Portavoces - Plantyn

PV_2004.book Page i Wednesday, September 29, 2004 8:21 AM 

Portavoces 

Thematische 

woordenschat Spaans 

Kris Buyse 

Nicole Delbecque 

Dirk Speelman 

Wolters Plantyn

PV_2004.book Page ii Wednesday, September 29, 2004 8:21 AM 

Coverontwerp: Link 

Binnenwerk: Style 

0 1 2 3 4 / 08 07 06 05 04 

WKB nv, Wolters Plantyn, Mechelen 

NUR 113 

Alle rechten voorbehouden. Behoudens de uitdrukkelijke bij wet bepaalde uitzonderingen 

mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd 

gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze ook, zonder de uitdrukkelijk voorafgaande 

en schriftelijke toestemming van de uitgever. 

ISBN 90 301 8312 8 

D2004/0032/966

PV_2004.book Page iii Wednesday, September 29, 2004 8:21 AM 

Inhoudstafel 

Inhoudstafel 

iii 

PortaVoces 

v 

1. Leermethodes viii 

1.1. Thematische organisatie ix 

1.2. Selectieve vooruitgang ix 

1.3. Multidimensionaliteit x 

1.4. Vertaling xii 

1.5. Herhaling xii 

1.6. Contextualisering xiii 

1.7. Ritme xiii 

2. Methodologische basis xv 

2.1. Criteria inzake representativiteit xv 

2.2. Criteria inzake vertrouwdheid xv 

2.3. Databank van PortaVoces xvi 

3. Structuur van de woordenlijst xvii 

3.1. Thema’s xvii 

3.2. Niveaus en woordfamilies xviii 

3.3. Gebruik xx 

i. Grammaticale informatie xviii 

ii. Collocaties, uitdrukkingen, voorbeelden en oefeningen xix 

iii. Situationele informatie 

xx 

3.4. Vertaling xx 

3.5. Afkortingen xxi 

4. Een woord opzoeken xxiii 

4.1 Alfabetische indexen xxiii 

4.2. De thematische index xxiv 

4.3. Samenstellingen, uitdrukkingen, zegswijzen en voorbeelden xxiv 

Bibliografie 

xxv 

Deel I Nociones específicas 1 

1 La identificación (personal): 

De (persoons)beschrijving 3 

2 La casa y el hogar: 

Huis en haard 44 

3 El negocio, la profesión, la ocupación: 

De zaak, het beroep, de bezigheid 60 

4 El tiempo libre, el entretenimiento: 

De vrije tijd, het vermaak 66 

iii

PV_2004.book Page iv Wednesday, September 29, 2004 8:21 AM 

5 El viaje y el desplazamiento: 

De reis en de verplaatsing 107 

6 Las relaciones con otras personas: 

De relaties met andere personen 130 

7 La salud: 

De gezondheid 138 

8 La educación: 

Het onderwijs 164 

9 Las compras: 

De boodschappen 189 

10 Las bebidas y comidas: 

De dranken en gerechten 206 

11 Los servicios públicos: 

De openbare diensten 222 

12 La lengua (extranjera): 

De (vreemde) taal 264 

13 El universo, las condiciones atmosféricas: 

Het heelal, de weersomstandigheden 271 

Deel II Nociones generales 303 

1 La psicologia humana: 

De psychologie van de mens 305 

2 Las nociones de propiedades y cualidades: 

De begrippen i.v.m. eigenschappen en kwaliteiten 339 

3 Las nociones relacionales: 

De relationele termen 406 

Deel III Funciones comunicativas 437 

1 Dar o pedir información: 

Informatie verschaffen of vragen 439 

2 La expresión de actitudes y estados intelectuales: 

Gestalte geven aan een houding/mening 440 

3 La expresión de estados emocionales y su comprobación: 

De uitdrukking van gemoedstoestanden en de vaststelling ervan 447 

4 La persuasión: 

De overreding 454 

5 Los usos sociales de la lengua: 

De sociale gebruiken van de taal 456 

Index Spaans 469 

Index Nederlands 511 

iv

PV_2004.book Page v Wednesday, September 29, 2004 8:21 AM 

PortaVoces 

auteurs: Kris Buyse, Nicole Delbecque & Dirk Speelman 

redacteurs: Sara Six, Sabela Moreno Pereiro, Hilde Hanegreefs 

coredacteurs: Katleen Van den Steen, Olivia Koentges, Bert Cornillie, Marián 

Gómez Castejón, Ana Molinero Merchán, Patricia Muñoz Tavira, Bram De Saeger 

advies: Vlekho 

financiering: de Vlaamse Gemeenschap, K.U.Leuven & Lessius Hogeschool in het 

kader van het project “ElektraVoc-I” (1998-2002) 

basis: K. Buyse & N. Delbecque, 1993. Vocabulario básico del español. Listas temáticas. 

Leuven: Wolters. 

uitgeverij: Wolters Plantyn 

Wij zouden graag iedereen bedanken die tijd, energie en geld in dit project geïnvesteerd 

heeft. Met opmerkingen, vragen of suggesties kan u steeds terecht bij: 

kris.buyse@lessius-ho.be en nicole.delbecque@arts.kuleuven.ac.be (voor het Spaans); 

dirk.speelman@arts.kuleuven.ac.be (voor de technische realisatie). 

Wij zijn in het bijzonder dank verschuldigd aan de volgende personen voor hun kritische 

opmerkingen en suggesties: 

G. Baekelandt, E. Baert, L. Behiels, A. Berquin, P. Bijnens, J. M. Conejo, I. Cuypers, S. 

Debrouwere, S. Decaluwé, R. De Maeseneer, C. De Paepe, J. De Schrijver, G. De 

Sterck, J.-M. Foré, R. Franckaert, M. Gregoir-Adriaenssens, P. Grymonprez, K. 

Henderyckx, A. M. Iglesias Delgado, D. Jaspers, H. Le Roy, C. Luppens, M. Mannens, D. 

Masschelein, J. Michiels, J. Noël, M. E. Ocampo en Vilas, J. Rampelberg, M. Rothier, H. 

Ruysevelts, A. Seguí, S. Sterckx, E. Snauwaert, R. Tanghe, G. Torfs, N. Van Bijsterveld, P. 

Van den Broeck, R. Van den Hende, L. Vanderhaeghe, D. Van Gyseghem, F. 

Vanoverberghe, M. Vázquez, P. Venmans, D. Verbruggen en E. Volders. 

Uiteraard kan de verantwoordelijkheid voor onnauwkeurigheden en fouten niet op hen 

worden afgeschoven. In het besef dat dit werk voor verbetering vatbaar is, vragen wij, 

van de ene kant, begrip voor wat beter had gekund, en doen wij, van de andere kant, een 

oproep aan alle gebruikers, en in het bijzonder aan de docenten Spaans, om, met het oog 

op een volgende uitgave, hun opmerkingen, kritieken en suggesties op te sturen. 

v

PV_2004.book Page vi Wednesday, September 29, 2004 8:21 AM 

“Porta-” + “voces” = ¡¿ PortaVoces !? 

Het Spaans telt op heden ongeveer 400 miljoen native speakers in meer dan 21 

verschillende landen en heeft gedurende het 2e millennium een rijke en uitgebreide 

woordenschat ontwikkeld. Het is tevens één van de meest bestudeerde talen in de 

wereld. Dit verklaart de aanhoudende onderzoeksinteresses voor de Spaanse woordenschat 

en de assimilatie ervan. In het kader van het project ElektraVoc-I hebben we 

ons op deze onderzoeken en ervaringen gebaseerd om van PortaVoces een leeromgeving 

te maken die de gebruiker de gelegenheid biedt op een autonome en semi-begeleide 

manier de algemene Spaanse woordenschat in te studeren. Hierbij gelden 

volgende principes: 

• Al doende leert men (met behulp van oefeningen). 

• De woordenschat is ingebed in syntagmatische contexten (authentieke contexten, 

registers, uitdrukkingen, ...) en paradigmatische netwerken (thematische classificatie, 

afleidingen, samenstellingen). 

• De woordenschatverwerving wordt geïntegreerd in de algemene studie van de taal (de 

taal begrijpen en ze gebruiken; de uitspraak, schrijfwijze, morfologie en syntaxis 

verzorgen; rekening houden met de lexicale en semantische combinatiemogelijkheden, 

de frequenties, de registers, etc.). 

• Er gaat speciale aandacht naar de dynamische vorm van onze leerinstrumenten 

(mogelijkheid tot actualiseren en modulaire opbouw), naar de cognitieve en metacognitieve 

processen van het leerproces (planning, inductie, controle en 

(zelf)evaluatie door de student/gebruiker) en — tijdens de contacturen — naar 

de communicatieve dimensie; op deze manier willen we de link leggen met het 

reële taalgebruik — en met de Cultuur — op een zo direct en aangenaam 

mogelijke manier. 

Deze principes stemmen eveneens overeen met de filosofie van de Europese Raad 

betreffende de studie van talen, die vervat is in Un nivel umbral (1979) en in El marco 

común europeo de referencia para las lenguas: aprendizaje, enseñanza, evaluación (2001). 

“porta”: boek(en) en CD 

PortaVoces bestaat uit verschillende “dragers”: 

– een papieren versie: een statisch medium dat, door plaatsbeperkingen, alleen de 

thematische woordenlijsten bevat, zij het gepresenteerd op een concrete en overzichtelijke 

manier; 

– een CD: een dynamisch medium dat, dankzij zijn mogelijkheden op het vlak van 

gegevensverwerking en interactie, toelaat de woordenschatlijsten op een niet lineaire 

manier te laten doorlopen en ze te verrijken met een oefenmodule. 

De elektronische versie dient geenszins ter vervanging van de gedrukte publicatie maar 

moet eerder gezien worden als een uitbreiding en ondersteuning van het boek. 

“voces”: lexicale eenheden met hun thema’s, families, contexten en oefeningen 

De “voces” of woorden die we in de woordenschatlijst opnemen zijn lexicale eenheden 

(niet alleen woorden, maar ook zegswijzen, uitdrukkingen, taaldaden) die volgens onze 

peilingen in krantenartikels, handboeken Spaans en essays, het meest gebruikt worden 

vi

PV_2004.book Page vii Wednesday, September 29, 2004 8:21 AM 

in hedendaags Spaans. We brachten ze voor een eerste keer samen in het boek 

Vocabulario básico del español. Listas temáticas (K. Buyse & N. Delbecque, 1993/1998, 

Leuven: Wolters). 

Om het communicatieve doel te dienen, hebben we de woorden geordend in thema’s, 

in (woord)families en volgens niveau (moeilijkheidsgraad); ook hebben we contexten, 

voorbeelden, alfabetische indexen en — op de CD — oefeningen toegevoegd. Geïnspireerd 

door de Nivel Umbral van de Raad van Europa, en in tegenstelling tot de gewoonlijk 

aparte behandeling ervan, verzamelen we hier in één werk de concrete termen, 

abstracte begrippen en communicatieve formules. 

“PortaVoces”: spreekbuis worden van je eigen ideeën 

Boek en CD bieden apart, en vooral samen, de gebruiker ook de mogelijkheid om 

“spreekbuis” (“portavoz”) te worden van zijn eigen plannen en ideeën, om zijn 

gedachten te verwoorden en zo deel te nemen aan de Spaanse maatschappij. Dankzij 

de flexibele en modulaire opbouw van de woordenschatlijsten kan hij zich aanpassen 

aan de meest gevarieerde leeromgevingen en leerritmes: het zelfstandige leren, de 

semi-begeleide studie van de woordenschat in verschillende opleidingen van het hoger 

onderwijs, de cursussen in de sociale promotie, etc. 

In samenwerking met enkele andere collega’s hispanisten hopen we een soort leerplatform 

voor Spaans te ontwikkelen waarin telkens weer meer leerinstrumenten kunnen 

geïntegreerd worden. 

vii

PV_2004.book Page viii Wednesday, September 29, 2004 8:21 AM 

1. Leermethodes 

Dit boek is een leerinstrument. De bedoeling is, uiteraard, dat het instuderen van de 

woordenschat niet enkel tot een passieve kennis leidt, maar dat je deze woorden en 

uitdrukkingen zelf ook actief gaat gebruiken. Er bestaan allerlei tactieken en oefeningen 

om de assimilatie te vergemakkelijken. 

