> eindbeoordeling begeleider.<br />
Toetsing<br />
Het eindcijfer van de cursus wordt berek<strong>en</strong>d uit de deelcijfers die je krijgt voor:<br />
─ deelt<strong>en</strong>tam<strong>en</strong> 1: 50%,<br />
─ deelt<strong>en</strong>tam<strong>en</strong> 2: 40%,<br />
─ essay: 10%,<br />
Voor elk van de deelt<strong>en</strong>tam<strong>en</strong>s moet mininaal e<strong>en</strong> 5,0 word<strong>en</strong> gehaald.<br />
Studiemateriaal<br />
Purves D., et al.: Neurosci<strong>en</strong>ce, 5th edition, Sinnauer Associates Inc, 2011<br />
69
Periode 4, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
WETENSCHAPSCOMMUNICATIE<br />
Sci<strong>en</strong>ce Communication<br />
Coördinator/doc<strong>en</strong>t:<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
prof.dr. A.J. Waarlo (Ar<strong>en</strong>d Jan)<br />
Freud<strong>en</strong>thal Instituut voor Didactiek van Wiskunde <strong>en</strong><br />
Natuurwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> (FIsme), Buys Ballot Laboratorium,<br />
Princetonplein 5, kamer 379, tel. 030 – 2535445<br />
e-mail a.j.waarlo@uu.nl<br />
website: www.fisme.uu.nl<br />
B-B2WECO09<br />
7½<br />
B+C<br />
Ingangseis<br />
Specifieke voork<strong>en</strong>nis is niet vereist.<br />
Studiepad<br />
Iedere bioloog communiceert in <strong>en</strong> over zijn werk. Deze cursus past daarom in<br />
alle studiepad<strong>en</strong>, maar maakt specifiek onderdeel uit van het studieadviespad<br />
Educatie, Communicatie <strong>en</strong> Managem<strong>en</strong>t. De cursus bereidt voor op de<br />
masteropleiding Sci<strong>en</strong>ce Education and Communication.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
─ Overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> <strong>en</strong> verschill<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> alledaagse <strong>en</strong> professionele<br />
communicatie kunn<strong>en</strong> noem<strong>en</strong>,<br />
─ De rol van wet<strong>en</strong>schapscommunicatie in de k<strong>en</strong>nis- <strong>en</strong> risicosam<strong>en</strong>leving<br />
kunn<strong>en</strong> duid<strong>en</strong>,<br />
─ Verschill<strong>en</strong>de vorm<strong>en</strong> van interne <strong>en</strong> externe wet<strong>en</strong>schapscommunicatie<br />
kunn<strong>en</strong> onderscheid<strong>en</strong>,<br />
─ Aan de hand van ontwerp-, leer-, gedrags- <strong>en</strong> communicatiemodell<strong>en</strong><br />
communicatieve activiteit<strong>en</strong> <strong>en</strong> product<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> beschrijv<strong>en</strong>, analyser<strong>en</strong>,<br />
beoordel<strong>en</strong> <strong>en</strong> ontwerp<strong>en</strong>,<br />
─ E<strong>en</strong> rec<strong>en</strong>sie van e<strong>en</strong> populair-wet<strong>en</strong>schappelijk boek op het terrein van life<br />
sci<strong>en</strong>ces kritisch kunn<strong>en</strong> beoordel<strong>en</strong>,<br />
─ E<strong>en</strong> gemotiveerde keuze kunn<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> voor de inrichting van de verdere<br />
(studie)loopbaan.<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
─ Kritisch kunn<strong>en</strong> reflecter<strong>en</strong> op de interactie tuss<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schap <strong>en</strong><br />
maatschappij,<br />
─ Jezelf als aspirant-bioloog kunn<strong>en</strong> positioner<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> normatief kracht<strong>en</strong>veld,<br />
─ Kunn<strong>en</strong> luister<strong>en</strong> <strong>en</strong> vrag<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> stell<strong>en</strong>,<br />
─ Kunn<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong> in groepjes aan e<strong>en</strong> ontwerpopdracht ,<br />
─ Feedback kunn<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> <strong>en</strong> ontvang<strong>en</strong>,<br />
─ E<strong>en</strong> rec<strong>en</strong>sie kunn<strong>en</strong> schrijv<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> populair-wet<strong>en</strong>schappelijk boek op het<br />
terrein van life sci<strong>en</strong>ces,<br />
70
Periode 4, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
Inhoud<br />
In deze cursus gaat het om het Waarom?, Wat? <strong>en</strong> Hoe? van<br />
wet<strong>en</strong>schapscommunicatie. We lev<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijk-technologische<br />
sam<strong>en</strong>leving. De sam<strong>en</strong>leving verwet<strong>en</strong>schappelijkt <strong>en</strong> nieuwe technologie biedt<br />
niet alle<strong>en</strong> voordel<strong>en</strong>, maar kan ook risico’s met zich meebr<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. Er wordt dan<br />
ook wel gesprok<strong>en</strong> over de k<strong>en</strong>nis- <strong>en</strong> risicoam<strong>en</strong>leving. Omgekeerd heeft de<br />
sam<strong>en</strong>leving ook invloed op de ontwikkeling van wet<strong>en</strong>schap <strong>en</strong> technologie. Niet<br />
alles wat kan, wordt door iedere<strong>en</strong> w<strong>en</strong>selijk gevond<strong>en</strong>. Er vind<strong>en</strong> voortdur<strong>en</strong>d<br />
maatschappelijke debatt<strong>en</strong> of dialog<strong>en</strong> plaats over nieuwe ontwikkeling<strong>en</strong>,<br />
waarin de lev<strong>en</strong>swet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> e<strong>en</strong> promin<strong>en</strong>te plaats innem<strong>en</strong> <strong>en</strong> waarbij de<br />
(nieuwe / sociale) media e<strong>en</strong> belangrijke rol spel<strong>en</strong>. Wet<strong>en</strong>schapscommunicatie<br />
is dus niet alle<strong>en</strong> e<strong>en</strong> interne zaak, dus beperkt tot wet<strong>en</strong>schappelijk publicer<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> congresser<strong>en</strong>. In to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de mate wordt van wet<strong>en</strong>schappers verwacht dat<br />
ze kunn<strong>en</strong> participer<strong>en</strong> in het maatschappelijk debat, op e<strong>en</strong> aansprek<strong>en</strong>de wijze<br />
kunn<strong>en</strong> uitlegg<strong>en</strong> waar ze mee bezig zijn <strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> luister<strong>en</strong> naar <strong>en</strong> ingaan op<br />
vrag<strong>en</strong> <strong>en</strong> zorg<strong>en</strong> vanuit de sam<strong>en</strong>leving. Voorbeeld<strong>en</strong> van debatthema’s zijn de<br />
maakbare m<strong>en</strong>s, het klimaat, duurzame ontwikkeling, g<strong>en</strong>etisch test<strong>en</strong>, de<br />
Mexicaanse griep, wildbeheer in de Oostvaardersplass<strong>en</strong> <strong>en</strong> de verdieping van de<br />
Westerschelde. In de debatt<strong>en</strong> gaat het niet alle<strong>en</strong> om complexe <strong>en</strong> (on)zekere<br />
biologische k<strong>en</strong>nis, maar ook om waard<strong>en</strong> <strong>en</strong> norm<strong>en</strong> die in het geding zijn <strong>en</strong><br />
om publieke beeld<strong>en</strong> van wet<strong>en</strong>schap <strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappers. Om recht te do<strong>en</strong> aan<br />
de dialoog di<strong>en</strong>t bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> de burger zich gehoord <strong>en</strong> gezi<strong>en</strong> te wet<strong>en</strong>. Met<br />
andere woord<strong>en</strong>, effectief communicer<strong>en</strong> is ge<strong>en</strong> sinecure.<br />
Er zijn meer motiev<strong>en</strong> voor externe wet<strong>en</strong>schapscommunicatie. Veel m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zijn<br />
gefascineerd door nieuwe ontwikkeling<strong>en</strong> in wet<strong>en</strong>schap <strong>en</strong> technologie <strong>en</strong> still<strong>en</strong><br />
hun k<strong>en</strong>nishonger door het lez<strong>en</strong> van populair-wet<strong>en</strong>schappelijke tijdschrift<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
boek<strong>en</strong>, het kijk<strong>en</strong> naar tv-docum<strong>en</strong>taires of het bezoek<strong>en</strong> van<br />
wet<strong>en</strong>schapsmusea of sci<strong>en</strong>ce c<strong>en</strong>tres. Daarnaast schrijv<strong>en</strong> biolog<strong>en</strong><br />
adviesrapport<strong>en</strong> <strong>en</strong> beleidsnota’s voor specifieke doelgroep<strong>en</strong> <strong>en</strong> met specifieke<br />
functies. In de cursus maak je k<strong>en</strong>nis met de vele verschijningsvorm<strong>en</strong> van<br />
wet<strong>en</strong>schapscommunicatie <strong>en</strong> ontwikkel je via het aanreik<strong>en</strong> van theoretische<br />
kaders gaandeweg e<strong>en</strong> taal om communicatieproduct<strong>en</strong> <strong>en</strong> –activiteit<strong>en</strong> te<br />
beschrijv<strong>en</strong>, analyser<strong>en</strong> <strong>en</strong> beoordel<strong>en</strong>. Al do<strong>en</strong>de leer je wat er komt kijk<strong>en</strong> voor<br />
het planmatig ontwerp<strong>en</strong> van communicatieprocess<strong>en</strong> voor verschill<strong>en</strong>de<br />
doelgroep<strong>en</strong> <strong>en</strong> met verschill<strong>en</strong>de doelstelling<strong>en</strong>. In het algeme<strong>en</strong> richt<br />
communicatie zich op individuele <strong>en</strong> collectieve leer- <strong>en</strong> veranderingsprocess<strong>en</strong>.<br />
Er wordt in de cursus geput uit verschill<strong>en</strong>de disciplines, zoals sci<strong>en</strong>ce &<br />
technology studies, leerpsychologie, sociale psychologie,<br />
communicatiewet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> <strong>en</strong> vakdidactiek, <strong>en</strong> last but not least uit<br />
voorbeeld<strong>en</strong> van ‘good practices’. De cursus is inleid<strong>en</strong>d <strong>en</strong> oriënter<strong>en</strong>d <strong>en</strong> richt<br />
zich niet primair op training van communicatievaardighed<strong>en</strong>; daarvoor bied<strong>en</strong><br />
andere cursuss<strong>en</strong> uit het ECM-studiepad meer geleg<strong>en</strong>heid. Twee belangrijke<br />
opdracht<strong>en</strong> in de cursus zijn het schrijv<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> rec<strong>en</strong>sie van e<strong>en</strong> populairwet<strong>en</strong>schappelijk<br />
boek (individueel) <strong>en</strong> het ontwerp<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />
communicatieproduct of –activiteit rond synthetische biologie (in e<strong>en</strong> groepje).<br />
Kortom, de cursus Wet<strong>en</strong>schapscommunicatie verbreedt je kijk op de biologie <strong>en</strong><br />
haar rol in de sam<strong>en</strong>leving (‘maatschappijleer van de biologie’). Daardoor, <strong>en</strong><br />
doordat je telk<strong>en</strong>s uitgedaagd wordt bergum<strong>en</strong>teerd positie te kiez<strong>en</strong> in<br />
waardegelad<strong>en</strong> context<strong>en</strong>, draagt ze bij aan je academische vorming. Daarnaast<br />
is de cursus bedoeld als beroepsoriëntatie, waarbij nader ingegaan wordt op<br />
gezondheidsvoorlichting <strong>en</strong> natuur- <strong>en</strong> milieu-educatie. Waar didactiek zich richt<br />
71
Periode 4, cursuss<strong>en</strong> niveau 2<br />
op formeel ler<strong>en</strong> in schoolse context<strong>en</strong>, richt wet<strong>en</strong>schapscommunicatie zich<br />
vooral op informeel ler<strong>en</strong> in buit<strong>en</strong>schoolse context<strong>en</strong>.<br />
Onderwijsvorm<strong>en</strong><br />
De contacttijd (dinsdag- <strong>en</strong> donderdagocht<strong>en</strong>d<strong>en</strong>) wordt vormgegev<strong>en</strong> als<br />
interactieve colleges. Daarmee wordt bedoeld dat pl<strong>en</strong>aire, individuele <strong>en</strong><br />
groepsactiviteit<strong>en</strong> elkaar afwissel<strong>en</strong>. Er wordt e<strong>en</strong> actieve houding van de<br />
stud<strong>en</strong>t verwacht, omdat we met <strong>en</strong> van elkaar ler<strong>en</strong>. De activiteit<strong>en</strong> zijn erop<br />
gericht om relevante voork<strong>en</strong>nis te activer<strong>en</strong> <strong>en</strong> de te bestuder<strong>en</strong> theorie<br />
toegankelijk te mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> toe te pass<strong>en</strong>. De overige tijd (1½ dag) is voor<br />
zelfstudie, d.w.z. het bestuder<strong>en</strong> van de literatuur <strong>en</strong> het uitvoer<strong>en</strong> van<br />
opdracht<strong>en</strong>, waaronder het (her)schrijv<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> rec<strong>en</strong>sie over e<strong>en</strong> populairwet<strong>en</strong>schappelijk<br />
waarbij je elkaar feedback geeft. Daarnaast werk je in e<strong>en</strong><br />
groepje aan e<strong>en</strong> ontwerpopdracht rond synthetische biologie. Als voorbereiding<br />
op het t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong> is er e<strong>en</strong> responsiecollege, waarin van tevor<strong>en</strong> per mail<br />
ingedi<strong>en</strong>de vrag<strong>en</strong> over de bestudeerde theorie zull<strong>en</strong> word<strong>en</strong> behandeld.<br />
Toetsing<br />
In week 10 is er e<strong>en</strong> schriftelijk t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong> over de gehele stof. Daarnaast word<strong>en</strong><br />
de ingeleverde boekrec<strong>en</strong>sie (individueel) <strong>en</strong> de ontwerpopdracht (groepje)<br />
beoordeeld.<br />
Studiemateriaal<br />
Frank Miedema (2010) Wet<strong>en</strong>schap 3.0. Van academisch naar postacademisch<br />
onderzoek. Amsterdam University Press. isbn 978 90 8964 230 1<br />
De verplichte literatuur omvat daarnaast e<strong>en</strong> reader met artikel<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
opdracht<strong>en</strong>. De reader is op de eerste cursusdag beschikbaar (prijs wordt nader<br />
vastgesteld).<br />
72
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
Alle period<strong>en</strong>, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
AFSTUDEEROPDRACHT (Scriptiecursus)<br />
<strong>Bachelor</strong> thesis<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
dr. A.J.M. Peeters<br />
Onderzoeksgroep Ecofysiologie van Plant<strong>en</strong><br />
H.R. Kruytgebouw<br />
kamer Z309<br />
e-mail: Ha.j.m.peeters@uu.nl<br />
mw.drs. A.I. Draghici, Ho.draghici@library.uu.nl<br />
mw. H.A. de Graaf, Hh.a.degraaf@uu.nl<br />
B-B3AFST05<br />
7½<br />
Let op: De scriptiecursus wordt gegev<strong>en</strong> in alle 4 period<strong>en</strong>,<br />
naar keuze van de stud<strong>en</strong>t in timeslot A+D of B+C. Deze<br />
keuze maak je bek<strong>en</strong>d op het tweedekeuzeformulier. Je hebt<br />
dan de mogelijkheid om in het andere timeslot nog e<strong>en</strong> cursus<br />
te volg<strong>en</strong>.<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
Derde<strong>jaar</strong>s cursus. Als ingangseis geldt dat je t<strong>en</strong>minste 120 studiepunt<strong>en</strong> van<br />
de major van de opleiding <strong>Biologie</strong> hebt behaald <strong>en</strong> waarvan het verplichte deel<br />
(alle cursuss<strong>en</strong> van <strong>jaar</strong> 1 <strong>en</strong> de cursus Toegepaste biostatistiek) geheel met<br />
voldo<strong>en</strong>des moet zijn afgerond.<br />
Cursuss<strong>en</strong> die je hebt gehaald in de profileringsruimte (dit kan ook e<strong>en</strong> minor<br />
zijn) tell<strong>en</strong> hierbij niet mee!!<br />
Studiepad<br />
Deze cursus (of het onderzoeksproject) is verplicht bij elk studiepad. Zij vormt<br />
het sluitstuk van je bacheloropleiding.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
In deze cursus laat je zi<strong>en</strong> dat je het volg<strong>en</strong>de kan:<br />
─ effectief <strong>en</strong> efficiënt de juiste literatuur opspor<strong>en</strong> <strong>en</strong> de juiste literatuur<br />
selecter<strong>en</strong>,<br />
─ goed structurer<strong>en</strong> van je literatuuronderzoek (wat wil ik wet<strong>en</strong>, waarom wil ik<br />
dat wet<strong>en</strong>, hoe kom ik dat te wet<strong>en</strong>?),<br />
─ e<strong>en</strong> goede probleemstelling formuler<strong>en</strong> (verankerd, relevant, precies,<br />
functioneel <strong>en</strong> consist<strong>en</strong>t),<br />
─ e<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijk artikel juist beoordel<strong>en</strong> (kritisch lez<strong>en</strong>),<br />
─ e<strong>en</strong> overzichtelijk schrijfplan opstell<strong>en</strong>,<br />
─ e<strong>en</strong> kritische beschouwing op de wet<strong>en</strong>schappelijk literatuur gev<strong>en</strong>,<br />
─ nieuwe k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> concept<strong>en</strong> synthetiser<strong>en</strong> uit de bestaande k<strong>en</strong>nis,<br />
─ e<strong>en</strong> goede mondelinge sam<strong>en</strong>vatting van het literatuuronderzoek gev<strong>en</strong>.<br />
73
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
De afstudeeropdracht is e<strong>en</strong> ‘proeve van bekwaamheid’ om je bachelordiploma te<br />
mog<strong>en</strong> ontvang<strong>en</strong>.<br />
In de cursus kom<strong>en</strong> de volg<strong>en</strong>de vaardighed<strong>en</strong> expliciet aan de orde:<br />
─ digitaal opspor<strong>en</strong> <strong>en</strong> archiver<strong>en</strong> van literatuur,<br />
─ selecter<strong>en</strong> <strong>en</strong> verwerk<strong>en</strong> van literatuur (waaronder op e<strong>en</strong> juiste manier<br />
literatuurverwijzing<strong>en</strong> weergev<strong>en</strong>)<br />
─ uitvoer<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> (literatuur)onderzoekscyclus,<br />
─ zelfstandig, gedisciplineerd <strong>en</strong> planmatig werk<strong>en</strong><br />
─ wet<strong>en</strong>schappelijk schrijv<strong>en</strong> (efficiënt <strong>en</strong> effectief e<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijke tekst<br />
schrijv<strong>en</strong>).<br />
Inhoud<br />
Tijd<strong>en</strong>s de scriptiecursus diep je e<strong>en</strong> specifiek onderwerp uit de biologie uit.<br />
Hiervoor zoek je uit alle beschikbare literatuur relevante informatie die je op de<br />
juiste manier verwerkt tot e<strong>en</strong> scriptie. Het eindresultaat hiervan, de scriptie, is<br />
niet alle<strong>en</strong> e<strong>en</strong> beschrijv<strong>en</strong>de sam<strong>en</strong>vatting van de beschikbare feit<strong>en</strong> <strong>en</strong> ideeën,<br />
maar bevat ook e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> kritische beschouwing van de literatuur. Het verder<br />
ontwikkel<strong>en</strong> van je academische vaardighed<strong>en</strong> zoals literatuuronderzoek,<br />
wet<strong>en</strong>schappelijk schrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>, staat hierbij c<strong>en</strong>traal. Het<br />
eindproduct van de cursus bestaat uit e<strong>en</strong> leesbare scriptie van ongeveer 20 – 25<br />
pagina’s.<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
Werkcollege(s) (gegev<strong>en</strong> door de doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>) waarin je uitleg krijgt over <strong>en</strong> je<br />
oef<strong>en</strong>t in de verschill<strong>en</strong>de (academische) vaardighed<strong>en</strong> van het<br />
wet<strong>en</strong>schappelijke schrijv<strong>en</strong>. Dit doe je groepsgewijs. Daarnaast krijg je e<strong>en</strong><br />
persoonlijk inhoudelijke begeleider (e<strong>en</strong> doc<strong>en</strong>t van e<strong>en</strong> onderzoeksgroep binn<strong>en</strong><br />
het departem<strong>en</strong>t <strong>Biologie</strong>).<br />
Toetsing<br />
Het eindcijfer voor de scriptiecursus is gebaseerd op vier deelcijfers, te wet<strong>en</strong>:<br />
a) de structuur/vorm van de scriptie,<br />
b) de inhoud van de scriptie,<br />
c) het proces/de werkhouding.<br />
Het berek<strong>en</strong>ing van het eindcijfer voor de cursus is:<br />
(a+b)/2 : c = 8 : 2<br />
Voor alle onderdel<strong>en</strong> moet e<strong>en</strong> je e<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de (5,5) hal<strong>en</strong> om de cursus met<br />
e<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de te kunn<strong>en</strong> afsluit<strong>en</strong>.<br />
Studiemateriaal<br />
Boekje geschrev<strong>en</strong> door Warna Oosterbaan “E<strong>en</strong> leesbare scriptie”, uitgegev<strong>en</strong><br />
door Prometheus /NRC Handelsblad, 6 e herzi<strong>en</strong>e druk, 2007<br />
74
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
ONDERZOEKSPROJECT (scriptiecursus gecombineerd met<br />
onderzoek)<br />
Research project<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
dr. A.J.M. Peeters<br />
Onderzoeksgroep Ecofysiologie van Plant<strong>en</strong><br />
H.R. Kruytgebouw<br />
kamer Z309<br />
e-mail: Ha.j.m.peeters@uu.nl<br />
mw. drs. A.I. Draghici, Ho.draghici@library.uu.nl<br />
mw. H.A. de Graaf MSc, Hh.a.degraaf@uu.nl<br />
Cursuscode: B-B3ONPR09<br />
Studiepunt<strong>en</strong>: 15 ECTS (scriptiedeel 7½ + onderzoeksdeel 7½)<br />
Timeslot: A+B+C+D<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
Als ingangseis geldt dat t<strong>en</strong>minste 120 studiepunt<strong>en</strong> van de major biologie zijn<br />
gehaald <strong>en</strong> waarvan het verplichte deel (alle cursuss<strong>en</strong> van <strong>jaar</strong> 1 <strong>en</strong> de cursus<br />
Toegepaste biostatistiek) geheel <strong>en</strong> met voldo<strong>en</strong>des moet zijn afgerond.<br />
Studiepunt<strong>en</strong> die je in de profileringsruimte hebt gehaald, tell<strong>en</strong> niet mee.<br />
Na aanmelding <strong>en</strong> plaatsing voor het Onderzoeksproject krijg je verdere<br />
instructie over het het mak<strong>en</strong> van afsprak<strong>en</strong> hierover bij de onderzoeksgroep<br />
waar je je project gaat do<strong>en</strong>.<br />
Studiepad<br />
Dit onderzoeksproject wordt gedaan in combinatie met de afstudeerscriptie<br />
(Scriptiecursus) <strong>en</strong> past in elk studiepad. Het vormt net als de afstudeerscriptie<br />
het sluitstuk van je bacheloropleiding.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
Scriptiedeel:<br />
Dit gedeelte van de cursus is de scriptiecursus zoals je kunt lez<strong>en</strong> bij<br />
Afstudeeropdracht (scriptiecursus).<br />
Onderzoeksdeel:<br />
Je krijgt inzicht hoe wet<strong>en</strong>schappelijk onderzoek verloopt <strong>en</strong> hoe e<strong>en</strong><br />
onderzoeksgroep functioneert door deel te nem<strong>en</strong> aan onder andere de<br />
werkbespreking<strong>en</strong> van de groep. Je pres<strong>en</strong>teert je onderzoek binn<strong>en</strong> de<br />
onderzoeksgroep.<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
In de cursus kom<strong>en</strong> de volg<strong>en</strong>de vaardighed<strong>en</strong> expliciet aan de orde:<br />
─ (digitaal) opspor<strong>en</strong> <strong>en</strong> archiver<strong>en</strong> van literatuur; selecter<strong>en</strong> <strong>en</strong> verwerk<strong>en</strong> van<br />
literatuur, waaronder op e<strong>en</strong> juiste manier literatuurverwijzing<strong>en</strong> weergev<strong>en</strong>,<br />
─ wet<strong>en</strong>schappelijk schrijv<strong>en</strong>: efficiënt <strong>en</strong> effectief e<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijke tekst<br />
schrijv<strong>en</strong> in het Nederlands óf in het Engels,<br />
─ uitvoer<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> onderzoekscyclus,<br />
75
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
─ aangezi<strong>en</strong> je zelf op zoek moet gaan naar e<strong>en</strong> onderzoeksproject leer je<br />
zelfstandig <strong>en</strong> actief plann<strong>en</strong>, handel<strong>en</strong> <strong>en</strong> contact<strong>en</strong> onderhoud<strong>en</strong>.<br />
─ zelfstandig, gedisciplineerd <strong>en</strong> planmatig werk<strong>en</strong> met verslaglegging in e<strong>en</strong><br />
labjournaal,<br />
─ <strong>en</strong> goede mondelinge sam<strong>en</strong>vatting van het onderzoek gev<strong>en</strong> (ev<strong>en</strong>tueel in<br />
het Engels)<br />
Inhoud<br />
In het scriptiedeel van het onderzoeksproject diep je e<strong>en</strong> specifiek onderwerp uit<br />
de biologie uit. Hiervoor zoek je uit alle beschikbare literatuur relevante<br />
informatie, die je op de juiste manier verwerkt tot e<strong>en</strong> scriptie <strong>en</strong> die ook<br />
bijdraagt aan het opstell<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> onderzoeksplan. Het eindresultaat van de<br />
scriptie is niet alle<strong>en</strong> e<strong>en</strong> beschrijv<strong>en</strong>de sam<strong>en</strong>vatting van de beschikbare feit<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> ideeën, maar bevat ook e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> kritische beschouwing van de literatuur.<br />
Het eindproduct bestaat uit e<strong>en</strong> scriptie van ongeveer 20 – 25 pagina’s in het<br />
Nederlands.<br />
In overleg met je begeleider kunn<strong>en</strong> je eig<strong>en</strong> onderzoeksresultat<strong>en</strong> ook<br />
opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> word<strong>en</strong> in je scriptie.<br />
Naast de literatuurstudie participeer je, onder begeleiding van e<strong>en</strong> onderzoeker,<br />
in lop<strong>en</strong>d onderzoek. Je verzamelt zelf data of verwerkt al aanwezige data aan de<br />
hand van e<strong>en</strong> vraagstelling.<br />
In het onderzoeksdeel van de cursus voer je bij e<strong>en</strong> onderzoeksgroep e<strong>en</strong><br />
onderzoekcyclus uit aan de hand van je in de scriptie uitgewerkte vraagstelling<br />
<strong>en</strong> opgestelde hypothese.<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
Werkcollege(s) (gegev<strong>en</strong> door de doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>) waarin je uitleg krijgt over <strong>en</strong> je<br />
oef<strong>en</strong>t in de verschill<strong>en</strong>de (academische) vaardighed<strong>en</strong> van het<br />
wet<strong>en</strong>schappelijke schrijv<strong>en</strong>. Dit doe je groepsgewijs <strong>en</strong> sam<strong>en</strong> met de stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
die alle<strong>en</strong> de scriptiecursus volg<strong>en</strong>. Daarnaast heb je voor je onderzoek e<strong>en</strong><br />
persoonlijk inhoudelijke begeleider (e<strong>en</strong> onderzoeker, promov<strong>en</strong>dus of post-doc<br />
van e<strong>en</strong> onderzoeksgroep binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> instelling).<br />
Toetsing<br />
Het scriptiedeel van de cursus wordt beoordeeld zoals is aangegev<strong>en</strong> bij de<br />
Scriptiecursus <strong>en</strong> bestaat uit:<br />
a) de structuur/vorm van de scriptie,<br />
b) de inhoud van de scriptie,<br />
c) het proces/de werkhouding.<br />
Het berek<strong>en</strong>ing van het eindcijfer voor de cursus is: (a+b)/2 : c = 8 : 2<br />
Voor al deze onderdel<strong>en</strong> moet je e<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de hal<strong>en</strong> om het scriptiedeel<br />
van decursus met e<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de te kunn<strong>en</strong> afsluit<strong>en</strong>.<br />
Het onderzoeksdeel van de cursus sluit je af met e<strong>en</strong> pres<strong>en</strong>tatie over je<br />
onderzoek voor de onderzoeksgroep. Je krjgt hiervoor naast je (actieve)<br />
werkhoudig <strong>en</strong> zelfstandigheid bij het uitvoer<strong>en</strong> van je onderzoek e<strong>en</strong><br />
beoordeling.<br />
Beide deelcijfers moet<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de zijn <strong>en</strong> word<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s de verhouding 1:1<br />
gemiddeld tot het eindcijfer voor de cursus.<br />
Studiemateriaal<br />
Boekje geschrev<strong>en</strong> door Warna Oosterbaan “E<strong>en</strong> leesbare scriptie” (Prometheus/<br />
NRC Handelsblad), 7e herzi<strong>en</strong>e druk, 2008 (ISBN-13: 9789044610475)<br />
