Scenario's in kaart - Feweb - Vrije Universiteit Amsterdam

Landelijk wonen
Noord-Brabant is met 2,4 miljoen inwoners de derde provincie van het land.
Naar verwachting zal de bevolking tot 2030 groeien tot 2,6 miljoen, hetgeen
betekent dat de woningvoorraad zal moeten toenemen van 1,0 tot 1,2 miljoen.
Het merendeel van deze woningen zal worden gebouwd in de stadsgewesten.
Het beleid van de afgelopen jaren was erop gericht de gebieden ten noorden
en ten zuiden van de Brabantse Stedenrij tegen verstedelijking te beschermen.
Plattelandsgemeenten maken echter al jaren bezwaar tegen de strakke beperkingen
van de woningbouw die de provincie oplegt. Het beleid liet de dorpen
hoogstens genoeg groeien om de natuurlijke aanwas op te vangen; voor de
kleinere dorpen was die groei zelfs minder. Dat jongeren zo niet de mogelijkheid
hebben om in het eigen dorp te blijven wonen, wordt door velen als
onrechtvaardig beschouwd. Alles wijst er nu echter op dat dit beleid binnenkort
zal worden versoepeld. Na de verkiezingen in 2002 heeft het nieuwe
provinciebestuur de mogelijkheden voor woningbouw verruimd: dorpen
mogen minimaal, in plaats van maximaal, bouwen voor de eigen behoefte,
onder de voorwaarde dat de nieuwbouw specifiek voor jongeren en ouderen
is bestemd. Eerder al waren met een zestal gemeenten afspraken gemaakt in
het kader van het experiment ‘Bouwen binnen strakke contouren’. Hierbij
mogen de gemeenten onbeperkt bouwen, mits ze daarbij blijven binnen zeer
strak getrokken ‘rode’ contouren rondom de bestaande bebouwde kom.
Het landelijk wonen in Brabant kent ook een specifiek probleem. Zo is er
behoefte aan seniorenwoningen op het erf van boerderijen, opdat ouderen in
de nabijheid van hun kinderen kunnen wonen. Bij de geldende regels is het
niet toegestaan deze woningen te bouwen. Ook mogen schuren en andere
bedrijfsruimten niet tijdelijk als woonruimte worden ingericht. De provincie
heeft de minister nu gevraagd de regels zo aan te passen dat hiermee flexibel
kan worden omgesprongen. Zelf heeft de provincie in het kader van de reconstructie
van het landelijke gebied het streekplan zo aangepast dat het eenvoudiger
wordt voormalige stallen te hergebruiken en boerderijen in meerdere
woningen te splitsen.
Hiernaast spelen in Brabant problemen rondom de permanente bewoning
van recreatiewoningen. Dit probleem doet zich bijvoorbeeld voor bij een aantal
recreatiewoningen in het Oekelsbos (gemeente Rijsbergen), die al lang
bewoond worden. Om hoeveel permanent bewoonde recreatiewoningen het
precies gaat, is niet bekend.
Een ander actueel onderwerp ten aanzien van het landelijk wonen is het
fenomeen van nieuwe landgoederen en buitenplaatsen. Zo’n nieuw landgoed
bestaat uit bos, natuur of agrarische gronden, is ten minste tien hectare groot
en moet ook nieuw bos- of natuurgebied opleveren: minimaal zeveneneenhalf
hectare in landelijk gebied of vijf hectare in stedelijk gebied. Nieuwe landgoederen
worden, als openbaar groen, bij voorkeur aangelegd in de nabijheid van
dorpen, steden of grootschalige recreatiegebieden. Zij mogen niet worden
ingericht in de landbouwontwikkelingsgebieden die in het kader van de reconstructie
zijn aangewezen, en in een aantal categorieën natuurgebieden. De
provincie stelt eisen aan de landschappelijke en ecologische inpassing.
Achtergronden bij de casus Noord-Brabant 38 • 39