De gespecialiseerde literatuur legt vooral de nadruk op de te vermijden valstrikken en 

hindernissen 1 : 

– gebrek aan herhaling 

– op een verkeerde manier herhalen 

– gebrek aan oefening buiten het leslokaal 

– het studeren van woorden los van hun context 

– de ondergeschikte rol van (in plaats van de combinatie met) de grammatica 

– het aanbieden van te veel nieuwe woordenschat in één les 

– weinig indicatie(s) over de manier waarop je het best studeert 

Tezelfdertijd mag men niet vergeten dat vele typische fouten verklaard kunnen worden 

door interferenties met andere talen. Dit uit zich o.a. in: 

– de uitspraak en de schrijfwijze: guerra, farmacia 

– de morfologie (lidwoord, mannelijke/vrouwelijke vorm, werkwoordsuitgangen, 

...): Sp. el programa, el/la belga, tengo (*teno) 2 

– de participantenstructuur (vast voorzetsel, transitiviteit, ...): Fr. se souvenir de X = 

Sp. recordar algo / acordarse de algo (*recordarse de algo) 

– de collocaties (typische combinaties): Sp. sacar fotos = Nl. foto’s nemen (*trekken) 

– de keuze van register, domein, ...: Sp. el sujeto = pejoratief (in zijn niet-taalkundige 

betekenis) 

Van de taalfenomenen die speciale problemen opleveren, weerhouden we de volgende: 

– verwantschap (verwante woorden met een lichtjes verschillende schrijfwijze): Fr. 

un million – Sp. un millón 

– valse vrienden (verwante woorden die qua schrijfwijze op elkaar lijken, maar niet 

noodzakelijk ook qua betekenis overeenkomen): Fr. la carte vs Sp. la carta 

– paroniemen (woorden zonder semantische verwantschap maar met een grote 

gelijkenis qua schrijfwijze): Sp. cuartel / cartel 

– vertaling van meerduidige/polyseme woorden (die meer dan één betekenis 

hebben): Sp. dirección = Nl. directie/adres/richting 

1. Zie, o.a., Cervero & Pichardo Castro (2000: 10-12). 

2. ‘*’ (asterisk) betekent in de taalkunde ‘fout’. In dit concrete geval geeft de asterisk dus aan dat de correcte 

vorm tengo is i.p.v. teno. 

viii

PV_2004.book Page ix Wednesday, September 29, 2004 8:21 AM 

Vanuit onze eigen ervaring en de aanbevelingen die we terugvinden in de gespecialiseerde 

literatuur, raden we aan de woordenschat(studie) volgens de onderstaande richtlijnen 

aan te pakken. 

1.1 Thematische organisatie 

In tegenstelling tot een alfabetische of enige andere willekeurige ordening, nodigt een 

thematische opbouw uit tot zinvol memoriseren. De rubrieken vormen de macrocontext 

van de woorden: elk Spaans trefwoord dient gezien te worden in zijn samenhang 

met de overige woorden van dezelfde rubriek. Deze associaties vergemakkelijken de 

stap naar actief gebruik. 

Al is de kennis van abstracte en relationele termen een noodzakelijke voorwaarde voor 

zinvol en creatief taalgebruik, toch is de opname ervan in een tweetalig lexicon zeldzaam, 

om niet te zeggen uitzonderlijk. Hetzelfde geldt voor de zogenaamde “communicatieve 

functies” (hoe je moet groeten in het Spaans, hoe je dankbaarheid toont, etc.). In de 

huidige woordenschatlijst hebben we gekozen voor een thematische classificatie (zie 

p. xvii) die naast concrete termen, ook abstracte en relationele noties en communicatieve 

functies omvat. We raden de gebruiker tevens aan zelf classificaties en thematische 

netwerken 1 te blijven maken. 

1.2 Selectieve vooruitgang 

Niemand stelt de noodzaak van woordselectie en een gefaseerde werkmethode in 

vraag. 

Er bestaan evenwel uiteenlopende meningen aangaande het aantal lexicale eenheden dat 

elk niveau moet omvatten. Sommige specialisten beweren dat voor het Spaans 2 de 

kennis van 800 tot 1000 woorden voldoende zou zijn om 80% van een standaardtekst te 

begrijpen; om tot 95% tekstbegrip te komen, moet je je woordenschatkennis uitbreiden 

tot zo’n 4000 woorden. 

Er bestaat evenmin eensgezindheid over de noodzaak aan een onderscheid tussen 

productieve en receptieve woordenschat noch over de manier waarop dit onderscheid 

gemaakt zou moeten worden. 

Vandaar dat deze woordenschatlijst op een dergelijke manier is opgesteld dat er — in 

het kader van begeleide zelfstudie — een grote keuze is aan thema’s (zie p. xvii), niveaus 

(zie p. xviii) en — via de CD — oefenmogelijkheden. 

1. Eén van de beschikbare technieken is die van de mind maps of de associogrammen, een cognitieve techniek 

om betekenisvol te leren d.m.v. hiërarchische schema’s van met elkaar verbonden cirkels die thematisch 

verwante lexicale eenheden bevatten (Cervero & Pichardo Castro 2000: 155). 

2. Cervero & Pichardo Castro 2000: 33. 

ix

PV_2004.book Page x Wednesday, September 29, 2004 8:21 AM 

1.3 Multidimensionaliteit 

Het leerproces omvat verschillende dimensies. Vandaar dat er ook meerdere doelstellingen 

zijn, met name: 

1. de verschillende varianten inzake uitspraak en schrijfwijze van een woord weten te 

gebruiken, de verschillende betekenissen kennen en ze op een productieve manier 

gebruiken in overeenstemming met de context; 

2. besef hebben van de verschillende gebruiksmogelijkheden afhankelijk van het register; 

3. de verschillende syntactische en morfologische eigenschappen van een woord kennen; 

4. de lexicale en semantische combinatiemogelijkheden beheersen; 

5. onderscheid kunnen maken tussen veel voorkomende, centrale betekenissen, en 

marginale of perifere; 

6. oog hebben voor bepaalde associaties qua betekenis en idiomatische patronen, evenals 

voor de culturele dimensie. 

Zowel qua inhoud als qua vorm, probeert PortaVoces een zo adequaat mogelijke ondersteuning 

en begeleiding te bieden bij het nastreven van deze doelstellingen. 

x 

Idiomatische, orthografische, syntactische en grammaticale informatie 

Bijgevolg staat PortaVoces een multidimensionele leermethode voor: de woordenlijst 

bestaat niet uit losstaande woorden, maar uit “fiches” die verschillende gebruiksmodaliteiten 

verenigen: 

– schrijfwijze (la ciencia vs la science) 

– lidwoord (el sistema) 

– geslacht (el agua fría (f)) 

– mannelijke/vrouwelijke vorm (el/la joven) 

– vast voorzetsel (pensar en X vs penser à qqn.) 

– vervoeging (pensar (ie): pienso *penso) 

– wijs van de ondergeschikte zin (es posible que + subj.) 

Daarnaast is er aandacht voor de verschillende betekenisvolle dimensies van het woord: 

– verschillende betekenissen (piso: 1. verdieping; 2. appartement) 

– collocaties, zegswijzen, uitdrukkingen (agua fría, agua caliente) 

– woordfamilies (joven / la juventud) 

– verwante woorden en hyperoniemen (el individuo / el sujeto) 

– synoniemen (periódico / diario) 

– antoniemen (sucio / limpio) 

– registers en domeinen (populair, familiair, literair, juridisch, ...) 

Bovendien is het formaat op zich al informatief en bevorderlijk voor het visueel 

geheugen: 

– beschouw het lidwoord en het zelfstandig naamwoord als één geheel; tenzij anders 

aangegeven, ken je meteen het geslacht; 

– is er van het bijvoeglijk naamwoord maar één vorm opgegeven, dan leid je daaruit af 

dat de vrouwelijke vorm identiek is aan de mannelijke;

PV_2004.book Page xi Wednesday, September 29, 2004 8:21 AM 

– de onregelmatigheid of grafische aanpassing van een werkwoord herken je aan de 

informatie tussen haakjes (b.v. conocer (zc)); de codes, die overeenkomen met de 

paradigmatische variaties die je in de grammatica’s vindt, zijn uiterst transparant en 

makkelijk te onthouden). 

Ten laatste dient vermeld te worden dat een goede kennis van de woordvormingsregels 

(samenstelling, afleiding, ...) het assimileren van nieuwe woorden vergemakkelijkt en de 

eigen taalproductie stimuleert. 

Associaties, kapstok-woorden en andere mnemotechnische middeltjes 

Uit de studies van de leerpsychologie 1 valt af te leiden dat 

– woordenschat zowel op een bewuste en intentionele (door herhaling), als onbewuste 

manier (via lectuur, gehoor, etc.) wordt verworven; 

– zowel de rechterhersenhelft (synthese, associatie, creativiteit, zicht, gehoor, ...) als 

de linkerhersenhelft (analyse, redelijkheid, deductie, spraak) betrokken worden in 

het leerproces, de ene o.i.v. verbale impulsen en de andere op een alomvattende en 

integrerende manier via de zintuigen. 

Derhalve loont het de moeite gebruik te maken van de volgende technieken 2 : 

– diverse contexten uitwerken: definities, beschrijvingen, voorbeelden; parafraseren, 

samenvatten, kleine verhaaltjes/comics/anekdotes schrijven, ... 

– raden, induceren, deduceren, uitvinden, proberen, hulp vragen, woordenboeken 

raadplegen, ...; 

– lexicale eenheden aanduiden met verschillende kleuren, onderlijnen, omcirkelen, 

symbolen toevoegen, pictogrammen, ... 

– “compatibele woordparen”: het is veel makkelijker en efficiënter woorden in combinatie 

te onthouden dan afzonderlijk, zeker wanneer de vorming van dergelijke 

“woordparen” gepaard gaat met een persoonlijke keuze van de gebruiker. B.v. 

Bruselas / Gante, español / inglés, fútbol / ajedrez, mujer / hombre, coche / moto. 

– “kapstok-woorden”: je kan, vooral voor moeilijk te onthouden woorden, ‘kapstok’- 

woorden zoeken en met beide termen een zin bouwen. B.v. No hay ni un solo cartel 

en el cuartel. / No se aconseja limpiar jamón ibérico con jabón francés. 

– “verstoppertje” (1) / “het vergiftigde geschenk” (2): om te variëren kan je zinnen of 

combinaties vormen die aan de volgende vragen beantwoorden: (1) “¿En qué sitio de 

la casa colocarías cada una de las siguientes palabras?” of (2) “¿A quién piensas regalar 

la siguiente palabra?”: b.v. (1) ¡No dejes tus calzoncillos en el sofá!; (2) Yacer Arafat, José 

Carrera 3 

1. Zie, o.a., Aitchinson 1987, Kielhöfer 1994, Lewis 1997, Schmitt 1990 en Cervero & Pichardo Castro 

2000. 

2. Wij danken collega Pol Grymonprez voor zijn suggesties. 

3. Het memoriseringsproces m.b.t. het minder frequente werkwoord “yacer” kan ondersteund worden 

door de woordspeling “yacer / Yasser Arafat”. Wie “carrera” minder makkelijk onthoudt, kan een steuntje 

vinden in de associatie met José Carreras. 

xi

PV_2004.book Page xii Wednesday, September 29, 2004 8:21 AM 

– “jij bent het voorbeeld”: het is zeer efficiënt zinnen te vormen die rechtstreeks 

betrekking hebben op je privé-leven of op bijzondere ervaringen. B.v. Algunos estudiantes 

vendrán a pedirme limosna en junio. 

– een hele reeks traditionele spelletjes zoals domino, bingo, kruiswoordraadsels, 

“smurfen” en woordkettingen 1 . 

Wat ook kan helpen — maar dit is afhankelijk van ieders visueel geheugen — is het 

toevoegen van visuele ondersteuning (afbeeldingen, tekeningen, grafieken, associogrammen, 

...) 

