Scenario's in kaart - Feweb - Vrije Universiteit Amsterdam

In zijn huidige opzet is de Ruimtescanner te beschouwen als een statisch
model; de totale ruimtevraag wordt in één stap op de kaart gezet. In geen geval
worden tussentijdse stappen berekend, op basis waarvan de simulatie van het
eindjaar wordt bepaald. Het model kent slechts één oplossing voor een gegeven
set claims en geschiktheden. Het hanteert dus geen stochastische (random)
term zoals andere vergelijkbare ruimtegebruiksmodellen doen. De simulatie is
daarmee volledig reproduceerbaar. Dit wil niet zeggen dat de allocatie ook een
volledig objectief proces is. Bij het vaststellen van de typologieën, ruimteclaims
en geschiktheden worden vele, deels subjectieve, keuzen gemaakt, die evenwel
duidelijk zijn gedocumenteerd in rekenscripts en begeleidende documenten.
Voor een belangrijk deel bouwt deze modelsimulatie voort op eerdere theoretische
en praktische studies waarin het principe van allocatie (Hilferink en
Rietveld 1999), diverse modelaspecten (Scholten et al. 2001) en de omvang
van de ruimteclaims (De Nijs et al. 2002) zijn verantwoord.
Resultaten in kaart
De resultaten van de simulatie met de Ruimtescanner kunnen zowel in de
vorm van kaarten als in de vorm van tabellen worden gepresenteerd. Het meest
aansprekend zijn de integrale kaarten die het dominante grondgebruik in 2030
tonen. Op deze kaarten kunnen binnen een cel maximaal 14 verschillende
grondgebruikstypen voorkomen. Toch is per cel alleen het grondgebruik met
het grootste oppervlak weergegeven, ook als dit slechts drie van de 25 hectare
betreft. Grondgebruikstypen die vaak een beperkt oppervlak per cel hebben
(zoals glastuinbouw, intensieve veehouderij of infrastructuur), komen niet of
nauwelijks op deze kaarten voor.
In het mondiale scenario (figuur 19) neemt het oppervlak aan natuur sterk toe,
vooral in het zuidoostelijke deel van Noord-Brabant. Deze toename is een
direct gevolg van de enorme ruimteclaim voor natuur in dit scenario. De nieuwe
natuur komt vooral terecht aan de randen van Brabant, waar de stedelijke druk
gering is. Een deel van de huidige natuurgebieden verdwijnt overigens ten
gunste van de functie landelijk wonen, die de meest aantrekkelijke gebieden
opzoekt (vaak natuur) en deze, niet gehinderd door beleidsrestricties, opkoopt.
In dit scenario valt verder de sterke verstedelijking op. Het stedelijk gebied
breidt zich vooral uit rond Eindhoven. Hiernaast ontstaat een aantal grote
nieuwe kernen waar landelijk wonen dominant is. Dit patroon blijkt nog duidelijker
uit figuur 20, waarin de toename van areaal voor landelijk wonen per
gridcel is weergegeven. Een tiental donkergroene vlekken geeft hier nieuwe
‘groene’ dorpen aan. De toename aan stedelijk ruimtebeslag blijkt verder met
name geconcentreerd te zijn rond de grotere Brabantse steden. In figuur 21 is
per cel het nieuwe oppervlak voor wonen, werken, de glastuinbouw en de
intensieve veehouderij aangegeven. De verstedelijking is herkenbaar in min of
meer concentrische ringen rond de bestaande steden.
Het gesimuleerde beeld voor het regionale scenario (figuur 22) is minder
extreem. Het areaal aan natuur neemt hier minder toe dan in het mondiale
scenario, en ook de verstedelijking springt minder in het oog. Het uiteindelijk
gerealiseerde patroon aan natuurgebieden volgt in grote lijnen gebieden
scenario’s in kaart