76
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
Periode 1, niveau 3 cursuss<strong>en</strong><br />
BIODIVERSITEIT EN LANDSCHAP<br />
Biodiversity and the landscape<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
dr. H. ter Steege<br />
NCB-Naturalis<br />
e-mail: h.tersteege@uu.nl/hans.tersteege@ncbnaturalis.nl<br />
drs. J.G.M. Persoon, j.g.m.persoon@uu.nl<br />
dr. M.B. Soons, m.b.soons@uu.nlH<br />
dr. H. ter Steege, h.tersteege@uu.nl<br />
Cursuscode: B-B3BILA10<br />
Studiepunt<strong>en</strong>: 15<br />
Timeslot: A+B+C+D<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
De cursus bouwt voort op de cursuss<strong>en</strong> Biodiversiteit, Plant<strong>en</strong>ecologie <strong>en</strong><br />
Evolutiebiologie van <strong>jaar</strong> 1 <strong>en</strong> de cursus Natuurbehoud, Duurzaamheid <strong>en</strong><br />
Plant<strong>en</strong>diversiteit van <strong>jaar</strong> 2.<br />
Studiepad<br />
Deze cursus is van belang voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in het studiepad ‘Organism<strong>en</strong>,<br />
ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> biodiversiteit’ <strong>en</strong> ‘Educatie, communicatie <strong>en</strong> managem<strong>en</strong>t’.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
De cursus is erop gericht om de plant<strong>en</strong>diversiteit in het landschap te verklar<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> patron<strong>en</strong> daarin te herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>. Na de cursus kan je:<br />
─ de belangrijkste process<strong>en</strong> die biodiversiteit g<strong>en</strong>erer<strong>en</strong> <strong>en</strong> in stand houd<strong>en</strong><br />
beschrijv<strong>en</strong>,<br />
─ de standplaats van plant<strong>en</strong>soort<strong>en</strong> in het landschap verklar<strong>en</strong> (of nader<br />
onderzoek<strong>en</strong>) aan de hand van deze process<strong>en</strong>,<br />
─ bodemvorming, geologie <strong>en</strong> geologische ondergrond van de Wadd<strong>en</strong>) in grote<br />
lijn<strong>en</strong> beschrijv<strong>en</strong>,<br />
─ Nederlandse plant<strong>en</strong> determiner<strong>en</strong>,<br />
─ 15 belangrijke Nederlandse plant<strong>en</strong>families als familie herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>,<br />
─ de belangrijkste soort<strong>en</strong> uit de hoofdecosystem<strong>en</strong> van Terschelling<br />
herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>,<br />
─ veldwaarneming<strong>en</strong> omzett<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> onderzoeksvraag <strong>en</strong> werkbare<br />
hypotheses,<br />
─ in groepsvorm e<strong>en</strong> onderzoeksplan (inclusief veldwerk)mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitvoer<strong>en</strong>,<br />
─ e<strong>en</strong> onderzoekvoorstel pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> <strong>en</strong> verdedig<strong>en</strong>,<br />
─ data verwerk<strong>en</strong> <strong>en</strong> analyser<strong>en</strong> met R,<br />
─ e<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijk verslag schrijv<strong>en</strong>,<br />
─ e<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijke pres<strong>en</strong>tatie mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>,<br />
─ relevante gegev<strong>en</strong>s verzamel<strong>en</strong> via internet <strong>en</strong> bibliotheek.<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
Bibliotheekgebruik, selecter<strong>en</strong> <strong>en</strong> verwerk<strong>en</strong> literatuur; uitvoer<strong>en</strong><br />
onderzoekscyclus inclusief schriftelijke <strong>en</strong> mondelinge rapportage; systematische<br />
77
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
b<strong>en</strong>adering problem<strong>en</strong>; kritisch waarnem<strong>en</strong> & d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>, creativiteit <strong>en</strong><br />
probleemoploss<strong>en</strong>d vermog<strong>en</strong>, hanter<strong>en</strong> biologische variabiliteit, plant<strong>en</strong><br />
determiner<strong>en</strong>, met grote datasets werk<strong>en</strong>, werk<strong>en</strong> met R, sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong>,<br />
overleg, omgaan met kritiek/feedback; basisk<strong>en</strong>nis Nederlandse Flora.<br />
Inhoud<br />
Het hoofdthema in deze multidisciplinaire cursus is het ler<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> van<br />
verband<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> vegetatie, diversiteit, ondergrond, geomorfologie <strong>en</strong><br />
geologische process<strong>en</strong>, <strong>en</strong> het herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> van patron<strong>en</strong> die zijn ontstaan als<br />
gevolg van de wisselwerking van biotische <strong>en</strong> abiotische process<strong>en</strong>.<br />
In de eerste week word<strong>en</strong> inleid<strong>en</strong>de colleges gegev<strong>en</strong> over biodiversiteit in<br />
temporele <strong>en</strong> spatiële zin, de ecologie van duin<strong>en</strong> <strong>en</strong> kwelders, bodemkunde <strong>en</strong><br />
het ontstaan van de wadd<strong>en</strong>eiland<strong>en</strong>. Daarna volg<strong>en</strong> ca. twee wek<strong>en</strong> int<strong>en</strong>sief<br />
veldwerk op Terschelling. Tijd<strong>en</strong>s drie inleid<strong>en</strong>de excursies komt de<br />
wisselwerking tuss<strong>en</strong> flora, bodem, (micro)klimaat <strong>en</strong> geologische process<strong>en</strong> aan<br />
bod die uiteindelijk de vegetatie <strong>en</strong> het landschap bepal<strong>en</strong>. De nadruk ligt daarbij<br />
op het herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> van process<strong>en</strong>, patron<strong>en</strong> <strong>en</strong> verband<strong>en</strong>. Na de excursie vindt<br />
op het eiland e<strong>en</strong> plant<strong>en</strong>toets plaats, waarin plant<strong>en</strong> <strong>en</strong> families moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
herk<strong>en</strong>d <strong>en</strong> plant<strong>en</strong> gedetermineerd. M<strong>en</strong> doet vervolg<strong>en</strong>s in groep<strong>en</strong> ecologisch<br />
veldonderzoek naar de relatie tuss<strong>en</strong> plant<strong>en</strong>groei <strong>en</strong> abiotiek (4 dag<strong>en</strong>).<br />
In de vierde week kijk<strong>en</strong> we wat de exacte mechanism<strong>en</strong> zijn die diversiteit<br />
g<strong>en</strong>erer<strong>en</strong> <strong>en</strong> reguler<strong>en</strong>. We hebb<strong>en</strong> het dan over evolutionaire process<strong>en</strong>,<br />
ijstijd<strong>en</strong>, refugia, gradi<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in diversiteit <strong>en</strong> hun oorzak<strong>en</strong>, neutrale modell<strong>en</strong>,<br />
frequ<strong>en</strong>tie-afhankelijke mortaliteit, dynamische ev<strong>en</strong>wicht<strong>en</strong>, dispersie, game<br />
theorie <strong>en</strong> vele andere zak<strong>en</strong>. We verwacht<strong>en</strong> dat je door middel van deze week<br />
e<strong>en</strong> degelijke kijk krijgt op het begrip Biodiversiteit <strong>en</strong> welke factor<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
process<strong>en</strong> belangrijk zijn. De eerste vijf wek<strong>en</strong> word<strong>en</strong> afgeslot<strong>en</strong> met e<strong>en</strong><br />
t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong>.<br />
In de tweede vijf wek<strong>en</strong> van de cursus bested<strong>en</strong> we twee wek<strong>en</strong> aan het ler<strong>en</strong><br />
werk<strong>en</strong> met R, e<strong>en</strong> programmeer taal waarmee steeds meer door onderzoekers<br />
wordt gewerkt om data te verwerk<strong>en</strong> <strong>en</strong> analyser<strong>en</strong>. Week 6 wordt besteed aan<br />
e<strong>en</strong> algem<strong>en</strong>e inleiding in R. Week 7 gaat dieper in op multivariate analyse van<br />
vegetatie data.Week 8 wordt gebruikt om met je nieuwe vaardighed<strong>en</strong>, je eig<strong>en</strong><br />
data <strong>en</strong> die van groep<strong>en</strong> uit voorgaande jar<strong>en</strong> e<strong>en</strong> goede analyse te mak<strong>en</strong> van<br />
je veldonderzoek, <strong>en</strong> daar e<strong>en</strong> 'wet<strong>en</strong>schappelijke publicatie' over te schrijv<strong>en</strong>. In<br />
week 9 schrijf je dit verslag, levert het in <strong>en</strong> bereidt e<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijke<br />
pres<strong>en</strong>tatie voor. Deze wordt in de laatste week op e<strong>en</strong> eindsymposium<br />
gepres<strong>en</strong>teerd. Hierna zijn er e<strong>en</strong> paar dag<strong>en</strong> om je 'publicatie' te verbeter<strong>en</strong><br />
n.a.v. alle feedback.<br />
Inhoud <strong>en</strong> bijbehor<strong>en</strong>de werkvorm<strong>en</strong><br />
Week 1: Ontstaan <strong>en</strong> sedim<strong>en</strong>tologie van het Wadd<strong>en</strong>gebied, bodem, vegetatie<br />
<strong>en</strong> ecologie van duin<strong>en</strong> <strong>en</strong> kwelders, plant<strong>en</strong>families (hoorcolleges,<br />
determineerparctica, zelfstudie)<br />
Week 2: Diversiteit <strong>en</strong> landschap Terschelling, onderzoeksplan opstell<strong>en</strong>,<br />
determiner<strong>en</strong> plant<strong>en</strong> (groepsexcursies, groepsopdracht, determineer toets)<br />
Week 3: Veldwerk duin<strong>en</strong> <strong>en</strong> kwelder (veldwerk in groep<strong>en</strong> van5 person<strong>en</strong>,<br />
groepsverslag mak<strong>en</strong>)<br />
Week 4: Colleges biodiversiteit, werk<strong>en</strong> aan groepsverslag, pres<strong>en</strong>tatie<br />
Week 5: Zelfstudie, t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong><br />
Week 6: Introductie in R<br />
Week 7: Vegetatie analyses in R<br />
78
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
Week 8: Data analyses<br />
Week 9: Publicatie schrijv<strong>en</strong>/pres<strong>en</strong>tatie voorbereid<strong>en</strong><br />
Week 10: Eindsymposium onderzoekTerschelling, verslag verbeter<strong>en</strong>.<br />
Toetsing<br />
De cursus is voldo<strong>en</strong>de afgerond indi<strong>en</strong> e<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de is behaald voor de<br />
plant<strong>en</strong>determineeratietoets op Terschelling, de publicatie, de pres<strong>en</strong>tatie, <strong>en</strong> het<br />
t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong>, <strong>en</strong> indi<strong>en</strong> aan alle practicumverplichting<strong>en</strong> is voldaan.<br />
Het cijfer van het blok wordt bepaald door de plant<strong>en</strong>determineertoets (15%),<br />
publicatie (25%), pres<strong>en</strong>tatie (20%) <strong>en</strong> het t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong> (40%). De practica<br />
word<strong>en</strong> niet beoordeeld middels e<strong>en</strong> cijfer maar actieve deelname aan alle<br />
practicumonderdel<strong>en</strong> is verplicht.<br />
Studiemateriaal<br />
─ R. v.d. Meijd<strong>en</strong> (2005). Heukels' Flora van Nederland, 23ste druk. (c. €45 via<br />
UBV)<br />
─ K.J. Gaston & J.I. Spicer (2005). Biodiversity: An introduction. (c. €33 via<br />
UBV)<br />
─ Loupe, prepareernaald<strong>en</strong>, tek<strong>en</strong>papier, aantek<strong>en</strong>boek(je) <strong>en</strong> evt. e<strong>en</strong> schep of<br />
troffel.<br />
─ Reg<strong>en</strong>kleding, stevig schoeisel <strong>en</strong> kampeeruitrusting.<br />
─ Je moet zelf in de kost<strong>en</strong> van lev<strong>en</strong>sonderhoud voorzi<strong>en</strong>.<br />
─ De kost<strong>en</strong> van de reis naar Harling<strong>en</strong> <strong>en</strong> terug zijn voor eig<strong>en</strong> rek<strong>en</strong>ing.<br />
─ De kost<strong>en</strong> voor deelname aan de cursus bedrag<strong>en</strong> €25. Dit is e<strong>en</strong> bijdrage<br />
aan de boottocht <strong>en</strong> de camping op Terschelling <strong>en</strong> di<strong>en</strong>t op de eerste<br />
cursusdag te word<strong>en</strong> voldaan.<br />
Op Terschelling heb je nodig:<br />
─ notitieboekje <strong>en</strong> zacht potlood<br />
─ loep, Flora, de cursushandleiding<br />
─ OV-<strong>jaar</strong>kaart<br />
─ laarz<strong>en</strong> of ander waterdicht schoeisel, paraplu <strong>en</strong> reg<strong>en</strong>kleding<br />
─ Gidsje “Mondeling <strong>en</strong> schriftelijk rapporter<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s de studie <strong>Biologie</strong>”<br />
─ Kampeerspull<strong>en</strong> (hierover kunn<strong>en</strong> onderling afsprak<strong>en</strong> gemaakt word<strong>en</strong>)<br />
Logistieke zak<strong>en</strong> Terschelling<br />
De stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> kamper<strong>en</strong> op Camping Terpstra, Oosterbur<strong>en</strong> 81, 8891 GB<br />
Midsland, tel. 0562-449091. Hier kan gedur<strong>en</strong>de de tweede week s’avonds vanaf<br />
19.30 uur gebruik gemaakt word<strong>en</strong> van de kantine, waar g<strong>en</strong>oeg ruimte is om te<br />
zitt<strong>en</strong> <strong>en</strong> te werk<strong>en</strong>. Op de camping zijn ge<strong>en</strong> wasmachines, wel is er e<strong>en</strong><br />
stomerij in Midsland tel. 0562-448093.<br />
Fiets<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gehuurd bij aankomst op het eiland bij de Fa. Tijs Knop,<br />
Tor<strong>en</strong>straat 10-12, West-Terschelling.<br />
De staf verblijft in Goede Hav<strong>en</strong>, Heereweg 13, Midsland Noord.<br />
Winkels zijn op<strong>en</strong> van 08.00 uur tot 18.00 uur.<br />
79
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
BIO-ETHIEK<br />
Bio-ethics<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
dr. F. Stafleu<br />
Ethiek Instituut,<br />
W.C. van Unnikgebouw, Heidelberglaan 8<br />
kamer 239, tel.: 030-253 9416<br />
E-mail: Hf.r.stafleu@uu.nl<br />
dr. F. Stafleu<br />
B-B3BETH05<br />
7½<br />
B+C<br />
Ingangseis<br />
Je hebt t<strong>en</strong>minste twee cursuss<strong>en</strong> op niveau 2 afgerond van de major <strong>Biologie</strong>.<br />
Specifieke voork<strong>en</strong>nis van de ethiek is niet vereist.<br />
Studiepad<br />
Deze cursus past binn<strong>en</strong> alle studiepad<strong>en</strong> van <strong>Biologie</strong>.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
─ Je kunt aan de biologie gerelateerde ethische vraagstukk<strong>en</strong>, dilemma’s <strong>en</strong><br />
argum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, b<strong>en</strong>oem<strong>en</strong> <strong>en</strong> analyser<strong>en</strong>,<br />
─ de belangrijkste ethische b<strong>en</strong>adering<strong>en</strong> (de consequ<strong>en</strong>tialistische,<br />
deontologische, deugdethische <strong>en</strong> zorgethische theorieën) b<strong>en</strong>oem<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
hanter<strong>en</strong>,<br />
─ biologische <strong>en</strong> ethische concept<strong>en</strong> verbind<strong>en</strong> met actuele debatt<strong>en</strong> <strong>en</strong> deze<br />
integrer<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> weloverwog<strong>en</strong> beargum<strong>en</strong>teerd standpunt.<br />
T<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong> van maatschappelijke context kun je:<br />
─ ethische discussies in maatschappelijk <strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijk perspectief<br />
plaats<strong>en</strong> <strong>en</strong> het belang ervan onderk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> voor je toekomstig werkveld,<br />
─ kritisch reflecter<strong>en</strong> over je rol als professional <strong>en</strong> je professionele<br />
verantwoordelijkheid in e<strong>en</strong> maatschappelijke context<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
─ Kritisch reflecter<strong>en</strong>: argum<strong>en</strong>tatiestructur<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> in tekst<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> betog<strong>en</strong>, alsmede drogred<strong>en</strong><strong>en</strong> herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> <strong>en</strong> b<strong>en</strong>oem<strong>en</strong>, je eig<strong>en</strong> rol als<br />
bioloog evaluer<strong>en</strong> <strong>en</strong> kritisch beschouw<strong>en</strong>,<br />
─ deel kunn<strong>en</strong> nem<strong>en</strong> aan ethische beraadslaging <strong>en</strong> debat,<br />
─ zelfstandig, in groep<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> project uitvoer<strong>en</strong>, verwerk<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> product<br />
(artikel, boekje, audiovisueel product) <strong>en</strong> dit mondeling pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> aan je<br />
medestud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />
Inhoud<br />
Ethiek kun je omschrijv<strong>en</strong> als morele besliskunde; in de ethiek wordt vaak e<strong>en</strong><br />
afweging gemaakt tuss<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de handelingsmogelijkhed<strong>en</strong> op basis van<br />
morele argum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Ethische reflectie is vooral gericht op het gestructureerd<br />
nad<strong>en</strong>k<strong>en</strong> over de beslissing<strong>en</strong> die we nem<strong>en</strong>, <strong>en</strong> de handeling<strong>en</strong> die daaruit<br />
voortvloei<strong>en</strong>. Om het simpel te zegg<strong>en</strong>: ethische reflectie vraagt ons om uit te<br />
80
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
legg<strong>en</strong> waarom we ding<strong>en</strong> do<strong>en</strong> zoals we ze do<strong>en</strong>, <strong>en</strong> ons te verantwoord<strong>en</strong><br />
teg<strong>en</strong>over elkaar. Dit is niet e<strong>en</strong> simpelweg uitleg gev<strong>en</strong> van de red<strong>en</strong><strong>en</strong> die<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> om iets te vind<strong>en</strong> (‘dat vind ik nu e<strong>en</strong>maal zo’), maar daagt ons uit<br />
om de achterligg<strong>en</strong>de waard<strong>en</strong> (waarom vind je dat belangrijk) te b<strong>en</strong>oem<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
met elkaar tot e<strong>en</strong> idee van wat goed is om te do<strong>en</strong> te kom<strong>en</strong>. In de praktijk zijn<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> het er niet altijd over e<strong>en</strong>s wat goed is om te do<strong>en</strong>: dit m<strong>en</strong>ingsverschil is<br />
soms te verklar<strong>en</strong> doordat m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> andere waard<strong>en</strong> belangrijk vind<strong>en</strong>, soms ook<br />
kan door discussie <strong>en</strong> reflectie meer begrip voor elkaars standpunt word<strong>en</strong><br />
gevond<strong>en</strong>, soms ook wordt duidelijk dat er wel degelijk geme<strong>en</strong>schappelijke<br />
standpunt<strong>en</strong> in te nem<strong>en</strong> zijn. Het gestructureerd nad<strong>en</strong>k<strong>en</strong> over problem<strong>en</strong> van<br />
ethische aard helpt ons om meer helderheid te krijg<strong>en</strong> over de aard van onze<br />
m<strong>en</strong>ingsverschill<strong>en</strong>, zodat we deze soms kunn<strong>en</strong> aanpass<strong>en</strong>, aanscherp<strong>en</strong> of beter<br />
kunn<strong>en</strong> formuler<strong>en</strong>.<br />
In deze cursus bied<strong>en</strong> we je niet alle<strong>en</strong> e<strong>en</strong> breed palet aan thema’s die in de<br />
biologische praktijk actueel zijn, maar bied<strong>en</strong> we je ook verschill<strong>en</strong>de invalshoek<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> om op gestructureerde wijze te ler<strong>en</strong> reflecter<strong>en</strong>.<br />
De cursus heet “bio-ethiek voor Biolog<strong>en</strong>”, omdat de thema’s die besprok<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong>, gekoz<strong>en</strong> zijn met het oog op de biologische beroepsuitoef<strong>en</strong>ing. De<br />
toegepaste ethiek maakt echter gebruik van theoretische concept<strong>en</strong> die vooral in<br />
de fundam<strong>en</strong>tele ethiek word<strong>en</strong> doordacht. Daar kom<strong>en</strong> dan ook de instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
vandaan die je help<strong>en</strong> om gestructureerd na te d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> over de actuele thema’s in<br />
de biologie.<br />
Opbouw van de cursus<br />
De cursus duurt 10 wek<strong>en</strong> <strong>en</strong> is onderverdeeld in twee blokk<strong>en</strong>. In het eerste<br />
blok (week 1-5) gaan we in op relevante ethische theorieën <strong>en</strong> concept<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun<br />
toepassing. In week 6 volgt dan e<strong>en</strong> toets. Het tweede blok (7-9) spits zich<br />
verder toe op praktische onderwerp<strong>en</strong> <strong>en</strong> vaardighed<strong>en</strong> <strong>en</strong> wordt in week 10<br />
afgeslot<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> toets. E<strong>en</strong> belangrijk onderdeel van de cursus is het mak<strong>en</strong><br />
van e<strong>en</strong> paper. In week 6 zal er uitgebreid aandacht word<strong>en</strong> besteed aan dit<br />
onderwerp.<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
De cursus bestaat uit hoorcolleges <strong>en</strong> werkcolleges. In de werkcolleges werk je<br />
opdracht<strong>en</strong> uit. Dit gebeurt via verschill<strong>en</strong>de werkvorm<strong>en</strong> zoals het voorbereid<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> van pres<strong>en</strong>taties, discussies, het gev<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> les etc.<br />
E<strong>en</strong> belangrijk onderdeel van de cursus is het mak<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> paper.<br />
Toetsing<br />
─ Schriftelijke toets over eerste blok in week 6 <strong>en</strong> laatste blok in week 10,<br />
─ pres<strong>en</strong>taties <strong>en</strong> gev<strong>en</strong> les in werkgroep verband (week 2, 3, 9),<br />
─ paper ter afsluiting van de cursus.<br />
De verschill<strong>en</strong>de cijfers word<strong>en</strong> gewog<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> verhouding van<br />
gemiddelde toets<strong>en</strong> : pres<strong>en</strong>taties : paper = 2 : 1 : 2.<br />
Studiemateriaal:<br />
– L.L.Bolt, M.F. Verwey <strong>en</strong> J.J.M. van Deld<strong>en</strong>, ‘Ethiek in Praktijk’. Koninklijke<br />
van Gorcum, 5e druk 2005 (verplicht!)<br />
– reader<br />
81
Hr.w.schulz@uu.nl<br />
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
ENDOCRINOLOGIE<br />
Endocrinology<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
Gastdoc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
dr. Rüdiger W. Schulz<br />
Onderzoeksgroep Ontwikkelingsbiologie/Voortplantingsbiologie<br />
H.R. Kruytgebouw, kamer W606<br />
tel.: 030-253 3064<br />
e-mail: H<br />
dr. Jan Bogerd, Hj.bogerd@uu.nlH<br />
dr. Rüdiger W. Schulz, Hr.w.schulz@uu.nl<br />
prof. Melly Oitzl, m.oitzl@chem.leid<strong>en</strong>univ.nl<br />
prof. Ton Groothuis, t.groothuis@biol.rug.nl<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
B-B3ENDO10<br />
7½<br />
B+C<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
De cursus sluit aan op onderdel<strong>en</strong> uit de eerste<strong>jaar</strong>scursuss<strong>en</strong> Moleculaire<br />
<strong>Biologie</strong> <strong>en</strong> <strong>Biologie</strong> van dier<strong>en</strong> (onderdeel orgaansystem<strong>en</strong>). Verder is<br />
voork<strong>en</strong>nis van belang op het gebied van de moleculaire biologie (transcriptie,<br />
translatie, structuur <strong>en</strong> functie van DNA, RNA, eiwitt<strong>en</strong>) <strong>en</strong> de celbiologie (cel-cel<br />
interaktie, celcyclus, signaaltransductie, receptortyp<strong>en</strong>). Het wordt daarom<br />
aanbevol<strong>en</strong> de niveau 2 cursuss<strong>en</strong> Ontwikkelingsbiologie <strong>en</strong> De Cel te volg<strong>en</strong>.<br />
Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> wordt de niveau 2 cursus Metabolisme aanbevol<strong>en</strong>. De daarin<br />
behandelde biochemie van de stofwisseling sluit aan op de in de cursus<br />
Endocrinologie cursus behandelde de <strong>en</strong>docri<strong>en</strong>e regulatie van de stofwisseling.<br />
Studiepad<br />
De cursus is onderdeel van de studiepad<strong>en</strong> moleculaire lev<strong>en</strong>swet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
(ondersteun<strong>en</strong>d) gedragsbiologie. De cursus is e<strong>en</strong> goede voorbereiding op de<br />
Masters Molecular and Cellular Life Sci<strong>en</strong>ces <strong>en</strong> Cancer G<strong>en</strong>omics and<br />
Developm<strong>en</strong>tal Biology.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
In deze cursus leer je de principes k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> van de integratieve regulatie van<br />
lev<strong>en</strong>sprocess<strong>en</strong> door hormon<strong>en</strong> bij m<strong>en</strong>s/gewervelde dier<strong>en</strong>. Aan het einde van<br />
de cursus b<strong>en</strong> je in staat om:<br />
─ De belangrijkste, <strong>en</strong>docri<strong>en</strong>e system<strong>en</strong> in vertebrat<strong>en</strong> te b<strong>en</strong>oem<strong>en</strong> <strong>en</strong> de<br />
hoofdfuncties van de betrokk<strong>en</strong> hormon<strong>en</strong> te beschrijv<strong>en</strong><br />
─ het concept van hormonale regulatie van lev<strong>en</strong>sprocess<strong>en</strong> op het niveau van<br />
het organisme uit te legg<strong>en</strong><br />
─ het ontstaan van e<strong>en</strong> aantal <strong>en</strong>docri<strong>en</strong>e organ<strong>en</strong> (b.v. voorplantingsorgan<strong>en</strong>,<br />
hypofyse, pancreas,) tijd<strong>en</strong>s de embryonale fase uit te legg<strong>en</strong> <strong>en</strong> de daarbij<br />
werk<strong>en</strong>de moleculaire mechanism<strong>en</strong> te begrijp<strong>en</strong><br />
─ de organ<strong>en</strong> betrokk<strong>en</strong> bij hormoonproductie anatomisch <strong>en</strong> histologisch te<br />
herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> <strong>en</strong> te beschrijv<strong>en</strong><br />
─ verband<strong>en</strong> te legg<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> de microscopische structuur <strong>en</strong> fysiologische<br />
functie van <strong>en</strong>docri<strong>en</strong>e organ<strong>en</strong>/cell<strong>en</strong>, <strong>en</strong> uit de analyse van experim<strong>en</strong>tele<br />
82
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
monsters af te leid<strong>en</strong> hoe feedback system<strong>en</strong> werk<strong>en</strong><br />
─ de <strong>en</strong>docri<strong>en</strong>e regulatie van fysiologische process<strong>en</strong> van het organisme te<br />
beschrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> op conceptueel niveau de werkingsmechanism<strong>en</strong> van<br />
hormon<strong>en</strong> op cellulair <strong>en</strong> moleculair niveau uit te legg<strong>en</strong><br />
─ de wijze waarop <strong>en</strong>ergie homeostase, bijnierfunctie, groei, voortplanting,<br />
stress <strong>en</strong> gedrag integratief gereguleerd word<strong>en</strong> conceptueel te begrijp<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
te beschrijv<strong>en</strong>,<br />
─ af te leid<strong>en</strong> hoe geselecteerde ziektebeeld<strong>en</strong> <strong>en</strong>/of “loss-of-function” mutaties<br />
sam<strong>en</strong>hang<strong>en</strong> met stoorniss<strong>en</strong> in de ontwikkeling <strong>en</strong> <strong>en</strong>docri<strong>en</strong>e regulatie van<br />
lev<strong>en</strong>sprocess<strong>en</strong>.<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