Elke student moet de leermethode zoeken die hem/haar het best past, maar een docent 

kan daarbij helpen. Daartoe is het nuttig de studenten regelmatig met de verschillende 

mogelijkheden te confronteren. Maar alvorens dit te doen, is het niet slecht dat ieder 

eens voor zichzelf uitmaakt wat de sterke punten zijn van zijn eigen “leerstijl en leermethodes”, 

om vervolgens de leermethode hieraan aan te passen: een leermethode of -stijl 

kan cognitief-abstract, communicatief-coöperatief, of eerder visueel, auditief, kinesthetisch, 

multisensorieel, praktijkgericht, etc. zijn. 

1.4 Vertaling 

De vertaling is zo kort en zo eenvoudig mogelijk gehouden. Het is algemeen geweten 

dat, enerzijds, bij het aanleren van een vreemde taal, het assimileren van de centrale 

betekenissen voorrang geniet op het aanleren van perifere en figuurlijke betekenissen 

en, anderzijds, dat er een automatische overdracht plaatsvindt van semantische informatie 

uit de moedertaal 2 . De volwassen student heeft bovendien het voordeel dat hij 

reeds vertrouwd is met (bijna alle) concepten. Vervolgens kan hij de betekenisgrenzen 

van het woord in de vreemde taal gradueel gaan bepalen. 

De kennis van en de vergelijking met andere talen kan ook van groot nut zijn bij het 

aanleren en onthouden van nieuwe woorden: b.v. trésor – tesoro, avería – averij. 

1.5 Herhaling 

Welke je leersituatie ook is, het zou een illusie zijn te denken dat je een taal kan leren 

zonder volgehouden inspanning. Als je bedenkt dat je in je moedertaal wellicht tien 

keer zoveel woorden kent en er minstens vijf keer zoveel ook zelf gebruikt, dan besef 

je dat de kennis van een vreemde taal niet anders dan lacunair kan zijn. Je boekt geen 

vooruitgang zonder een permanent en alomvattend contact met de taal. Zelfs in deze 

1. “Smurfen”: zinnen vormen, het werkwoord vervangen door “smurfen” en aan anderen vragen het (juiste) 

werkwoord te raden. 

“Woordkettingen”: associaties zoals aeropuerto “luchthaven” > avión “vliegtuig” > maleta “koffer” > vacaciones 

“vakantie” > playa “strand”. 

2. Zie, o.a., Schmitt 1990: 124. 

xii

PV_2004.book Page xiii Wednesday, September 29, 2004 8:21 AM 

omstandigheden, loop je nog steeds het risico om tot 80% van de informatie binnen de 

24 uur te verliezen. Om een overgang van het korte-termijn- naar het lange-termijngeheugen 

te bewerkstelligen, dienen er voortdurend betekenisvolle associaties gemaakt 

te worden (zie p. xi). Deze constante oefening veronderstelt een sterke motivatie en 

een zekere volharding, aangezien het niet enkel van belang is in welke mate de 

gebruiker zich receptief opstelt t.a.v. het woord, maar ook — en bovenal — de mate 

waarin hij het actief gebruikt in een verscheidenheid aan contexten. 

1.6 Contextualisering 

Ook al biedt de basiswoordenschatlijst een zeker aanknopingspunt, de echte kennisuitbreiding 

kan pas plaatsvinden in confrontatie met nieuw authentiek tekstueel en audiovisueel 

materiaal. 

In het boek hebben we geprobeerd de documentatie d.m.v. voorbeelden niet nodeloos 

uit te breiden, aangezien het in de eerste plaats een leerinstrument is om vertrouwd te 

raken met de woordenschat en de semantische netwerken waarin deze woorden functioneren. 

In de woordenschatlijst dienen de voorbeelden enkel als hulpmiddel bij het 

memoriseren van de meest courante gebruiken. In de oefenmodule van de CD, daarentegen, 

heeft de gebruiker de mogelijkheid te oefenen en de woordenschat in te studeren 

a.d.h.v. oefeningen met een grote variëteit aan contexten. 

De contextualisering in de oefenmodule is van kapitaal belang om vooruitgang te 

boeken: de betekenis van nieuwe woorden — die niet tot de basiswoordenschat 

behoren — kan zonder problemen afgeleid worden uit de context. 

Naarmate het leerproces vordert dankzij goede contextualisering, zal je steeds beter 

kunnen “raden” en zal je je beter thuis gaan voelen in het Spaans. Het “vangnet” van de 

verworven woordenschat zal telkens hechter en dichter worden, en de “gaten” die nog 

gestopt moeten worden steeds minder belangrijk. 

1.7 Ritme 

Het aanleren van de basiswoordenschat van een taal is voor iedereen een hele klus. De 

gebruiker zal zich een haalbaar leerritme moeten opleggen, in functie van het doel dat 

hij zich stelt. Vandaar dat deze woordenschatlijst zo is opgesteld dat — in het kader van 

begeleide zelfstudie — een grote keuzemogelijkheid aan leeropties wordt aangeboden. 

Bij het aanleren van een nieuwe taal kan je zover gaan als je wil, op voorwaarde dat de 

basis degelijk is. Ook wie geen vertaler, tolk of romanist wordt, heeft behoefte aan een 

goede uitvalsbasis. Deze bestaat uit inzicht in de grammatica en uit een systematisch 

opgebouwde woordenschat, die voldoende ruim en polyvalent moet zijn om de centrale 

domeinen van het moderne cultuurleven te ontsluiten in zijn individuele en sociale 

dimensie. 

xiii

PV_2004.book Page xiv Wednesday, September 29, 2004 8:21 AM 

Afhankelijk van het type opleiding zullen ritme en omvang (thema’s, subthema’s, productief/receptief, 

...) van de woordenschatstudie verschillen. PortaVoces biedt een kader 

waarin de keuzes makkelijk kunnen aangepast worden aan de situatie en de leerdoelstellingen. 

xiv

PV_2004.book Page xv Wednesday, September 29, 2004 8:21 AM 

2. Methodologische basis 

De woordselectie bepaalt de waarde van een studielexicon. Om de keuze zo verantwoord 

mogelijk te maken, is systematisch gebruik gemaakt van de beschikbare frequentiegegevens. 

Deze gegevens zijn getoetst aan verschillende criteria m.b.t. representativiteit 

(2.1) en vertrouwdheid (2.2), om tot de databank te komen die aan de basis ligt van 

PortaVoces (2.3). 

2.1 Criteria inzake representativiteit 

Om te beginnen is er rekening gehouden met de woordenschat van bestaande woordenlijsten 

en van recente handboeken. Onderlinge vergelijking van bestaand studiemateriaal 

heeft geleid tot een eerste lijst. Deze werd vervolgens getoetst aan de frequentielijsten 

van García Hoz (1953), Juilland (1964), Mighetto (1983) en De Kock (1991). 

Exhaustieve vergelijkende computerlijsten vormen het betrouwbaarste hulpmiddel voor 

de afbakening van de eerste twee niveaus: naast de relatieve frequentie is de spreiding 

over verschillende genres doorslaggevend; de geraadpleegde corpora bevatten zowel 

journalistieke teksten als essays, proza en toneel. De combinatie van verscheidene 

frequentielijsten laat toe met zekerheid te bepalen wat tot de basiswoordenschat 

behoort. Zo kan men de breuklijnen bepalen: de zeer frequente woorden worden opgenomen 

in niveau I, de middelmatig gebruikte in niveau II en de zeldzame woorden 

worden geweerd. 

2.2 Criteria inzake vertrouwdheid 

Levend taalgebruik is per definitie variabel en fluctuerend. Dit betekent dat de loutere 

toepassing van kwantitatieve criteria niet voldoet om de verdeling en spreiding weer te 

geven. Ook bij zeer uitgebreide corpora, van zowel gesproken als geschreven Spaans, 

daalt de betrouwbaarheid qua representativiteit naarmate men zich verwijdert van de 

kern van de zeer frequente woorden. De toevalsfactor speelt vooral in de marges: in 

functie van milieu, genre, plaats, tijd en type spreker/schrijver treden frequentieschommelingen 

op die moeilijk te controleren zijn. De garanties voor representativiteit zijn 

het kleinst voor de concrete woorden. Deze vallen het gemakkelijkst tussen de plooien 

van de kwantificering (om redenen waarop hier niet kan ingegaan worden). Hier speelt 

het vertrouwdheidscriterium een corrigerende rol: heel wat concrete woorden horen 

thuis in niveau I of II, ook al komen zij slechts sporadisch voor in tellingen, op voorwaarde 

dat zij zeer hoog, respectievelijk hoog, scoren in de spontane beoordeling door 

xv

PV_2004.book Page xvi Wednesday, September 29, 2004 8:21 AM 

moedertaalsprekers en Spanje-kenners. De beslissing werd niet overgelaten aan een 

enkeling en ook niet alleen aan Spanjaarden, want zelfs de moedertaalspreker die 

getraind is in de taalstudie heeft de grootste moeite om de gemeenschappelijke noemer 

te vatten van het dagelijkse taalgebruik dat de ruime taalgemeenschap bindt. Dit 

verklaart waarom er steeds, ten aanzien van om het even welke lijst, uiteenlopende 

meningen zullen bestaan over de noodzaak om een bepaald woord al dan niet op te 

nemen. 

Dat laatste is net wat dit boek nastreeft: een neerslag te bieden van het huidige courante 

taalgebruik in zijn binnenste kern (niveau I) en in de kring errond (niveau II), zonder te 

vervallen in regionale, sociale of particuliere gewoonten, interesses en specialisaties. 

2.3 Databank van PortaVoces 

De databank van PortaVoces is inzetbaar in het kader van begeleide zelfstudie. Dit betekent 

dat de gebruiker, al dan niet begeleid door een docent, zelf zijn leermethode kan 

bepalen. Inderdaad, het lexicon is ingedeeld in thema’s, subthema’s, niveaus en tenslotte 

in fiches. Deze kunnen uit één lexicale eenheid bestaan, maar meestal zijn het er 

meerdere, die tot de zelfde woordfamilie horen. Binnen de macrostructuur kiest de 

gebruiker de thema’s en subthema’s en bepaalt hij de modaliteit (productief/receptief). 

Binnen de microstructuur kan hij per fiche bepalen welke lexicale eenheden hij wil 

instuderen op basis van het objectief dat hij zich stelt. Bij het vastleggen van zijn prioriteiten, 

zal hij het aantal fases en de volgorde waarin ze zullen worden doorlopen 

kunnen aanpassen aan de tijd waarover hij beschikt. 

Het materiaal aangeboden in PortaVoces is als volgt verdeeld: 

totaal niveau 1 niveau 2 

fiches 7702 1/3 2/3 

voorbeelden 2415 1049 1366 

collocaties, samenstellingen, uitdrukkingen 1357 355 1002 

oefeningen (alleen op CD) 11104 4831 6273 

De samenstelling, omvang en flexibiliteit van PortaVoces biedt een waaier aan mogelijkheden 

zonder dat de gebruiker — de beginner evenmin als de gevorderde — ooit de 

controle over zijn activiteiten verliest. 

xvi

PV_2004.book Page xvii Wednesday, September 29, 2004 8:21 AM 

3. Structuur van de woordenlijst 

Bij het opstellen en structureren van het lexicon hebben de principes uit deel 1 (Leermethodes, 

zie p. viii) ons ertoe gebracht om het lexicon te ordenen volgens thema’s, 

niveaus, woordfamilies en het zo voor te stellen dat de vertalingen en het woordgebruik 

op een beknopte manier worden weergegeven. 

3.1 Thema’s 

Er is gestreefd naar een graduele en radiale ontvouwing van begrippen uit de gangbare 

begrippenkaders van ons westers denken. De thema’s zijn onderverdeeld in drie grote 

domeinen: 

(1) concrete begrippen 

(2) algemene begrippen 

(3) en communicatieve functies 

Deze driedeling is geënt op het stramien dat op vraag van de Raad van Europa uitgewerkt 

is voor de talen van de Europese Gemeenschap (Un nivel umbral, 1979). 

De eerste groep (concrete begrippen) behelst een dertiental centrale interessesferen 

van de hedendaagse westerse cultuur. Alle aandacht gaat naar het benoemen van de 

elementen uit de concrete leefwereld. Dit deel van de woordenschat is het meest klassieke 

en het meest omvangrijke. Het komt voorop omdat het grotendeels concrete 

woorden bevat die zich gemakkelijk laten assimileren en het nodige houvast bieden bij 

het binnentreden in een Spaans referentiekader. Noch in de waaier van thema's noch in 

de uitdieping ervan wordt hier exhaustiviteit nagestreefd. Wat vanuit pedagogisch 

oogpunt vooropstaat, is de opname van de meest frequente gebruikswoorden. Voor de 

verdere uitdieping van specifieke thema's moet men zich wenden tot woordenboeken, 

glossaria of terminologische lijsten. 

Het tweede deel (algemene begrippen) is gewijd aan de begrippen die nodig zijn om 

de in deel 1 aangebrachte elementen in logische en andere verbanden te plaatsen en ze 

tot voorwerp te maken van analyse, redenering en evaluatie. Het gaat van de psychologie 

van de mens, over begrippen als het zijn en het niet-zijn, tijd en ruimte, kwantiteit en 

kwaliteit, tot een reeks relationele begrippen. Al deze abstracte begrippen laten ondermeer 

een vlotte benadering toe van de betekenisstructuur van hedendaagse teksten, 

zowel literaire als andere (ondermeer uit de geschreven en gesproken pers). 

De vaardigheid om te benoemen en om verbanden te leggen in de vreemde taal betekent 

echter nog niet het eindpunt op de weg naar een vlotte mondelinge communicatie. Het 

derde, laatste en kleinste luik is dan ook gewijd aan de communicatieve functies en 

xvii

PV_2004.book Page xviii Wednesday, September 29, 2004 8:21 AM 

beantwoordt zo aan de noodzaak om al van bij het begin een overzicht te krijgen van de 

meest frequente formules die je in de dagelijkse communicatie nodig hebt: het vragen of 

geven van informatie, het verwoorden van standpunten en gemoedstoestanden met 

betrekking tot anderen, het overtuigen van de andere(n), en daarbij aansluitend de 

formules die je toelaten om in je sociale contacten het gewenste effect te bekomen. 

3.2 Niveaus en woordfamilies 

Alle onderdelen van dit lexicon zijn daarnaast nog eens geordend volgens een dubbel 

criterium, nl. het niveau en de “familiebanden”. Op gekleurde achtergrond komen eerst 

de woorden en uitdrukkingen die tot niveau I behoren. Daarop volgt een reeks 

thematisch verwante woorden en uitdrukkingen van niveau II. Beide reeksen variëren 

in omvang naargelang het onderwerp en in functie van de gebruiksfrequentie en het 

vertrouwdheidscriterium. 

Voor zover er een betekenisverband bestaat, worden formeel verwante woorden 

samengehouden. Dit brengt mee dat sommige woorden en uitdrukkingen van niveau II, 

zonder gekleurde achtergrond, ingelast zijn bij de woorden van niveau I waar zij bijhoren. 

Hierdoor wordt het formeel verband gevisualiseerd en komt men, op de twee niveaus, 

automatisch in aanraking met méér lexicale context dan wat vanuit een strikt lineaire 

(schoolse) opstelling “nodig” is. Fixatie in het lange-termijngeheugen wordt hierdoor 

gestimuleerd. 

3.3 Gebruik 

Om te voorkomen dat de gebruiker zich beperkt tot het memoriseren van geïsoleerde 

woorden en dat hij het lexicon zou scheiden van de andere taalcomponenten, zijn de 

thematische lijsten opgevat als een algemene module voor de eerste fase van het leerproces. 

Naast de onontbeerlijke indicaties m.b.t. woordcategorieën, vormen en 

constructies (i), kan evenmin informatie over veelvoorkomende collocaties (ii) en 

bepaalde beperkingen in woordgebruik (iii) ontbreken. 

(i) 

Grammaticale informatie 

De grammaticale informatie zit systematisch vervat in de vormgeving. De woordcategorie 

— werkwoord, zelfstandig naamwoord, bijvoeglijk naamwoord, bijwoord, etc. — 

is meestal rechtstreeks afleidbaar uit vorm en vertaling. Is dit niet het geval, dan wordt 

de woordsoort gesignaleerd door middel van een afkorting (zie p. xxi). 

Normaal gezien geeft het bepaald lidwoord de categorie en het geslacht aan van het 

zelfstandig naamwoord; de speciale gevallen waar het mannelijk lidwoord gebruikt wordt 

voor de beklemtoonde '(h)a' van vrouwelijke substantieven in het enkelvoud, zijn aange- 

xviii

PV_2004.book Page xix Wednesday, September 29, 2004 8:21 AM 

geven met [f.]; onregelmatige meervoudsvormen worden gesignaleerd met de afkorting 

[pl.]. 

Van de bijvoeglijke naamwoorden wordt naast de mannelijke vorm van het enkelvoud 

ook de vrouwelijke vorm opgegeven als die verschillend is. Ook van zelfstandige 

naamwoorden wordt de vrouwelijke vorm vermeld indien het benamingen van mensen 

in hun functie betreft; hiermee wordt recht gedaan aan de tendens van het Spaans om 

waar mogelijk een vrouwelijke vorm te gebruiken om naar een vrouw te verwijzen. 

De woordsoort die het meeste grammaticale informatie behoeft is het werkwoord. 

Naast de infinitief wordt het hele vervoegingsprofiel opgeroepen indien dit niet over 

de hele lijn ‘regelmatig’ is. De morfologische kenmerken die in aanmerking worden 

genomen komen neer op bepaalde stamklinker- of medeklinkerwijzigingen. In plaats van 

een ‘model’-werkwoord op te geven (bijvoorbeeld: pensar, conducir, ...) is zoveel mogelijk 

geopteerd voor het isoleren van de alternantie(s) die van toepassing is (zijn) en ze aan 

te geven met de courante codes, zoals ie en zc/j. Dit is gemakkelijker vast te leggen in het 

geheugen. Grotere onregelmatigheden worden vanzelfsprekend voluit vermeld. Voor 

het geschreven beeld heeft de student er alle belang bij ook zo'n visuele hint mee te 

krijgen voor de aanpassingen van de schrijfwijze, daar de fonetische beregeling van de 

schrijfwijze in de eerste leerperiode nog niet automatisch toegepast wordt; het duurt 

wat vooraleer de alternaties c/qu (explicar), c/z (vencer), z/c (realizar), g/j (coger) en g/gu 

(negar), gu/gü (averiguar) als een gemak ervaren worden. 

De infinitiefvorm staat wel voor de hele vervoeging, maar vanuit didactisch oogpunt is 

het van vitaal belang er meteen de nodige paradigmatische en syntagmatische 

kenmerken aan vast te knopen. Voor dit laatste zou men zeer ver kunnen gaan en 

denken aan de uitbouw van een valentielijst om de constructiemogelijkheden van de 

werkwoorden te beschrijven. Voor beginners volstaat het evenwel het vaste voorzetselvoorwerp 

te vermelden. De complementstructuur wordt zoveel mogelijk weergegeven 

met de hoofdletters X en Y. Dit is ten eerste economischer, als men bedenkt 

hoeveel langer het boek zou worden als men overal X en en Y zou vervangen door 

— waarschijnlijk leukere — voorbeeldjes van complementen. Het voornaamste argument 

is echter van psycholinguïstische aard: enerzijds vergemakkelijkt het systematische 

gebruik van deze korte paradigmatische symbolen het memoriseren en anderzijds 

versnelt het ook de stap naar de correcte (re)productie. Ook het type onderschikking 

wordt aangegeven, met opgave van de modus-keuze (indicatief en/of subjunctief) als 

het geen infinitiefzin betreft. 

Voor alle duidelijkheid: de grammaticale categorieën van de lidwoorden, zelfstandige 

naamwoorden, telwoorden, etc., passen niet in dit geheel aangezien zij behoren tot het 

specifieke domein van de grammatica. 

(ii) 

Collocaties, uitdrukkingen, voorbeelden en oefeningen 

Ook courante geëigende zegswijzen en typische constructies of associaties (“colocaciones”) 

werden aan het lexicon toegevoegd. De voorbeelden zijn bewust eenvoudig 

gehouden omdat zij een hulpmiddel moeten vormen voor de studie en een effectieve 

kennisuitbreiding moeten bewerkstelligen. Te moeilijke voorbeelden, een vrij courant 

euvel in dit soort studiemateriaal, zetten een rem op de inzichtelijkheid en bemoeilijken 

xix

PV_2004.book Page xx Wednesday, September 29, 2004 8:21 AM 

de studie. Vanuit dezelfde optiek zijn voorbeelden achterwege gelaten overal waar de 

omzetting uit het Nederlands geen probleem pleegt op te leveren voor de student. 

Vaak volstaat het voor de duidelijkheid aan te geven of een woord letterlijk dan wel 

figuurlijk te nemen is, zonder in te gaan op verdere semantische onderscheiden en 

discussies. De illustraties hangen vast aan het woord dat als het meest pregnante 

beschouwd wordt. De differentiatie tussen niveau I en niveau II is systematisch doorgetrokken 

naar de uitdrukkingen en de voorbeelden. Onder niveau I staan weinig uitdrukkingen, 

maar wel vrij veel voorbeelden. Onder niveau II, integendeel, staan meer 

uitdrukkingen en proportioneel minder voorbeelden. 

(iii) 

Situationele informatie 

In de Europese context dringt de keuze van de norm van het Spaans van Spanje zich 

op. Binnen het bestek van dit leerinstrument is het niet mogelijk, en ook niet wenselijk, 

om de verscheidenheid van de Spaanssprekende wereld aan bod te laten komen. 

Latijns-Amerikaanse woorden en uitdrukkingen zijn slechts opgenomen voor zover zij 

ook tot de Europese basiswoordenschat behoren. Gaat het om een variant op een 

Spaans woord, dan wordt de Amerikaanse herkomst expliciet vermeld (bijvoorbeeld: 

lindo). 

In welbepaalde gevallen is het nuttig te verwijzen naar een gebruiksbeperking. Deze 

wordt meestal aangegeven met een verwijzing naar het taalregister of toepassingsdomein: 

bepalingen als populair, familiair, literair en etiketten als politiek, juridisch, militair zijn 

voldoende suggestief voor het leerproces. 

3.3 Vertaling 

De vertaling is zo kort en zo eenvoudig mogelijk gehouden: geen opsomming van 

verscheidene equivalenten, pseudo- of quasi-synoniemen waar één Nederlandse term 

in grote lijnen dezelfde gebruiksmogelijkheden biedt. Hier moet de student putten uit 

zijn moedertaalkennis. De opname van verschillende vertalingen wijst op semantische 

verscheidenheid. Het kan gaan om nuances of gradaties die in het Nederlands in 

verschillende woorden uitgedrukt worden (bijvoorbeeld: (ver)zucht(ing)). Bij werkwoorden 

kan het gaan om aspectuele verschillen (destacar, bijvoorbeeld, is zowel 

“uitkomen, opvallen” als “doen uitkomen, doen opvallen”). 

Als voor een bepaald woord een veelvoud aan betekenisinhouden weerhouden dienen 

te worden, dan brengt dat met zich mee dat het woord in meer dan één rubriek thuishoort. 

Duidelijk polyvalente woorden, vaak werkwoorden, zijn dan ook in meerdere 

rubrieken terug te vinden. Deze gewilde redundantie onderscheidt dit boek van de 

meeste andere in zijn soort. Het grotere aantal contexten leidt tot een genuanceerd 

beeld van het gebruik. De (h)erkenning van de polysemie komt ook het verwervingsproces 

ten goede. 

xx

PV_2004.book Page xxi Wednesday, September 29, 2004 8:21 AM 

Overzichtelijkheid en uniformiteit in de presentatie vormen enkele van de grote streefdoelen 

van deze woordenschat. Waar bijvoorbeeld een antonymie-relatie tussen twee 

termen in de twee talen samenvalt met de aan- of afwezigheid van een voorvoegsel, is 

het vanzelfsprekend aangewezen dat verband heel compact aan te geven (bijvoorbeeld: 

“(im)paciente - (on)geduldig”)). 