Lez<strong>en</strong> <strong>en</strong> kritisch verwerk<strong>en</strong> van wet<strong>en</strong>schappelijke literatuur door e<strong>en</strong><br />
sam<strong>en</strong>hang<strong>en</strong>d concept van het onderwerp te ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> mondeling te<br />
pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> <strong>en</strong> schriftelijk sam<strong>en</strong> te vatt<strong>en</strong>; omgaan met complexe<br />
regelsystem<strong>en</strong>, wet<strong>en</strong>schappelijke discussie (incl. het formuler<strong>en</strong> van vrag<strong>en</strong>),<br />
gebruik lichtmicroscoop<br />
Inhoud<br />
In deze cursus staat de integratieve regulatie van lev<strong>en</strong>sprocess<strong>en</strong> door<br />
hormon<strong>en</strong> c<strong>en</strong>traal. Aandacht wordt besteed aan de regulatie van de<br />
voortplanting, bijnier, <strong>en</strong>ergie homeostase <strong>en</strong> spijsvertering, schildklier <strong>en</strong> groei;<br />
ook het aspect van hormon<strong>en</strong> <strong>en</strong> gedrag komt aan bod (gastdoc<strong>en</strong>t). Inleid<strong>en</strong>d<br />
word<strong>en</strong> de voor de <strong>en</strong>docrinologie belangrijkste concept<strong>en</strong> behandeld (zoals<br />
homeostase, hormoonass<strong>en</strong>, feedback mechanism<strong>en</strong>, relatie tuss<strong>en</strong> de<br />
biochemische opbouw van hormon<strong>en</strong> <strong>en</strong> structuur <strong>en</strong> functie van hun<br />
receptor<strong>en</strong>). Tev<strong>en</strong>s ler<strong>en</strong> we k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> de functionele anatomie <strong>en</strong> de histologie<br />
van de <strong>en</strong>docri<strong>en</strong>e organ<strong>en</strong> (3 microscoop practica). In detail wordt ingegaan op<br />
de ontog<strong>en</strong>etische ontwikkeling <strong>en</strong> het functioner<strong>en</strong> van het<br />
voortplantingssysteem, via literatuur onderwerp<strong>en</strong> ook op de ontwikkeling van<br />
hypofyse <strong>en</strong> alvleesklier. Vervolg<strong>en</strong>s wordt aandacht geschonk<strong>en</strong> aan de<br />
hormon<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> rol spel<strong>en</strong> bij de stressreactie <strong>en</strong> in het metabolisme, groei, <strong>en</strong><br />
differ<strong>en</strong>tiatie (b.v. insuline, groei- <strong>en</strong> schildklierhormon<strong>en</strong>). Tijd<strong>en</strong>s de cursus<br />
wordt ook aandacht besteed aan academische vaardighed<strong>en</strong> (zie bov<strong>en</strong>). Ter<br />
ondersteuning van de zelfstudie di<strong>en</strong>t het boek “Human Physiology” (5 e druk)<br />
van Silverthorn (Pearson International Edition). Voor de onderwerp<strong>en</strong> van de<br />
gastsprekers (prof. Melly Oitzl “Stress, emotion and cognition” <strong>en</strong> prof. Ton<br />
Groothuis “Social regulation of testosteron production”) di<strong>en</strong><strong>en</strong> ter<br />
voorbereid<strong>en</strong>de zelfstudie voorafgaand aan hun colleges <strong>en</strong>kele artikel<strong>en</strong> gelez<strong>en</strong><br />
te word<strong>en</strong>. Ter afsluiting van de cursus stelt de werkgroep Voortplantingsbiologie<br />
binn<strong>en</strong> de leerstoel Ontwikkelingsbiologie haar onderzoeksprogramma voor.<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
Collegecyclus, microscoop practica, literatuuropdracht (verdieping van<br />
geselecteerde aspect<strong>en</strong> van de collegestof door schriftelijke sam<strong>en</strong>vatting,<br />
mondelinge pres<strong>en</strong>tatie, bed<strong>en</strong>k<strong>en</strong> van goed/fout vrag<strong>en</strong>; de opdracht voer je uit<br />
in groepjes van 4-5 stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>).<br />
83
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
Toetsing<br />
Je neemt aan alle onderdel<strong>en</strong> van de cursus deel. Voor alle practica <strong>en</strong> de twee<br />
gastcolleges geldt aanwezigheidsplicht die gecontroleerd wordt. Tijd<strong>en</strong>s de<br />
cursus word<strong>en</strong> twee deelt<strong>en</strong>tam<strong>en</strong>s ingeroosterd (telk<strong>en</strong>s 2 ur<strong>en</strong> met meestal<br />
geslot<strong>en</strong> vrag<strong>en</strong>;<br />
─ PC toets m.b.v. TestVision software; gezamelijke weegfactor 85%).<br />
─ De mondelinge <strong>en</strong> schriftelijke pres<strong>en</strong>tatie van de literatuur opdracht wordt<br />
op twee manier<strong>en</strong> beoordeeld:<br />
a) de doc<strong>en</strong>t geeft e<strong>en</strong> cijfer voor de pres<strong>en</strong>tatie (weegfactor 7,5%);<br />
b) de groepsled<strong>en</strong> verdel<strong>en</strong> onderling 40 (bij e<strong>en</strong> groep van 4 stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>) of<br />
50 (bij e<strong>en</strong> groep van 5 stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>) punt<strong>en</strong> (peer-review, weegfactor 7,5%).<br />
De deeltoets<strong>en</strong> <strong>en</strong> de literatuuropdracht moet<strong>en</strong> beide voldo<strong>en</strong>de zijn (minimaal<br />
5,5) voor de berek<strong>en</strong>ing van het eindcijfer.<br />
Studiemateriaal<br />
─ Syllabus (koop je aan het begin van de cursus)<br />
─ AANBEVOLEN MAAR NIET VERPLICHT OM AAN TE SCHAFFEN: Human<br />
Physiology - An integrated approach van D.U. Silverthorn (Pearson 5th<br />
International edition, 2010).<br />
Voor de literatuuropdracht<strong>en</strong> krijg je de literatuur elektronisch of op schrift<br />
uitgereikt.<br />
84
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
GEDRAGSECOLOGIE<br />
Behavioural ecology<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
mw.dr. M.J.H.M. Duchateau (Marie José)<br />
Onderzoeksgroep Gedragsbiologie<br />
Kruytgebouw, kamer O 210<br />
tel.: 030-2535435<br />
e-mail: Hm.j.h.m.duchateau@uu.nlH<br />
mw.dr. M.J.H.M. Duchateau<br />
dr. G.Driess<strong>en</strong> (Gerard),e-mail: Hgerard.driess<strong>en</strong>@ecology.falw.vu.nl H<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
B-B3GECO09<br />
7½<br />
A+D<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
De cursuss<strong>en</strong> <strong>Biologie</strong> van dier<strong>en</strong> <strong>en</strong> Evolutiebiologie van <strong>jaar</strong> 1.<br />
De cursus is e<strong>en</strong> verdere functionele <strong>en</strong> evolutionaire verdieping van het<br />
onderdeel Gedragsbiologie/Gedragsecologie in de 1e <strong>jaar</strong>s cursuss<strong>en</strong> <strong>Biologie</strong> van<br />
dier<strong>en</strong> <strong>en</strong> Evolutiebiologie. De cursus kan gezi<strong>en</strong> word<strong>en</strong> als complem<strong>en</strong>tair aan<br />
de meer causale b<strong>en</strong>adering van gedrag van de niveau 2 cursus Gedragsbiologie<br />
<strong>en</strong> de 3e <strong>jaar</strong>s niveau 3 cursus Cognitie <strong>en</strong> gedrag.<br />
Studiepad<br />
De cursus maakt deel uit van de studiepad Gedragsbiologie. De cursus di<strong>en</strong>t als<br />
voorbereiding op het specialisatieprogramma Behavioural Ecology binn<strong>en</strong> het<br />
masterprogramma Environm<strong>en</strong>tal Biology<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
Na afloop van deze cursus kan de stud<strong>en</strong>t verklar<strong>en</strong> waarom bepaalde individuele<br />
gedraging<strong>en</strong> geëvolueerd zijn, hoe de keuzes die individu<strong>en</strong> mak<strong>en</strong><br />
sam<strong>en</strong>hang<strong>en</strong> met de diverse k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> van het milieu waarin zij zich bevind<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> wat deze keuzes betek<strong>en</strong><strong>en</strong> voor hun fitness. In het bijzonder kan de stud<strong>en</strong>t:<br />
─ de sam<strong>en</strong>hang tuss<strong>en</strong> g<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> gedrag aangev<strong>en</strong> <strong>en</strong> de relatie ervan met<br />
natuurlijke selectie,<br />
─ beschrijv<strong>en</strong> hoe hypothes<strong>en</strong> in de gedragsecologie getest kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>,<br />
─ aangev<strong>en</strong> hoe kost<strong>en</strong> <strong>en</strong> bat<strong>en</strong> van met name fourageergedrag via<br />
optimaliteitsmodell<strong>en</strong> van invloed zijn op het uiteindelijke gedrag van dier<strong>en</strong>,<br />
─ de evolutionaire wap<strong>en</strong>wedloop predator-prooi aan de hand van verschill<strong>en</strong>de<br />
voorbeeld<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> uitlegg<strong>en</strong>,<br />
─ de verschill<strong>en</strong>de vorm<strong>en</strong> van concurr<strong>en</strong>tie b<strong>en</strong>oem<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitlegg<strong>en</strong>,<br />
─<br />
(speltheoretische) modell<strong>en</strong> voor competitie uitlegg<strong>en</strong> in relatie tot ESS <strong>en</strong> de<br />
factor<strong>en</strong> die van invloed zijn op competitie aangev<strong>en</strong>,<br />
─ uitlegg<strong>en</strong> waardoor er e<strong>en</strong> seksueel conflict is, wat seksuele selectie is <strong>en</strong> wat<br />
sex ratio inhoudt <strong>en</strong> aangev<strong>en</strong> welke factor<strong>en</strong> van invloed zijn op de sex ratio,<br />
─ aangev<strong>en</strong> welke paringsystem<strong>en</strong> er zijn, welke ecologische factor<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
beperking<strong>en</strong> daarbij betrokk<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong> ook aangev<strong>en</strong> welke alternatieve<br />
strategieën er zijn <strong>en</strong> waarom,<br />
─ de 4 hypothes<strong>en</strong> voor sam<strong>en</strong>werking beschrijv<strong>en</strong>, <strong>en</strong> aangev<strong>en</strong> welke factor<strong>en</strong><br />
85
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
e<strong>en</strong> rol spel<strong>en</strong> bij sam<strong>en</strong>werking <strong>en</strong> help<strong>en</strong>,<br />
─ de evolutie van sociale insect<strong>en</strong> uitlegg<strong>en</strong> <strong>en</strong> aangev<strong>en</strong> waarom steriele<br />
werksters bestaan,<br />
─ de empirische cyclus uitvoer<strong>en</strong> aan de hand van gedragsecologische<br />
vraagstelling<strong>en</strong> met als proefdier<strong>en</strong> Drosophila of Nasonia,<br />
─ wet<strong>en</strong>schappelijk verslag schrijv<strong>en</strong>, poster mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>.<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
Bibliotheekgebruik, selecter<strong>en</strong> <strong>en</strong> verwerk<strong>en</strong> van primaire literatuur, toepass<strong>en</strong><br />
k<strong>en</strong>nis, uitvoer<strong>en</strong> empirische cyclus, k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> toepass<strong>en</strong> van excel, toepass<strong>en</strong><br />
statistiek, hanter<strong>en</strong> biologische variabiliteit, schriftelijke rapportage Nederlands,<br />
poster mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>, sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong>, feedback verwerk<strong>en</strong>.<br />
Inhoud<br />
Het thema van de cursus is de sam<strong>en</strong>hang tuss<strong>en</strong> diergedrag, ecologie <strong>en</strong><br />
evolutie <strong>en</strong> betreft de functionele <strong>en</strong> evolutionaire b<strong>en</strong>adering van gedrag.<br />
Het theoretische deel van de cursus zal in hoor- <strong>en</strong> werkcolleges behandeld<br />
word<strong>en</strong> aan de hand van het boek An Introduction to Behavioural Ecology, 3e<br />
editie, J.R. Krebs & N.B. Davies <strong>en</strong> verdiep<strong>en</strong>de primaire literatuur. De cursus<br />
start met de relatie g<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> gedrag, natuurlijke selectie <strong>en</strong> hoe hypotheses in<br />
de gedragsecologie getoetst kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. De cursus gaat verder met de<br />
onderwerp<strong>en</strong> economische analyse van kost<strong>en</strong> <strong>en</strong> bat<strong>en</strong> van gedrag <strong>en</strong><br />
optimalisatie, concurr<strong>en</strong>tie tuss<strong>en</strong> soort<strong>en</strong> <strong>en</strong> binn<strong>en</strong> de soort, predator-prooi<br />
interacties, paringssystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> seksuele selectie, sam<strong>en</strong>werking, zelfzuchtigheid<br />
<strong>en</strong> altruïsme.<br />
Het praktische deel van de cursus omvat e<strong>en</strong> volledige onderzoekscyclus met<br />
experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> rond thema’s van gedragsecologie, waarbij de fruitvlieg Drosophila<br />
<strong>en</strong> de sluipwesp Nasonia gebruikt word<strong>en</strong>. De cyclus omvat het bed<strong>en</strong>k<strong>en</strong> van<br />
e<strong>en</strong> hypothese, het opzett<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitvoer<strong>en</strong> van experim<strong>en</strong>t met zelf verzamelde<br />
proefdier<strong>en</strong>, het verzamel<strong>en</strong> van gegev<strong>en</strong>s, uitwerk<strong>en</strong> van de data met behulp<br />
van spreadsheats, schrijv<strong>en</strong> van verslag waarbij gebruik wordt gemaakt van<br />
wet<strong>en</strong>schappelijke literatuur <strong>en</strong> het mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> poster.<br />
Toetsing<br />
De onderwerp<strong>en</strong> van de hoor- <strong>en</strong> werkcolleges word<strong>en</strong> in twee schriftelijke,<br />
theoretische deelt<strong>en</strong>tam<strong>en</strong>s getoetst. Het gemiddelde van de twee<br />
deelt<strong>en</strong>tam<strong>en</strong>s vorm<strong>en</strong> het cijfer van de theoretische toets. Om te middel<strong>en</strong><br />
moet elk deelt<strong>en</strong>tam<strong>en</strong>cijfer minst<strong>en</strong>s 5.0 zijn. Actieve deelname aan practica <strong>en</strong><br />
posterpres<strong>en</strong>taties is verplicht. Het practicum wordt beoordeeld aan de hand van<br />
het verslag <strong>en</strong> werkhouding. Het eindcijfer van de cursus wordt pas vastgesteld<br />
nadat zowel de theoretische toets (2/3) als ook practicum (1/3), voldo<strong>en</strong>de zijn.<br />
Studiemateriaal<br />
An Introduction to Behavioural Ecology, 3editie, J.R. Krebs and N.B. Davies;<br />
ISBN 0-632-03546<br />
86
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
GENOOMBIOLOGIE<br />
G<strong>en</strong>ome biology<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
dr. Guido van d<strong>en</strong> Ackervek<strong>en</strong><br />
Onderzoeksgroep Plant-Microbe Interacties<br />
H.R. Kruytgebouw, kamer W304, tel. 030-2533013<br />
e-mail: Hg.vand<strong>en</strong>ackervek<strong>en</strong>@uu.nl<br />
dr. Ber<strong>en</strong>d Snel, b.snel@uu.nl<br />
dr. Guido van d<strong>en</strong> Ackervek<strong>en</strong>, Hg.vand<strong>en</strong>ackervek<strong>en</strong>@uu.nl<br />
B-B3GENB09<br />
7½<br />
A+D<br />
Ingangseis<br />
Basisk<strong>en</strong>nis Moleculaire <strong>Biologie</strong> (<strong>jaar</strong> 1 van de opleiding <strong>Biologie</strong> of<br />
vergelijkbaar) aangevuld met k<strong>en</strong>nis van hoofdstukk<strong>en</strong> 4 t/m 7 van Molecular<br />
Biology of the Cell (Alberts et al., 5 th edition) zoals die in de cursus “De Cel”<br />
word<strong>en</strong> behandeld.<br />
Studiepad<br />
De cursus wordt aanbevol<strong>en</strong> in het studiepad Moleculaire lev<strong>en</strong>swet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
─ het zelfstandig interpreter<strong>en</strong> van primaire literatuur <strong>en</strong> het verder verzamel<strong>en</strong><br />
van aanvull<strong>en</strong>de gegev<strong>en</strong>s uit ander informatiebronn<strong>en</strong>,<br />
─ het kunn<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>vatt<strong>en</strong> <strong>en</strong> beschrijv<strong>en</strong> van complexe beschrijving<strong>en</strong> van<br />
g<strong>en</strong>etische system<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun werking <strong>en</strong> regulatie,<br />
─ het belang van g<strong>en</strong>oomproject<strong>en</strong> te verwoord<strong>en</strong>, <strong>en</strong> de b<strong>en</strong>adering<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
werkwijz<strong>en</strong> om g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in kaart te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> te beschrijv<strong>en</strong>,<br />
─ de organisatie van g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> van hogere eukaryot<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> te vatt<strong>en</strong><br />
─ het gebruik van comparative g<strong>en</strong>omics <strong>en</strong> sam<strong>en</strong>hang<strong>en</strong>de evolutionaire<br />
werkingsmechanism<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> te vatt<strong>en</strong>,<br />
─ het doel van functional g<strong>en</strong>omics <strong>en</strong> de werkwijze om functies in kaart te<br />
br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> te vatt<strong>en</strong>,<br />
─ de mechanism<strong>en</strong> die het g<strong>en</strong>oom verander<strong>en</strong> te verwoord<strong>en</strong>,<br />
─ de modificaties in chromatine te begrijp<strong>en</strong> <strong>en</strong> toe te pass<strong>en</strong> om hun invloed<br />
op de expressie van g<strong>en</strong><strong>en</strong> te bered<strong>en</strong>er<strong>en</strong>,<br />
─ browsers <strong>en</strong> databases te gebruik<strong>en</strong> met betrekking tot het vind<strong>en</strong> van<br />
gegev<strong>en</strong>s over g<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>,<br />
─ het integrer<strong>en</strong> van g<strong>en</strong>omics <strong>en</strong> g<strong>en</strong>etische data met het doel om in<br />
begrijpelijke taal over e<strong>en</strong> bepaald onderwerp e<strong>en</strong> essay te schrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> te<br />
verdedig<strong>en</strong>.<br />
─ Het voorbereid<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> pleidooi <strong>en</strong> het verdedig<strong>en</strong> van standpunt<strong>en</strong> in e<strong>en</strong><br />
debat.<br />
87
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
Inhoud <strong>en</strong> werkvorm<strong>en</strong><br />
In deze theoretische cursus gaan we dieper in op de structuur <strong>en</strong> opbouw van<br />
eukaryote g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>en</strong> de mechanism<strong>en</strong> die de organisatie, regulatie <strong>en</strong> evolutie<br />
van het g<strong>en</strong>oom beïnvloed<strong>en</strong>. Tijd<strong>en</strong>s de cursus behandel<strong>en</strong> we ook actuele<br />
onderwerp<strong>en</strong> als kloner<strong>en</strong>, RNA interfer<strong>en</strong>tie, epig<strong>en</strong>etica, personal g<strong>en</strong>ome <strong>en</strong><br />
houd<strong>en</strong> we twee debatt<strong>en</strong>.<br />
Iedere week volg je op maandag e<strong>en</strong> college dat de basis vormt voor de<br />
verdere week. Op de andere dag<strong>en</strong> werk je aan opdracht<strong>en</strong>. De doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn<br />
dan beschikbaar voor overleg <strong>en</strong> vrag<strong>en</strong>. Op e<strong>en</strong> aantal vrijdag<strong>en</strong> werk je aan<br />
computeropdracht<strong>en</strong> die gericht zijn om te ler<strong>en</strong> werk<strong>en</strong> met DNA informatie.<br />
De eerste 4 wek<strong>en</strong> van de cursus hebb<strong>en</strong> als thema G<strong>en</strong>oomopbouw <strong>en</strong> –<br />
regulatie. In dit eerste blok zull<strong>en</strong> ook twee debatt<strong>en</strong> (in de vorm van e<strong>en</strong><br />
rechtszaak) georganiseerd word<strong>en</strong> over onderwerp<strong>en</strong> gerelateerd aan dit thema.<br />
Het eerste blok zal word<strong>en</strong> afgeslot<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong>.<br />
Het tweede blok van 6 wek<strong>en</strong> staat in het tek<strong>en</strong> van analyse, evolutie <strong>en</strong><br />
functie van g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Hier word<strong>en</strong> de method<strong>en</strong> van g<strong>en</strong>oom-sequ<strong>en</strong>cing<br />
besprok<strong>en</strong> <strong>en</strong> is er veel aandacht voor comparative g<strong>en</strong>omics <strong>en</strong> g<strong>en</strong>oomevolutie.<br />
De beschikbaarheid van g<strong>en</strong>oom-sequ<strong>en</strong>ties maakt het mogelijk om alle g<strong>en</strong><strong>en</strong> in<br />
organism<strong>en</strong> te bestuder<strong>en</strong>. We behandel<strong>en</strong> expressie van het g<strong>en</strong>oom,<br />
interacti<strong>en</strong>etwerk<strong>en</strong> <strong>en</strong> functional g<strong>en</strong>omics, wat erop gericht is om de<br />
biologische functie van g<strong>en</strong><strong>en</strong> in het g<strong>en</strong>oom te bepal<strong>en</strong>. In e<strong>en</strong> gastcollege zal<br />
het Personal g<strong>en</strong>ome of $1000 g<strong>en</strong>ome word<strong>en</strong> besprok<strong>en</strong> <strong>en</strong> is er e<strong>en</strong><br />
discussie over dit onderwerp.<br />
E<strong>en</strong> belangrijke onderdeel van dit blok is het schrijv<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> werkstuk<br />
over nieuwe inzicht<strong>en</strong> in g<strong>en</strong>oomevolutie die zijn verkreg<strong>en</strong> door het beschikbaar<br />
kom<strong>en</strong> van nieuwe g<strong>en</strong>oomsequ<strong>en</strong>ties. Hierbij kom<strong>en</strong> alle tot dusverre<br />
behandelde aspect<strong>en</strong> van de cursus terug. Naast het schrijv<strong>en</strong> van het werkstuk<br />
beoordeel je sam<strong>en</strong> met je groep (van 4 stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>) het werkstuk van e<strong>en</strong><br />
andere groep <strong>en</strong> stel je kritische vrag<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s de verdediging van het werkstuk.<br />
In de laatste week van de cursus is er tijd voor zelfstudie <strong>en</strong> is er e<strong>en</strong> afsluit<strong>en</strong>d<br />
t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong>.<br />
Blackboard<br />
Blackboard is e<strong>en</strong> belangrijk hulpmiddel tijd<strong>en</strong>s de cursus. Hierop staat alle voor<br />
de cursus nodige informatie.<br />
Toetsing<br />
Actieve deelname aan de computeropdracht<strong>en</strong> is verplicht. De maandagcolleges<br />
zijn hiervoor onontbeerlijk. De beoordeling vindt plaats door twee schriftelijke<br />
toets<strong>en</strong> (60%, het gemiddelde moet voldo<strong>en</strong>de zijn om de cursus te hal<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
bov<strong>en</strong> de 4 om de cursus te mog<strong>en</strong> herkans<strong>en</strong>), het voer<strong>en</strong> van het debat<br />
(10%), <strong>en</strong> het werkstuk met de bijbehor<strong>en</strong>de peer-review <strong>en</strong> verdediging (30%).<br />
Studiemateriaal<br />
─ E<strong>en</strong> reader met primaire literatuur in de vorm van artikel<strong>en</strong> <strong>en</strong> review<br />
verhal<strong>en</strong><br />
─ Toegang tot het internet<br />
88
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
LANDSCHAPSECOLOGIE EN NATUURBEHEER<br />
Dit is e<strong>en</strong> profileringscursus voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> vanaf cohort 2010-‘11<br />
Coördinator:<br />
dr. A. Bar<strong>en</strong>dregt<br />
tel: 030-253 1887<br />
e-mail: Ha.bar<strong>en</strong>dregt@geo.uu.nl H<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
Capaciteit:<br />
dr. A. Bar<strong>en</strong>dregt, Ha.bar<strong>en</strong>dregt@geo.uu.nl<br />
<strong>en</strong> ander<strong>en</strong><br />
GEO3-2140<br />
7½<br />
D (A+D)<br />
max. 20 biologiestud<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
Elem<strong>en</strong>taire k<strong>en</strong>nis van systeemecologie <strong>en</strong> ecologische theorieën, bijv. uit<br />
cursus Introductie Ecologie of Inleiding Milieuwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> (GEO1-2101);<br />
neem bij twijfel contact op met de doc<strong>en</strong>t.<br />
Studiepad<br />
De studiepad<strong>en</strong> Environm<strong>en</strong>tal Biology (Ecologie <strong>en</strong> Biogeologie).<br />
Inhoud<br />
Landschap Ecologie is e<strong>en</strong> relatief jonge wet<strong>en</strong>schap die de geografie <strong>en</strong> de<br />
biologie verbindt <strong>en</strong> die de relaties onderzoekt in patron <strong>en</strong> process op e<strong>en</strong><br />
landschapschaal, <strong>en</strong> hun gevolg<strong>en</strong> voor ecosystem<strong>en</strong>. Ruimtelijke variatie in<br />
landschapp<strong>en</strong> op verschill<strong>en</strong>de schaalniveaus wordt beïnvloed door natuurlijke<br />
process<strong>en</strong> <strong>en</strong> m<strong>en</strong>selijke verstoring. Hierdoor behandelt het onderzoek in de<br />
landschapp<strong>en</strong> de aspect<strong>en</strong> van abiotiek, biotiek <strong>en</strong> cultuur. Transport via het<br />
water, lucht and vaste stof naast verspreiding van dier<strong>en</strong> <strong>en</strong> plant<strong>en</strong> het<br />
landschap <strong>en</strong> hoe de m<strong>en</strong>s in deze process<strong>en</strong> ingrijpt, zijn alle onderwerp van<br />
studie in de landschapsecologie. Ecohydrologie is e<strong>en</strong> landschapecologische<br />
specialisatie die zich richt op de invloed van hydrologische process<strong>en</strong> op<br />
ecosystem<strong>en</strong>. Natuurbescherming heeft zich geleidelijk de laatste dec<strong>en</strong>nia<br />
ontwikkeld van e<strong>en</strong> beschermingsuitgangspunt naar e<strong>en</strong> aanpak waarin<br />
restauratie <strong>en</strong> ontwikkeling van nieuwe natuurgebied<strong>en</strong> e<strong>en</strong> belangrijke rol<br />
spel<strong>en</strong>. In deze b<strong>en</strong>adering is het belangrijk te analyser<strong>en</strong> wat de ess<strong>en</strong>tiële<br />
landschapsecologische stur<strong>en</strong>de kracht<strong>en</strong> zijn.<br />
In deze cursus zal geleerd word<strong>en</strong> hoe het landschap bestudeerd moet word<strong>en</strong>,<br />
hoe functionele process<strong>en</strong> in het landschap <strong>en</strong> in ecosystem<strong>en</strong> verbond<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong><br />
beschermd kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> <strong>en</strong> hoe verstoorde system<strong>en</strong> hersteld kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.<br />
Voorbeeld<strong>en</strong> uit Nederland <strong>en</strong> uit het buit<strong>en</strong>land word<strong>en</strong> gebruikt om de theorie<br />
<strong>en</strong> de praktijk in landschapsecologie <strong>en</strong> hydro-ecologie verder te illustrer<strong>en</strong>.<br />
In de eerste helft van de cursus zull<strong>en</strong> we de vroegere <strong>en</strong> huidige ontwikkeling<strong>en</strong><br />
in landschapsecologie onderzoek<strong>en</strong>. Vervolg<strong>en</strong>s wordt er verder ingegaan op de<br />
89
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
ruimtelijke ecohydrologische relaties in het landschap <strong>en</strong> tev<strong>en</strong>s hoe process<strong>en</strong><br />
op landschapschaal het functioner<strong>en</strong> van ecosystem<strong>en</strong> beïnvloed<strong>en</strong> (water <strong>en</strong><br />
nutriënt<strong>en</strong> kringloop, bodem chemie die de beschikbaarheid van nutriënt<strong>en</strong><br />
beïnvloedt, competitie <strong>en</strong> successie in ecosystem<strong>en</strong>, biodiversiteit van<br />
ecosystem<strong>en</strong>). Het derde deel van de cursus zal zich conc<strong>en</strong>trer<strong>en</strong> op de<br />
natuurbescherming. De effectiviteit van intern <strong>en</strong> extern beheer voor<br />
bescherming <strong>en</strong> restauratie zal betoond word<strong>en</strong> gedur<strong>en</strong>de veldbezoek<strong>en</strong>.<br />
T<strong>en</strong>slotte zull<strong>en</strong> de problem<strong>en</strong> <strong>en</strong> mogelijkhed<strong>en</strong> in (internationale)<br />
natuurbescherming gegev<strong>en</strong> word<strong>en</strong> in de context van duurzame ontwikkeling.<br />
Verschill<strong>en</strong>de gastsprekers zull<strong>en</strong> e<strong>en</strong> gastcollege verzorg<strong>en</strong>.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
─ Verdere ontwikkeling van <strong>en</strong> toepassing van de k<strong>en</strong>nis over de relatie tuss<strong>en</strong><br />
biologie, (eco)hydrologie <strong>en</strong> bodem wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> binn<strong>en</strong><br />
landschapsecologie.<br />
─ Het begrijp<strong>en</strong> van de ruimtelijke verbinding<strong>en</strong> <strong>en</strong> functies in het landschap van<br />
de stroming van water <strong>en</strong> de verspreiding.<br />
─ Inzicht verkrijg<strong>en</strong> in de implem<strong>en</strong>tatie van k<strong>en</strong>nis in bescherming <strong>en</strong><br />
restauratie project<strong>en</strong> <strong>en</strong> beleid voor landgebruik planning; <strong>en</strong> het ler<strong>en</strong> de<br />
effectiviteit van restauratiemaatregel<strong>en</strong> in te schatt<strong>en</strong>.<br />
─ Ingevoerd word<strong>en</strong> in het internationale debat over natuurbescherming in<br />
relatie tot toekomstige ontwikkeling<strong>en</strong> <strong>en</strong> duurzame ontwikkeling.<br />
Onderwijsvorm<strong>en</strong><br />
De cursus wordt vanaf September 2008 in het Nederlands gegev<strong>en</strong> <strong>en</strong> bestaat uit<br />
colleges, computerpractica, excursies, verslag schrijv<strong>en</strong>, mondelinge pres<strong>en</strong>taties<br />
<strong>en</strong> zelfstudie<br />
Toetsing<br />
Twee exam<strong>en</strong>s (55%), individueel geschrev<strong>en</strong> paper (30%), mondelinge<br />
pres<strong>en</strong>tatie <strong>en</strong> medewerking verl<strong>en</strong><strong>en</strong> aan de werkgroep<strong>en</strong> <strong>en</strong> excursies (15%).<br />
Studiemateriaal<br />
Reader, wet<strong>en</strong>schappelijke artikel<strong>en</strong>, handouts<br />
90
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
PALEOKLIMATOLOGIE-PALEOECOLOGIE (AW)<br />
Dit is e<strong>en</strong> profileringscursus voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> vanaf cohort 2010-‘11<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
dr. L.J. Lour<strong>en</strong>s<br />
Gebouw Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>,<br />
Budapestlaan 4<br />
kamer N.314, tel.: 030-253 5173<br />
e-mail: Hllour<strong>en</strong>s@geo.uu.nl H<br />
dr. L.J. Lour<strong>en</strong>s<br />
dr. W.M. Kürschner, Hw.m.kuerschner@uu.nl H<br />
GEO3-1329<br />
7½<br />
A<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
Ge<strong>en</strong><br />
Aanmelding<br />
bij Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> via OSIRIS-stud<strong>en</strong>t.<br />
Studiepad<br />
De cursus is onderdeel van het thematische studiepad Aarde, Klimaat <strong>en</strong> Lev<strong>en</strong><br />
van de <strong>Bachelor</strong>opleiding Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>, Faculteit Geowet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>. De<br />
opgedane k<strong>en</strong>nis van de niveau-2 cursuss<strong>en</strong> Sedim<strong>en</strong>taire System<strong>en</strong> (GEO2-<br />
1208, periode 3) wordt als bek<strong>en</strong>d verondersteld. De cursus wordt aanbevol<strong>en</strong><br />
voor de niveau-3 cursus Paleoceanografie (GEO3-1318), het programma Earth,<br />
Life and Climate van de Masteropleiding Earth Sci<strong>en</strong>ces <strong>en</strong> de Masteropleiding<br />
Environm<strong>en</strong>tal Biology.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
K<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> inzicht verschaff<strong>en</strong> van de principes welke van belang zijn voor het<br />
beschrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> reconstruer<strong>en</strong> van klimaat- <strong>en</strong> milieuverandering<strong>en</strong> in het<br />
verled<strong>en</strong>.<br />
Inhoud<br />
In de cursus wordt ingegaan op tr<strong>en</strong>ds, cyclische <strong>en</strong> abrupte verandering<strong>en</strong> in<br />
het klimaat van de afgelop<strong>en</strong> 65 miljo<strong>en</strong> <strong>jaar</strong> <strong>en</strong> hun oorzak<strong>en</strong>. De volg<strong>en</strong>de<br />
onderwerp<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> aan de orde: klimaatarchiev<strong>en</strong>, data, modell<strong>en</strong>, geologische<br />
tijd, astronomische cycli (ijstijd<strong>en</strong> <strong>en</strong> de moesson), relatie tuss<strong>en</strong><br />
(plaat)tektoniek <strong>en</strong> klimaatverandering<strong>en</strong>, invloed van klimaatverandering<strong>en</strong> op<br />
het functioner<strong>en</strong> van ecosystem<strong>en</strong>. Er zal in het bijzonder word<strong>en</strong> ingegaan op<br />
de vraag hoe we met behulp van micro- <strong>en</strong> macrofossiel<strong>en</strong> uit zowel mari<strong>en</strong>e als<br />
terrestrische milieus klimaatsverandering<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> reconstruer<strong>en</strong>.<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
Colleges, computerpractica, pres<strong>en</strong>taties <strong>en</strong> sam<strong>en</strong>vatting. Tijd<strong>en</strong>s de computer<br />
practica zull<strong>en</strong> de stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in kleine groepjes van 2 a 3 person<strong>en</strong> met e<strong>en</strong><br />
aantal statistische programma’s gaan werk<strong>en</strong>, die veelvuldig word<strong>en</strong> toegepast<br />
binn<strong>en</strong> disciplines zoals de paleoecologie, (paleo)zoologie, (paleo)botanie,<br />
91
Periode 1, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
palynologie, (micro)paleontologie, biogeochemie (inclusief stabiele isotop<strong>en</strong>),<br />
stratigrafie, astronomie, <strong>en</strong> meteorologie. Met behulp van multivariate<br />
statistische methodes ler<strong>en</strong> stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> kwantitatieve fauna <strong>en</strong> flora datasets te<br />
interpreter<strong>en</strong>. Daarnaast wordt er ruime aandacht besteed aan spectraalanalyse<br />
methodes om cyclische verandering<strong>en</strong> in het klimaat te kunn<strong>en</strong> ontdekk<strong>en</strong>.<br />
Speciale aandacht gaat uit naar de ontwikkeling van ijstijd<strong>en</strong> over de laatste 3<br />
miljo<strong>en</strong> <strong>jaar</strong> <strong>en</strong> de vorming van sapropel<strong>en</strong> in de Middellandse Zee. Tev<strong>en</strong>s zal er<br />
tijd<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> aantal computer practica gebruik gemaakt word<strong>en</strong> van bladrand<br />
gegev<strong>en</strong>s om temperatuurverandering<strong>en</strong> over miljo<strong>en</strong><strong>en</strong> jar<strong>en</strong> in het verled<strong>en</strong> te<br />
kunn<strong>en</strong> reconstruer<strong>en</strong>. Tot slot zal er ook met e<strong>en</strong> e<strong>en</strong>voudig <strong>en</strong>ergie balans<br />
model word<strong>en</strong> gewerkt. Aan het einde van de cursus zull<strong>en</strong> de stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in<br />
kleine groepjes e<strong>en</strong> powerpoint pres<strong>en</strong>tatie van ongeveer 10-20 minut<strong>en</strong> gev<strong>en</strong>,<br />
die door de zijn/haar medestud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zal word<strong>en</strong> beoordeeld. De keuze van het<br />
onderwerp is vrij, maar moet gerelateerd zijn aan de inhoud van de cursus <strong>en</strong><br />
gebaseerd zijn op 2 tot 5 wet<strong>en</strong>schappelijke artikel<strong>en</strong>. Daarnaast maakt iedere<br />
stud<strong>en</strong>t ook e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>vatting van de practica <strong>en</strong> twee wet<strong>en</strong>schappelijke<br />
artikel<strong>en</strong>.<br />
Toetsing<br />
Het eindresultaat is gebaseerd op het gemiddelde van de tuss<strong>en</strong>toets (30%),<br />
eindtoets (40%), sam<strong>en</strong>vatting (10%) <strong>en</strong> pres<strong>en</strong>tatie (20%). Geslaagd indi<strong>en</strong><br />
resultaat >5.5. Bij e<strong>en</strong> 4 of 5 volgt e<strong>en</strong> reparatieopdracht. Indi<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de<br />
wordt de cursus alsnog met e<strong>en</strong> 6 afgeslot<strong>en</strong>.<br />
Studiemateriaal<br />
Het Engelstalige tekstboek: "Earth’s climate: Past and Future" van W.F.Ruddiman<br />
(ISBN 0716737418).<br />
92
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
Periode 2, niveau 3 cursuss<strong>en</strong><br />
COMPUTATIONELE BIOLOGIE<br />
Computational biology<br />
Coördinator/doc<strong>en</strong>t:<br />
mw.prof.dr. P. Hogeweg<br />
Onderzoeksgroep Theoretische <strong>Biologie</strong><br />
H.R.Kruytgebouw, Padualaan 8<br />
kamer Z503, tel.: 030-253 3692<br />
e-mail: Hp.hogeweg@uu.nlH<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
B-B3COMB10<br />
7½<br />
B+C<br />
Deze cursus wordt gegev<strong>en</strong> in het Engels.<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
Verplichte voork<strong>en</strong>nis is de eerste<strong>jaar</strong>s cursus Systeembiologie. Sterk<br />
aanbevol<strong>en</strong> wordt om voorafgaande de cursus de niveau 2 cursus theoretische<br />
ecologie te volg<strong>en</strong>.<br />
Studiepad<br />
De cursus Computationele biologie bied je e<strong>en</strong> sterke theoretische ondersteuning<br />
in de studiepad<strong>en</strong> Moleculaire lev<strong>en</strong>swet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> <strong>en</strong> Organism<strong>en</strong>,<br />
ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> biodiversiteit.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
Computational Biology uses computer modeling to investigate biological<br />
problems. The course teaches a variety of modeling techniques and techniques to<br />
analyse the model behaviour. Moreover biological theory obtained by<br />
computational modeling is examined.<br />
Inhoud<br />
During the course, the emphasis will be on composing exact models, based on<br />
specific hypotheses. The models are analyzed, the results yielding insights in the<br />
original biological system. The models that are studied address fundam<strong>en</strong>tal<br />
questions from a variety of biological fields, among which:<br />
– Evolutionary dynamics<br />
─ eco-evolutionary dynamics and spatial pattern formation,<br />
─ host-pathog<strong>en</strong> co-evolution,<br />
─ g<strong>en</strong>ome evolution, e.g. interaction betwe<strong>en</strong> g<strong>en</strong>e regulation and evolution,<br />
─ evolution of complexity, robustness and evolvability.<br />
– Developm<strong>en</strong>tal dynamics (from g<strong>en</strong>es to organisms) (plant and animal models<br />
will be used)<br />
93
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
─ pattern formation,<br />
─ cell differ<strong>en</strong>tiation,<br />
─ morphog<strong>en</strong>esis and mechanical interactions betwe<strong>en</strong> cells,<br />
─ EVO-DEVO (evolution of developm<strong>en</strong>t).<br />
– Network dynamics)<br />
─ g<strong>en</strong>e regulation and metabolic networks,<br />
─ RNA interfer<strong>en</strong>ce.<br />
– Behaviour<br />
─ behavioral self-structuring through local interactions,<br />
─ interface betwe<strong>en</strong> learning and evolution.<br />
(Spatial) pattern formation and emerg<strong>en</strong>t properties are common themes<br />
emphasised in all these areas and the related g<strong>en</strong>eral theory is introduced as a<br />
separate module.<br />
A number of differ<strong>en</strong>t model formalisms are used, namely:<br />
– non-linear differ<strong>en</strong>tial/differ<strong>en</strong>ce equations (ODE and MAPs),<br />
– reaction Diffusion Systems (PDE),<br />
– Cellular automata machines,<br />
– ev<strong>en</strong>t based models,<br />
– individually ori<strong>en</strong>ted models,<br />
– evolutionary computation,<br />
– hybrid models using several combinatiions of the above formalisms.<br />
Analysis tools include bifurcation analysis, s<strong>en</strong>sitivity analysis, and various<br />
pattern analysis techniques.<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
A typical day starts with lectures, followed by computational modeling excercises.<br />
Literature will be handed out related to the computer excercises , and at the <strong>en</strong>d<br />
of the course, literature seminars are giv<strong>en</strong> by the stud<strong>en</strong>ts.<br />
Toetsing<br />
The stud<strong>en</strong>t's final mark is based on the exam and the litterature seminar.<br />
Studiemateriaal<br />
─ Practicum handleiding<strong>en</strong>, sheets <strong>en</strong> literatuur,<br />
─ Op de computers maak je gebruik van LINUX.<br />
94
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
MARIENE WETENSCHAPPEN 2: ‘Oceans of the Future’<br />
Marine sci<strong>en</strong>ces 2: ‘Oceans of the Future’<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
dr. Francesca Sangiorgi<br />
Mari<strong>en</strong>e Palynologie<br />
LPP; Gebouw ‘Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>’<br />
Budapestlaan 4, 3584 CD Utrecht<br />
Kamer Z310, tel.: 030-253 2419<br />
e-mail: f.sangiorgi@uu.nl<br />
secretariaat: m.mull<strong>en</strong>@uu.nl; tel. 030-253 2629<br />
H<br />
dr. Corina Brussaard (corina.brussaard@nioz.nl)<br />
dr. Katja Philippart (katja.philippart@nioz.nl)<br />
dr. L<strong>en</strong>nard de Nooijer (nooijer@geo.uu.nl)<br />
dr. Gert-Jan Reichart (reichart@geo.uu.nl)<br />
dr. Appy Sluijs (a.sluijs@uu.nl)<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
B-B3MSCI05<br />
7½<br />
B+C<br />
Ingangseis<br />
Het volledig gevolgd hebb<strong>en</strong> van de cursus Mari<strong>en</strong>e wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> 1 is als<br />
ingangseis verplicht.<br />
Studiepad<br />
Deze cursus is van belang voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die het studiepad Organism<strong>en</strong>,<br />
ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> biodiversiteit volg<strong>en</strong> <strong>en</strong> vooral hierin de track Environm<strong>en</strong>tal<br />
Biology - Biomarine Sci<strong>en</strong>ces. Ook voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die het studiepad Educatie,<br />
communicatie <strong>en</strong> beleid volg<strong>en</strong>, kan dit e<strong>en</strong> waardevolle cursus zijn.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
To<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de CO 2 conc<strong>en</strong>traties <strong>en</strong> klimaatverandering resulter<strong>en</strong> in ocean<strong>en</strong> in<br />
verzuring, opwarming <strong>en</strong> zuurstofgebrek. In deze niveau 300 cursus vergaart de<br />
stud<strong>en</strong>t inzicht in de process<strong>en</strong> die deze verandering<strong>en</strong> teweeg br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. Verder<br />
maakt de stud<strong>en</strong>t k<strong>en</strong>nis met belangrijke groep<strong>en</strong> mari<strong>en</strong>e organism<strong>en</strong> <strong>en</strong> de<br />
manier waarop hun voorkom<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun fysiologie verandert als gevolg van de<br />
fysisch-chemische verandering<strong>en</strong>; in het hed<strong>en</strong> <strong>en</strong> verled<strong>en</strong> via de studie van de<br />
“fossil record”. Hierbij vergaar je:<br />
─ e<strong>en</strong> inzicht in de fysische <strong>en</strong> chemische process<strong>en</strong> die op dit mom<strong>en</strong>t aan<br />
verandering onderhevig zijn in de ocean<strong>en</strong> <strong>en</strong> die opwarming,<br />
oceaanverzuring <strong>en</strong> anoxia (zuurstofloosheid) tot gevolg hebb<strong>en</strong>,<br />
─ inzicht in de fysiologie van organism<strong>en</strong> in zeewater,<br />
─ fysiologische k<strong>en</strong>nis van de belangrijkste groep<strong>en</strong> viruss<strong>en</strong>, macrob<strong>en</strong>thos,<br />
koral<strong>en</strong>, pro- <strong>en</strong> eukaryotisch fyto- <strong>en</strong> zooplankton, <strong>en</strong> hun rol in mari<strong>en</strong>e<br />
ecosystem<strong>en</strong>,<br />
─ inzicht in de manier waarop verander<strong>en</strong>de fysisch-chemische omstandighed<strong>en</strong><br />
in de oceaan de fysiologie van de belangrijkste groep<strong>en</strong>/soort<strong>en</strong> beïnvloedt,<br />
─ overzicht van de complexiteit in de respons van ecosystem<strong>en</strong> op verzuring,<br />
opwarming <strong>en</strong> anoxia,<br />
95
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
─ k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> actuele vrag<strong>en</strong> rond soort- <strong>en</strong> ecosysteemrespons tijd<strong>en</strong>s period<strong>en</strong><br />
van oceaanverzuring <strong>en</strong> anoxia in het geologisch verled<strong>en</strong>.<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
─ selecter<strong>en</strong>, analyser<strong>en</strong> <strong>en</strong> verwerk<strong>en</strong> van complexe literatuur,<br />
─ uitvoer<strong>en</strong> korte onderzoekscyclus in groepsvorm, inclusief literatuur <strong>en</strong><br />
pres<strong>en</strong>tatie,<br />
─ systematische b<strong>en</strong>adering problem<strong>en</strong>; kritisch d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>,<br />
─ mondelinge & schriftelijke rapportage (Engels),<br />
─ wet<strong>en</strong>schappelijke discussie in groepsniveau <strong>en</strong> op e<strong>en</strong> minicongres,<br />
─ omgaan met complexe mari<strong>en</strong>e ecosystem<strong>en</strong>,<br />
─ d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> op biologische <strong>en</strong> geologische tijdschal<strong>en</strong>.<br />
Inhoud<br />
Voortbouw<strong>en</strong>d op de introductie cursus Marine Sci<strong>en</strong>ces (I) zijn de hoofdthema’s<br />
in deze cursus Future Oceans: 1. Verzuring, anoxia (zuurstofloosheid) <strong>en</strong><br />
opwarming van de ocean<strong>en</strong> <strong>en</strong> randzeeën, 2. de belangrijkste groep<strong>en</strong><br />
organism<strong>en</strong> in de oceaan, 3. De fysiologische <strong>en</strong> ecologische respons van deze<br />
groep<strong>en</strong> op de verandering<strong>en</strong> in de oceaan, 4. Biotische respons t<strong>en</strong> tijde van<br />
analoge verandering<strong>en</strong> in het geologisch verled<strong>en</strong><br />
Na e<strong>en</strong> beknopte inleiding, volg<strong>en</strong> de modules (van één of meerdere wek<strong>en</strong>):<br />
(1) veld werk/excursie,<br />
(2) niet-calcificer<strong>en</strong>de organism<strong>en</strong><br />
2.1 dinoflagellat<strong>en</strong> <strong>en</strong> diatomeeën<br />
2.2 bacteriën<br />
2.3 viruss<strong>en</strong><br />
2.4 archaea<br />
(3) calcificer<strong>en</strong>de organism<strong>en</strong><br />
3.1 coccolithofor<strong>en</strong><br />
3.2 foraminifer<strong>en</strong><br />
3.3 koral<strong>en</strong><br />
3.4 macrob<strong>en</strong>thos<br />
(4) paleo-oceaanverzuring <strong>en</strong> -anoxia<br />
(5) stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> do<strong>en</strong> in groepjes literatuuronderzoek naar van tevor<strong>en</strong><br />
gedefinieerde onderwerp<strong>en</strong>, onder begeleiding van e<strong>en</strong> doc<strong>en</strong>t. Tijd<strong>en</strong>s e<strong>en</strong><br />
congres word<strong>en</strong> de resultat<strong>en</strong> gepres<strong>en</strong>teerd.<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
(Werk)colleges, practica, discussie, pres<strong>en</strong>taties, essays (Engels)<br />
Toetsing<br />
De cursus is voldo<strong>en</strong>de afgerond indi<strong>en</strong> e<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de is behaald voor<br />
(1) ‘pres<strong>en</strong>tatie’ tijd<strong>en</strong>s het congres <strong>en</strong><br />
(2) het t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong> over de gehele stof.<br />
Het eindcijfer wordt bepaald in de verhouding 1:3, met maximaal één maal e<strong>en</strong><br />
5.<br />
Actieve deelname aan alle hoorcolleges <strong>en</strong> werkgroep<strong>en</strong> is verplicht, <strong>en</strong><br />
opdracht<strong>en</strong>/uitkomst<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gecontroleerd.<br />
Studiemateriaal:<br />
Literatuur wordt tijd<strong>en</strong>s de cursus aangebod<strong>en</strong>, o.a. via webCT.<br />
96
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
MILIEUVERANDERING DOOR DE TIJD<br />
Environm<strong>en</strong>tal Change: past, pres<strong>en</strong>t and future<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
mw.dr. F. Wagner,<br />
Onderzoeksgroep Paleoecologie,<br />
Gebouw Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>,<br />
kamer W324 tel.: 030- 253 2636<br />
H<br />
dr. O. Heiri, Ho.heiri@uu.nl<br />
prof. dr. A.F. Lotter, Ha.f.lotter@uu.nlH<br />
mw.dr. F. Wagner, Hf.wagner@uu.nl<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
B-B3ENVCH<br />
7½<br />
B+C<br />
Deze cursus wordt in het Engels gegev<strong>en</strong>.<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
De cursus Inleiding in de paleoecologie of Paleobiologie van plant<strong>en</strong> wordt sterk<br />
aanbevol<strong>en</strong>. Deze cursus kun je NIET volg<strong>en</strong> als je de cursus Contin<strong>en</strong>tale <strong>en</strong><br />
atmosferische system<strong>en</strong> (COATSYS) hebt gevolgd.<br />
Studiepad<br />
Deze cursus is onderdeel van het studiepad Organism<strong>en</strong>, ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
biodiversiteit <strong>en</strong> voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met belangstelling voor biogeologie e<strong>en</strong><br />
kerncursus.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
Aan het einde van de cursus kun je:<br />
milieuomstandighed<strong>en</strong> (klimaat, CO2, nutri<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, m<strong>en</strong>selijke invloed) in het<br />
hed<strong>en</strong> begrijp<strong>en</strong> <strong>en</strong> in het verled<strong>en</strong> reconstruer<strong>en</strong><br />
morfologische k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> van palaeoecologisch belangrijke fossielgroep<strong>en</strong><br />
(poll<strong>en</strong>, spor<strong>en</strong>, macroscopische plant<strong>en</strong>fossiel<strong>en</strong>, diatomeeën, chironomid<strong>en</strong>,<br />
coleoptera) herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>,<br />
met palaeoecologische methodiek<strong>en</strong> k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> van sedim<strong>en</strong>taire archiev<strong>en</strong><br />
bepal<strong>en</strong> <strong>en</strong> interpreter<strong>en</strong>,<br />
kwantitatieve palaeoecologische analyses (als poll<strong>en</strong> influx, stomata dichtheid<br />
analyses, ordinatie) <strong>en</strong> milieureconstructies uitvoer<strong>en</strong><br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
─ Data g<strong>en</strong>erer<strong>en</strong> <strong>en</strong> verwerk<strong>en</strong>, gegev<strong>en</strong>s op grafische wijze pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>,<br />
─ mondelinge <strong>en</strong> schriftelijk pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>/rapporter<strong>en</strong> (in het Engels),<br />
─ statistische bewerking<strong>en</strong> van gegev<strong>en</strong>s uitvoer<strong>en</strong> (ordinatie, classificatie,<br />
regressie),<br />
─ beeldanalyse<br />
97
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
Inhoud<br />
In deze cursus leer je hoe contin<strong>en</strong>tale (aquatische <strong>en</strong> terrestrische)<br />
ecosystem<strong>en</strong> functioner<strong>en</strong> <strong>en</strong> hoe <strong>en</strong> waarom ze in het verled<strong>en</strong> verandert zijn.<br />
In deze cursus bestudeer je onderwerp<strong>en</strong> op het gebied van de palaeoecologie<br />
(palynologie, paleobotanie <strong>en</strong> paleolimnologie). C<strong>en</strong>traal staat de wisselwerking<br />
tuss<strong>en</strong> de biosfeer – geosfeer/hydrosfeer – atmosfeer in sam<strong>en</strong>hang met milieu<strong>en</strong><br />
klimaatsverandering<strong>en</strong> in het verled<strong>en</strong>, hed<strong>en</strong> <strong>en</strong> de toekomst. Je leert op<br />
verschill<strong>en</strong>de tijdelijke <strong>en</strong> ruimtelijke schal<strong>en</strong> te werk<strong>en</strong>. Uitgaande van moderne<br />
process<strong>en</strong> gaan we verder in de tijd terug om de relatie tuss<strong>en</strong> milieu <strong>en</strong><br />
ecosystem<strong>en</strong> te bestuder<strong>en</strong>.<br />
De cursus bestaat uit 3 onderdel<strong>en</strong>, elk met e<strong>en</strong> ander aspect<strong>en</strong> van het<br />
palaeoecologisch onderzoek:<br />
Deel 1: Zoetwater, klimaat <strong>en</strong> m<strong>en</strong>s (limnologie, paleo-limnologie)<br />
De studie van de ontwikkeling van aquatische ecosystem<strong>en</strong> op schaalverdeling<strong>en</strong><br />
van jar<strong>en</strong> tot mill<strong>en</strong>nia ler<strong>en</strong> ons de basis vast te stell<strong>en</strong> die nodig<br />
zijn om de definitieve condities van waterkwaliteit <strong>en</strong> natuurbehoud te definiër<strong>en</strong>.<br />
De cursus zal zich conc<strong>en</strong>trer<strong>en</strong> op de studie van dans-mugg<strong>en</strong> (chironomid<strong>en</strong>)<br />
<strong>en</strong> kiezelwier<strong>en</strong> (diatomeeën) als uitstek<strong>en</strong>de indicator<strong>en</strong> van milieuverandering<strong>en</strong><br />
in aquatische ecosystem<strong>en</strong>.<br />
Practicum: Kwalitatieve <strong>en</strong> kwantitatieve reconstructie van<br />
milieuomstandighed<strong>en</strong> (klimaat, nutriënt<strong>en</strong>) d.m.v. analyses van<br />
meerafzetting<strong>en</strong>.<br />
Deel 2: Plant<strong>en</strong>, CO2 <strong>en</strong> klimaat (fysiologie, paleofysiologie)<br />
De functionele anatomie van vegetatieve organ<strong>en</strong> stelt ons in staat om de<br />
verled<strong>en</strong> atmosferische milieucondities te onderzoek<strong>en</strong>. Fossiele blader<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
gebruikt als bio-indicator<strong>en</strong> om CO2 conc<strong>en</strong>tratie <strong>en</strong> neerslag patron<strong>en</strong> in het<br />
verled<strong>en</strong> te onderzoek<strong>en</strong>. Stabiele isotop<strong>en</strong>analyse (C) wordt besprok<strong>en</strong> als e<strong>en</strong><br />
additionele informatiebron voor de historische groeicondities.<br />
Practicum: reconstructie van het atmosferisch CO2 gehalte in het verled<strong>en</strong><br />
d.m.v. stomata <strong>en</strong> epidermale cell<strong>en</strong>analyse aan (sub)fossiele blader<strong>en</strong>.<br />
Deel 3: Vegetatie, klimaat <strong>en</strong> m<strong>en</strong>s (paleoecologie)<br />
In dit gedeelte word<strong>en</strong> de principes van poll<strong>en</strong>analyse (palynologie)<br />
geïntroduceerd met als basis morfologie <strong>en</strong> productie- <strong>en</strong><br />
verspreidingsmechanism<strong>en</strong> van poll<strong>en</strong> <strong>en</strong> spor<strong>en</strong>. De nadruk ligt op de<br />
kwantitatieve poll<strong>en</strong>analyse als e<strong>en</strong> instrum<strong>en</strong>t voor de reconstructie van de<br />