3.4 Afkortingen 

De volgende afkortingen worden systematisch gebruikt: 

abrev. abreviatura afkorting 

adj. adjetivo bijvoeglijk naamwoord 

adv. adverbio bijwoord 

alg. general algemeen 

Am. americano Amerikaans 

bvb. por ejemplo bijvoorbeeld 

comp. compuesto samenstelling 

cons. construcción constructie 

def. defectivo defectief 

f. femenino vrouwelijk 

fam. familiar familiair 

fig. figurado figuurlijk 

-frec. menos frecuente minder frequent 

ger. gerundio gerundium 

iem. alguien iemand 

imp. imperativo imperatief 

impf. imperfecto onvoltooid verleden tijd 

ind. indicativo indicatief 

inf. infinitivo infinitief 

invar. invariable onveranderlijk 

i.v.m. relativo a in verband met 

jur. jurídico juridisch 

lett. literal letterlijk 

lit. literario literair 

m. masculino mannelijk 

mil. militar militair 

mv. plural meervoud 

muz. música muziek 

pej. peyorativo pejoratief 

pf. perfecto voltooid 

pl. plural meervoud 

plcpf. pluscuamperfecto voltooid verleden tijd 

pol. político politiek 

xxi

PV_2004.book Page xxii Wednesday, September 29, 2004 8:21 AM 

pop. popular populair 

pr. pretérito verleden 

prep. preposición voorzetsel 

pres. presente tegenwoordige tijd 

pron. pronombre voornaamwoord 

Sp. español Spaans 

sub. subordinada ondergeschikte zin 

subj. subjuntivo subjunctief 

+tr. transitivo overgankelijk 

-tr. intransitivo onovergankelijk 

volt.dlw. participio pasado voltooid deelwoord 

xxii

PV_2004.book Page xxiii Wednesday, September 29, 2004 8:21 AM 

4. Een woord opzoeken 

De woordenlijsten kunnen via verschillende toegangswegen geraadpleegd worden. Zo 

zijn er de alfabetische indexen en de thematische index. 

4.1 Alfabetische indexen 

Over het algemeen worden enkel de basisvormen in de alfabetische indexen weerhouden: 

de infinitief van het werkwoord, de enkelvoudige vorm van het zelfstandig 

naamwoord, de mannelijke enkelvoudige vorm van het bijvoeglijk naamwoord en van 

het zelfstandig naamwoord indien de vrouwelijke vorm slechts kleine vormelijke 

verschillen vertoont. De index bevat echter geen functionele woordjes, afkortingen, 

opmerkingen, vervoegde werkwoordsvormen noch andere specifieke syntactische of 

morfologische constructies. 

Zowel voor de brontaal als voor de doeltaal is er een alfabetische index voorzien. 

De indexen zijn opgesteld volgens volgende principes: 

– Van zelfstandige naamwoorden is alleen de enkelvoudige vorm opgenomen. 

– Zowel van zelfstandige naamwoorden als van bijvoeglijke naamwoorden zijn in principe 

enkel de mannelijke vormen opgenomen; alleen wanneer er grote vormelijke 

verschillen optreden zullen beide vormen te vinden zijn in de index, bijvoorbeeld 

broer-zus, oom-tante, enerno-nuera, toro-vaca. 

– Bijwoorden eindigend op -mente (afgeleid van adjectieven) worden normalerwijze 

niet vermeld in de index, op enkele uitzonderingen na: aproximadamente, atentamente, 

igualmente, ... aangezien deze varianten reeds enige lexicale autonomie 

verworven hebben. 

– Van werkwoorden die zowel een pronominale als niet-pronominale variant kennen is 

enkel de niet-pronominale vorm opgenomen (wanneer het betekenisverschil miniem 

is). Zij verschijnen meestal met hun pronominale vorm onder één ingang in de woordenlijsten. 

Enkele uitzonderingen: antojarse, desentenderse, ... Deze werkwoorden 

kennen enkel de pronominale vormvariant. 

– De indexingang van werkwoorden die vaak voorkomen in uitdrukkingen (hacer, tener, 

ir, ser, estar, llevar, dar, ... in het Spaans; zijn, gaan, doen, maken, hebben, worden, ... in het 

Nederlands) zal enkel leiden naar hun hoofdbetekenis (de ingang waarin hun eigen 

betekenis centraal staat); uitdrukkingen waarin deze werkwoorden voorkomen kan 

je terugvinden via het trefwoord (≠ werkwoord). 

xxiii

PV_2004.book Page xxiv Wednesday, September 29, 2004 8:21 AM 

– De voorbeelden of voorbeeldzinnen die in de Spaanse woordenlijsten toegevoegd 

zijn om het gebruik van het trefwoord te illustreren worden automatisch geweerd uit 

de indexen. Enkel de vertalingen van deze voorbeelden die (in het Nederlands) uit 

één woord bestaan zijn opgenomen in de index. Bijvoorbeeld: esmalte para uñas 

(voorbeeld bij esmalte) / nagellak → de Spaanse index bevat esmalte en uña; de 

Nederlandse index bevat nagellak. Voor meer info: zie paragraaf 4.1.c. 

4.2 De thematische index 

De thematische index geeft een overzicht van alle themaonderdelen van het boek. Ook 

via deze weg kan je dus een woord opzoeken en het in zijn thematische context 

plaatsen. 

4.3 Samenstellingen, uitdrukkingen, zegswijzen en voorbeelden 

De woordenschatlijst bevat niet alleen enkelvoudige ingangen, maar ook langere, 

samengestelde ingangen bestaande uit meer dan één woord. De samenstellingen, 

uitdrukkingen en zegswijzen vormen ofwel zelf een hoofdingang of zijn ondergeschikt 

aan een trefwoord. Dit laatste geval wordt typografisch aangeduid door een insprong 

onder/na het trefwoord. Voorbeelden worden steeds vermeld bij het trefwoord dat zij 

illustreren. 

De voorbeeldzinnen worden automatisch uit de alfabetische indexen geweerd. Samenstellingen, 

uitdrukkingen en zegswijzen kan je in de indexen terugvinden via hun samenstellende 

delen (trefwoorden). De indexen bevatten dus enkel elementen van lexicale 

aard. 

Om de eenvoud te bewaren hebben we niet geraakt aan de typografische voorstelling 

van de samengestelde ingangen. De onderliggende codering, daarentegen, onderscheidt 

vijf categorieën: 

– de samenstellingen: combinaties zoals fin de semana, el disco compacto, ...; 

– de bijwoordelijke en bijvoeglijke uitdrukkingen (con los brazos abiertos, de 

improviso; blanco como la pared, loco de remate), de samengestelde voorzetsels (en 

vez de) en voegwoorden (a fin de que); 

– de werkwoordelijke uitdrukkingen, zoals correr la cortina, hacérsele a alguien la 

boca agua, llevar la voz cantante, mover cielo en tierra, ...; 

– de zegswijzen: geijkte uitspraken zoals citaten, spreekwoorden, gezegdes, 

discursieve formules, etc. (b.v. dijo la sartén al cazo: quítate allá, que me tiznas, ...); 

– de voorbeelden: de zinnen die aangehaald worden bij wijze van illustratie van een 

bepaald woord of woordcombinatie. 

xxiv

PV_2004.book Page xxv Wednesday, September 29, 2004 8:21 AM 

Bibliografie 

AITCHINSON, J., 1987. Words in the minds, Oxford - New enork: Basil Blackwell. 

CERVERO, M.J. & F. PICHARDO CASTRO, 2000. Aprender en enseñar vocabulario. Madrid: 

Edelsa/Tandem. 

DE KOCK, J. et alii, 1991. Gramática española: enseñanza e investigación. Segunda parte: 

Textos., Tomo 1: 19 textos. Salamanca: Ediciones Universidad de Salamanca. 

DE VRIES-RUTTEN, A., TUNNISSEN, M., 1988. Palabra por palabra. Zeist: N.I.B. 

DICCIONARIO ESENCIAL SANTILLANA DE LA LENGUA ESPAÑOLA, 1991. Madrid: Santillana. 

DICCIONARIO PLANETA DE LA LENGUA ESPAÑOLA USUAL, 1982. Madrid: Planeta. 

ENCINAR, A., 1991. Palabras, palabras. Vocabulario temático. Madrid: Edelsa. 

FERNÁNDEZ CINTO, J., 1991. Actos de habla de la lengua española. Madrid: Edelsa/Edi-6. 

GARCÍA HOZ, V., 1953. Vocabulario usual, común en fundamental. Madrid: C.S.I.C. 

GARCÍA-PELAYO EN GROSS, R., TESTAS, J., 1986. Diccionario moderno francés español. Parijs: 

Larousse. 

GELABERT, M.J., MARTINELL, E., HERRERA, M., MARTINELL, F., 1988. Niveles umbral, intermedio 

en avanzado (repertorio de funciones comunicativas del español). Madrid: SGEL. 

HEUPEL, C., 1975. Vocabulario español. Groningen: Wolters-Noordhoff. 

JUILLAND, A., CHANG-RODRIGUEZ, E., 1964. Frequency Dictionary of Spanish Words. 

Londen/Den Haag/Parijs: Mouton. 

KIELHÖFER, B., 1994. “Wörter lernen, behalten und erinnern”. In: Neusprachliche Mitteilingen, 

Cuaderno 4, 211-220. 

LEWIS, M., 1997. Implementing the lexical approach, Hove: Language Teaching Publications. 

LORENZO, E., 1976. Ejercicios de vocabulario. Santander/Madrid: Universidad Internacional 

Menéndez Pelayo. 

MAKIN, D., KATTAN-IBARRA, J., 1989. Se escribe así (Schrijfvaardigheid Spaans). Amsterdam: 

Intertaal. 

MÁRQUEZ VILLEGAS, L., 1975. Vocabulario del español hablado. Madrid: SGEL. 

MIGHETTO, D., ROSENGREN, P., 1983. Prensa española 1977. Göteborg. 

MOLINER, M., 1983. Diccionario de uso del español. Madrid: Gredos. 

MOUTON, C., SCHUTTE, D., KLEINJAN, F., DE WIT, M., EURLINGS, M., 1985. ¡Cómo no! 

(Spaanse zegswijzen en uitdrukkingen). Culemborg: Educaboek. 

xxv

PV_2004.book Page xxvi Wednesday, September 29, 2004 8:21 AM 

MOUTON, C., SCHUTTE, D., KLEINJAN, F., DE WIT, M., EURLINGS, M., 1990. ¡Cómo que no! 

(Spaanse zegswijzen en uitdrukkingen). Culemborg: Educaboek. 

NAVARRO, J. M., NAVARRO RAMIL, A.J. (Nederlandse bewerking: F. G. Egas Repáraz & H. 

de Vries) 1992. Thematische woordenschat Spaans. Amsterdam/Antwerpen: Intertaal. 

SCHMITT, R., 1990. “The role of consciousness in second language learning”. In: Applied 

Linguistics 11, 129-158. 

SCHROTEN, J., 1989. Spaans/Nederlands Woordenboek. Muiderberg: D. Coutinho. 

SLAGTER, P.J., 1979. Un nivel umbral. Straatsburg: Raad van Europa/Consejo de Europa. 

SLAGTER, P.J., 1994. Van Dale Handwoordenboeken Spaans/Nederlands & Nederlands/Spaans. 

Utrecht/Antwerpen: Van Dale Lexicografie. 

TERAN, M.-C., 1987. Vocabulaire espagnol. Parijs: Bordas. 

VAN DEN BERG, J.J.P.G., 1992. Para conversar. Basisidioom gespreksvaardigheid Spaans. 

Groningen: Wolters-Noordhoff. 

VUYK-BOSDRIESZ, J.B., 1989. Wolters’ Ster Woordenboek Spaans-Nederlands/Nederlands- 

Spaans. Groningen: Wolters-Noordhoff. 

WOLTERS’ WOORDENBOEKEN, 1987. Wolters’ beeld-woordenboek (Spaans en Nederlands). 

Groningen: Wolters-Noordhoff.

PV_2004.book Page 1 Wednesday, September 29, 2004 8:21 AM 

I 

NOCIONES 

ESPECÍFICAS


5 El viaje y el desplazamiento: 

De reis en de verplaatsing 

5.0 El viaje y el desplazamiento en general: 

De reis en de verplaatsing in het algemeen 

el desplazamiento 

los gastos de desplazamiento 

de verplaatsing 

de verplaatsingskosten 

el viaje 

estar de viaje 

la agencia de viajes 

viajar 

el viajero / la viajera 

de reis 

op reis zijn 

het reisagentschap 

reizen 

de reiziger / reizigster 

trasladarse (a X) verhuizen (naar X) 

el traslado 

de verplaatsing 

de verhuizing 

el camino 

ponerse en camino 

indicar el camino 

caminar 

encaminar / encaminarse a X 

vais bien encaminados 

de weg, tocht 

de tocht aanvatten 

de weg wijzen 

gaan, wandelen, stappen 

op weg helpen, de weg wijzen / op weg 

gaan naar X, zich richten op X 

jullie zijn op de goede weg 

el paseo 

pasear 

de wandeling, rit, promenade 

wandelen 

5.1 Las vacaciones: De vakantie 

las vacaciones 

pasar las vacaciones en X 

irse de vacaciones 

estar de vacaciones 

de vakantie 

de vakantie in X doorbrengen 

met vakantie gaan 

op reis zijn 

el verano, el invierno, el otoño, la 

primavera 

en verano/invierno/otoño 

en (la) primavera 

el curso de verano 

el/la veraneante 

el veraneo 

ir de veraneo 

de zomer, winter, herfst, lente 

in de zomer/winter/herfst 

in de lente 

de zomercursus 

de vakantieganger 

de zomervakantie 

met (zomer)vakantie gaan 

veranear (en X) de zomervakantie doorbrengen (in X) 

veraniego/-a 

zomers 

la temporada 

la temporada de verano 

la temporada alta/media/baja 

het seizoen 

het zomerseizoen 

het hoog-/laag-/tussenseizoen 

5 DE REIS EN DE VERPLAATSING 107


la Navidad, Navidades 

en/por Navidades 

la Semana Santa 

en Semana Santa 

Kerstmis 

met Kerstmis, tijdens de kerstperiode 

de Goede Week 

de paasvakantie 

in de paasvakantie 

la excursión 

el/la turista 

el turismo 

turístico/-a 

de toerist 

het toerisme 

toeristisch, toeristenel 

grupo 

la gente 

de excursie, het uitstapje 

de groep 

het volk, de mensen 

disfrutar (de X) genieten (van X) 

visitar 

bezoeken 

la información 

de informatie, inlichting 

informarse (sobre/acerca de X) inlichtingen inwinnen (over X) 

el/la guía 

la guía 

guiar (í) 

el mapa 

el plano 

el plan 

entrar en X 

la entrada 

llegar (a X) (g/gu) 

la llegada 

salir (salgo, salga, sal, saldré) 

la salida 

de gids 

de leider / leidster 

de gids [boek] 

gidsen, begeleiden 

(be)sturen 

de (land/wegen)kaart 

de plattegrond 

het plan (de bedoeling) 

X binnenkomen, X binnenrijden 

het binnenrijden, binnenkomen, de intocht 

aankomen (te X), (X) bereiken 

binnenkomen [trein, schip] 

de aankomst 

vertrekken 

het vertrek 

de uitgang 

partir (para X) vertrekken (naar X) 

verdelen, splijten 

la partida 

het vertrek 

het partijtje, de partij 

la aventura 

el aventurero / la aventurera 

estar en X 

la estancia 

het avontuur 

de avonturier / avonturierster 

in X zijn, zich in X bevinden 

het verblijf 

108 5 EL VIAJE Y EL DESPLAZAMIENTO


la experiencia 

la expedición 

los preparativos 

el itinerario 

la gira 

de ervaring 

de expeditie 

de voorbereiding(en) 

de route, het reisplan 

de rondreis, tournee 

5.2 Los sitios: De plaatsen 

[véanse I.1.8 y I.13.3] 

5.3 El transporte público: Het openbaar vervoer 

transportar 

el transporte 

el transporte público 

el medio de transporte 

el pasajero / la pasajera 

el pasaje 

viajar en avión/tren/barco/autobús/ 

coche 

subir 

subir en ascensor 

subir X 

subir los impuestos 

subir una cuesta 

subir a X 

subir al tranvía 

suba usted 

la subida 

bajar 

bajar X 

bajar las maletas 

bajar de X 

bajar del coche 

la bajada 

descender (ie) 

hay que descender por esta cuesta 

transporteren, vervoeren 

het transport, vervoer 

het openbaar vervoer 

het transportmiddel 

de passagier 

de doortocht 

het vervoerticket 

het fragment, de passage 

met het vliegtuig/de trein/boot/bus/auto 

reizen 

stijgen, omhooggaan 

met de lift omhooggaan 

X opheffen, X naar boven doen, X 

verhogen 

X beklimmen 

de belastingen verhogen 

een helling oplopen 

in/op X stappen 

in de tram stappen 

stapt u maar in 

de bestijging, beklimming 

de verhoging 

afdalen, naar beneden gaan 

X naar beneden brengen, X verminderen 

X afdalen 

de koffers naar beneden brengen 

uit X stappen 

uit de auto stappen 

de afdaling 

afdalen 

afstammen 

wij moeten langs deze helling naar beneden 



desciende de una familia poderosa 

descender el río 

el descenso 

el avión 

el aparato 

el aeropuerto 

el vuelo 

con destino a X 

parar en X / parar X / pararse 

la parada 

la compañía aérea 

la puerta (de embarque) 

la lista de espera 

facturar el equipaje 

presentarse 

el retraso 

llevar retraso 

el tránsito 

los objetos perdidos 

prohibido 

el tren 

prohibido fumar 

el tren de mercancías 

el tren de cercanías 

la estación 

la estación de autobuses/metro 

acompañar/llevar a X a la estación 

voy a llevarlo a la estación 

hij stamt af van een invloedrijke familie 

stroomafwaarts varen 

de afdaling 

de daling, vermindering, teruggang 

het vliegtuig 

het toestel 

het vliegveld, de luchthaven 

de vlucht 

met bestemming X 

stoppen in X (trein, bus, auto) / X stilleggen, 

X doen stilstaan / stilstaan, stoppen 

de (bus)halte 

de vliegtuigmaatschappij, luchtvaartmaatschappij 

de poort (toegang tot het vliegtuig: the gate) 

de wachtlijst 

de bagage aangeven, inchecken 

zich aanmelden 

de vertraging 

vertraging hebben 

de doorvoer, transitzone 

de verloren voorwerpen 

ongeoorloofd, verboden, niet toegestaan 

verboden te roken 

de trein 

de goederentrein 

de forensentrein, trein naar de voorsteden, stoptrein 

het station 

het seizoen 

het bus-/metrostation 

X naar het station brengen 

ik breng hem naar het station 

el andén 

het perron 

la vía 

het spoor, de weg 

el tren está en la vía número 2 de trein staat op spoor 2 

desviar (í) 

afleiden, verleggen 

la desviación 

de omleiding, afwijking 



el desvío 

extraviar / extraviarse (í) 

obviar (í) 

cambiar 

cambiar de tren 

la correspondencia 

la dirección 

la distancia 

el horario 

informarse acerca de/sobre X 

ir a X / irse 

¡vamos! 

¡venga! / (ya) voy 

me voy 

marchar / marcharse 

venir de X (vengo, venga, vendré, ven, 

vine (ie/i)) 

rápido/-a / lento/-a (adj.) 

el rápido (n.) 

directo/-a (adj.) 

el directo (n.) 

¿hay un tren directo? 

indirecto/-a 

el ferrocarril 

el vagón 

el pasillo 

la red 

la red de carreteras 

la red ferroviaria 

red nacional de ferrocarriles españoles (la 

Renfe) 

el barco 

la barca 

embarcar / embarcarse para X (c/qu) 

de omleiding 

doen verdwalen / verdwalen 

verliezen, kwijtraken 

omzeilen 

veranderen, wisselen, overstappen 

overstappen 

de aansluiting 

de correspondentie 

de overeenkomst 

de richting 

de directie 

het adres 

de afstand 

de uurregeling 

inlichtingen inwinnen over X 

gaan naar X / weggaan, wegrijden, 

vertrekken 

kom, we gaan weg/kom! 

kom!, vooruit! / ik ga/kom al 

ik ga weg, ik ga er vandoor 

lopen, marcheren / weggaan, vertrekken 

komen van X 

snel / traag 

de sneltrein 

rechtstreeks 

de rechtstreekse trein 

is er een rechtstreekse treinverbinding? 

onrechtstreeks, omslachtig 

de spoorweg 

de wagon 

de gang 

het net 

het wegennet 

het spoorwegnet 

de Spaanse spoorwegen 

het schip 

de (roei)boot 

inschepen, verschepen, inladen / inschepen 

voor X 



el embarque 

desembarcar (c/qu) 

el desembarque 

el desembarcadero 

la embarcación 

el puerto 

entrar en un puerto 

el buque 

el buque de pasajeros/carga 

el capitán 

el comedor 

devolver (devuelto (ue)) 

el/la mar 

hacer un viaje por mar 

de matroos 

zee- 

de onderzeeër 

de zeeziekte 

zeeziek zijn 

zeeziek worden 

el marinero 

marítimo/-a 

el submarino 

el mareo 

estar mareado 

marearse 

el rumbo 

con rumbo (a) X 

con rumbo a Bruselas 

con rumbo a la montaña 

con rumbo nordeste 

el autobús / el autocar 

el coche 

el coche de alquiler 

el coche cama 

el coche restaurante/comedor 

¿me dejas tu coche? 

el/la automovilista 

el taxi 

el metro 

metropolitano/-a (adj.) 

el metropolitano (n.) 

el tranvía 

a todo correr 

darse prisa 

alcanzar el autobús/el tren/... 

de inscheping 

ontschepen, uitladen 

de ontscheping 

de steiger, aanlegplaats 

het vaartuig, schip 

de haven 

de haven binnenlopen 

het schip 

het passagiers/vrachtschip 

de kapitein 

de eetzaal 

overgeven, braken 

teruggeven 

de zee 

een zeereis maken 

de richting 

naar X, richting X 

richting Brussel 

naar de bergen 

in noordoostelijke richting 

de autobus / de autocar 

de auto 

de huurauto 

de slaapwagon 

de restauratiewagon 

kan ik je auto lenen? 

de automobilist 

de taxi 

de metro 

van de metropool 

van het moederland 

de metro 

de tram 

ijlings 

zich haasten 

de bus/trein/... halen 



perder el autobús/el tren/... 

la fila 

hacer cola 

esperar X, aguardar X 

esperar el autobús 

de bus/trein/... missen 

de rij 

in de rij staan 

wachten op X 

wachten op de bus 

partir (para X) vertrekken (naar X) 

verdelen, splijten 

partir por la mitad 

la partida 

ir en X [X = medio de transporte] 

voy en coche 

ir (a X) / irse (de X) 

la ida 

voy a España 

voy a casa 

¡vamos! 