locale <strong>en</strong> regionale vegetatiegeschied<strong>en</strong>is <strong>en</strong> als basis voor de interpretatie van<br />
milieuverandering<strong>en</strong> in het verled<strong>en</strong>.<br />
Practicum: Reconstructie van vegetatieontwikkeling <strong>en</strong> milieuverandering<strong>en</strong> sinds<br />
het einde van de laatste ijstijd met gebruik van sedim<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
Naast meer individueel onderwijs in de vorm van colleges, werkcolleges,<br />
microscopische practica, computerpractica, werk je in groep<strong>en</strong> van 2-15<br />
stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> aan opdracht<strong>en</strong>. De opdracht<strong>en</strong> resulter<strong>en</strong> in mondelinge pres<strong>en</strong>taties<br />
<strong>en</strong> schriftelijke verslag<strong>en</strong> (in het Engels).<br />
98
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
Toetsing<br />
Het eindcijfer wordt sam<strong>en</strong>gesteld uit de onderdel<strong>en</strong>:<br />
─ twee schriftelijk verslag<strong>en</strong> (ieder 1/10) over de practicaproject<strong>en</strong>,<br />
─ e<strong>en</strong> posterpres<strong>en</strong>tatie <strong>en</strong> abstract (1/10),<br />
─ e<strong>en</strong> mondelinge pres<strong>en</strong>tatie over e<strong>en</strong> Global Change onderwerp (15-20<br />
minut<strong>en</strong>) (1/10),<br />
─ e<strong>en</strong> mondelinge pres<strong>en</strong>tatie (5-10 minut<strong>en</strong>) over e<strong>en</strong> opdracht (voorwaarde<br />
voor de toelating tot het eindt<strong>en</strong>tam<strong>en</strong>),<br />
Voor alle onderdel<strong>en</strong> is meer dan e<strong>en</strong> 4 nodig om te word<strong>en</strong> toegelat<strong>en</strong> tot het<br />
eindt<strong>en</strong>tam<strong>en</strong>,<br />
het eindt<strong>en</strong>tam<strong>en</strong> (6/10).<br />
Studiemateriaal<br />
─ WebCT waarop de PowerPoint pres<strong>en</strong>taties van de colleges,<br />
literatuur,opdracht<strong>en</strong>, rooster, computerpractica etc. als pdf’s verkrijgbaar<br />
zijn.<br />
99
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
ORIËNTATIE OP DE COMMUNICATIEVE EN EDUCATIEVE<br />
PRAKTIJK (OCEP)<br />
Ori<strong>en</strong>tation on Communication and Education<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
drs. A.H. Mooldijk<br />
Buys Ballotlaboratorium,<br />
Princetonplein 5,<br />
Kamer 052A, tel.: 030-253 1181/1179<br />
e-mail: Ha.h.mooldijk@uu.nl H<br />
mw.drs. E.P.H.M. de Bakker, dr.ir. A. Alblas,<br />
drs. J.J.S. Broertjes<br />
contactpersoon:<br />
voor periode 2: drs. A.H. Mooldijk;<br />
voor periode 3: mw.drs. E.P.H.M. de<br />
Bakker He.p.h.m.deBakker@uu.nlH<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
B-B3OCEP05<br />
7½<br />
Timeslot: B+C (in periode 2 <strong>en</strong> in periode 3)<br />
Capaciteit:<br />
max. 20 stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> per cursus<br />
Ingangseis<br />
Je hebt de eerste- <strong>en</strong> tweede<strong>jaar</strong>s cursuss<strong>en</strong> van de major <strong>Biologie</strong> afgerond.<br />
Deze cursus is niet toegankelijk voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van andere opleiding<strong>en</strong>. (Voor de<br />
overige bètaopleiding<strong>en</strong> wordt e<strong>en</strong> id<strong>en</strong>tieke cursus aangebod<strong>en</strong> met cursuscode<br />
NS-390BP)<br />
Aanmeld<strong>en</strong><br />
De cursus wordt tweemaal gegev<strong>en</strong>: e<strong>en</strong>maal in periode 2 <strong>en</strong> e<strong>en</strong>maal in periode<br />
3.<br />
LET op:<br />
Bij de aanmelding voor deze cursus moet je aangev<strong>en</strong> welke stage je wilt volg<strong>en</strong>:<br />
C-stage (communicatie) of E-stage (educatie, op school).<br />
Dit kun je NIET do<strong>en</strong> via OSIRIS-stud<strong>en</strong>t (is technisch niet mogelijk). Geef je<br />
voorkeur aan op het tweedekeuze formulier dat je kunt krijg<strong>en</strong> bij de<br />
stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>balie of hal<strong>en</strong> van de<br />
website Hhttp://www.uu.nl/opleiding/studer<strong>en</strong>opleiding/ H.<br />
Studiepad<br />
De cursus past binn<strong>en</strong> alle studiepad<strong>en</strong> van <strong>Biologie</strong>, is voorbereid<strong>en</strong>d op het<br />
masterprogramma SEC, is verplicht voor de lerar<strong>en</strong>opleiding (Sci<strong>en</strong>ce Teacher<br />
Education binn<strong>en</strong> het masterprogramma SEC) <strong>en</strong> is onderdeel van de educatieve<br />
minor. Meer info op: Hhttp://www.cdbeta.uu.nl/studer<strong>en</strong>/bachelorH.<br />
100
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
Na afloop van deze cursus heb je:<br />
k<strong>en</strong>nis gemaakt met elem<strong>en</strong>taire aspect<strong>en</strong> van communicer<strong>en</strong>,<br />
─ geleerd hoe je planmatig e<strong>en</strong> les of communicatieactiviteit<strong>en</strong> kunt<br />
voorbereid<strong>en</strong>, uitvoer<strong>en</strong> <strong>en</strong> evaluer<strong>en</strong>,<br />
─ k<strong>en</strong>nis verworv<strong>en</strong> over het omgaan met specifieke doelgroep<strong>en</strong>, het inspel<strong>en</strong><br />
op voork<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> motivatie van deze doelgroep<strong>en</strong> <strong>en</strong> het toepass<strong>en</strong> van<br />
geschikte werkvorm<strong>en</strong>,<br />
─ je georiënteerd op je eig<strong>en</strong> <strong>en</strong> andermans opvatting<strong>en</strong> over ler<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
onderwijz<strong>en</strong>,<br />
Met deze k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> vaardighed<strong>en</strong> heb je:<br />
─ e<strong>en</strong> ruimer overzicht verkreg<strong>en</strong> van de diverse CE-werkveld<strong>en</strong> (Educatie, E:<br />
leraar, Communicatie, C: museummedewerker, medewerker<br />
veldstudiec<strong>en</strong>trum, medewerker wet<strong>en</strong>schapscommunicatie),<br />
─ inzicht verkreg<strong>en</strong> in je eig<strong>en</strong> functioner<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> CE-werkveld: 'Kan <strong>en</strong> wil ik<br />
dat? Hoe is het om voor de klas te staan of in e<strong>en</strong> communicatief beroep<br />
werkzaam te zijn?'<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
Je hebt in de cursus geleerd<br />
─ hoe je je kunt voorbereid<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> stage in zo’n werkveld,<br />
─ hoe je elkaar feedback kunt gev<strong>en</strong> op de uitgevoerde werkzaamhed<strong>en</strong>, <strong>en</strong><br />
─ hoe je sam<strong>en</strong> met andere stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> kunt reflecter<strong>en</strong> op je stage-ervaring<strong>en</strong>.<br />
Inhoud<br />
In deze cursus maak je e<strong>en</strong> perspectiefwisseling mee: van deelnemer aan naar<br />
ontwerper van onderwijs <strong>en</strong> communicatieve activiteit<strong>en</strong>. In deze cursus kom je<br />
als stud<strong>en</strong>t dus in e<strong>en</strong> andere rol: deg<strong>en</strong>e die in sam<strong>en</strong>werking met ander<strong>en</strong><br />
communicatie <strong>en</strong>/of onderwijs inhoud <strong>en</strong> vorm geeft. In deze cursus evalueer je<br />
of het beroep van leraar, medewerker communicatie, voorlichter,<br />
wet<strong>en</strong>schapsjournalist, etc. e<strong>en</strong> gew<strong>en</strong>ste keuze is. De cursus gaat in op vrag<strong>en</strong>:<br />
'Hoe voelt het om voor de klas te staan, hoe is het om bij e<strong>en</strong> sci<strong>en</strong>ce museum<br />
te werk<strong>en</strong>, product<strong>en</strong> voor Natuur- <strong>en</strong> Milieu educatie te mak<strong>en</strong>, of<br />
Gezondheidsvoorlichting te gev<strong>en</strong>? Kan ik dat? Wil ik dat? Wat kan ik al, <strong>en</strong> wat<br />
moet ik nog ler<strong>en</strong>?'<br />
In deze cursus word<strong>en</strong> instituutsbije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> afgewisseld met stageactiviteit<strong>en</strong><br />
in e<strong>en</strong> CE-werkveld (Educatie, E: school, of Communicatie, C: sci<strong>en</strong>ce<br />
museum, NME c<strong>en</strong>tra, etc). Je b<strong>en</strong>t tijd<strong>en</strong>s de cursus slechts op één stageadres<br />
werkzaam, maar door de uitgebreide aandacht voor elkaar tijd<strong>en</strong>s de<br />
voorbereiding <strong>en</strong> de reflectie op stage-ervaring<strong>en</strong> wordt je perspectief op het CEwerkveld<br />
verbreed.<br />
Tijd<strong>en</strong>s de instituutsbije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> plan je je stagewerkzaamhed<strong>en</strong> zodat je<br />
planmatig e<strong>en</strong> les of e<strong>en</strong> andere communicatieactiviteit kunt voorbereid<strong>en</strong>,<br />
uitvoer<strong>en</strong> <strong>en</strong> evaluer<strong>en</strong>. Daarbij leer je elkaar feedback te gev<strong>en</strong>, zodat je elkaar<br />
kunt ondersteun<strong>en</strong> bij het functioner<strong>en</strong> op de stageplek. Tijd<strong>en</strong>s de werkcolleges<br />
is er ruim de mogelijkheid om te oef<strong>en</strong><strong>en</strong> met behulp van simulaties. Het is<br />
belangrijk daarbij rek<strong>en</strong>ing te houd<strong>en</strong> met de doelgroep: voor wie is het<br />
onderwijs, wie zijn de bezoekers van het sci<strong>en</strong>ce museum, of voor wie wordt het<br />
NME-lespakket gemaakt? Het onderwijs, de communicatie moet aansluit<strong>en</strong> bij<br />
wat de doelgroep al weet of herk<strong>en</strong>t, <strong>en</strong> wat de doelgroep aanspreekt. Op deze<br />
manier kom<strong>en</strong> vakdidactische theorieën over leer- <strong>en</strong> communicatieprocess<strong>en</strong>,<br />
leerling<strong>en</strong>/lek<strong>en</strong>d<strong>en</strong>kbeeld<strong>en</strong> <strong>en</strong> activer<strong>en</strong>de werkvorm<strong>en</strong> aan de orde.<br />
101
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
Aan het eind van de cursus vindt e<strong>en</strong> uitgebreide uitwisseling van stageervaring<strong>en</strong><br />
plaats door over je werk te pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>, elkaar vrag<strong>en</strong> te stell<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
lkaar feedback te gev<strong>en</strong>.<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
Werkcolleges, stage <strong>en</strong> stageopdracht<br />
Toetsing<br />
Aanwezigheid <strong>en</strong> groepsinzet zijn voorwaardelijk voor toetsing; De stageopdracht<br />
(per groep) moet voldo<strong>en</strong>de zijn afgerond.<br />
De beoordeling vindt plaats op grond van e<strong>en</strong> schriftelijk persoonlijk leerverslag<br />
<strong>en</strong> de beoordeling van de begeleiders van de stage-instelling. Deze beoordeling<br />
wordt in e<strong>en</strong> eindgesprek besprok<strong>en</strong>.<br />
Studiemateriaal:<br />
Reader: deze wordt aan het begin van de cursus teg<strong>en</strong> kostprijs verstrekt.<br />
102
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
TROPISCHE ECOSYSTEMEN EN KLIMAAT<br />
Tropical ecosystems and climate<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
dr. Marijke van Kuijk<br />
Onderzoeksgroep Ecologie <strong>en</strong> Biodiversiteit<br />
H.R. Kruytgebouw, kamer N304, tel.: 030–253 6846<br />
e-mail: m.vankuijk@uu.nl<br />
dr. Marijke van Kuijk (Prins Bernhard Leerstoel, Ecologie <strong>en</strong><br />
Biodiversiteit)<br />
dr. Björn Robroek (Ecologie <strong>en</strong> Biodiversiteit)<br />
dr. Mariet Hefting (Ecologie <strong>en</strong> Biodiversiteit)<br />
prof. dr. William F. Laurance (Prins Bernhard Leerstoel)<br />
Gastdoc<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
De cursus bouwt voort op de k<strong>en</strong>nis van de niveau 1 cursuss<strong>en</strong> Plant<strong>en</strong>biologie<br />
<strong>en</strong> Ecologie <strong>en</strong> (vanaf studie<strong>jaar</strong> 2012-’13) de nieuwe niveau 2 cursus<br />
Natuurbeheer, Duurzaamheid <strong>en</strong> Plant<strong>en</strong>diversiteit.<br />
Uitsluiting<br />
Vanwege overlap hebb<strong>en</strong> stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die de cursus Plant<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
Klimaatsverandering<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> gevolgd, GEEN toegang tot deze cursus.<br />
Studiepad<br />
De cursus is onderdeel van het studiepad Organism<strong>en</strong>, Ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
Biodiversiteit. De cursus sluit aan bij de niveau 3 cursus Biodiversiteit <strong>en</strong><br />
Landschap.<br />
Doel<br />
Het doel van de cursus is je te lat<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> dat e<strong>en</strong> goede ecologische k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong><br />
onderzoeksvaardigheid bijdraagt aan het analyser<strong>en</strong> <strong>en</strong> oploss<strong>en</strong> van belangrijke<br />
wereldproblem<strong>en</strong>, met als voorbeeld klimaatverandering.<br />
Inhoud<br />
E<strong>en</strong> van de grote problem<strong>en</strong> waar de m<strong>en</strong>sheid voor staat is klimaatverandering<br />
(het oplop<strong>en</strong> van de temperatuur <strong>en</strong> de verandering van reg<strong>en</strong>valpatron<strong>en</strong>).<br />
Vooral door het verbrand<strong>en</strong> van fossiele brandstoff<strong>en</strong>, het omhakk<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
verbrand<strong>en</strong> van tropische boss<strong>en</strong>, <strong>en</strong> het verstor<strong>en</strong> van wetlands, komt er steeds<br />
meer CO2 in de atmosfeer wat leidt tot opwarming. Het is onze overtuiging dat<br />
goed onderlegde ecolog<strong>en</strong> e<strong>en</strong> belangrijke bijdrage kunn<strong>en</strong> <strong>en</strong> zull<strong>en</strong> gaan<br />
lever<strong>en</strong> aan het in kaart br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van dit probleem <strong>en</strong> het oploss<strong>en</strong> ervan. We<br />
richt<strong>en</strong> ons in deze cursus vooral op tropische boss<strong>en</strong> omdat deze het meest<br />
divers zijn maar ook het meest bedreigd word<strong>en</strong>, o.a. door grootschalige<br />
landgebruikverandering, <strong>en</strong> omdat tropisch bos e<strong>en</strong> grote rol speelt in mitigatie<br />
van de effect<strong>en</strong> van klimaatverandering. Wij behandel<strong>en</strong> in deze context drie<br />
onderwerp<strong>en</strong>.<br />
103
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
1. De reactie van plant<strong>en</strong> op klimaatverandering<br />
Voor plant<strong>en</strong> zijn daarbij vooral van belang de to<strong>en</strong>ame van de CO2<br />
conc<strong>en</strong>tratie, de stijging van de temperatuur <strong>en</strong> verschuiving<strong>en</strong> in de<br />
neerslag. We lat<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> hoe e<strong>en</strong> goede ecofysiologische k<strong>en</strong>nis je in staat stelt<br />
dit thema te onderzoek<strong>en</strong>.<br />
2. De rol van vegetatie in de regulatie van het klimaat<br />
Door CO2 opname kunn<strong>en</strong> plant<strong>en</strong> de opwarming van het klimaat afremm<strong>en</strong>.<br />
Maar hoe veel CO2 nem<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de vegetatie types op <strong>en</strong> hoe zal dit in<br />
de toekomst verander<strong>en</strong>? We lat<strong>en</strong> jullie zi<strong>en</strong> hoe je hier schatting<strong>en</strong> van kunt<br />
mak<strong>en</strong>. We zull<strong>en</strong> ook ingaan op andere CO2 gerelateerde aspect<strong>en</strong> zoals<br />
biofuels <strong>en</strong> REDD+. Tev<strong>en</strong>s kom<strong>en</strong> hier zgn tipping points aan bod; veel<br />
ecosystem<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> nu e<strong>en</strong> belangrijke klimaatreguler<strong>en</strong>de functie maar<br />
klimaatverandering kan dit plotseling om lat<strong>en</strong> slaan.<br />
3. De invloed van klimaatverandering<strong>en</strong> op soort<strong>en</strong> diversiteit <strong>en</strong><br />
functioner<strong>en</strong> van het ecosysteem<br />
Klimaatverandering<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> grote gevolg<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> voor de verspreiding van<br />
soort<strong>en</strong>. Sommige studies voorspell<strong>en</strong> dat klimaatverandering zal leid<strong>en</strong> tot<br />
het uitsterv<strong>en</strong> van 30-40% op aarde. Hoe komt m<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong> dergelijke<br />
voorspelling <strong>en</strong> wat is de wet<strong>en</strong>schap erachter?<br />
We zull<strong>en</strong> stapsgewijs door vrag<strong>en</strong> 1 – 3 he<strong>en</strong> gaan, waarbij ook e<strong>en</strong> stuk<br />
klimatologie aan bod komt. Tev<strong>en</strong>s zal de bek<strong>en</strong>de Amerikaanse ecoloog William<br />
Laurance e<strong>en</strong> uite<strong>en</strong>zetting gev<strong>en</strong> van de problematiek, opgehang<strong>en</strong> aan<br />
tropische boss<strong>en</strong>. In de eerste zes wek<strong>en</strong> zal het grootste deel van de theorie<br />
word<strong>en</strong> behandeld; dit wordt afgeslot<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> deelt<strong>en</strong>tam<strong>en</strong>. Tijd<strong>en</strong>s de<br />
cursus zul je zelf e<strong>en</strong> computermodel gaan mak<strong>en</strong> dat de koolstofdynamiek van<br />
e<strong>en</strong> opgroei<strong>en</strong>d tropisch reg<strong>en</strong>woud kan berek<strong>en</strong><strong>en</strong>. Eerst bouw je het model op<br />
van bladfotosynthese, via de groei <strong>en</strong> respiratie van de bom<strong>en</strong> tot aan de<br />
opbouw <strong>en</strong> afbraak van organische stof in de bodem, om zo tot de koolstofbalans<br />
van het hele bos te kom<strong>en</strong>. Vervolg<strong>en</strong>s ga je zelf met het model e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> thema<br />
dieper onderzoek<strong>en</strong>. D<strong>en</strong>k hierbij aan onderwerp<strong>en</strong> als de invloed van houtkap,<br />
periodieke landbouw, biofuels of de soort<strong>en</strong>sam<strong>en</strong>stelling van het bos op de<br />
koolstofbalans. Hier schrijf je e<strong>en</strong> essay over. De cursus bevat ook e<strong>en</strong> aantal<br />
colleges van gastdoc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> over verschill<strong>en</strong>de relevante onderwerp<strong>en</strong> uit de<br />
praktijk. Aan het einde van de cursus volgt e<strong>en</strong> onderdeel waarin (gedeeltes van)<br />
de stof van de gastcolleges uitgebreider wordt behandeld.<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
De theorie wordt behandeld in de vorm van hoorcolleges, werkcolleges <strong>en</strong><br />
computerpractica <strong>en</strong> behelst vooral de eerste 6 wek<strong>en</strong> van de cursus. Dit wordt<br />
afgerond met e<strong>en</strong> theorietoets. In volg<strong>en</strong>de 2 wek<strong>en</strong> van de cursus maak je<br />
onder begeleiding e<strong>en</strong> computermodel; je voert simulaties uit aan de hand van<br />
zelf te kiez<strong>en</strong> sc<strong>en</strong>ario <strong>en</strong> schrijf je daarover e<strong>en</strong> essay. Je schrijft ook e<strong>en</strong> zgn.<br />
‘counterexpertise’ op basis van het model van e<strong>en</strong> ander; in het echt gebeurt dit<br />
bij het adviser<strong>en</strong> van overheidsinstanties ook. Het laatste deel van de cursus<br />
bestaat uit e<strong>en</strong> serie gastcolleges waarvan we bepaalde onderwerp<strong>en</strong><br />
uitgebreider zull<strong>en</strong> behandel<strong>en</strong>. Op welke manier we dat gaan do<strong>en</strong> wordt tijd<strong>en</strong>s<br />
de cursus bek<strong>en</strong>d gemaakt.<br />
104
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
Toetsing<br />
De toetsing vindt plaats op basis van het t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong> (2/3 theorietoets <strong>en</strong> essay)<br />
<strong>en</strong> de uitwerking van de gastcolleges (1/3). Alle onderdel<strong>en</strong>, inclusief je inzet bij<br />
werkcollege <strong>en</strong> modelwerk, moet<strong>en</strong> echter wel voldo<strong>en</strong>de zijn.<br />
Studiemateriaal<br />
- Reader voor de bestudering van de theorie met o.a. hoofdstukk<strong>en</strong> uit Plant<br />
Physiological Ecology van Lambers et al. (1998) <strong>en</strong> Plant Ecology van Schulze<br />
et al (2006) <strong>en</strong> e<strong>en</strong> aantal primaire artikel<strong>en</strong>.<br />
105
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
WETENSCHAPPER IN BELEID<br />
Sci<strong>en</strong>tist in policy<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
dr. J.N.M. Dekker (Jos)<br />
sectie Natuurwet<strong>en</strong>schap <strong>en</strong> Sam<strong>en</strong>leving (NW&S)<br />
Wiskundegebouw,<br />
kamer 308, tel.: 030-253 9153<br />
e-mail: j.dekker1@uu.nl j<br />
dr. J.N.M. Dekker<br />
mw.dr. P.A. (Pita) Verweij (NW&S), p.a.verweij@uu.nl<br />
Cursuscode: B-B3WBEL09<br />
Studiepunt<strong>en</strong>: 7½<br />
Timeslot: A+D<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
Voor de cursus geld<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> specifieke ingangseis<strong>en</strong>. Je zult veel baat hebb<strong>en</strong><br />
van cursuss<strong>en</strong> in de studiepad<strong>en</strong> ‘Organism<strong>en</strong>, ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> biodiversiteit’ <strong>en</strong><br />
‘Educatie, communicatie <strong>en</strong> managem<strong>en</strong>t’.<br />
Studiepad<br />
„Wet<strong>en</strong>schapper in Beleid‟ is onderdeel van het studiepad ‘Educatie,<br />
communicatie <strong>en</strong> managem<strong>en</strong>t’ (ECM). De cursus kan ook van belang zijn voor<br />
stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met interesse in het adviespad ‘Organism<strong>en</strong>, ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
biodiversiteit’ omdat de cursus e<strong>en</strong> goede voorbereiding is op het<br />
masterprogramma Environm<strong>en</strong>tal Biology, specialisatie Ecology and Natural<br />
Resource Managem<strong>en</strong>t.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
In de cursus staat de rol van wet<strong>en</strong>schapper in beleid c<strong>en</strong>traal. Het gaat daarbij<br />
niet alle<strong>en</strong> om inzicht in de mogelijke roll<strong>en</strong> van wet<strong>en</strong>schappers, maar ook om<br />
de context van het beleid zelf. In deze cursus is dat beleid het (inter)nationale<br />
natuurbeleid.<br />
Je bepaalt <strong>en</strong> verheldert daarbij je eig<strong>en</strong> positie in het spanningsveld tuss<strong>en</strong><br />
wet<strong>en</strong>schap <strong>en</strong> beleid. De vaardighed<strong>en</strong> die je hierbij ontwikkelt, ligg<strong>en</strong> vooral op<br />
het terrein van k<strong>en</strong>nismanagem<strong>en</strong>t, methodologie, communicatie (schriftelijk <strong>en</strong><br />
mondeling), metacognitieve vaardighed<strong>en</strong> (zoals zelfreflectie <strong>en</strong> kritiek) <strong>en</strong><br />
managem<strong>en</strong>t.<br />
Dit betek<strong>en</strong>t dat je aan het eind van de cursus:<br />
─ inzicht hebt in verschill<strong>en</strong>de posities <strong>en</strong> roll<strong>en</strong> die wet<strong>en</strong>schappers kunn<strong>en</strong><br />
spel<strong>en</strong> in het beleid <strong>en</strong> de kans<strong>en</strong>, risico’s <strong>en</strong> verantwoordelijkhed<strong>en</strong> daarvan,<br />
─ kunt uitlegg<strong>en</strong> wat de hoofdpunt<strong>en</strong> zijn van het natuurbeleid in Nederland, in<br />
de EU <strong>en</strong> mondiaal,<br />
─ <strong>en</strong>kele method<strong>en</strong> kunt beschrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> illustrer<strong>en</strong> om natuurbeheer in te<br />
pass<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> beleidsmatige context,<br />
e<strong>en</strong> project kunt uitvoer<strong>en</strong> (manag<strong>en</strong>, pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> <strong>en</strong> toelicht<strong>en</strong>) over e<strong>en</strong><br />
voor biolog<strong>en</strong> relevant beleidsprobleem dat voldoet aan gestelde criteria.<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
In de cursus kom<strong>en</strong> de volg<strong>en</strong>de kernvaardighed<strong>en</strong> aan bod:<br />
106
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
─ k<strong>en</strong>nismanagem<strong>en</strong>t: gebruik van primaire <strong>en</strong> secundaire literatuur in e<strong>en</strong><br />
project,<br />
─ <strong>en</strong>kele sociaal wet<strong>en</strong>schappelijke onderzoeksmethod<strong>en</strong>,<br />
─ het DPSIR model,<br />
─ de beleidscyclus <strong>en</strong> managem<strong>en</strong>tfuncties,<br />
─ relevantie van indicator<strong>en</strong> voor beleidsontwikkeling <strong>en</strong> –evaluatie,<br />
─ projectevaluatie.<br />
Inhoud<br />
In de cursus Wet<strong>en</strong>schapper in Beleid word<strong>en</strong> de relaties tuss<strong>en</strong> natuur,<br />
natuuronderzoek, natuurbeheer, beleid <strong>en</strong> maatschappelijke context behandeld.<br />
De maatschappelijke context is niet alle<strong>en</strong> e<strong>en</strong> omgeving voor onderzoek,<br />
beheer, beleid e.d., hij geeft ook vorm aan natuur, door gebruik <strong>en</strong> andere<br />
impacts, hij beïnvloedt wat we natuur noem<strong>en</strong> <strong>en</strong> hoe we deze waarder<strong>en</strong>, welke<br />
prioriteit<strong>en</strong> we stell<strong>en</strong> in onderzoek <strong>en</strong> beleid, welke strategieën van<br />
natuurbeheer we kiez<strong>en</strong> e.d. In het geheel van het beheer van natuurlijke<br />
hulpbronn<strong>en</strong> kan de wet<strong>en</strong>schapper mede e<strong>en</strong> besliss<strong>en</strong>de rol spel<strong>en</strong>.<br />
Aan de orde kom<strong>en</strong> de natuur in Nederland, Europa <strong>en</strong> mondiaal, natuurvisies,<br />
natuurbeleid in Nederland, EU <strong>en</strong> mondiaal, principes van natural resource<br />
managem<strong>en</strong>t, maatschappelijke waardering van ecologische functies, mogelijke<br />
posities <strong>en</strong> roll<strong>en</strong> van wet<strong>en</strong>schappers in beleid (pure wet<strong>en</strong>schapper, adviseur,<br />
advocaat, makelaar van opties), de verantwoordelijkhed<strong>en</strong> van de<br />
wet<strong>en</strong>schapper in beleid, <strong>en</strong> methodologische aspect<strong>en</strong> van managem<strong>en</strong>t <strong>en</strong><br />
beleid.<br />
Daarnaast krijg<strong>en</strong> academische vaardighed<strong>en</strong> <strong>en</strong> academische vorming aandacht.<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
In de cursus krijg je te mak<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> gevarieerd aanbod van werkvorm<strong>en</strong>:<br />
─ e<strong>en</strong> serie colleges <strong>en</strong> werkcolleges,<br />
─ in <strong>en</strong>kele werkcolleges zull<strong>en</strong> gemotiveerde stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> e<strong>en</strong> belangrijke rol<br />
spel<strong>en</strong>,<br />
─<br />
─<br />
─<br />
zelfstudie,<br />
training<strong>en</strong> in vaardighed<strong>en</strong>: projectmanagem<strong>en</strong>t leid<strong>en</strong>d tot e<strong>en</strong> projectplan,<br />
schriftelijke rapportage leid<strong>en</strong>d tot e<strong>en</strong> schrijfplan <strong>en</strong> e<strong>en</strong> projectverslag<br />
(rapport/artikel),<br />
e<strong>en</strong> project in e<strong>en</strong> groep over e<strong>en</strong> zelfgekoz<strong>en</strong> probleem binn<strong>en</strong> de thematiek<br />
<strong>en</strong> randvoorwaard<strong>en</strong> van de cursus (ca 30 dagdel<strong>en</strong>).<br />