¡venga! / (ya) voy 

me voy 

me voy de aquí 

halveren 

het vertrek 

de partij, het partijtje 

gaan met X 

ik ga met de wagen 

(naar X) gaan / weggaan, vertrekken (van/ 

uit X) 

ik ga naar Spanje 

ik ga naar huis 

kom, we gaan weg/kom! 

kom! / ik kom/ga al 

ik ga weg, ik vertrek 

ik ga hier weg 

de heenreis, het gaan 

volver (de X) (vuelto (ue)) terugkeren (uit X) 

la vuelta 

de terugreis 

de ommezijde 

de ronde, draai 

un billete de ida y vuelta 

de vuelta de viaje 

een retourticket 

terug van reis 

regresar 

el regreso, el retorno 

venir (de/a X) (vengo, venga, vendré, 

ven, vine (ie/i)) 

¡ven acá! 

la venida 

aéreo/-a 

luchtel 

tráfico aéreo 

el puente aéreo 

land- 

terrestre 

la nave 

navegar (g/gu) 

la navegación 

el crucero 

el petrolero 

terugkeren 

de terugkeer 

komen (van/naar X) 

kom hier! 

de (terug)komst 

het luchtverkeer 

de luchtbrug 

het schip 

varen 

de scheepvaart 

de cruise 

de kruiser 

de tanker 



hacer agua 

dar un bandazo 

el naufragio 

el náufrago / la náufraga 

naufragar (g/gu) 

el polizón 

la señal de alarma 

el faro 

la cubierta 

el bote salvavidas 

la lancha motora 

la proa / la popa 

el casco 

el ancla (f.) 

levar anclas 

zarpar 

el timón 

el timonel 

el camarote 

vomitar 

agitado/-a 

el mar está agitado 

el nudo 

ir a X nudos por hora 

la barandilla 

la borda 

tirar/echar X por la borda 

el bordo 

subir a bordo 

a bordo 

el tra(n)sbordo 

hacer tra(n)sbordo 

water maken, lekken 

een zinkend schip zijn [fig.] 

slagzij maken 

de schipbreuk 

de schipbreukeling 

schipbreuk lijden 

de verstekeling 

het noodsignaal 

de vuurtoren 

de koplamp 

het dek 

de kaft 

de reddingsboot 

de motorboot 

de boeg, voorsteven / de achtersteven 

de romp 

de helm 

de bebouwde kom 

het anker 

het anker lichten 

het anker lichten 

het roer 

de stuurman 

de hut 

overgeven 

woelig 

opgewonden 

de zee is woelig 

de knoop 

X knopen lopen 

de reling, leuning 

de reling 

X overboord gooien 

de zijkant, boord [schip] 

aan boord gaan 

aan boord 

het overstappen 

overstappen 



el tablón/tablero informativo, el tablón 

de anuncios 

het mededelingenbord, aanplakbord 

hacer escala en X 

amarrar 

babor / estribor 

arrastrar 

X aandoen, een tussenlanding maken in X 

[X = haven, vlieghaven] 

aanmeren 

vastmaken 

bakboord / stuurboord 

(mee)slepen, sjouwen 

arrimar (a X) plaatsen (tegen X) 

el astillero (naval) 

el muelle 

aterrizar (z/c) 

el aterrizaje 

el aterrizaje forzoso 

la pista de aterrizaje 

de (scheeps)werf 

de kade, pier, aanlegplaats 

het laadperron 

de springveer 

landen 

de landing 

de noodlanding 

de landingsbaan 

despegar (g/gu) 

el despegue 

la pista de despegue 

la tripulación 

la aviación 

el ala (f.) 

la visibilidad 

el piloto / la mujer piloto 

el helicóptero 

el hangar 

el viento adverso/en contra 

el viento a favor 

el túnel 

la litera 

el freno 

el freno de alarma/emergencia 

tirar del freno de emergencia 

la taquilla, la ventanilla 

opstijgen 

losmaken 

het opstijgen 

de startbaan 

de bemanning 

de luchtvaart 

de vleugel 

de zichtbaarheid 

de piloot 

de helikopter 

de hangar 

de tegenwind 

de wind in de rug 

de tunnel 

de couchette, kooi 

het stapelbed 

de rem 

de noodrem 

aan de noodrem trekken 

het loket 



el taquillero / la taquillera 

de loketbediende 

enlazar (con X) (z/c) aansluiten (met X) 

el enlace (con X) de aansluiting (met X) 

tener enlace (con X) aansluiting hebben (met X) 

el carril 

llevarse X 

¡llévatelo! 

el compartim(i)ento 

el/la maquinista 

el revisor / la revisora 

dar una señal 

el tren 

dar la señal de partida/salida 

¡al tren!, ¡suba(n)! 

el Talgo 

el tren de Alta Velocidad Española (el 

AVE) 

estar de bote en bote 

el funicular, el teleférico 

el paso a nivel 

de rail 

de rijstrook, rijbaan 

X meenemen 

neem het maar mee! 

het compartiment, de coupé 

de machinist 

de treinconducteur / treinconductrice 

een sein/een teken geven 

het vertreksein geven 

de trein 

instappen! 

de Talgo (typische Spaanse luxe 

"snel"trein) 

de Supersnelle trein (de S.S.T.) 

stampvol zitten 

de kabelbaan 

de overweg, spoorwegovergang 

5.4 El transporte privado, el tráfico: Het privé-transport, het verkeer 

el transporte 

a pie 

el paso 

el transporte privado 

se prohíbe el paso 

de paso 

ir al paso 

a cada paso 

estar de paso 

(la estación está) a dos pasos 

salirle a alguien al paso 

cortar el paso a X 

dar paso a X 

salir del paso 

het transport, vervoer 

het privé-transport 

te voet 

de stap 

de doorgang, toegang 

verboden toegang 

terloops 

stapvoets rijden 

herhaaldelijk 

op doorreis zijn 

(het station ligt) hier vlakbij 

iemand tegemoet lopen 

X de pas afsnijden, X de doorgang belemmeren 

X doorlaten 

zich eruit weten te redden 



pasar 

pasar por X 

¡pase! 

pasar a X 

la pasarela 

andar (anduve) 

fuimos andando 

andar despacio 

andar tras X 

el andar 

rodear (de X) 

el mundo que le rodea 

el rodeo 

andar con rodeos 

la bici(cleta) 

ir en bicicleta 

la bicicleta todo terreno 

el/la ciclista 

la moto 

el/la motorista 

la motocicleta 

el/la motociclista 

el coche 

en coche 

llevar el coche 

el paseo en coche 

el carro 

el camión 

la camioneta 

el camionero / la camionera 

la furgoneta 

el/la chófer 

conducir (zc, j) 

el conductor / la conductora 

la estación de servicio, la gasolinera 

la gasolina 

la bomba de gasolina 

echar gasolina 

langsgaan, trekken door 

inhalen 

gebeuren 

langs X gaan 

binnen! 

overgaan tot X 

de loopbrug [lett. en fig.] 

(te voet) gaan 

rijden 

we gingen te voet 

traag wandelen/gaan 

achter X aanzitten 

de gang (manier van gaan) 

omringen (met X), omsingelen 

een omweg maken 

de wereld die hem omringt 

de omweg 

er omheen draaien 

de fiets 

fietsen 

de terreinfiets 

de fietser 

de moto 

de motorrijder / motorrijdster 

de motorfiets 

de motorrijder / motorrijdster 

de auto, wagen 

met de wagen 

met de wagen rijden 

de rit met de wagen 

de kar 

de wagen, auto [Am.] 

de vrachtwagen 

de bus [Am.] 

de bestelwagen 

de vrachtwagenchauffeur 

de bestelwagen 

de chauffeur 

rijden, besturen 

de bestuurder / bestuurster 

het benzinestation 

de benzine 

de benzinepomp 

tanken 



súper 

gasóleo 

sin plomo 

el aceite 

lleno/-a / vacío/-a 

estropeado/-a 

estropear 

reparar 

la reparación 

reponer (repongo, reponga, repon, 

repondré, repuse, repuesto) 

el repuesto, el recambio 

reserve- 

het reservewiel 

de repuesto 

la rueda de repuesto/recambio 

la avería 

averiado/-a 

el daño 

dañar 

los daños materiales 

los daños corporales 

sufrir daño 

el incidente ha dañado su reputación 

dañino/-a, nocivo/-a 

chocar (c/qu) 

chocaron con un semáforo 

me choca 

el choque 

el accidente 

la colisión 

entrar en colisión con X 

la víctima 

tener cuidado 

el garaje 

sacar el coche del garaje 

super 

diesel 

loodvrij 

de olie 

vol / leeg 

stuk 

stukmaken, verknoeien, beschadigen 

herstellen, verbeteren 

de herstelling 

de genoegdoening, het herstel 

vervangen, vernieuwen 

de reserve, vervanging, het 

(reserve)onderdeel 

de pech, averij, schade 

beschadigd, gehavend 

de schade 

de blikschade 

de lichamelijke letsels 

schade ondervinden 

beschadigen, schade berokkenen 

dat incident heeft zijn reputatie aangetast 

schadelijk 

botsen 

ergeren 

verbazen 

ze zijn op/tegen een verkeerslicht gebotst 

het verbaast me 

de botsing 

het ongeval 

de botsing 

botsen met X 

het slachtoffer 

opletten 

de garage 

de autostaanplaats 

de werkplaats 

de auto uit de garage halen 



el taller 

el mecánico de taller 

arreglar / arreglarse 

se va a arreglar 

el arreglo 

la cosa no tiene arreglo 

el instrumento 

el eje 

la rueda 

el tubo 

el pinchazo 

pinchar 

se me pinchó una rueda 

una rueda pinchada 

el neumático 

hinchar/inflar el neumático 

el neumático reventado, el reventón 

funcionar 

todo funciona bien 

el funcionamiento 

entrar en funcionamiento 

revisar 

la revisión 

limpiar 

el tráfico 

las señales de tráfico 

regular el tráfico 

circular 

la circulación 

la velocidad 

a gran velocidad 

reducir la velocidad 

la velocidad máxima 

el caballero 

el pasajero / la pasajera 

de garage (werkplaats) 

de garagehouder 

regelen, in orde brengen / in orde komen 

herstellen [arreglar] 

dat komt wel in orde 

de regeling 

de reparatie 

er is niets (meer) aan te doen 

het instrument, werktuig 

de spil, as 

het rad, wiel, de kring 

de buis, pijp, tube 

de lekke band 

lek worden 

ik had een lekke band 

een lekke band 

de band 

de band oppompen 

de klapband 

functioneren, werken 

alles is in orde 

het functioneren, de werking 

in werking treden, in gebruik genomen worden 

nakijken, herzien 

de controle, herziening 

schoonmaken 

het verkeer 

de verkeersborden 

het verkeer regelen 

rijden 

in omloop zijn 

het verkeer 

de snelheid 

met grote snelheid 

vaart minderen 

de topsnelheid 

de heer 

de ruiter 

de ridder 

de passagier 



la curva 

la curva cerrada 

coger/tomar la curva 

torcer, girar (ue [torcer]) 

girar/torcer a la derecha/izquierda 

todo recto/derecho/seguido 

la esquina 

la calle 

doblar la esquina 

la calle de dirección única 

bajar/subir la calle 

la calle transversal 

la bocacalle 

el estacionamiento 

la prohibición de estacionamiento 

estacionar 

aparcar (c/qu) 

no aparcar 

el aparcamiento 

la multa 

multar 

(im)poner una multa 

multan a cuantos aparquen mal 

la zona azul 

el seguro 

asegurar 

el coche está asegurado 

el permiso de conducir, el carnet/carné 

de conducir 

el semáforo 

tenemos luz verde/roja 

el semáforo está en verde/rojo 

cruzar (z/c) 

el cruce 

el paso de peatones 

la encrucijada 

atravesar (ie) 

atravesar la calle 

de bocht 

de scherpe bocht 

de bocht nemen 

afslaan, (af)zwenken 

rechtsaf/linksaf slaan 

rechtdoor 

de hoek 

de hoek omslaan 

de straat 

de straat met eenrichtingsverkeer 

de straat uitlopen 

de dwarsstraat 

de zijstraat 

het parkeren, de parkeerplaats 

het parkeerverbod 

parkeren 

parkeren 

verboden te parkeren 

de parkeerplaats 

de bekeuring 

een bekeuring geven 

bekeuren 

wie verkeerd geparkeerd staat, gaat op de bon 

de blauwe zone 

de verzekering 

verzekeren, bevestigen 

de auto is verzekerd 

het rijbewijs 

het verkeerslicht 

het licht staat op groen/rood 

het licht staat op groen/rood 

kruisen 

oversteken 

het kruispunt 

de voetgangersoversteekplaats 

het kruispunt, de tweesprong, driesprong 

het dilemma 

oversteken 

doorsnijden 

de straat oversteken 



doblar 

frenar 

el freno 

el freno de mano 

el freno pedal/de pie 

parar 

imparable 

arrancar (c/qu) 

el arranque 

el punto de arranque 

el peatón / la peatona 

el paso de cebra/peatones 

la acera 

la carretera 

la carretera de circunvalación 

la (carretera) nacional 

la (carretera) comarcal 

la autopista 

la autovía 

hacer dedo/autostop 

el trayecto 

el peligro / la seguridad 

correr peligro 

no hay peligro 

peligroso/-a / seguro/-a, sin peligro 

¡atención! / la atención 

ceder 

llamar la atención sobre/hacia X 

prestar atención a X 

ceder el paso a X 

ceda el paso 

la marcha 

dar marcha atrás 

poner X en marcha 

voorbijsteken 

verdubbelen 

vouwen 

omslaan 

nasynchroniseren 

remmen 

de rem 

de handrem 

de (voet)rem 

stoppen 

niet te stoppen, onbedwingbaar [lett. en fig.] 