Toetsing<br />
De serie colleges, werkcolleges <strong>en</strong> zelfstudie sluit je af met e<strong>en</strong> schriftelijke<br />
toets. Het project wordt beoordeeld op het projectplan, het rapport <strong>en</strong> de<br />
pres<strong>en</strong>tatie.<br />
Deze vier toetsonderdel<strong>en</strong> bepal<strong>en</strong> als volgt het eindcijfer:<br />
─ toets: 40%,<br />
─ project: 60% (waarvan het projectplan 20%, het projectverslag 60% <strong>en</strong> de<br />
pres<strong>en</strong>tatie 20%).<br />
E<strong>en</strong> cijfer lager dan 4 voor de toets of het project kan niet word<strong>en</strong><br />
gecomp<strong>en</strong>seerd met andere deelcijfers.<br />
Studiemateriaal<br />
Cursusmap <strong>en</strong> WebCT met hand-outs van colleges <strong>en</strong> tekst<strong>en</strong>/artikel<strong>en</strong> voor<br />
zelfstudie.<br />
107
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
Periode 3, niveau 3 cursuss<strong>en</strong><br />
EUKARYOTE MICROBIOLOGIE<br />
Eukaryotic microbiology<br />
Coördinator:<br />
dr. L.G. Lugones<br />
Leerstoelgroep Microbiologie<br />
H.R. Kruytgebouw<br />
Kamer W402, tel.: 030-2533016<br />
e-mail: L.G.Lugones@uu.nl<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
dr. L.G. Lugones (L.G.Lugones@uu.nl)<br />
prof.dr. H.A.B. Wöst<strong>en</strong> (H.A.B.Wost<strong>en</strong>@uu.nl)<br />
B-B3EUKA09<br />
7½<br />
A+D<br />
Ingangseis<strong>en</strong>/uitsluiting<strong>en</strong><br />
Je kunt vanwege overlap deze cursus niet volg<strong>en</strong> als je de cursus Moleculaire<br />
microbiologie 1 (niveau 2) of 2 hebt gevolgd.<br />
Studiepad<br />
De cursus is onderdeel van de studiepad<strong>en</strong> Moleculaire lev<strong>en</strong>swet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
Organism<strong>en</strong>, ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> biodiversiteit. De cursus is e<strong>en</strong> voorbereiding op de<br />
masterprogramma’s Biomolecular sci<strong>en</strong>ces, Environm<strong>en</strong>tal biology <strong>en</strong> Infection<br />
and immunity.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
In deze cursus wordt het belang van eukaryote micro-organism<strong>en</strong> in de natuur<br />
<strong>en</strong> voor de m<strong>en</strong>s behandeld. C<strong>en</strong>traal staan de moleculaire mechanism<strong>en</strong> die<br />
deze micro-organism<strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong> om te functioner<strong>en</strong>. Daarnaast ontwikkel je<br />
vaardighed<strong>en</strong> met betrekking tot het uitvoer<strong>en</strong> van biologisch onderzoek <strong>en</strong> het<br />
pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> van resultat<strong>en</strong> van je zelf of van ander<strong>en</strong>.<br />
Aan het einde van de cursus kun je:<br />
─ de rol van eukaryote micro-organism<strong>en</strong> in de natuur, wet<strong>en</strong>schap <strong>en</strong> industrie<br />
aangev<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitlegg<strong>en</strong> hoe wet<strong>en</strong>schappelijk onderzoek bijdraagt tot het<br />
begrip <strong>en</strong> uitbouw<strong>en</strong> van deze rol,<br />
─ de moleculaire <strong>en</strong> cellulaire opbouw <strong>en</strong> mechanism<strong>en</strong> van eukaryote microorganism<strong>en</strong><br />
met elkaar vergelijk<strong>en</strong>,<br />
─ moleculaire techniek<strong>en</strong> die gebruikt word<strong>en</strong> in het onderzoek naar microorganism<strong>en</strong><br />
op schrift <strong>en</strong> in de praktijk toepass<strong>en</strong>,<br />
─ primaire literatuur over eukaryote micro-organism<strong>en</strong> analyser<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>,<br />
─ e<strong>en</strong> onderzoekscyclus verricht<strong>en</strong>,<br />
─ je eig<strong>en</strong> onderzoek of dat van ander<strong>en</strong> mondeling pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> <strong>en</strong> schriftelijk<br />
sam<strong>en</strong>vatt<strong>en</strong><br />
108
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
─ Chemisch rek<strong>en</strong><strong>en</strong>,<br />
─ uitvoer<strong>en</strong> onderzoekscylus,<br />
─ mondelinge rapportage in het Nederlands,<br />
─ het pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> van eig<strong>en</strong> onderzoeksresultat<strong>en</strong> aan de hand van e<strong>en</strong> poster,<br />
─ lez<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijk artikel, verwerk<strong>en</strong> literatuur.<br />
Inhoud<br />
Eukaryote micro-organism<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong>orm divers. Zij behor<strong>en</strong> tot verschill<strong>en</strong>de<br />
rijk<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> het domein van de eukaryot<strong>en</strong> <strong>en</strong> zijn talrijk qua aantal soort<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
individu<strong>en</strong>. Eukaryote micro-organism<strong>en</strong> vervull<strong>en</strong> e<strong>en</strong> dominante rol in de<br />
natuur. Zo zijn zij primaire produc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, opruimers van organisch <strong>en</strong><br />
anorganisch materiaal, symbiont<strong>en</strong> of ziekteverwekkers. Daarnaast bied<strong>en</strong><br />
eukaryote micro-organism<strong>en</strong> of hun compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> ons ongek<strong>en</strong>de mogelijkhed<strong>en</strong><br />
tot het gebruik in industriële process<strong>en</strong>, in de g<strong>en</strong>eeskunde <strong>en</strong> bij het verbeter<strong>en</strong><br />
van het milieu. Kortom, bewust of onbewust voer<strong>en</strong> we dagelijks strijd met deze<br />
micro-organism<strong>en</strong> of mak<strong>en</strong> juist van h<strong>en</strong> gebruik.<br />
Middels fundam<strong>en</strong>teel onderzoek zijn talrijke moleculaire mechanism<strong>en</strong><br />
opgehelderd die verklar<strong>en</strong> hoe e<strong>en</strong> eukaryote micro-organisme functioneert. Het<br />
is geblek<strong>en</strong> dat veel van deze mechanism<strong>en</strong> ook voorkom<strong>en</strong> in complexere<br />
system<strong>en</strong> zoals plant<strong>en</strong>, dier<strong>en</strong> <strong>en</strong> de m<strong>en</strong>s, waardoor eukaryote microorganism<strong>en</strong><br />
belangrijke modelsystem<strong>en</strong> zijn geword<strong>en</strong> voor onderzoek naar het<br />
functioner<strong>en</strong> van de lev<strong>en</strong>de cel.<br />
De cursus begint met e<strong>en</strong> introductie van de eukaryote microorganism<strong>en</strong> aan de<br />
hand van de “tree of life”. Het belang van deze organism<strong>en</strong> in de natuur <strong>en</strong> de<br />
m<strong>en</strong>s wordt behandeld. Moleculaire mechanism<strong>en</strong> die t<strong>en</strong> grondslag ligg<strong>en</strong> aan<br />
het functioner<strong>en</strong> van eukaryote micro-organism<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> word<strong>en</strong> behandeld aan<br />
de hand van e<strong>en</strong> aantal modelorganism<strong>en</strong> die behor<strong>en</strong> tot verschill<strong>en</strong>de rijk<strong>en</strong>.<br />
Hoe moleculair onderzoek wordt verricht aan eukaryote micro-organism<strong>en</strong> zal<br />
word<strong>en</strong> uitgelegd aan de hand van method<strong>en</strong> die word<strong>en</strong> toegepast in het<br />
schimmelonderzoek.<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
Hoor <strong>en</strong> werkcolleges, COO, zelfstudie, literatuuropdracht, ministage, prakticum,<br />
posterpres<strong>en</strong>tatie<br />
Toetsing<br />
De cursus is voldo<strong>en</strong>de afgerond als e<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de is behaald voor zowel het<br />
t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong>, het practicum <strong>en</strong> de literatuuropdracht.<br />
Het eindcijfer wordt bepaald door het t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong> (70%) <strong>en</strong> de beoordeling van het<br />
practicum/ministage (30%).<br />
Bij het t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong> kan e<strong>en</strong> bonus van e<strong>en</strong> half punt word<strong>en</strong> verdi<strong>en</strong>d door de COO<br />
voldo<strong>en</strong>de te mak<strong>en</strong>. De stud<strong>en</strong>t krijgt e<strong>en</strong> extra opdracht indi<strong>en</strong> de<br />
literatuuropdracht niet voldo<strong>en</strong>de is bevond<strong>en</strong>.<br />
Studiemateriaal<br />
─ Het collegedictaat Eukaryote Microbiologie,<br />
─ e<strong>en</strong> labjas <strong>en</strong> e<strong>en</strong> labjournaal<br />
109
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
MOLECULAIRE EN CELLULAIRE BIOLOGIE<br />
Molecular cellbiology<br />
Coördinator/:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
Capaciteit:<br />
dr. A.F.M. Cremers<br />
Onderzoeksgroep Moleculaire Celbiologie<br />
H.R. Kruytgebouw<br />
kamer N503, tel.: 030-253 3002<br />
e-mail: a.f.m.cremers@uu.nl<br />
dr. P. van Berg<strong>en</strong> <strong>en</strong> H<strong>en</strong>egouw<strong>en</strong>, berg<strong>en</strong>p@uu.nl<br />
dr. A.F.M.Cremers, a.f.m.cremers@uu.nl<br />
dr. J.A. Post, j.a.post@uu.nl<br />
dr. R.C.Roovers, r.c.roovers@uu.nl<br />
B-B3MCB05<br />
7½<br />
A+D<br />
max. 40 stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
De cursus Moleculaire biologie (niveau 1) of e<strong>en</strong> daarmee vergelijkbare cursus <strong>en</strong><br />
de cursus Signaaltransductie of Celbiologie (niveau 2). Vanwege het<br />
experim<strong>en</strong>tele karakter kun je de cursus Moleculaire celbiologie alle<strong>en</strong> volg<strong>en</strong> in<br />
het derde <strong>jaar</strong> van je opleiding.<br />
Studiepad<br />
Moleculaire celbiologie wordt sterk aanbevol<strong>en</strong> voor het studiepad Moleculaire<br />
lev<strong>en</strong>swet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> <strong>en</strong> is ess<strong>en</strong>tieel voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die de master Molecular<br />
and Cellular Life Sci<strong>en</strong>ces (MCLS) will<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
De doelstelling van deze cursus is het ler<strong>en</strong> van onderzoek do<strong>en</strong> in de<br />
Moleculaire Celbiologie. In deze cursus zull<strong>en</strong> de onderzoeksthema's cellulair<br />
transport, celcyclus <strong>en</strong> aging aan de orde kom<strong>en</strong>. Verschill<strong>en</strong>de aspect<strong>en</strong> die met<br />
dit onderzoek te mak<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>, passer<strong>en</strong> hierbij de revue.<br />
Op het einde van de cursus b<strong>en</strong> je in staat om zelfstandig e<strong>en</strong> moleculair<br />
celbiologisch onderzoek te start<strong>en</strong>.<br />
In het bijzonder kun je dan:<br />
─ e<strong>en</strong> onderzoeksproject opstell<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitvoer<strong>en</strong>,<br />
─ zelfstandig e<strong>en</strong> protocol opstell<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> experim<strong>en</strong>t,<br />
─ gegev<strong>en</strong>s uit e<strong>en</strong> experim<strong>en</strong>t analyser<strong>en</strong>,<br />
─ e<strong>en</strong> rec<strong>en</strong>t artikel analyser<strong>en</strong> <strong>en</strong> pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> aan medestud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>,<br />
─ e<strong>en</strong> onderzoeksproject opstell<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitvoer<strong>en</strong>,<br />
─ de resultat<strong>en</strong> van het onderzoeksproject beschrijv<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijk<br />
artikel,<br />
─ de resultat<strong>en</strong> van het onderzoeksproject pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>.<br />
110
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
─ Zelfstandig bestuder<strong>en</strong> van hoofdstukk<strong>en</strong> uit het boek “The Cell” van Alberts,<br />
─ analyser<strong>en</strong> primaire literatuur,<br />
─ uitvoer<strong>en</strong> onderzoekscyclus,<br />
─ planning,<br />
─ kritisch d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>, sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong> <strong>en</strong> overleg,<br />
─ schriftelijk rapportage van onderzoeksproject in de vorm van e<strong>en</strong><br />
wet<strong>en</strong>schappelijk artikel.<br />
Inhoud<br />
In de eerste wek<strong>en</strong> analyseer je in groepjes van 4 stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> e<strong>en</strong> rec<strong>en</strong>t primair<br />
artikel waarover je e<strong>en</strong> pres<strong>en</strong>tatie houdt. Verder stel je e<strong>en</strong> protocol op over<br />
e<strong>en</strong> fictief experim<strong>en</strong>t. Dat bespreek je met de cursuscoördinator.<br />
Daarna stel je e<strong>en</strong> schriftelijk onderzoeksproject op, dat je na goedkeuring door<br />
je begeleider uitvoert.<br />
Je verwerkt de resultat<strong>en</strong> van je onderzoeksproject in e<strong>en</strong> zelf geschrev<strong>en</strong><br />
wet<strong>en</strong>schappelijk artikel <strong>en</strong> je geeft e<strong>en</strong> pres<strong>en</strong>tatie over je eig<strong>en</strong> onderzoek.<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
(Werk)college: op het college bediscussieer je met de doc<strong>en</strong>t <strong>en</strong> je<br />
medestud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> vrag<strong>en</strong> over bestudeerde hoofdstukk<strong>en</strong> uit “The Cell”.<br />
In groepjes van elk 4 stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> werk je aan e<strong>en</strong> onderzoeksproject.<br />
Toetsing<br />
Bij de beoordeling van de cursus word<strong>en</strong> aan de hand van criteria <strong>en</strong> aantal<br />
aspect<strong>en</strong> integraal meegewog<strong>en</strong>. Deze zijn:<br />
─ meedo<strong>en</strong> aan de discussie bij de colleges,<br />
─ literatuur opdracht,<br />
─ pres<strong>en</strong>tatie literatuur opdracht,<br />
─ mak<strong>en</strong> protocol,<br />
─ opstell<strong>en</strong> van het onderzoeksplan,<br />
─ uitvoer<strong>en</strong> van het onderzoeksplan,<br />
─ uitwerk<strong>en</strong> van de onderzoeksresultat<strong>en</strong>,<br />
─ verslaggeving in de vorm van artikel,<br />
─ pres<strong>en</strong>tatie onderzoeksproject.<br />
De cursus wordt niet afgeslot<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong>.<br />
Studiemateriaal<br />
Het boek “The Cell” van Alberts<br />
Laboratoriumjas<br />
111
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
ONTWIKKELINGSBIOLOGIE EN GENETICA<br />
Developm<strong>en</strong>tal Biology and G<strong>en</strong>etics<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
mw.dr. Inge The, s.i.the@uu.nl<br />
H.R. Kruytgebouw<br />
prof.dr. Sander van d<strong>en</strong> Heuvel, s.vand<strong>en</strong>heuvel@uu.nl<br />
mw.dr. Inge The, s.i.the@uu.nl<br />
e.a.<br />
B-B3OBG05<br />
7½<br />
B+C<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
Ingangseis is de cursus Moleculaire <strong>Biologie</strong> van <strong>jaar</strong> 1 of e<strong>en</strong> daarmee<br />
vergelijkbare cursus(s<strong>en</strong>).<br />
De cursus is geschikt voor deg<strong>en</strong>e die niveau 2 cursuss<strong>en</strong> Ontwikkelingsbiologie<br />
<strong>en</strong> g<strong>en</strong>etica 1 <strong>en</strong> Moleculaire g<strong>en</strong>etica gevolgd hebb<strong>en</strong>.<br />
Studiepad<br />
Deze cursus is e<strong>en</strong> kerncursus van het studiepad Ontwikkelingsbiologie <strong>en</strong><br />
g<strong>en</strong>etica <strong>en</strong> past goed binn<strong>en</strong> de studiepad<strong>en</strong> Biomoleculaire wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>,<br />
Dierwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> <strong>en</strong> Plant<strong>en</strong>biologie<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
Tijd<strong>en</strong>s het volg<strong>en</strong> van de cursus krijg je:<br />
─ weet van de lev<strong>en</strong>scyclus <strong>en</strong> de specifieke onderzoeksvoordel<strong>en</strong> van<br />
modelorganism<strong>en</strong> voor de ontwikkelingsg<strong>en</strong>etica,<br />
─ begrip van de principes voor de regulatie van celdeling <strong>en</strong> differ<strong>en</strong>tiatie tijd<strong>en</strong>s<br />
de ontwikkeling <strong>en</strong> kun je dit begrip toepass<strong>en</strong> bij de beoordeling van nieuwe<br />
gegev<strong>en</strong>s.<br />
Je leert:<br />
─ g<strong>en</strong><strong>en</strong> opspor<strong>en</strong> <strong>en</strong> analyser<strong>en</strong> die betrokk<strong>en</strong> zijn bij ontwikkelingsprocess<strong>en</strong>,<br />
─ bio-informatische databases op het internet gebruik<strong>en</strong>,<br />
─ e<strong>en</strong> biologisch probleem analyser<strong>en</strong> op verschill<strong>en</strong>de organisati<strong>en</strong>iveaus<br />
(moleculair, cellulair <strong>en</strong> organismaal),<br />
─ complexe wet<strong>en</strong>schappelijke vraagstelling<strong>en</strong> formuler<strong>en</strong> <strong>en</strong> deze vertal<strong>en</strong> naar<br />
experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong>,<br />
─ primaire literatuur verwerk<strong>en</strong> in het vakgebied van de ontwikkelingsbiologie.<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
─ G<strong>en</strong>etische, moleculair biologische <strong>en</strong> microscopische techniek<strong>en</strong>,<br />
─ uitvoer<strong>en</strong> van de onderzoekscyclus,<br />
─ analyse van complexe system<strong>en</strong>,<br />
─ mondelinge <strong>en</strong> schriftelijke rapportage in het Engels, het gebruik van<br />
databestand<strong>en</strong>, sam<strong>en</strong>werking <strong>en</strong> feedback gev<strong>en</strong>/verwerk<strong>en</strong>.<br />
Inhoud<br />
De rol van stamcell<strong>en</strong> in celdeling <strong>en</strong> celdiffer<strong>en</strong>tiatie is e<strong>en</strong> zeer in de<br />
112
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
belangstelling staande fundam<strong>en</strong>tele vraagstelling, zowel in de<br />
ontwikkelingsbiologie als in de g<strong>en</strong>eeskunde. In deze cursus diep je met<br />
moleculair-g<strong>en</strong>etisch onderzoek de onderlinge relaties tuss<strong>en</strong> deze process<strong>en</strong> uit.<br />
Je gebruikt daarvoor modelorganism<strong>en</strong>. Bij uitstek l<strong>en</strong><strong>en</strong> zich hiervoor de<br />
rondworm C(a<strong>en</strong>orhabditis) elegans, de fruitvlieg Drosophila melanogaster <strong>en</strong> de<br />
plant Arabidopsis thaliana.<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
Hoorcolleges ter ondersteuning van zelfstudie. De zelfstudie bestaat uit het<br />
bestuder<strong>en</strong> van primaire literatuur, individueel <strong>en</strong> per groep.<br />
Practica illustrer<strong>en</strong> hoe ontwikkelingsbiologisch onderzoek in zijn werk gaat.<br />
Met web-interface sessies oef<strong>en</strong> je omgaan met biologische databases. Je geeft<br />
pres<strong>en</strong>taties ter oef<strong>en</strong>ing, verwerking <strong>en</strong> beoordeling van de geleerde stof.<br />
Toetsing<br />
De beoordeling van de cursus bestaat uit drie del<strong>en</strong> die sam<strong>en</strong> het eindcijfer<br />
bepal<strong>en</strong>:<br />
─ het theoretische deel, twee t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong>s in de vorm van e<strong>en</strong> ‘op<strong>en</strong>-boek<br />
t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong>’. Hierbij staan vrag<strong>en</strong> over e<strong>en</strong> rec<strong>en</strong>t artikel c<strong>en</strong>traal,<br />
─ het verplichte praktische deel, afgeslot<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> mini-verslag,<br />
─ de literatuurstudie met pres<strong>en</strong>taties.<br />
Studiemateriaal<br />
De volg<strong>en</strong>de twee boek<strong>en</strong> zijn allebei nodig:<br />
─ “Mechanisms in plant developm<strong>en</strong>t”, Ottoline Leyser and Steph<strong>en</strong> Day;<br />
Blackwell Publishing, ISBN 0-86542-742-9<br />
─ “Principles of Developm<strong>en</strong>t”, L. Wolpert, Oxford University Press, ISBN 0-19-<br />
87921-3<br />
113
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
PLANTEN, ADAPTATIE EN AFWEER<br />
Plants, adaptation and def<strong>en</strong>se<br />
Coördinator<strong>en</strong>:<br />
dr. R. Pierik (Ronald)<br />
Onderzoeksgroep Ecofysiologie van Plant<strong>en</strong><br />
H.R. Kruytgebouw,<br />
kamer Z305, tel.: 030-253 6838<br />
e-mail: r.pierik@uu.nl<br />
prof.dr.ir. C.M.J. Pieterse (Corné)<br />
Onderzoeksgroep Plant microbe Interactions<br />
H.R. Kruytgebouw<br />
kamer W306, tel.: 030-253 6887<br />
e-mail: c.m.j.pieterse@uu.nl<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
dr. R. Pierik, r.pierik@uu.nl<br />
dr. P.A.H.M. Bakker, p.a.h.m.bakker@uu.nl<br />
prof.dr.ir. C.M.J. Pieterse, c.m.j.pieterse@uu.nl<br />
B-B3PLAA05<br />
7½<br />
B+C<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
De cursus kun je in het tweede <strong>en</strong> derde studie<strong>jaar</strong>. Zij sluit goed aan op de<br />
niveau 2 cursuss<strong>en</strong> Plant-microbe interacties <strong>en</strong> Plant<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
klimaatverandering<strong>en</strong>.<br />
Studiepad<br />
Deze cursus is e<strong>en</strong> kerncursus van het studiepad Environm<strong>en</strong>tal Biology <strong>en</strong> geeft<br />
e<strong>en</strong> goede voorbereiding voor het masterprogramma Environm<strong>en</strong>tal Biology, met<br />
als mogelijke specialisatie Plant Biology.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
Doel van deze cursus is te begrijp<strong>en</strong> hoe plant<strong>en</strong> functioner<strong>en</strong> in, <strong>en</strong> zich<br />
aanpass<strong>en</strong> aan, de voortdur<strong>en</strong>d verander<strong>en</strong>de <strong>en</strong> vaak lev<strong>en</strong>sbedreig<strong>en</strong>de<br />
omgeving. In de cursus leer je op verschill<strong>en</strong>de integrati<strong>en</strong>iveaus de relatie<br />
tuss<strong>en</strong> signaalmolecul<strong>en</strong>, g<strong>en</strong><strong>en</strong>, <strong>en</strong> adaptieve/def<strong>en</strong>sieve reacties van plant<strong>en</strong> te<br />
bered<strong>en</strong>er<strong>en</strong> <strong>en</strong> te verklar<strong>en</strong>.<br />
Tijd<strong>en</strong>s de cursus bereid je je theoretisch <strong>en</strong> praktisch voor op het opzett<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
uitvoer<strong>en</strong> van wet<strong>en</strong>schappelijk onderzoek in de Plant<strong>en</strong>biologie. Daarbij<br />
doorloop je e<strong>en</strong> volledige experim<strong>en</strong>tele cyclus.<br />
Na afloop van de cursus kun je:<br />
─ de karakteristiek<strong>en</strong> beschrijv<strong>en</strong> van verschill<strong>en</strong>de vorm<strong>en</strong> van abiotische<br />
stress,<br />
─ de belangrijkste mechanism<strong>en</strong> beschrijv<strong>en</strong> van aanpassing aan abiotische<br />
stress,<br />
─ de karakteristiek<strong>en</strong> beschrijv<strong>en</strong> van verschill<strong>en</strong>de vorm<strong>en</strong> van biotische<br />
stress,<br />
─ de belangrijkste mechanism<strong>en</strong> beschrijv<strong>en</strong> van afweer teg<strong>en</strong> biotische stress,<br />
─ verklar<strong>en</strong> hoe mechanism<strong>en</strong> van adaptatie <strong>en</strong> afweer zich gedur<strong>en</strong>de de<br />
114
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
evolutie hebb<strong>en</strong> ontwikkeld,<br />
─ verklar<strong>en</strong> hoe externe stress-stimuli op cellulair niveau word<strong>en</strong> omgezet in<br />
specifieke mechanism<strong>en</strong> van adaptatie of afweer,<br />
─ de belangrijkste functies beschrijv<strong>en</strong> van plant<strong>en</strong>hormon<strong>en</strong> in stress<br />
signaaltransductie,<br />
─ wet<strong>en</strong>schappelijke experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> bed<strong>en</strong>k<strong>en</strong>, plann<strong>en</strong>, <strong>en</strong> uitvoer<strong>en</strong>,<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
─ Het analyser<strong>en</strong> van wet<strong>en</strong>schappelijke publicaties,<br />
─ aan de hand van wet<strong>en</strong>schappelijke literatuur e<strong>en</strong> complex biologisch<br />
probleem systematisch analyser<strong>en</strong>,<br />
─ plann<strong>en</strong> <strong>en</strong> timemanagem<strong>en</strong>t,<br />
─ het uitvoer<strong>en</strong> van de onderzoekscyclus,<br />
─ resultat<strong>en</strong> interpreter<strong>en</strong> <strong>en</strong> kritisch bediscussiër<strong>en</strong>,<br />
─ het formuler<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> onderzoeksvraag,<br />
─ het mondeling <strong>en</strong> schriftelijk rapporter<strong>en</strong> van resultat<strong>en</strong>.<br />
Inhoud<br />
Plant<strong>en</strong> staan onder voortdur<strong>en</strong>de bedreiging van veel abiotische <strong>en</strong> biotische<br />
stressfactor<strong>en</strong> als droogte, overstroming, beschaduwing door buurplant<strong>en</strong>,<br />
pathog<strong>en</strong><strong>en</strong>, herbivore insect<strong>en</strong> etc. Om te overlev<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> plant<strong>en</strong> gedur<strong>en</strong>de<br />
de evolutie zeer effectieve mechanism<strong>en</strong> voor adaptatie <strong>en</strong> afweer ontwikkeld.<br />
In de cursus stell<strong>en</strong> <strong>en</strong> behandel<strong>en</strong> we hierover de volg<strong>en</strong>de vrag<strong>en</strong>:<br />
Abiotische stress<br />
─ Hoe pass<strong>en</strong> plant<strong>en</strong> zich aan aan overstroming?<br />
─ Hoe reager<strong>en</strong> plant<strong>en</strong> op beschaduwing door buurplant<strong>en</strong>?<br />
─ Hoe communicer<strong>en</strong> plant<strong>en</strong> met elkaar?<br />
Biotische stress<br />
─ Waarom zijn sommige micro-organism<strong>en</strong> schadelijke ziekteverwekkers <strong>en</strong> zijn<br />
andere voordelig voor e<strong>en</strong> plant?<br />
─ Hoe verdedig<strong>en</strong> plant<strong>en</strong> zich teg<strong>en</strong> ziekteverwekkers?<br />
─ Wat heeft de immuunresponse van plant<strong>en</strong> geme<strong>en</strong> met dat van m<strong>en</strong>s <strong>en</strong><br />
dier?<br />
Tijd<strong>en</strong>s de cursus staat de individuele plant c<strong>en</strong>traal, maar word<strong>en</strong> process<strong>en</strong> die<br />
betrokk<strong>en</strong> zijn bij afweer <strong>en</strong> adaptatie geanalyseerd tot op het cellulaire <strong>en</strong><br />
moleculaire niveau. We gaan in gaan op de volg<strong>en</strong>de vrag<strong>en</strong>:<br />
─ Hoe herk<strong>en</strong>t e<strong>en</strong> plant e<strong>en</strong> bepaalde vorm van stress <strong>en</strong> hoe wordt deze<br />
herk<strong>en</strong>ning op cellulair niveau vertaald in de juiste adaptieve of def<strong>en</strong>sieve<br />
respons?<br />
─ Wat is de rol van plant<strong>en</strong>hormon<strong>en</strong> in deze process<strong>en</strong>?<br />
─ De cursus bestrijkt e<strong>en</strong> multidisciplinair vakgebied, waarbinn<strong>en</strong> je ecologie,<br />
plant<strong>en</strong>fysiologie, fytopathologie, microbiologie, (bio)chemie <strong>en</strong> moleculaire<br />
g<strong>en</strong>etica geïntegreerd bestudeerd. De sam<strong>en</strong>hang tuss<strong>en</strong> de verschill<strong>en</strong>de<br />
integrati<strong>en</strong>iveaus (molecuul, g<strong>en</strong>, cel, plant) in relatie tot het functioner<strong>en</strong> in,<br />
<strong>en</strong> aanpass<strong>en</strong> aan, de voortdur<strong>en</strong>d verander<strong>en</strong>de <strong>en</strong> vaak lev<strong>en</strong>sbedreig<strong>en</strong>de<br />
omgeving van plant<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> belangrijk aspect van de cursus.<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
Je krijgt hoorcolleges, werkcolleges, practica (eerste helft van de cursus) <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
eig<strong>en</strong> onderzoeksproject (tweede helft van de cursus). Je werkt tijd<strong>en</strong>s de<br />
practica <strong>en</strong> het onderzoeksproject in groep<strong>en</strong> van twee. De resultat<strong>en</strong> van de<br />
115
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
practica <strong>en</strong> die van het eig<strong>en</strong> onderzoeksproject (minisymposium) pres<strong>en</strong>teer je<br />
aan je collega-stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />
Toetsing<br />
Actieve deelname aan practica <strong>en</strong> pres<strong>en</strong>tatieopdracht<strong>en</strong> is verplicht. Het<br />
eindcijfer bestaat uit e<strong>en</strong> gewog<strong>en</strong> gemiddelde van tuss<strong>en</strong>toets, eind-t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong>,<br />
practica <strong>en</strong> eig<strong>en</strong> onderzoek <strong>en</strong> wordt als volgt berek<strong>en</strong>d:<br />
T<strong>en</strong>tam<strong>en</strong> (25%), Tuss<strong>en</strong>toets (25%), practica (20%) <strong>en</strong> eig<strong>en</strong> onderzoek<br />
(30%).<br />
Voor elk van de onderdel<strong>en</strong> moet je minimaal e<strong>en</strong> 5,5 hal<strong>en</strong>.<br />
Studiemateriaal<br />
─ Labjas<br />
─ Practicumhandleiding<br />
─ labjournaal<br />
116
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
WETENSCHAPPER IN ADVIES<br />
The sci<strong>en</strong>tist as advisor<br />
Coördinator:<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
dr. Victor Winter<br />
W<strong>en</strong>tgebouw, kamer W140C, tel. 030 253 6985<br />
email: v.j.winter@uu.nl<br />
B-B3WEAD09<br />
7½<br />
A+D<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
De cursus staat behalve voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> biologie ook op<strong>en</strong> voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van de<br />
andere bèta-bacheloropleiding<strong>en</strong>.<br />
Studiepad<br />
Wet<strong>en</strong>schapper in advies is e<strong>en</strong> cursus die het K<strong>en</strong>nispunt Bètawet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong><br />
verzorgt op verzoek van het departem<strong>en</strong>t <strong>Biologie</strong>. De cursus sluit vooral aan bij<br />
het studiepad Communicatie, managem<strong>en</strong>t <strong>en</strong> beleid.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
─ Verwerv<strong>en</strong> van inzicht in de interactie tuss<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schap <strong>en</strong> sam<strong>en</strong>leving,<br />
zoals die plaats vindt naar aanleiding van vrag<strong>en</strong> van externe opdrachtgevers,<br />
─ verwerv<strong>en</strong> van inzicht in theorieën <strong>en</strong> vaardighed<strong>en</strong>/techniek<strong>en</strong> die belangrijk<br />
zijn bij het do<strong>en</strong> van onderzoek voor opdrachtgevers (maatschappelijke<br />
organisaties in het bijzonder),<br />
─ ervaring opdo<strong>en</strong> met het uitvoer<strong>en</strong> van onderzoek voor opdrachtgevers<br />
(maatschappelijke organisaties in het bijzonder) <strong>en</strong> met bijbehor<strong>en</strong>de<br />
k<strong>en</strong>nisoverdracht,<br />
─ ervaring opdo<strong>en</strong> met projectmatig werk<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> interdisciplinair<br />
onderzoeksteam,<br />
─ k<strong>en</strong>nis opdo<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> het eig<strong>en</strong> vakgebied.<br />
Inhoud<br />
Onze (k<strong>en</strong>nis)maatschappij heeft op allerlei terrein<strong>en</strong> steeds meer behoefte aan<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> goed wet<strong>en</strong>schappelijk onderbouwd advies kunn<strong>en</strong> gev<strong>en</strong>. In de<br />
cursus ´De onderzoeker als adviseur´ maak je k<strong>en</strong>nis met deze adviespraktijk.<br />
Je leert hoe de vraag van e<strong>en</strong> opdrachtgever wordt vertaald naar onderzoek <strong>en</strong><br />
hoe dat onderzoek uitmondt in e<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijk onderbouwd advies.<br />
De vrag<strong>en</strong> die externe organisaties <strong>en</strong> bedrijv<strong>en</strong> aan wet<strong>en</strong>schappers voorlegg<strong>en</strong><br />
zijn vaak breed. Ze beslaan doorgaans meer dan één discipline of specialisme,<br />
waardoor e<strong>en</strong> interdisciplinaire <strong>en</strong> projectmatige aanpak noodzakelijk is. E<strong>en</strong><br />
dergelijke aanpak k<strong>en</strong>merkt deze cursus.<br />
In deze cursus werk je in e<strong>en</strong> zoveel mogelijk interdisciplinair team – idealiter<br />
met stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van andere bètabacheloropleiding<strong>en</strong> (hoewel dit niet altijd lukt)–<br />
aan e<strong>en</strong> onderzoeksvraag. Het gaat dus om e<strong>en</strong> actuele <strong>en</strong> reële opdracht. Het<br />
resultaat is e<strong>en</strong> adviesrapport.<br />
Je analyseert sam<strong>en</strong> met andere stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> het probleem of de vraag die de<br />
opdrachtgever heeft voorgelegd <strong>en</strong> vertaalt het naar e<strong>en</strong> probleemstelling. Je<br />
117
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
ontwikkelt sam<strong>en</strong> met je groepsg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong> e<strong>en</strong> projectplan <strong>en</strong> kiest<br />
onderzoeksmethod<strong>en</strong>. Na het onderzoek (vaak literatuuronderzoek in combinatie<br />
met interviews van betrokk<strong>en</strong><strong>en</strong>) pres<strong>en</strong>teer je het eindresultaat aan de<br />
opdrachtgever. Het gaat om e<strong>en</strong> integraal adviesrapport met aanbeveling<strong>en</strong>.<br />
De cursus is gericht op ler<strong>en</strong> door ervar<strong>en</strong>. Naast het groepswerk zijn er<br />
(werk)colleges, gericht op het ontwikkel<strong>en</strong> van vaardighed<strong>en</strong> die je nodig hebt<br />
voor het do<strong>en</strong> van adviesgericht onderzoek. Tijd<strong>en</strong>s het groepswerk word je<br />
begeleid door e<strong>en</strong> projectbegeleider. Je onderhoudt contact met je opdrachtgever<br />
<strong>en</strong> consulteert inhoudelijke experts binn<strong>en</strong> <strong>en</strong>/of buit<strong>en</strong> de universiteit.<br />
Opbouw<br />
De cursus wordt gek<strong>en</strong>merkt door e<strong>en</strong> diversiteit aan werkvorm<strong>en</strong> waarbij<br />
theorie <strong>en</strong> praktijk zoveel mogelijk word<strong>en</strong> afgewisseld. Er zijn hoorcolleges,<br />
maar ook werkcolleges in de vorm van training<strong>en</strong>, waarbij middels opdracht<strong>en</strong>,<br />
discussies <strong>en</strong> debatt<strong>en</strong> de theorie in praktijk wordt gebracht. We legg<strong>en</strong> daarbij<br />
zoveel mogelijk de relatie met de projectopdracht waaraan tijd<strong>en</strong>s de cursus<br />
gewerkt wordt. Andersom wordt bij het uitwerk<strong>en</strong> van de projectopdracht niet<br />
alle<strong>en</strong> praktisch gewerkt, maar ook teruggekek<strong>en</strong> naar de theorie. Er is tev<strong>en</strong>s<br />
e<strong>en</strong> debatmiddag gepland waarin onder andere de onafhankelijkheid van<br />
wet<strong>en</strong>schappers onderwerp van discussie is.<br />
Tijd<strong>en</strong>s de cursus kom<strong>en</strong> de volg<strong>en</strong>de thema´s <strong>en</strong> vaardighed<strong>en</strong> aan de orde<br />
(afhankelijk van de projectopdracht):<br />
─ opdrachtonderzoek <strong>en</strong> k<strong>en</strong>nissam<strong>en</strong>leving,<br />
─ wet<strong>en</strong>schappelijke advisering in e<strong>en</strong> maatschappelijke context,<br />
─ projectmatig werk<strong>en</strong> in teams (interdisciplinair d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> <strong>en</strong> sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong>,<br />
indel<strong>en</strong> in fas<strong>en</strong>, taakverdeling, plann<strong>en</strong>, managem<strong>en</strong>t),<br />
─ probleemanalyse: vertal<strong>en</strong> van het maatschappelijk probleem naar<br />
wet<strong>en</strong>schappelijke probleemstelling<strong>en</strong>,<br />
─ onderzoekscyclus,<br />
─ projectplan mak<strong>en</strong>, onderzoeksmethodologie, bronn<strong>en</strong>onderzoek (omgaan<br />
met verschill<strong>en</strong>de bronn<strong>en</strong>, literatuurbeoordeling),<br />
─ communicatieve vaardighed<strong>en</strong> (vergader<strong>en</strong>, onderhandel<strong>en</strong>, argum<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>,<br />
interview<strong>en</strong>, <strong>en</strong>quêter<strong>en</strong>),<br />
─ wet<strong>en</strong>schappelijke resultat<strong>en</strong> vertal<strong>en</strong> naar maatschappelijke context,<br />
─ rapporter<strong>en</strong>, doelgroepsgericht schrijv<strong>en</strong>, pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> (zowel mondeling als<br />
schriftelijk).<br />
Beoordeling<br />
Naast e<strong>en</strong> groepscijfer (75%) krijg je e<strong>en</strong> cijfer voor e<strong>en</strong> persoonlijke<br />
eindopdracht (25%).<br />
B<strong>en</strong>odigdhed<strong>en</strong><br />
Onder voorbehoud het boek ‘Compet<strong>en</strong>t adviser<strong>en</strong>’ door Roel Grit <strong>en</strong> Marco Gerritsma,<br />
Uitgever: Noordhoff, ISBN 13: 9789001380045, verkrijgbaar bij Selexyz ~20 euro.<br />
Reader wordt uitgedeeld op de eerste dag van de cursus.<br />
Meer informatie<br />
Neem contact op met de cursuscoordinator, meer informatie over het K<strong>en</strong>nispunt<br />
Bètawet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> op: www.sci<strong>en</strong>ce.uu.nl/k<strong>en</strong>nispunt<br />
118
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
PALEO-OCEANOGRAFIE (AW)<br />
Dit is e<strong>en</strong> profileringscursus voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> vanaf cohort 2010-‘11<br />
(Bron van deze cursusbeschrijving: Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>)<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
dr. G.J. Reichart<br />
Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>gebouw<br />
kamer W.216, tel.: 2535041<br />
e-mail: reichart@geo.uu.nl<br />
prof.dr. G.J. de Lange, gdelange@geo.uu.nl<br />
dr. G.J. Reichart, reichart@geo.uu.nl<br />
GEO3-1318<br />
7½<br />
A<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
De plaatsing wordt gedaan door Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>, niet door <strong>Biologie</strong>.<br />
Studiepad<br />
De cursus is onderdeel van het thematische studiepad Aarde, Klimaat <strong>en</strong> Lev<strong>en</strong><br />
van de bacheloropleiding Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>, faculteit Geowet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>.<br />
Aanbevol<strong>en</strong> zijn de niveau-2 cursuss<strong>en</strong> Sedim<strong>en</strong>taire system<strong>en</strong> (GEO2-1208,<br />
periode 3) <strong>en</strong> Mari<strong>en</strong>e wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> 1 (B-B2MSCI07, periode 1) <strong>en</strong> de niveau-3<br />
cursuss<strong>en</strong> Paleoklimatologie <strong>en</strong> Paleoecologie (GEO3-1329) <strong>en</strong> Mari<strong>en</strong>e<br />
wet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> 2 (B-B3MSCI05).<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
Het doel van de cursus is om inzicht<strong>en</strong> te verschaff<strong>en</strong> in grootschalige circulatie<br />
<strong>en</strong> chemie van de oceaan <strong>en</strong> van de verspreiding <strong>en</strong> diag<strong>en</strong>ese van<br />
geochemische tracers. Deze inzicht<strong>en</strong> zijn nodig om de klimatologische<br />
informatie die opgeslag<strong>en</strong> is in mari<strong>en</strong>e sedim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> te kunn<strong>en</strong> lez<strong>en</strong> <strong>en</strong> te<br />
interpreter<strong>en</strong>.<br />
Inhoud<br />
Tijd<strong>en</strong>s hoorcolleges kom<strong>en</strong> de volg<strong>en</strong>de onderwerp<strong>en</strong> aan de orde: oceaan<br />
circulatie, upwelling, verspreiding van geochemische tracers, diag<strong>en</strong>ese <strong>en</strong><br />
toepasbaarheid van tracers in het paleoceanografisch onderzoek (18 uur). In de<br />
laatste 6 uur gaan we in op het verband tuss<strong>en</strong> koolstof cyclus, oceaan circulatie,<br />
<strong>en</strong> het klimaat over de laatste 70 miljo<strong>en</strong> <strong>jaar</strong>. Tijd<strong>en</strong>s de practica werk je e<strong>en</strong> 5-<br />
tal probleemstelling<strong>en</strong> uit:<br />
─ het verband tuss<strong>en</strong> pCO 2 , oceaan temperatuur, <strong>en</strong> diepte van de CCD tijd<strong>en</strong>s<br />
het Krijt,<br />
─ reconstructie van de meridionale temperatuur gradiënt tijd<strong>en</strong>s het Eoce<strong>en</strong>: de<br />
paradox van de warme pol<strong>en</strong> <strong>en</strong> koele trop<strong>en</strong>,<br />
─ effect<strong>en</strong> van sill-geometrie op resid<strong>en</strong>ce time, zoutgehalte, <strong>en</strong> 18O van<br />
Middellandse Zee tijd<strong>en</strong>s het laat Mioce<strong>en</strong> <strong>en</strong> het globale klimaat,<br />
─ reconstructie van de glaciale thermohaline circulatie op basis van 18 O<br />
meting<strong>en</strong> aan bioge<strong>en</strong> carbonaat in Florida Straat,<br />
─ periodieke zuurstofloosheid in de diepe Middellandse Zee: v<strong>en</strong>tilatie, productie<br />
of toch methaan?<br />
119
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
(Werk)college <strong>en</strong> (computer)practicum<br />
Toetsing<br />
Eindresultaat:<br />
─ alle wc-opgav<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> afgetek<strong>en</strong>d zijn.<br />
─ 1 tuss<strong>en</strong>toets die telt voor 20%.<br />
─ de per computerpracticum uitgewerkte opdracht wordt beoordeeld; totaal 5<br />
beoordeling<strong>en</strong> vormt 30%,<br />
─ eindtoets: alle behandelde stof in practicum, wc <strong>en</strong> hc <strong>en</strong> ook de stof<br />
aangebod<strong>en</strong> via WebCT <strong>en</strong> readers. Het t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong> telt voor 50%.<br />
Elk der onderdel<strong>en</strong> > 5.<br />
Het toetsresultaat van practica blijft max. 6 mnd geldig.<br />
Studiemateriaal<br />
─ "Earth's climate" van W.F.Ruddiman (ISBN 0716737418), 75 euro<br />
─ practicumoef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>boek, opdracht<strong>en</strong>bundel<br />
─ reader (2 stuks)<br />
─ rek<strong>en</strong>machine<br />
Nota B<strong>en</strong>e<br />
Meer gedetailleerde informatie betreff<strong>en</strong>de werkvorm, toets <strong>en</strong> literatuur is te<br />
vind<strong>en</strong> in de studiewijzer (vanaf twee wek<strong>en</strong> voor aanvang bij het facultair<br />
verkooppunt).<br />
Voor actuele roosters zie website studiepunt.<br />
http://www.geo.uu.nl/~onderw/roosters2008/geo3-1318 (is nog rooster van<br />
vorig <strong>jaar</strong>)<br />
120
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
SEDIMENTATIE, FAUNA EN KLIMAAT (AW)<br />
Dit is e<strong>en</strong> profileringscursus voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> vanaf cohort 2010-‘11<br />
(Bron van deze cursusbeschrijving: Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>)<br />
Coördinator/doc<strong>en</strong>t:<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
prof.dr. P.L. de Boer<br />
Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>gebouw<br />
kamer N.304, tel.nr. 2535190<br />
e-mail : pdeboer@geo.uu.nl<br />
GEO3-1319<br />
7½<br />
C<br />
Aanmelding <strong>en</strong> plaatsing<br />
Via OSIRIS-stud<strong>en</strong>t: op 29 oktober’09 nog niet bek<strong>en</strong>d, waarschijnlijk vanaf 2<br />
november ‘09<br />
De plaatsing wordt gedaan door Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>, niet door <strong>Biologie</strong>.<br />
Studiepad<br />
De cursus is onderdeel van het thematische studiepad Aarde, Klimaat <strong>en</strong> Lev<strong>en</strong><br />
van de bacheloropleiding Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>, faculteit Geowet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>.<br />
Aanbevol<strong>en</strong> is de niveau-2 cursus Sedim<strong>en</strong>taire System<strong>en</strong> (GEO2-1208, periode<br />
3) waarvan de opgedane k<strong>en</strong>nis als bek<strong>en</strong>t wordt verondersteld.<br />
Inhoud<br />
De cursus behandelt de g<strong>en</strong>ese van sedim<strong>en</strong>t <strong>en</strong> de wijze waarop op geologische<br />
tijdschal<strong>en</strong> sedim<strong>en</strong>taire bekk<strong>en</strong>s word<strong>en</strong> gevuld. Hierbij krijgt de architectuur<br />
van de sedim<strong>en</strong>taire facies binn<strong>en</strong> dergelijke bekk<strong>en</strong>s aandacht. Het scala van<br />
factor<strong>en</strong> dat hierbij e<strong>en</strong> rol speelt wordt behandeld. Dat betreft onder meer<br />
biologische controle bij de productie van sedim<strong>en</strong>t zoals carbonaat, <strong>en</strong> ook de rol<br />
van biologische <strong>en</strong> andere factor<strong>en</strong> bij het g<strong>en</strong>erer<strong>en</strong> van sedim<strong>en</strong>t tijd<strong>en</strong>s<br />
verwering. Transport <strong>en</strong> depositie van sedim<strong>en</strong>t kom<strong>en</strong> aan de orde in de context<br />
van de opvulling van (ook door tektoniek verander<strong>en</strong>de) sedim<strong>en</strong>taire bekk<strong>en</strong>s.<br />
Hierbij bested<strong>en</strong> we aandacht aan de rol van biota bij de depositie <strong>en</strong> stabilisatie<br />
van sedim<strong>en</strong>t, omgekeerd aan de rol die sedim<strong>en</strong>tatie speelt bij het beïnvloed<strong>en</strong><br />
van (mari<strong>en</strong>e) ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> biodiversiteit. De externe factor<strong>en</strong> tektoniek,<br />
zeespiegel <strong>en</strong> klimaat kom<strong>en</strong> promin<strong>en</strong>t aan de orde.<br />
Korte inhoud:<br />
─ sedim<strong>en</strong>tproductie door verwering <strong>en</strong> biologische activiteit,<br />
─ transport <strong>en</strong> opslag van sedim<strong>en</strong>t <strong>en</strong> de 3 D faciesverdeling in sedim<strong>en</strong>taire<br />
bekk<strong>en</strong>s in de context van tektoniek, zeespiegel, klimaat <strong>en</strong> autocyclische<br />
factor<strong>en</strong>,<br />
─ de impact van klastische sedim<strong>en</strong>tatie op mari<strong>en</strong>e ecosystem<strong>en</strong>,<br />
─ Mari<strong>en</strong>e sedim<strong>en</strong>tatie onder verschill<strong>en</strong>de klimaatcondities: impact van runoff<br />
<strong>en</strong> oceanografie,<br />
─ reconstructie van de sedim<strong>en</strong>taire geschied<strong>en</strong>is van het Noordzeebekk<strong>en</strong><br />
(practicum).<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
Hoorcollege, werkcollege <strong>en</strong> <strong>en</strong> practicum<br />
121
Periode 3, cursuss<strong>en</strong> niveau 3<br />
Toetsing<br />
T<strong>en</strong>tam<strong>en</strong> (50%), essay (25%), practicum (25%).<br />
Studiemateriaal<br />
─ reader met case studies <strong>en</strong> opgav<strong>en</strong>,<br />
─ by G. Nichols; Sedim<strong>en</strong>tology and Stratigraphy, 2nd edition, 2009 (Wiley-<br />
Blackwell; ISBN 978-1-4051-3592-4)<br />
Nota B<strong>en</strong>e<br />
Meer gedetailleerde informatie betreff<strong>en</strong>de werkvorm, toets <strong>en</strong> literatuur is te<br />
vind<strong>en</strong> in de studiewijzer (vanaf twee wek<strong>en</strong> voor aanvang bij het facultair<br />
verkooppunt).<br />
122
niveau 3 cursuss<strong>en</strong>, periode 4<br />
Periode 4, niveau 3 cursuss<strong>en</strong><br />
AQUATISCHE ECOLOGIE<br />
Aquatic Ecology<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
Cursuscode:<br />
prof.dr. E. van Donk (Ell<strong>en</strong>)<br />
Palaeoecology (UU)/Landschapsecologie (UU)/Netherlands Institute<br />
of Ecology (NIOO-KNAW)<br />
Droev<strong>en</strong>daalsesteeg 10<br />
6708 PB Wag<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
e-mail: e.vandonk@nioo.knaw.nl<br />
dr. E. Bakker (Liesbeth)<br />
dr. B. Ibelings (Bas)<br />
dr. W.M. Mooij (Wolf)<br />
dr. B.A. Nolet (Bart)<br />
Prof.dr. A. Lotter (Andy)<br />
dr. M. Dor<strong>en</strong>bosch (Martijn)<br />
B-B3AQEC05<br />
Studiepunt<strong>en</strong>: 7½<br />
Timeslot: B+C<br />
Capaciteit: max. 14<br />
Let op: De cursus wordt gegev<strong>en</strong> op Nederlands instituut voor Ecologie (NIOO-<br />
KNAW) te Wag<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>.<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
Alle<strong>en</strong> toegankelijk voor <strong>Biologie</strong>stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> aan het eind van studie<strong>jaar</strong> 3.<br />
Studiepad<br />
De cursus is voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> experim<strong>en</strong>teel wet<strong>en</strong>schappelijke interesse<br />
<strong>en</strong> past binn<strong>en</strong> de studiepad<strong>en</strong> Dierwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>, Plant<strong>en</strong>biologie <strong>en</strong><br />
Biogeologie.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
─ K<strong>en</strong>nis, inzicht, het kunn<strong>en</strong> opzett<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitvoer<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> aquatisch<br />
ecologisch onderzoek.<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
─ Je oef<strong>en</strong>t in het opzett<strong>en</strong>, uitvoer<strong>en</strong> <strong>en</strong> afrond<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> ecologisch<br />
onderzoek in al zijn facett<strong>en</strong>.<br />
─ mondelinge pres<strong>en</strong>taties (vóór <strong>en</strong> na het onderzoek), schrijv<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />
verslag in artikelvorm,<br />
─ statistische verwerking van de onderzoeksresultat<strong>en</strong>.<br />
Inhoud<br />
In deze cursus krijg je e<strong>en</strong> kijkje in de keuk<strong>en</strong> van (aquatisch) onderzoek <strong>en</strong> de<br />
mogelijkheid om zelf e<strong>en</strong> onderzoek in de vorm van e<strong>en</strong> ministage op te zett<strong>en</strong>.<br />
123
niveau 3 cursuss<strong>en</strong>, periode 4<br />
Voorts krijg je tijd<strong>en</strong>s de cursus e<strong>en</strong> introductie in de aquatisch-ecologische<br />
onderzoek<strong>en</strong> zoals deze op het C<strong>en</strong>trum voor Limnologie van het Nederlands<br />
Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) <strong>en</strong> op de Afdeling Palaeoecology (UU)<br />
word<strong>en</strong> uitgevoerd.<br />
Tijd<strong>en</strong>s de cursus gev<strong>en</strong> de onderzoekers van het C<strong>en</strong>trum regelmatig<br />
pres<strong>en</strong>taties over hun eig<strong>en</strong> onderzoek.<br />
Je eig<strong>en</strong> onderzoek zal je (in groepjes van 2) veelal deels in het veld <strong>en</strong> deels in<br />
het laboratorium uitvoer<strong>en</strong>.<br />
Gedur<strong>en</strong>de de eerste week van de cursus maak je k<strong>en</strong>nis met het C<strong>en</strong>trum <strong>en</strong> de<br />
verschill<strong>en</strong>de method<strong>en</strong> <strong>en</strong> techniek<strong>en</strong> die je bij het onderzoek ter beschikking<br />
staan. Dan kies je ook je onderzoeksopdracht.<br />
De tweede week gebruik je voor het schrijv<strong>en</strong> van het onderzoeksplan <strong>en</strong> de<br />
pres<strong>en</strong>tatie <strong>en</strong> discussie hiervan. Daarna werk je aan je onderzoek <strong>en</strong> de<br />
verslaglegging. De afronding van je onderzoek vindt plaats in de laatste week<br />
van de cursus.<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
Hoorcolleges, werkcolleges, zelfstudie, pres<strong>en</strong>taties, onderzoeksproject.<br />
Toetsing<br />
Het eindcijfer bestaat uit: introductie <strong>en</strong> eindpres<strong>en</strong>tatie (30%), wijze van<br />
uitvoering van <strong>en</strong> mate van inbr<strong>en</strong>g in onderzoek (30%), eindverslag (40%).<br />
Voor elk van de onderdel<strong>en</strong> moet je minimaal e<strong>en</strong> 5,5 hal<strong>en</strong>.<br />
Studiemateriaal<br />
Ge<strong>en</strong> studiemateriaal vooraf aan te schaff<strong>en</strong><br />
124
niveau 3 cursuss<strong>en</strong>, periode 4<br />
COGNITIE EN GEDRAG<br />
Cognition and behaviour<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
mw.dr. M.J.H.M. Duchateau (Marie José)<br />
Onderzoeksgroep Gedragsbiologie<br />
Kruytgebouw, kamer O 210<br />
tel.: 030-253 5435<br />
e-mail: m.j.h.m.duchateau@uu.nl<br />
prof.dr. J.J. Bolhuis, j.j.bolhuis@uu.nl<br />
mw.dr. M.J.H.M. Duchateau<br />
dr. S.M. Reader, s.m.reader@uu.nl<br />
mw.dr. E.H.M.Sterck, e.h.m.sterck@uu.nl<br />
dr. J. de Vries, j.devries@uu.nl<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
B-B3CEG05<br />
7½<br />
A+D<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
Inleiding in de Gedragsbiologie, cursus Toegepaste biostatistiek (1) of cursus van<br />
gelijkwaardig niveau.<br />
Studiepad<br />
De cursus is e<strong>en</strong> kerncursus in het studiepad Gedragsbiologie, die aansluit bij de<br />
track Behavioural Neurosci<strong>en</strong>ce in de master Neurosci<strong>en</strong>ce & Cognition <strong>en</strong> bij het<br />
specialisatieprogramma in de master Environm<strong>en</strong>tal <strong>Biologie</strong>. Deze cursus is<br />
verplicht voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die het specialisatieprogramma Behavioural Ecology in<br />
de master Environm<strong>en</strong>tal Biology will<strong>en</strong> gaan volg<strong>en</strong>.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
Na afloop van deze cursus kun je:<br />
─ de evolutie van socialiteit beschrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> bered<strong>en</strong>er<strong>en</strong>,<br />
─ de verschill<strong>en</strong>de sociale strategieën beschrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> de evolutionaire theorieën<br />
ervan verklar<strong>en</strong>,<br />
─ de sociale mechanism<strong>en</strong> uitlegg<strong>en</strong>,<br />
─ de verschill<strong>en</strong>de cognitieve capaciteit<strong>en</strong> van organism<strong>en</strong> uitlegg<strong>en</strong> <strong>en</strong> ook de<br />
relatie legg<strong>en</strong> met het sociaal functioner<strong>en</strong> van organism<strong>en</strong>,<br />
─ de evolutie van de hers<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> 'mind' uitlegg<strong>en</strong>,<br />
─ het verschil uitlegg<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> causale <strong>en</strong> functionele b<strong>en</strong>adering, <strong>en</strong> tuss<strong>en</strong><br />
adaptieve specialisatie (modulariteit) <strong>en</strong> 'g<strong>en</strong>eral process view'.<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
─ Analyser<strong>en</strong> van primaire literatuur,<br />
─ bed<strong>en</strong>k<strong>en</strong>/synthese van wet<strong>en</strong>schappelijke methode voor e<strong>en</strong> experim<strong>en</strong>t op<br />
basis van literatuur,<br />
─ empirische cyclus uitvoer<strong>en</strong> vanaf verzamel<strong>en</strong> van observationele data tot<br />
statistische toetsing,<br />
─ schriftelijke rapportage (Nederlands <strong>en</strong> Engels): wet<strong>en</strong>schappelijk verslag,<br />
essay (in het Engels) met behulp van wet<strong>en</strong>schappelijk literatuur,<br />
125