starten 

uittrekken 

het begin, de start 

het vertrekpunt 

de voetganger 

het zebrapad 

het voetpad 

de (rij)weg 

de ringweg 

de hoofdweg, rijksweg 

de B-weg, de secundaire weg 

de autosnelweg 

de autoweg 

liften 

het traject 

het gevaar / de zekerheid, veiligheid 

gevaar lopen 

er is geen gevaar bij 

gevaarlijk / veilig 

opgelet! / de aandacht 

de aandacht vestigen op X 

aandacht schenken aan X 

wijken 

X laten voorgaan 

voorrang, laat voorgaan 

de mars 

de loop 

het rijden, lopen 

de vaart 

achteruitrijden 

X in werking stellen, aanzetten 



poner en marcha el motor 

reducir la marcha 

el sentido de la marcha 

poner la primera/la segunda/... 

en primera/segunda/tercera/... 

obras 

salida de camiones 

el vehículo 

el casco 

el casco protector 

de motor starten 

vaart minderen 

de rijrichting 

naar 1ste/2de/... versnelling gaan 

in eerste/tweede/derde/... (versnelling) 

werken 

uitrit voor vrachtwagens 

het voertuig 

de helm 

de bebouwde kom 

de valhelm 

el manillar 

het stuur [van fiets] 

el timbre de bel [van deur, fiets, ...] 

het timbre, de klankkleur 

el sillín 

la bomba 

comprobar (ue) 

voy a comprobar si funcionan los frenos 

la comprobación 

detenerse (tener) 

acelerar 

la aceleración 

el acelerador 

el embrague 

la palanca de cambio(s)//de marchas/de 

velocidades 

la caja de cambio(s)/velocidades 

el parabrisas 

el limpiaparabrisas 

el intermitente 

la bocina, el claxon 

tocar la bocina, tocar el claxon 

el faro 

el amortiguador 

het zadel 

de pomp 

de bom 

de spuit 

testen, verifiëren, nagaan 

bevestigen 

ik ga even nagaan of de remmen werken 

de bevestiging, toetsing, het bewijs 

stoppen, tot stilstand komen 

versnellen 

de versnelling 

het gaspedaal 

de koppeling 

de versnellingspook 

de versnellingsbak 

de voorruit 

de ruitenwisser 

de richtingaanwijzer 

de claxon, toeter 

claxonneren 

de koplamp 

de vuurtoren 

de schokbreker, schokdemper 



el guardabarros 

el parachoques 

el portaequipaje(s), la baca 

el maletero 

la puerta 

el cuentakilómetros 

X caballos 

el engrase 

engrasar 

el carburante 

el motor 

el volante 

la matrícula 

rodar (ue) 

el recorrido 

el código 

el código de la circulación 

el cinturón de seguridad 

el/la ocupante 

el atestado 

instruir atestado/expediente a X 

la prueba de alcoholemia 

deslizarse (z/c) 

resbalar 

resbaladizo/-a 

¡carretera resbaladiza! 

el suelo está resbaladizo 

pisar 

la pisada 

seguir las pisadas de X 

dar/cortar gas 

het spatbord 

de bumper 

de bagagedrager 

de kofferbak 

het portier 

de kilometerteller 

X pk 

de smering 

smeren 

de brandstof 

de motor 

het stuur 

de nummerplaat 

het inschrijvingsgeld, de inschrijving 

rijden, inrijden 

rondtrekken 

rollen 

filmen 

het traject 

de code, het wetboek 

het verkeersreglement 

de veiligheidsgordel 

de inzittende 

het proces-verbaal 

X verbaliseren 

de ademtest 

uitglijden 

uitglijden 

glad 

slipgevaar! 

de vloer is glad, het is glad 

betreden 

de stap 

in de voetsporen treden van X 

gas geven / minder gas geven 



adelantar 

prohibido adelantar 

cargar (g/gu) 

la carga, el cargamento 

el atasco, el embotellamiento 

las horas de afluencia, las horas punta 

el peaje 

el/la transeúnte 

rozar X, rozarse con X (z/c) 

el roce 

sacudir 

la sacudida 

topar con X 

volcar / volcarse (ue, c/qu) 

atropellar 

he atropellado a un niño 

ir por la derecha, mantenerse a la 

derecha 

coger (g/j) 

girar 

coger una curva cerrada 

la preferencia (de paso), la prioridad 

(de paso) 

dar una vuelta 

dar una vuelta de campana 

el rodeo 

el atajo 

inhalen 

voorschieten 

vooruitgaan, opschieten 

verboden in te halen 

laden 

vervelen 

de lading, vracht 

de file, opstopping 

de piekuren 

de tol, het tolgeld 

de voorbijganger 

X licht aanraken, scheren over X 

de lichte aanraking 

schudden, schokken [lett. en fig.] 

de schok 

botsen/stoten op/tegen X, in botsing 

komen met X 

omverwerpen [+tr.] [volcar] 

kantelen [-tr.] 

aanrijden 

ik heb een kind aangereden 

rechts houden 

(op/vast)nemen 

een scherpe bocht nemen 

draaien 

de voorrang 

een ommetje maken 

over de kop slaan [auto] 

de omweg 

de binnenweg, kortere weg 

5.5 La entrada y la salida de un país: 

De toegang tot en het vertrek uit een land 

la entrada 

la salida 

de toegang 

het vertrek 



la aduana 

el aduanero / la aduanera 

el pasaporte 

el control de pasaportes 

controlar 

el control 

(in)controlable 

el documento de identidad 

Documento Nacional de Identidad (DNI) 

de grens 

van de grens, grens- 

el carné, el carnet 

traer (traigo, traje ) 

llevar 

declarar 

la frontera 

fronterizo/-a 

la moneda 

el dinero 

quedarse 

rellenar una hoja 

el permiso 

el permiso de residencia/estancia 

el permiso de trabajo 

el visado 

el trámite 

hay que agilizar/activar los trámites 

tramitar 

de douane 

de douanebeambte 

het paspoort [voor buitenlandse reizen] 

de paspoortcontrole 

controleren 

de controle 

(on)controleerbaar 

de identiteitskaart 

de identiteitskaart 

het pasje 

het bewijs 

het aantekenboekje 

meebrengen 

meenemen, bij zich hebben 

aanhebben 

aangeven, verklaren 

de munt 

het geld 

blijven 

een papier invullen 

de toelating 

de verblijfsvergunning 

de werkvergunning 

het visum 

de (officiële) behandeling, stap, (administratieve) 

procedure 

men moet de formaliteiten vlot doen verlopen 

langs ambtelijke weg afhandelen 

5.6 El hotel, el camping: Het hotel, de camping 

el hotel 

el cámping 

het hotel 

de camping 

alojarse (en X) verblijven (in X) 

el alojamiento 

het verblijf, onderdak, de huisvesting 

la casa de huéspedes 

het pension 



el/la conserje 

el portero / la portera 

la habitación individual/doble 

tener una habitación reservada 

de conciërge, huisbewaarder 

de portier / portierster 

de eenpersoonskamer / tweepersoonskamer 

een kamer gereserveerd hebben 

el invitado / la invitada 

de gast 

invitar a alguien (a X) iemand uitnodigen (om te/op X) 

te invito a mi fiesta 

te invito a cenar 

ik nodig je uit op mijn feest 

ik nodig je uit op een diner 

llamar 

llaman 

¿quién llama? 

sírva(n)se llamar antes de entrar 

la llamada 

despertar / despertarse (ie) 

el despertador 

la llave 

abrir 

dar una vuelta a la llave 

cerrar (ie) 

cerrar con llave 

¡cierra la puerta! 

el recado, el mensaje 

la nota 

descansar 

la vista 

tranquilo/-a 

molestar 

¿le molesta que fume? 

¡no se moleste, por favor! 

el ruido 

hacer ruido 

la tienda 

la tienda de campaña 

montar la tienda 

roepen 

noemen 

kloppen [op de deur] 

telefoneren 

er wordt gebeld/geklopt 

wie belt/klopt daar? 

gelieve te bellen/kloppen alvorens binnen te komen 

de oproep 

het telefoongesprek 

wekken / ontwaken 

de wekker 

de sleutel 

de sleutel omdraaien 

openen 

sluiten, dichtdoen 

afsluiten 

doe de deur dicht 

de boodschap 

het bericht 

rusten 

het uitzicht 

het gezicht [zintuig] 

rustig 

lastigvallen 

stoort het als ik rook? 

doet u geen moeite, alstublieft! 

het geluid, lawaai 

lawaai maken 

de tent 

de winkel 

de tent 

de tent opzetten 



el precio 

la cuenta 

el cheque 

la caravana 

el/la campista 

acampar 

el paradero 

el parador 

el mesón 

el hospedaje 

la hostelería 

albergar (g/gu) 

el albergue juvenil 

la pensión 

pensión completa 

media pensión 

la camarera 

vigilar 

la tarjeta de crédito 

de (kost)prijs 

de rekening [te betalen, bank-] 

de cheque 

de caravan 

de karavaan, file 

de kampeerder 

kamperen 

de verblijfplaats 

de parador ((luxueus) staatshotel) 

de herberg 

het onderdak 

de horeca, het hotelbedrijf 

herbergen 

de jeugdherberg 

het pension 

het pensioen 

vol pension 

half pension 

het kamermeisje 

bewaken 

de creditcard, kredietkaart 

5.7 Los billetes: De tickets 

el billete 

el billete de avión 

el billete de ida 

el billete de ida y vuelta 

sacar billetes 

(billete) sencillo primera para Barcelona 

el tique (el ticket, el tíquet) 

el pasaje 

barato/-a / caro/-a 

abaratar 

encarecer (c/zc) 

het ticket, plaatsbewijs 

het vliegticket 

enkel ticket 

het retourticket 

tickets kopen 

enkel eerste klas naar Barcelona 

het ticket, kaartje, bonnetje (bewijs van 

aankoop) 

het vliegticket 

de passage 

goedkoop / duur 

lief [caro/-a] 

goedkoper maken 

duurder maken/worden 



una persona mayor / un niño 

en persona 

personal (adj.) 

el personal (n.) 

va a venir personalmente 

primera/segunda clase 

en grupo 

reservar 

los asientos están reservados 

een volwassene / kind 

persoonlijk 

persoonlijk 

het personeel 

hij zal persoonlijk komen 

eerste/tweede klas 

in groep 

reserveren 

de plaatsen zijn gereserveerd 

5.8 El equipaje: De bagage 

el equipaje 

llevar 

llevar muchas maletas 

coger (g/j) 

meter 

omitir 

la omisión 

averiguar (gu/gü) 

la cartera 

el bolso 

la bolsa 

la bolsa de viaje 

el bolsillo 

la maleta 

hacer la maleta 

el maletín 

el baúl 

la caja 

la cajita 

el peso 

pesar 

el peso bruto/neto 

pesa mucho 

ligero/-a 

de bagage 

dragen, meenemen 

veel koffers meehebben 

nemen, grijpen, pakken 

indoen [iets ergens indienen] 

weglaten, nalaten 

de weglating, het nalaten 

onderzoeken, te weten komen 

de portefeuille, aktetas, schooltas 

de vrouwelijke postbode 

de handtas 

de (boodschappen)tas, (plastic)zak 

de financiële beurs 

de reistas 

de (broek/vest/...)zak 

de koffer 

zijn koffers pakken 

het koffertje 

de grote koffer 

de kist, doos 

de kassa 

het doosje, etui 

het gewicht 

wegen 

het bruto/nettogewicht 

het weegt veel 

licht 

lichtzinnig 



aligerar 

el carrito 

el estuche 

verlichten, lichter maken 

het karretje 

het etui

Portavoces - Plantyn

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?