niveau 3 cursuss<strong>en</strong>, periode 4<br />
─ inhoudelijke discussie voer<strong>en</strong>,<br />
─ ethisch bewustzijn.<br />
Inhoud<br />
De cursus is e<strong>en</strong> verdere verdieping van het gedeelte gedragsbiologie in de<br />
niveau 1 cursus <strong>Biologie</strong> van dier<strong>en</strong> <strong>en</strong> van niveau 2 cursus Gedragsbiologie.<br />
Het hoofdthema van de cursus is cognitieve mechanism<strong>en</strong> van sociaal gedrag.<br />
Organism<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> lev<strong>en</strong> in e<strong>en</strong>voudige, anonieme groep<strong>en</strong> tot complexe<br />
geïndividualiseerde geme<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>, met daaraan gerelateerd verschill<strong>en</strong>de<br />
sociale strategieën. Het functioner<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> sociale groep<strong>en</strong> vereist bepaalde<br />
cognitieve vaardighed<strong>en</strong> zoals e<strong>en</strong>voudige herk<strong>en</strong>ning tot 'theory of mind'. De<br />
verschill<strong>en</strong>de cognitieve mechanism<strong>en</strong> die gerelateerd zijn aan groepslev<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> in de cursus behandeld.<br />
Als hoofdthema van het theoretische deel van de cursus kom<strong>en</strong> de sociale<br />
cognitieve vaardighed<strong>en</strong> aan bod. Geheug<strong>en</strong>functies <strong>en</strong> hun neurale<br />
mechanism<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> aan de hand van taal <strong>en</strong> vogelzang behandeld word<strong>en</strong>.<br />
Verder wordt ook sociaal ler<strong>en</strong> (imitatie, emulatie; innovatie; culturele<br />
transmissie) behandeld. Er zal ingegaan word<strong>en</strong> op de verschill<strong>en</strong>de sociale<br />
strategieën <strong>en</strong> de evolutionaire theorieën erover (game theoretische modell<strong>en</strong>,<br />
marketmodell<strong>en</strong>, optimalisatiemodell<strong>en</strong>; image scoring). Aanbod zull<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> de<br />
sociale mechanism<strong>en</strong> zoals zelforganisatie, <strong>en</strong> conflict <strong>en</strong> conflicthantering<br />
(dominantie; verzo<strong>en</strong>ing) <strong>en</strong> word<strong>en</strong> persoonlijkhed<strong>en</strong> behandeld. Vervolg<strong>en</strong>s zal<br />
cognitieve ethologie (int<strong>en</strong>tie, deceptie, theory of mind, episodisch geheug<strong>en</strong>)<br />
behandeld word<strong>en</strong> <strong>en</strong> de evolutie van de 'mind', communicatie <strong>en</strong> taal.<br />
Het theoretische deel eindigt met e<strong>en</strong> discussie naar aanleiding van e<strong>en</strong> populair<br />
wet<strong>en</strong>schappelijk boek over cognitie bij dier<strong>en</strong>. De theorie wordt vervolg<strong>en</strong>s<br />
getoetst middels e<strong>en</strong> schriftelijk t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong>.<br />
Tijd<strong>en</strong>s het praktische deel van de cursus doe je observationeel onderzoek aan<br />
Java-ap<strong>en</strong> waarvan de observaties plaats vind<strong>en</strong> bij BPRC te Rijswijk (reiskost<strong>en</strong><br />
zijn voor eig<strong>en</strong> rek<strong>en</strong>ing). Je doorloopt de onderzoekscyclus met vraagstelling,<br />
verzameling van observationele data <strong>en</strong> statistische toetsing, schriftelijke<br />
verslaglegging <strong>en</strong> pres<strong>en</strong>tatie.<br />
Verder zul je tijd<strong>en</strong>s het praktische deel aan de hand e<strong>en</strong> onderwerp met behulp<br />
van literatuur <strong>en</strong> eig<strong>en</strong> creatief d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> e<strong>en</strong> methode bed<strong>en</strong>k<strong>en</strong> om e<strong>en</strong><br />
cognitieve capaciteit van e<strong>en</strong> diersoort te onderzoek<strong>en</strong>. Hierover wordt e<strong>en</strong> essay<br />
geschrev<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> pres<strong>en</strong>tatie gegev<strong>en</strong>. Door de pres<strong>en</strong>taties van je<br />
medestud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> maak je k<strong>en</strong>nis met de verschill<strong>en</strong>de onderzoeksmethod<strong>en</strong> voor<br />
het aanton<strong>en</strong> van cognitieve vaardighed<strong>en</strong> bij dier<strong>en</strong>.<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
Colleges, werkcolleges <strong>en</strong> practica, verslag <strong>en</strong> essay.<br />
Toetsing<br />
Actieve deelname aan practica <strong>en</strong> pres<strong>en</strong>tatieopdracht<strong>en</strong> is verplicht,<br />
─ Het verslag van het practicum, de essay <strong>en</strong> de pres<strong>en</strong>taties word<strong>en</strong><br />
afzonderlijk beoordeeld,<br />
─ De onderwerp<strong>en</strong> van de colleges <strong>en</strong> werkcolleges word<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> theoretische<br />
schriftelijke eindtoets getoetst.<br />
126
niveau 3 cursuss<strong>en</strong>, periode 4<br />
Het eindcijfer van de cursus is het gemiddelde van de theoretische toets (50%),<br />
het practicum (20%), het essay (20%) <strong>en</strong> de pres<strong>en</strong>taties (10%).<br />
Je krijgt alle<strong>en</strong> e<strong>en</strong> eindcijfer als alle deelcijfers voldo<strong>en</strong>de zijn.<br />
Studiemateriaal<br />
─ De reader Cognitie <strong>en</strong> Gedrag die je aan het begin van de cursus kunt kop<strong>en</strong>.<br />
─ Primaire literatuur<br />
E<strong>en</strong> populair-wet<strong>en</strong>schappelijke boek over hoe dier<strong>en</strong> d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> (titel van boek<br />
mom<strong>en</strong>teel nog onbek<strong>en</strong>d)<br />
127
niveau 3 cursuss<strong>en</strong>, periode 4<br />
GESCHIEDENIS EN WIJSBEGEERTE VAN DE BIOLOGIE<br />
History and philosophy of biology<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
prof.dr. L.T.G. Theuniss<strong>en</strong><br />
Instituut voor Geschied<strong>en</strong>is <strong>en</strong> Grondslag<strong>en</strong> der<br />
Natuurwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong><br />
Wiskundegebouw, Budapestlaan 4<br />
Kamer 316, tel.: 030-253 7218<br />
e-mail: l.t.g.theuniss<strong>en</strong>@phys.uu.nl<br />
drs. L.C. Palm, l.c.palm@uu.nl<br />
prof.dr. L.T.G. (Bert) Theuniss<strong>en</strong>, l.t.g.theuniss<strong>en</strong>@phys.uu.nl<br />
B-B3GESB05<br />
7½<br />
A+D<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
De leerstof, behandeld in de eerste<strong>jaar</strong>scursus ‘Evolutietheorie’ <strong>en</strong> haar<br />
historische <strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schapsfilosofische achtergrond<strong>en</strong> wordt bek<strong>en</strong>d<br />
verondersteld. De cursus is alle<strong>en</strong> toegankelijk voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in het derde<br />
studie<strong>jaar</strong>.<br />
Studiepad<br />
Deze cursus is van belang voor biologiestud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met historische <strong>en</strong> wijsgerige<br />
belangstelling <strong>en</strong> voor alle stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die overweg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> master te do<strong>en</strong> in<br />
History and Philosophy of Sci<strong>en</strong>ce, Historical and Comparative Studies of the<br />
Sci<strong>en</strong>ces and Humanties <strong>en</strong> Sci<strong>en</strong>ce Education and Communication, De cursus<br />
maakt onderdeel uit van de minor Geschied<strong>en</strong>is <strong>en</strong> Filosofie van de<br />
Natuurwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
In deze cursus leer je e<strong>en</strong> kritisch beeld te vorm<strong>en</strong> van de geschied<strong>en</strong>is van de<br />
biologie <strong>en</strong> deze in e<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schapsfilosofisch perspectief te plaats<strong>en</strong>. Daarnaast<br />
ontwikkel je vaardighed<strong>en</strong> in het uitvoer<strong>en</strong> van praktisch onderzoek <strong>en</strong><br />
literatuurstudie <strong>en</strong> het pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> van de resultat<strong>en</strong> in de vorm van e<strong>en</strong><br />
wet<strong>en</strong>schappelijk verslag.<br />
Aan het einde van de cursus kun je:<br />
─ de belangrijkste historische ontwikkeling<strong>en</strong> in de neg<strong>en</strong>ti<strong>en</strong>de <strong>en</strong> twintigste<br />
eeuw beschrijv<strong>en</strong> die hebb<strong>en</strong> geleid tot de moderne biologie,<br />
─ <strong>en</strong>kele wet<strong>en</strong>schapsfilosofische achtergrond<strong>en</strong> van biologische theorieën<br />
beschrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> analyser<strong>en</strong>.<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
─ Lez<strong>en</strong> <strong>en</strong> begrijp<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schapshistorische tekst<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
wet<strong>en</strong>schapsfilosofische tekst<strong>en</strong>,<br />
─ systematische b<strong>en</strong>adering van problem<strong>en</strong>,<br />
─ kritisch d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>, wet<strong>en</strong>schappelijke discussie, reflexie,<br />
─ mondelinge rapportage.<br />
Inhoud<br />
De cursus begint met de historische colleges. Deze vorm<strong>en</strong> e<strong>en</strong> zelfstandig<br />
128
niveau 3 cursuss<strong>en</strong>, periode 4<br />
onderdeel <strong>en</strong> lever<strong>en</strong> tegelijkertijd het basismateriaal voor het filosofische deel.<br />
We behandel<strong>en</strong> de periode ca. 1800 - ca 2000 <strong>en</strong> conc<strong>en</strong>trer<strong>en</strong> ons op de<br />
ontwikkeling van de biologie tot e<strong>en</strong> aparte natuurwet<strong>en</strong>schappelijke discipline.<br />
C<strong>en</strong>traal in dit proces staat de wisselwerking van twee onderzoekprogramma’s,<br />
respectievelijk gek<strong>en</strong>merkt door e<strong>en</strong> beschrijv<strong>en</strong>de <strong>en</strong> e<strong>en</strong> experim<strong>en</strong>tele<br />
(causaal-analytische) aanpak.<br />
Onderwerp<strong>en</strong> die aan de orde kom<strong>en</strong> zijn onder andere:<br />
─ de rol van Kants Kritik der Urteilskraft bij het ontstaan van de<br />
teleomechanische onderzoeksrichting,<br />
─ Cuvier <strong>en</strong> de formulering van het morfologische programma,<br />
─ Darwins evolutietheorie als e<strong>en</strong> eerste poging om de functionele <strong>en</strong> de<br />
morfologische invalshoek te ver<strong>en</strong>ig<strong>en</strong>,<br />
─ de teg<strong>en</strong>stelling tuss<strong>en</strong> ‘experim<strong>en</strong>talists’ <strong>en</strong> ‘naturalists’ rond 1900,<br />
─ de opkomst van de synthetische evolutietheorie <strong>en</strong> het aandeel daarin van de<br />
verschill<strong>en</strong>de biologische disciplines, <strong>en</strong><br />
─ de theoretische <strong>en</strong> methodologische grondslag<strong>en</strong> van de moleculaire biologie.<br />
Het wijsgerige deel van de cursus begint met e<strong>en</strong> korte inleiding in de algem<strong>en</strong>e<br />
wet<strong>en</strong>schapsfilosofie, toegelicht aan de hand van voorbeeld<strong>en</strong> uit de geschied<strong>en</strong>is<br />
van de biologie. C<strong>en</strong>traal staat de vraag naar de legitimiteit van de status die<br />
natuurwet<strong>en</strong>schap in onze maatschappij heeft: is het terecht dat we zoveel<br />
waarde hecht<strong>en</strong> aan wat 'de wet<strong>en</strong>schap' beweert? Waarom wel/niet?<br />
Daarna gaan we in op de vraag naar het eig<strong>en</strong> karakter van de biologie. De<br />
manier<strong>en</strong> van theorievorming <strong>en</strong> de verklaringsprincipes in de biologie verschill<strong>en</strong><br />
op het eerste gezicht nogal van die in de natuur- <strong>en</strong> scheikunde. Is dit e<strong>en</strong><br />
zwakte <strong>en</strong> zou biologie er naar moet<strong>en</strong> strev<strong>en</strong> e<strong>en</strong> ‘echte harde wet<strong>en</strong>schap’ te<br />
word<strong>en</strong>? Of heeft het te mak<strong>en</strong> met het eig<strong>en</strong> karakter van het onderwerp van<br />
studie? Bijvoorbeeld met het specifieke karakter van het evolutieproces? Of met<br />
de complexiteit <strong>en</strong> organisatiegraad van het lev<strong>en</strong>?<br />
Zowel in de historische als in de wijsgerige colleges confronter<strong>en</strong> we je met<br />
verschill<strong>en</strong>de visies op diverse onderwerp<strong>en</strong>. Hiermee verwerf je inzicht in <strong>en</strong><br />
oordeelsvermog<strong>en</strong> over de werkwijze van de wet<strong>en</strong>schapshistoricus <strong>en</strong> –filosoof..<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
Hoor- <strong>en</strong> werkcolleges<br />
Toetsing<br />
T<strong>en</strong>tam<strong>en</strong> historisch deel, 50%, t<strong>en</strong>tam<strong>en</strong> wijsgerig deel, 50%<br />
Studiemateriaal<br />
─ B. Theuniss<strong>en</strong>/R.P.W. Visser, De wett<strong>en</strong> van het lev<strong>en</strong>. Historische<br />
grondslag<strong>en</strong> van de biologie 1750-1950,<br />
─ reader Filosofie van de biologie,<br />
─ Ed Koster (red.) Wat is wet<strong>en</strong>schap? E<strong>en</strong> filosofische inleiding voor<br />
lev<strong>en</strong>swet<strong>en</strong>schappers <strong>en</strong> medici.<br />
129
niveau 3 cursuss<strong>en</strong>, periode 4<br />
IMMUNOBIOLOGIE<br />
Immunobiology<br />
Coördinator:<br />
Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
Cursuscode:<br />
Studiepunt<strong>en</strong>:<br />
Timeslot:<br />
mw.dr. Can Kesmir,<br />
Onderzoeksgroep Theoretische <strong>Biologie</strong> <strong>en</strong> Bioinformatica<br />
Kruytgebouw, kamer Z527,<br />
tel: 253 4212, Email: c.kesmir@uu.nl<br />
prof. Ronald Bontrop (Biomedical Primate Research C<strong>en</strong>ter, Rijswijk<br />
<strong>en</strong> Theoretische <strong>Biologie</strong> UU), bontrop@bprc.nl<br />
prof. Hans de Haard (arGEN-X BV & Molecular Cell Biology UU),<br />
hdehaard@arg<strong>en</strong>-x.com<br />
prof. R.J. de Boer (Theoretische <strong>Biologie</strong> <strong>en</strong> Bioinformatica UU),<br />
r.j.deboer@uu.nl<br />
B-B3IMMB09<br />
7½<br />
A+D<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
Basisk<strong>en</strong>nis Moleculaire biologie (<strong>jaar</strong> 1 van de bacheloropleiding <strong>Biologie</strong> of<br />
vergelijkbaar) aangevuld met één van de niveau 2 cursuss<strong>en</strong><br />
Ontwikkelingsbiologie of Moleculaire g<strong>en</strong>etica (of e<strong>en</strong> vergelijkbare cursus).<br />
Studiepad<br />
De cursus past uitstek<strong>en</strong>d in de studiepad<strong>en</strong> Moleculaire lev<strong>en</strong>swet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> Organism<strong>en</strong>, ecosystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> biodiversiteit.<br />
Leerdoel<strong>en</strong><br />
De cursus heeft twee hoofddoel<strong>en</strong>:<br />
─ inzicht te verschaff<strong>en</strong> in de functie van het immuunsysteem,<br />
─ k<strong>en</strong>nismak<strong>en</strong> met het gebruik van wiskundige modell<strong>en</strong> <strong>en</strong> bioinformatica in<br />
immunologisch onderzoek.<br />
Daarnaast:<br />
─ het verkrijg<strong>en</strong> van k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> inzicht in het immuunsystem van verschill<strong>en</strong>de<br />
dier<strong>en</strong>,<br />
Vaardighed<strong>en</strong><br />
─ het zelfstandig interpreter<strong>en</strong> van primaire literatuur <strong>en</strong> het verder verzamel<strong>en</strong><br />
van gerelateerde informatie uit ander informatiebronn<strong>en</strong>,<br />
─ het kunn<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>vatt<strong>en</strong> <strong>en</strong> pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> van complexe beschrijving<strong>en</strong> van<br />
immune system<strong>en</strong> <strong>en</strong> hun werking <strong>en</strong> regulatie,<br />
─ het gebruik van basis bioinformatica <strong>en</strong> wiskundige modell<strong>en</strong>,<br />
─ databases te gebruik<strong>en</strong> met betrekking tot het vind<strong>en</strong> van gegev<strong>en</strong>s over<br />
g<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> voor immunologisch onderzoek.<br />
Inhoud<br />
Het immuunsysteem omvat aangebor<strong>en</strong> <strong>en</strong> verworv<strong>en</strong> def<strong>en</strong>siemechanism<strong>en</strong><br />
teg<strong>en</strong> (pathog<strong>en</strong>e) micro-organism<strong>en</strong>.<br />
Het eerste deel van de cursus br<strong>en</strong>gt je begrip van het immuunsystem op e<strong>en</strong><br />
130
niveau 3 cursuss<strong>en</strong>, periode 4<br />
basisniveau. In de vorm van hoorcolleges krijg je stapsgewijs inzicht in de<br />
opbouw <strong>en</strong> de wijze van functioner<strong>en</strong> van het m<strong>en</strong>selijk afweersysteem.<br />
Het immunesysteem k<strong>en</strong>merkt zich door zijn grote diversiteit. Dit aspect vormt<br />
het c<strong>en</strong>trale thema in de cursus. De immunologische process<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
mechanism<strong>en</strong> die leid<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> adequate afweer teg<strong>en</strong> bacteri<strong>en</strong> <strong>en</strong> viruss<strong>en</strong><br />
krijg<strong>en</strong> de meeste aandacht. Je leert bijvoorbeeld de structuur van antistoff<strong>en</strong><br />
k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> <strong>en</strong> de basis van antistof-variabiliteit, effector-functies van antistoff<strong>en</strong>,<br />
functies van lymfocyt<strong>en</strong>, antige<strong>en</strong>-pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>de cell<strong>en</strong> <strong>en</strong> de functie van<br />
eiwitt<strong>en</strong> van het major histocompatibiliteits complex, <strong>en</strong> immunologische<br />
tolerantie.<br />
Tijd<strong>en</strong>s cursus is er ook e<strong>en</strong> practicum. Uit faag display bibliothek<strong>en</strong> van<br />
antistoffragm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> word<strong>en</strong> doorgaans verschill<strong>en</strong>de collecties fragm<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
geselecteerd teg<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de target antig<strong>en</strong><strong>en</strong>. In het practicum zull<strong>en</strong> de<br />
antistof g<strong>en</strong><strong>en</strong> word<strong>en</strong> bekek<strong>en</strong> die na e<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele selectieronde op e<strong>en</strong> antige<strong>en</strong><br />
verkreg<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. Je kijkt daarbij naar de diversiteit <strong>en</strong> het gebruik van<br />
verschill<strong>en</strong>de kiemlijnsegm<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />
Gedur<strong>en</strong>de de cursus leer je hoe je wiskundige modell<strong>en</strong> <strong>en</strong> bioinformatica kunt<br />
gebruik<strong>en</strong> in immunologisch onderzoek. Je leert wiskundige modell<strong>en</strong> begrijp<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> analyser<strong>en</strong> <strong>en</strong> je leert om met basis bioinformaticamethod<strong>en</strong> te voorspel<strong>en</strong><br />
welke stukk<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> virus of bacterie het meest immunoge<strong>en</strong> zijn.<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
Hoor- <strong>en</strong> werkcollege (p<strong>en</strong> <strong>en</strong> paper of computer), practicum.<br />
WebCT-Vista is e<strong>en</strong> belangrijk hulpmiddel tijd<strong>en</strong>s de cursus. Hierop staat alle<br />
voor de cursus nodige informatie, <strong>en</strong> de opdracht<strong>en</strong>.<br />
Toetsing<br />
Actieve deelname aan de computeropdracht<strong>en</strong> is verplicht. De hoorcolleges zijn<br />
hiervoor onontbeerlijk.<br />
De beoordeling vindt plaats door e<strong>en</strong> schriftelijke toets (60%), <strong>en</strong> twee<br />
schriftelijke rapport<strong>en</strong> over practicum <strong>en</strong> werkcolleges (40%).<br />
Studiemateriaal<br />
─ Boek: The immune system, by Peter Parham, third edition, 2009, Garland<br />
Sci<strong>en</strong>ce, (het boek is verplicht bij de cursus),<br />
─ Dictaat voor het theoretische deel,<br />
─ Artikel<strong>en</strong> van primaire literatuur (te download<strong>en</strong> van cursus webpagina:<br />
theory.bio.uu.nl/immbio).<br />
131
niveau 3 cursuss<strong>en</strong>, periode 4<br />
VELDWERK 2 - PYRENEEËN (AW)<br />
Dit is e<strong>en</strong> profileringscursus voor stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> vanaf cohort 2010-‘11<br />
(Bron van deze cursusbeschrijving: Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> 2008-09)<br />
Coördinator/doc<strong>en</strong>t:<br />
dr. G.J. Reichart<br />
Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>gebouw<br />
kamer W.216, tel. 253 5041<br />
e-mail : reichart@geo.uu.nl<br />
Cursuscode:<br />
GEO3-1213 <strong>en</strong> GEO3-1216<br />
Studiepunt<strong>en</strong>: 7,5 of 15 (naar keuze)<br />
Timeslot: ge<strong>en</strong>, heel periode 4<br />
Cursus GEO3-1213 is het veldwerk voor de richting Biogeologie, omvang is 7,5<br />
ects. Daarnaast is er nog e<strong>en</strong> mogelijkheid om het veldwerk uit te breid<strong>en</strong> met<br />
e<strong>en</strong> project omvang 7,5 stp (ects). De code voor dat project is GEO3-1216. In<br />
totaal ontstaat er op die wijze e<strong>en</strong> veldwerk + plus project, sam<strong>en</strong> 15 stp.<br />
Ingangseis<strong>en</strong><br />
- Behal<strong>en</strong> van de tuss<strong>en</strong>toets<strong>en</strong> van de niveau-2 cursuss<strong>en</strong> Evolutie <strong>en</strong> Ecologie<br />
(GEO2-1215) én Sedim<strong>en</strong>taire System<strong>en</strong> (GEO2-1208),<br />
- t<strong>en</strong>minste 75 majorgebond<strong>en</strong> studiepunt<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> behaald, waaronder<br />
Toegepaste Biostatistiek 1 (opleiding <strong>Biologie</strong>) hebb<strong>en</strong> behaald.<br />
Aanmelding<br />
Bij Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> via OSIRIS-stud<strong>en</strong>t.<br />
Studiepad<br />
De cursus is onderdeel van het thematische studiepad Aarde, Klimaat <strong>en</strong> Lev<strong>en</strong><br />
van de <strong>Bachelor</strong>opleiding Aardwet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>, Faculteit Geowet<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>.<br />
Leerdoel<strong>en</strong> <strong>en</strong> vaardighed<strong>en</strong><br />
Het "hands-on" aanler<strong>en</strong> van inzicht in e<strong>en</strong> grootschalige oroge<strong>en</strong> systeem <strong>en</strong> het<br />
daarmee sam<strong>en</strong>hang<strong>en</strong>de voorlandbekk<strong>en</strong>, <strong>en</strong> van de wijze waarop zo'n inzicht<br />
met doelgerichte observaties wordt onderbouwd.<br />
Het gericht bijbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van vaardighed<strong>en</strong> in zelfstandige aardwet<strong>en</strong>schappelijke<br />
data acquisitie, met in deze veldcursus nadruk op het verzamel<strong>en</strong> van adequate<br />
gegev<strong>en</strong>s, het uitwerk<strong>en</strong> van die gegev<strong>en</strong>s, <strong>en</strong> het rapporter<strong>en</strong> hierover.<br />
Inhoud<br />
Het aanler<strong>en</strong> van inzicht in e<strong>en</strong> grootschalige oroge<strong>en</strong> systeem <strong>en</strong> het daarmee<br />
sam<strong>en</strong>hang<strong>en</strong>de foreland bekk<strong>en</strong>, <strong>en</strong> de wijze waarop inzicht in e<strong>en</strong> dergelijk<br />
systeem met doelgerichte observaties wordt onderbouwd. Daarnaast inzicht in<br />
de biogeologische aspect<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> dergelijk groot sedim<strong>en</strong>tair systeem,<br />
inclusief de relatie tuss<strong>en</strong> de ondergrond <strong>en</strong> moderne landschapp<strong>en</strong> <strong>en</strong> biota. Het<br />
gericht bijbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van vaardighed<strong>en</strong> in zelfstandige aardwet<strong>en</strong>schappelijke data<br />
acquisitie, het uitwerk<strong>en</strong> van die gegev<strong>en</strong>s, <strong>en</strong> het rapporter<strong>en</strong> hierover.<br />
Voorbereiding veldwerk (1 week): In e<strong>en</strong> blokcursus van e<strong>en</strong> week kom<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
aantal aspect<strong>en</strong> aan de orde van belang voor het algeme<strong>en</strong> begrip van de<br />
132
niveau 3 cursuss<strong>en</strong>, periode 4<br />
geologie van de Pyr<strong>en</strong>eeën zowel als voor het succesvol verricht<strong>en</strong> van<br />
verschill<strong>en</strong>de veldoef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>. Het blok begint met e<strong>en</strong> inleid<strong>en</strong>d college over de<br />
structuur van de Pyr<strong>en</strong>eeën, gevolgd e<strong>en</strong> aantal praktische oef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> in<br />
sedim<strong>en</strong>taire faciesanalyse.<br />
Veldwerk (3 wek<strong>en</strong>): E<strong>en</strong> 2-tal maximaal begeleide veldoef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> van ieder e<strong>en</strong><br />
week zijn gericht op het aanler<strong>en</strong> van faciesanalyse, paleoecologie <strong>en</strong><br />
interpretatie van fossiele geme<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>, in sam<strong>en</strong>hang met e<strong>en</strong> driedim<strong>en</strong>sioneel<br />
inzicht in bekk<strong>en</strong>opvulling<strong>en</strong>. Iedere oef<strong>en</strong>ing wordt afgeslot<strong>en</strong> met<br />
e<strong>en</strong> rapportage, die in het veld wordt nagekek<strong>en</strong>, beoordeeld <strong>en</strong> met feedback<br />
wordt teruggegev<strong>en</strong>. Het veldproject wordt beslot<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> semionafhankelijke<br />
karteeroef<strong>en</strong>ing van 1 week waarin zoveel mogelijk van al het<br />
aangeleerde zelfstandig moet word<strong>en</strong> toegepast. Hierover moet later uitgebreid<br />
word<strong>en</strong> gerapporteerd. Verslag over dit veldwerk di<strong>en</strong>t ingeleverd te zijn voor 1<br />
september van het betrokk<strong>en</strong> <strong>jaar</strong>.<br />
Werkvorm<strong>en</strong><br />
Voorbereiding veldwerk, veldwerk, rapportage veldwerk.<br />
Toetsing<br />
Schriftelijke rapportage, in het veld geschiedt toetsing door middel van e<strong>en</strong><br />
productrapportage over elk van de vier veldoef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> die in het veld wordt<br />
nagekek<strong>en</strong>, besprok<strong>en</strong> <strong>en</strong> beoordeeld. Het gemiddelde van de vier beoordeling<strong>en</strong><br />
leidt tot e<strong>en</strong> veldcijfer. Het eindcijfer voor het veldwerk wordt bepaald aan de<br />
hand van dit gemiddelde veldcijfer <strong>en</strong> het cijfer voor het thuis vervaardigde<br />
veldverslag, waarbij het veldcijfer voor 75% <strong>en</strong> het verslag voor 25% aan het<br />
eindcijfer bijdraagt.<br />
Studiemateriaal<br />
Dictaat: Veldgids voor Pyr<strong>en</strong>eeën veldwerk. Deelnemers krijg<strong>en</strong> tijdig uitvoerige<br />
informatie over noodzakelijke dan wel nuttige velduitrusting.<br />
Nota B<strong>en</strong>e<br />
Meer gedetailleerde informatie betreff<strong>en</strong>de werkvorm, toets <strong>en</strong> literatuur is te<br />
vind<strong>en</strong> in de studiewijzer (vanaf twee wek<strong>en</strong> voor aanvang bij het facultair<br />
verkooppunt).<br />
133